26 April 2005 Kim Barkowski (corrections), Ruediger Niehl (tagging)
editorial description: typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - Morpheus spell check

CASP. BARTHI SOLILOQUIORUM RERUM DIVINARUM LIBER XX.

CAR.I. Relictis humanis, studia sequi vovet caelestia.

AEtate cum te Praecipitem rudi
Rerum supinus Turbo volucrium
Efferret, insanae ferocem
Praepetibus furiis Iuventae;
[Note: 5 ] Cum sors virenti tolleret Indole.
Iucunda semper, nec dubia, gravem,
Mansura ceu semper fidelis,
Ambitione rotam novaret:
Stabas proterva mente minax super
[Note: 10 ] Axem serentis; nec trepido malam,
Sublimis ausu provocabas,
Ceu famulam, generose Vates.
Stetit superbae pompa diu Lupae,
Vistque florem laticomum sacri
[Note: 15 ] Timere messores, nec ullus
Falce fera gravido minari.
Ille, insolenti fulgure fervidus,
Spernebat omnes undique flosculos,


page 884, image: s302

Non more naturave pravus,
[Note: 20 ] Simplicitate sed, ah, superba.
Sic fastuosas Ingenii faces
Late efferebat per veteres Libros,
Ah sanius, Libris relictis,
Ipse sibi, Puer, excolendus.
[Note: 25 ] Ut inter altis usibus abditos
Nomen professus, temneret improbae
Famae labores, dedicando
Fertilibus sua dona Musis;
Togatus ultra Publica commoda,
[Note: 30 ] Provinciae pro parte rata suae,
Mox praesuturus ditiorum,
Officiis Procerum Paternis.
Verum ille cunctos spernere pertinax,
Et otiosarum ebrius, ah male,
[Note: 35 ] Amore chartarum strepebat
Blattiferis Criticum papyris.
Quam saepe Patres Relligiosior
Invasit ardor, frangere nubila.
Mentis superbae, et luce clatra,
[Note: 40 ] Quae iuvenem deceant, monere!
Flexit volantem saepe gravis Cato,
Retroque pressit: sed violentior
Ut pulsa deducto sagitta.
Institit in sua vota nervo.
[Note: 45 ] Omnis Laborum frustra erat ambitus.
Omnes suo uno iudicio impotens
Spernebat auctor, non solenti
Scripta novans Veterum decore.
Hinc imputatis ingenio arduo
[Note: 50 ] Notis scatebant scrinia; per genus
Bacchata priscorum Latinum,
Per Proceres, mea Cura, Graios,
Acumine acri, Iudicio bono,


page 885, image: s303

Censuram adegit, qua rudis orbita.
[Note: 55 ] Vix mille de priscis magistris
Unum aliquem meminit redisse.
Examinatis mille Recentium,
Libris Sophorum, quis labor improbus
Recepta, iam saeclo probante,
[Note: 60 ] Nomina, ad Indigetes sacrarat.
Hinc et relictis milibus in vicem.
Antiquiorum, non sine plausibus,
Prognata, moles haut pudenda,
In pluteis cubat irreclusis
[Note: 65 ] Notationum. Turnebus inclutae
Lux alta famae nec medium dedit,
Maiusque nemo: Nam vetustis
Si nova facta domi, statera.
Expendere adsim iustifica, super
[Note: 70 ] Me bina dicam condere centies
Volumina, ingenti apparatu,
His alia in facili additurum.
Ut ceterorum lubrica nomina,
Scriptorum in isto carmine non locem,
[Note: 75 ] Qis, ut recensitis, novella,
Lux opera reparata nostra est.
Pars publicatis floret adoreis,
Ah termino sisten da suo procul!
Vel hinc decebat promptiori
[Note: 80 ] Magna gradu rediisse cultum!
Pars maxima inter non faciles situs,
In tinearum forte venit penum,
Cum mente reclini, relictis
Litterulis, Sapientiam Auctor
[Note: 85 ] Veram professus velle sequi, Deo
Dicare tendo, quod super est viae,
Vitaeque, terrestri Labore,
Frangere diam aciem rebellis.


page 886, image: s304

Nam versa tandem Sortis, amabili
[Note: 90 ] Vultu remoto, quassat eum Rota,
Et axe perculso vagantem
Destituit revolutus Obiex.
Sic eun dum est per mala tempora,
Ut mens vocantis doctior Auguris
[Note: 5 ] Attendat ex alto Salutis
Egregium meminisse Signum.
Divine vindex, REX animae meae,
Palantem in atris qui latebris diu
Tandem, relata luce, densis
[Note: 100 ] Agnum habilem rapis e tenebris.
Te Gratiarum prodigus Actibus
Adoro pronus: Culta tuis dabo
Altaribus, spretis caduci,
Carmina, praepetibus susurri.
[Note: 105 ] Nunc dia nobis subveniat manus,
Ut liberati noctibus impiis,
Prorsus nitentes alto Olympo
Ferre oculorum acies queamus.
O Mentis almae Lux nivea, o potens,
[Note: 110 ] O Celsa, pollens vel radio unico
Expellere Orcini tyranni
Mille dolis gravidos furores:
Te, Trinitas immensa, mihi advoco;
Sis, Alma, praesto, meque tuum tibi
[Note: 115 ] Tuere; sospes, per caduca,
Ut gradiens, tua Regna tangam.
Aeterna ubi iam solvere carmina,
Cum caelicorum rite queam choris
Tibi angelorum; Qui beato
[Note: 120 ] Fonte Boni Aetherei potiti,
Perenne ducunt in liquidis Rosis
Aevum; Parentes socii mei
Ter sanctum, iö, ter sanctum in altis


page 887, image: s305

Concelebrant adytis IEHOVAM.
[Note: 125 ] Hos inter olim, mente potens nova,
Resuscitato corpore nobilis,
Ebur decorum mille cultis
Sollicitans, sacer ales, Odis,
Iessaea pulsem nablia; tempore,
[Note: 130 ] Expleto, ut ingens e thalamo Patris
Terrena visum culta ab alto
Venerit Abramides Iehova!
Ut spes parentum, FACTUS HOMO, DEUS
Mactaris; ut de Morte redux. super
[Note: 135 ] Celsa astra, florenti triumpho,
Duxerit Orcigenum Draconem.
Ut per volantis omne latus, Salus,
Profecta mundi, Sancta coegerit,
Caelo replacato dicanda,
[Note: 140 ] Nomina Terrigenum piorum.
O Sancta, duc me per mare, Trinitas,
Tenebricosis fluctibus invium:
Ut tandem amato, fracta longum,
Portu Animae subeat carina.
[Note: 145 ] Nil firmum in ista, nil stabile est, via;
Via illa sola est: Vita procul vocat
Colenda caelo; da vocantem
Mente sequi nitida, Iehova.

CARMEN II. Paean devictae Fortunae.

INcerta, vario quae voluta decursu,
Rotam, vagantem ubique, nullibi sistis,
Tandem ne, saeva, dira, barbara, immanis,
Sata nocte pulla, Cerberi orta de spumis,
[Note: 5 ] Neptis Megaerae, alumna turpis Alectus,
O Luce cassa, et o Vocabulum nudum,


page 888, image: s306

O Nulla rerum in censibus, sonus solus:
Tandem ne te vicisse rere, Fortuna:
Caputque nostrum non sui satis compos,
[Note: 10 ] pectusve longo consitum ante-maerore,
Tibi subiugasse; quod specus Avernales
Rimata fan do, turbidas quatis Poenas?
Vicisse vero rere? nos tuum contra,
Sacri furorem, caelicumque Paeanem,
[Note: 15 ] Celeusmaque altum, naufragi velut quondam,
Portu potiti nunc canemus optato.
Facies pericli nulla nos gravat porro,
Qui nando pontum vicimus, stetit circum
Caput trementis impiata tempestas.
[Note: 20 ] Nunc Christo Iesu, Vindici atque tutori.
Epinicion gratante solvimus mente,
Eiusque Curis, eius Unici Curis,
Qui nos redemit, qui proin desalvabit,
Cum Patre Spirituque reddimus Sancto
[Note: 25 ] Votiva vota, Carmen Oris exculti.
Quod si imbecilli non satis potest versu
Vis explicari Numinis Salutaris,
Precor ipse Christus suppleat suas Laudes,
Infantiumque solvat ora plectrorum.
[Note: 30 ] Clementiae Faventiaeque divinae
Non nova probatur, Veritate gestorum
Res esse, linguas fauce solvere haerentes,
Et eloquente lucidoque sermone,
Elingve pectus, exsonumque, mactare.
[Note: 35 ] Testis potente Victor Ore Romanus,
Tormenta cuncta qui loquendo contrivit,
Licet alta caesa, lingua, secta radice,
Cultros nefandi tinxerit Secutoris.
Hoc demite omnes, dixit, hoc sua dudum
[Note: 40 ] Eruite sede, nil moramur, in totum
Descende iugulum, Lictor, atque dissectis


page 889, image: s307

Arguta fibris, palpitantis incassum,
Rimare Linguae plectra. Nil nocet Christum
Caruisse lingua praedicantibus mystis.
[Note: 45 ] Haec Martyr ore sanguinante clamabat.
Nec furor abibat hosticus; iubet Praeses
Penitus latentis exsicent fibras plectri.
Evulsa lingua est intimae e sinu sedis,
Christum professa millies modis mille.
[Note: 50 ] Ipsas latebras, quo venire non quibant
Scalpella saevi tortuosa sectoris,
Scrutatur unci lamna candicans ferri,
Stridente tenuem combibens gula rorem.
Exusta vis cruoris in sidens fauci
[Note: 55 ] Specum vacanten:Praesidi fero ostendit.
Vix ille tantum commoratus, ut saevi
Telum latronis igneum expediretur,
Non est loquendum, video, dein de Romano,
Sed est canendum; dixit, et gravi miscens
[Note: 60 ] Acuta voci, canticum litat Christo.
Elingve carmen scandit aetherem summum,
Caelo secutum laudibus suum auctorem.
Stupet profana Concio, tremit Praeses,
Satellitumque foeda vis Canum frendet:
[Note: 65 ] Attonita Ratio, et orba sensibus, pallet.
Nec defuere , patente miraclo,
Percussit Animum Cura Lucis aeternae.
Quos lingua nequiit salva ducere ad IESUM,
Hos locus inanis multivertili plectro
[Note: 70 ] Pro mille linguis evocavit ad Vitam.
Nil non, potenti cuncta, sic leve est facta.
Sic ora laudes in soluta divinas
Eloquia Vitae, Vitam et in sonis Vitae
Docet institutor Almus omnium, Christus.
[Note: 75 ] Exercitata mille nos metris olim,
Facundiae nunc Regula alma contemnit.


page 890, image: s308

Infantiumque more vara nectentum,
Rectis, ab omni dictionis argutae
Procul nitore ducimus strepens carmen.
[Note: 80 ] Nil Lectionis est super modo Antiquae,
Nec flosculorum Cura Tullianorum,
Nec Umbriae Cala briaeve nos prisci
Sales morantur. Nil quidem nigrae quivit
Fortuna Sortis expulisse de nobis:
[Note: 85 ] Tamen veremur, ne, furente Tormento,
Memoria rerum sit perempta multarum.
Ut atra, Vento mugiente, Tempestas
Percellit Animos; undique imminens leti
Facies paventes deprimit, velint nolint,
[Note: 90 ] Mentis favillas, quamlibet prius Rectae.
Proinde nil mihi attulisse, laudando
Auxilium ob ingens, gloriabimur, Christo:
Sed cuncta in acie carminis, licet vilis,
Reperisse coram; Lingua ceu, vigens olim,
[Note: 95 ] Tyrannicis nunc caesa iussibus, desit.
Nec dubia res est, qui pericla dispellit,
Et fundo ab imo clamitantium Vota
Mortalium, exaudire velle iuravit,
Is ipse pepigit; sacra se pü contra,
[Note: 100 ] Exposcere oris: Gloriam Deo soli
Heroes altae maximi Vetustatis
Prona dicarunt mente; cum malis victis
Stupuere Sortis absonae Chaos stratum.
Placuit Iehovae carmen, et suis Laudes
[Note: 105 ] Man davit, ultor optimus, suas Natis.
Nam sola victima illa superat accepta,
Deo parenti. Quid, luti genus, contra.
Caro tot alta possit opera Tutoris
Reponere almi? Cor iubet Pater Sanctum
[Note: 110 ] Hac sistere ara, quam Spei struit fulgor.
Nec otiosus interim premat pulmo


page 891, image: s309

Benefacta Domini: Voce sed sonans clara
Illustre Carmen ordiatur ex imis
Animae medullis sacra progerens Verba,
[Note: 115 ] Arteriarum lata semita argutis
Modulata dium versibus sonum iungat.
Harmonia laudum sic Magistra caelestum
Orbem novenum temperat; gravi accentu
Miscens acutum; mille dum tonis pollens
[Note: 120 ] Variare Cantum, nobilem, arduum, densum,
Mortalibus maiora concinit dictis.
Haec inter ingens Chorea, plausibus plenis,
Moderatur astra, et igneos globos Caeli,
Iuvenum nitentum: Machina omnis immenso
[Note: 125 ] Hilarata sonitu, consonat suum auctorem.
His tertii terrestre nominis Regnum
Accinere iussit Rector, ut sacris dudum
Raptum e periclis sistit ad Choros Caeli
Hominem canendo. Qualibus potest dictis
[Note: 130 ] Imitetur alti caelicos poli versus.
At illa, celsos quae per Orbium motus
Sublimium, concordia, expedit carmen,
Vix invenitur in caduca sectantum
Praecordiis, ah nullibi, virum, constans.
[Note: 135 ] Pars pleraque omnis perditas opes quaerit,
Quaerendo quas amittit, atque disperdit
Servare pugnax. Ceteri suis quisque.
Dant occupati querqueras Deo Curas.
Nam qui Deum, ipse se ut coli Patres iussit,
[Note: 140 ] Veneretur hodie, mille vix potest Unus
Inter notari. Quot reperta sunt Vitae
Genera exigende, tot Deos facit Mundus.
Suus cuique vel Labor, vel Eventus,
Spretis Parentum traditis, adoratur.
[Note: 145 ] Hic eruditos inter inclutus stultos
Bacchatur alta voce, qua forum torquens


page 892, image: s310

Sibi litigantum commoda astruit damnis.
Alter cathedra vix potitus, in Templo
Suo ferocit Eloquentiae Lucro,
[Note: 150 ] Magnatium qui cuncta dum probat, diro
In misera saevit fulmine ora mendici.
Quid reliqua dicam? Tot sub absonis contra
Sua puncta pugnans artibus procul Mundus
Laudes Iehovae spernit, et suo Numen,
[Note: 155 ] Sibi fabricatus in furore persistit.
Pauci ut relicti, qui quid utile huic Vitae
Ad iussa dia metiantur, haud rerum,
Momenta caeca, nocte quae mala celat
Ventris libidinisque coniugum, Cura.
[Note: 160 ] At si ruina fractus orbis immensa.
Labatur in se, non tamen gregem Christi
Vel attonabit. Ille quatuor sparsus
Per angulares Orbis ultimi metas
Laudat Parentem, spe potens futurorum;
[Note: 165 ] Caduca temnens, prospera atque diversa,
Ad arbitri Parentis exigens Nutum,
Fidei Probatus, haud sui uspiam discors,
In alta mente rectus, alta suspirans,
Ad alta natus; alta, dum docet, discens.
[Note: 170 ] Huic Abba verum Spiritus dat aeternus,
Ut in volutus Spe Fideque bacchantis
Furias Averni mente proterat sancta.
Huic Christus ipse, iudicis thronum iuxta,
Patronus adstat; lacrimando sementem,
[Note: 175 ] Pia turba condit, ipsa deinde secedens
Colligitur ex sese, et, viam premens Patrum,
Dormitum in alta Conditoria abscedit.
Sed breve sepulcri ius pios tenet terra;
Aderunt venusta fronte mox, Deo pleni,
[Note: 180 ] Messemque densis uberem horreis condent,
Quo blatta nulla, latro nullus escen det,


page 893, image: s311

Non fur, sinistra promptior manu. Verus
Thesaurus ille est, non sub antra defossus,
Caeca antra terrae, ductiles nec in Seiros,
[Note: 185 ] Deo parenti creditusque votusque;
Aerugo non hunc, non edet situs teter,
Benedicta Domini Gratia innocem servat.
Hanc ipsam, in ista valle dum vagi casus
Morantur homines, dia nos celebratum.
[Note: 190 ] Mandata ducunt; quae caduca, quis usus
Vitae indigere noscitur, Bona, adsignans,
Vestem atque Victum, Tectum, et his pari censu,
Ut ne his parandis plus minusve deliri
Aeterna, capti mente, derelinquamus.
[Note: 195 ] Accessionis omnia in modum spondet
Ventura Vita, quis sine haud potest vivi.
Caelestium modo occupemur inprimis
In quaestione; ne caduca ponamus
Ante aeviterna, ne excidamus ambobus.
[Note: 200 ] Haec monita, totum cum Dei gregem spectent,
Et tu ipse in eius pars quota ordine exsistas,
Tu qui, potente mente nobilis plectri,
Modo ista, Vates, occinis tibi soli,
Retro caducas segregans tibi curas;
[Note: 205 ] Satis parentum cui reliquit in Vitam.
Honora Virtus commode perennandam:
Ut Christianus, ut Deo sacer, Vates,
Liber periclis, omnibus malis liber,
Illustre iungas, barbitum ad novam, Carmen.
[Note: 210 ] Sed ne superbiente te exeas motu,
Vel te in venustus auferat procul Fastus,
Splendore Rerum, vocis aut sono picte,
Domini secundum iussa et ordinem sanctum,
Sta claudicantis Regulas premens Versus;
[Note: 215 ] Ut voce in omni, singuloque concentu,
Sibi syllabarum se ordo laesus accuset.


page 894, image: s312

Mortalitatis haec enim Labor secum
Supinitate perditus sua, portat.
Quicquid serenus Spiritus favor Sancti
[Note: 220 ] Concedit Homini, ferto tu Deo acceptum:
Auctore cuius fonte, perperen nante,
Venit omne Vita fert bonum quod humana.
Sis, Christe, praesto; Solus haec loquor mecum,
Sed te audiente; cedat hinc procul turba:
[Note: 225 ] Felicitatis solus auctor humanae
Solatur istic me meis, Deus, verbis.

CARMEN. III. Encomium Pacis, et cultus hortorum.

ILLustres Heroum Animae, quas si deris albi
Posteritas, Iovis invidit, Saturnia, regnis;
Relliquiae saecli, puro radiantis ab auro:
Accipite hunc socium, Vatisque in nomine casti
[Note: 5 ] Atratos habitus, Virgo spicum apta, relinque.
Come Serenatos rica meliore capillos,
Teque aevo iam redde tuo, et mortalia vise.
Ecce Antiqua redit, sopitis, Gratia, bellis;
Et pacem curva, gladii, pro falce, precantur.
[Note: 10 ] Ipse, sui deses, Thracios in vincula Mavors
Iungit equos festiva, et, Circo primus in alto,
Quadriiugos Veneto delassat Schemate currus.
Quos quondam undanti pavit Bellona cruore,
Nunc luxum meditantur, Equi: Nec carcere diro
[Note: 15 ] Sanguineas inhiant Epulas. Neptunius illis
Floret Agon, Vestaeque vehunt pilenta ministras.
Sed quid ego haec vanis fin gens Emblemata Musis,
Verum ingens latebris obscuri carminis abdo?
Christus adest, magni tremuere Palatia Iani;
[Note: 20 ] Sponte fores valvas ruptis clausere catenis,


page 895, image: s313

Egregius Paci, Bello clarissimus Auctor,
Saxonides, sua Iura, suis data civibus Arma,
Detrahit ipse manu; sertumque nitentis Olivae
Induit in Laurus, et pro castrisque tubisque.
[Note: 25 ] Dat sanctos hortis in vivere mollibus annos.
Non ultra saevis Tyrrhenus hiatibus Augur
Martia fulmineis in flammat Proelia bombis.
Nec bissena boum concussis tergora palmis
Barbaricos animant, infan da in bella, tumultus:
[Note: 30 ] Festea sed urbanis sociatum, tibia, dictis
Cantat Epos; Risuque hilari convivia curant,
Et Como, Proceres. Mediis evulsus ab armis
Lene sonat liticen, laetaeque per oppida taedae
Suspendunt Aulaea, viris spirantia vivis.
[Note: 35 ] Talis erat quondam tali se more gerebat,
Cum domitis invecta Getis, Poenove subacto,
Roma potens in equis Capitolia celsa petebat.
Albi quadrupedes, albatus in agmine denso
Consul adest, gremioque Iovis cupit in dere Virgam.
[Note: 40 ] Iuxta arcus, Pictaeque Urbes, maiorque videri
Annibal, ad portas quam cum stetit inpete lasso;
Et septemgemina tonuit sacer Ignis ab Arce.
Verum antiqua velis quid Romae evolvere saecla?
Saecla, modis varias variis simulantia palmas.
[Note: 45 ] Quas cum Simpli citas ad Veri examina vibret,
Deteriora sequi fictae cunabula Larvae
Cogatur: Sunt nostra domi Germanidos acta,
Vel nunc, cum densos Europae in carmina Vates
Attonuit Princeps, caelesti e sanguine, SAXO:
[Note: 50 ] SAXO potens opibus, virtute potentior Heros,
Cui par ingenio Genius transscripsit Honores.
Ipse, procul superans magnorum gesta Parentum,
Omnia praeteriens maiorum gesta superstat;
Nec se dignum aliquid, nisi se, videt. Integra dudum
[Note: 55 ] Tempora, et assiduo melior Deus advenit auro.


page 896, image: s314

Pax Aulae Proceres, Pax alti culmina Regni,
Pax populum, et laetis pro Nobilitate coronis
Exercet studia, et festis dominatur in arvis.
Ipse polo haud quidquam Genitor moralibus almus
[Note: 60 ] Porro negat; sed plena gravi se copia Cornu
Exonerat terris, liquidoque affulget Olympo.
Ante alios Proceres puris altaria curat
Iustitiae manibus, veteresque instaurat honores,
Cognatis mihi iunctus avis, Einsidlius Heros.
[Note: 65 ] En hortos, en aequa viris habitacula priscis
Ille colit; bellique domum revocatus ab aestu
Mitia in egregiis consumit tempora cultis.
Sic teneros inter flores, cunabula dulcis
Areolae, faciles Phoebum deposcit in orsus
[Note: 70 ] Seussius, et suavi se pascit flore Senectae,
Agre stes inter choreas, et mitia Panum,
Numina, nec durae gratas sibi Chloridos aures,
Nympharumque greges, Pomonaeque uberis arma,
Et, Veneris risus, Charitum oblectamina, flores,
[Note: 75 ] Se colit in nocuum. Procul insidiosa superbi
Cura fori, lucrique hilares e faece labores.
Nec tamen haec turpi tabescunt otia sessu:
Sed numeri in numeri Famae cata carmina cantant,
Et vatum in mediis accentibus ardua dictant.
[Note: 80 ] Hic croceum nivea in tunica meditatus honorem,
Candida luteolis imitatur lilia granis.
Quos florum in saeclis videt emicuisse colores
Ingerit in versus; seu densa Epigrammata condat
Mente, nec in paucis parum, amabilis auctor:
[Note: 85 ] Seu deserta suis evolvat, et egerat ex se.
Fata notis, lepido retegens Anagrammata textu,
Quae Maiae Iuvenis, Adamante incisa perenni,
Scita Deum in vulgus verso dare nomine pridem
Miretur dubitans, Adamantaque damnet inertem:
[Note: 90 ] Sive adeo Heroo laxet praeconia cantu,


page 897, image: s315

Talibus in numeris, et rerum pondere tanto
Ilias, et paribus succrescat, Odysseas, ausis.
Nos quoque Musarum dociles huc vertimus artes,
Dum SOLI loquimur. Vel iam mihi gloria prisci
[Note: 95 ] Cesserit Alcinoi; quem duri fabula vulgi,
Et fragiles strepitus retum, ingratique tumultus,
urbanumque nefas rescribunt dulcibus hortis.
Non alia est Vitae Ratio securior, et cui
Libertate mera tantum concesserit in se.
[Note: 100 ] Iuppiter Imperii, quam quae semota furente,
Nequiquam populo domitos secessit in hortos.
Non Furia hunc vecors, facilis temeraria Fati,
Ambitiove insana quatit; non mentis avarae
Tristities hilaris, Opulentave vilibus auri
[Note: 105 ] Pauperies cumulis, Curaeve exercitus horrens.
Insons in medio, rerum Natura, suarum,
Deposuit se mater opum. Non aura serenam
Feminei infuscat plausus, non turpis adulter
Rumor honoris, et instabilis lascivia Famae,
[Note: 110 ] Infidumque Bonis vulgus: Non mobilis illum,
Aura rapit, nusquam docti constare, Favoris.
Ille nec Imperio collum servile tyranni
Subicit, aut sceptris crudelibus imminet ultor.
Vanus honos Merito est, nisi quod meruisse libebit;
[Note: 115 ] Ut contemnat eum: Magnas quia tradita mentes,
Maiores contenpta probat, sine more, potestas.
Hactenus in vita duo monstra tenacibus ulnis
Omnia complexu rapiunt stringuntque profano;
Spesque Metusque Animi cruciamina suspendendi.
[Note: 120 ] Cum colit alta Quies optati commoda Ruris
Spesque Metusque abeunt, utres est quaeque videtur.
Non animum incumbit fusca fuliginis umbra.
Terror, edax cordis, dum barbara classica circum
Magnanimos Equites fingunt immanibus ausis.
[Note: 125 ] Non ubi decrepito Fortunae iniuria talo,


page 898, image: s316

In latus instabiles abiecit pallida Lusus,
Desperantem animum divorum oblivia vexant.
Non ubi plena rudi fudit se copia cornu,
Spes super iniustas levis inconstantia pendet:
[Note: 130 ] Omnia sed parili dependet Lancis agone.
Arbiter ad nutus Animus. Nullum aequa vacillat
In latus, assi duo constans examine, examine, Libra.
Cetera qui nigro Livor sale turbat acerbans,
Invidiam innocuis inimicam distinet Hortis.
[Note: 135 ] Quippe ubi Simplicitas, et prisci Gratia Recti est,
Cum nihil in vita, fecunda, Calumnia, fraudum,
Possit; abit procul, atque suo sese enecat oestro.
Quem Favor excelsa populi brevis arce locavit,
Omnibus adnutat foliis; nec debilis Euri
[Note: 140 ] Flatus adest, toto quin corde tremiscat, inertis
Conscius Imperii; quem solus ad ardua duxit
Ambitus, invita Virtute, potenter abusus
Desidia vulgi, mendicatoque tumore.
Urbe alii in media fallendis plurima sanctis
[Note: 145 ] Verba dolent, vendantque inope sua crimina fastu,
Attonitosque reos lingua suspendere noverint [Reg: ?] .
Otia sunt, quibus hortus alit, quibus educat hortus
Indociles bellandi animos. Dum prisca retenta est
Sepibus Ambitio, trabibus nec Graecia flavis
[Note: 150 ] Extulit exciso laquearia fulta metallo;
Nulla Fori Utilitas, non Rixae inventa protervae est;
Nullus ibi incesto thalamos corrupit adulter
Crimine: Sed pura ceu credita reddi dit ultro
Terra side; sic iura tori sine Iudice habebant
[Note: 225 ] Fas, sine legitima florebant sancta luela.
Omnia, in exscripto matrem puer ore ferebat.
Non ibi primaevus senis in sacraria gressum
Intulit ardelio: Cani reverentia menti
Magna fuit. Non Iura foras Gradivus agebat
[Note: 160 ] Naturae, fas atque nefas Pudor unus habebat.


page 899, image: s317

Non bissena graves tabula exercebat honores,
Aut edicta dabat, mores vitiantia, Praetor,
nec rubrica potens nigri responsa notabat
Saevitiae Masuri. Duae erant vice Legis et Aequi
[Note: 165 ] Divinae tabulae, Rigor, atque Modestia constans.
Hae cum Bissenis ius concessere regendum,
Urbibus incassum Leges scripsere tribuni,
Incassum populus scivit, iussitque Senatus,
Quaeque aliae species impleta volumina iactant.
[Note: 170 ] Ex illo periit puri Reverentia Recti,
Ex quo Poena malum vetuit, faciendaque sanxit
Imperium: Humanae restat Moderatio menti.
At nobis mala, quae cunctis est addita demum,
Summa malis, Ars ipsa Dea est: tractamus ut artem.
[Note: 175 ] Iustitiam, et nudum tunicis turpavimus Aequum.
Sic methodo insana proclamaturus iniquae
Peccatum Lancis, Iuris consultus, inani
Rectum alit in cathedra, ut noceat petulantia docte.
Ut quondam simplex hortensi, Victus, ab herba,
[Note: 180 ] Integra longinquis trans misit corpora saeclis,
Nec medico in coetu nova repperit Orgia morbi
Cura, rapax pretii: Sic dum nativa vigebat
Iustitia, in nudo stabat tutissima Signo.
Postquam mixta Epulis Europae est Africa, Colchos
[Note: 185 ] Commen davit avis, Lucrino stagna profundo
Laxarunt Conchae, dominataque protenus Orbi
Luxuriosa Gula est, nec habet discrimina Victus
Dum super est pretii, venduntque Epimenia bulbi,
Erupere situ Morborum exercitus, et cum,
[Note: 190 ] Ianua aperta malo, non declinabilis est vis.
Sic postquam variis educta est urbibus aequi
Regula, confusumque Chaos ars coxit in unum,
Nusquam Iustitia est, scelerum infandissima regnant
Nomina; nominibus dominatur Stellio in ipsis,
[Note: 195 ] Cumque malis Poenis ereverunt Impia facta;


page 900, image: s318

Nunc etiam Poenis Luxus sese imputat; et cum
Lex hominem aequa merentem excuriat, improbus adstat
Excoriatque interpres, et exigit Acta Voluptas.
Pars alia, ad pretium peccando, ditia condit
[Note: 200 ] E culpis merita, et pro Nobilitate pudorem,
despondet Noxae. Non haec intelligit horti
Innocuus custos. Procul Hunc civilla migrant
Crimina; dum nescit vacua quid in Urbe geratur,
Subtrahit intrepide fecundis Otia curis.
[Note: 205 ] Centum Artes, turpique volant sata Crimine monstra,
Urbani ingenii: Quot non excogitat ille,
Pergula sesquisenem vincit quem Nestore triplo.
Si fora sollicitas; vel sanctum in Legibus Aequum,
Purpureis latet in tunicis Reverentia Recti.
[Note: 210 ] Asper ubi sonitu cecinit tibi Nummus acuto,
Vulturii expansis tres rostris ilicet adsunt.
Interea puri gens exsulat arbitra Iusti;
Fitque Sophus pretium, torquentis Iura, Sophistae.
Scilicet heredem dum perdere nemo fatetur,
[Note: 215 ] Causidici fatuis sorbent patrimonia buccis.
Gratus adest Sancti Genius niti dissimus horti.
O felix tutela animi, qui iura secundum.
Vivere Naturae, et parvo contentus abire,
E rerum potuit tenebris, volventibus in se!
[Note: 220 ] Dimidium ut toto melius, qui flectere molem
Norit [Reg: Noverit] Avaritiae, finemque imponere Curis,
Ambitione procul, fidi cui Regia pollens
Bibliotheca animi est: Qui per seita omnia prisci
Temporis incedens, tranquilla mente Senatum,
[Note: 225 ] Constituit sibi, tot Sanctos cum moribus albis
Indigetes; quorum ad nutum suae nomina vertens
Se colit ante omnes hominum; sibi praestitit ipsi
Egregio Christum intuitu. Quae sacra relaxant
Officia, in numeros sibi digerit, Otia, certos;
[Note: 230 ] Urbe procul, procula studiis vulgaribus; intra


page 901, image: s319

Unius alteriusque probabile pectus Amorem.
Constituens verum. Sic fortunae omnia fallit
Fulmina, Ridet opes, Luxum pede proterit acri;
Celsus opum, quas blanda sinu Natura ministrat,
[Note: 235 ] Invidiosa omnis spernit deliria pompae:
Nec quaerit sua dicta coli; se candidus intra,
Quod loquitur, de corde mero, de sensibus imis
Promit, et in nullo mentita vocabula versat.
Praetereunt talem vitae discrimina mille,
[Note: 240 ] Mille mali casus. Cum mors data puncta fatetur,
Plenus adhuc dulci conviva recedere mensa,
Iucundis cupit illecebris, sine deside questu;
Nulla canit superis strictae convitia vitae,
Nec timidam in miseris animam post fata relinquit
[Note: 245 ] Deliciis, maiora putans quibus extrahit illum
Saeva dies, stupidusque sui dolor. Optimus heros,
Egregium in tumulos carmen felicibus addit
Auspiciis, sua cum descendunt serta, secutus
Tramitis eiusdem periter, sine Crimine Vitae.
[Note: 250 ] Nulla viri tangunt mortalia fata, Beatum,
Compositae mentis titulum: procul impia volvunt
Agmina mortis aquae, fert hunc Victoria caelo.

