VEritatem praesentem Fabula tegimus. Evergetes Regii sanguinis adolescens ab Aretino Patre, eoque olim Rege, sed iniquitate fortunae ad pastoriciam sortem devoluto, ad contrahendas cum Endoxa Regia vidua nuptias urgebatur; sed severe respuebat, institutione et suasu potissimum Euprepiae, a qua educatus fuerat, quaeque identidem cum ad privatam vitam hortabatur. Igitur huius monitis dissimulat habitum, aspectum, et linguam; Et a suo parente in servum admitti postulat: a quo, iam suum Evergeten se perdidisse exsistimante, in filium adoptatur. Observatus demum proditusque quod nec blaesus sit, neque altero oculo caecus. suspicionem sui facit, et capta maiore experientia deprehenditur
esse Evergetes. et tandem Endoxae desponsatur. Annal. Passav. ad Ann. 1664.
Data Passavii. Reverendiss. ac Celsiss. Principi Episcopo, 1665.
QUid mente semper pendula incertum trahis
Fili parentem? Nostra res agitur. Decus
Resarciendum stirpis huc mentem meam
Flexit, Vetustum respice ad nomen Patrum:
Reges fuerunt; sceptra rexerunt manu,
Et sancta populis iura dixerunt. Nisi
Huc nate vota dirigas. clarum diem
Sanguinis aviti mente degenere obtegis.
Verum est: iniquo sortis afflatu, prior
Splendor familiae cecidit, et adempto incliti
Honore sceptri ad rusticam ducti casam
Sanguine minorem ducimus vitam: tamen
Ubi se priorem pandit ad sortem via,
Degeneris animi est. flectere aliorsum gradum.
Ev. Vereor paterna monita Sed liceat tamen
Aperire sensa cordis, et clausam sinu
Retegere mentem. Ar. Fare. Ev. Maiorum decus
Honorque sceptri, et frontis augustae iubar,
Invitat equidem pectus, at plures tamen
A nuptiarum legibus causae avocant.
Ar. Cum genitor orat?
Ev. Sponsa cum forte est ferox.
Parumque blanda Nympha; quae cupiat emi
Doloribus, suspiriis, et lacrimis.
Ar. Annuit et ipsa. Ev. Genitor et Sponsae? Ar. Annuit.
Ev. Placeat necesse Evergetae est.
Ar. Et non placet?
Ev. Fastidit illam. Ar. Caelites! quaenam tibi
Placebit unquam sponsa, si Endoxa haud placet.
Considerasti frontis augustae notas?
Ev. Consideravi. Ar. Dentium candens ebur.
Risus leporem, gratiam augustam Deae?
Ev. Consideravi Ar. Nonne de geminis micant
Soles ocellis? Nonne placatus tenor
Frontis sereno proelium indicit polo?
Et non gemellae Charites in labris sedent?
Sed adde dotis Regiae opulentum sinum,
Provinciarum iura, Regnorum insulas:
Adde et vetusti sanguinis avitum genus,
Ductumque ab atavis Regibus clarum decus.
Et pulchra, dives, nobilis: quid plus petis?
Ev. Et pulchra dives, nobilis: sed non placet.
Ar. Sed non placet? Mi nate, quam affligis patrem!
Ev. Afflictioni demo maiori. pater.
Ar. Addis minori. Grande supplicium puta,
Quod sorte nuper Regia eiectus dies
Subter mapali rustico obscuros agam:
Sed maius hoc exsistima; quod cum patet
Aperta rursus Regium ad solium via;
Per te parenti ad gloriam eniti haud licet.
Ev. Meminisse genitor dic eat, olim quae mihi
Dicere solebas: Non facit Regem, aureum
Iubar coronae; non manus sceptro gravis;
Non purpurati lateris augustus color;
Aut tecta Sole gravida radiantis Tagi,
Spoliisque Erythrae; quidquid aut Indus legit,
Aut demetit Arabs; non satellitii cohors
Affixa lateri. Regis hic nomen ferat,
Qui nec secundo tollitur sortis ioco,
Nec insecundo sternitur casu: cui
Idem serenum mentis est, seu se erigat
Turbo malorum, seu cupitorum affluat
Torrens bonorum: iura qui dicit suae
Legesque menti; qui nihil metuit, nihil
NImis ambit. Ista, care mi genitor, mihi
Olim canebas: ista condidici puer,
Iuvenique inhaerent; nec seni attrio [(perhaps: attrito)] excident.
Ar. Verum est: Beatus, regna qui mentis tenet:
Sed si tenere mentis, et mun di simul
Imperia possis; nullus infaustum arguet:
Ev. Imperia mundi, et mentis haud constant simul.
Ar. Constare si quis nolit: at si quis velit,
Simul imperare civibus et animo potest.
Ev. Unus duobus hostibus numquam bene
Rex imperavit. Mentis imperium quies
Tenet alta; mundi regna volvuntur maris
Instar procellae.
Ar. Stat tamen Tiphys sua
Navi quietus, quamlibet pontus fremat.
Multoque tabulas impete lacessant Noti.
Ev. Sed in quiete trepidat, atque omnem timet
Eluctum supremum
Ar. Cautus evitat quoque.
Ev. Quando procellam lentus Hippotades movet:
Sed cum ferocit, Aquilo cum laevum latus,
Auster flagellat dextrum, et prorae incubat
Violentus Eurus, Zephyrus in puppim suas
Despumat iras, hincque stat caelo minax,
Et hinc, et inde scopulus; an quisquam, Pater,
Vitare cautus Tiphys interitum queat?
Ar. Mi nate; non sic nostra tempestas furit.
Tiphyn per umbras turbo violentus rapit,
At nos volentes agimur.
Ev. Et miseri ad stygem
Imus volentes. Ar. Nemo; si nolit. perit.
Ev. Est blanda quoque necessitas; tanto magis;
Violenta; quanto amoena titillat magis.
Volupta sit necessitas, quando semel.
Sequeris trahentem.
Ar. Non sequi, arbitrii est tui.
Ev. Sed sensus ipse saepe nolentem abripit.
Ar. Mi nate, mitte bella verborum: Patrem
Sequere rogantem. Ev. Cara libertas placet.
Ar. Et liber esse poteris, et Coniux simul.
Ev. Da tempus, oro Quod semel tantum licet
Statuere, mente seria et cauta decet
Deliberare. Ar. Iusta, mi sili, petis.
Meliora sensa crastinus Phoebus dabit.
Pulsa doloris nocte, laetitiae diem
Aurora profert Carolo nuper tuo,
(O dulce nomen Caroli!) nuper tuo
Viduata Nympha Carolo inamoenum dies
Maesti tulere vulnus, et acerbo fibras
Scidere morsu; quanta in unius nece
Succisa spes est! Nostra sed tetigit Deos
AErumna. Spes in proximo est nobis. Placent
Parenti utrique coniugi leges. tibi
Placere patris placita conveniens puta.
Et ut Aretinum Evergetes semper colit,
Non nolet ille, quod senex genitor volet.
En. Tuus est labor iubere; me ad placitum tuum
Fingere verende genitor. Ad leges quidem
Redire casti coniugi suadet mihi
Numerosa proles: sed tamen.
En. Quid, sed tamen?
End. Evergetes. Pon. Hic non placet?
En Non est satis.
Po. Quid ergo nata poscis? En. Ut placeam quoque
Amare mentis grande tormentum est, nisi
Amor vices rependat. Po. Endoxa es. satis,
Ut ameris, hoc exsistima. En. Est Evergetes,
Satis, ne amemur, hoc puta. Po. An durae indolis,
Animi ferocis, barbari genii putas?
En. Non est. Parentum sanguis in natum fluit:
Est mitis, animi nobilis, genii aurei;
Nec avita virtus esse crudelem sinit.
Po. Et tamen amanti reddere haud credis vices?
En Imo amat amantem.
Po. Ergo nihil restat super.
En. Imo, ergo confectum est nihil. Po. Si mutui
Coniugium amores sanciunt; si amat, et amas,
Res est peracta. En. Genitor, Euprepian amat
Evergetes, non me. Po. Quid? Euprepian amat?
Habes amantum vitia: rivalem sibi
In amore fingunt. Suspicax res est amor,
Suisque sese somniis torquet. Mihi
Endoxa crede, falleris. En. Superi velint,
Ut fallar! at quem longa sociavit fides,
Ususque longus, esse sine amore haud potest.
Po. Duram, fugacem honoris, obscuram abditam
Semper tenebris, semper invisam faci
Sobolem diurnae, filiam noctis sibi
Sanguine oriundus Regio adolescens legat!
End. Statu minora saepe diligimus. Po. Suam
Pares amores fingere ad stirpem decet.
End. Decet. sed usus saepe in aversum trahit.
Quaecumque teneri discimus, amamus senes.
Primum ille florem aetatis Euprepiae dedit.
Prima haec cadentem matre, subiecto sinu
Excepit, illa fovit, ac uber dedit,
Primosque gressus figere, et primos sonos
Proferre docuit, nec adolescentis latus
Unquam reliquit. Ivit in Italiam comes,
Comes per omnem Franciam, et Germaniam:
Et adhuc adhaeret pertinax lateri. Quibus
Assuescit aetas prima, adhaerescit sequens:
Nec ullus est constantior in animis a mor,
Quam quem tenellus hauseris.
Pon. Verum id quidem est;
Sed multa amamus saepe, quae nostro tamen
Non usque digna genere censemus. Licet
Aliquid amare; cui tamen numquam licet
Sese obligare.
