14 October 2002 Susanne Mussmann
typed-structural tagging complete-no semantic tagging-spell-check complete

TARRAEI HEBI AMPHITHEATRI GRATIARUM LIB. XI.

I.

Mente osculamur ipsam,
Cum floridos ocellos
Tibi, Florida, osculamur.
Animaeque flos nitentis
Calyces, lepore verno,
Tunc explicat patenteis,
Cum floridos ocellos
Tibi, Florida osculamur.
Sic copula tenaci,
Sic vinculo ligaci,
Sic aurea catena,
Amabilique nodo
Sibi invicem implicantur
Animaeque corculisque
Ex intimis petita
Vitalium pericla.
O nectaris beati
Flos, basium pudicum!
Quis inquinare vestrum
Velit impudicus oestrum?
Ambrosia Cum Dearum
Aeternitatis igne
Bis septies recocta est.
Quo flore tunc nitescit,
Hoc basium nitescit,
Impactum ocello amanti.
Cum magnus annus orbem
Bis septies revolvit,
Poclum Iuventa miscet
Perennibus Deabus,
Ut hoc suam coronam
Tingant Deae, Diique,
AEternitatis unde
Manat perennis ordo.
Hoc poculum Iuventae
Tui est, Neaera, ocelli
Columbitus petitum
Mihi basium, et potitum.
Vale volucris aetas,
Tempus vale curule,
Nihil mihi tibique est:
Me suavium Neaerae
Mortalitate damnat;


page 115, image: s115

Aeternitate mactat
Me suavium Neaerae.

II.

Viden' hoc mihi, hospes, alto
In pectore, hospes, istud
Hiare vulnus? ah me,
Hinc perdidi meum cor!
Viden', hospes, hanc superbo
Virgunculam pudore
Ad osculum reclinem?
Rapuit mihi haec meum cor!
Rapuit quod ipsa nobis
Hoc ipsa facta nobis,
Est corculum; o leporem!

III.

In orbem, in orbem, in orbem
Age ductilem choream,
Plantaque, canticoque
Modulante, barbitoque
Moderante duc choream.
Sic imperat Lyaeus,
Sic flagitat Diona,
Sic exigit puella.
Puella cum Lyaeo
Quod exigit, canendum est.
Sic imperat Diona,
Sic exigit Cupido,
Cupido Cum Diona
Quod exigit, canendum est.
In orbem, in orbem, in orbem
Age duplicem choream,
Saltuque ludibundo
Impelle humum sonantem.
Cupido Cum Diona,
Puella Cum Lyaeo,
Cum Gratiis Lepores,
Poeta Cum Camoenis,
Cupido Cum Poetis,
Lubentiaque Comus,
Placentiaque Risus
Sic ductitant choream.

IV.

In Caucasi Prometheum
Apice iacere fertur;
Per membra cui catena
Centum voluta nodis
Imbelle corpus ocri
Afflixerit nivali.
Et vultur imminere
Semper superstes ex se
Populare doctus hepar.
Quid esse vulturem istum
Quid arbitrer Gigantem,
Audite, si vacat, vos
Amare qui estis apti.
Amoris haec imago est.
Is enim omnium Imperator,
Superum, inferumque limen,
Medioxumosque divos,
Et perdios homullos
Uno arcu, eta sagittis
Domat impari faretra.
Quicunque pectus altum
Cervice fert superba,
Et, flammeis ocellis,
Vaga lumina inferendo
Nunc huc protervus atque huc
Bellace vultu oberrat,
Et singulos colonos


page 116, image: s116

E Gratiarum amoeno
Fugare gestit horto,
Eum, impotens Cupido,
Dispessum et explicatum,
Horrentium Scýtarum
Nivalia arva mandat
Habitare deligatum.
Et ipse vultur ille est,
Qui semper absque fine
Renata corda gestit
Populare rostro et ungue.

V.