CARMEN IV. Omnes mundi pompas, prae Christi advenientis Simplicitate, contemnit.

POmpa quid aeternos peritura mortalis honores?
Quid rapis in fastus Lumina Sancta tuos?
Cedite Purpurei Gemmata Palatia Reges,
Flecte procul cultus, Aurea Roma, tuos.
[Note: 5 ] Non decus in spoliis ullum est Orientis opimis,
Nec Genium in Luxu Barbara Gaza capit.
Rex Regum placido venit in Capitolia passu.


page 902, image: s320

Signa procul rerum huc Publica Vita movet.
Non iam Sceptra terit Latiis Victoria Peilis,
[Note: 10 ] Ultro ad devictos Regia Virgo volat.
Ignis, et elatae florens custodia Palmae,
Quaeque domum Laurus Caesaris apta tenet.
Poplite ceu flexo cultis praesepibus adsunt,
Unde oritur rebus reddita Vera Salus.
[Note: 15 ] Martius Augustos inter clypeosque virosque,
Signaque ab Euphratis bis repetita vado,
Tigride proiecto, Scythicique horrore tropaei,
Vallis Idumaeae Tibris adorat aquas.
Nempe premit Vatum docili praesagia cultu,
[Note: 20 ] Sponsaque cum lapso tempore, Vita venit,
Cassa fides Regum, famulas Orientis habenas,
Fraude, dolo, insidiis, Impia Troia regit.
Subdita caerulei declinant lumina Galli,
Victor et in captis Ariovistus adest.
[Note: 25 ] Non iam Caesarea est domito Victoria Mundo,
Nec gener in lacrimas dat tibi, Iule, caput.
Non geminos domuit clades repetita Philippos.
Actia nec Phario Rostra cruore madent.
Ut tener in mundi veniat Spectacula Luxus,
[Note: 30 ] Iactet et in scena Romula sceptra Nero.
Purpures phaleras, et Ephippia, Christus, ab auro.
Deicit ad cultus, mitis asella, tuos.
Nomen ad Aeternum, Proceres submittite Palmas,
Huic sine vi rerum Pax moderatur Opes.
[Note: 35 ] Christus adest placidam Mundo potare Quietem:
Arma procul taceant Martia, Christus adest,
Clangor ab Aegypto Tarpeia Palatia terret,
Parthia letali cornua voce sonant.
Indus ad AntonI festinat proelia miles,
[Note: 40 ] Pictaque thyrsigera concutit arma manu.
Arabia infelix Latio se fulmine miscet,
Sistra manu molli non sua torquet Apis.


page 903, image: s321

Femina Dux Belli; contra se fervidus infert
Puppe premens magnas debili, Agrippa, rates.
[Note: 45 ] Ite pares animis, et sanguine tingite pontum,
Ut subeat Solymae maxima Roma iugum.
Instat enim subito suavis modulamine cantus,
Egregia, Christus, simplicitate potens.
Regna, procul positis, Pax intemerabilis, alis,
[Note: 50 ] Firmat, et aeterno fert bona vera sinu.
Martia sang vineos strepitus tuba comprimit ultro,
Victor io, victa voce, Triumphe, taces.
Legibus ille novis non horrida proelia sancit,
Non, domito ut superet iure Libido, cupit
[Note: 55 ] Non ut regales stipent aeraria census,
Qualia sacrilegus dogmata sancit Arabs.
Non ut deliciis ingloria marceat aetas,
Desidia ultrici fervida facta sequens:
Mite sed armatos vincens, Osianna, tumultus,
[Note: 60 ] Munera non ullo capta furore refert.
Heic aeterna Salus heic est Victoria perpes,
Ipse suo has sancit sanguine, Christus, opes.
Egregii firmant aeterna in gaudia testes,
Quisque sua ad superos dat tibi Morte viam.
[Note: 65 ] Sola vacans divina tibi, tua carmina tecum
Martyribus priscis aemula, Musa canat.
Sic rapidos Mundi contemne volubilis aestus,
Nec subeat mentem, non tua pompa, tuam.
Quicquid in hac misera cernis vertigine Rerum,
[Note: 70 ] Fumus; et in nullo est, Umbra; decore tenax
Caeca sed aegrarum curarum examina versat
Vita, suae nullo momine certa viae.
Nec tamen; ah, miseros agnoscunt saecula fastus,
Perfidus alta etiam pectora turbo rapit.
[Note: 75 ] Alta quidem sibimet, quae turpis Opinio torquet,
Ut pretia a poenis cernere nulla queant.
Ipsa tibi, Mens nostra, fave; contemne volantes


page 904, image: s322

Omnia quae sentis praecipitare dies.
Stes humilis, tua Iura tenens. Haec Unica Christi est
[Note: 80 ] Pompa, Deum ut rapta prona sequare Cruce
Tu te involve tibi; non haec Rota pertinet ad te,
Omnia quae in noctem credita Vota trahit.
Cerne procul Vitae Vexilla, volantia Caelo!
Ipse vocat, Mundi Victor, ad Astra Deus.

CARMEN V. Confirmatio contra Mortem.

ULtima cum extremae mihi portio venerit horae,
Vitaque supremam curret amata viam:
Tum tua me Pietas caelo traducat, IESu,
Sit comes in durum Spiritus Almus iter.
[Note: 5 ] Finis ubi solvet divinam e corpore Mentem,
Illa tua excedat suscipienda manu.
Tu, confido etenim, salvam servabis ab hoste,
Hoste tuo, et generis, Maxime Christe tui.
Stabunt pone mali mores, peccamina taetra,
[Note: 10 ] Conscia mens multo murmure pectus edet.
Quippe tot in numeros mea noxia crevit, arenae
Quot magni nequeant aequiparare maris.
Nec tamen hinc animi me despondebo, sed insons
Mors tua me memorem, Christe, tui esse dabit.
[Note: 15 ] Vulnera me tua; me tua solabuntur, Iesu,
Vulnera! In his Animae est inveniunda Salus.
Corpore de Domini sum portio nobilis, in quo
Stat desiderii sancta Cupido mei.
Sit mors saeva licet, sit Morte furentior hostis,
[Note: 20 ] Corpore seiungent me mala nulla tuo.
Ut moriar; Moriens in te mihi Vita renata est,
Sanguine restituis me mihi, Christe, tuo.
Morte tua vivam, quia tu de Morte triumphas,


page 905, image: s323

Numquam ego perpetua Morte perire queam.
[Note: 25 ] Quem victo ad superos duxisti Erebo, ille triumphus
Temnere me Leti iusque nefasque iubet.
Quippe ubi tu fueris, ibi me quoque vivere fas sit,
Nulla iugum poterit solvere tale dies.
Ergo agedum moriar, victo quia funere vivam,
[Note: 30 ] Taetra olim visu sic, via, amoena modo est.
Quod si lenta negat perrumpere iussio Christi,
Ut coram caeli gaudia vera sequar;
Interea, dum Sponsa Dei vice militat aegra,
Et probat adversis Spemque Fidemque Pater;
[Note: 35 ] Dia tegat cunctos contra Patientia flictus:
Qui patitur vincit, sic sacer ille Deo est.
Ignorent hostes, nec id hos docuisse feremur,
Crux iter ad superos continuata facit.

CARMEN VI. HYMNUS CHRISTO DOMINO NATALICIUS.

PRofectus e sinu Patris
Perennis, in gremium, Puer,
Venit puellae Nubilis,
Et FACTUS EST HOMO DEUS!
Mysteriorum maximum
Creator absolvit, datus
Suae in Creaturae sinum,
Factorque facturam subit!
Natura Numinis manet,
Et vera Maiestas Dei,
At factus est homo Deus
In ventre castae Virginis.
Templum Puellae viscera
Domusque fiunt congrua:
Unde Omnipollentis Dei,
Prodiret infans Filius.
Infante feta parvulo,
Deum, puella, baiulat.
Uterus pudicae virginis
Sancti sit Aula Spiritus!
Immensus Auctor Omnium,
Rex Universi, et Conditor,
Sapientia exstructi potens,
Sermone solo, Saeculi;
Artus puellares subit,
Seseque, moriturum semel,
In hominem ab homine prodiens,
Parem exhibet Mortalibus.


page 906, image: s324

Quae lingua fando proferat?
Quae mens sequatur sensibus?
Quae cogitatio elevet,
In tanta se miracula?
Super omnia, Potestas, potens,
Trans cuncta lucens Gloria;
Aeterna Maiestas, super
Locum omnem, et omnia Tempora:
In carne mortalis, caro
Fit pura, castae virginis;
In se Craturam, Omnium
Auctor, repraesentat suam.
Sub Lege Leti transigens
Tempus breve humani modi,
Perennitatis Principem
Puella Regem concipit.
In sua re versus ordia,
Nil sermo Musicus invenit,
Quod dicat aut canat novum:
Vox omnis hoc sensu est minor.
Balbutit ergo denuo,
Quos ante, lallos, protulit;
Stupente blaesa pectine
Nil, lingua, dignum blaterat.
Sic sideris vi percita
Loquela peccat perpetim,
Et tertiata frivolo
Vix verba deliquat sono.
Altare quis Christi advolans
Prunam inde, Seraphin, levet,
Plectrum ut palato ab intimo
Gratam in loquelam sauciet?
Quis cordis obtusi specum
Illuminabit Lucifer,
Ut Sol Eoo a Limine
Suo cubili prodiens?
Quis Spiritum innexum luto
Extricet aegro corpore,
Caeleste quo valeat iubar
Recta intueri pupula?
En, ecce, praesepe aridum
Bos atque asellus incubant!
En, ecce, diversorii
Infantem in an gulo Sacrum!
Proh divum et hominum, proh, fidem!
Proh universi circulum!
Proh, Caelum, et Aethram, et Aerem!
Proh Aequor, et Terrae globum!
Is iste, iam natus puer,
Is iste, pannus obsitus,
Et involutus fasciis,
Et fasce faeni absconditus,
Ille est Iehova, est ipsemet
Deus Deorum maximus,
Quem mille milia alitum
Circum Angelorum concinunt!
Quid tantus iste fert puer?
Qui cuncta nascendo premit
In tempus, auctor temporis,
Miraculorum milia?
Quae vis adegit Principem,
Rerum Optimum atque Maximum,
Thronum ut relinquens aetheris
Descendat in terram puer?
Immensa Vis, Potentia,
Robur, Valor, Valentia,
Quo cogitur modo artubus
Inferre se mortalibus?
Quis Solem, et Astra, et Caelicos
Supervolavit cardines,


page 907, image: s325

Ut sede ab aeterna Deum
Deferret Orbem in infimum?
Cui Lux, inaccessi Iubar
Deflexit almum Luminis,
Intacta visu, mentium
Speculatione celsior;
Penetraret ut plagas poli
Regumque Regem contuens,
Oratione flecteret,
Ut tesqua adiret terrea?
Qui mille millies modis
Omni Architectus omnium
Creationum machina
Est Maior, atque Excelsior;
Quem nec Locus complectitur,
Nec ambit aut tenet Modus,
Mensura nulla quem capit,
Qui nomen omne supervenit:
Se strinxit a semet miner
In osseam atque carneam,
Moderante vitam Sanguine,
Infantuli compaginem!
Animam recepit artubus,
Mentemque membris continet,
Sensusque vincit Legibus
In quinque distinctis domos;
In corde versat Spiritum,
Pulmone servat halitum,
Memorem cerebri sedibus
Intelligentiam illigat;
solubiles subit nece
Nervos, canales flatuum,
In mille sanguinis tubos
Reciprocos anhelitus:
Per quem triplex Voluminum
Caelestium spirat chorus,
Natura cuius ordinem,
Per omne quod vivit, tenet;
Cui Sol recurrens annuis
Per signa metis trans volat,
Didemque dat mortalibus
Veniens, tenebras demeans;
Vivifica cuius semina,
Sequuntur in formas iubar,
Absconditisque frigore
Renatus orbis fetibus;
Oculus volantis machinae,
Humoris accessu rati
Sacrum calorem temperat,
Ut mille proles proferat.
Moderator immensi penus,
Numerus; potens effabili
Distingvere omnium nota
Census, figuras, corpora;
Fatiscit ad tot ordines,
Tot saecla, genera, nomina,
Quot inquieti sideris
Illustrat efficacia.
Bissena quod bis littera
Sex scripsit annis millies,
Ab usque rerum exordio
Ad momen huius temporis,
Millesimam partem assequi
Nescit Creaturae, cui
Largitur Omnipotens novos,
Cum Vere Solis, Spiritus.
Hic ille, cuius Nobile
Decurrit ad iussus Iubar,
Cum mille mille milibus
Lucentium astrorum choris.


page 908, image: s326

Hic ille, descendens throno
Divinitatis Gloriae,
Exiguus in cunam puer
correpsit humanam, hoc die!
Quibus incitatus viribus?
Quo victus armorum metu?
Qua gentis, expositae neci,
Persvasus eloquentia?
O qui breves sub sidere
Mortalis, exantlas dies,
Audi canentem mollibus
Mysterium immensum modis!
Quodcumque Naturae vides
Parere rectis Legibus,
Quod Sole sub claro vides
Vita frui solubili;
Quod astrici cernunt chori,
Quodcumque con ditum a Deo est,
Dei imperantis ordinem
Per iussa servat tempora.
Nil peccat in statum ordinem;
Nihil it rebelli tramite,
Ad sacra praecepta omnium
Festinat iniunctus Labor.
Statione solus a sua,
In mille de vias, homo,
Vias recedat improbus,
Statuta contemnens Dei.
Ut natus in primum est Diem,
Sese ipse, pravis ausibus,
Suosque, perditis modis,
Studet parentes prodere.
Quod ille non agit nefas?
Scelus quod infectum sinit?
Vexator omnium, et suus
In omne crimen, carnifex?
Dum spirat infelix, malum
Non deserit dementia,
Natale virus toxico
Quottidie incendit novo.
Hunc tu putas imaginem
Qui Numinis praefert Patris,
Ratione qui superat polos,
Omni Cratura prior;
Hunc tu malos existimas
In esse mores conditum?
Exemplar ut vivi Dei
Satanae illaboret mortibus?
Quis credit hoc? Quis artibus
Persvadeatur omnibus?
Ut, parva qui fecit bene,
In maximo errarit, Deus?
Aut, noxiis deliriis,
Contra suam ipse Imaginem
Implerit imperium, pater,
In omne conditam, pius.
Longe aliter haec sonant, homo,
Quae dia monstrant dogmata,
In Veritatis regulas
Fundata, rerum ab ordiis.
Hominem innocentem condidit
Exemplar ad suum; suo
Inflavit illi Spiritum
Ex ore, mortis impotem.
Hominem suum ad Praeconium,
Virtutibus cultum omnibus,
Et Libero cum Arbitrio
Statuit potentem, Conditor.
In omne, dixit, quod mea
Creavit Omnipotentia


page 909, image: s327

Sub Sole, te Regem loco,
Sis ut Minor Solo Deo.
Cave efferare dotibus,
Cave esse par mihi (tuis
Natura quod solum negat,
Auctore me, donis) velis.
Quacumque te efferes die
Contemptor effrenis mei,
Morieris, infandum tua
Bonitas recedet in malum.
Hanc statuo, dixit, arborem,
(Et arborem iuxta stitit,)
Testem meorum iussuum,
Obsequia testantem tua,
Do mille milibus arborum
Illustre Paradisi nemus,
Tuis fruendum nutibus,
Tuae Voluptati obvium.
Solam hanc cavebis arborem
In testimonium tui,
Tibi praestitutam munii,
Quam grata nostra Gratia est.
Edictum ad istud, tam Patris
Haustum e paterno pectore,
Quid praestat infelix homo?
Paretne mandato haud gravi?
Vix visibus mortalium
Sese duorum, feminae
Recens creatae, et masculi,
Remorat [Reg: Removerat] ad tempus, Deus:
Satanas, sua Superbia
De caelicis nuper locis
Proiectus, iracundia
Damnatus aeternum Dei,
Correpsit angvem in tortilem,
Accessit Evam virginem,
Svasitque vetita ex arbore
Letale pomum carpere.
Agnorat [Reg: agnoverat] horrentem mali
Puella Serpentis dolum;
Nam clara mentis igneae
Fax tale celabat nihil.
Et clara contra altissimi
Mandata restabant Dei,
Mortem huic inesse germini,
Quocumque gustanti modo.
Ah, ah, et ah, perennibus
Non desinendum vocibus;
Morsu orta Mors vetiti venit
Humanum in Orbem, germinis.
Fatale pomum femina
Petulante ducit dextera,
Et ipsa comedit, et suo
Dat, saeva, comedendum viro.
Vir, obsecutus feminae,
Sese et propaginem suam
Suaeque morti coniugis
Subhastat aeternum genus.
Praeceptor adstat ilico,
Iustam ferens sententiam,
Addiciturque Tartaro
Gens nuper astris condita.
Sic omne, praecipitis semel
Abibat aeternam in malam
Mali luelam criminis
Sine vindice, humanum genus.
Quid fit? ferox victoria,
Immane, deceptor, parat
Pondus catenarum, quibus
Vinciret, ereptos Deo.


page 910, image: s328

Pietate victa nobili
Iustitia Miserantis Dei,
Imo redundans viscere,
Saevo Labori sub venit.
Est lata, ait, sententia,
Mors hisce debetur reis,
Sed temporalem ex perpete
Certis facessam Legibus.
Tu mulier, auctrix criminis,
Ex te profectum pessimi
Caput Draconis conteret
Semen, ferente saeculo.
Calcaneum tuum furens
Angvis vicissim dentibus,
Famelicis mali, appetet;
Haec pugna depugnabitur.
Praedictio haec princeps suit,
Venturum in humanum genus,
Dei Unigenitum filium,
Natum ex pudica muliere.
Hinc ordo longus temporis
Patriarchicis, Propheticis,
Regalibusque Oraculis,
Firmavit effatum Dei;
Heroa caelitus datum
E virginis Sanctae sinu
Venturum, ut humanos sua
Sanaret occubitus nece.
Procul virili Semine,
Solaque, natus, virgine,
De Stirpe Iessaea, puer
Orbem redempturus, venit.
Hic ille praesignis puer
In hisce cunulis cubat,
Mundi Redemptor, filius
Dei, Sacraeque Virginis.
Reparator iste saeculi,
Cum Spiritali gaudio
Caeleste regnum reddere
Spei probatur filiis.
O Sancta Sanctarum Dies,
Sanctissima una Lucium!
Haec causa permovit Deum
Descendere in nostros Lares.
Praesepe nostrum amplectitur,
Quem nemo caelorum ambitus,
Quem nullus uspiam locus;
Correpsit in Cunas Deus.
Cum primum Eous Noctium
Victor perennum Novus,
Reducet Almum Apollinem,
Tenebraeque cedent Lumini:
Da semper, o Deus atque homo,
Dictis tuarum Laudibus
Nos Gratiarum, candidum
His ordiamur ut diem.
His finiamus, Noctifer
Cum iam reducet nubila;
Ut primus et novissimus
Sit Christus in nobis puer.
Sic Sole toto dediti
Tuae Labori Vineae,
Perenne tandem praemium
Capiamus in tua domo:
Ubi mansiones plurimae
Plebem recipient, millies
Conclavibus ter milibus.
Tibi fidelem in saecula.
Victor Draconis efferi
Haec dona portat caelitus;


page 911, image: s329

Hunc, hunc, adoremus, pios
Caelo reducit hic Puer:
Puer triumphator Necis,
Praeclusor atri Carceris.
Exstinctor omnis Criminis,
Laudatus omne in Saeculum.

CARMEN VII. Ingruente Senecta deponit studia mundi, et se dedicat Christo.

FEssus ut ille operis, lento sub Sole, Viator,
Cum procul optatae cernit loca laeta Quietis,
Et placidae Noctis procedere sidus amicum,
Gaudet, ovans Animi; Iam pondere pressus iniquo
[Note: 5 ] Sentit onus minus atque minus, iam vincere gressu
Invisum festinat iter, Nec mollia pridem
Arva domat, clivos superat, vim spernit arenae:
Sic nos iam longis per devia tesqua, per aegros
Ascensu montes, et per declivia rupta,
[Note: 10 ] Nec minus instabilis sabuli mare, perque lutosos,
Anfractuque graves, et ineluctabile duros,
Palantes spatiis campos; qua rara viantum
Semita monstrat iter, qua milia multa priorum
Ignari, periere, sui; saevisque per aestum
[Note: 15 ] Exusti radiis, vel stricti frigoris auris,
Torrentumve undarum, aut vi Boreaeve Notive,
Insidiisve latronum, aut per spineta latentum
Excepti colubrorum, animas posuere periclis:
Cum tandem emeriti portumque arcemque Laboris,
[Note: 20 ] Ah, procul, aspicimus, cantu connisa supremo
Pectora solamur, Christoque novissima tandem
Carmina congesta gaudemus solvere mente.
O quem trans diri nos tanta pericula mundi
Divina duxisse manu, victisque potentes
[Note: 25 ] Hostibus eripuisse, omni Pietate, fatemur,
Christe Deus, Christique parens; Deus: Alme duorum


page 912, image: s330

Spiritus egrediens Deus ex Deitate perenni,
Sanctificus, Sanctusque, Unus Deus, ordine trino
Personis Deus une tribus: da pandere rerum
[Note: 30 ] Tantarum seriem, da non sine didere fructu
Innumeris numeris collata Nepotibus in nos
Divinorum operum benefacta; ut conscia cari
Posteritas Vatis, speculo tua cernat in isto.
Ipse ego nulla moror blandi assentamina Victor
[Note: 35 ] Temporis, ah toties deceptus, et impete recto
Vivendi excussus: Quem tot malesvada libido
Possessum furiis, tantis miserum abstulit annis
Horribili servire Chao. Qui mente manuque
Conatuque omni propriam oppugnate Salutem
[Note: 40 ] Fervidus, incubui vitiis, virtute perosa.
Gratia me tamen, Omnipotens me Gratia Christi
Asseruit vitae, suaque in mysteria raptum
Reddidit extremis, caeloque, sibique, diebus.

CARMEN VIII. SERA SAPIENTIA, SED VERA.

QUos neque blanda iuvant trepidae oblectamina Vitae,
Incertae terrent certa nec arma Necis:
Sepositis mecum curis Seniique Iuventaeque,
Ad Christi veniant Orgia festa Dei.
[Note: 5 ] Iam velut abiectis, Zephyri redeuntis ad Auram,
Luxuriat coluber, bis novus, exuviis:
Antiqui insidiis colubri bis liber et astu,
Exsulto in laudes bis geniti Domini.
Quinque quater, deciesque anni tres ordine victi
[Note: 10 ] Vivendo, inclamant: Collige Sarcinulas.
Iam veniet tempus cogens puerascere rursum,
Iam senium invictum conteret ingenium.
O Leo, quem Iudaea tribus, Iessaea propago,


page 913, image: s331

Extulit expletis undique praeciniis;
[Note: 15 ] O Satanae Victorque hominumque invicte Redemptor,
Virginis o fili, stirps Patris Una Dei;
Christe homo, Christe Deus: Christe unice et une, duarum
Qui Naturarum es verus homo, atque Deus!
Hanc Animam, hanc Animam, hunc hominem, tibi, Christe, sacratum
[Note: 20 ] Tolle tuo ad superos flamine vivifico:
Ut nunc incipiens sordentia linquere saecli
Regna, quietem in te perpetuam inveniam.
Quodque mihi spatium grave restat in aequore mundi.
Laudibus impendam, voce lyraque tuis;
[Note: 25 ] Ingrediens Sinai semper florentis in hortos,
Vallibus in Iosaphat vivida serta legam:
Quorum dulcis odor, speciesque, optata videri,
Mille levet medicis langvida corda modis.
Olim aliquis tenues, post mille volumina, Musas,
[Note: 30 ] Scripta manu cernens, carmina pauca, mea:
Gloria Christe tibi, dicat; tibi gloria soli:
Hic quoque, post Vitae tempora longa suae,
Quod tandem senii fessos tibi tradidit annos,
Hoc solum Sapiens, cetera desipuit.
[Note: 35 ] Ah quam tot Soles frustra tot condidit horas,
Qui decies quinis orbibus, atque tribus,
Futilibus studiis redeuntes perdidit annos,
Disceret ut curas desipuisse suas.
Felix quem faciunt suprema pericula cautum,
[Note: 40 ] Cui redit in pueri pectora canities!
Omnia de memori depellat mente necesse est,
Quae tanto didicit tempore, totque modis:
Ut solum teneat, solum, citra omnia, Christum;
Omnia supra unum discat amare Deum.

[Gap desc: illustration]


page 914, image: s332

CARMEN IX. Senectutis studia consecrat Deo.

QUid me, Magne, vetet, Pater,
Demisso lutei syrmate corporis,
Abiectis studiis Gulae,
Et foede Veneris Deliciis procul,
[Note: 5 ] Cum Vanae face Gloriae,
Et Curis, Animae damniferis, opum,
Totum tradere me tibi?
Cum iam cana caput nix tegere incipit;
Cum crebro, cor, anhelitu
[Note: 10 ] Affectos senio praecipitat dies;
Cum sucis prope langvidae
Errant tabificis Spirituum morae,
Incertis super artubus.
Annis iam decies addidimus duos
[Note: 15 ] Quinis. Iam, genus inclutum,
Agnatos penitus mors rapuit meos.
Omnes compositi, super
Solus vivo meis. Iam placidum silent
Germani gemini, duae
[Note: 20 ] Germanae pariter. Stirpis ego meae
Improlis genitor, simul
Totum tollo genus. Mecum abit omnium
Nomen Barthiadum vetus,
Fecunda sterilem Coniuge ni, Pater,
[Note: 25 ] Mutes alme, quod haud velim.
Ergo omnis moriar: Musica quid iuvant
Ingratis data saeculis,
Tanta mole operum scripta, Volumina?
Pullo Pieridum choro
[Note: 30 ] Cum victo rigidus regnat Apolline


page 915, image: s333

Toto, Marspiter, aethere?
Et certe merito. Quantus enim stupor
Quantus Stultitiae Labor,
In mundi fragilis quaerere sordibus
[Note: 35 ] Immortalia Nomina?
Ad te, summe parens, nunc venio senex.
Annis caecus ab Infimis
Hanc usque ad misero primividam diem,
Totum me tibi de vovens.
[Note: 40 ] Da recto tenebras Lumine perfidi
Tandem vincere saeculi.
Dan nugis operum sepositis, libros
Longe spernere futiles,
Solos fatiloquos volvere, et indidem
[Note: 45 ] Quiddam condere, posteris
Gratum, quod sapiat, quod doceat fidem,
Cunctis me abstrahere artibus,
Soli Principio credere Principi,
Solum quod penes est Deum;
[Note: 50 ] Quod verbo docuit nos Dominus suo,
In quo Sola hominum est Salus.
O turpes nebulae, Mortiferum o Chaos,
In quo viximus hactenus!
O Nox horrida, quam lustra tot in malis
[Note: 55 ] Vitae duximus absonae
Caeci carceribus! Quas tibi Gratias
Debemus miseri, Pater,
Extremo trepidos tempore qui tuis
Hac solvisti oculos lue.
[Note: 60 ] Da nunc continuis sacra laboribus
Fessos pangere carmina,
Ut tali studio dedita pectora
Felix occupet exitus,
Qualem vota vovent Hesperum senis.
[Note: 65 ] (Impetrasse etiam tua


page 916, image: s334

Securos Bonitas nos facit, et iubet
Exemplum illius adsequi)
Qui natus Salia Consule, proximus
Annis bis decies tribus
[Note: 70 ] Calcatis Satanae deliciis, sacrum
Os ori opposuit vafro
Magni Symmachidae, nunc Animum viri,
Nunc Christi Procerum Lyram
Longis posteritas servat honoribus.

CARMEN X. CONVERSIO ET REVERSIO.