End. De pari haec, genitor, meant,
Amare, amari; obstringere, obstringi. Po. At pater
Sancta spopondit lege consensum sui
Evergetae. End. Quid hoc iuvat? Potuit pater
Id velle, nolle filius. Non hoc novum est.
Coniugia sobolis non facit sensus patris,
Si absit voluntas filii.
Pon. At patris tamen
Sensum veretur filius. Quidquid iubet,
Id exsequetur. Summa lex placitum est patris
Bene educato filio. End. Sed lex patris
Nondum est voluntas filii. Nec ego velim
Coactum amorem. Coniugum infelix nimis
Conditionen se amantium est.
Pon. Endoxa habes,
Quod trahat amorem Evergetae; egregiae decus
Illustre frontis, sanguinem Regum, Infulas
Virtute avorum conditas, virgam auream,
Et dignitatem purpurae, et vastas opes:
Immane quodque ceteris pretium adicit,
Virtutis omnem gloriam, prudentiam,
Maturitatem, consili plenum sinum,
Iusti tenacem, grandibus curis parem;
Severitatem in improbos, aequam in probos
Serenitatem, Caelitum curam, Dei
Studium, et amorem civium mea nata habes.
Pone ergo amictum lugubrem, et cultum indue.
Amoeniorem. Festa, quae soboli pater
Instruo. serenae postulant frontis iubar,
Laetumque mundum End. Patris hoc iussis dabo.
Sed dubia adhuc spes nutat. Po. Ego certam dabo.
Quantis rotamur fluctibus! quae me regat
Cynosura, saevos inter ambigui maris
Nantem procellas! Nolo. Sed Patri est nefas
Non obsequi. Sed et obsequi, par est nefas.
Parere nolo. Evergetes patri? volo.
Quid velle iuvat, ubi reluctantem nequis
Impellere animum? Testor aeternis Deum
Polos regentem nutibus, non sum meus.
Patris voluntas filii assensum trahit,
Sed plura retro filii assensum trahunt.
Non amo, et amare cogor. Infelix amor
Necessitatus! Liberum quiddam est amor,
Nec lege stringi, nec potest patris ingeri
Auctoritate. Quisque genitori subest,
Sed lege amandi liber est. Saeve o amor!
Quantos dolores pectori infausto paris!
Nec blandientem ferre genitorem queo,
Nec saevientem cernere: alterutrum tamen
Evergetae est necesse; vel patris minas
Iramque sustinere, vel iussum sequi.
Quid misero agendum est? scopulus hinc surgit gravis,
Nec inde levior. Coniugem, quam non ames,
Habere, quantus cordis afflicti est dolor!
Amare tenere, et semper iratum patrem
Videre, amanti filio quantum parit
Sub corde vulnus! quodque me tangit magis,
Sese esse miserum genitor exclamat, miser
Nisi velis esse Evergetes. Miser est pater,
Si sceptra renuam, quae maritali feret
Endoxa dote: filius quoque est miser,
Si de quieto ad turbidum evadat statum.
O fraude tecta purpura, et cladis ferax
Sceptri potestas: siccine afflatu malo
Vel obsequentem filium caro patri,
Vel patrem amanti filio inimicum facis?
Sed quid moramur`Facta non questus iuvant,
Vel abdicare Evergetes temet patris
Debes amore, vel reluctantis fibras.
Pervincere animi, vel novas sponsus faces
Concipere amoris. Fateor, hic non sum meus.
Sana dubitanti Euprepia consilia dabit.
Nolo. colore defluo
Illusa corda fallis:
Illudis, ac illuderis,
Aliosque, teque captas.
Ep. Vides coronam? Id. Non volo.
Meros alit chelydros.
Ep. Meros chelydros? Id. Vertici
Impone. An experiris?
Ep. Utcumque serpens mordeat,
Grata tamen est corona.
Viden' catenas, aureas
Notas beatitatis?
Id. Sunt vincula mentis liberae.
Incinge colla. Cernis?
Ep. Utcumque colla vinciat,
Grata tamen est corona.
Assume sceptra Regia,
Et disce principari.
Id. Et sceptra fraude plena sunt:
Quid me dolore ludis?
Propius medullas inspice:
Haec Principi minantur.
Ep. Utcumque sceptra sint minae,
Mihi tamen aestimantur.
Pulvinar ecce Regium:
Est eminere pulchrum.
Id. Tibi: non mihi. Plumis cycni
Solium tumere credis?
Est spina; spina est undique,
Quae pungit usque mentem.
Ep. Utcumque spina torqueat,
Grata tamen est amanti.
Id. Sed non mihi. Non tanti emo
Nocitura. Ep. Stulta, deses,
Ignava [(transcriber); sic: Ingnava] non intelligis:
Indigna es hoc honore.
Id. Indigna saepe est dignior.
Ringare: non movebis.
QUid Diva suades? hactenus totus tuo
Nutu pependi; consilia semper tua
Rebus dederunt exitum optatum meis.
Eup. Mi nate, genio multa debentur tuo
Modestiaeque: facilis assensus boni
Pronus ad honestum sensus, est virtus tua.
Ev. Tua documenta, Diva, quae semper colo,
Colamque. Eup. Nosti quanta me semper tui
Tetigere studia. Quae iuvant, non quae placent,
Suadere soleo. Meta consiliis meis
Commodum et honestum; non voluptas est. Dolis
Blanditur ista: at exitu tandem ferit.
Errare non vis? sequere, qua praefert diem
Fax pulchra honesti.
Ev. Fixa mihi mens est, tuo
Pendete suasu. Eup. Nate, momentum est grave
Praeesse populis Quanta magnorum cadunt
Pondere sub isto pectora! O stultae nimis
Mortalium mentes! Amant quae sat sciunt
Nocitura, sol da mentis oderunt bona.
Rerum colorem defluum agnoscunt; tamen
Rerum colore defluo falli placet,
Quaeruntque falli. Nate; quid sceptrum iuvet,
Noceatve, cura provide unius tui
Cura tibi gravis est; anne multorum feres?
An obsequentem nutibus habebis gregem!
Haec fama nulli contigit Regum. Mare est
Tempestuosum populus. Hic semper rotat
Aestus procellam: semper est aliquis ferox,
Durusque flecti, publico inimicus bono,
Osor quietis, iuris eversor, Dei
Odium, hominumque. Fac tamen cunctos tuis
Parere nutibus, obsequi promptos sacro
Iuri obsequentes, publico intentos bono,
Probos, quietos, integros: quales tuae
Tibi ipse menti figere optatu potes:
Ipsum iubere, pondus est nimium grave.
Nam quidquid alios iusseris, factis prior
Implere debes. Sarcina haec Reges premit,
Ut verba factis comprobent; iubeant nihil,
Quod exhibere pudeat. Imperium optimum est,
Iubere factis: pessimum imperium est, pia
Mandare verbis, impia operibus dare.
Firmanda factis iussa sunt. Tamen hinc nihil
Tibi nate vereor. Facilis ad honestum indoles,
Genius parentum nobilis, avitum genus.
Virtutis avidus animus haud aegre darent
Exempla recti. colla sed gravius premit
Onus imperantum: Regere sic populos. Dei
Ut sancta iura servet, atque illos Deo
Iterum reponat. Scelera populorum migrant
In capita Regum. Subditus siquis perit,
A Rege poena poscitur. Non est leve hoc,
Aliena ferre crimina. Ev. Hanc poenam ferat.
Qui sceptra Regia ambitu insano petit.
Eup. At tu latere doctus, atque hominum oculis
Subtrahere frontem, vive curarum gravi
Pondere solutus, sorte contentus tua.
Qui scit latere, nobilem partem tenet
Solidae quietis. Ev. Diva, consilium tuum
Ante occupavi mente. Sic certum est mihi
Vivere. Sed artem, Diva, qua vivam, doce.
Obstant parentis monita. et assiduae preces;
Obstant amici, et sanguinis aviti genus
Stirpemque Regiam ingerunt. Eup. Cave, audias
Secus monentes Ipse feralem tibi
Paras catastam, sceptra si sumis manu,
Ev, Satis ipse, Diva, grande sum pondus mihi,
Aliena nedum pondera incautus meis
Humeris ferenda congeram. Ut lateam, doce,
Iramque vitem patris. Eup. Ut lateas. modum
Accipe, viamque Pone, quam collo geris
Circumligato fasciam: sume hanc togam,
Totumque vela Evergetem. Ev. Sed frons patens
Sonusque vocis, veste quod tego, aperiet,
Doli insecunde fine. Eup. Laevum oculum tege,
Caecumque finge. Loquere; sed blaesos sonos.
Ev. Sum blaesus, et sum caecus; et vide o tamen
Et expedite proloquor. Non sum prior,
Cum volo, iterumque sum prior, quando volo.
Eup. Es, qui volebas esse, iam totus tuus.
Alius videris; tamen es ipse Evergetes.
Vultu parentem fallere, et amicos potes.
Laudabilis fraus illa, quae temet tibi,
Deoque servat. Ev. Adde, si placeat, Dea;
Veteres amictus arbori appendam, meum
Ut mentiantur funus. Eup. Appendas, licet.
Ev. Et lemma scribam: Hanc arborem patriae, ac patri
Moriturus, isto Evergetes spolio induit.
Eup. Iam tutus ora Civium, et vultus patris
Subire poteris: proprio in patris lare
Potes hospes esse ignotus, et notus tibi.
Libetne patrio forsan a tecto fugam
Suscipere? Ev. Durum, Diva, me quiddam rogas.