Sertum hoc, Neaera, nostra
Tibi dextera plicatum,
Mitto, lubentior qui
Missum tibi ipse ferrem.
Heic nexileis coronae
Contortili vagantur
Ambagine involutae.
Amoris haec imago est,
Irretit ipse captus
Et, ordium tegendo,
Finem in furore perdit.
Iam sese acutiori
Ligatque dissolutum,
Solvitque colligatum,
Acu tenebrionem.
Hic aurea est Corolla
Quae plectileis rosarum.
Servatque prodigitque,
Astringit, et remittit,
Perdit, tenetque, floreis.
Bombycini iste funis
Laboris, hac minuta
Sertum ligat corolla,
Filumque densitate
Redimit sua tenellum.
Amoris haec imago est,
Auro incipit, Cupido,
Et splendido Lepore
Amaritudinem abdit.
Rosae brevis Voluptas
Modo illigata floret,
Modo deligata marcet.
Hic fructus est amoris,
Breve Ver vigoris illum
Hiemi dat aeviternae,
Amabili revinctu
Ut Serici laboris
Textum superne ridet,
Si quando dissecatur
Scopasque dissolutas,
Et fila curtae reddit,
Quae, crebritate mira,
Aurum tegendo produnt,
Frequentiaque damnant.
Haec, Vita, si putabis,
Utere Sertula ista
Digne tuo lepore.

VI.

Amabileis Columbae,
haeredium [Reg: heredium] elegantis
Anacreontis unum.
Quorsum volare vobis
Animum lubido cepit?
An Cyprio in roseto
Patrios videre nidos?
Lubet an Deae salacis
Volucres subire currus?


page 117, image: s117

An ire proditum, quod
Adultero Gradivo
Dat nuntiare Cypris?
An urbis in Batavae
Arcem evolare praestat,
Ut hostis ex Iberi
Spoliis opima seclo [Reg: saeculo]
Praeda offeratur omni?
Amabileis Volucres.
Venusta turba, puri
Vegetae aetheris Choreae,
Vacare mi velitis.
Saepe otiosae Amoreis
Spectatis, et puellis
Concreditum osculorum
Bene redditis maniplum.
Hoc expedite munus:
Hoc osculum, Lepori
Concreditum, Columbae,
Columbitus Neaerae
Vice, reddite, elegantis
Et nobilis Poetae.
Ego ille, qui Poetam
Vestrum esse gloriabor,
Rursum elegante penna
Et candido volatu
Per ora vos vivorum
In aevitatis almae
Arcanitate sistam.
Columbulae elegantes,
Suavesque turturilli
Dulcesque murmurilli,
Amabileis puellae,
haeredium [Reg: heredium] iocosi
Anacreontis unum.

VII.

Blaeso Lepore nuper
Amor est med allocutus:
At ipse, in aurem utramque
Porrectus, audiebam:
Cavere non potes me,
Laudabis ergo; dixit.
Laudamus, o Nepoteis,
Cavere quem nequimus.
Cavere si queamus,
Laudare nesciamus.
Amor est Deum voluptas,
Amor est Poli chorea,
Amor est Deum triumsus,
Perennitatis orbis,
Mortalitatis ultor;
Hominum est Amor, tyrannus,
Hominum est: lubebat istis
Multa addere, atque vera,
Blaso lepore dixit
Amor mihi: sat isthic
Laudum mihi mearum est.
Ordire nunc cavillos.
Ordimur hinc cavillos
Amoris, o Nepoteis.

VIII.

Pharetram et arcu habebat,
Sed nulla erat sagitta.
Ridebam ego ergo Amorem,
Ah quam lubenter istinc
Feriret iste, dixi,
Me pusio petulcus,
Si quam Sagittam haberet.
Ridesne tu, proterve?
Amor infit; ergo nescis


page 118, image: s118

Mihi quae sient sagittae?
Dixit, protervus ales,
Seseque nervum in ipsum
Imponit, atque in ipsum
Cor se mihi, ut sagittam,
Impingit, eiicitque.

IX.