ANni aestuantis qualis in meridie,
Torrente langvidus siti,
Fontem ad perennem Cervus exsucus levat
Suspiriosa pectora:
[Note: 5 ] Tali, medullis penitus ex haustis, mea
Anhelat Anima vindicis
Videre vultum, pressa tot malis, Dei,
Quae dira fert Mortalitas.
Vitiis petitus mille, victus millies,
[Note: 10 ] A me, meisque ab hostibus,
Per Lustra dena, quodque procurrit supra,
Aegris repugno viribus.
Contra imbecillum corpus, et luto sata,
Taboque ducta viscera,
[Note: 15 ] Immane Numerus Principum immensus furit
Acri, tenebrarum, manu,
Dolisque et astu, machinisque bellicis,
In omne tormentum potens.
Ah blanda quoties me Diona prodidit
[Note: 20 ] Turpi Voluptatum choro!
Hanc insecuta, mille cum infortuniis,


page 917, image: s335

Mentem abstulere, Gaudia;
Locuplesque Census, incitator Criminum,
Et, proditrix mentis, Gula;
[Note: 25 ] Securitasque nata de licentia, et
contemptus effrenis Dei,
Turpisque terga Terror, et frontem Timor,
Offendere humanos Deos.
Quod lingua centum mobilis plectris cui
[Note: 30 ] Si detur, haud queat tamen
Leti figuras illa tot, peccaminum
Tot eloqui discrimina.
Ad me reversus ipse, non possum sequi
Tot cogitando Noxias;
[Note: 35 ] Queis [Reg: Quibus] Studia cuncta, tota devovi, puer,
Iuvenisque, virque, pectora.
Stupeo malorum tanta cum moles subit
Conamine atque effectibus.
Nec mille retro tale portentum puto
[Note: 40 ] Annos tulisse versiles.
O plene magnis, munde, thesauris mali!
O milleformis artifex
Vincire mentes retibus, vi vertere,
Armisque victas sternere,
[Note: 45 ] Antique serpens! o caro humana, omnibus
Exposita perduellibus
Praedam in patentem, o ipsa praedatrix tui
Abiecta in omne reprobum:
Ludibriorum quanta me vobis seges
[Note: 50 ] Subiecit in servum pecus!
Non tot trisulci fulminis globis poli
Micuere semi hoc saeculo:
Quot miser homo, omne crimen in memet trahens,
Meruisse me fateor, manu
[Note: 55 ] Ad ima trudi Tartara Omnipotentiae,
Nulla unde restituet Salus.


page 918, image: s336

Sed tanta summi Patris est Miseratio
In Sanguine Agni innoxii,
Ut in dierum fine me admoneat mei,
[Note: 60 ] Ovem reducens perditam.
Sequar vocantem, rara qua lucet via:
Tu magne me ducas Pater.
Etenim rebelli tanta pervicaciae
Vis bruta torquet pectora,
[Note: 65 ] Ut nec volentem firmiter figam pedem
Longis tenebris obsitus.
Ut ergo velle munus est nostrum Dei,
Sic posse nos, idem dabit,
Largitor Alme, quae tuo mentem novet,
[Note: 70 ] Scintilla lucis, munere,
Hanc tu fove potenter, atque promove,
Ut mox, senecta frigidus,
Novo calore iuvenis ardescam recens,
Dono tuae Valentiae.
[Note: 75 ] Exsuca larva, futilis species viri,
Imago nuda corpore,
Inanis umbra, nil nisi spectrum leve,
Omni meo conamine,
Virtutis ex te robore armatus gravi
[Note: 80 ] Auctusque sanis viribus,
Proficiscar ad te tanta per Ludibria
Mundi, tenacis criminum
Ah ne flagrantis cogar immensas retro
Videre flammas Sodomae!
[Note: 85 ] Ah ne iuventae tot iuges Libidinum
Obhaereant prunae mihi:
Forti capessens sed manu sulcum premam,
Aratra numquam deserens;
Statione donec hac solutus flebili,
[Note: 90 ] Aeterna in arce collocer;
Ubi mille plaudunt iubilis Christi Dei


page 919, image: s337

Chori redempti sanguine.
Tunc Angelorum cominus tripudia
Peccator exsultantium
[Note: 95 ] Reversus ad fidem, reversus in domum
Augebo, natus perditus,

CARMEN XI. HYMNUS MATUTINUS.

TEr tres continuavimus sopore,
Fessi corporis ad levamen, horas;
Iam tempus vigiles redire ad actus.
Immensae Bonitatis Imperator,
[Note: 5 ] Omnes succiduis cui Labores
Desudant vicibus, vocante Phoebo;
Omnis cui reparatur in quiete
Nocturnae statio vocationis,
Cum caligine Lux later reducta.
[Note: 10 ] Grates nos tibi, quos cruore Christi,
Natorum, Pater, in locum sacrasti,
Emersis agimus, pii, tenebris.
Tu custodia, tu salus tuorum,
Hostiles Belialis improbi astus
[Note: 15 ] A nostris thalamis procul sugasti.
Immanis Leo, faucibus tremendis,
Rugitu prius effero enecatos,
Mente et corpore glutiisset omnes,
Ni stricta Raphael tuus Draconem
[Note: 20 ] Romphaea repulisset imminentem,
Ignitas clypeo terens sagittas.
Imbellis caro, rabidique nervi,
Pectus mortifero timore captum,
Ad tanti poterant quid arma monstri?
[Note: 25 ] Hae sunt, quae dominantur in tenebris,


page 920, image: s338

Quae toto aere principantur, alae,
Plus centum Legionibus potentes.
Hoc contra nihil audet, aut facessit,
Mortalis manus; Unicum iuvamen
[Note: 30 ] Praestant pervigili, PRECES, tenore,
Has qui continuis diebus urget,
In noctem, chorus, avocante Somno,
Sancti, deserat est necesse, templi.
Ergo vincibilis Sopore coetus,
[Note: 35 ] Cum Solem Soror occupat cadentem,
Sese quottidie Deo resignat.
Qui Legem statuit sibi creatis,
Qui mortalibus hanc, sibi redemptis,
Et firma sibi mente consecratis;
[Note: 40 ] Ut somno tueatur impeditos
Custos pervigil, inscius soporae
Noctis, Luminis arbiter perennis.
Idem cum fugientibus tenebris,
In lucem redit, invocans Parentem,
[Note: 45 ] Grates mentis agit calore toto.
Audit commiseratus, Angelosque
Custodes, Pater, allocat: diurna
Sic Oratio noctium magistra est.
O qui viscera carneae figurae,
[Note: 50 ] Per Somni recreabilis quietem,
Compagis bene commones caducae:
Ut, clausis quoties, homo, placentem
In se Luminibus rapit Soporem,
Instantis maneat memor Sepulcri.
[Note: 55 ] Humanae, rapientibus sub horis,
Vitae summa brevis, dies ut una est,
Hanc noctis vice mors premit sequentis.
Da, clausae rationis involucris,
Terrenis Animam expedire nugis,
[Note: 60 ] Spem sancire Fide, Fidemque factis.


page 921, image: s339

Dum mundi colimus volucris Orbem.
Pigro corpore: Mens, professa flammae
Caelestis genus, emicet sub astra
Thesauros stabiles locemus illuc,
[Note: 65 ] Nullis sunt ubi furibus, nec ulli
Aeternum violabiles Latroni.
Illud praecipue rogamus, O Rex,
Da tantis Patientiam in periclis!
Palmarum PATIENTIA alma Palma est,
[Note: 70 ] Quae larga tibi dextera dicatis
Donasti, Pater, offeramus illis,
Qui nostris opibus queunt iuvari.
Sic Lucem tibi consecramus istam,
Ut cum Lumine Solis in tenebras
[Note: 75 ] Numquam nos Pietas relinquat ardens.
Sanis corpore conscientiaque,
Nocturnum repetamus ut cubile,
Cras istaec tibi vota reddituri.
O quis viscera Mortis evolare,
[Note: 80 ] Christo assistere quis dabit, solutum
His, semper redeuntibus, tenebris?
Exspectanda dies, serenda nox est,
Dum lenta statione nos, paratos
Ad nutum, moderator, evocabit.
[Note: 85 ] O Felix ter et amplius, benignis
Instans sideribus, Quietis hora,
Quae nos continuo hoc labore solvet?
Ut prona cupidi vovemus aure
Hoc audire melos, quod excitatos,
[Note: 90 ] E terra, dabit introire Caelum!
Haec promissa mihi universa reddet
Aeternis tuba praemiis potito;
Quorum spe modo sustinente vivo.
Terrae depositum, redux sepulcro,
[Note: 95 ] Alis purpureis amictus Heros,


page 922, image: s340

Ad Christi solium Dei levabor.
Non porro numerus Beatitatum,
Non censusve modusve Gaudiorum,
Ulla post erit aevitate, in aevum.
[Note: 100 ] Quin ipse Omnia in omnibus redemptis,
Cunctis, Christus, Homo et Deus futurus,
Absterget lacrimas, Redemptor, omnes.
Fons vivae Ambrosiae, sinu e Parentis
Largo nectare provolutus, omnes
[Note: 105 ] Aeternam satiabit in Salutem.
Ah quid fucus ad hanc, quid umbra nugax
Votorum, per inane commeantum,
Mortalis rationis, atque Vitae?
Infinita tamen volantis aurae
[Note: 110 ] Mergit milia futilis deorsum
Quaerendi Labor, et furor tenendi;
Nec dirae minus obsequela, venis
Regnans omnibus, aestuansque, numquam
Explendae Veneris, Libidinantum.
[Note: 115 ] Immensos taceo malorum acervos,
Centum milia criminum, Gradivi
Queis [Reg: Quibus] pestis modo sordidavit Orbem.
His, poenis Satanae dicatus olim,
Tormentis cruciatibusque longis,
[Note: 120 ] Aeternum Stygis imminet tyrannus.
O caeci male, perditeque surdi,
Haec qui temnitis, et caduca propter
Vitae pro digitis Bona aeviternae:
Iram praeterea Dei perennem,
[Note: 125 ] In vos omnibus excitatam habenis,
Vivendo male provocatis istic.
Nullus suppliciis deinde finis,
Nulla est mortibus hinc futura meta,
Nec pausam sciet ordo torsionum.
[Note: 130 ] Harum vis grave pondus aestimare?


page 923, image: s341

Hoc ut tolleret, unici profuso
Nati sanguine opus fuit IEHOVAE!
Quas censes hominem manere poenas,
Qui tanti pretii Lytron, profanis
[Note: 135 ] Calcatum pedibus, repellat a se?
O Gens perdita; devovenda diris!
O stirps impia, Gens scelesta, nulli
Millenis satis exsecranda linguis!
Infandis caput hostibus redemptum
[Note: 140 ] Christi subicis innoci cruore;
Aeternum ut pereas, potens beari!
O Christi Genitor, Deique Fili,
Sancte o Spiritus, Utriusque Pignus
Personis Deus unus in triunis:
[Note: 145 ] Totos condere da dies in ista
Tantarum meditatione rerum,
Totis Noctibus hos studere sensus,
Ne possint aliis vacare Libris,
Devotos: Tibi Nocte donec ex hac
[Note: 150 ] Caelestem placeat levare in Aulam.

XII. ALIUS HYMNUS MATUTINUS.

CUm vacent omni studio, laborum
Noctis exsortes trepidae sub umbra,
Gentis humanae fragilis caterva,
Vincta sopore:
[Note: 5 ] Ipse cognato tamen a reatu
Nescit immunes recreare somnus;
In quietem ipsam, vagus error, ausu
Serpit iniquo.
Nempe sublustri sub imagine impos
[Note: 10 ] Obsequi Christo, caro, quae diurnae


page 924, image: s342

Obicit menti, vaga servat servat ipsam, in
Crimina, noctem.
Miles, insano furiosus oestro,
Audet in caedem medio in cubili;
[Note: 15 ] Saepe pugnantis rabiem marita,
Horruit amens.
Dira quem vexat vigilem Libido,
In tenebrarum malesvada regno
Incitat caecis Venus illecebris
[Note: 20 ] Rumpere Somnum.
Scilicet terrae rabies rebellis
Nec sinit flammam nitide emicantem,
Pura concordi super astra raptu,
Visere caelos.
[Note: 25 ] Cura nunc victus subit inquietum,
Nunc inexhausta furit in medullis
Peste, multorum sitis aureorum,
Mammone toto.
Omnium oblitus hominum suique
[Note: 30 ] Ipsius; Mortis, tamen, in figura
Dormiens, noxas, meminit patratis
Addere noxis.
Ergo laxato meritas sopore
Ad tuum palmas, tu gens, tribunal
[Note: 35 ] Erigit, poscens mala noctis actae
Christe, remitti.
O tuo qui nos nitidos cruore,
Noctis immensae rapuisti ab Orco,
Carceris molem brevis evolantes,
[Note: 40 ] Assere Luci.
Nil ope in nostra est; tuus omnia omni
Praestat in nostra favor obsequela,
Perditi in mortem, sine te, perennem,
Vovimus in te,
[Note: 45 ] Vitam in aeternam tibi restituti.


page 925, image: s343

Subveni nostris, Deus o, paterna
Gratia noxis; miseri, meremur
Mille luelas.
Sole sub claro, tenebrisque caecis
[Note: 50 ] Sola nos Christi Pietas redemptrix,
Eruit caliginis e profundae
Tristibus umbris.
Vota tu fatis, Pater alme, macta,
Ut brevi, hac mundi rutuba relicta,
[Note: 55 ] Ad suas sedes, Anima, e Laborum
Valle levetur.
Interim Patrum, statione in ista,
Lege primorum, miseros malosque
Spiritus Sancti, Satanae, gubernet
[Note: 60 ] Gratia, Victrix.

CARMEN XIII. SECURITAS.FIDES.

QUalis, profunda maria dum planta domat,
Sequitur magistrum, Petrus, et fidem tenens,
Super Elementum tutus incedit leve:
Sic dum vocantis aure cupida nos Dei
[Note: 5 ] Mandata rapimus, impetu incassum truci
Levis fatiscit Mundus, et fluctus citi,
Dubiumque marmor, marmor ut verum, silet.
Super ipsa certus aequora, instabiles aquas,
Pes in gruentem fortiter plantam premit,
[Note: 10 ] Nihil in profundo est, omnia in summo natant:
Nequit nocere, Vota si credis Deo,
Tyranna Persecutio, improbae Minae,
Ferrumque pendens desuper, feta levi.
Praeceps periclum fata propellunt tibi.
[Note: 15 ] Dei es voluptas. Ipsa Mors vanos minax


page 926, image: s344

Pro dente hiatus exserit. Procul Timor,
Procul ambigentis impotens Animi Dolor.
Quod Christianum est, omne prorato putat,
Mens, certa Iesus qua vocat, sequi Deum.
[Note: 20 ] Necessitatis exsulat Coactio,
Ridens Voluptas facit utramque paginam.
Securitatem gignit immensam Fides,

XIV. CARITAS.

SVavi Nectare nobiles
Pascens Spirituum Delicias, Charis,
Sanctis moribus assere
Errantes Animae saepe Cupidines,
[Note: 5 ] Qua plebs effera sevocat.
O non tota meis credita cantibus,
Quo te nomine amem, DEA?
O Flamma, in liquidam, pura, fluens aquam,
O flammae similis merae,
[Note: 10 ] Florens, Unda, nimis perspicuo sinu;
Quae, comburere cum tuos
Visa es discipulos, igne natabili,
Vivo flumine recreas.
O Sanctum effugium Turbinis hostici,
[Note: 15 ] Quo nunc omnia corruunt!
Sartam Coniugio Spirituum aetheris,
Nobis mentem Animi tene.
Pubertas, facilis, Cera velut, sequi,
Stuprum est deliciis piis,
[Note: 20 ] Nec vult dura sequi; sed magis effera
Ardet caeca Libidine,
Molles qua pueros currere conspicit.
Duc Sancta, Charis hanc via,


page 927, image: s345

Ne, qui foeda palam pocula combibit,
[Note: 25 ] Huic se det sociam gregi.
Quamvis ludibriis obvia plurimis,
Pergat non trepide tamen
Hoc enare fretum; quod bene nantibus
Aeternum data praemia,
[Note: 30 ] Servant Caelicolum serta in honoribus.
O quam indigna brevis viae
Censet perpetuis crimina praemiis,
Quem Sancta edocuit Charis.
O nostris BONA sis perpetuo favens,
[Note: 35 ] Grata mente, Laboribus!
Cui servit Domini GRATIA, is imperat.

CARMEN XV. CONTRA AVARITIAM.

AN ambigenter intueris astricos
Tibi favere circulos?
An omnis illa terrei globi rota,
An Ignis, Aer, et Latex,
[Note: 5 ] Quid alterius usibus datum ferunt,
Nec omne iam tuis, homo?
Feraene, gensne vitulantium mari,
Et alta per volantium,
Tuis subesse, stulte, nutibus negant,
[Note: 10 ] Herile nec iugum gerunt?
Quid? Antra nonne, nonne caeca viscera
Humi, per infimum chaos,
Calore Solis apta congregabili
Metalla conferunt tibi,
[Note: 15 ] Decorus his ut ambules, ut indidem
Lues medendo corrigas?
Et, o proterve, nec sciens, nec insciens


page 928, image: s346

Quid ipse sis, quid omnia,
Datos Beatitudini dies tuos,
[Note: 20 ] Querendo vana, deteris?
An ille cuncta qui Creator, et Pater,
Tibi iubenda subdidit,
Fame perire, te siti sinet, malo
Vel interire frigore?
[Note: 25 ] Quod hoc scelus, quis iste criminum labor,
Carensque mente noxia?
Inepte Latro dignitatis ipsemet
Tuae, ter impium caput,
Deusne, qui tot alitumque milia
[Note: 30 ] Chorosque vermium cibat,
Dapem negabit, auferetque pocula
Imaginis suae viro?
Sed angvis alter illitere gramine
In hocce deprehenditur.
[Note: 35 ] Pudenda nempe te Cupido lancinat
Opum, Deo rebellium.
Pecuniosus ut, potensque victites,
In ima Tartari ruis!
Famem replere nullus hanc valet cibus,
[Note: 40 ] Sitimque nulla potio.
Abhinc profecta densa criminositas
In astra latrat ipsamet,
Tuumque pectus exedit, per intima
Redit furendo viscera.
[Note: 45 ] Megaera nulla, pestis est cruentior,
Nec Orcus ipse taetrior;
Trahendo nox, inaggerendo vespera,
Soporis hora frangitur;
Inevolutus eiulando perditur,
[Note: 50 ] Nefasque fasque per, dies.
O atra cura, sanguisuga diritas,
O Anxitudo pestilens!


page 929, image: s347

Cui facessis has, inexplicabilis
Secutor insolentiae,
[Note: 55 ] Cui relinquis exiturus hinc, opes,
Cor ipse necas tuum?
An hoc labore quaeris improbissimo,
Ut ipse nudus hinc eas?
Et ibis, hercle, crasve, vel perendie,
[Note: 60 ] Vel hocce, subrutus, die;
Nec ulla vis tuam morabitur fugam,
Premente clepsydra pedem.
Quis ista tunc, quis obtinebit omnia?
Sui tuique proditor.
[Note: 65 ] Quis ampla glutiendo patrimonia
Tuo fruetur otio?
Vel ille, quem superstes exsecratus es,
Iacentis hostis impius.
Eone Vota deferuntur ardua,
[Note: 70 ] Soporis impotens torus,
Diurna Vita mille sub doloribus
Gravi potita termino,
Ut congregata tante mille machinis
(Vocantur ut malis) bona,
[Note: 75 ] Coacta mille vi doloque fraudibus,
Nepotis unius gula
Brevi profundat evoluta tempore
Ab intimi situs specu?
Eo reducit ergo cura pertinax.
[Note: 80 ] Beate qui Crucem fugis!

[Gap desc: illustration]


page 930, image: s348

CARMEN XVI. Pro Custodia Spirituum Supernorum. Contra Ebrietatem.

INsigne Mentis flammiferae Melos
Dicare divis Lux iubet enthea,
Qui Maximi circum Iehovae
Aethereum volitant Tribunal:
[Note: 5 ] Ut iussa Regis suscipiant gravi
Regum obsequela, fataque dividant,
Mundi unde sublunaris Aula
Pareat astriferis catervis.
O flamma flammae portio perpetis,
[Note: 10 ] Sate ignis igni perpetuo, tibi
Sacramus, erepti potentis
Insidiis Satanae, tropaeum!
O summe rerum Dux, Pater, Arbiter,
Triunus uno in Numine, iö, Deus,
[Note: 15 ] Custodia pro caelitum te
Aligerum celebramus Omnes!
Tu verus ille es pastor, et unicus,
Immane ne nos Tartarei tuos
Leonis agnellos trucidet,
[Note: 20 ] Luctificum sine fine, robur:
Paratus omni Tempore perditi
Latronis astus, perfidiam, dolos,
Et mille vaframenta, Verbi
Opposita, removere, parma;
[Note: 25 ] Quin et furentis frangere cornua,
Strictas catenis decutere ungulas,
Os ferreum exarmare, dentes
Pestifero spoliare tabo.
Sic, ut tuorum quadruplicis poli


page 931, image: s349

[Note: 30 ] Terraeque plenus cardo sit undique
Magnalium, sacros creasti
Innumero numero ministros:
Divina quorum scita docent tuos
Id esse munus, ne quis homo sine
[Note: 35 ] Peculiari sit furori
Expositus, Genio, tyranni;
Ecclesiam intra quem Pietas modo
Tuam locarit. O nitidi cohors
Corusca caeli permeatrix,
[Note: 40 ] O Domini Dominorum alumna!
O verna magni pompa Palatii,
Flagrans iuventus vultibus aureis,
Amicta caelestes nitores,
Par animisque oculisque Divis:
[Note: 45 ] Surgentis alto par Hyperionis,
Mortale Lumen non facilis pati
Splen dori amoeno, gratiosae
Par aciei repetentis undas!
O mille pollens milibus, o supra
[Note: 50 ] Centena pollens milia millium,
Exercitus praetoriorum
Sidereae iuvenum catervae:
Valens Iehovae iussa facessere,
Per aequor istud fluctivagae viae,
[Note: 55 ] Mortale quam Vitam vocare
Vanidico solet ore vulgus;
Duc nos volentes, nec Stygios canes
Admitte caullis, sanguine quas suo
Firmas, sibi adsecravit auctor
[Note: 60 ] Perpetuae, Emanuel, Salutis.
O Gratiarum quas tibi copias
Iessaee, reddent Terrigenae, Leo:
O Conditor, Servator, o Rex,
Duxque paterque hominum o tuorum!


page 932, image: s350

[Note: 65 ] Miti precantes aspice Lumine:
Custodias et rite fovens tuas
Da mente pura nos serenis
Vivere Spiritibus probandos.
Da praeter omnes, atque vice omnium
[Note: 70 ] Virtutum, in unam Temperiem cata
Spem mente subfixam tenere,
Perpetuo vigilem tenore.
Haec illa nempe est, gloria, qua capit
Bonum omne in omni principium loco.
[Note: 75 ] Hac principe, evulsam tenebris,
Lux animam vocat ad superna.
Caliginosis undique nubibus
Nunc dira versat crapula saecula,
Nunc Evii Lex et Diones
[Note: 80 ] Iusque piumque quatit deorsum.
Morbum ante cunctas natio Teutona
Aegrotat istum, mortifera siti,
Immanium vi belluarum his
Ebrietas generat furorem.
[Note: 85 ] Non tanta quondam pocla Poetici
Hausere longis ductibus in necem
Stupente Titormo, bimembres;
Non Lapithum genus aut Cyclopum.
aetnaea regnans, Unoculus gigas,
[Note: 90 ] Spelaea, vixit sobrius his magis;
Torrente nec tanto Lyaei
Igniferum rapuit liquorem
Svadente Ulysseo, Tisiphones Labor
Hac peste mores eruit inclutos.
[Note: 95 ] Bacchantur Aulae, nulla porro
Arx Procerum vacat hac luela.
Hinc bella surgunt visceribus virum,
Indicit isthinc prima sibi puer,
Damnatus annis, hinc iuventam


image: s351

[Note: 100 ] Praecipiti temerat senecta.
Exsuca primo Vere per artua
Profecta tabes, florem avide ebibit,
Tam corporis quam mentis, atrae
In vacuum se hiemes penetrant.
[Note: 110 ] Quis tot malorum regna tumultuum.
Quis fando possit tot genera exsequi
Amentiarum, Insaniarum,
Morbificorum operum Lyaei?
His nulla cura est pestibus, hinc procul
[Note: 115 ] Medela luget cuncta, nec audiunt
Sacros monentes, Salute haec
Perpetua potior Latrina est.
O Christe, cuius iudicium prope,
Admovit istis temporibus pedem,
[Note: 120 ] Custodibus manda tuorum
Hanc hominum Geniis medelam.
Ut quos cruoris mundificat tui
Latex profundens se Cruce, ne fera
Venenet immanes bibendi
[Note: 125 ] Ingluvies pateras propinans.
O foeda labes, dirior o Furor
Omni furentum turbine cetero,
Abesto, et aeternum remotus
In Stygiis habita tenebris.
[Note: 130 ] Germaniarum nulla dehinc tuos
Provincia, Aula, Urbs, sentiat impetus;
Ipsum nec in vivos vocamen
Tartareo redeat sepulcro.
Vocanda vere bellua centiceps
[Note: 135 ] Centena in una Crimina amystide
Haurire pollens, singulisque
Addere centum alia, erudita.
Quod mente sana nullius ad preces,
Non ullo adactus pignore, quis patret,


image: s352

[Note: 135 ] Committit ultro cum subibit
Ebrietas malesvada venas.
Fuge o rubentem dulce Thyoneum
Flavente in auro; caerula mors, nigro
Armata viru [Reg: viro] , quaque dirum
[Note: 140 ] In patera iaculum coruscat.

CARMEN XVII. HYMNUS VESPERTINUS.

QUam latus Orbis circite maximo
Rerum universam torquet agens rotam:
Quam celsa Caelo, quam profunda
Oceano regitur catena
[Note: 5 ] Mundi, imperantis desuper astricis,
Parentis infra terrigenis, choris:
Tam magna vis, tantus malorum
Uni homini minitatur axis;
Qui dia temnens scita, Licentiae
[Note: 10 ] Indulget in sese Imperium malae
Qui, sancta sanctorum profanans,
Ferre iugum Satanae laborat.
At nemo non hoc undique nunc facit,
Nemoque nescit se facere hoc, palam
[Note: 15 ] Clamque, hoc in uno Vota constant,
Vota patrum, iuvenum, et nepotum.
Sed non minori nos ideo tegit
Tutela Cura, Christicolas, Dei;
Non horridae Orcini tyranni
[Note: 20 ] Nos ideo rapiunt catervae.
Secura tuti carpimus otia,
Cum Nox diei caeca premit iubar,
Svadentque somnos cuncta rerum
Luminibus, simulacra, clausis.


page 935, image: s353

[Note: 25 ] Proh quanta pulso sidere, turbido
Nascatur hosti copia mortium;
Furore quanto perduellis
Terricolas, homicida, raptet!
Custodiarum Cura nisi Deo
[Note: 30 ] Placeret, in nos pervigilax, Stygis
Immanis infinita Rector
Funera funeribus coarcet.
Immensa summi sed Pietas Patris
Quottidianis libera noxiis,
[Note: 35 ] Dat, corda, securo sopore
Posse frui, sibi dedicata.
Ringente pernox ingluvie Draco
Infesta circum frendet ovilia,
Turpesque hyaenarum figurae
[Note: 40 ] Dente famem rigido fatigant.
Acuta dum bis Lamina Seraphim,
Fulgensque flammis vulnificis procul
Inane molimen tyranni
Ridet, amans hominum, Cherubin.
[Note: 45 ] O Quanta castos, quanta sacros Deo
Circum igneorum turba satellitum
Ambitque, conservatque fessos
A Satanae insidiis catervae.
Nec firmiori per medium diem
[Note: 50 ] Homo sereni cordis inambulat
Gressu, potitus quam quiete
In thalamo iacet absque sensu.
Sic tuta praestat pectora, fidere
Quae Christus in se cunctipotens videt.
[Note: 55 ] Et non volentem porro ab ima
Mente pii gemitum trahanius,
Ut Gratiarum solvere carmina
Nos largiatur posse sibi parens,
Qui pupulae instar nos et omne


page 936, image: s354

[Note: 60 ] Servat amans sine labe nostrum;
Qui dexterae nos in medium volae
Inscripsit; ut ne, quod homines solent,
Ob litus umquam praedicetur
Esse suae, Genitor, propagis?
[Note: 65 ] O Alme rerum Conditor, o Pater,
O Universi Rex, Domine, Arbiter;
En prona nobiscum tuorum
Poplitibus, tua turba, flexis,
En mente tota viscerum ab intimis,
[Note: 70 ] Imis medullis, mens animi, excita
Mens una multorum, unus omni
Spiritus e grege colliquescens,
Altare ad almum Praesidii tui
Te adorat, instans sollicita prece,
[Note: 75 ] Ut Gratiarum hanc Actionem
Suscipias facie benigna:
Tot inter haec discrimina, scatet
Humanitatis perdita natio,
Quod luce texisti sub ista,
[Note: 80 ] Hoste, tuos famulos, repulso:
Securi ad istam quod pueri domus,
Noctem, tuae, descendimus; indidem
Mox evocandi, Sole verso
Ad nitidi reparationem
[Note: 85 ] Iussam diei: Milia mortium
Nos multa densis in tenebris necent,
Qui momine haud ullo diurnam
Tuti aciem sine te intuemur.
O Tot per annos qui miserum hunc gregem
[Note: 90 ] Duxisti amici Numine Sideris,
Nec noctis in ponto profundae
Destituas, humiles rogamus.
Nos sancta sic custodiat Unitas,
Praestetque salvos maxima Trinitas;


page 937, image: s355

[Note: 95 ] Nos unus et trinus parentum
Ex Adamo tueatur auctor.
Nos Abrahami, nos Deus Isaci,
Custodiat nos Israelis Deus;
Nos Angelorum mille cingant,
[Note: 100 ] Imperio, numeri, Iehovae.
Nos servet in se conditor omnium,
Servet Redemptor nos proprii gregis,
Nos Spiritus persona utroque
Tertia progrediens, tueri
[Note: 105 ] Ut hactenus sit, pergat, Iö quies!
Iö beatus, praestite ab hoc, sopor!
O blande, quam suaves ocellis
Insinuas, bone somne, rores.
Nocte evoluta nos novus ambiet
[Note: 110 ] Titan, corusco lumine, vividos;
Qui marcida hoc, tamquam sepulcrum,
Membra hilares damus in cubile.
Ah, sera, tandem quando solutio
Absolvet istis mentem animi, artubus,
[Note: 115 ] Nos vultu eodem in verum abire
Sancta velit Deitas, sepulcrum!
O Hora felix! ter celebrabile
Felicitatis perpetuae mihi
Momentum, imago; Vota votis
[Note: 110 ] Omnia tum cumulata iungens,
Cum perfidum istud despuero chaos,
Passu supremo tot mala transiens,
Vera potiturus quiete,
Ludibriis Satanae absolutus!

[Gap desc: illustration]


page 938, image: s356

CARMEN XVIII. Alius talis.