Fateor, hic ipse sensus haud pectus semel
Pulsavit: at me filium memini. Nimis
Amo parentem. Filium avelli a patre,
Condicio [(transcriber); sic: Coditio] dura est; quando tam natum pater,
Quam natus etiam diligit patrem. Eup. Potes
Peregrinus esse domesticus. tutus lates,
Nisi sponte prodas. Ev. Patris ut teneam latus,
Servire poscam. Servitus blanda est, suo
Servire patri. Eup. Talis, o mi Evergetes,
Cura esse, vives Semper et caelo, et tibi.
Quonam abiit ergo. Fl. Quo solet.
Ar. Sed quo solet?
Fl. Veteres amores quo trahunt. Ar. Sed quo trahunt?
Fl. Suam ad magistram, prima quae excepit sinu,
Primoque lacte pavit, et primos gradus,
Sonosque primos docuit, et puerum stata
Cura educavit, ad suam Euprepiam. Ar. Puer
Iuvenisque semper tenuit Euprepiae latus,
Sed nihil amoris prodidit. Verum est. Dea est
Matura, prudens, consili grandis capax,
Placida, modesta, moribus adultis gravis,
Quaeque sui amores ingerere possit viris,
Sed non Iuvenibus. Indolem Iuvenes gravem,
Rugas severae frontis. obtutum asperum
Non facile amant. Sed longus in amorem potest
Usus migrasse. Fateor, Euprepiam aestimo,
Sed esse sponsam silii nolim. Nimis
Lucem veretur publicam, et noctes amat,
Gaudetque vitam ducere remotam procul
Mortalibus. Pon. Aretine, consilium Poni,
Si placet, amori cede tantisper. Potens
Amor esse primus assolet Iuvenum: tamen
Volatilis etiam esse, et inconstans solet.
Obex amorem irritat, enervat mora.
Communis haec affectuum lex est: cito
Exsuscitantur; si moram trahas, cadunt.
Nec obviandum est, quando fervescunt. Obex
Oppositus animum indurat, et mentem obstinat.
Iuvenile pectus cum semel amorem bibit.
Consilium, et omne mentis amittit iubar;
Illudque solum conspicit, cuius tenet
Assectus animum: totus hic haeret sui
Impos. Serenum lenta sed pandit mora,
Facilemque praestat ductui. Nato breve
Concede tempus. Nuptias si non amat,
Dissimula amare: regere si popules fugit,
Et avita Patrum sceptra, et augustum iubar,
Genio id relinque
Ar. Cauta sectari velim.
Si prima patior semina, exsurget seges.
Po. Si prima semina opprimis, fructu cares.
Aliquid necesse est semper adolescens amet,
In hoc parentis studia versari decet,
Ut nati amorem flectat in cursum boni.
Ar. Sed ipsa amori robur accrescit mora.
Po. Etiam remittit. Peccat ad tempus calor
Iuvenilis animi, et impotens aestus sui:
Sed ipsa per peccata fit sapiens amor.
Devia secutus semitam in rectam gradus
Referte discit.
Ar. Sera medicina est malo,
Diuturna amori quando concessa est mora,
Ut flamma, vires auget, et crescit mora
Po. Sed quanta, quanta flamma, sese ipsam vorat.
Ar. Non ante, quam per aedium clades merum
Bustum relinquat.
Pon. Melior e bustis domus
Deinde surgit. Ar. Sed bona in busto iacet.
Pon. Sic est: amantes error ad mentem vocat:
Nec anie sapiunt, quam per errores suos
Peccasse videant. Nullus affectus mora
Non languet: at nec impetu frangi potest.
Ad summa cum pervenerit, cadere incipit.
Ar. Nimium iuventae fidis.
Pen Expertus loquor.
Saepius amoris Iuvenis affectum bibit.
Iterumque ponit, unda quam fluctus suos
Levet, prematque. Sequere consilium meum.
Dies quod una denegat, id adfert sequens.
Ar. Sequar. sed an proficua consilia, haereo.
Sed quis repente clangor increpuit nemus?
Succede frondi: Faunus huc flectit gradum.
Alphenus. Satyrus. Aretinus. Ponus.
Pro! quam serenum Phoebus accendit diem,
Nostraeque grande sortis auspicium vehit!
Opima spolia haec arbor Alpheno dedit.
Adeste Fauni, adeste, festivum diem
Exigite plausu. Ar. Fallor! an falli placet?
Sat. Quae festa mandas?
Al. Divitem Alphenum vides?
Ar. Evergetae haec sunt symbola.
Al. O faustum diem,
Suoque dignum lumine! Hoc spolium bene
Plausum meretur nemoris. Est rarus dies,
Qui sic beare soleat. Pon. Absiste hinc parum.
Ar. Agnosco chlamydem.
Pon. Plura prodibunt. Sile.
Al. Ite, ite, plausum turba Faunorum date,
Diemque lusu frangite: Alphenus iubet.
Ar. Amor morari ulterius haud patitur.
Pon. Sile.
Aperiet ista tempus, et lucem dabit
Rei tenebris obsitae. Ar. Excusso tubo
Terrebo monstra. Pulverem huc nitri exhibe.
Et fascia, et chlamys, et gladius Evergetae est.
Pon. Aretine, quidnam exsistimas? Ar. Quoddam sapit
Res ista monstrum. Nonne dicebas suam
Ivisse ad Euprepiam?
Flor. Iterum dico. Ar. Hoc loco
Euprepia degit? Flor. Ire ad Euprepiam suam
Sed dixit ipse.
Ar. Fraudibus dominum, et dolis
Mendacibus circumvenis. Certe salus
Proxima periclo filii nutat. Pon. Metus
Tibi ipse fingis, nullus ubi metus est mali.
Ar. Suspecta merito est lucta, qua, semper patri
Obtemperare assuetus, Endoxam abnuit.
Pon. Summam timoris explica. Ar. Forsan sibi
Ipse laniantem in viscera mucronem manu
Violenta adegit. forsan infelix dedit
Pendere collum ex arbore. Ah genitor! meum
Natum peremi. Pon. Sponte si periit, Patrem
Quae culpa tangit?
Ar. Quod voluntati obvius
Steti, ac amoris nescium ad amorem impuli.
Pon. Atque inde se peremerit? ferrum sibi
Immerserit? Quod huius indicium exhibes?
Ar. Et fascia, et chlamys et gladius Evergetae
Loquuntur. Pon. At non nuntiant morti datum,
Aliquo latebit nemore. Ar. Sic Superi velint.
Optare, non sperare genitori hoc licet.
Pon. Opima spolia haec arbor Alpheno dedit:
Scrutemur ante cuncta; fors aliquid facis
Absterget umbras.
At. Arborem hac, patriae, ac patri
Moriturus, isto Evergetes spolio induit.
Miserande genitor! Pon. Lege rationis rege
Fluctum doloris. Ar. Pereo! Pon. Florille huc aquam.
Ar. Infauste genitor! durus obtentae preci
Aurem negavi: fascino illectus pio
Patribus ademptam purpuram ambivi, et iubar
Regale frontis, sortis oblitus meae,
Securitatis, gaudii, pacis, boni;
Quod sub mapali rustico Aretinus tuli.
Supplicia facto paria non insons fero,
Ampleque mereor. Arborem hanc, patriae, ac patri
Moriturus. O si Parca rupisset prius
Mihi stamen! una morte periissem. Miser,
Nunc morte gemina. et filii, et mea occido.
Abrumpe vitam Lachesis, ut natum sequar:
Mortis per umbras filii amplexus petam.
Quid vivo frustra, quando pars melior meae
Vitae perempta est.
Po. Arborem hanc, patriae, at patri
Moriturus, isto Evergetes spolio induit.
Fateor, acerbum vulnus est animo patris
Talis peremptus filius, tamque obsequens,
Tam cereus, tam facilis, ac tantae spei.
Sed ubi repetere perditum iam non licet.
Malo obsequendum est: fluctui danda est ratis,
Cum non licet pugnare Magnanimum virum
Casus sinistros vincere ferendo decet.
Ar. Quando est ferendo: quando sed superat malum
Vires ferentis, opprimit, quem sic premit.
Po. Quandoque navis fluctuum arbitrio data
Secura portum tenuit. Ar. Id rarus tulit
Eventus. Po. Etiam rarus eventus tibi
Succedere potest. Ar. Crebrior terret magis.
Quae facta video saepius, prudens mihi
Ventura timeo. Po. Est facilis in peius fides.
Ar. Ubi nulla rima pandit ad melius viam.
Po. Fortuna qua severa praemunit viam
Sereniori, semper ad melius bonum
Rima aliqua patuit. Ar. Nulla sed nostris malis
Potest patere. Magna iam cecidit mei
Meliorque pars. Si restat aliquid adhuc super.
Leve est. perire coepimus. iam pertuli,
Quodcumque totis gravius in fatis fuit.
Et dum periit Evergeta, exhausi necem.
Miserande Iuvenis! sic tibi inluctum patris
Perire placuit, funere ut patrem tuo
Simul permeres? Si peris, me etiam trahe
Tecum sub umbras. Sole sublato super
Est umbra sola patris, et periit pater,
Si strata forsan ossa adhuc sparsim iacent
Inhumata campis, ibo per saevas tigres,
Per et leones, filium ut repetam meum.
Ibo, et levamen ultimum aerumnis dabo;
Videre saltem, et nosse qua periit nece.
Vos interempto Evergetae luctum date.
Po. Cum dolor in apice est, ipse linquendus sibi est,
Ut aut fatiscat lassus, aut mora cadat.