Mavorte cum Gradivo
Sic est locuta Cypris:
Amasiumne, Adonin,
Mihi tu meum necasti?
Veni ergo, saeve, magno
Lue crimen hoc piaclo.
Quoties Adonis in te
Mihi suscitatur, eius,
Et Martis et Gradivi,
Mihi, lepore in uno.
Roburque Gratiasque,
Referre doctus, exple.
Mavorte Cum Gradivo
Sic est locuta Cypris.
At hoc tibi, ipse, dixit
Vulcanus, angulo stans,
Iugumque copulabo,
Et eximam piaclum:
Statim injicit catenam,
Ligati ei fuere.
Iacuere colligati,
Adeoque vinculo illo
Quod voverant sibi ipsis.
Sic ultus est Adonin
Martemque, Cypridemque,
Uno, Faber, furore.
Sed hanc sibi obtigisse
Poenam, lubenter optet
Omnis chorus Deorum.
Sic quisque sese Adonin
Optaverit necasse:
Veneri est luela talis.

X.

Corollulam virentem
Mihi, quaeritis, quis istam
Dederit, iubens Poetam
Deinde nominari?
Facit hoc amor venustus,
Facit hoc Venus decora.
Apollinem quis ista
Moretur in corolla?
Si cui placet Poeta,
Venus venusta, dicat,
Amor decorus, huius
Phoebus fuere Vatis,
Laurum huic dedere Vati
Amor et Venus Decorque.

XI.

Fugiens Apollinareis
Daphne ferox amores
Fugiebat et canebat:
Cave hanc, Apollo, pusam;
Namque illa per tuam Cum
Arbor futura flammam,
Tibi verticem corona
Incinget eleganti,
Qua tu semel recepta
Oblitus elegantis
Tuae istius Iuventae,
Oblitus et comarum
Per alba colla sursum
Volitantium et deorsum,
Oblitus et faretrae,


page 119, image: s119

Cytharaeque, canticique,
Servibis isti amori,
Fugio ipsa quem tua, non
Meapte, Apollo, causa.
Non credidit canenti
Iuvenis, Deusque, Nymfae.
Nunc ergo, Cum capillis
Data laurus est corollae,
Meros Apollo Amoreis,
Domini canit Leporeis
Amoris, et Decoreis.

XII.

Aurora, cur pudore
Plenam resurgere, atque
Obire suspicer te?
O nupta cum impotente
Sene, arrogans puella,
Dolere suspicor te
Quod, qualis aequor intras,
Tale sit exeundum.
Miserrimam Dearum,
Aurora, suspicor te:
Tantum quam obit aquarum,
Sitisque semper urit.

XIII.

Paris inficete, quis te
Tam rusticum, Deabus
Dat Iudicem venustis?
Orbum leporis, ipse
Quod confitere Iudex,
Tuane digna dextra
Pomum obtinere Cypris?
Quam nudus intuendo
Nudam, eminere dicis
Duabus, atque dextra
Das plumbea curum: an istud
Sentire non potes, quid
A Iudice, ipsa nuda,
Nudo, Diona, poscat.
Quin experire facto!
Non est opus stateram
Suspendere ex ocellis.
Eo erat probanda trigae
Certantium Dearum;
Deinde iudicandum,
Cui conveniret aurum.
Oenona te docere
Debebat hoc, Bubulce.

XIV.

Plato Catoque saevi,
Quid est mihi, meisque
Vobiscum amoribus? num
Calere voltis illis,
Quod cum impetrare non est,
Frigere voltis illos?

XV.

Anacreonta, laetum
Patri senem Lyaeo,
Acinus necavit, et qui
Tot dolia edolavit,
Vitesque consecravit,
Patri sacras Lyaeo,
Ab ipse eo enecatur,
Contemitilique leto!
O nobileis Poetae
Cavete amoris arteis!
Ignoscit ille cuncta
Sibi, nihil Poetis.
At tu, Pater Lyaee,
Tuasne tot choreas


page 120, image: s120

Oblitus, hoc magistro
Moderante, congruenteis,
Duxisse Cum puellis?
Praeconis illa vestri
Anima ergo cadit Orco
Depulsa te magistro?
Acinos, pater Lyaee,
Iube deinde ab uvis
Tuis palam abstinere.
Qui vina potat, uvas
Qui delicatiore
Edit osculo, puellus,
Quae vina potat, uvas
Quae delicatiore
Edit osculo, puellae.
Acinum puella tangens,
Acinum puellus ore,
Ter exspuant, canantque.
Peri insicete, per te
Anacreonta leto
Saevus dedit Lyaeus!
Charitum Columbus ille
Per te datus Charonti est.