POst Horas quater improba quaternas
In vitae statione devolutas,
Ad serum rapimur cubile tandem.
Hoc lex corporis inquieta poscit,
[Note: 5 ] Ut membris ita consulamus aegris,
Succedentibus in diem tenebris.
Hoc tu sie, Pater alme, consecrasti,
Ut lucem studiis bonis locemus,
Secura tibi nocte dormiamus.
[Note: 10 ] Ergo o Maxime et Optime, o Redemptor,
Da castis, placida frui quiete,
Da molli sepelire nos veterno:
Ut, mox deficientibus sequentum
Laeti sideribus diem potiti,
[Note: 15 ] Sic grates tibi perpetes canamus.
Ver nunc versicoloribus recentes
Pratis undique proserit Lepores;
Rident tempora, purpurante caelo.
Mox aestas subit, et calore torquet
[Note: 20 ] In messem, steriles sine hoc, aristas;
Quas caelo rigat Imber, Aura fetat.
Posthinc pomifer uviferque laetum
Autumnus caput expeditus hortis,
Fructu centuplici maritat annum.
[Note: 25 ] Plenis horrea messibus tumescunt,
Arctis parietibus penus laborat,
Stant Cellaria, et Amphorae supersunt.
It fructus pecorisque iugerumque,
Strident plaustra gementibus rotis, nec
[Note: 30 ] Arvi villa capit feracis uber.


page 939, image: s357

Hinc bruma horrifico in gruens rigore
Terrae retrahit in profunda sucos,
Quos mox prolibus in novis refundat.
Tres Anni, Pater alme, sic Lepore
[Note: 35 ] Delectant homines cibante partes;
Servat reliqua conditis quietem.
Hic menses genialibus frequentes
Saturn alia ferias fatigant,
Partis agricola ut bonis fruatur;
[Note: 40 ] Hic spirantibus horridum sub umbris
Thracisois animabus [Reg: animis] , igne multo
Aggestum sed ut ad focum, sinuque
Uxorem lepidam tenens calenti
Gaudet difficiles abesse curas,
[Note: 45 ] Securus famis, uberante potu.
Circum sordida turba filiorum,
Et clamosa, fremente, combibonum,
Accusat sonitu scyphos minores.
Barbati famulique bubsequaeque,
[Note: 50 ] Hinc caprarius, hinc olens subulcus,
Ruris divitias strepunt herilis.
Inculta gravitate torvus ipse
Gaudentes Dominus premit tumultus,
Irato minor, et probante maior.
[Note: 55 ] Nigram impexa comam, marita grandis,
Hirsutum caput osculis sonoris,
Amplexique genu insidens, fatigat.
Maior legibus hoc tuis perenni
Mundus circite paret, et facessit
[Note: 60 ] Accentu tua iussa constituto.
In Leges minor ambulans easdem
Ex senis quater in diem atque noctem,
Horas octodecim labore transit.
Bis ternas locat indidem Quieti,
[Note: 65 ] Fractis ut reparetur artubus vis,


page 940, image: s358

Vitae sufficiens dein colendae.
O felix homo, ter quaterque felix,
Qui, gnarus tua quid ferat Voluntas,
Omnes huic bene dedicabit horas;
[Note: 70 ] Cui se subicit in dies amandae
Caelestis patriae magis magisque
Affectus, studiumque non remissum!
Is primo loca deserens Eoo
Correpti bene, sobriique Somni,
[Note: 75 ] Sacrat vota DEO, diemque totum
Hunc mox, somnifero reversa curru,
Nox amplexibus illigans serenis,
Omni terriculo carere praestat.
Non hunc ille cibus Libido technis
[Note: 80 ] Spurci Daemonis obruit necandum,
Non curae gravat aureae Cupido.
Non vindicta coquit, mori paratum
Ut fratri noceat; fugit Voluptas
Per fas multa nefasque possidendi.
[Note: 85 ] Si quid casibus in gruit sinistris,
Securus Patris esse se Dei, non
Plorat turpiter, aut gradu vacillat:
Sed, ceu consita florulentum ad amnem
Nullis dedecorabilis sub Austris
[Note: 90 ] Arbos, perpetuo vigore regnat;
Sic laetas niveis diebus usque
Noctes adnumerat, Lepore plenas,
Cui spes sola Deus, nihil timori est.
Tu nos, alme Pater, per aequor istud
[Note: 95 ] Vitae navifragos tumultuantis
Custodique, foveque, perdoceque;
Ne quisquam officium suum remittat,
Sed, iussa in statione, diligenter
Mandata obsequii tui facessat.
[Note: 100 ] Tandem ut fine sacro omnium potiti


page 941, image: s359

Aerumnarum, Onerum atque Quaestionum,
In Lucem veniamus e tenebris.
O Lucem sine labe fulgurantem!
O Vitam procul, ah procul, remotam,
Quamvis crastina Lux ferat propinquam!
Ah quam me cupidumque et appetentem
Deprendet Sopor ille, quo relicto
Vivam perpetuum diem, absque nocte.
Quantis plausibus Alleluia verum
[Note: 110 ] Aeternis sociabo cantilenis,
Nullius metuens deinde pausae!
Quam longis Alalagmatis, perenni
Haustu nectaris ebrium, resolvam
In Laudes, Animum, Dei Triuni!
[Note: 115 ] O si iam modo, iam modo, o modo, o iam
Si possim latebris volare ab istis,
O si rumpere carcerem hunc valerem!
Quanto turbine, qualibus sub alis
Momento unico, et unico iste puncto
[Note: 120 ] Caeli Spiritus involaret Orbes!
Quam laetis oculis mala intuerer
Tot vexantia me modis tot annos,
Queis [Reg: Quibus] liber Domino forem volente!
Non est ulla parabilis caducum
[Note: 125 ] Isti Laetitiae Salus per Orbem,
Quae Vitam modo caelicam salutat.
Quid censes, homo, me futurum, in ista
Cum iam totus ero Beatitate,
Quam Christus mihi maximam paravit?
[Note: 130 ] Totis Omnipotentiae paternae
Istam viribus, in suo cruore
Hanc Christus mihi maximam paravit!
Humanum Sophos, ultimumque acumen
Contenti ingenii per omne, quicquid
[Note: 135 ] Mortalis potuit vigor subire;


page 942, image: s360

Quicquid mens hominis, DEO profecta,
Umquam scivit, et expetivit umquam,
Nec gustum attigit ullum honoris huius:
Quo caros sibi mactitabit illic,
[Note: 140 ] Ipse est nunc ubi, silius Iehovae;
O quantus Labor est carere tanto!
Haec illa est Patientia, illa Spes est.
Illa est Gratia, quam, procul patentem,
Ut coram videam, mori paciscar.
[Note: 145 ] Cur nox ista mihi suprema non est?
Cur non omnibus est perinde castis,
Quam nunc aspicimus polo ingruentem?
Cur non evolo protenus recessu
Huius tam mihi noxii involucri?
[Note: 150 ] Ut vitam ingrediar piam et perennem?
O Ter maxime Christe, Christe io ter
Exaudi, Optime, fervidas querelas,
Atque isto mihi da migrare ab antro!

CARMEN XIX. In Ferias Pentecostes.

QUid, destinato funere Mortium
Sublationi, proderit omnium
Vicisse tormenta impiorum
Spirituum, Satanaeque diri,
[Note: 5 ] O Christe, vitae Fons nove perpetis,
O Spes Salutis perpetua; o Patrum
Promisse MESSIAH, sequelae a
Principe Principio dierum?
Salutis Ardor, Lux Sapientiae,
[Note: 10 ] Illustrat omnem cuius amabilis
Splendor Creaturam, fruendas
E nihilo venientem in auras!


page 943, image: s361

O cuius omnes it titulos supra
Immensa Virtus, Gloria, Gratia,
Nec ore, Maiestas, nec ulla
Vi liquidae capienda Mentis.
[Note: 15 ] O summa summi progenies Patris,
Deus Deorum; Nate sine ordio,
Aeternus aeterno a parente,
Perpetuo in genitore perpes.
O Nate castis visceribus rato
[Note: 20 ] Sanctae puellae tempore, quod notis
Fixere certis praevidendum
Innumeri numeri Prophetae.
Quod Patriarchae, sceptriferi tui
Heroes exhinc stemmatis edocent:
[Note: 25 ] Venturum in extremis diebus
Nempe salutiferum Gigantem;
Futura cuius nulla sit Imperii
Adstrictio, nec meta, nec ordium,
Nec terminus, nec voce quicquid
[Note: 30 ] Tale queat homo comminisci:
O Christe Iesu, Maxime et Optime,
O Sole Sol, Sol Iustitiae, cui,
Opponere immensas luelas
Nescit atrox, hominum, exsecutor,
[Note: 35 ] Quid ista nostris proderit usibus
Gessisse, Morti obnoxia si caro
Caduca non possit perennis
Luce frui meritisque Vitae?
Quis ista tam, mysteria, debili,
[Note: 40 ] Excelsa, sensu spondeat assequi,
O Christe, mortalis, nec una
Ipse sui Dominus sub hora?
Qui viscerum, qui nescius est suae
Compagis in se; quem studii Labor
[Note: 45 ] Nullius istuc promovebit,


page 944, image: s362

Ut capiat proprios honores?
Humanitatis quem miserae Labor
[Note: 50 ] Sursum et deorsum quottidie rotat,
Quem caeca vitae per tumultus
Innumeros, ratio, fatigat?
In cuius aegro pectore imaginis
Scintilla divae vix superest brevis,
[Note: 55 ] Is ille caelestes sagaci
Mente queat penetrare census?
O quanta nox est quae mea distinet
Hac mole terrae Lumina, ne polos
Possim intueri, luce recta
[Note: 60 ] Flammiferi patiens Olympi?
Et Conditoris moliar incluti
Aeterna tali Lumine visere
Ipsi, sacramenta, Angelorum
Vix oculis penetranda genti?
[Note: 65 ] Profunda io nox, o nebulae, o potens
Caligo mortis! Quis misero mihi
Has tollet infandas tenebras?
Quis creperos nitidabit orbes?
Sed Gratiarum sit tibi copia,
[Note: 70 ] Sit Laus, sit in gens, Christe, perennibus
Agenda praeconum tuorum
Gloria Carminibus per aevum;
Defectui quod sic quoque amabilis
Ecclesiae Dux prospiciens tuae
[Note: 75 ] Promiseris votis petendum
Auxilio, Paracletum, amicis.
Hic ille, nempe, est SPIRITus, a Patre
Ab aeviterno tempore, SPIRITuS,
Natoque procedens IEHOVA,
[Note: 80 ] Ipse Deus, Dominus, IEHOVA,
O cordis huius, mentis, io, meae
In alta caeli gaudia, SPIRITuS,


page 945, image: s363

SANCTE, Elevator; da tuorum
Gesta operum celebrare cantu.
[Note: 85 ] Haec illa nempe est illa DIES TUA,
Quam Sol reversus secum agit, ut decem
Sunt quinquies nunc evolutae
Paschatis a sacrosancto agone.
Haec illa Lux est, qua placuit tibi
[Note: 90 ] Adesse linguis fissilibus, gregi
Apostolorum, quae flagrantes
Igne sacro pepulere flammas,
In ima adactas viscera cordium,
Magnaliorum edicere carmina;
[Note: 95 ] Mortem redemptor perennem,
Morte brevi moriens, subegit.
O quis meorum Spirituum intimas
Sanctis medullas eruat ignibus!
Quis cordis incendat latebras!
[Note: 100 ] Quis gemitus Animae infavillet,
Succedam ut isti, pars quota, turbini;
Qui caelitus se praecipitans, quatit
In Vota, flammanti tumultu,
Christicolae, pia Corda, coetus!
[Note: 105 ] O Grex inanis nuper ad omnia
Doctrinae; ut uno Momine centuplex
Egurgitat se pompa, magnis
Fluminibus, Sapientiae, ex te!
Unde ille torrens Omnigenas rapit
[Note: 110 ] Scientias in Carmina; Carminum
Unde illa vis, ut mille linguas
Quodque potens capere audiatur?
Nonne omnis isthaec concio patribus
Oriunda Ebraeis, nil aliud loqui
[Note: 115 ] Materna quam quod lingua ferret
Nota, rudis fuit exterarum?
At quomodo nunc Attica Graeciam


page 946, image: s364

Romana Romam, Parthica Perfidem,
Pelusiam Aegyptus loquelam,
[Note: 120 ] Audit, Arabs, Nabathaea verba?
Emota mens est his, equidem, viris,
Sed non Iacchi emota furoribus;
Caelestis haec, caelestis, hercle, est
Vis, animas rapiens in altum!
[Note: 125 ] Incumbit his qui, SPIRITuS, Omnium
Cum conderetur machina molium,
Cum Terra, cum Caeli, Aequorisque
E nihilo fierent paratus,
Hic SPIRITuS, hic; Hic erat Artifex
[Note: 130 ] Nascentis Orbis; Hic super incubans
Creanda mactabat, redactis
In species numerosque formis.
O summa Lux, o maxime Caelici
Impletor Orbis, o super Omnia,
[Note: 135 ] O cuncta supra, o Ultra, o Extra
Summe loca, o super Universa,
Modique Finisque inscie, et omnium
Quae fando quis comprendere sustinet,
Quae sensibus parent, teneri
[Note: 140 ] Quae ratione queunt capaci:
Tune ille, Mundi condita qui tua
Virtute in aevum, moenia, sustines;
Tu mentis humanae latebras,
SPIRITuS Omnipotens, subisti?
[Note: 145 ] O mille linguarum undique Milibus
Immensa vis, immensa Potentia,
Immensa Maiestas, perenni
Sufficiens, potiorque, Laude!
Humani in antrum te recipis breve,
[Note: 150 ] Ingens Creator, visceris, omnium!
Quo fine? quo fructu? Quis istud
Quis potuit Labor impetrare?


page 947, image: s365

Dilectio ipso ingentior hoc iubet
Donare te, mortalium Amoribus,
[Note: 155 ] Exsutus ut divina, divis
Indueres meritis caducos.
Ut qui redemit Lapsum hominum genus
Idem potestate erigeret nova,
Per dura mundi, per tyrannas
[Note: 160 ] Orgia ferre minas Iehovae.
Ut pressa sic vestigia Principis
Pastoris, ausu nobili, Ovis, sequens,
Virtute munitum superna
Duceret ad superos triumphum!
[Note: 165 ] Hac nempe firmi pectora, temnimus,
Mortale quicquid contra aciem fremit
Christi vocantis, cuius in nos
Hoc Operis, Paracletus, explet.
Fiduciam alto fixam uti sustinens,
[Note: 170 ] Ad patriam festinet, homo, suam;
Omnis peregrinus doloris,
Laetitiaeque, solo profectae.
Hic sufficit vim pectoribus novam,
Hic corda vivis, Spiritus, imbuit
[Note: 175 ] In Astra Votis, hic profundum
Abba suis precibus ministrat.
Hunc sacra Lux haec (nunc decies diem
Quintum reponens Paschatis a Sacri
Cultu) colendum destinatis
[Note: 180 ] Christicolum repetit catervis.
O summa summi progenies patris,
O summe summae progeniei pater,
O SPIRITuS SANCTE, ex utroque
Misse tuo, Paraclete, coetui.
[Note: 185 ] O Mente casta purificabiles
Da, cultui, nos, rite tuo sacros,
Producere in finem beatum


page 948, image: s366

Vitae operas faciles caducae.
Mundana ne nos decutiant mala
[Note: 190 ] Tua obsequela; Quicquid inest boni
Nostris, tuo ex dono, diebus,
Praecupidos tibi consecrare.

XX. TEMPERIES.

QUem grata cepit Temperies semel,
Latebit in se: nec levis Ambitus
Sanctae Quietis vellicabit
Ingenium, sibimet vacantis.
[Note: 5 ] Saepe illum, inepto praepete subvolans,
Rimata pennis, FAMA, volucribus
Invenit; at secum nequivit
Servitio rapuisse dulci.
Superba Legum Fax, Honor, exsulat
[Note: 10 ] Quiete nostra. Quod gerimus, pium
Iustumque factu sit necesse est:
Hoc sequitur facilis Honestas.
Quem non Avari trux sitis eruit,
Quem non cruenti pectoris arbitrix
[Note: 15 ] Ira, incitavit per nefas, vix
Restitit ambitioso Honori.
Hoc demum honorum est, quod bene gesseris;
Plausum popelli sursum agitat favor,
Rapit deorsum, ceu furente
[Note: 20 ] Aequore, fax odii rebellis.
Quod aura tollit, aura premit vado
Rursum priori: Qui bene navigat
Oram tenebit littoris, nec
Vota Noto sua credet albo.
[Note: 25 ] Regina Mentis Temperies sacrae,


page 949, image: s367

Extolli ab Undis non cupit, interim
Secura, nec caelo ruente
Posse premi, stabilis ferendo.
Non ulla Mundi iniuria turbidi,
[Note: 30 ] Non incitato fulmina Veiove,
Non magna Tempestas furentum
Aeoliis Animarum ab antris
Me commovebit, dum Mediocritas
Celsum tenebit pectus. Abi Impotens
[Note: 35 ] Fortuna, bacchantique longum
Vi qua te purpureos tyrannos.
Nos alba byssus, sindone candida
Mentem involutos, eripit improbis
Mortalitatis legibus;
[Note: 40 ] Subdita gens hominum vacillat,
Quae cumque Lunae motibus aemula,
Ad altiores non rapitur poli
Sphaeras, sed haerescit lutosis
Compedibus pereuntis aevi.
[Note: 45 ] Stet mole certa, quem Patientia
Obfirmat intus: Pondus amat suum
Amata virtus, quae, supernis
Nata locis, superos anhelat.

CARMEN XXI. CARITAS.

SPatiatus inter Caritatis immensae
Late patentes porticus, Dei servus,
Deum capace mente totus amplexus;
Vaco mihi ipsi, meque duplicem cerno.
[Note: 5 ] Homo omnis (o mysterium) est Ego in Christo:
Quia is omnem amare iussit ut meum corpus.
Nemo est reapse hominibus uspiam agnatus,


page 950, image: s368

Series inepta scansiles gradus finxit,
Omnes in uno nomine adsumus fratres.
Est futile et discrimen in duos sexus,
Viri sumus, qui Caritate vincimur.
[Note: 10 ] Mysterium audi maximum Beatorum,
Homines amando amamur a Deo fratres.
Hereditatis caelicae ille Germanos
Dat esse natos Filius, Dei Patris.
In hoc, supernis sedibus sequestratis,
[Note: 15 ] Humana sumpsit membra, et est HOMO FACTUS,
Agnasceremur filii ut Deo Patri.
In hoc profectus ex utroque, nos Sanctus
Incendit igne Spiritus triumphali
Amoris in nos invicem sacrosancti,
[Note: 20 ] Redditque caelo diligendo mortales.

CARMEN XXII. Ad Dominum Iesum pro Eadem.

INtegri fax Omnipotens Amoris,
Christe, mortales pariter tu amare
Imperas cunctos, uti tu unus omnes
Primus amasti.
[Note: 5 ] Chartas, proles, Fidei beatae,
Fac tua in me ingens operetur Aura,
Flabili vento veluti per omnes
Acta recessus.
Caritas o; qui generosa tota es,
[Note: 10 ] Spiritus Sanctissime, da calere
Enthei pectus faculis Amoris,
Frigore vinctum.
Tolle torpentis gravia impeditu
Membra terreno, tibi liber altos
[Note: 15 ] Scandat illustri Pietate currus,


page 951, image: s369

Spiritus ardens.
Donec e terra redeat sepultum
Corpus, et digno queat intueri,
Lumine auctorem; quis, io, quis istuc [Note: 20 ]
Me levet ardor?
Terreae moles lutulenta cratis,
Hactenus florens iubar igne presso,
Mentis aeternae tegat, hinc in alta
Tollimur astra.

CARMEN XXIII. Paenitentia.

PEccare nostrum est, non quia sit homo
Peccare factus, sed quia filiis
Una parentes labe cuncti
Ingenerant vitia, ex Adamo.
[Note: 5 ] Culpis piorum ignoscere res Dei est:
Ignosce nostris, o Pater, o Deus;
Terrent gementem, nec remoto
Poena gradu subit imminere.
Ipsum hoc precari posse, Dei a manu est:
[Note: 10 ] O Spiritus Sanctissime, da mei
Me paenitere, o da relictis
Criminibus tibi me placere,
Nil ut morari sanctam Animam queat,
Quin illa, supra terricolum loca,
[Note: 15 ] Evectum in altum me serenae
Inserat Indigetum Coronae:
Res unde tuto conspicere audeam
Palantium mundi vago in aequore
Damnabiles censere turbas,
[Note: 20 ] Esse meae docilem Salutis.


page 952, image: s370

CARMEN XXIV. Ad Angelum.

O meae custos, Genius, Salutis;
Candidum fulgur, nivei propages
Aetheris felix; viden hostis unde
Concitet atrox
[Note: 5 ] Blandum in errorem? Domini est voluntas,
Saeva Latronis quate tela diri,
Verte in auctorem scelus, et nefandas
Contere fraudes.
Innocens fratercule, tu videbis
[Note: 10 ] Unde succrescat malitatis ardor;
Stingue tu flammas, dedit hoc valere
Gratia Christi.
Ah quam ego iungi, socienne, vobis
Mavelim [Reg: Malim] , quam tam procul heic latere:
[Note: 15 ] Sed vetat Christus; dabit ille quondam
Munera tanta,
Ut queam vobis sociis fruisci:
Sed quoque heic possum, et cupio, fruisci;
Si malos neglexero, si sodales
[Note: 20 ] Adsequat albos.

CARMEN XXV. Votum DEO Opt. Max.

UT ore gratus alto
Mysterium tuorum
Secreta, christe, pandam,
In me locata privum.
Mihi suffice, elevantis
Mortalium Laborum
Oblivione corda,
Vim Spiritus Beati,
Sed ecqua nunc? iubesne
Quae publice tributa


page 953, image: s371

In Christianitate,
Ecclesia in tuorum
Mihi fuere, pandam?
An quae recenter hausi
Benefacta vestra, Laudem,
Soli mihi illocata?`
Et publicis quidem olim
Mihi Barbitos dicata est
Vario sonora cantu,
Cui noctis et diei
Impendo nunc Laborem.
Privis canetur ergo
Precibus favens IEHOVA,
Qui cuncta vota nostra
Volente fine mactat.
O, Patris Aeviterni,
CHRISTE, Aeviterna proles,
O prolis et Parentis
Veniens ab ore Sancte
Ter Spiritus IEHOVA.
O Unitrinum, in Una
Deitate, Numen Unum,
O Trinitas Suprema!
Sanctissime o Iehova!
Quei possim ego tuarum
Vel summulam minutam,
Largitionum, homo Unus,
Brevi enotare versu?
Saltim, o Beate fautor,
Hoc singulare Munus
His parvulis tabellis
Reverentiae dicatum
Signare fert Voluptas.
Ab Ungvibus puellis,
Quantum pote ista prava
Natura continere,
Pietatis, irremissae
Mihi culta cura pura est.
Tu, Christe, culta iam ut sit,
Meritis tuis refutans
Peccata nostra, donas.
Per me, vetante longae
Corruptionis aestu,
Pietatis ista Cura
Mihi pura culta numquam est.
In cetero istiusce
Pietatis apparatu,
Tria, adhuc puer, rogavi,
Tria priva dona nostro,
Deus, annuisti Amori:
Et ampliora longe,
Quam tum stupor profundus
Rogare me sinebat.
Hinc, exiens Ephebos,
Duo singulariorum
Electa munerum me
Reminiscor apprecatum.
Ea ampliore rursum
Collata sunt favore
Mihi Numinis Triuni:
Deinde; sed quid ingens,
In versibus minutis,
Agat Agmen, universim,
Mihi munerum datorum?
Bis terque, quantacumque
Ad momen hoc, dierum
Mihi est redacta summa,
Memini rogata dona
Superum annuisse Numen.
Cum, quid tamen rogarem


page 954, image: s372

Satis nec ipse nossem [Reg: novissem] ,
Nec ab altero docerer.
Nunc annus iste nonus
Decimum secutus Orbem,
Octava puncta migrat;
Tria te, Deus, rogabo,
Tria te ut, Deus, rogavi:
Tria tu, o Pater, dabis nunc
Tria mi, ut, Pater, dedisti.
Primum quod est in istis
Rogando iam sum adeptus,
Ut sentio scioque.
At, o Pater, mi ita isthuc
Misero velis tributum,
Ut mente nunc profunda
Mihi utile esse cerno,
Subductione certa.
Quod ordine est secundum,
Quodque alterum a secundo est,
Deus annue, ut precabor:
Humanitatis expers,
Acutiore visu
Orbatus, inter altas
Tenebras celebritatis
Ne caecus obsolescam.
Ne, litibus strophisque
Fori togaeve rupta,
Mihi, quies, meorum
Pereat potens dierum.
Sic Vota magna iunxi,
Moderare iuncta, Iesu.
Sic Gratias, tibi ante,
Quas debeo, dicabo in
Omnem Aeviternitatem.
O annue, Alme Iesu!

CARMEN XXVI. Ad Angelos.

AETheris puri, Genii Beati,
Innocens proles, cui nec ruentum
Flammei coetus socium, nec horum,
Lucifer, auctor,
[Note: 5 ] Pectore e casto potuere Sancti
Numinis cultus, odio nefando
Invicem obtruso, rapere, aut Amorem
Terricolarum.
Id vafri, nunc vi simitu proterva,
[Note: 10 ] Fraude nunc nostrum in genus impotentes
Involant, quicquid pote Christiano
Nomine dici,


page 955, image: s373

Talis haud vester Chorus Angelorum,
Perpetim ad nutus Domini paratus,
[Note: 15 ] Rite per terras volitare et alti
Culmina Olympi,
Iussa curatum: Chorus o Beatis
Accinens, (mortalibus antea, nunc
Aetheris puri Geniis, potitis
[Note: 20 ] Perpetis aevi)
Carmina aeternis socianda chordis;
Haeret in terris etiam, sed inter
Vos avet Christi celebrare Laudes,
Barthius ales.
[Note: 25 ] Mente vos summi monitus parentis
Ferte per terras hominum volente;
Qualis a saevi Canis igne duro
Langvida rura
Arcus excelso recreat nitore,
[Note: 30 ] Cum docet caelum pluvias minari,
Sensim anhelantes relevat per agros
Culmus aristas.
Talis, ah, vestro sitiens amore
Mundus, incensas vitiis caducis
[Note: 35 ] Elevat cristas, ubi cernit alto
Aethere lapsos.
O Sacer, veste in nivea, minister,
Pacis interpres, Domin: faventis
Augur, insignis tunica nitente,
[Note: 40 ] Astricus hospes:
Lude per purum Iuvenile caelum;
Lude, et o miti pede concinentum
Facta IEHOVAE, memoranda saeclis
Dicta frequente
[Note: 45 ] Atra, te, visum procul imminere,
Pestis imis fugiat Averni
Viribus, nec nos misera in luela


page 956, image: s374

Mors cita perdat.
Frange Latronis fera tela diri,
[Note: 50 ] Contere Audacem; tibi namque Rerum
Hoc dedit pridem officium merenti
Induperator.

CARMEN XXVII. AD Eosdem, Moriente Patruo.

AMabiles Choreae
In astricis vagantes
Palatiis, meine
Vos patrui nitentem
Animam tenetis illic,
Nec voltis huc remissam?
O Alites ministri,
Divina Cura per quos
Sua fata mandat orbi:
O purioris ignis
Alumna, turba candens;
Ita nobiles choreas
Adauget ille vobis;
Dominoque Conditori
Melos accinit politum?
Totus modo ille in isto est?
Quid enim Lyrae sibi vult
Quem cerno nunc nitorem?
Quid ora mille comptis
Soluta cantilenis,
Quarum audio Leporem?
Receptus ergo tandem
Sibi sedibus paratis
Ante ordium omne rerum,
Fruitur Salute vera?
Pede nunc humum volucri
Obire temnit, et se
Christo imputat sodalem?
O Fratris, o cruore
Redempta, MENS, IESU
Consortiis Beati,
Ten' aetheris fruisci,
Nos hic adhuc manere?
Consortiis beatis
Volucrium Angelorum
Cupidam frui videmus,
Cupidam frui sinemus.
O Patris atque Nati,
O Spiritus superni
Consortiis fruisci,
Beate, te sinamus.
Ibi invenire promptum est
Reconditissimorum
Mysteriorum honores:
Ut virgine e pudica
Pariter Deus homoque
Natus, redemit in se
Hominum genus rebelle,
Et cetera, in quibus se
Ratio obterit notatrix.


page 957, image: s375

Haec ille nunc videndo,
Penitusque nota habendo,
Volatilique planta
Per aetheris choreas
Amabile ingruendo
Totus vacat Saluti.
Nos impii, hic morando,
Vix credere ista quimus.
Ut spe fideque multum
Erratili vagantes,
Nec illa, quae videmus,
Ita scimus esse prorsus,
O Conditoris Almi
Imaginis retemptrix,
Anima alba, mens serena,
Salve mihi supremum,
Et strenue sequentem
Per puncta Christiana
Videas brevi Nepotem!
Quam mille milia illic
Iuncti, favente Christo,
Sine fine, gaudiorum
Iuncti hauriemus illic!
Quod nulla vox profari,
Quod nulla mens notare,
Humana quivit umquam.
Mortalitatis in cor
Quod nullius profectum est,
Quod praeparavit IPSE
Charis suis IEHOVA,
Sine fine sortiemur,
Tenebimusque, Culmen.
O si repagla [Reg: repagula] diri
Iam Carceris liceret
Perrumpere, impetu uno
Haec membra si liceret
Terrena frangere, in se,
Abolere, et his revinctam
Statim expedire Mentem!
Quam fervide atque raptim
Ad vos ego evolarem,
O Aetheris sereni
Alumna, Turba pura
Velocium Angelorum!
O Mens mei Parentis,
O Patrui mei Mens,
Quam vos rapace passu,
Volucris sacra, advolarem!

CARMEN XXVIII. A Latrone vulneratus hoc scripsit.

PRidem rapaci Circite Luminis
Astra, et Regentes conspiciens Deos,
Nunc, ah, retuso, nec tenebras,
Nec radios, oculo, diei
[Note: 5 ] Dispescere a nobilis invicem;
Quid alta, Barthi, pectora decoquis?


page 958, image: s376

Quid vulnus obscaenum trahendo
Mentem animi quoque vulnerabis?
Plus est decoro corpus in Entheum
[Note: 10 ] Votumque Christo, et Spiritui Sacro,
Saevisse mucronem profanum,
Et faciem temerasse Sanctam!
Tute ipse vulnus vulnere duplicas;
Sta contra, et his oppone doloribus
[Note: 15 ] Christi dolores, quos Saluti
Terrigenum toleravit innox.
Illi, absque causa qui fuit efferus,
Vultum cruentans sanguine BARTHII,
Totumque fecit delitere
[Note: 20 ] Octiduum, ex oculis sinistrum,
Belle Deorum restituet pater
Quod ausus in te est; Tu modo fac ne ei
Ultra imputes, speresve poenam
Servus in alterius ministro.
[Note: 25 ] Nos esse fratrum, Sancta Charis, loco
Triunitatis filia, Caritas
Mandavit, et signavit ex re
Iussa sacro fidei sigillo.

CARMEN XXIX. Ad Gratiam.

QUem semel, quem, Gratia, blandienti
Pupula spectas, roseumque ridens,
E Venustatis Sapiente lotum
Fonte rigabis:
[Note: 5 ] Is nec audaces Furias Theatri
Curet humani, genus unde nostrum
Pro sua nutans ratione, turbas
Induit omnes:


page 959, image: s377

Nec latrocini Stygios dynastas,
[Note: 10 ] Horret, adversos iaculis et arcu,
Sed levi irridens furiosa frangit
Spicula vultu.
Gratiae cum affulsit inefferendae
Nobilis splendor, radiisque Christi
[Note: 15 ] Canduit miles, procul arma iactant
Daemones atri.
Tolle me nudum et statue ob catervas
Prorsus armatas, gladiis, veneno,
Ignibus, saxis, facibus, catenis;
[Note: 20 ] Victor abibo.
Gratia victus, Dominus Deorum,
Omne qui tempus super atque motum est,
Impotens quid ferre, pati, subire,
Omnibus exlex.
[Note: 25 ] Ille, cui Caeli rota, se sequentis,
Unici pulsu digiti intremiscit;
Fertur a casta genitrice, et ex hac
Nascitur Infans.
Gratia o summi domitrix Iehovae,
[Note: 30 ] Cuius in ludis gremio, miserta
Candide errores hominum, levasque
Crimina poenis.
O Dei Natura Charis, micantem
Flecte in hos versus oculum, tuique
[Note: 35 ] Corda cultoris generosiore
Imbue flamma.
Omnibus duris Patientia alma
Rite succurrat, medeatur, et nos
Per mare infestum queat in faventem [Note: 40 ]
Sistere portum.
Interim risu gravia omnia alto
Vota contemnentem hominum atque Poenas,
Gratiae tutela levet, suoque e


page 960, image: s378

Fonte repurget.
[Note: 45 ] Ut iubar caeleste, oculo irretorto,
Ceu scopum, spectans, agiles sagittas
Hostis eludam sine vulnere in se a
Caede reversas.