Beatus ille qui procul
Negotiis ab aulae est!
Infaustus ille, publica
Qui mergitur procella.
O vita dura! o splendida
Miseria! cur amaris?
Quid est potestas publica?
Professio est laboris.
Quies in aula Principum
Non invenit quietem.
O vita dura! o splendida
Miseria! cur amaris?
Cum Sole curae transeunt,
Cum Sole non recedunt:
Habet graves meridies,
Neque nox habet minores.
O vita dura! o splendida
Miseria! cur amaris?
Quodcumque telum publicae
Casum rei minatur,
Prius lacessit Principes,
Quam vulnerat minores.
O vita dura! o splendida
Miseria! cur amaris!
Aulam timores occupant,
Erinydesque mentis;
Fraudes et aemulatio,
Et livor, ambitusque.
O vira dura! o splendida
Miseria! cur amaris?
Ep. Valete mundi cardines,
Ad astra provolabo.
Id. Quis hic? Ep. In alta tendimus.
Id. Tuam paras ruinam.
Ep. Cui sanguis ardet nobilis,
Lentus iacere nescit.
Qua sede Phoebus considet,
Illa sedebo sede.
Hac indoles sese erigit
Honoris in theatra.
Id. Hac indoles se nobilis
Devolvit in ruinam.
Ep. Luminis avarum publici
Levate in alta nubes.
Id. Luminis avarus publici
Sterneris in sepulchrum.
Ep. Io! volamus. Id. Io tuos
Casus ad astra tendis.
Numquam secundus exitus
Immodica vota honestat.
Ep. Heu! Id. Nonne dixi? Credite,
Gravis est ruina ab alto.
Quicumque tentat ardua,
Quaerit suam ruinam.
Privata amare discite,
Suaque quisque sorte
Contentus esse: discite
Amare tutiora
O vita felix! lumine
A publico remota!
Tu sola regnum possides.
Et sola non amaris.
Tu sola motus comprimis,
Et exhibes quietem.
Tu sola nescis crimina,
Et sola non amaris
Tu sola carpis otium,
Tutosque nocte somnos;
Tu sola vivis innocens,
Et sola non amaris.
Tu sola turbae incognita es,
Sed tibi, Deoque nota.
Tu sola felix occubas,
Et sola non amaris.
O stulta gens mortalium,
In profutura caeci!
Amate, quae vos enecant;
Ego tutiora amabo.
Ego hic remota ab urbibus
Leni fruar quiete.
Ignota moriar urbibus,
Mihi Deoque nota.
QUocumque gradior, filii genius meos
Stat ante vultus. Capto, nec capio tamen:
Sequor, nec assequor: suo est praesens patri,
Fugitque semper: Specto, respectat: loquor,
Ridet modeste: blandior, rursum mihi
Blanditur ipse: lacrimor, lacrimas meo
Detergit ore: fronte maerorem induo,
Maerore prohibet: tacitus haec auri ingerit:
Maerore, genitor, abstine, et pectus gravi
Pondere doloris exime: dolorem mea
Sors non meretur; quando me meis beat
Fortuna votis. Ista mihi nocte, et die
Versat, reversat animus, et pugnant simul
Gaudia dolori, gaudiis dolor. Volo
Premere dolorem gaudio at superat dolor;
Quando, quod adfert gaudium, est umbra: et dolor
Ab orbitate nascitur vera domus.
Quid sit perisse filium, nemo capit
Qui prole caruit. Rursus hic Evergetes
Stetit ante vultus parris, et ridens ait:
Luctum voluptas claudet. At quaenam patrem
Tanget voluptas, quando non fas est meo
Nato potiri? Hic unus omnia mihi erat:
Hoc perdito omnia perdidi Hac rursum volat!
Adsum inquit, O mi nate, quo patrem fugis!
Mi nate! Me. Domine! Ar. Quem teneo? non est meus.
Me. Mi Domine, parce, incautus huc gressum impuli.
Ar. Tibi nemo visus, semita hac trahere gradum?
Me Quis Domine, quaeso? Ar. Evergetes. Me Nomen quidem
Saepius ad aures istud allapsum est: tamen
Evergeten de fronte non vidi. Ar. Via hac
Quis ambulavit? Me. Ego Domine!
Ar. Nemo obvius?
Me. Te nemo praeter. Ar. Mira res! tamen hic fuit,
Ubi tu pedem defigis, ubi veniens gradum rogas?
Huc attulisti. Me. Verus? an fictus fuit?
An ipse? an umbra Evergetae? Ar. Quid me hoc
An vera sint, an ficta, quae sequitur amans,
Nec ipse novit. Utraque per amorem trahunt,
Utraque dolorem leniunt. Me. Multum interest.
An vera sint, an ficta. Ar. Sed amans non videt,
Quando omnis illi fictio tangit pari
Gustu medullas. Dum careo vero bono,
Me pasco ficto. Me. Sed vices veri boni
Bona ficta non supplent satis.
Ar. Verum est: tamen
Quando carere fata me veris volunt,
Recreare mentem umbratili indulgent bono.
Sed ficta species gaudii excessit quoque.
Me. Vera frueris. Ar. Quando?
Me. Quando tu voles.
Ar. Haec innocenter loqueris ignarus rei.
Sed unde iuvenis? quo gradum?
Me. Infelix patris
Fortuna memet esse peregrinum iubet;
Servire egestas cogit. Ar. Hoc Iuvenis iugum
Non promereris. Sorte meliori tuam
Fecere mores indolem dignam, Me. At facit
Mendicum egestas. Ar. Saeva sic semper bonos
Fortuna vexat. Ergo servire est tibi
Mens fixa? Me. Et est necessitas. Ar. Etiam mihi?
Me. Ego me beatum dixero, sorte hac frui.
Ar. Si fata iubeant. Multus est Evergetes,
In fronte, in oculis, in genis in moribus,
Totaque corporis indole. Me. Heu! prodor.
Ar. Quid est?
Quid ora vertis? Me. Tangor affectu tui,
Dum tanta me benignitas miserum excipis.
Ar. Fueris misellus hactenus, iam non eris.
Me. Si vis beatum facere me, solus potes.
Ar. Volo. Me. Tuis me servulum servis iube.
Ar. Hoc nolo. Me. Summum sortis hoc duco meae.
Ar. Quod flagitare te decuit, hoc flagitas,
Conferre quod me convenit, ego conferam.
Me Servire sinon sustines servis tuis,
Servire tibi, sed ultimum eservis iube.
Ar. Non impetrabis.
Me. Ergo deceptum prior
Conditio me torquebit. Ar. Aerumnis modum
Conditio melior statuet.
Me. At prohibes tamen
Tuos clientes inter accessum mihi.
Ar. Nolo clientes, nolo famulorum gregem.
Me. Quid ergo?
Ar. Maius genius, et mores tui
Merentur aliquid. Me. Vile quodcumque est, mea
Est merita supra: vilius quoque est, tibi
Maiore gustu serviam. Ar. Hac ipsa prece
Maiora poscis: pertinax seitem bonam,
Quam fugis, habebis Filium te ego mihi
Post fata adopto Evergetae, genitor nisi
Tuus recuset. Mer. Id scio, Patri meo
Equidem placere, sed supra sortem meam est,
Supraque vota.
Ar. Non tamen merita supra.
Inte lucrabor filium, quem sors patri
Iniqua rapuit. Mer. Ast ego partes agam
Servi obsequentis.
Ar. Quod tibi est nomen? Mer. Pater,
Omnisque me familia Meritinum vocat.
Ar. Adludit istud nomini nomen, mei
Evergetae. Illud voce Romana exprimis,
Quod voce Graeca Evergetes. Meritum dedit
Utrique nomen, nominis at nomen dedit
Utrique morum candor, et vitae tenor.
Meritine. Mer. Domine.
Ar. Me patrem posthac voca,
Meritine. Mer. Dne [Abbr.: Domine] . Parce dum advocem patris
Afluesco. Ar. Totam Evergetae assume indolem,
Mer. Quaqua licebit, genitor, in me Evergeten
Patri exhibebo.
Ar. Sic mihi spondent tua
Virtus, tuusque genius, et morum indoles.
Constabis ista? Mer Filium dum me tuum
Patieris esse, gutta dum calidis fluet
Venis cruoris. Ar. Ergo iam meus es. Mer. Tuus
Et esse cupio vivus, et tuus mori.
Mea nata, nondum sponsa, iam vidua es. Habes
Infesta caeli fata. vix annus caput
Erexit alter, tertius sponsus tibi
Cecidit in urnam. Siccine infatis Dii
Scripsere brevia gaudia, et longos tibi
Endoxa luctus?
End. Numinis regimur manu:
Illo volente faustitas votis litat,
Illo volente faustitas rursum cadit.
Decreta menti fixa sunt, Evergeta
Transcripto in astra, nullius fidei fidem
Ultra obligare, ferre viduales dies,
Sortemque sponsi nesciam. Pon. Sed non potest,
Dilecta nata, non potest, tua sors diu
Carere sponso. Regii generis status,
Et multitudo prolium hoc vitae genus,
Endoxa prohibet. Queis [Reg: Quis] Deus celso dedit
Sedere solio, iussit aliorum bono
Vitam obligare. End. Non tamen nostro malo,
Sic serviendum ceteris, nulla ut mei
Iactura fiat commodi. Pon. Quid nata ais?