XVI.

Quo ventuli capillos
Neaerilla, eo meum cor
Tuos meumque, volvunt.
Neaerilla, da capillis
Requiem tuis: meum cor
Ut Cum tuis capillis
Neaerilla, conquiescat.

XVII.

Mea dulcis Hypsitilla,
Mea Lesbia et Diana,
Mea Cynthia et Corinna,
Mea Delia, et Lycoris,
Neaera, quid meum cor
Titulis et his et illis
Et hinc et inde ludam?
Neaera, ave meum cor.

XVIII.

Quid pera, quid bacillus,
Quid barba sesqui hirca,
Supercilique flagrum est?
Sapientia ista summa est,
Secum latere quemquam
Et invidendo Amore
Citra invidum potiri.
Sunt vana cuncta; magno
Discenda Cum labore;
Haec, ipse, qui docet, dat
Statim, Amor, tenere docta.
Sine actione vita est
Pro luce Mors in umbra:
Mera actio est Cupido,
Mera actio est amare;
Negocium [Reg: Negotium] que longum.
Miseret rigoris eius,
Qui dicit otiosos
Amare posse, vanum est.
Negocium [Reg: Negotium] est amare,
Mera actio est Cupido.

XIX.

Labella vestra agelli
Sunt, o Neaera, nostri:
His insiti vigemus.
Seges hinc profecta floret
Tot elegantiarum,
Quarum imminente messi


page 121, image: s121

Praesegmina haec ad aram
Veneris vovemus almae.

XX.

Pictor, mea erudito
Et eleganti, et acri,
Sequare penicilli
Arguta dicta ductu.
Aurum scobem in minutam
Discinde, dein capillos
Hac spargito: capilli
Sint flava fila Serum,
Scobe aurea superne
Inambulante picti,
Scutilatili figura.
Frontem volo esse latam
Ut lilium patescens,
Sine ruga, ei capilli
Radice delicata
Teneantur, atque retro
Spargantur, hoc simul fit.
Sit nasus eleganter
Sublimis, haud recurvus,
Licet hunc decere Reges
Obnuncient [Reg: Obnuntient] Poetae:
Puella nulla Rex est.
Pateant decetenareis
A Spiritu reclusae,
Haec omnia ex eburno
Volo factites colore.
Oculos nitore dulci
Subinde saltitanteis
Paeto nigrore pinge.
Sint pupulae micanteis
Interque se superbis
M dice ignibus salaceis.
Ut illa surgat istam
Premere, haec eam vicissim;
Paritas tamen tenenda est
Amabili in duello,
Qualis decet Sororeis.
Spatia alba, campus albus,
Pugnent ocelli in albo
Paeti decenter. Illis
Arcum supericili adde
Nigerrimum; ut nitescat
Nigrore lux propinquo
Albissimi nitoris.
Aureis volo minutas,
Malas proinde pinge,
Ut sanguini recenti
Lac misceas novellum,
Rosamque iam reclusam
Calato rubere pleno
Trans lilia alba credas.
Labella sint coralliae
Per quae, minuto hiatu,
Ebur aptius nitescat,
Dentisculi pusilli,
Lucem vibrans latendo.
De voce, si pote, ipsa
Aliquid necesse pingi est.
Ut illa blaesula erret
In intimis labellis,
Timeatque in ipsa claustra
Impingere; haud tamen se
Impingat ipsa claustris.
Pavone de superbo
Cerviculam aemulare,
Sed hanc decet nitore
Nitidissimo notari.


page 122, image: s122

Et circulo, mero auri
Colore, circinari.
Papillulas odoras
Sororiare paullum
Tumore delicato,
Manumque provocare,
Horrere provocatam,
Pictor diserte, finge.
Suprema sic Neaera est
Depicta delicate:
Reliqua ipse pingam: in illis
Pictore nil opus mi,
Vix ipse crede mi illa:
Sed his satis venuste
Pictis, perite Pictor,
Tibi osculum unum habeto;
Sume hoc vele labelle,
Suem hoc vel ex ocello,
Vel, Pictor, ex papilla,
Pictae tuae figurae.
Genium inde mille pictis
Tabulis potes parare,
Sed hactenus; recede.