XXX. Ad Posteritatem.

NIl est, quod actum est, si superat Labor;
Haec meta honorum est, cui datur invios
Caeli per orbes non remisso
Ire gradu, dubiave penna.
[Note: 5 ] Sublustris alta in nocte tenebrio
Solem manebit: Spes mea nobiles
Secuta concentus avorum
Magnanimo dabit abnepoti
Exempla morum. Posteritas, mihi
[Note: 10 ] Futura si qua es; Barthius haec tibi
Signata linquo: nil superbum est,
Quod mea non subeat pericla.
Dormire lento qui poteram otio,
Et parta magnis, fucus iners, avis
[Note: 15 ] Glutire, sordenti in latebra,
Indocilis penetrare turbam:
Aprica Famae nunc subeo iuga,
Investe mentum est, cum mare barbito
In publico cernunt Camenae
[Note: 20 ] Rapta sibi reparare signa.
Indigna si fors, Posteritas, mei
Luxu, aut inerti desidia stupens,
Lucrumve defoedum sequeris,
Nobilitate cadens avita:
[Note: 25 ] Ab hac papyro vociferor tibi


page 961, image: s379

Florente sensu: Nomine ne meo
Utare; adopta quod lubebit,
Barthiadae melior propago est.
O Christe, serva sensibus his meis
[Note: 30 ] Iustum tenorem, nec mea Luxui
Da perduelli cedere umquam
Vota, tuae Fidei sacrata.

CARMEN XXXI. QUIES LITERATA.

CAeci in tenebris Lux animi, Quies,
Secura rerum in Turbinibus nigris,
Omnis triumphatrix laboris,
Opprobrium stolidi doloris,
[Note: 5 ] Tandem remotis nubibus aethera
Clarum intueris, nec face querquera
Torreris incertos calores,
Dum Canis arva coquit Deorum?
Sic inquieti Laetitiam poli
[Note: 10 ] Testare menti nubibus abditis,
Ut scita Tempestas Olympum
Sudifica face pervagatur.
Florens Voluptas sensibus intimis,
Parum doloris Tristifici memor;
[Note: 15 ] Praelente se pascit vigore,
Nil penitus male sentiendo.
Haec, sorte cum se candida inebriat,
Quaerit Volutabrum in proprio luto,
Excita de sancta quiete,
[Note: 20 ] Forte diu quatiente, restans.
Sie saepe gressum Semita decipit,
Nitere visa; at tramite dum ingruit
Tristi viator, cautiore


page 962, image: s380

Lumine saeva notat pericla.
[Note: 25 ] At mi nivali torpida hiems gradu
Insistit annum stringere nobilem,
Amissa paullatim Voluptas
Tristitiae Imperium sequetur,
Orbemque nostrum deseret; at redux,
[Note: 30 ] Curis onustus mortiferis, dolor
Post limine sub Lege Iuris,
Velle domum studet occupare.
O Sancta mater, Sancta tui, QUIES,
Parens Honoris, perfidiam abdica,
[Note: 35 ] Rerum quod incertum est, refuta,
Arma rape horrifico dolori.
Antrum hoc Vetustas alta tibi exstruit;
Intus manendum est: abdere fortiter:
Hic alba, priscorum nitorum,
[Note: 40 ] Simplicitas, dominatur, haeres.
Septem illa in arces principium tenet,
Quas structa firme stat Sophiae super
Arx, Roma summo quae vocetur
Iure, potens superare mundum.
[Note: 45 ] Caelum dioptris iudicat hic senex,
Istic Deorum semina, quattuor
In pulverem scribit caducum,
Ingenii numeris, Apollo.
Hic circino ambit terram et aquas brevi,
[Note: 50 ] Metitur auras, ipsa Palatia
Iovis supremi certiore
In radios ratione signat.
Intorta plexis ille repagulis
Aenigmata effert; nectit et egerit,
[Note: 55 ] Nec sustinet quicquam negare,
Mentem animi quibus obligatur.
Quid cuncta dicam? Tot Sapientia
Libris patescit, nomina dum modo


page 963, image: s381

Discis, peracta aetas recedet
[Note: 60 ] Curam animi tibi sustinenti.
O Christe, longis exue retibus,
Et sic ineptis, Tempora, Legibus,
Tibique perdentem dicatas
Stultividae Rationis horas.
[Note: 65 ] Quid nostra tandem, si sapimus bene,
Refert, Stagyrae pone sequi senem,
Quid Blandum Aristoclis nepotem
Pindaricosve adamare thyrsos?
An hic sepulta est, hic studiis tuis
[Note: 70 ] Scrutanda Christi Gratia, Homo improbe.
Una est Salutis quae perennis
Semita, quisquiliis relictis?
Quin vota victi pectoris exue;
Mortalitatis devia turbidae
[Note: 75 ] Pone extra Amorem Christianae
Mox superis, Animae, exhibendae.
O Christe, vera atque Una Salus mea,
Da gaudia aegri temnere corporis,
Da mentis aeternae cavere
[Note: 80 ] Retia, Philosophos furores.

CARMEN XXXII. OMNIA VANA, EXTRA PIETATEM.

UT mentis ambigente
Reciprocantis aestu,
Fluctuque pertinaci,
Ventoque pervicaci,
Et nocte contumaci,
Animam meam latere
Rimatus, apprehendo:
Quicquid cupido dulce,
Quicquid Libido molle,
Iucundiorque mandat
Amare me Voluptas,
Id omne sordet ex se.
Quid enim est bene esse natum,
Atavaque fulgurantem
Domum impedire lauru?
Tantum est homo bubulcis


page 964, image: s382

Parentibus creatus;
Eadem rotat me et illum
Fortuna; Turbinemque
Volatilem hic et illic,
Exercet, absque nostrum
Respectu adorearum.
Cum saepe me priorem
Hoc concutit latente,
Ut fulmen alta plerum,
Rarum minuta quassat.
Quid est decora forma?
Folium est, rapacis Austri
Ubi turbo praeteribit
Medio iacebit horto.
Vel arbor, ad profundam
Si consita est paludem,
Putrescat una in hora.
Quid Cyprii Lepores,
Virgunculaeque sannae?
Quid Apollini et Camenis
Novem, ioci, placentes?
Quid amabilis Thaliae
Rosae ore profluentes?
Quid melle tincta, mille
Deliriis metrorum
Blandum ingruens Poesis?
Quid Artium Universa.
Heliconiarum Imago?
Quid vincta Syllogismis,
Ratio aegra disserendi?
Quid Eloquentiae vi
Solvenda tot plicarum
Sententiosa techna?
His Vita vana gaudet,
Erratilesque Curae,
Hominum, in diem, absque sensu
Viventium profane.
Titillat ista larva
Animas Humi tenaces:
Sapientiae perennis
Sophia, hos perinde damnat,
Ut imprimens pedem omni
Iubeat modo perire
Deceptionis astus.
Quid est opum potentem
Obire quem plateas,
Auroque fulgurantem
In Principum atque Regum
Pollere divitem Aulis?
Quid? In omnium esse risu,
In mille quin periclis
Natare, ceu marinis
Qui fluctibus rotatur,
Magno furente vento.
Aliquos beabit aula?
Plures sed aula perdet:
Et perdidit beando
Ipsos suos tyrannos,
Crudelitate, Fastu,
Dolisque, fraudibusque,
Et mille porro Poenis.
Mala mentis atque cordis
Quis plura passus umquam,
Quam qui redemptus auro,
In aureis pudendum
Pedicis peregit aevum?
Qui, mancipatus Aulae,
Numquam sui ipse Iuris,
Scurrarum ab aure pendet,
Obnoxius tot ex re


page 965, image: s383

Simul et semel periclis?
Quid est, bene eruditum
Perhiberier sub umbra?
Licet sit iste rumor
Probatus hinc et inde?
Quid ad haec Dei loquela?
Sapientia ista tota
Est captiosa techna,
Persvasioque vana
Coram Deo IEHOVA.
Hic nulla certitudo est.
Sed et hunc male erudiri
Necesse confiteri est,
Qui plura derelinquit,
Quam dicere inde possit.
Sunt illa quae relinquit,
Meliora nempe captis,
Inhiatque mens relictis,
Quae capta iam nec hili
Solet aestimare doctus.
In flebiles acervos
Pecuniae stupentis
Quid est vibrare Lumen?
Quid flava vis metalli
Facit Beatitatis?
Cadaverosa pompa est
Genus omne Mundi Honorum:
Quorum sepulcra finis
Ad ultimum secuta
Quae sint, docet negando.
Ut omnia ista in uno
Quis assecutus orbe
Ab omnibus triumphet,
Quod esse factum ab omni
Tamen negatur aevo:
Hoc ille mi reapse
Peiorque turpiorque,
Quo plura consecutus
Perhibebitur profecto.
Consentiente, quisquis
Vulgum premit sciendo.
Quid ergo mi supersit?
Formosus esse nolo,
Generosus esse nolo,
Honoris atque Opum vi
Per me superbus esto,
Quicumque vult potestque.
Famae tubam vereri
Alte elevatus, atque
Notescere ad remotos
Ludibrium putamus.
Nolo esse doctior, quam
Salus superna poscat.
O Numinis Triuni
Sanctissima Imperatrix
Pietas, suprema virtus;
Tibi recedo totus,
Tuisque me dicatum
Amoribus pudicis
Sacroque consecroque,
Honoribus probatis
Voveoque dedicoque,
Leporibus serenis
Dedoque deferoque:
Munus perinde gratum,
Gratissimum ut quod unum est.
Regina Magna nostros
Audi volens precatus.

[Gap desc: illustration]


page 966, image: s384

CARMEN XXXIII. VICTORIA SUI IPSIUS.

SPe quassa, molli pressa Libidine,
Mens, a Timoris concita fluctibus;
Aegrota, te damnans, supina,
Seminibus proprius repugnans:
[Note: 5 ] Ecquando servis te eripies tuis?
Quamdiu sub ipsa te domina iaces
Servire tam diu fit necessum,
Imperio famulae Impotentis.
Si saeva, pigri corporis, expetis,
[Note: 10 ] Domare sensus, Regna, per igneos
Victoriae a te Principatum
Incipias domita, necesse est.
Obsessus intus mille, vir hostibus,
Quei gloriosa proelia dextera
[Note: 15 ] Extra patrabis? Quis tam ineptus,
Qui fugiat fugientem in armis?

CARMEN XXXIV. Poenae Malorum.

PAullum novenos, Magne parens, polos
Mihi reclina. Mens, genus a Deo,
Deum tuetur, cum Parente,
Pauca suo modo colloquendo.
[Note: 5 ] Cur, o serenus Iustitiae merae,
Impos teneri nocte, Oculus, sacra:
Cur Principes florere dicam
Rerum adeo, quibus est Libido
Tua orsa prorsus conspuere, et male


page 967, image: s385

[Note: 10 ] Patrare quicquid Mens animi iubet?
Oppressa Iustorum senacla [Reg: senacula]
Vix animam retinent misellam.
O irremissi dulce caput Boni,
Bonum unum et Unum, cuncta regens bene,
[Note: 15 ] Quae prima factori fuerunt
Visa bona, hinc reliquis creatis:
An Poena sollers tristifico exitu
Damnare pravi consilii auspicem,
Dormire nunc primum canenda est,
[Note: 20 ] Nec meminisse Operum priorum?
Sic certe, honoris prodiga caelitum,
Caterva pallens Terrigenum putat,
Seseque plenum iam tenere
Imperium putat Universi.
[Note: 25 ] At nos iuventae principio in rudi
Ultro fatemur, te, Pater, ut prius
Rerum gerendarum per Orbem
Imperium retinere Iustum.
Tandem triuni Numinis Unitas,
[Note: 30 ] Inque Unitrino Numine Trinitas
Praesto laboranti futura est
Indigetum generi piorum.
Pauxilla pars est Temporis, hospites
Heic quam laborant: perpetua est quies
[Note: 35 ] Reposta nobis, cum superbos
Spreverimus simul hic tyrannos.
Sine hos, vacantes Criminibus suis,
Paullum quadrigis ire nitentibus,
Iustis triumphatis, rebelles
[Note: 40 ] In Dominum gladios movere.
Implenda sic est Poena furentibus:
Constante contra sta Genio, impiis
Exosa virtus; iam supernus
Auxilio venit Imperator.


page 968, image: s386

[Note: 45 ] Aeterna Poena est. Gloria sed brevis,
Viventis extra Legem animi, supa
Instare semper cum tremiscat,
Quod meritum semel esse sentit.
Bombyce ducta est saeta levi, tenens
[Note: 50 ] Ensem micantem; decidet, et dapes
Supra cruentas, imminentem
Laetitiae, perimet tyrannum.

CARMEN XXXIV. Ad Musas.

O Lassa Mentis vota fovens piae,
Parnassio de Monte Choros age,
Cohors sororum, quas noveno
Nomine, constituit Vetustas.
[Note: 5 ] Tibi recedens, Musa, Laboribus
Mens a caducis, proxima sit Deo,
Liquescit, aeternaeque sentit
Particulam haud minimam Salutis.
En ille, vostri pars quota Numinis,
[Note: 10 ] Defessa terrae membra levo malis,
Interna quae patrat, dolendi
Imperio violenter usa,
Affectionum Turba, furens grave,
Mentisque diae robora conterens,
[Note: 15 ] Ut vincta Telluris lutescat
Sordibus, exilium secuta
Agnati Olympi. Musa fave; Evolat
Mens astra versus, cui Pietas dedit
Nomen novenum, singulosque
[Note: 20 ] Incoluisse polos professa est.
Ac Spiritum nos dicimus, a Deo
Deum; canori qui sacrat Entheo


page 969, image: s387

Suspensa caelesti maritans
Corda Chely; facilique plectro
[Note: 25 ] Mysteriorum das animam, et fovens,
Ut ipse non raro, ebrius uberis
Poeta Caeli, vix loquenda
Attonito canat ore Terris.
Parum, profecto, pro meritis tuis
[Note: 30 ] Humana te altis mactet honoribus
Cultura, ni divinitati
Admoveat, numerisque Olympi.
Nulla altera a te, Sancta Charis, queat
Coram intueri Numen, et assita
[Note: 35 ] Ter-Spiritus-Sancti Beatis
Colloquiis propius fruisci.
Nil prorsus, extra Caelicolas, tibi
Se comparati posse canat, cui
Caeli patescant, Angelorum
[Note: 40 ] Associent numeros choreae.

CARMEN XXXV. Ad Gratiam.

MItis o Fortuna hominum Piorum,
Sancta Sanctarum genitrix Dearum,
Uberi cornu bona cuncta nobis,
Gratia, fundens.
[Note: 5 ] Aureum in laudes tibi qui merenti
Pangimus carmen, Bonitate vestra
Porro possimus quoque uti fruisci,
Diva, precamur.
Stricta cum se Iustitia Impiorum
[Note: 10 ] Imputat culpis, miserere nostri,
O Dei Natura potens triuni,
Gratia Victrix.


page 892, image: s388

Rite Patrimi sociare cantus,
Rite matrimi pueri venimus,
[Note: 15 ] O nitens Tutela hominum offerentum
Candida Corda.
Has tibi sertas ferimus benignae,
Ter tuas circum volitamus aras,
Laeta testantes saliente donis
[Note: 20 ] Pectora planta.
Nectite o dextras, pueri, nitentes;
Virgines, veste in nivea, sinistras
Iungite in Circum: Bona verba munis:
Gratia sentit.
[Note: 25 ] Candida o Regina, nitente vincens
Astra per caelum tunica serenum,
Simplices cantus puerilis audi
Candida turbae.
Has tibi spondet choreas quotannis
[Note: 30 ] Barthius, nostris thiasis magister,
Cinctus albentes viridi corona
Rite capillos:
Barbiton dextra retinens decora,
Plectra ludenti quatiens sinistra,
[Note: 35 ] Unde ter docto sonat icta pulsu
Terra puellis.
Ipse per nostras medius choreas
Cantor incedit, tunicam Favonii
Efferus flatu; fugat omne leto
[Note: 40 ] Pectore taetrum.
Candida o Regina, Dei sodalis,
Qui cum is oblectat, faciemque diam
Solvit in risus, hominumque vota
Audit amicus.
[Note: 45 ] Mitis o Fortuna hominum Piorum,
Hos tibi ex horna cumulos Rosarum
Messe devotis animis sacramus


page 889, image: s389

Candida turba.
Uberes anno mage habebis aras
[Note: 50 ] Floribus vernis, ubi vota, quae nunc
Nuncupant, coetus saliens, puellae,
Laeta videbis.

CARMEN XXXVI. Ad EANDEM.

REgina Magna, Gratia, Orbis immensi,
Famulantur astra cuius Entheo nutui;
Quota pars Clientum, Barthius, tuum numen,
Tuorum, adoro Spiritu, ebrius Vatis.
[Note: 5 ] Divina vertas Lumina ad meam Vitam.
Iterque sursum, vique sortis effrenis
Raptum et deorsum, dirigas tuo nutu.
Febris iuventae flammeos movet flatus
Pugnacis animi. Cum Cupidine agnato
[Note: 10 ] Pugnanda pugna est fortis atque diuturna.
Sacrosancta clypeum ni asserat fides, nostrum,
Penitus timore liberans sacro pectus,
Praeda Impiorum Daemonum exsulet dudum
Recto, Iuventa, tramite, et feri Martis
[Note: 15 ] Quassata fulmine, inter arma liquescat.
Tibi caelo aperto facile fulmen ignitum
Ludibriorum spargere in luem taetram,
O GRATIA Alma, Mentis igneae Vatem
Igni tuere, Frigus horridum ne quid
[Note: 20 ] Noceat calenti, Torpor astra corrumpat.
Da supplicanti, quod tua soles sponte,
Regina rerum, Gratia, et Deum Diva.

[Gap desc: illustration]


page 972, image: s390

CARMEN XXXVII. Ad Animam suam.

CItivola mea Domina, o Anima
Properigrada, vaga sine sonitu,
Abit, aqua velut, aqua fluvioli,
Mea querula via citigradulo
[Note: 5 ] Pede; domus ea colubri erit atra,
Cui modo Rosa faciem habet, Amor
Cui modo favet, et Anima Charitum,
Rosa velut obit, ita obit homo, nec
Loca pote repetere sua prius.
[Note: 10 ] Ideo, anima mea domina, vide,
Uti domus ea bene vigilet, et
Bona faciat opera pia, alacris.
Ego quoque precor, ego peto, Deus
Valida tua opera iuvet alacrem.
[Note: 15 ] Ego nihil habeo, nisi dederit
Deus; humigena, policola, Dei
Hominisata nisi mihi soboles
Dederit: Ego refero sua Deo.
Anima, mea Domina, age vigila,
[Note: 20 ] Deisata faveat uti soboles,
Hominis ea bona tibi sua dat;
Ita vigeat anima mea Deo.
Ego morior, Anima mea manet.
Cape, Deus, eam, ubi ego nihil ero.

[Gap desc: illustration]


page 973, image: s391

CARMEN XXXIIX. Hymnus ad Angelos.

QUalis in summi statione Regis,
Aliger coetus, nivei ministri,
Dicitis carmen, properate nostro al-
ludere cantui.
[Note: 5 ] Aetheris puri soboles pudica,
Flammeus miles niveorum Amorum,
In tuas laudes agili venito
Numine praesens.
Sancta vis caeli iuvenum, Iehovae
[Note: 10 ] Fulgidis exercitus acer armis,
Quem tremunt longe Stygii tyranni ex-
amina taetra:
Cum per immensum speciosa Regis
Iussa portatis celeres Olympum,
[Note: 15 ] Verminant Livore nigrae Catervae in
Gurgite pullo.
Vester, insignis framea nitente,
Gabriel dux Aliger, hinc et inde
Vibrat ignitis aciem coruscans
[Note: 20 ] Undique telis.
Vos Deum coram canitis, lytasque
Pollice immortali Opera addocetis
Regis immensi fidibus sonoris
Reddere voci.
[Note: 25 ] O Cohors Praetoria Numinis, cui
Aetheris Pallatia credita, et ius
Arma in Orbem omnem Domini expedire
Alite passu.
Hanc diem vestrae, Iuvenes, cohorti
[Note: 30 ] Militans Ecclesia consecravit,


page 974, image: s392

Non uti divo meritos honore
Prorsus adoret.
Sed Deum ut, vestrorum Operum magistrum
Voce vobiscum resonante laudet,
[Note: 35 ] Gentis humanae quibus est tuendae
Tradita Cura.
Huius in matris gremio, meorum
Carminum vos tangat Honos; Amorum
Flammei o Coetus niveorum, Olympi
[Note: 40 ] Sidera pura.
Olim ego vestris socius Choreis
Carmina instaurabo Deo Deorum
Grata; nunc blaeso iuvet accinentem
Ferre susurro

CARMEN XXXIX. Ad Dominum Iesum.

INter externos male tutus hostes
Civitas, ipsi mihi, perduellis,
Inferens pugnas, tua signa, IESU,
Miles adoro.
[Note: 5 ] Ecca latronum soboles malorum
Copias contra statuit tremendas;
Quid tuum in damnum furis, o cruenti
Transfuga Belli?
Siste pugnaces animos, levisque
[Note: 10 ] Contrahat iam tessera promicantis
Spiculum teli: Satis exterorum est,
Parce tibi, hostis.
At quid infelix homo? in otiosos
Exsilit questus, vitiisque densis
[Note: 15 ] Labilem oppugnat vim Animi inquieti
A latere omni.


page 975, image: s393

Christe, Amicorum modo destitutus
Omnium, excepto neque me quoque ipso,
Oro, contra me mihi suffice altae
[Note: 20 ]Robora mentis.
Sit quies nobis taciturna praesto,
Nil velim, sperem, timeam, ambiamque,
Ni quod in vestrum latus adnotarunt
Vulnera quinque.

CARMEN XL. In EXSEQUIAS.

LEx horrida si iubet omnes
Gemitum dare Morte sub una,
Fungendaque funera nobis,
Aliena in Sorte dolere.
Age, qui praecessit, amico
Lacrimas invergite cuncti,
Dumque exportatur, euntem
Gressu stipate frequenti.
Quod nos sumus, hic fuit olim,
Quod nunc est hic, erimus nos;
Haec est sine Lege vianda
Via natis omnibus una.
Cum morte paciscitur hora
Sobole exonerans loca matris,
Nemo hactenus exstitit, in gens
Quem non ius vicerit Orci.
At, quod deflebile longum est,
Incerta est hora abeundi,
Momentisque omnibus instat,
Semel est quodcumque futurum.
Quid inani spe tibi longos
Proponis, ineptior, annos?
Anni quota portio? quodvis
Hominem pote tollere momen.
At nostri pars bona census,
Velut immortalis, Amorem
Longis, Vitae, imputat annis,
Seque obliviscitur ex se.
Praesertim picta iuventus
Obitum exsecratur amarum,
Atque inter pocula, Mortis
Secura pericula temnit.
Huc huc properate, feretro
Clamat homo functus ab isto;
Hodie tibi, homo, moriendum est.
Nulla excipit hora ruentem.
Mortalis, mortuus, uno
Distant sibi momine, Nomen
Confundit Barbara leti
Vis, indoctissima Metae.
Sic vivite nunc-mortales,
Cras-mortui, ut omnis in una
Maneat meditatio morte,
Vos tangat ut illa paratos.


page 976, image: s394

Quid nunc vixisse iuvat me?
Cinis, umbra, Volatilis Aura,
Sopor, et Sonus, et fuga Fumi,
Mecum, mea pompa, sepulta est.
Sic plangite, turba superstes;
Ut vos subeant mea fata,
Non tangunt carmina maesta
Me, vestra in commoda tangant.
Quod si hoc mea tempora ferrent,
Vestros ego plangere haberem,
Non vos maerente dolores
Nostros fleretis ocello.
Quid enim, rogo, maxima vita est,
Nisi Sors longissima flendi?
Lacrmis propellitur unda
Lacrimarum, perpete rivo!
Vitae spatium intereat, si
Numerare vocabula cuncta,
Si quis volet illa, dolorum
Queis [Reg: Quibus] quottidie intereundum est.
Qui nostra superstite planctu
Decoratis funera, functi
Quondam, quid habebitis, oro
Nisi flere diutius, ultra?
Componite, quisque, domi se;
Maestis plangendus amicis,
Felicior ille relicto est,
Qui primus ad aethera tendit.
Huc est via facta cruore
IESU. Sanctissimus ille est,
Velut ad nova munia Vitae,
Qui currit ad Orgia mortis.
Haec spes est certa laborum,
Haec consolatio summa est:
Ut nulla potentia Christum
Potuit retinere sepulcri;
Sic nos vis nulla tenebit;
Quin tempore, Vita, rato se
Tenebris evolvat Averni,
Et ad Aethera, lucida, migret.
Hanc membra immortua pridem
Terrae, sub flore renato,
Cingent sua; principe Christo
Hominem sua ad astra vocante.
Caput hic, Ecclesia, vestrum est;
Non ille reliquerit Orco
Proprios, Rex aetheris, artus,
Sed ad astra levabimur una.
Tuba Martia magno ab Olympo
Clarum Taratantara clanget,
Hoc denique mortua ab Aevo
Gens audiet omnis Adami.
Tellus sua viscera pandet,
Elementa soluta per ignem
Revoment, atque ordine reddent
Quicquid hominum ante vorarunt.
Anime sua membra revisent,
Claris sed honoribus aucta;
Nec deinde potentia Mortis
Deleri horrentibus Umbris.
Leti vis omnis obibit,
Ius totum abolebitur Orci.
Peccati onus omne peribit,
Satanas damnabitur igni.
Deus Omnia in Omnibus unus
Erit, hostibus undique victis,
Aeternaque iunget IESU
Capiti sua membra, Corona.


page 977, image: s395

CARMEN XLI. Ad DEUM Opt. Max.

BOne Dee, Pater, ego
Dico mea tibi mala,
Polirega manus ope
Levet ea medicifica.
Memoria sinit ea
Recolere gravivida.
Bona tua Charis agit
Animulam, uti mihi
Penitus hilari canat.
Meritus ego gravia,
Gravia, fateor ego,
Furia mihi animulam
Facigera quatit; abit
Color, Erebus hiat os,
Voret uti meum animum.
Trahere, rapere, agere,
Sino mea bona homines.
Nova bona dabit Herus,
Anima modo valeat
Mihi, pede vaga cito
Obeat Opum Opis. Abi
Mora, pete, rape, quate
Tua facinora, mihi
Facere nihil habeas.
Quis uti, Vitulus, Equus,
Tener, odia fugiunt
Lupi, ita tenera Anima
Malifica fugit Opera,
Opum hominibus Onera.
Sape bone Anime bonum
Deum, is erit uti tibi
Canti, honor et opum anima.
Plagia celebris habet
Nocua latro, cupit iis
Capere, catus, homines.
Ibi Religio vaga,
Ibi latet amor Opum,
Ibi male perit Honor.
Ibi Venus, ibi puer
Veneris, ibi domina
Lepiditumida Charis.
Ibi Chorea latitat,
Ubi adierit homo, perit.
Fugere loca timida
Male sinit homo hominem.
Viridia nemora habent,
Strepit ibi aqua liquidum,
Ubi plagia posita,
Cor alacre iuvenem hilarem in
Ea loca rapere habet,
Ubi bibat, ubi cubet,
Ubi bene sibi putet
Fieri, et ad oculum. At, ah
Mora brevis abierit,
Latro rapit eum in opica
Loca Veneribibulum.
Charit-Epuli-seqvulum
Puerum, inibi male perit.
Habilis, age, Anima, boni.
Fuge loca gravia malis,


page 978, image: s396

Dea fieri, et Aquila
Pote Deifera, tibi
Dare sacra iacula volt
Iovis, ea tonitrua
Vocat homo; tu ea geres.
Tibi nigra famula gens
Erebi erit, hilari-pede
Capita tremula quaties.
Modo face mera fides
Tuam ut animulam habeat.
Calida, gelida, tepida,
Gravia, lepida, placida,
Facilia, rigida, cata,
Stupida, hebetia, mala
Superat ea simitu,
Arietem uti Leo, vel
Celerifuga Zephyri
Pede gracile soboles.
Bone Dee, meam animam
Tibi cape, tibi sacram.
Rape macula nigra ne
Capiat, ut homo capi
Solet. Ego sacer Hero
Fugio tenebram opicam.
Nitidivida Animulae,
Placida, bona, sapida,
Fuge mala, sequere bona.

CARMEN XLII. Eidem Sacrum.

TIbi mea, Pater, ego, Deo homulus,
Mala volo brevibus, opere gravi
Pedibus, atra mala, mala gravia,
Dare Medico, uti tu ea modo velis
[Note: 5 ] Penitus in opica freta iacere,
Memoria pereat ubi facinorum.
Mea facinora gravia, fateor,
Tua benevola, gravior Animi,
Charis, ut ego maneam, ut ea pereant.
[Note: 10 ] Igitur abeo penitus ab iis.
Tua venio sacra colere volens.
Oculitus amo tua sacra, pia,
Bona, benifica, Bonifera, Opera.
Genitor homo me hominem ubi dedit, homo
[Note: 15 ] Dedit hominem, is opera bona procul
Fugere catum, at atra bene docilem.


page 969, image: s397

Volo bona facere? Nequeo. Mala
Nevolo [Reg: Nolo] ? facio, licet ea renuam.
Anima bona videt, at abit ab his:
[Note: 20 ] Anima mala videt, at adit ea.
Venio tibi canere: Dee, precor
Opera mala mihi male placeant,
Bona bene. Rogo te homulus ego Deum,
Tibi facile facere, pius uti ego sim.
[Note: 25 ] Mea facere nequit id opis; Ego
Fateor opera mea mala, procul
Benefica rapere pretia, tamen
Benevola Charis habeat ea rata.
Rogo brevia brevibus ea pedibus:
[Note: 30 ] Dee bone, cave mala societas
Mea brevia bona mihi rapiat.
Cave itiner [Reg: iter] ego ne obeam ad Erebi
Adita nigra. Loca policola doce.
Amem uti Deum, odio habeam uti malum.
[Note: 35 ] Mihi ratio manet utraque Deo
Prohibita mala, bona bene data.
Abeat igitur homo, Ego sapio Deum.
Dee bone, propitia tua facies
Mea facinora procul agat abhinc.
[Note: 40 ] Mea Charis ea uti Bona capiat,
Licet ego mala fatear opera.

CARMEN XLIII. FESTO NASCENTIS CHRISTI, HYMNUS.