Pronuntiatum hoc mentis est humilis: suis
Plebeius animus commodis servit: cui
Scintilla flammae Regiae in venis calet,
Bono obligatus civium, minimum suis
Gaudet studere commodis. Qui te velit
Endoxa sponsam, multus est sponsus super.
End. Sed qui vel aequet merita, vel penset pari
Virtute raptum Evergeten, nullum dabis.
Pon. Dabo hoc amanti. Nobilis mentis bona,
Natura facilis, genius humanus, gravis,
Clemensque vultus gratia, modestus tenor,
Adulta pietas, cura Caelituum, timor
Et amor Tonantis, publicae studium rei,
Animusque prudens, et sinus mentis capax
Curarum, et ignis pectoris magnis amans
Exercitari rebus, et gravium humerus
Patiens laborum, decora virtutum omnium
Fecere dignum Evergeten Endoxa; tamen
Odiosa comparatio est: mores sui,
Sua quemque virtus ornat, et dignum facit.
End. Sua quemque, sed et Evergetem, o genitor sua;
Cui quisque cedit sponte. Da mi Evergeten,
Endoxa vivet.
Pon. Ne mo non fieri potest
Evergetes. virtute si quisquam tibi
Minor videtur, esse per honorem potest,
Conditio saepe fecit eximium, cui
Non favit usque genius, et morum tenor.
End. Sperare possum; habere sed malim optimum.
Deliberandi causa non ursit prius,
Cum singulorum vota traxisset sua
Evergetes virtute: nunc maior me agit;
Cum quaero ab omni parte, quaesitum tamen
Nusquam reperio Evergetem.
Pon. Endoxa, hoc licet,
Deliberare: statuere at debes quoque
Deliberanti vita ne pereat. Moram
Consilia sana postulant; sed si mora
Trahitur in annos, implicat mentem gravi
Nebula, nec ante finis aspicitur rei,
Quam fata stringant spiculum, et tandem occupent
Deliberantem Statue, quod natam decet,
Te vinculare lege coniugii End. Pater,
Iam constitutum est: qui placuit, adhuc placet.
Aut nubo soli Evergetae, aut solum pari.
Quot ille vultus fingit, et cordis vices
Immutat idem? fervet, elanguet, riget,.
Anhelat, ardet, aestuat, plorat, calet,
Amat, doletque. Filium quaerit, quem habet;
Defletque raptum morte, quem vivum videt.
Poterone gemitus patris, et amoris vices
Fletusque siccus cernere, et fraude impia
Adhuc latere? Potero tot suspiria,
Luctus, dolores, lacrimas, maesti senis
Tolerare, meque tegere, vel nullum dare
Natus levamen? lene solamen dabo.
Senex meretur, filium decet, gravis
Aerumna poscit. Litteras fingo, solo
Missas remoto a filio. Vivum sciat,
Qua parte mundi vivat, haud multum interest.
Percepta vita filii patrem sibi
Iterum reponet. Mortuum deflet, sciat
Vivere; resident lacrimae; ad vitam pia
Redibit arte, et filium urgebit minus
Maeror alienus. Huc pater tendit gradum
Quid est? quid adfers? - -
- - Nate, quo vertis gradum
Veniente patre?
Mer. Qui hic stetit, tabulas dedit
Tibi exhibendas. Ar. Cuius oblatas manu?
Mer Id non rogavi.
Ar. Signa num fallunt senem?
Hoc est sigillum Evergetae? hic Evergetae
Character est, Quis tibi dedit tabulas?
Mer. Mihi
De fronte numquam visus est. Ar. Forsan datae
Fatis priusquam cederet, mortis genus
Narrant parenti, et funeris strati locum.
Vivus, valensque Evergetes maesto patri.
Avere maestum filius patrem iubet.
Haec, ut dolorem lenias, scribo. Scio
Videoque calidas lacrimas causa mei
A te profusas, audio gemitus; meo
Et ipse corde lancinor. Patris dolor
In me redundat. Sorte cum fausta fruor,
Hoc cruci at unum, quod meus genitor doles.
An ista ab alta siderum scribit domo?
An ab remotis ultimi mundi plagis?
Sed mitte luctus, dulce lenimen cape.
Vivo: quid ultra genitor anato petis?
O nate! vivis! vivo, mi fili, quoque.
O me beatum; Evergetes vivit meus.
Vivo: quid ultra genitor anato petis?
Audi, quid ultra genitor a nato petat:
Ut te reponas patriae, ac patriam tibi.
Non crede natum, genitor, immemorem tui:
Saepe tibi praesens adsto, tu praesens mihi.
Videor parenti, videoque parentem. Procul
Numquam recedo, quamlibet credar procul.
Sic est; vel umbra filii. vel filius
Oberrat oculis. Si procul non es, redi
Minate; reddete mihi, et memet tibi.
Dilecte genitor, parce lamentis, tuum
Lacerare natum: parce. Quo ploras magis,
Hoc saeviore dente mihi scindis fibras.
Quis temperare lacrimis possit satis?
Tuus dolor meus est dolor. Vivo, tamen
Si et usque et usque diffluis lacrimis, facis
Quod esse factum credis, et defles pio
Errore. Parce nate, si iniussus dolor
Me rapiat ipsum mihi reluctantem. Impotens
Affectus omne mentis imperium excutit.
Dolere, non dolere, vix quisquam potest
Adlibitum. Amantis istud ingenii est, rapi
Dolore. Si me postulas vivum, abstine
Defler e lacrimis mortuum. Vivo: vale.
Sed unde scripta pagina est? nullum locum
Fini adnotavit. Nate, quid torques patrem?
Si non amarem, dicerem ingratum: tamen
Vel sic parenti gratus es. Vivis: mihi est
Aliquod levamen. Nuntias vivum: cupis
Fortasse quaeri. Saepe sic praeceps rapit
Iuventa in actum; cumque regressus pudet,
Revocari amat. Nihil moror. Raptus ferar
Silvas per omnes. Nullus est nimius labor,
Durusve amori. Nate, tu mecum quoque
Evergetem require. Mer Mi genitor, tuus
Iam quando vivit filius, natum abstine
Me nominare; servus ut dicar, iube.
Vices peregi Evergetae; rursus migro
Sortem in minorem, sed mihi excelsam nimis.
Ar. Sors ista binos sustinet. Nam Evergeten
Natura amanti filium patri dedit,
At te voluntas fecit. Et es, et eris meus
Meritinus, aut Evergetes alter. Boni
Superi, favete, ut perdito ex uno duos
Pater recipiam filios!
Mer. Aut ut vices
Unus duorum penset. Ar. Huc urge gradum
Meritine mecum, qua trahit et amor, et dolor,
Stat mente fixum, non prius somno dare
Levanda membra, quam meus natus mihi
Reddatur iterum. Perge, dispersam trahe
In haec iuventam studia, ut amissam patri
Sobolem reponat. Quisquis inveniet, manu
Condigna studio praemia e nostra feret.
O quam diu Prometheu
Vagaris inter astra?
Descende tandem Caelite
Armatus igne Solis,
Limoque redde spiritum.
Descende: quid moraris?
Ades Prometheu? Prom. Iussibus
Adsum tuis paratus.
Quid Diva mandas? Idiot. Ad mea
Effinge verba massam.
Vides, ut omnes publici
Ardeant amore Solis;
Privata tangunt neminem.
Homines volo, saluti
Suae studentes, simplices,
Probosque. Prom. Parva tali
Minorque flamma sufficit.
Aduro. surge. consta.
Et tu movere. surrige
Tu corpus. Hic morare.
En iussa facta. Idiot. Quid piger
Collaberis? resurge.
Insiste pedibus. plumbeum
Caput reflecte Collum
Attolle rursum laberis?
Studium omne perdo tecum.
Tu stertis altum? ut dormias,
Tibi data flamma caeli est?
Assurge. Credo in terream
Rursus abiisse massam.
Assurge: fulcro sustine
Pontus luti labantis.
Actum est. Prometheu quam rudem
His spiritum indidisti.
Prom. Sic iussit is, qui arbitrio
Solum, polumque flectit:
Quoscumque privato paras
Minore adure flamma.
Sed quos refervo publico,
Maiore adure sole.
Epit. Ergo age Prometheu, publico
Aptum mihi refinge.
Prom. Hic totus ignis ardeat,
Rex suscitandus orbi est.
Vides, ut est serenior,
Amoeniorque vultus!
Omnisque gestus comptior,
Capaxque mens honesti!
Proloquere piscis: quid sapis.
Prom. figm. Audite nostra iussa
Massae rudes. Non audior:
Altum trahunt soporem,
Audite: flagra prompta sunt
Si verba negligantur.
Audite: pondus tollite:
Pigrum levate corpus.
Insistite pedi. Occurrite
Furentis hostis armis.
Hic intus ardet: ilico
Aquis domate flammam.
Abite: tuti vivite:
Agros coloni arate.
Ego vigilabo publico, et
Periculi monebo.
At non pigri vos iussibus
Parebitis monentis.
Idiot. Pudet Prometheu perfide,
Dolose, fraudulente,
Et innocentis proditor!
Sic me opprimi iuvabat?
Excedo nunc, sed criminis
Tui revertar ultrix.
Epit. Prom. Abi: et remotam publico
Sectare stulta vitam,
Quae nec movetur, nec movet,
Nisi publica iuvetur.
Ut inter astra Cynthius
Dat singulis vigorem,
In membra cor ut dividit
Animantque, sanguinemque:
Sic Principes Rem publicam
Animamque, sustinentque,
Ergo est latere turpius,
Honestius patere.