IESSAEA VIRGO protulit
Mundi cadentis VINDICEM.
Aenigmate hocce praecinit
PROPHETA, cantans termitem.
Hic ille termes nobilis
Sperare quem Patres iubent,
Hunc Virgo profert nubilis
Intacta, quod caeli stupent.
Ventris pudici Ianua,
Spem Gentibus dedit novam.


page 980, image: s398

Sperata saeclis gaudia
Vitam ordiuntur caelicam.
Ades, suprema Gloria,
Humanitatis perdita
Serva, benigna, vincula,
A morte mentis horrida.
Prodi beata Gratia,
Lassata redde saecula,
Abiecta dele crimina,
Monstra superna gaudia.
Ne victa carne debili,
Errore Patrum ignobili,
Mens, sorte caeca flebili,
Pereat nece indelebili.
Nativitatis inclutae
Memoria, Vitae perditae,
Emendet acta tristia,
Agenda formet optima.
Intacta ceu matris domus
Deit suum auctorem sibi:
Sic mens renascens imitus,
In morte, se reddat tibi.
Ubi hostis impiissimus,
Pugnans feris affectibus,
Caroque trux, medullitus,
Lacerabit atris ignibus.
Intacta mens effloreat,
Poenis suis potentior,
Honore candido ardeat
Saevo furore fortior.
Hic ille Sanctus est Dies,
Chorea quem plaudit poli;
Sol ipse laetus centies
Exsultat, irridens doli.
Saevis comatus angvibus,
In nocte, serpens, pallida,
Fraudes suas doloribus
Compensat, arte callida.
Iacet iacere nos volens,
CHRISTUS tropaea surrigit,
Nascendo mortem deprimit
Secum renasci nos iubens.
O Alma CHRISTI gratia,
Verax Salutis ianua,
Antiqua quam monstrat via
Calcata castis orbita.
Termes beate Gloriae,
Fons expolite Gratiae,
Vitaeque Flumen nobile,
Miseros precantes respice!
Nos acta terrent turpia,
Foeda, inquinata, immania,
Queis [Reg: Quibus] carnis atrae vincula
Animae morantur gaudia.
Intacte flos, nitens puer,
Homo Deusque, Legifer,
Ades tuis Salutifer,
Ut angvis intereat niger.
Beata claustra candidi
Exire ventris adveni;
Intacta, virgo, masculis,
Mater probatur Angelis.
Hoc accinente gaudium
Caelestium sonat choro,
Per omnis orbis ambitum,
Fide, voce, saltu, nablio.
Iesu celamus nomina,
Flectantur in Iesu omnia
Genua, superna et infera,
Suprema simul et infima.


page 981, image: s399

Peperit puella vindicem
Salutis amissae, Deum;
Iesu dicamus supplicem
Pede, voce, barbito, Fidem.
IESU, beate conditor,
Assertor et reconditor,
Benedicta Patris Caritas,
Es Spiritus Benignitas:
Vitae recentis iubila
Ad Regna serves caelica,
Per cuncta mundi tristia
Perenniviva ad Gaudia.

CARMEN XLIIII. In GLORIOSAM RESURRECTIONEM, HYMNUS.

VEXILLA victi prodeunt
Serpentis, Antiquum scelus
Christi nitentis eluunt
Victoria, et decor novus.
Adam sepulture erigit
E nocte verticem vetus,
CHRISTUS tropaea surrigit
Sperata peccatoribus.
Morsu creata perfido,
Mors, vicit humanum genus,
Leto necata vivido
Nex interit iam funditus.
O Gloriosa Civitas
E morte surgentis Dei,
Haec sancta te festivitas
Praesignat, ardentem sequi.
CRUX gloriosa prodeat,
In morte Vita floreat,
Redux ab Inferis beat
IESUS, scelus quos merserat.
Haec arbor illa vivida,
Cui superna Gratia
Rigat Beata brachia,
In saeculum florentia.
Hinc Christus, expansa manu
Utraque, palantes vocat,
Flexo hinc adorantes genu
Haurire gaudium iuvat.
Haec praestituta, ab Inferis
Vitam reportavit locis,
Instar Tropaei immobilis
Erexit hanc Christus suis.
Signum perennis Gloriae,
A morte, vinclis, carcere,
Dedit redire libere,
Christum secuturos fide.
Non ligni ea est potentia,
Pendentis est valentia:
Pependit illic Gratia,
Eam sequuntur gaudia.
Sol ipse quem nova diem
Florere Luce conspicit,
Salutat, et premit pedem;
Laetusque cursum conficit.
Hic ille speratus dies,
Tot appetitus saeculis,


page 982, image: s400

Per vota Patrum, quos quies
Invidit hisce gaudiis.
Nos facta cuncta cernimus,
Sperata pridem Patribus;
O Ter beatos, quos sides,
Iam certa conspectu tenes!
In nube caeca seminis
Promissio antiquis data,
Clarae diei lucidis
Radiis videtur excita
Non tot dein de ambagibus
Latebit alma Veritas;
Ambibit hanc, fulgentibus
Alis Serena Claritas.
Sperata fidis Patribus,
Exhibita iam Nepotibus,
Sacrae Salutis est dies,
Certas levans Vitae faces.
E Morte Christus exiit,
Christum sequemur Verticem;
Quae membra tumba nunc tegit,
E nocte surgent indidem.
Caput Salutis praevium
Monstrat Beatae praemium,
Sequentur hoc membra omnium
Capiti suo credentium.
Quin Pravitatis asseclae
Sonum evocantis ad tubae
Linquent sepulcra, atrocium
Poenas daturi Criminum.
Hos in mala aeterna extrahet
Neglecta Christi Gloria,
Ubi teter hostis vindicet
Calcata Vitae praemia.
Boni malorum calcibus
Pressi modo furentibus
Surgent, Deo consortibus
Fruituri in aevum honoribus.
Benedicta turba, dexterae
Meae allocatae Oviculae,
Adeste, clamabit Deus,
Spebus frui fidelibus.
Hic sempiterna gaudia
Coletis, orba planctibus;
Vobis mea isthaec Gratia
Praedestinavit primitus.
Ante Orbis alti moenia,
Et fusa circum haec aequora,
Et ambientia Omnia
Caeli supra Volumina:
Haec destinata sunt tibi,
Benedicta in arce caeliti,
Amissa, fuso sanguine
Reparata castae oviculae.
Haec agnus ille candidus
Est restituere mortuus,
Ut innocenti sanguine
Placaret arma Gratie.
Sperastis illa vos quia,
Praecepimus qua nos, via,
Inite sancta gaudia
Semper-recente Gloria.
Hic nullus instat Terminus,
In Amore Domini funditus
Vivetis, incensi Ignibus
Semper cum eo viventibus.
At ater hircorum, pigens
Ad alta grex, intelligens
Beata dicta, sed, gravi
Delirio, spernens sequi;


page 983, image: s401

In sempiterna Tormina
Tuos sequare Principes,
Ut atra-sunt praecordia,
Atri coloris Daemones,
Dum visitantis dexterae
Vocavit in Lucem favor,
Ibatis illum temnere,
Qua quemque rapiebat furor.
Exite nunc paludibus
Dicata turba sulfuris,
Semper cremandi ab ignibus
Flammas rotantis fluminis.
Maledicta gens, hostis Dei,
Ventris tui Libidini
Addicta prae monitis mei
Praeconis, horum nuntii.
O Iam resurgens Gratia.
Da cuncta delectamina.
Mundi aestimare ludicra,
Et pessime nocentia.
Solum sequi caelestia.
Per mortis atrae Limina:
Mors Limen est; Vitae, Via
Lucis, Salutis Ianua,

CARMEN XLV. HYMNUS in Festo ANGELORUM.

ANnuae festo pede cantilenae
In tuas Laudes, agilis Deorum,
Sis, Chorus, praesto: neque vota, fandi
Inscia, temnas.
[Note: 5 ] Quem per ingentem tua texit annum.
Nobilis tutela, Deo iubente,
Ecquod incomtum semel ausit in te.
Dicere carmen?
Qualis in summi domibus Tonantis,
[Note: 10 ] Aliger coetus, niveis choreas
Lusibus comples, numerosque certo
Ter pede vincis;
Aut per immensum data iussa Christi
Explicas Orbem, Lyra dum IEHOVAE
[Note: 15 ] Solvit aeternae Pietatis in nos
Carmine grates:
Talis in nostras ades o Camenas,
Lesbii agnoscens pedis innocentes


page 984, image: s402

Candido accentu Charites, repulso
[Note: 20 ] Cypridis aestu.
Quis dabit coram superos tueri
Spirituum plausus? Quis iners decentes
Corpus in laudes animo volanti
Sufficit aptum?
[Note: 25 ] Vos pigrum terrae famulum prementis
Inter obscuras, agite, ite, nubes
Ducite, et vestro propiorem Olympo
Sistite fratrem.
Candidae proles sine labe flammae,
[Note: 30 ] Ignei lumen niveum vigoris,
Flos inexstinctus, Domini propinqua.
Ebrius aura.
Vos datum a Sancto decoris Creante.
Ducitis, Fontem, in fluvios bonorum,
[Note: 35 ] Nec malis dios maculis honores
Contemeratis.
Quantum atrox puram Furiarum imago
Labe naturam horribili inquinavit,
Cum semel Christi voluit tenere.
[Note: 40 ] Lucifer Aulam;
Quantum ab agnato decore hi recedunt
Nocte ceu pulla, sine Luce Olympo,
Delitent stellae nebulis, vagoque.
Cynthia cornu:
[Note: 45 ] Tantum habet vestrae Pietatis in se.
Unde succrescat, vigor, a Iehova.
Stat prope aeternam, neque Lucis exsors
Luce fovetur.
Illam uti nigro Stygiae catervam
[Note: 50 ] Vinciunt pallore, tenentque, Poenae,
Invidae nexum Furiae catenis,
Mole perenni.
Unde in humano scelus omne saeclo,


page 985, image: s403

Error obscaenus, vitiumque regnat
[Note: 55 ] Iuge; cui tot sunt, quot in alto Olympo
Nomina stellis.
Vos ita, a solo Dominum videndo,
Perpetis florem, sine fine, Vitae,
Candidi, hauritis, Genn; Volucres
[Note: 60 ] Solis alumni:
Solis aeterni, fluit unde Vitis
Omnibus sons aethereus, reditque
patris immensi in gremium, evoluto
Tempore iusso.
[Note: 65 ] Dumque nil prorsus, nisi digna Christo
Scitis, una illa est Pietas Beati
Praemium cultus, neque mens quid ultra
Nosse [Reg: Novisse] cupiscit.
In Deo vobis Bona cuncta parent,
[Note: 70 ] Ipse Rex est, nec eget per ullos
Ducier rivos, merus est ubique
Flumine toto.
Hic chorus magnas canit ore laudes:
Ut, Pater, nutu ex nihilo crearit
[Note: 75 ] Omnia, ut solo teneat, Triunus,
Cuncta favore:
Ut, palam amissos, homines paterna
Mente complectens, Pius in Nocentes,
Eruat Poenis, neque crebra lasset
[Note: 80 ] Culpa favorem:
Ut Dei natus, Deus in parente
Unus aeterno, procul ordio omni,
A patre aeternus genitore, mundo
Venerit obses.
[Note: 85 ] Quemque nec cursu noviens volucri
Mundus immenso capere ausit Orbe,
Cui vicem in puncti venit, universo
Machina gyro.


page 986, image: s404

Virginis castae latitans in alvo
[Note: 90 ] Tempus exegit, veniensque ab illa,
Verus in terris homo, de parente
Virgine, vixit.
Neve quid nostrae dubitaret ingens
Trans fidem culpae cumulus vagantis,
[Note: 95 ] Morte contestatur Opus redempti
Conditor Orbis.
Ut simul iusti genitoris iram
Unicus se, Filius, expiaret
mortuo; Vitam Crucis in refixo
[Note: 100 ] Poste reliquit.
Cuius idcirco est humilis Potestas,
Et parum nobis sapiens Voluntas,
Pauperum ne quis, gravia intuendo
Fata, Periret.
[Note: 105 ] Ah, quod immensae Bonitatis aequor
Uberi absorbet mea Vota fluctu;
Dum suis semper superest IEHOVAE
Gratia donis!
Lingua torpescit, hebes est acumen,
[Note: 110 ] Ingeni vires vegeti labascunt,
Obrutae mentis victo obrigescit
Pectore fervor.
Angeli casti, Genii nitentes,
Quos nive, affectus, mage purus, in nos
[Note: 115 ] Flammat igniti faculis Amoris,
Perpete pruna:
Vos vicem in nostram Domino canatis
Gloriam immensam, Chorus entheatis
Dignior dictis, superest Voluntas,
[Note: 120 ] Fracta Facultas.
Torpet affectu gracilis caduco
Corporis hospes perituri, et in se
Nil habet tanta Probitate dignum.


page 987, image: s405

Terrea Musa.
[Note: 125 ] Quando nec vestris canere aptiores
Possumus laudes meritis, ministri,
Quam Deum vestrum et dominum canendo,
Carmine pleno.
E Choro hoc olim, Gabriel, precantem
[Note: 130 ] Versus ad Vatem; Dominum precare,
Dixit, in nobis operatur ipsis
Numinis Aura.
Ille me et te qui, Dominus, creavit
Digne adoratur genibus iacenti;
[Note: 135 ] Ipse me indignor Domini, minister
Ales, honore.
O meri, flammae niveae, vigoris,
Semper in se ipsa iuvenis Voluptas.
Casta, colludens Domino, Cupido,
[Note: 140 ] Omnipotenti;
Quos procul migrat Dolor omnis, aevis,
Una sub Christi placitis lubido est,
Unde vivacem Ambrosiam perenni
Ducitis haustu:
[Note: 145 ] Fulgurans coetus, nebulis amictus,
Arcubus cinctae pluviis cohortes,
Quos parit Solis facies, sereno
Reddita caelo;
Ut vitro in laevi radios videmus
[Note: 150 ] Colligi sparsos, vel aqua in nitente,
Sic Dei in vobis Bonitas relucet,
Sparsa per Orbem.
Sanctitas eius, diuturno ab usu,
Vestra natura est. Cupitis? Cupitum
[Note: 155 ] Praesto adest: sola efficit hoc voluntas.
Principe Christo.
Me Caro imbellis lutulenta Mundi
Cogit insano rapere appetitu,


page 988, image: s406

Dumque cum rebus feror in duella
[Note: 160 ] Misceor ipsis.
Spiritus, vobis socio volatu,
Hinc polum affectat, Dominique flagrat
Ora Communis patria intueri
Lumine vivo.
[Note: 165 ] Hei mihi! Et quis me miserum his catenis
Solvet? O velox anima Angelorum
Adpetat coetus, neque se moretur
Corpore vinctam!
Quis procul flammae sonus evolantis?
[Note: 170 ] Quis nitor caelo tonuit sereno?
An Gens praesens nivei volentem
Surripit Aura?
Surripe, o candens; neque vincla nigri
Corporis cura: ligat impotentem.
[Note: 175 ] Spiritum pridem, neque se rapaci
Mente tenentem.
Ah, quid a lento teretis tenemur
Ambitu saecli? fuga liberabit
Sera, quocumque est etiam sutura, hanc,
[Note: 180 ] Momine, mentem.
Ut per aeternos volet illa coetus,
Et pios cultus Geniorum, Amore.
In Deum pleno, superare poscat,
Heic quoque victrix.
[Note: 185 ] Trinitas simplex, o in Unitatis
Nobilis Regno; sine Ternitate,
Unitas triplex, quid ego caduco
Te ordiar ore?
Hostis in felix latus omne saevis
[Note: 190 ] Territat Poenis; Dolor et Cupido
Ingruunt contra, pede quis duobus
Obstet in uno?
O tuos, IESU, famulos tuere;


page 989, image: s407

Nam quis imbelles manet in perenni
[Note: 195 ] Exitus bello, sine missione ob
Crimina pugnax?
Fracta mens rerum stimulis malarum
Propalam indulget, sibi conscia ipsi,
Dum perit, culpae, rapiturque proni
[Note: 200 ] Impete fluxus.
Blanda vis percellit eam veneni;
Suavium defert gladio, cui mox
Sanguinis tinget capulum cruento
Flumine caesa.
[Note: 205 ] Quis lyram in laudes animabit acrem
Spiritus Sancti? Date, io, Deorum
Alites pulchri generosa nostris
Carmina plectris!
Ut ter impulsu pedis in citata
[Note: 210 ] Reddat argutos, bona terra, saltus,
Virginem ad vocem; citharaeque plantae
Assonet ardor.
Lingua, ter sanctis operata dictis,
Congruit lusu Choreae pedestri;
[Note: 215 ] Voce defunctum, Lyra, Coniugali,
Suscitat oestrum.
Sic io, sic Indigetes Olympi,
Candidis cincti tunicis, comamque
Fusi in ingentes humeros, celebri
[Note: 220 ] Carmine plaudunt.
Spiritus ter sancte, IEHOVA o alme,
Mitis in laudes proprias venito
Absque te mortalis homo entheato
Frangitur oestro.
[Note: 225 ] Ipse divinas animus decoro
Impetu voces sequitur, nec in se.
Totus, exscendit, iubare enovato,
Solis honorem.


page 990, image: s408

Qualis, a Leti Imperio absolutus,
[Note: 230 ] Lucidis quondam super astra pennis
Mobilis caeli Genius recentis,
Aethera scandet.
Vix modo, impletum Domini favore,
Carcer obscaenus tenet in pigenti
[Note: 235 ] Corporis claustro; fuga iam coruscas
Liberat alas.
Interim Christus, nitido ex Olympo,
Implet exemplo Stephani precantem,
Optet ut Mortem, cupiatque laeto ex- [Note: 240 ]
cedere leto.
Ah quis intentum iubet abstinere.
Cantibus plectrum? sine fine Laudes
Ebrium in dias iuvat exsilire,
Carmine dulci.
[Note: 245 ] Huc ducem, casti nemoris colonus,
Matris integrae, nivei parentis,
Integer stipet Iuvenum Chorus, nec
Orgia fallat.
Mundus, infelix Levitatis, ex se.
[Note: 250 ] In volutabris iaceat pudendis,
Nec super terras animos remissis
Elevet alis.
Ille cum rebus pereat caducis;
Spebus aeternis Bona nos IESU
[Note: 255 ] Gratia adstrinxit; cadet igne caelum,
Stabimus ipsi.
Hunc, vagae quamvis latices bibentem.
Gloriae plenos, super Universi
Flebilem Mortem, Necis assequetur
[Note: 260 ] Strenuus Ordo.
Ut cinis quondam, rapido volatu,
Impotis venti perit; interibit,
Quod malis credunt bene possideri


page 991, image: s409

Artibus hostes.
[Note: 265 ] Vermibus tandem, Domini Superbi,
Praeda cum spreto populo iacebunt
Pauperis turbae, timidi ad IEHOVAE
Stare tribunal.
At tuba in diros trahet hos Reatus
[Note: 270 ] Perpetis Poenae; quia Gratiae vim
Tempore in iusto vice noluere agnoscere caeca.
At pii, quamquam tumulis iisdem.
Membra component, tamen in soporem
[Note: 275 ] Transdabunt mortem; Manet hos perennis
Gloria Regni.
Quippe dum duras coluere terras.
Spiritum Christo voluere Sacrum
Dura complecti; modo Laeta reddet
[Note: 280 ] CHRISTuS Amatis.
Auferas in te, mihi quod dedisti,
TERRA, nascenti; velut igne longo
Aureae vene soboles carere.
Faece docetur.
[Note: 285 ] Excoquit, raptum in tumulum, quiete,
Quicquid obscurum est Sopor, ut nitente
Corpore indutus, sine labe, dia in
Luce resurgat
Spiritus Felix: Fugiam latebras
[Note: 290 ] Iam satis purus; neque, qui nequivit
Praevium Christum retinere, cippus
Me retinebit.
Particeps istic dolui Laborum,
Particeps illic sine fine-diae
[Note: 295 ] Gloriae regnabo; sonate plenis
Gaudia plectris.
Hoc seio, hoc spero. Deus est scienti
Spesque Praesque; ingens Fidei tenacis


page 992, image: s410

Sponsor atque Auctor. Cui Veritatis
[Note: 300 ] Regula fallet?
Veritas ipse est: Sociate plectris
Nobiles chordas, lepidum o ferite.
Carmen, insignis chlamyde aureorum
Grex puerorum.
[Note: 305 ] Veritas nos vivere si iubebit,
Quis furens leti rapiet satelles?
Plenum, io, carmen, thyaso adsonante,
Concinite Omnes.
Axis immensus, geminos polorum.
[Note: 310 ] Continens Orbes, manet ipse fixo
Nobilis passu, neque quo quam Olympi
Circite fertur:
Attamen fato quoque praestituta est
Quae, Dies, uno ruat in citatos
[Note: 315 ] Cardines pulsu, vegetisque vincat
Omnia flammis.
QUOD DEI effatum est semel ORE FATuM,
DURAT AETERNUM: Nisi compleatur,
Nescit ad Sanctum Domini LOQUELA
[Note: 320 ] DIA reverti.
Pure flos flammarum, alacres puelli,
Innocens Ordo niveorum Amorum,
Dia quos pascit generosiore.
Gratia vultu.
[Note: 325 ] Dum sacrum vobis canere ardet hymnum
Rite laudandis, neque sic IEHOVAE
Inserit vestrum meritis Honorem Ecclesia pugnans:
Me sub alarum iuvat aurearum
[Note: 330 ] Nobiles umbra sociare rhythmos
Impigrum, et vestras viride ad Coronas
Plectere sertum.
Flammei fratres, Hominum piorum.


page 993, image: s411

Fortior tutela; manete linguae,
[Note: 335 ] Pauperis quamvis, studium, Bonaque
Mente favete.
Quicquid audemus, Domini est Facultas;
Ah modo ut nobis bona sit Voluntas!
Iungit has Christi, sociatque in unum,
[Note: 340 ] Gratia, censum.
Vos io, nostrum, Genii o Corusci,
Vestro, io, carmen, sociate cantu,
Cum per excelsi spatia alta caeli,
Nobile Monstrum,
[Note: 345 ] Carmina, humanis minus audienda
Auribus, Christo vigiles sacratis:
Primum uti nato cecinistis album.
Propter ovile;
Cum manus, vilis rabidis tyranni
[Note: 350 ] Vestra, Pastorum, repetivit orsa,
Nunc quoque in toto celebrata Mundo
Christicolarum
Meque, cum fato veniet statuta
Hora, me, ereptum nebulis aducis,
[Note: 355 ] Lazari ritu, in gremium Abrahami,
Ferte patentis.
Augures Christi Vigiles Olympi;
BARTHIuM vestris Iuvenem choreis
Arcet aspirantem, Animo rebellans,
[Note: 360 ] Corporis antrum.

CARMEN XLVI. Ad DEUM Opt. Max. Deprecatio.

Io Supreme conditor, Parens Rerum,
In eloquenda, sancta, pura, Maiestas.
Beata sola, sola cuncta complectens,


page 994, image: s412

Supra omne Nomen, et Statum, et Locum, et Motum?
[Note: 5 ] Herusque Tempori, absque Tempore, aeternus;
Cui FuISSE non prius suo est ESSE,
Nec EssE quam FuISSE nobile est ultra.
Cui Omnia Unum, et Unum in Omnibus Soli:
Scaturit unde Lucis Ordium et Vitae,
[Note: 10 ] Perennis auctor omnium, absque decessu.
Nihil nisi intus, intra, et omnia interna,
Nihil remotum, in omnia omnium princeps.
Tibi, vovere quae iubes, rata exsolvo,
Parens IESU, et huius in fide, noster;
[Note: 15 ] Homo misellus, insciens caro Recti,
Tibi recedo, teque, summe, suspiro.
O Alma Vita, Flamen, o Deus, Sanctum,
Amabilique, Christe, voce Servator:
Parens triune; Trinitas, Deus simplex,
[Note: 20 ] Triplexque in offerenda in, Unitas, semet,
Remitte facta pessima, et Tibi votum.
Quottidiana fac piacla me mundent.
Meum est, iubente carne, saepe peccare;
Tuum est remittere: o remitte confesso,
[Note: 25 ] Quod hunc ad usque sequius diem feci,
Pvertia in mala, mala in iuventute,
Virilitate pessimaque diraque.
Abhinc patranda, quae cavere non possum,
Benigniore proice in mare oblitu.

CARMEN XLVII. DEO se commendat.

DEus Deorum, O arbiter gubernantum,
Sine extimo Beate finis, aeternum.
Future-semper, es quia Ordii ignarus.
Cui ESSE cuncta, es omnium Unus Effector,


page 995, image: s413

[Note: 5 ] Quiete vivus actuosa, Herus motui,
Geris quia omnia, ipse nemini gestus.
Creata cuncta te citra colunt vitam,
Nihil probatur ultra habere vim sensus.
Vigoris Aura, Fons Bonorum in exhaustus,
[Note: 10 ] Inexplicatum, Inefferen dum, Ineffatum,
Inadsequendum, inelocutile, indictum,
Inexputandum, ineruendum, inexactum;
In Unitate cuncta, quae vigent, torquens,
Reapse multitudinem omnium excedens,
[Note: 15 ] Et Unitate cuncta triplici includens;
Nihil nisi supremum et Optimum Numen,
Nihil nisi alma, summa, dia Maiestas;
Quod est fuitque, quodque erit, sinu amplexa:
HOMO TE ADORO, de te Originem ducens.
[Note: 20 ] Ea excidisse nil nocet, Iuvat CHRISTus,
Locumque reddit impotenter amissum.
Leva o labantis impotentiam carnis,
Tibique siste, adesse quem tibi mandas.
O aeviterna Gratia atque Caelestis,
[Note: 25 ] Benignitatis, Aura, Gloriam spirans,
Volubili perenni serva me raptu
Et hinc et inde dira saecla contorquent.
Tibi assere, o Beate, iam tuam mentem.

CARMEN XLVIII. CONFESSIO.

INiquitate qui mera endo conceptus,
Nihil queo nisi esse iniquus, exinde,
Reatuum atque turpium piaclorum
Inire, quae sit, uber em haud queo summam:
[Note: 5 ] Ita est necesse prorsus ire turbatum,
Bonisque cedere, exsulare proiectum;


page 996, image: s414

Tot ob scelesta sacra, facta periura,
Quibus lavacra conspui, a Deo capta,
Ut esset unde noscerer, puer Christi.
[Note: 10 ] Enim, haut placet mihi ista natio nequam
Malignitatis inficeta servorum;
Ubi esse sentit inquinata per totum,
Negare perstat, et negando se iactat.
Quid ut recesse non ferar, recedendum
[Note: 15 ] Putabo denuo? Anne quod necat simplex,
Duplex beabit? Obliti o foris calce,
Araneosa at intus, o, sepulcreta!
Quid est nitere vestrum? acerba peccata,
Ab inscientibusque saepe commissa,
[Note: 20 ] Eo auctitare, quo manent refutanda;
Triplex doloris ista nempe gangraena est.
At universa, quanta nec mei sensus,
Nec aegra pectora attinere per summam
Queunt, piacla, Christe, cuncta depono
[Note: 25 ] Tibi hac papyro, et esse me reum clamo.
Tuum est fatentis esse pectori mitem,
Eumque per beata Spiritus vota.
Tui inquinante solvere a malo viru,
Quibusque Vita pestilentiis plena est.

CARMEN XLIX. Beata Vita.

INanitatis uls [(perhaps: vis)] pericla mundanae
Rapace raptus alitis rota mentis,
In unico Spei quiesco Conceptu,
Cui vetusta saecula in didem parent.
[Note: 5 ] Beatus unde, Patriarcha, credendo,
Putatur esse iustus, it Deo carus.
RIDES, recincta candido caput nimbo,


page 997, image: s415

Tenebricosa quam fugit Lues Noctis,
Originis secuta propriae ductum,
[Note: 10 ] Suam ante mundum et astra conditam cernit
In Ore Conditoris, Unicam Vitam.
Quia ante iacta moenia alta Caelorum,
Polosque fixo in axe saecla volventes,
Iacensque terrae, et obnatans Aquae pondus,
[Note: 15 ] Fides beata testimonium Vitae
Suae est adepta, quo beare Credentes
In Unitate triplici, Deo posset.
Per hancce nos Deus Triunus elegit,
Ut aeviterna caelici Orbita accentus
[Note: 20 ] Suos haberet et bearet asseclas.
Deus Triune, sic meas vias deduc,
Ut ista qui scio, omnia, unice, omnino
Per omne tempus horridae sciam vitae.
Ut irruentis hosticus furor Larvae
[Note: 25 ] Facessat ex re, et ater exsulet Pallor.
Timore nullus horricrine confundar,
Fide probatus, in Dei fide vivam.
Quiete, si quid est super spati, educam
Ad alba calcis usque carcere a primo;
[Note: 30 ] Ut haec peracta pugna cum sit horrenda,
Virens corona verticem meum cingat.
Ab hac fide movere me Potestates,
Thronique nulli, et Oris inverecundi
Tyrannis atra, quiverint; nec incesta,
[Note: 35 ] Pecuniae cupido, nec Voluptates,
Quibus supina saecla cuncta volvuntur.

[Gap desc: illustration]


page 998, image: s416

CARMEN L. PRECES.

CReator Optime, Optime o Pater, fronte
Tuos adire qua queam, nocens, vultus?
Creasti, ut unus omnibus mage excultus
Tibi referre Gratias queam dignas.
[Note: 5 ] At avio pede ipse pressa maiorum
Supinus erro, devia invia assector:
Pater mihi esse tute saepe dixisti,
An istud uspiam ipse credidi dictum?
An uspiam, ut fides mihi alma firmaret
[Note: 10 ] Precatus, obstiti hostis impii sannis?
Deone natus, ut decere me noram [Reg: noveram] ,
In aevitate perbrevi hac, Deo vixi?
Ah, ex utroque Crimine ipse me Iudex
Reusque et Actor, exsecrabilem, damno.
[Note: 15 ] Sed, o serene filii tui vindex,
Scelus tibi omne perfi dum hocce peccatum est,
Potesne IESu in innocis latus spectans,
Ibique signa lanceae videns dirae,
Mihi esse durus? Omnibus licet naevis
[Note: 20 ] Notatus ora, Corpus omne, cum Mente,
Simul semelque totus impius dicar?
Ubi ergo fratris illa sancta promissa?
Ubi cruoris incluti unda defusa?
Ubi Corona plexa sentibus densis?
[Note: 25 ] Ubi omnis illa longa Pompa Poenarum?
Parumne Christus extulisse censetur,
Homo Deusque Mortuusque, Vivusque,
Ut impiata Regna Mortis evertens
Necem ipse obiret, adderet Deum functis,
[Note: 30 ] Homo ut redemptus, erutus domo Ditis,


page 999, image: s417

Redire posset in Deo parem Vitam?
Sed ipse nunc reducta conspicor flagra.
Videre qui istud adiubes, iuva, porro
Cavere crimen; innocenter, hoc quicquid
[Note: 35 ] Viae deinde restat, ire decursum.

CARMEN LI. CONFESSIO.

CUpido quicquid inficeta delirat,
Vel extra eam se cogit error ingratus,
Deo fatere: Summa vis subactricis
Libidinis, patrata nolle confessa.
[Note: 5 ] Videt tamen supremus omnia exscriptor,
Tegas premasve; norma nuspiam peccat,
Licet frequente tu furore delires.
An haec, miselle, non feratur expulstrix
Mali doloris? Ore facta cum corde?
[Note: 10 ] Modo haec fatere, nolle plura te Crede,
Ratumque habeto quod semel Deo dictum est.
Remissa cuncta Gratia imputat Christo.
O asperata pessimis modis vita,
Adae a Labore, morsibusque deflendis!
[Note: 15 ] Nec hoc quidem impetrare de mea possum
Mihi salute, velle ut ordiar solum.
Ei repugno, cui perinde parendum est,
Ut ipse si mihi esset arbiter praesens,
Deus Triunus; hoc parum ad caput summum,
[Note: 20 ] Deum vocare nomine integro haud possum,
Nec, invidente carne, rite complecti,
Quod ipse iussit. IPSE nomen IPSIuS,
Iuva IPSE nos, io TRIUNE, palantes.
Parum est et ipse summus iste conatus,
[Note: 25 ] Nisi adiuvetur: IPSE quod facis, factum est.


page 1000, image: s418

Tua est Origo, Fons Potentia et Finis,
Homo quod efficit, tuae est opis Totum.
Quod orsus es proinde fine mactato;
Lucerna fumigante victa funali
[Note: 30 ] Tibi excitanda, non premenda, promissa est.
VENI, redemptor, impetus iuva sanctos,
Veni, Redemptor, impios doma mores,
O Alma Lux, nitore nos tuo reple.

[Gap desc: illustration]


page 1001, image: s419

CARMEN LII. ANACREON THEOLOGUS. Olim Philosophus.

MAle masculo Lepori
Adsueta plectra dudum,
Tandem exsecrantur atrae
Genium sonare noctis.
[Note: 5 ] Age, quae pericla pridem.
Lascivi Amoris, apta.
Inerudito ad acrem.
Chelyn excitas sonore:
Da, Musa, plectra cordi,
[Note: 10 ] Sapientiam professo;
Rimare, quid secuta.
Deos tenere possis.
Manceps Quietis almae,
In te reducta sacrae
[Note: 15 ] Vis mentis, in popellum.
Sacro redi furore.
Si suavitas iocosa,
Veneris Placentiaeque,
Dudum, ministra, cantu
[Note: 20 ] Placuit nitente Vulgo:
Sapientiam professa,
Erato, sacrare pergas
Melos Entheum ad Tribunal
Dei perennivivi.
[Note: 25 ] Lepidi caduca finis
Est carminis, quod. inter
Cyathos, leve ad Puellas
Et nablium ferocit.
Perenne praemium illi est,
[Note: 30 ] Qui, dum caduca membra.
Moratur heic, caducis
Caput exserit periclis.
Audite dicta casti,
Rapace ducta penna,
[Note: 35 ] Sed mentis in profunda.
Librata saepe sede.
Ut unda vincit undam,
undaque vincitur, mox
Vestigium secuta
[Note: 40 ] Per tramitem perennem:
Sic Vita transit in se,
Mortalitate victa;
Nec est poris teneri,
Omni ambitu et labore.
[Note: 45 ] Perire, quae creata.
Solis tuentur Orbem,
Est una regula, inter
Omnes fide probata.
Ut fumus alta flammae
[Note: 50 ] Volumina exit, et mox
Fulgentem ubi relinquit.
Hinc inde dissipatur:
Sic Ambitur, dolosa
Specie nitens Honoris,
[Note: 55 ] Matrem ut suam relinquit,
Periit, furente Vento.
Vulgaris aura nil est,
Nisi Ventus atque fulgor:
Nisi fulgor atque ventus;
[Note: 60 ] Vulgaris aura nil est.
Da Vota cuncta Famae
Ditem egredi Sophistam,
Avarum habere multa,
Exempla cuncta supra:
[Note: 65 ] Da sub ditum Dionae
Helenes frui cubili,
Et imperare toti
Asiae, Iovis Nepotem:
Da litteris politum,
[Note: 70 ] Simul omnibus nitere,
Ratione mentis altae
Dominari in ipsum Olympum:


page 1002, image: s420

Da Martis esse pullum;
Achillei fur orem,
[Note: 75 ] Et Hectoris superba
Vi praeterire robur:
Da Nivei figuram,
Da vincere Attyos quem,
Adonidis Cytherae
[Note: 80 ] Placere prae lepore:
Da cuncta posse solum,
Quibus impeditur orbis,
Ne mente sub magistra
Poli rotas sequatur.
[Note: 85 ] Cum saepe sit nociva.
Ars proprio Magistro;
Cum saepe robur ipsum
Milona praenecarit;
Cum disperire saepe
[Note: 90 ] Cogatur amplo ab auro
Avarus, et coacta,
Multos metalla letent.
Proinde cum Minervae
Martisque, percelebres
[Note: 95 ] Multos suos colonos,
Artes necasse cernas;
Bellona cum sequentes
Suos trahat tumultus
In perditos labores,
[Note: 100 ] Ingloriamque Mortem;
Persaepe cum Potestas,
Cui nulla par vel aequa est,
Vertatur ultimo in se.
Furore, victa nulli;
[Note: 105 ] Et omnium suprema,
Mors, linea atque finis;
Dubio per omne punctum.
Pede temporis vagetur.
Quid est nitere forma?
[Note: 110 ] Quid esse quem disertum?
Quid fortem et eruditum?
Ditem, atque praepotentem?
Sonus, Aura, Ventus, Umbra,
Fuga, Transitus, Ruina,
[Note: 115 ] Pulvis, levisque Fumus,
Brevisque Mentis Error;
Inamabilis Voluptas,
Ignobilisque Fama,
Inerudita techna,
[Note: 120 ] Ingloriumque Bellum,
Inscitiae profundum.
Inertiarum abyssus;
Est Vanitatis ingens,
Humana Vita, pontus.
[Note: 125 ] Humana Vita nil est,
Ludibrium nisi unum.
Ter mille per figuras
Errantis orbis in se.
Humana Vita nil est,
[Note: 130 ] NIsi ludus atque clangor,
Nisi Mimus atque Langvor,
Humana vita nil est.
Et quid pote esse quaeso
Quae nescit ipsa sese?
[Note: 135 ] Nec discere ipsa sese.
Quocumque quit magistro!
Evolve cuncta saecla,
Et, temporum in profunda.
Arcanitate, fata.
[Note: 140 ] Rimare mortuorum.
Felicitas Vigendi,
Et Vita Sortis albae,
Decursa sub favore,
Nulloque laesa casu;
[Note: 145 ] Non erudivit umquam.
Magnos suos clientes:
Sed inquinavit horum.
Mentes malis tenebris.
Unus Bonae Magister
[Note: 150 ] Dolor, est fuitque Vitae,
Eritque porro semper,
Immobilis Tyrannus.
Incerta Vita cum sit,
Certissimum istud unum est,
[Note: 155 ] Centum faces Dolorum.
Dominari ubique rerum.
Quid Vita iam putanda est
Praeter gravem veternum,
Quam nemo suscitabit
[Note: 160 ] Praeter malum Dolorem?


page 1003, image: s421

Dolor alme io Magister
Vivendi; o alme Mentis
Torpentis excitator,
Animaeque concitator.
[Note: 165 ] In amoena Vita laeta est,
Inimica frons amica est;
Haec Vita laeta, amica, est.
Inimica quae sibi ipsa est.
Dum vivitur, Voluptas
[Note: 170 ] Vix visitur maligne:
Nec visa iam diei
Perdit malum nitorem.
Dum Fors benigna ridet
Dormire cogimur nos,
[Note: 175 ] Nec est frui benigna,
Vel paululum, Diona.
Dum Fors amara magno
Bacchata cum tumultu
Rationem agit micantem
[Note: 180 ] In alta lucis astra;
Inamabilis severi
Exsternat Ars doloris,
Et multa congerendo
Fundamina ipsa perdit.
[Note: 185 ] Non est fuisse tanti,
Ut dum vagi atque vani
Sumus, omnium Dolorum
Exerceamur armis.
Quaecumque cernis, orbem
[Note: 190 ] Per ultimum atque summum,
Quaecumque non videnda,
Ratione prendis usquam;
Sunt omnia, omnia una,
Una omnia, omnia una,
[Note: 195 ] Sunt, et tui manebunt,
Hostes, Homo, et tyranni.
In omnibus tyrannis
Nemo est magis protervus:
Nemo est magis nocivus
[Note: 200 ] In omnibus tyrannis;
Quem sit magis cavere
Operosum et impeditum,
Qui captus ut semel sit
Queat aegrius teneri,
[Note: 205 ] Quam tute, quam tibi ipse es.
O perfidum, o malignum,
O pessimum hostem, ubi se
Arx ipsa frangit intus!
Quod est bonum atque dulce,
[Note: 210 ] Quod sanctum et integrum exstet
Quod suave, quod decorum,
Quod utile atque honestum:
Hoc ipse non potes, te
Prohibente, nosse, et uti;
[Note: 215 ] Sed, eo procul relicto,
Sequeris malum atque triste.
Tui bibax cruoris
Cupis hostibus nocere,
Improvidoque saltu
[Note: 220 ] Foveam incidis latentem.
Quin tanta vis furoris
In te tibi repugnat,
Ut visa saepe damna.
Secteris, absque mente.
[Note: 225 ] Monitor tibi hostis inde est.
Unde obrutus maligna
Persvasione de te
Caecus trahis videntem.
Quod si videbis hercle,
[Note: 230 ] Et senties reduci,
Clarente iam Salutis
Passu, viaque recta:
Tamen cupis reniti,
Et perdier volente, et
[Note: 235 ] Nolente sorte, pugnas,
Neque respicis Salutem
Quin ut tibi doloris
Maiusque taetriusque
Facias mare, in Salutis
[Note: 240 ] Grassaris hostis Arma.
Cum Vita dat bibendum
Tibi poculum Salutis,
Tu poculum Salutis
Spernisque proicisque,
[Note: 245 ] Et ardidum Venenum
Efflagitas reponi,
Et ebibis repostum
ALacritate mira.


page 1004, image: s422

Silet interim profundo
[Note: 250 ] In pectore acer hostis,
Et Conscientiae vim
Male supprimit Erinnys.
Austera fata, dulci
Vides nitere fine;
[Note: 255 ] Et esse vim caduci
Nil temporis putandam.
Suave Sortis augmen
Vides palam esse nauci,
Finemque amarum in istam
[Note: 260 ] Comptum venire larvam.
Ah, dulce cur putabis,
Quod horridum est venenum?
Ah triste cur putabis,
In fine quod salubre est?
[Note: 265 ] Tamen tuo in furore
Perinde consenescis,
Ut cuncta crastinando
Hodie ipsemet neceris!
Sic suave cum piaclum
[Note: 270 ] Clam conficis, probasque,
In te, tuosque manes,
Et viscera ipsa peccas.
Quod si domi relictis
Velis hostibus videre,
[Note: 275 ] Quam plurimis palam extra
Clamque impetitus erres;
Omnes vide figuras,
Quot educantur extra:
Intra quot educantur
[Note: 280 ] Mundum, vide figuras!
Quae stella magno in Orbe
Novemplicis rotatus,
Non posse te fatetur
Uno necare puncto?
[Note: 285 ] Quae stilla magno in alveo est
Ponti, ambientis Orbem,
Quae non queat velitve
Delere te, potitum?
Telluris in novercae
[Note: 290 ] Quod gramen, herba, suecus,
Quod reptile, atque brutum,
Tergo est, sinu, atque ventre:
Quod nesciat miselli
Hominis fugare mentem
[Note: 295 ] Corporis caduci
Volatili figura?
Pede dum premis calente
Properans humum viator,
Quam creber angvis atro
[Note: 300 ] Calci imminet veneno?
Dum morbidos rigores
Herbis fugare certas,
Quantae tibi minantur
Cladem, necemque, plantae?
[Note: 305 ] Nec scis, nec ipse nescis,
Quis sit futurus ille,
Qui maxime est futurus,
Per alba et atra, finis?
Miserrimum istud unum est,
[Note: 310 ] Quod imminere semper
Times, quod imminere
Certo, brevique constat.
Securus interim auctor
Erras tui doloris,
[Note: 315 ] Et inquinata larva
Mimum reducis in te.
Qui Vota possit ista
Tibi luce capta, nosse,
Iurabit esse mundi
[Note: 320 ] Cras maximum monarcham.
At Mors rudem suarum,
Medio e calore, rerum,
Avellit Architectum
Scaevarum Opinionum.
[Note: 325 ] Hodie vides tumentem?
Cras proteres iacentem:
Cras pulvis, umbra, ait, est
Hodie superba bulla.
Rata Temporis vagi sub-
[Note: 330 ] ter labitur minantem,
Sua vana machinantem
A dedit ruina sensim.
Furit ille supra, et ingens
Specimen vagatur alti,
[Note: 335 ] Per dicta, per tacenda,
Per fas nefasque, monstri.


page 1005, image: s423

cum Ventus et volucris
Quatit aura, prorutum mox,
Fundamine ante fracto,
[Note: 340 ] Ridebis hunc Colossum:
Persvasione vana
Sui, ebrium Colossum,
Nemo fuisse quicquam
Sapiens dein putabit.
[Note: 345 ] Quodcumque cernis istic,
Quod esse vis tuum tu,
Cras alter omne habebit,
Tu Lucis almae egebis.
Usura curta rerum est;
[Note: 350 ] Res ipsa firma mansit
Dominos per hosce centum,
Perrere ii, peris tu.
Abi proterve serve
Inscitiae imperitae!
[Note: 355 ] Nihil tuum, tuum istic
Nihil est, avare pallor.
Fugit hora, victa ab hora,
Dominosque saecla mutant,
Quos mille per figuras
[Note: 360 ] Sors praestat, et reducit.
Tenor unus est, per omnes
Constans redire servos,
Inamabilis ruinae,
Qua vita transit in se.
[Note: 365 ] Dum cogitas, fuisti.
Quid esse te putabis?
Vel alterum docebis?
Dum cogitas, peristi.
Hoc ipse quod modo es, nec
[Note: 370 ] Te scire tute dices.
Quid es ergo, cum quid esse
Te, nescias probare?
Nihil immo vincit ipsum
Humana vita planctu.
[Note: 375 ] Nam si nihil fuisset
Essetve, nil doleret.
Nunc interire cuin se
Certo sciat, labores
Multo suos dolore
[Note: 380 ] Deflere, nulla cessat.
Hoc unico quid esse
Se discit aegra Vita,
Quod interite, nulla
Exceptione, certa est.
[Note: 385 ] O tristis atque saeve
Humanitatis ordo!
Cur scire cogimur, quod
Scitum angit absque fine?
Qui nunc loquor, nitente
[Note: 390 ] Aetatis in vigore,
Aetatis in nitente
Cras destruat vigore.
Vicesima ista messis
Et quarta me colorat;
[Note: 395 ] Videor valere mille
Tales vigere meses.
Viden catam volucrem
Huic insidere ramo,
Melosque dulce lingua
[Note: 400 ] Versatili ciere?
Dum cernis hanc volucrem,
Vides catum hunc Poetam!
Cum sevolarit illa,
Abiisse eum videbis!
[Note: 405 ] Mox cum arborem videbis,
Volucrem sacram requires;
Sed avolavit illa.
Quo? nescies in aevum.
Nec enim redibit illa,
[Note: 410 ] Memor aut erit tot Odas
Suavitate mira,
Cecinisse se audienti.
Anima huius, auctor illa
Tot dulcium Leporum,
[Note: 415 ] Migravit ex caduco
Se corculo reducens.
Et avolavit illuc
Redibit unde numquam;
Redibit unde numquam
[Note: 420 ] Avis avolavit ista.
Talis vigor caducae est
Aetatis, aestimandus
Similis canori, et aurae,
Numquam bis audiendae


page 1006, image: s424

[Note: 425 ] Eadem deinde sors est
Fuerisve, vel nec umquam,
Fueris; semel fuisse
Satis est, redire nescit.
Quod nunc monemus ipsi,
[Note: 430 ] Monuere nos parentes,
Avique nostri, eorum
Docuere eos parentes.
Haec nemo sed secutus
Perhibebitur per aevum;
[Note: 435 ] Dies suos, suesne
Vixere cuncti, in aevum.
Sapientia ista sera est:
Nam cum datur potiri hac,
Transivit acris aetas,
[Note: 440 ] Restatque finis aegra.
Videsne ut unda raptim
Raptam sequatur undam?
Retinere dum labores
Digitos fugit per ipsos.
[Note: 445 ] Quod vasculo vel haustro
Si prenderis fugacem,
Mox est necesse captam
Nolens, volens, refundas.
Si non refundis, ipsa
[Note: 450 ] In aerem evolavit;
Putredinisque paullum
Imo reliquit haustro.
Ex aere ipsa porro
Rursus coacta sensim
[Note: 455 ] Illiquitur fluento,
Et unda fit vicissim.
Sic aevitatis ordo
Sua puncta rursus in se
Repetit, licet morari
[Note: 460 ] Quis autumet volantem.
Aeter nitas sibi omni
Sine labe constat una,
In hanc reducta cuncta
Repetunt suas figuras.
[Note: 465 ] Stat ipsa mater in se
Sui capax tenoris,
Et omnibus creandis
Formas parire gestit.
Homo, qui datur suo aevo,
[Note: 470 ] Capitque fata vitae,
Ex hac profectus, in se
Sine lege praede, transit.
Haec fixa puncta servat,
Quae praeterire nemo;
[Note: 475 ] Quae nec citra morari
Poterit potestve quisquam.
Ah me, misella Vita,
Specularier mihi istaec
Cur, improba, indidisti,
[Note: 480 ] Ut tristis inde fiam?
Ah, ah, caduca Vita,
Folium, Aura, Ventus, Unda,
Vernum Aeris serenum
Aedonisque cantus.
[Note: 485 ] Ah, ah, Volatilis Vis
Arcana temporis, cur
Das nosse te canentem,
Nec eloqui valere?
Dolore plena miro
[Note: 490 ] In hoc latet voluptas,
Quod nosse tempus, et me,
Nec nosse possim utrumque!
Mortalitatis aegrae
In explicanda larva,
[Note: 495 ] Quae triste, quae caducum
Simulare vis perenni!
Distinctione quod si
Quis posset indipisci
Sollerte, quei perenni
[Note: 500 ] Distent Caduca fato:
Divinitatis in se,
Quos quisque nosset [Reg: novisset] , ignes
Melius, pol, elocaret,
Quam venderet quod illis.
[Note: 505 ] Nunc ebrii favore,
Praesentium, atque planctu,
Utroque disperimus,
Animaeque corporique.
Quod quisque nosse censet,
[Note: 510 ] Hoc maxime omnium haud scit;
Nescita quae putamus
Nos scire, ab his perimus.


page 1007, image: s425

Fugit interim aevitatis
Rotundus orbis, extra
[Note: 515 ] Spem, Vota, Cogitatus,
Et querqueros dolores.
Torrentis alligati
Inamabili fluento,
Nos perdimus vigendo
[Note: 120 ] Florem vovendo Morti.
Quae iam redibit hora
Veris venustiformis,
Nos admonet caduco
Inesse cuncta cursu
[Note: 525 ] Tamen sequenda cunctis,
Sed adsequenda nulli,
Rota temporis stato se
Sibi subicit rotatu.
Stat Axis ipse rerum,
[Note: 530 ] Immobilique fulcro
Circum Aevitatis Orbem
Remeare perstat in se.
Fugit hora, quae sequendo
Fugientem eam retentat:
[Note: 535 ] Mox ipsa subicit se,
Periitque, dum locuta est.
Sed magnus ille torrens
Bis neminem revisit,
Aerumna lenta inhaeret,
[Note: 540 ] Sed hora nulla retro it.
Cum per statos recursus
Rota se reduxit in se,
Alios videt colonos,
Terrae; exiere prisci.
[Note: 545 ] Numeri modo est locique
Locus ille solus expers,
In quem tot aeviterno
Animae exeunt recessu.
Nec ulla vitam in istam
[Note: 550 ] Rediit, nec ulla dixit
Qua parte sit Potestas
Spes explicare Vite.
Quem iam vides sodalem,
Laetusque quem salutas,
[Note: 555 ] Carumque dicis, et te
Pari amore servat ille:
Dum transit hora cursim,
Iacet obrutus tenebris;
Corpus tibi relinquit,
[Note: 560 ] Ipse exiit procul te.
Stas ipse conscius mox
Cogi ad parem recessum,
Miratur oppetentem
Simul oppetis stupendo.
[Note: 565 ] Sit quantacumque functi
Erga, fides, sodalem,
Nec unica potest te
Monere voce recti.
Anima Orbis e tumultu
[Note: 570 ] Secessit in quietem,
Et se procul caducis
Membris tenet profectam.
O caeca vis, mala o nox,
O luror [(perhaps: furor)] improbus, qui
[Note: 575 ] Negas videre, quae te
Ipsum videre cogis!
Cur adsequenda non est
Haec Regula, haec Voluptas?
Speculando cur teneri
[Note: 580 ] Nequit, aut capi sequendo?
Sic Dia nempe sese
Vis extrahit latentem,
Monstratque comprimendo,
Abscondit et docendo:
[Note: 585 ] Ut sola fons et auctrix
Rationis, atque mentis,
Sapientiaeque, cultu
Colatur exigente.
Fortuna nulla nostra est,
[Note: 590 ] Nil est Opis, nec ardor,
Nil aestus, aut Cupido,
Nil Spes, Timorque, possunt.
Latet intus alma Virtus,
Mundi volantis actrix:
[Note: 595 ] Haec singulis ministrat
Membris suos labores.
Haec caeca fata quamvis
Videatur erogare,
Et nullius capaces
[Note: 600 ] Rationis ire calles.


page 1008, image: s426

Ad ultimum probatur
Tamen omnia exigentis
Virtutis ad stateram
Mutare et expedire.
[Note: 605 ] Ne quippiam Libido,
Sapientiaeve Fulgor,
Sibi arrogaret aegrae
Mortalitatis obiex.
Passu fugit latente,
[Note: 610 ] Et ordine omnia arctat [Reg: artat]
Sollerte, Cura Fati,
Superimminens Caucis.
Quae, Vita, transiturae
Similis, fugit reditque,
[Note: 615 ] Nos admonet perennes
Spes illocare caelo.
Sol iste, qui calore
Sepulta cuncta grato
Resuscitat, Supremi
[Note: 620 ] Aenigma Patris affert.
Non gaudium hoc latentes
Quod suscitat medullas,
Suavique mortua ossa
Renovat vigore Vitae:
[Note: 625 ] Scintilla nec minuta est
Veri illius Leporis,
Ovi corda Castiorum,
Manet, haud edendus aevo.
Si tam venusta Solis
[Note: 630 ] Videntur ora nobis
Post frigus huc ab orbe,
Velut altero reversi:
Qui nil nisi una mundi
Est portio, et creata,
[Note: 635 ] Nec particeps perennis
Ex aethere ignis almo;
Iussus vigore solum
Mortalia ire fotum,
Statoque saecla cursu
[Note: 640 ] In ordines rotare:
Quid o diserte, censes
Nos gaudii Parentis
E Maximi Optimique
Haurire posse vultu?
[Note: 645 ] Fons unde lucis almae,
Propago viva, manat,
Vitalium Vigorum.
In Omne, quod creatum est.
Qui purus aether ille est,
[Note: 650 ] Qui purus ignis ille est,
Qui Vita viva solus
Vitarum, et Arx Vigorum est.
Elementa cuius omnes
Radiis subite formas
[Note: 655 ] Coguntur, ipse citra est
Numerum, Orbis Architectus,
Qui, ceu levi statera,
sibi facta cuncta servat,
Expers loci atque motus,
[Note: 660 ] Et omnium una Causa.
Ad cuius acre fulgur
Sol est gravis tenebra,
Chaos est venustus iste
Ratione, Mundus, una.
[Note: 665 ] Qui tot superna iusto
Examine atque Lege
Dat corpora ire fixo
In Ordine undique in se.
Qui nomina omnia una
[Note: 670 ] Exscripta habet tabella,
Qui regna rerum habenis
Regit integris, in aevum.
Extra Modum, modus qui
Est omnium ipse rerum,
[Note: 675 ] Qui cuncta facta solo
Fecit facitque iussu.
Stant cuius ad Tribunal
Parata Fata Voci;
Cuiusque Nutus omnis
[Note: 680 ] Momenta vibrat actus.
Idem benignus auctor
Amoris atque cultus,
Nihil nisi Serenas
Spirans, fovensque, mentes;
[Note: 685 ] Clementia ipsa Solus,
Prudentia ipsa Solus,
Sapientia ipsa Solus,
Potentia ipsa Solus:


page 1009, image: s427

Non durus aut severus,
[Note: 690 ] Sed iustus atque mitis,
Placabilis precanti,
Austerus in rebellem;
In explicanda Virtus,
In efferenda Virtus,
[Note: 695 ] Non nominanda Virtus,
Non adsequenda Virtus;
Virtutis auctor omnis,
Natura summa Pulchri,
Arx Lucis et Nitoris,
[Note: 700 ] Fons Vitae, Origo Mentis.
Cuius sacrum ad Thronum stant
Ter mille milia, et ter
Mille illa milia, ultra
Numerum modumque multa;
[Note: 705 ] Iuvenum die satorum,
Alas vibrantum ab auro,
Perennifulgurantum
Alae leves Cohortum;
Stirps Casta, Sancta, Pulchra,
[Note: 710 ] Pudica, mitis, Almae
Pietatis alma Cultrix,
Exercitus IEHOVAE.
Qui, iussa cuncta Magni
Regi, palam facessunt,
[Note: 715 ] Et nube candida aucti
Totum volant per orbem.
Quorum unus, unico ictu
Redeuntis ad se ocelli,
Potis omnium Igne et Ense,
[Note: 720 ] Hominum fugare turmas.
Haec illa gens Piorum
Statim putatur una,
Ne turbidi Monarchae
Per fas ruant nefasque.
[Note: 725 ] Hi cum Parente coram
Stent semper, eius alma
E luce faenerantur
Beatitatis ignem.
Tutela firma turmis
[Note: 730 ] Patientium piorum,
Dum Spes Fidesque saevis
Immilitant periclis.
Ut rebus omnibus nox
Prope imminet proculve,
[Note: 735 ] Sic dira vis malorum
Cacodaemonum repugnat.
Quippe ater hostis extra
Vitae curule tempus
Piis nocere sese
[Note: 740 ] Non posse gnarus ex se,
Dum finem in alba puncta
Novissimum venire
Speculatus, a sagaci
Comprendit acer usu,
[Note: 745 ] Truculentiore pulsu
Quatit sacras catervas,
Et mille vim dolorum
Acuit furore duplo.
Contra ut pudica corda
[Note: 750 ] Constent Deo sibique,
Dat Spiritus adesse
Niveos suis IEHOVAH.
Illi volente mente
Sacris favent Poetis,
[Note: 755 ] Laudesque mille iungunt
Canentibus choreas.
Hoc quippe iuge munus,
Cui conditi vigemus,
Ut rebus a caducis
[Note: 760 ] Pia vora separemus.
Ut rebus a caducis
Bene separati et ipsi
Deo vacemus uni:
Sapientia ista magna est.
[Note: 765 ] Quod mundus ater omni
Volvit labore sursum,
Revolvit hoc deorsum,
Stabilisque nullibi stat.
Huius faceta pompa,
[Note: 770 ] Et mille per figuras
Eadem Venus revertens,
Ludibrium hostis atri est.
Sic ille mille technis
Fastu, Libidine, Ira,
[Note: 775 ] Crudelitate, habendi
Furore, cuncta versat,


page 1010, image: s428

Nec Litterae, Sophorum
Nomen tenere visae,
Ullo labore possunt
[Note: 780 ] Adire puncta Vitae.
Felicitatis almae
Remotior reducta est,
Quam semitam ut volucres
Possint adire sensus.
[Note: 785 ] Quod orbe clausa longo
Sapientiae vetustas
Involvit et revolvit,
Plicatque replicatque:
Araneosa texta
[Note: 790 ] Sub sole fulgurante
Tenera exprimit figura,
Nec est, quod esse certat.
Numeris quid in remotis
Scrutare acumen exspes
[Note: 795 ] Sistendi agone in ullo,
Semper remissus ultra?
Quid taetram et astra longis
Includis involucris?
Quid siderum meatus
[Note: 800 ] Ediscis, edocesque?
Quid ad tuos labores
Via pertinet polorum?
Quid hoc et illud astrum
Facit ad tuos decores?
[Note: 8ß5 ] Quid litteras, ineptis
In regulis ligatas,
Componis et reducis,
Et texta verba volvis?
Quid eloquente lingua
[Note: 810 ] Per omnium reversus
Gradus scientiarum
Haeres gravi in Patrono?
Sophisticante longum
Quid carmine in Logismos
[Note: 815 ] Cogis retorsiles,
Noces tibi ipse, technas?
Sic cuncta cum sciendi
Compendia et latebras
Exhauseris profundas,
[Note: 820 ] Quid inde ducis ad te?
Vani Laboris augmen
Quottidio novando,
Haec cuncta discis, in te est
Quorum usus haud tibi ullus.
[Note: 825 ] Vis elegante lusu
Ridens iocansque dicam?
Quid omnibus sciendi
Effeceris figuris.
Qui stultus esse simplo
[Note: 830 ] Poteras tibi furore,
Aliena discere audax
Merito ferere triplex.
O Vanitatis ingens
In omnia omne Regnum!
[Note: 835 ] Ut omnium in furore
Furor unus ille regnat!
Hic abditus latebris,
Tineis suis sodalis,
Blattisque votus hospes,
[Note: 840 ] Inter Libros senescit.
Et carcere in reducto
Obliviosus hospes
Antiquitatis altae
Sua ipse Vota perdit!
[Note: 845 ] Egressus ille Curis
Pvertiae innocentis
Ad Martia arma duro
Volat impetu nocendi.
Huic gloriosa res est:
[Note: 850 ] Multo cruore tingi,
Et mille per cruentas
Acie redire diras.
Venus hunc supina Luxum
Deponit uberante;
[Note: 855 ] Sibi ipse perduellis
Sua bella ita urgetin se.
Ah Caecitas profunda!
Ah mille Vanitatum
Regina, Cura Vitae,
[Note: 860 ] Oblivioque pugnax!
Quid ad te habere multum?
Quid id alterum dolere?
Quid corpori irremisso
Pugnam ciere luxu?