FLorille, vera nuntias? an me dolo
Fallente ludis? Fl. Omne redivivum sonat
Evergeten nemus. Po. Unde? quis famam tulit?
Fl. Aretinus ipse pagina accepta legit
Superstitem esse filium. Po. Sed quis dedit?
Quis exaravit paginam? Fl. Ignotus tulit,
At scripsit ipse Evergetes. Po. Ex quo loco?
Fl. Hoc non notavit.
Po. Fraudis hic aliquid latet.
Memini, quod ille ab arbore appendit suae
Mortis epigramma: fascia et pendens chlamys.
Evergetae ensis signa non dubia dabant
Per lemma mortis. Arborem hanc, patriae, ac patri
Moriturus isto Evergetes spolio induit:
Et iam redisse fertur ad vitam. Fl. Redit.
Po. Sic falsa nempe scripta testantur.
Fl. Fidem
Facit ipsa dextra Evergetae. Po. Si mortuus
Evergetes est, scribere haud potuit Fl. manus
Obiisse numquam funus extremum probat.
Po. Nosti tenorem paginae?
Fl. In promptu est. Po. Lege, Epistola,
Vivus, valensque Evergetes maesto patri,
Avere maestum filius patrem iubet.
Haec ut dolorem lentas, scribo Scio,
Videoque calidas lacrimas causa mei
A te profusas; audio gemitus; meo
Et ipse corde lancinor. Patris dolor
In me redundat Sorte dum fausta fruor.
Hic cruciat unum, quod meus genitor dolet.
Sed mitte luctus; dulce lenimen cape:
Vivo. quid ultra genitor, a nato petis?
Non crede natum genitor, immemorem tui.
Saepe tibi praesens adsto, tu praesens mihi.
Videor parenti, videoque parentem. Procul
Numquam rededo; quamlibet credar procul.
Dilecte genitor parce lamentis: tuum
Lacerare natum parce. Quo ploras magis,
Hoc saeviore dentem hi mordes fibrae.
Tuus dolor meus est dolor. Vivo, tamen
Si et usque et usque diffluis lacrimis, facit
Quod esse factum credis, et defles pio
Errore. Si me postulas vivum, abstine
De flere lacrimis mortuum Vivo: Vale.
Po. Utcumque res est clara. Quid genitor ait?
Fl. Dolor omnis in spem versus est. Evergetem
Et hac et illac quaerit, et totam occupat
Silvae iuventam ut reperiat. Certum tenet
Non procul abesse. Tempus id suadet quoque,
Quo se paternis laribus eripuit, procul
Non abmigrasse. Po. Vana quae finxit modo
Imago veri, agnosco. Spes animo redit,
Quae pacta nostra firmet, et sponso meam
Felice natam prosperet. Quae credidi
Erepta vota, video dilata. Avolat,
Revolatque sors secunda, et ingenti fugax
Si cor dolore sauciat, rediens pari
Instaurat animum gaudio. Non est spei
Statuenda meta, quando res omnes iacent.
Etiam procella in ultima affulget salus.
Hoc est quod animus dixit Endoxae meae:
Stat inquiebat, qui placuit, adhuc placet,
Aut nubo soli Evergetae, aut solum pari.
Habes, quod optas filia. Vivit tuus
Evergetes, Flor ille, ad Endoxam praei;
Fluere natatu nuntia fausto ratem
Votisque pandi semitam: Vivi tamen
Evergetae nil memineris: patrem sequi
Plenumque ferre gaudium natae refer.
El. Volabo; iussis impiger fungar tuis.
Fauste pericla fregimus Semper tua
Sic profuerunt, Diva consilia. Eup. Hactenus
Nil suspicatur genitor? Ev. Omnino nihil.
Eup. Servire num te patitur? Ev. In nati locum,
Me iussit esse filium. Eup. Mi Evergetes
Bis sorte gaudes filii: natus semel,
Deinde lectus. Alteram sortem dedit
Natura; a moris alteram affectus dedit.
Ev. Utraque felix sorte sum: quodque unicum
Semper vovebam, vivo, documento tuo,
Curis solutus, coniugi liber metu,
Metuque regni fluctuum; et vano capi
Rerum colore nescius, veras opes
Animi, voluptae limpidos rivos sequor,
Puramque capio gloriam, et dominus mei
De me triumpho. Eup. Laudis hoc verae decus,
Hoc esse crede proximum ad Superos itur.
Sed nate, quid si filii optati decus
Parem procellam concitet? quid si tori
In iura, et inde in iura regnandi trahat?
Ev. Dum stirpe natus Regia ignoror, nihil
Reor timendum. Sceptra non nubunt, nisi
Pari: superbum sanguinem sanguis legit
Superbus. Esse rustica natus casa
Dum videor, alti stemmatis cautus bene
Eludo amores. Aula, quem vili satum
De plebe credit, arcet a sceptris procul.
Eup. At saepe sceptrum rustica rotavit manus,
Ev. Vel vi, vel astu. Vi nihil quaero: nihil
Doli per artes. Nemini ignoto datur
Regina sponsa. Quaeritur notus pater,
Avique noti, et Regia stirpe editi.
Ba Estne Meritinus? verba sine scopulo exprimit,
Eu. Tamen cavendum moneo. Dum cedit dolus.
Ne fide nimium. Saepe qui tectus favet
Dolus, nocet deprensus,
Bat. Ex isto angulo
Venabor astum. Ev. Prima cum ex voto obtigit
Fraudis paratae lines, secundam traho.
Quicumque amoris semper est felix dolus.
Eup. Non creditur amor esse, qui fingit dolos.
Simulare fraudes vera vix potuit fides,
Ev. Cum casus urget, exuit vultus amor,
Omnesque formas induit. Eup. Sic est: licet
Subire larvam, quando sub larvae dolo
Fideliore fulget ornatu fides.
Mi nate, rursus moneo, bene cautus late.
Abi, ratemque prosperis ventis age,
Ev. Meritinus esse rursus incipio. Vale.
Suspecta res est. Aliquid in puero latet,
Quod non videtur. Sponte profitetur dolum
Fraudemque, non deprensus. Ex voto obtigit
Ubi prima fraudis linea, secundam traho.
Quae prima? quae secunda? Si memet meus
Non fallit error, plenus hic technis puer
Nil humile tentat: Nympha conspirat, monet,
Urgetque coepta et cauta moliri iubet.
Molitur ergo quidpiam. Sed quid; satis
Nondum videtur. Adde. qui blaesus fuit,
Hic expedite loquitur. Haec magni probant
Doli architectum, et conditum produnt scelus.
Non vacua mens est scelere, quae larvam, induit,
Simulare fraudes candidum pectus fugit.
Referam parenti? versus in furiam exiget
Domo scelestum. At exigat. Talem dolus
Poenam meretur. Commodum, en prodit senex.
Neque tibi visus uspiam est natus meus
Batille? Ba. Vidi Domine, sed vidi dolens.
Ar. An forte caesum, aut dente discerptum ferae?
Ba. Vivit, valetque filius. Ar. Sed quis dolor
Tetigit videntem? Ba. Moribus quod se tuis
Non usque dignum fingat Ar. Indignum meo
Aliquid patravit filio? Ba. In patris domo
Et ferme in oculis. Ar. Natus in patris domo est,
Quem nemore toto quaero? Ba. Meritinus domi est
Ar. Iterum parentis pectus ingenti feris
Vulnere Batille. Ba. Quod tuus natus domi est?
Ar. Quod non domi est. Ba. At huc modo gressum intulit.
Ar. Sed non meus. Ba. Tuus ipse Meritinus.
Ar. Meum.
Evergeten requiro. Ba. Meritinum tuum
Loquebar. Ar. At quod ille patravit nefas?
Ba Quod architectus fraudis occultus solet.
Ar. In me? Ba. Dolenter profero.
Ar. Profer tamen.
Ba. Scitum dolebis, scire quod nimium petis.
Ar. Suspicio dubii criminis torquet magis,
Quam crimen ipsum Ba. Iuncta solamen dabit
Incertitudo. Ar. Semper in peius fides
Propensa credit omne patratum nefas,
Quod quis patrare potuit. Edic, quod scelus
Meritinus ausus. Ba. Eloquar iusso tuo.
Hic ubi virentem frondium scenam explicat
Umbrosa silva, prodidit fraudes suas.
Matura Nympha (nomen ignotum mihi est, Ignota species)
Nympha consilium hoc dabat:
Tamen cavendum moneo. Dum cedit dolus,
Ne crede nimium. Saepe, qui tectus favet
Dolus nocet deprensus. At rursus [(transcriber); sic: rusrus] Deae
Meritinus haec reposuit: Ex voto obtigit
Cum prima fraudis linea secundam traho.
Quid machinetur, assequi non est meum.
Ar. Cum prima fraudis linea ex voto obtigit.
Traho secundam. Planus est aliquis dolus;
Sed involutum nube penetrare haud licet.
Quae prima fraudis linea ex voto obtigit?
Confundor animo; nec satis clausae patet
Imago fraudis Aliqua non certa dedit
Indicia mentis? Ba. Quidquid hic fraudis latet
Amoris esse suspicor. Ar. Amoris dedit
Indicia? Ba non occulta Namque sic ait:
Cum casus urget exuit vultus amor,
Omnesque formas induit. Ar. quisnam Deae
Vultus monentis? forma qua? vel quis color?
Ba. Statura honesta est, Vultus aspectu gravis,
Matura species, subniger frontis color,
Simulque vegetus.
Ar. Fallor? Euprepiam notas.