page 1011, image: s429

[Note: 865 ] Et tu omnium supino
Fatuus furore princeps!
Quid das tuos libellis
Dies, tibi revulsos?
At istud, istud ad te,
[Note: 870 ] An pertinet Beandum?
An te beat, quod ante
Te scripsit hic, et iste?
An pertinet quid ad te,
Aut porro pertinebit,
[Note: 875 ] Cum mortuus iacebis,
Quid hic et ille dicant?
Tu Famae, et impotentis
Servus stupens susurri,
Moreris vidensque vivusque,
[Note: 880 ] Ut mortuus canaris?
Seu sis deinde, seu non;
Nil pertinebit ad te,
Vivi superstitesque
Tibi actitent quid istic!
[Note: 885 ] O stulta gens colentum
Terrae novere terga,
Quid turpibus malis hic
Mala additis gravati!
Si quid Beatitat em
[Note: 890 ] Faciatque consecretque,
Sic vultis experiri,
Ut vos iuvet perenne.
In vos abite quisque,
Lateat furoris intra
[Note: 895 ] Sibi cuique quid, quid extra
Addiscite in sodali.
Via, Vita, Cursus ista est
Vitae ad sacrae Coronam;
Sapientia huius omnis
[Note: 900 ] Binis tenetur orsis,
O inficete Curae
Rimator alti Olympi,
In te domum redito,
Latet angvis hac in herba.
[Note: 905 ] Pectus tuum tuosque
Fac consulas recessus,
Penetralibus sub altis
Latitet quis ille serpens!
Tu conditus parentis
[Note: 910 ] Sapientia ad figuram,
In nocte iam profunda
Caduca Vota volvis?
Quid ille poscat a te
Securus, impudicis
[Note: 915 ] Perambulas Camenis,
Mala Graeciae reperta?
Latii vetusta discis
Ineptus auctor orsa,
Tamquam inde te futurus
[Note: 920 ] Meliorve doctiorve?
Nescire si potes tu,
Quae discere interest te,
Tibi tu docendus haeres
Cunis ferox in imis.
[Note: 925 ] Haec regula una cunctas
Absolvit atque complet,
Brevibus tibi Poeta
Quam Teius occinit nunc.
Vis scita cuncta in uno
[Note: 930 ] Notare prensa cinno,
Et applicare rectis
Gravis usibus secutor?
Te disce, quidque Christo
Tu debeas, tibique
[Note: 935 ] Scrutare, nec laborem
Hunc uspiam remitte.
Homo tu creatus isto
Fine hinc in orbe vivis,
Ut, qua pote, aemulando
[Note: 940 ] Christum, beatus exstes;
Et cum soluta membra
Rediverint ab Orco,
In spe Fideque Christi
Cum eo perenne regnes.
[Note: 945 ] Huc cuncta te legentem
Annalium sacrorum
Series, professa Christum,
A Moyse usque ducit.
Nam cum creatus Adam
[Note: 950 ] Condentis ad figuram
Malesvado Amore captus
Letum intulisset Evae


page 1012, image: s430

Humana gens tenebris
Se manciparat omnem,
[Note: 955 ] Successione tota
Salute lapsa Dia.
Promissionis Ingens
Sed pondus in novellam
Venit repente Labem,
[Note: 960 ] Medica malis Salute.
Sic Semen illud Evae,
Satanae Necisque Victrix,
Per omnium ora vatum
Sacris cucurrit orsis.
[Note: 965 ] Donec Pudica, Sancto
A spiritu repleta,
Rebus dedit Salutem
Pariens, Maria, Christum.
In Patris aeviterni,
[Note: 970 ] Aeternus ipse, Natus
Gremio, Deus Deorum,
Homo factus e Matia est.
Virgo pudica mater
Parit Deum; Salutem
[Note: 975 ] Humanitatis una
Hominem parit, Deumque.
Haec illa sola digna est
Doctrina, quam studere
Velit renatus almae
[Note: 980 ] Homo ad decus Salutis.
Sed opus quoque ille iuxta
Habebit, ut suarum,
Arcana virium se
Doceat, sat inscientem.
[Note: 985 ] Quidquid Cupido, Fervor,
Studiumque et acre acumen
Fert ingenI rebellis,
Freno premas severo.
Miraculum istud ut te
[Note: 990 ] Plene docere possis,
Non est opis tuarum
Homo, virium, supine.
Precandus axe ab alto
Est Gratiae Patronus,
[Note: 995 ] In Spirituque sancto,
Abba Deo sacrandum.
Ratione ut omni, ut omni
Sensu procul relicto,
Credamus, inque sacris
[Note: 1000 ] Oraculis Beemur.
Peregrina ne quid usquam
Fiducia ausit istic
Turpare, nec Cupido
Humana quid novare.
[Note: 1005 ] Nil attinent caduci
Nostras opes, honores,
Mundique, quaeque in illo
Satanas sequenda sancit.
Opinio omnis aegris
[Note: 1010 ] Est abstrahenda rebus,
Pateant furoris omnes
Damnabileis ut aestus.
nec Cura dura victus,
Nec corporis tegendi,
[Note: 1015 ] Spes lancinet serenas;
Nihil ista nos fatigent.
Animae professus Auctor
Reparabilis medelam,
Ecquidnam habere corpus
[Note: 1020 ] Despectui putetur?
Dabit, ille quicquid istic
usus sui reposcet,
Cum conditum omne coetui
Inserviat fideli.
[Note: 1025 ] Quid Regna, quid Tyranni
Quid Opes, Pecuniarum,
Venerisque vota cuncta
Mortalibus petantur?
Rapit illa cuncta secum
[Note: 1030 ] Vitas per evolantes
Turbo ferox dierum,
Sortisque foedus orbis.
Hodie-tuum, tenebit
Cras ille, quem volet Fors:
[Note: 1035 ] Plorabis ipse egenus,
Quia dives esse pugnas.
Quid innocentis aptum
Vocabulum Labori
Transscribis impudenti,
[Note: 1040 ] Dominum vocans tui te?


page 1013, image: s431

Non est tuum, profecto,
Quod arbitraris: Orbem
Rota sortis atra versans
Convertit omnia in se.
[Note: 1045 ] Bona tu deinde dicis,
Quae talia esse nemo
Sanus queat fateri,
Opinione dempta.
Etenim e bonis caducis
[Note: 1050 ] Si quae tenes, tenebis
Simul his inane votum
Plura usque congerendi.
Bonumne tu esse censes,
Inepte, possidentem
[Note: 1055 ] Quod impotente torquet
Absentis usque Voto?
Certe in serenitate,
Tranquillitate in alma
Animae, Beata certe
[Note: 1060 ] Est Vita quaeritanda
Nihil huc facit Midarum
Vel mille Copia uno
Aggesta turbine in rem
Tuam, o inepte Cultor.
[Note: 1065 ] Famem sitimque non est
Explere ab auro; an illa
Tibi fabula excidit, quam
Rex lusit ille Baccho?
Quodcumque sera finis
[Note: 1070 ] fugitivum habet videri,
Nil ad Beatitatem
Bene pertinet vocandam.
Huc flecte cogitatus,
Et a Labore Vitae
[Note: 1075 ] Avara flecte Vota
Ad Temperantiae Vim
Quod esse sustinendo
Sat Corpori videbis,
Satis et tibi esse cense
[Note: 1080 ] Cupidini replendae.
Non est siti in tenendi
Ullus deinde finis,
Si frena laxa avarae
Dederis semel Megaerae.
[Note: 1085 ] Oblita mens suorum
Decorum, suique cultus
Per tristia atque laeta
Aerugini insenescit.
Haec una pestis illa est,
[Note: 1090 ] Et maxima inter omnes,
Quae quod cupit, quod audet
Speratque Homo, sibi aufert.
Potente qui Deorum
Dextra aemulatur aras,
[Note: 1095 ] Cultuque vix ferendo
A subditis notatur;
Ditione qui superba
Populos premit potentes,
Lateque vim Coronae,
[Note: 1100 ] Rex, arduae propagat:
Si quaeris, ecquid ullo
Sit termino beatus;
Contentus an tot ille,
Sit milibus regendis?
[Note: 1105 ] Aiet [(perhaps: ?)] tibi ille forsan,
Ut suspicere doctum:
Sed in intimis medullis
Cupiet parare, plura.
Sint mille, mille clatris
[Note: 1110 ] Fortissimis revincti,
Muros penetrat ardor
Ferus omnia obtinendi.
Quorum nec ulla finis,
Quid illa vota certes?
[Note: 1115 ] Saties nec ulla restat,
Quin plura concupiscas.
Ad ultimum tot ingens
Dominus repente Rerum,
Rex arduus repente
[Note: 1120 ] Descendit in feretrum.
Libitina ius severum
In cuncta nata dicit,
Moriuntur omnia isto
Prognata fine Vitae.
[Note: 1125 ] O Vanitatis ingens,
In Cuncta nata, Regnum,
Spe quem sequi caducis
Perennitatem in ipsis!


page 1014, image: s432

cum sors severa retro
[Note: 1130 ] Datum quod est, reducit,
Plorabis, o supine,
Tamquam mali quid aptus!
Quin Illa, quin relictis
Aeterna quaeris istis,
[Note: 1135 ] Quae scis nec esse vestra,
Nec ea tibi apta Lege.
Labore tristi et aegro
Sequeris perire nota,
Cum maximo dolore
[Note: 1140 ] Nocitura vota nectis.
Quod erit tuum perenne
Ubi semel potitus,
Quod nemo ab aevo in aevum
Rapiet tibi, hoc refutas!
[Note: 1145 ] An secta quaepiam umquam
Hoc Veritatis almae
Potuit videre pignus,
Dium ante dogma Christi?
Sprevere multi opum vim
[Note: 1150 ] Sapientiam professi,
Sed ambitu atque fastu
Scaevo exiere passu.
Qui Gloriam atque Honores
Potentiaeque Culmen
[Note: 1155 ] Sprevere, desidi aegram
Mentem furore versant.
Quia principis Salutis
Caruere dogmate omnes,
Aeterna nescientes
[Note: 1160 ] His imminer e lapsis.
Qui vitam inertem et aegram,
Et nullibi sibi ipsi
Constantem, Amore victi
Vixere perduelli;
[Note: 1165 ] Vitiisque mersi et oestro
Veneris, Gradivi, iacchi,
Latus exiere laevum
Per tristia alta cultum.
Illic perenne Poenae
[Note: 1170 ] Famulas dabunt catenas,
Numquam deinde quoquam
A tempore explicandi.
Qui victo Amore rerum
Superbiaque saecli
[Note: 1175 ] Breves suos dederunt
Christo dies Patrono,
Perenne Lumen apti
Sine tempore, absque fine,
Coram Deum videbunt
[Note: 1180 ] Beatitate macti,
Haec summa, summa vera est
Sapientiae Beatae:
Huc Spes Fidesque solae
Veniunt, Labore victo.
[Note: 1185 ] Huc omnis ordo Vatum
A principe usque mundi
Exordio profecti
Sacros stitere cantus.
Ob noxium omne Morta
[Note: 1190 ] Hominum genus perenni,
Palabat in tenebris,
Spe veritatis orbum.
Cum cuncta condita unum
Finem suum manerent,
[Note: 1195 ] Homo solus in rebelles
Abibat undique ausus,
Huius Charis miserta
Iter ad Deum per huius
Monstravit arcta vitae
[Note: 1200 ] Compendia, ad Beatam.
Quid tum? furore caeco
Cacodaemonum catervas
His undique imminere,
Qui vota ad alta tendunt.
[Note: 1205 ] Hanc sanxit ipse Legem
Nece praevius sub ipsa,
Christus, decet sequentes
Servare nos eandem.
Odisse quid malignum
[Note: 1210 ] Miri est, Deo Sacratos,
Omni furore mundum,
Et per sequi irremisse?
Qui fastu inerte constat,
Ab eoque totus ardet,
[Note: 1215 ] Contemptui se haberi
Fert edepol moleste.


page 1015, image: s433

At Regula illa castis
Data a Deo Parente est:
Quod mundus aestimabit,
[Note: 1220 ] Hoc spernite, angve peius.
Huius quod est, eritque,
Unam omne tendit in rem:
Videlicet perire,
Nec ad Deum renasci.
[Note: 1225 ] Fugite, o pudica turba,
Iter omne molis huius:
Ea tradita est perenni,
Toto suo Orbe, Morti!
Sic Veritas locuta
[Note: 1230 ] Cruce fixa, turpe letum
Subivit; at Piorum
Peperit Choro Salutem.
Crucem levate vestram
Sibi quisque, io sodales,
[Note: 1235 ] Quicumque Regem Olympi
Sequi ad astra vultis isthinc.
Ad dura praeparate
Ferenda, Mentis arma.
DOMINUM neci dederunt,
[Note: 1240 ] Parcentne porro servis?
At Stulti id impudente
Nequeunt videre mente,
Quid finis hinc et inde
Cuique portet ingens.
[Note: 1245 ] Rota ceu volucris orbem
Trans orbem in orbe versat,
Nec sistit in quadrigae
Cursu volucris umquam:
Sit Tempus omne, donec
[Note: 1250 ] Sequitur praeitque vitas,
Constare Vita nulla
Potis ullibi vagatrix.
Breve momen exit, omnis
Rapitur, perit, iacetque
[Note: 1255 ] Superbiae ille turbo
Toto suo furore.
Ubi tum minae procaces?
Ubi tormina illa multa,
Quibus in pios cruenti
[Note: 1260 ] Saevire se putabant?
Pii perenne nacti
Patientiae brabeium,
Gremium in Dei recepti
Salute sunt potiti.
[Note: 1265 ] Hos tortor aeviternum
Ater nigras sub umbras
Rapuit, colenda monstrans
Vice tormina uberante.
Huc vota cuncta flecte,
[Note: 1270 ] Animum professus altum,
Contemptor omnium, quae
Perire certa nosti.
Quid si universa rerum
Te machina Imperantem
[Note: 1275 ] Sibi salutet, ingens
Dominum salutet Orbis?
Et tempus ut volucre
Horam tuam oppetendi
Adduxerit, quid ad te
[Note: 1280 ] Dominum fuisse mundi?
Si Tempus illud alta
Aetate sit remotum,
Si mille milia illud
An norum abesse nosses [Reg: novisses] ,
[Note: 1285 ] Posses tuo arbitratu
Tibi festa condere alba,
Ridere, forcipem cum
Vibraret atra Clotho:
Nunc eum scias, brevemque
[Note: 1290 ] Et futilem tuorum
Seriem esse temporum, nec
Centum venire ad annos;
Et interim quibusque
Horis tibi imminere
[Note: 1295 ] Fatale momen, artus
Anima quod expedibit.
Haec cum scias, nihilque
Sit certius probatu,
Quam tela posse quovis
[Note: 1300 ] Te tollere atra puncto:
Quid in sacros recessus
Mille aevitarum, et ultra,
Caduca vota mentis
Stultae exigis novando?


page 1016, image: s434

[Note: 1305 ] Quid molem ad astra ducis,
Et turribus quadratis
Rotunda templa nectis
Mansura mortuo te?
Quin comis hanc, et instas
[Note: 1310 ] Partem tui polire
Sapientia perenni,
Aeterna quae quoque ipsa est!
Mens est Dei figura,
Quid ad hanc caducus ordo
[Note: 1315 ] Pereuntium Laborum,
Ludibriumque Vitae?
Monumenta qui suorum
Exstare vult Decorum,
Ab hac trahat magistra
[Note: 1320 ] Documenta, in his laboret.
Si quid remotum ab usu
Novit patrare vulgi,
Huc tendat, ut suorum
Fratrum iuvet salutem.
[Note: 1325 ] Cacodaemonum furore,
Et mille vi dolorum,
Quos cernit ire retro
In semitam reducat.
Precetur ipse pro se
[Note: 1330 ] Quottidie Parentem,
Ut constet in potita
Semel Fide, usque finem.
laudes Dei celebret,
Plectro, ore, voce, cantu,
[Note: 1335 ] Et pectore et sacrae vi
Animae, intima e medulla.
Dabit ipse Rector ultro,
Queis [Reg: Quibus] vita sustinenda est,
Copi beata cornu
[Note: 1340 ] Se Copia ipsa fundet.
Qui cuncta cum creavit,
Dominum dedit creatis,
Hominem, suamque iussit
Vicem obire mundo in imo.
[Note: 1345 ] Hic cuncta sustinebit,
Quae condidit, fovendo
Hunc deseret, regentem
Quem rebus ipse sanxit?
Quae mentis ista laesae
[Note: 1350 ] Diffisa, Nox, Parenti, est?
Quibus putas tenebris
Obsessum habere pectus?
O caeca, bruta, et excors
Mortalitas, Labore
[Note: 1355 ] Quid a tuo impetrabis
Nili det Deus superne?
Nunc iam sopore taetro
Pulchri excitata Vatis,
Consideres tuorum
[Note: 1360 ] Decorum supina regna.
Cuicumque tu laboras,
Opus est id omne Noctis,
Et fine sub profundo
Ob noxium tenebris.
[Note: 1365 ] At ille Lucis almae,
Princepsque Conditorque
Lucem in tuo tibi olim
Insevit esse cordi.
Insevit ille primum,
[Note: 1370 ] Mox obsoletam, et a te
Maculis male inquinatam
Reparavit, et refovit,
Non Spontis es tuae tu,
Ratio tibi profecto
[Note: 1375 ] Est danda planem ad ungvem
Tuae deinde Vitae.
Quaerit tuam Salutem
Tibi mortuus, tibique
Ab Inferis resurgens,
[Note: 1380 ] Reparator ille Vitae.
Tu blanda iussa Christi
Postponis impiorum
Cacodaemonum furori,
Ut mancipatus illis.
[Note: 1385 ] Quis mentis ille torpor?
Quae pigra vis dolendi est?
Cur, quod bonum est, refutans,
In noxium abiciste?
At dura sors piorum
[Note: 1390 ] Praesentia in futuris
Contemnere, atque visis,
Praeferre quem videnda.


page 1017, image: s435

Deinde quisquis audet
Secedere a grege, illum
[Note: 1395 ] Odio sequuntur omnes,
Fatuique more rident.
Noli, beate, noli
Odiis ab his moveri.
Caduca vis malorum est,
[Note: 1400 ] Pietas perenne vivit.
Sic fata constitutis
Haerent probata metis.
Illic vel hic dolendum est,
Sic Vita vivit ista.
[Note: 1405 ] Perfecta nulla res est
Sub Sole, nulla mentem
Contentam habet Voluptas,
Sed pungit exeundo.
Quid corporis necesse est
[Note: 1410 ] Narrare Vota cuncta?
In fine plena morbis
Et morte victa tabent.
Primis ab usque cunis
Ad halitum supremum,
[Note: 1415 ] Cruciabili dolore
Humana Vita constat.
Homo natus inscio se
In stercore educatus,
Annos trahit viriles
[Note: 1420 ] Per tormina, in senectam.
Et Vita morbus ipsa est!
Quid attinet medentes
Inquirere hos et illos,
Si vita Morbus ipsa est?
[Note: 1425 ] Vagitus ipse primis
Ab institis parentum
Molestus est Amori,
Seseque torquet ipsum.
Ephebus inter arma
[Note: 1430 ] Pvertiae sagaci
Scelus omne mente discit.
Ad honesta cuncta pugnax.
Iuvenis capistra iactat
Per fas nefasque liber,
[Note: 1435 ] Nec provido tenendus
Monitore disciplina.
Vir ipse quae patravit
Videt in suis pati se,
Rapidae memor iuventae,
[Note: 1440 ] Pueris severa dictat.
Senior videre rerum
Pretia acrius videtur,
Prudentiae sed augmen
Exsucca deserit Vis.
[Note: 1445 ] Iam vertice ille cano
Severa sancit in se,
Velut immemor quid olim
Indulserit iuventae.
Sic Orbis iste versim
[Note: 1450 ] Redit in suos Labores;
Nec aevitatis ullae
Partes carent dolore.
Quin Bulla, Fumus, Aura
Miseri dies vocentur,
[Note: 1455 ] Incerta Vita nulla
Hora sit orba leto.
Nihilominus pudore
Secura gens relicto
Hominum, strepit Salutis
[Note: 1460 ] Adversus omne punctum.
Vitiis malisque mersi,
In pure turbulento
Animas periode versant
Cum corpore, ut caducas:
[Note: 1465 ] Nec mille solus inter
Unus feretur, in se
Commune qui Sophorum
Scitum applicare possit:
Sed bestiae ut iacentes,
[Note: 1470 ] Vultuque humum perentes,
Mentem interire credunt
Simul artubus caducis.
Hinc crimen omne prono
Quisque ambit appetitu,
[Note: 1475 ] Nec enim redire functum
Se credit e sepulero.
Hinc omnium profunda
Se subicit malorum
Radix, Fidesque Christi
[Note: 1480 ] Fundo omnis eruetur.
Quid enim? vigere pravis,
Per fas nefasque technis


page 1018, image: s436

Opulescere impios, at
Probos egere cernunt.
[Note: 1485 ] Sed Iudicis. IEHOVAE
Arcana iura nolunt
Cognoscere, atque Finem
Suspendere ad stateram.
Divinitatis illa
[Note: 1490 ] Lex regula tenetur:
Punit suos IEHOVA
Affectione Patris.
At quos malum merentes
Malignitatis omni
[Note: 1495 ] Felicitate cursus
Mactat, procul timore;
Procul timore Poenae
Hos servitute taetra
Vitiosa manciparunt
[Note: 1500 ] Sibi regna Beliali.
Crescit celer reatus
Suspensione Poenae.
Graviorque tempore instar
Dilatiore Vindex.
[Note: 1505 ] Securitas Malorum
Vindicta duplicata est,
Noxasque multitudo
Sua atrocius refellit.
Haec Iudicis IEHOVä
[Note: 1510 ] Est Regula, usque rerum.
Primordio a recente
Servata, ad hocce punctum.
O caeca, caeca, caeca,
Mortalitas tuorum
[Note: 1515 ] Redi periculorum
Ab imminente Poena.
Nos, incluti Poetae,
Dei sumus Prophetae,
Nobis dat ille nosse
[Note: 1520 ] Mysteria Ultionum.
Nos perdii Labore
Vigilace dia fata,
Scrutamur in libellis,
Et nocte saepe sera.
[Note: 1525 ] Nec est quod hos et illos
Gentilium legentes,
Putetis inde solos,
Animi parare pastus;
Lepore vel diserto
[Note: 1530 ] Musaea quaerere orsa,
Stilumque velle saltim
Polire nos Latinum.
Nil litterae, per omnem
Mundi volantis orbem
[Note: 1535 ] Servatae ad hocce punctum,
Nisi sacra cuncta, dictant.
Ut scilicet volente
Servantur hae IEHOVAH,
Sic providentiam eius,
[Note: 1540 ] Omni sonant loquela.
Obscaena quin malorum
Hominum legens reperta,
Videbis, ut malignis
Sint traditi Sophistis.
[Note: 1545 ] Ut Poena crimen unum
Punire ab altero instet,
Et facta foeda portent
Auctoribus luelas.
Scrutamur omne quicquid
[Note: 1550 ] In litteris relictum est,
Ut Iudicis IEHOVAE
Discamus hinc timorem.
At cuncta mente prompta
Rimati, in omnium omni
[Note: 1555 ] Saeclorum agone, quaese
In litteras ministrant;
Numquam fuisse tanta
Securitate, contra
Fas omne perduellem,
[Note: 1560 ] Hominum docemur Orbem.
Scelus omne culpa nulla est,
Astutiae et Leporis,
Civilitatis immo
Scelus omne nomen haurit.
[Note: 1565 ] Sagacitas habetur
Periuriis et astu,
Vi, fraudibus dolisque,
Evertere alba corda.
Haec illa sola Virtus
[Note: 1570 ] Nunc discitur, IEHOVAE
Temerare sancta Vota,
Ut inde dives exstes,


page 1019, image: s437

Victurus hoc die istic,
Cras exiturus illuc
[Note: 1575 ] Redibis unde numquam,
In perpetes luelas.
Aeternitatis ingens
Perdis decus, nocendo
Unam tibi per horam.
[Note: 1580 ] Scisque ipse, nec fateris.
O Nox profunda rerum,
O triste, triste Vitae
Aequor malae! quid istic
Moramur, o Poetae!
[Note: 1585 ] Sed est necesse nobis
Fata expedire nostra,
Moneret increpare
Hominum malos stupores.
Recedite, o rebelles,
[Note: 1590 ] Via mortis ista dirae est:
Via mortis est perennis,
Recedite, o rebelles!
Sed quid? furore duplo,
Et nos perire malint!
[Note: 1595 ] Quos semper imminente
Quaerunt necare ferro!
Hoc praemium est bonorum,
Nunc nunc videmus in nos
Dium venire ???dus [(reading uncertain: ?)]
[Note: 1600 ] Et Spiritum IEHOVAE
A rerum ad usque finem
Exordio, ista norma
Fuitque, eritque semper,
Nec fallet hunc tenorem.
[Note: 1605 ] Odiis petita diris
Vice, Veritas, maligna est,
Furiisque corrigentes
Sequitur superba Vita.
Veniat paratus in nos
[Note: 1610 ] Mille, hostis acer, armis:
Vates Dei professos
Terrere nemo quibit.
De plano ego hac papyro
Contestor omne nomen
[Note: 1615 ] Mortalitatis, in se
Deique iussa pugnax.
Relinquite, o supini,
Avara Vota rerum,
Aeternitatis istac
[Note: 1620 ] Se perdet Ordo Vita.
Vos Poenae, et Ignis atrox
Sine fine in aeviternas
Rapiet brevi luelas,
Hac finiente Vita.
[Note: 1625 ] Vitiis quibus subacti
Se quisque perdat istic,
Nescire nemo possit,
Omnes vident Salutem.
Quam pestis ergo mentes
[Note: 1630 ] Scelerata versat, ut se
Vivos velint videntesque
Agere undique in Barathrum!
Quid annus iste censes;
Dederit, Deo relicto,
[Note: 1635 ] Hominum sub Orcum, et illum
Qui proxime antecessit!
Hi se esse Christianos,
Hi iacitant fideles,
Hi ferre se Salutis
[Note: 1640 ] Impectorata Signa!
Ah caeci et involuti
Omnes perinde sensus,
Domini ut videntis ausint
Caecare velle Lumen?
[Note: 1645 ] Hoc ille iussit ergo
In mutuas venire
Odio Ambituque caedes?
Sic ire sursum ad astra?
Quid ergo bella contra
[Note: 1650 ] Teque et tuos fatigas?
Si nosti eam esse Pacem
Quam poscit Ordo Christi!
Retro cedite, clamo,
Retro redite, Cuncti,
[Note: 1655 ] Quisquis suae Salutis
Curam tenet, REDITE.
Omnes sonant Cathedrae
Dogma Entheum Salutis;
Nullo Labore caelis
[Note: 1660 ] Mortalitatis potitur!
Hoc Veritatis ingens
Retrahet IEHOVA donum,
Vix mille de Cathedris.
Unam piis relinquet.


page 1020, image: s438

[Note: 1665 ] In ceteras redibit
Furor hostici veneni:
Adulterante rursum
Pietas Dolo iacebit,
Haec quippe, quae Saluti
[Note: 1670 ] Omnes suae parata
Videre se fatentur,
Nemo tenere curat.
Ergo Chaos vetustum
Diem obruet recentem,
[Note: 1675 ] In fabulas redibit
Lux pristinas repulsa.
Sitient Deum relictum,
Oppressa gens, Nepotes!
Antiquitatis horrens
[Note: 1680 ] Carcer necabit artes:
Meridiana nunc
Illucet albo ab Axe,
Dies, scientiarum
Nebulae prement Lepores.
[Note: 1685 ] Sophista perduellis
Humanitatis Orbem
Diris sub involucris,
Ut ante, strangulabit.
Lex eloquentiae, et Vis
[Note: 1690 ] Divina Carminum, ultro
Cessabit in IEHOVAE
Sacras venire Laudes.
Sub Mahumete foedo
Artes iacent Pelasgae,
[Note: 1695 ] Orientis omnis horret
Furore honos anili.
Sub diriore tandem
Latium peribit hoste:
Quia clarior IEHOVAE
[Note: 1700 ] Favor his reluxit oris.
Paucorum amata Christo
Pietas resistit illi;
Sed et haec remittit aestum:
Poenae subire certant.
[Note: 1705 ] Memor es Boni Bonorum,
Hac cantione Mundum
Hortamur, ut relictis
Deum petat Caducis.
Quod si sua ipse damna
[Note: 1710 ] Praeferre vult Saluti,
Nos officii tamen non
Obliti, abimus isthinc.
Hoc Posteri decoro
Scitote de Poeta:
[Note: 1715 ] Hortatus ille fratres
Ad recta, praeit illis.
Si quis sequi recusat,
Suo periculo absit:
Christi Ducis Vocatum
[Note: 1730 ] Sequitur nitens Poeta.
Nunc Vota, Vota nectam
Ad me, meamque Vitam,
Ad Christum, ut ista dicta
Mecum inferam sepulcro:
[Note: 1725 ] DEFUNCTA MILLE, VITA,
Mortalibus periclis,
Ex quo Camena nostra
Tenuit Beata Musas:
Habesne quod morari
[Note: 1730 ] Lubeat tibi Orbe in isto?
Unde omnis, omnis unde
Recessit alba Virtus?
Fratres vides gemellos,
Et amabiles Sorores?
[Note: 1735 ] Concordiam ne censes
Hos inter, hasque verti?
Nitet figura multis
Cutemque comit extra,
Intus rapace tota
[Note: 1740 ] Livore corda pallent!
Vides Sophos professi
Ut ambulent pudenter,
Ut frontibus severis
Generosa dicta crispent?
[Note: 1745 ] Dicas venire priscum
Vel Socratem, aut Catonem,
Nec esse Christiani
Dubitabilem nitoris.
Profunda mentis atto
[Note: 1750 ] Dolus obsidet veneno,
Et falsitate dira
Vulpina corda livent.
Sic cuncta bile caeca
Pecuniosa pestis
[Note: 1755 ] Infecit, ut lucrum omni
Prius aestiment decore.


page 1021, image: s439

Tu candidis ab ortus
Maioribus, tuumque
Expertus in periclum,
[Note: 1760 ] Quam nigra cuncta nil sint.
Quid iam moraris istic,
Ubi nulla prisca Virtus
Cum candidis libellis
Potest placere cuiquam?
[Note: 1765 ] Quin mente subvoluta
In ordia ipsa Vitae
Tecum tuae recedis,
Morerisque vivus in te?
O Trinitas Beata,
[Note: 1770 ] Absolve nil morantem,
Et in suum cubile
Reduc, tuum Poetam!
Fateor, Trias Beata,
Me mille turpiterque
[Note: 1775 ] Enormiterque formis,
Peccasse, et hic et illic.
Nulla hora, nulla puncto
Me vidit hora in ullo
Non sacra iura contra
[Note: 1780 ] Niti in caduca Vota.
O Christe, Vita vera,
Ignosce turpibusque.
Enormibusque Noxis,
Numerare quas nequimus,
[Note: 1785 ] O CHRISTE, per Cruoris
Laticem tui beantem,
Me duc via placente
Tibi ad perenne Regnum.
Quod si iubes morari
[Note: 1790 ] Diutius me in ista
Sentina acerbitatum
Barathroque Vanitatum,
Animae meae Redemptor,
Animae meae Una Vita,
[Note: 1795 ] O CHRISTE IESU, ab isto
Me libera periclo.
Et si placet tibi istud,
Mihi quod placere cernis,
Sique ex mea est Salute,
[Note: 1800 ] Hoc effice atque praesta:
Procul ut tumultuantum
Discursionum ab aestu,
Procul negotiorum
Vivam, ut mari profundo.
[Note: 1805 ] Et mente laetus alba,
Suspiriisque gratis,
Te, te, meum medentem
Poscam meam Salutem.
Spes o Caduca Rerum,
[Note: 1810 ] Mortalitatis o Lex,
Dolor, Ambitus, Voluptas,
Opes, Labor, valete!
Recedere a malorum
Consortiis in aevum,
[Note: 1815 ] Et commori immorique
Fidei speique tendo.
Locus iste, Mentis in quem
Nunc Lumina alta figo,
Utinam velut Sepulcrum
[Note: 1820 ] Meae sit ille Vitae!
Quod hactenus dierum
Breviumque turpiumque
In Valle Vitatum,
Caecave Nocte, vixi;
[Note: 1825 ] Satanae dolo impeditus,
Et casse compeditus,
Contra mea ipse vota
Morti malae dicavi.
Nunc paenitens pigensque
[Note: 1830 ] Tot criminum malorum,
Quod restat hoc in Orbe
Deo adsecrare pergo.
Dedit ille me periclis
E totque talibusque
[Note: 1835 ] Exire, ut aegre abhinc me
Mihi vivere, ipse credam.
Quae summa restat ergo
Brevi malaeque Vitae,
Deo sacrata Christo,
[Note: 1840 ] Cultu est colenda sancto.
Fave potens IESU,
Hircorum ut ex olentum
Stabulis, Ovis, recepta,
Tua pascua inde servem!

Idw\n to\ te/rma th\n xa/rin qew=| di/dou.