Rapuisse patri Evergeten non est satis,
Etiam innocentem rapere Meritinum volet?
Sit licet honestum semitam Euprepiae sequi,
Seseque lege regere privata; tamen
Non usque honestum est, publici pondus boni
Subire nolle; quando quis sensu omnium
Censetur aptus; quando quem hoc pondus iubet
Subire numen. Iste, quem optavi, puer
Quamvis parente rustico natus; tamen
Virtute sortem patris excedit sui;
Olimque magnum publico poterit bono
Firmamen esse. Si domi est Iuvenis, domi
Tenebo clausum Nolo cum Euprepia ineat
Commercium Ba. Ut sit indolis magnae, tamen
Molitur aliquid fraudis.
Ar. Et quidnam putas?
Ba. Domine, impeditae credis hunc linguae? Ar. Probat
Istud loquela: Ba. Tacitus ex antro audii
Diu loquentem, verba sine scopulo fluunt
Non impedita Ar. Blaesulus non est? Ba. Minus
Parente. Ar. Blaesus at fuit? Ba. Puto dolo
Finxisse linguam. Ar. Vera si narras, dolus
Pueri tenetur Ba. Vera narravi, Deo
Firmanda teste. Quodque manifestum dolum
Probare credo. quando supremum Vale
Deae reposuit? Diva, dicebat Vale:
Meritinus esse rursus incipio. Subit
Suspicio mentem, nomine sub isto tegi
Infame quiddam. Ar. O nominis probrum mei,
Scelerate Iuvenis! Ergo sum visus tuis
Materia digna fraudibus? Non est meus
Doli magister; fraudis et tantae artifex.
Tentabo pueri verba: si imponit seni,
Fraudis retectae debitas poenas dabit.
Satis est belli: ponite ferrum:
Ponite saevum corde furorem:
Pax ego iubeo, ponite bellum.
Huc mihi gladios, huc arma mihi.
Utraque paci reddita festis
Utere rebus. Nil sine pace
Datur humanis laetum in rebus.
Id. Pareo iussis o Diva, tuis
Exuo ferrum, pono furorem.
Ep. Pacis amoenae iussa amplector,
Positis armis ruo in amplexus,
Soror, o animi dulcedo mei!
Idi. Soror, o melior vita sororis!
Epi. Nectarque meum! Id. Caelumque meum!
Porrige dextram. Ep. Tu mihi laevam.
Pacis amoenae in vincula sponte
Utraque ruimus. Pax. Sic vos vitam
Laetam alternis trahite officiis.
Idi. Pulchrum est, aliquid dare privato.
Epi. Pulchrum est, aliquid dare communi.
Utraque. Sic nemo dies agat, ut tantum
Sibi se impendat. Sic nemo dies
Agat, ut tantum publica curet.
Pax Publica pereunt, si quisque suis
Studeat rebus: privata cadunt,
Si communi nemo studeat
Utilitati. Om. Sic ergo dies
Quisquis impendat, se ut possideat,
Dominusque sui constante manu
Teneat frenum: quantumque licet,
Publica sollers commoda curet.
Ep. Est segnities, nimium fugere;
Id. Est ambitio, quaerere nimium
Populo exstare, et dicere iura.
Volo communi. Ep. Volo privatae
Utr. Vivere curae. iunctaeque simul
Semper agemus. Felix vita!
Ambitionem, quae moderatur:
Quae se, et populos una lege
Flectit honesti. Sic vivemus.
Id. Ego communis studiosa boni:
Epi. Ego privatae studiosa rei.
Viraque. Utraque curam geret utramque.
Om. Felix vita est, quae dum surgit,
Sese imperio meliore sui
Sub iuga cogit; quae dum premitur,
Tenet excelsae solium mentis.
Sic vivemus. Sic vivemus.
FAllax Ulysses! patriae, ac patris probrum,
Senisque amantis proditor! Merui hoc tuis
Captus miseriis, ludus ut fierem. Mer. Pater!
Ar. Non sum scelesti capitis.
Mer. At fueras tamen
Ar. Pudet fuisse mer. Domine! Ar. Sed non perfidi,
Nec fraudulenti, et impii servi. Me. Polum,
Et iura testor sanguinis, non sum nocens.
Ar. Scelerate, nondum tela periuram times
Ultura linguam?
Mer. Lingua cum peccat nihil,
Nihil horret iras fulminum. Ar. Periurio
Violas olympum. Mer. Innoxiae mentis voco
Testem Ar. Nocentem culpa quem fecit, nequit
Polus innocentem dicere. Me. Nocentem minus,
Cum nulla mentem culpa sceleratam inquinat.
Ar. Iam fraus tenetur. Noster has artes amor,
Has machinas te docuit; ut miserum senem
Tui misertum luderes? Mer. Quidquid vides,
Amoris artes, fidei, et obsequii vides.
Ar. Amoris? artes video fallendi, et dolos
Per mille ductos machinas, Lingua negas
Crimen, quod actis perfide fateris tuis.
Speras dolosa posse me larva capi?
Mer. Quod lingua loquitur, acta testantur, scelus
Nequit fateri lingua, quod vitae tenor
Negat. Ar. Ipsa lingua crimen et negat, et probat.
Larva sub una milie velantur doli.
Edic sceleste: blaesus es? dubitas? taces?
Me. Etiam innocentem verba destituunt. Ar. Palam
Fatere fraudem blaesus es? rursum taces?
Me. Audis loquentem Aretine!
Ar. Fallentem audio.
Depone larvem: fraudis est pridem satis,
Pronuntiare Sigma te iubeo. Me. Pater,
Lingua impedita est.
Ar. Quando praesentem me habes:
At cum latere te putas, quando tuos
Euprepiae amores explicas. (Me. Superi boni!)
Ar. Tum tibi solutis vinculis sermo fluit.
Me. Euprepiae amores?
Aret. Calide in fraudes puer!
Sine nunc amores; vis trahere ad alia senem:
Quid ad hoc reponis? blaesus? a lingua integra es?
Me. Pater, fatebor: quidquid hic fictum vides,
Amor suasit. Ar. Quo fidem dictis facis?
Hoc nempe firmant illa secreto angulo
Commissa verba: quando mi ex voto obtigit
Incepta fraudis linea, secundam traho.
Hoc est amare? in lineam textos dolos
Agere? Mer. Videntem mentis arcanae sinus
Testor Tonantem, nil mali hic actum est doli.
Aret. Si nil mali hic actum est doli, cur tui exitum
Malum timebas? cur revelari dolos
Tua Diva vetuit?
Mer. Diva? quam tectum est nihil!
Ar. Etiam hoc negabis? Nonne dicebat tibi:
Tamen cavendum moneo: cum cedit dolus,
Ne crede nimium. Saepe qui tectus favet
Dolus, nocet deprensus. Haec forsan tegi
Potuisse credis? scelerae non latent diu.
Haec poena semper sequitur occultum nefas,
Prodire tandem Sed quid est illud tuum:
Cum casus urget, exuit vultus amor,
Omnesque formas induit. Quos tu in domum
Iuvenis amores, tacitus, et patre inscio?
Scelerate iuvenis, cede; iam non es meus.
Mer O parce!
Ar. Cede perfide, nec oculos meos
Subire posthac liceat. Exundans dolor
Decernit istud. Siste. Quid si cum dolo
Primo secundus pateat? Hoc non est novum.
Qui fallit uno, fallere in multis solet.
Dic, esne caecus lumine sinistro? an dolo
Mentiris esse? Detege. O fallax caput!
O exsecrande fraudis impostor! Me Pater!
Ar. Patrem reposui: iudicem iam agam tuum,
Qui refugis uti gratia, poenas feres.
Sed quis repente vultus ex vultu emicat?
Ades. Recede. - -
- Quis mihi mentem rotat
Repente fluctus? Ira desidit licet
Merito excitata. Patris affectus redit,
Seque in medullas tacitus insinuat amor.
An vultus oculos fallit? an hic est meus
Everget es? sic ora, sic oculos tulit;
Sic et serenum frontis explicuit diem:
Sic moribus, sic gestibus, sic indole
Evergetes placebat. At cur se meam
In servitutem tradidit? primus dedit
Aspectus aliquid, aliquid extremus notat.
Sed sorte constans ludit affectus patrem.
Namque Meritinus sest visus mihi
Evergetes Imago semel animo indita
Adhuc inhaeret prorsus, et fallit senem.
Non est; sed est similis tamen, sed quid notant
Ambigua verba epistolae scriptae: Scio,
Videoque calidas lacrimas, causa mei
A te profusas; audio gemitus. Videt?
Non ergo procul est. Ipse testatur: Procul
Numquam recede quamlibet credar procul.
Numquam recedit? Natus ergo meus domi
Mentitus habitum O stultum, et insanum caput!
Nonne tibi claris istud inscripsit notis?
Saepe tibi praesens adsto, tu praesens mihi.
Videor parenti, videoque parentem. An potest
Manifestius se prodere? Haec satis probant
Evergeten hunc esse. secretus quoque
Qui semper animum strinxit, id loquitur amor,
Frena bo motus, blandius puerum alloquar;
Fors veritatis eruam certas notas.
Fortuna fracta est: haeret in sicco ratis,
Sistitque cursum.
Eu Fare, quis rerum status?
Ev. Patuere patri nostra consilia: furit
Dolo rerecto, seque delusum gemens
Ultima minatur.
Eu. Nosceris? Ev. Partem tenet
Iam veritatis: reliqua non poterit diu
Latere. Eu. Quanta patuit ad verum via?
Ev. Quanta satis esse possit ad fundum. Tenet
Figmenta linguae, patuit oculorum innocens
Purumque vitrum. Plura iam quaeret: Nihil
Licet negare Diva, quid facto est opus?
Eu. Incaute Iuvenis: nonne praemonui, nihil
Ut sponte prodas? Ev. Hic nihil culpae meum est.
Tu prodidisti Evergeten. Eu Ego prodidi?
Ev. Tu prodidisti: nulla sed culpa est tua.
Eu. Dic, quando per me es proditus?
Ev. Quando piam
Fraudem docebas; quando documentum dabas
Caute latendi. Ev. Nullus audivit. Ev. Putas.
Audivit aliquis tacitus, et retulit patri.
Eu. Figmenta texis. Ev. Diva, non fallo. Mihi
Tua ipsa verba obtrusit iratus pater.
Tamen cavendum moneo: dum cedit dolus,
Ne crede nimium. Saepe qui tectus favet
Dolus, nocet deprensus. Eu. Haec a me pater
Tibi dicta novit? Ev. Novit: et quidem amplius
Latere suspicatur. Eu. Infelix nimis!
Sed quis retexit verba secreto tibi
Confisa nemore? Ev. Saxa nisi credas loqui,
Venatus aliquis dicta narravit patri.
Eu. Res est aperta Evergetes, quid ages? fuga
Iam parte ab omni clauditur: nulla amplius
Latere fas est, Fraude vel opus est nova;
Retegere vel te Evergetes debes patri.
Ev. O Diva, si quem suggerit ratio modum
Adhuc latendi, pande. Non nosci meam
Reputa salutem Eu. Evergetes, mihi mens nihil
Artis ministrat. Ev. Suggerit aliquid mihi.
Eu. Expone. Ev. Frontem decolor tingat color
Manusque. Eu, Sana suggeris: prompta est mihi
Necessitati sepia Huc ubi latex
Strepitu modesto praefluit. Ev. Propera Dea
Nullam supremo in apice res tolerat moram.
Eu. Viden, colorem Hoc tinctus Aethiopem dabis.
Deprensa fraus est. Siste. Sic ludis senem?
Et fraude ab una graderis in fraudem alteram?
Ev. Venerande genitor, sisto me nocuum tuis
Pedibus profusum. Parce, si quidquam pius
Peccavit animus. Ar. Intimas pulsat mihi
Vox haec medullas. Ev. Parce; sum, fateor, nocens:
Quod immerentem fraude delusi patrem.
Sed ipse fraudem suasit affectus. Ar. Rei
Nodum retexe candida et pura fide.
Quis tibi dolosis artibus mentem imbuit?
Ev. Iuvenilis aestus mentis, atque instans gravi
Euprepia monito. Ar. Quae mihi rapuit meum
Evergeten? Ev. Quae fraudis altrices domos
Regum vocabat tecta, vitiorum lares,
Spelaea scelerum, fluctibus turgens mare,
Viamque stygis ad ima. Ar. Quis docuit dolum
Linguae impeditae? Ev. Euprepia. Ar. Quis laevum tibi
Velavit oculum? Ev. Eadem Euprepia.
Ar. Semper meo
Adversa voto Euprepia! Quae causa est doli?
Ev. Patrem ut laterem. Ar. Quis tuus pater?
Ev. Satis
Patuere fraudes: plura ne quaere, o pater.
Ar. Plura volo: nondum nodus arcanus patet.
Quae patria? quod stemma tibi? quis genitor tuus?
Ev. Habes nocentem. plecte. Quisquis sit pater,
Nihil ille meruit. Ego, ego sum fraudis faber?
Ego dolentem gravius affixi patrem.
Ar. Nomen parentis expreme.
Ev. Indignum meo
Me patre feci, quando. Ar. Quid texis moras?
Nomen parentis edoce. Ev. Hac vivit plaga,
Hoc nemore. Ar. Notus est mihi?
Ev. Nemo magis.
Ar. Quod semper animus dixit, in apertum venit.
Quousque fraudem texis? Ev. In fundo es pater.
Ar. Rubram sinistro brachio ingenitam habuit
A matre stellam. Si ista se prodit, meum
Agnosco natum. Brachium laevum exsere,
Aperi. Quid istud Caelites? natus meus,
Evergetes. Ev. Sum genitor.
Ar. Occidui patris
Unica voluptas. Ev. Gaudium nati, o pater!
Ar. vivo superstes, quando mihi vivus redis.
Ev. Vivo redivivo patre.
Ar. Iam corpus lubens
Tumulo reponam, quando de tumulo meus
Natus redivit. Tu gradum celera, novum
Adfer tegendo corpori ornatum: voca
Viciniam omnem, filium evulga meum
Vivere iubeque plausibus festis diem
Hunc occupari. Nate, potuisti patris
Videre lacrimas, quas tui affectus meis
Exstrusit oculis?
Ev. Genitor, hae pectus mihi
Pene exsciderunt. Inde tibi scripsi. Tuis
Dilecte genitor parce lamentis: tuum
Lacer are natum parce: quo ploras magis,
Hoc saeviore dente mihi scindis fibras.
Ar. Sed nate, quid te compulit, maestum ut patrem
Latere velles? Ev. Ne domo exirem tua,
Amor coegit: Filium quando tuum
Me cogitavi, patris avelli a sinu
Durum putavi. Sed tamen volui (heu pudet)
Volui patrem latere.
Ar. Cur vestem arbori
Spolium dedisti, fata mentitus tua?
Ev. Ut esse credens mortuum fleres minus;
Namque hic Tonantis diceres manum; et tuum
Ferres dolorem mitius. Faciunt minus
Divina vulnus tela.
Ar. Qua causa patrem
Evergetes latere voluisti? Ev. Mihi
Ut solus ipse viverem. Ar. Hoc poteras mea
In aede, nate. Ev. Genitor, erravi. Meae
Parce, o Iuventae. Stare credebam simul
Non posse; vivere publico bono, et mihi.
Ar. Intelligo, mi nate: cum sponsam tibi
Statui, futuri providus, vulnus tuae
Mentis putasti. Ev. Credidi in casum me agi
Nomen per altum Principis. Blandum iubar
Equidem putabam; sed tamen fallax simul,
Quod fronte rideat, intus implacidas agat
Animi procellas. Esse dicebam magis
Illum beatum, mente qui stringit suas
Opes, lupoque vota compescit brevi,
Modica secutus. Addidit stimulos pio
Euprepia genio: Mente divitias loca,
Dicebar illa: sanctius regnum tuo
Require in animo, si supra sortis rotam
Casusque tolli postulas: totus tibi
Incumbe nate; nec tuum quidquam puta,
Nisi quod repostum mente fortunam fugit.
Ar. Secerne veris falsa, mi fili. Deus
Vult esse Reges. Ille dispergit manu
Non invida talenta. Regali pares
Dat ille dotes purpura; pares quoque
Dat rusticano sarculo. Ingratus Deo est,
Talenta qui recondit, aut uti negat.
Mi nate, caelum tanta cam dederit tibi,
Supprimere noli. Numini obsequium adimis
Maius, minusque sequeris. Obsequium hoc Deus
A quoque, quod talenta promittunt, petit.
Ev. Pater, obsequentem filium iussis habes.
Ar. Depone vile tegumen. Ev. Agnosco Dei
Sic imperantis iussa. Ar. Vestitu tege
Meliore corpus. Ista per humeros fluat
Dignumque regno Evergeten cingat chlamys.
Sic apparati filium Endoxae decet.
Quae forma visum stringit? an vera intuor?
An ficta ludunt? Ar. Vera vos species movet.
Evergetes est. End. Forsan huc ultrix mei
Venisti amoris umbra. Ev. An in spectrum mei
Revolvor ipse? vivo. Quis vestris mea
Infixit animis fata? Pon. Vitalis vigor
In membra rediit. Sed quid amplexus moror?
Mei voluptas pectoris, et animi quies!
Ev. Mea lux amici. Ar. Lux amicorum nova
Evergetes. Ev. O carior vita pater!
Ar. O nate, bis nunc reddite, et tibi, et mihi,
Sponsaeque amori. En. Regiae o columen domus
Meliore sorte digne! iam pridem tuo
Indigna amore visa sum. Ev. Digna es nimis,
Nostraeque longe sortis excedis gradum.
En. Humanitatis verba contemptum tegunt.
Ar. Magnanima Princeps, nullus est dubio locus:
Superare visa sortis es nostrae gradum.
Sed quando vel te deprimis, vel nos levas,
Peracta res est. Est tuus, nisi abnuas,
Evergetes tuus est.
End. Tua Endoxa est quoque.
Constante amoris lege sancivi, ac patri
Nuper reposui: Qui placuit, adhuc placet.
Ev. Endoxa! Ar. Regno Evergetes reddis patrem,
Patrique regnum. Po. Evergetes, quidquid sumus,
Tui sumus, patrisque. Ev. Pone, quidquid sumus,
Tui sumus, et Endoxae. In obscuro dies
Statuerat animus agere; sed memet Deus
Voluit reponi publico. Vivam tamen
Humilis in alto: semper intentus meis;
Semper alienis: omnium exaequo, et meus.
Ar. Hoc, nate, sapere est: ista stant una bene:
Sic vivere tibi, publicum ut cures bonum,
Sic vivere aliis, ne tuum perdas bonum.
Ev. Satis est: benigno vota solvantur polo.
Communis istam plausus absumat diem.
Datur plausus, et vota.
FINIS.