XXI.

Anacreonta dium
In somniis videbam:
Utrem gerebat armo
Plenum bono Lyaeo.
Saltabat, et canebat,
Lasciva ganniebat
Sopore semivicta,
Amore suscitata,
Inaemulanda verba.
Volo bibere et iocari,
Cantare, inebriari,
Saltare, suaviari,
Amare, deinde amari,
Sic vita, Anacreonte
Nec sentiente, transit.
Acinumque nacta tandem
Secedit; hoc canebat,
Et clamitabat alte.
Non est opus furore
Platonis, et Catonis,
Mavortis et Minervae,
Acino est homo necatus.

XXII.

Sunt vera Vanitatis
In orbe regna cuncta.
Haec vera solares est,
Quod vana Vanitas est.
Amemus et iocemur,
Iocemur atque amemus,
Caste et pie iocemur,
Nisi casta, nil amemus.
Deum timore salvo
Utrumque mutitanteis,
Sic provocanda mors est.

XXIII.

Mea Vita, prodeuntem
Ego te hoc modo saluto:
Hodie bene intuere
Et leniter me amantem
Mea Vita vel supremum
Me barbare intueris.

XXIV.

Non desinam te amare
Mea Vita, desinendo:
Sit, cedo, desinendum;
Non desinam tamen te


page 123, image: s123

Amare. Desinendo
Novum ordiar furorem.
Cum Mors meam necabit
Vitam, ipse vivam in illa
Quae nunc tua est, Neaera,
Vel Morte vivam in ipsa,
Nisi mors potest moriri,
Non possum ego moriri.
Adibo morti iniquae
Manum, Neaeram amando.
Sic desinam te amare
Cum desines tu amandae
Mihi esse; quod futurum est,
Ubi nil mihi futurum est,
Tibi, Deaeque Mortis.
Vel ubi omne mi futurum est
Quod opte quodque nolo,
Simul volo atque nolo,
Numquam quod est futurum.
Ubi? quando? quid futuru est
Horum? nihil futurum est.
Non desinam te amare
Mea vita, mi Neaera,
Vel desinendo prorsus.
Sed desinendo cuncta
Novum ordiar furorem.

XXV.

Cachinnuli minaces
Quid ora hiantia illuc
Ducetis, hinc reducta?
Risu dies sacrata est
Haec, o novelli Amanteis,
Placate Risum, et Aras
Ex legibus Lycurgi
Frequenter ite cultum
Cum ture, tum corollis,
Amabilis Iuventae.
Labor est Cachinnus apte
Detortus atque dextre.
Labor superbus illi
Cui causa obest dolendi.
Fugate nunc doloreis
Ridenda tota lux haec,
Ridenda; quis reversam
Plorabilem futuram
Sponsor negare possit?
Ridete, io, Cachinnis
Operamini, et labella
Diducite ad puellas,
Iuvenculi nitenteis.
Rosa liliumque rident
Calatusque ridet illis.
Bona Gratia et cupido
Iocique, tortileisque
Rident bonum Choreae.
Humus ipsa ridet, ipse
Ridet Polus; Venusque
Solem secuta nuper,
Mox praeitura Solem,
Venus venusti risa
Ridet venustulumque
Et vinulum leporem.
Mars ipse ridet atque
Correpit ad Dionam.
Vulcanus ipse ridet
Faciens gravem catenam.
Ridet severa Pallas,
Ridet Diana casta,
Lubentiae atque Comi,
Labella habet Cachinnus.


page 124, image: s124

Ridet serenus aether,
Ridetque foeta tellus,
Ridet Salacia, atque
Pontum premit furentem.
Rident Dii Deaeque,
Superi, inferique plorant.
Male natus, atque laevo
Genio est homo, die ista
Qui comprimit Cachinno
Labella ridibundo.
Dea nulla eum cubili
Dignabitur, nec ullus
Mensa Deus, Cachinne
Qui presserit labellum
Festo die Cachinnis.
Cachinnuli minaceis
Vos osculis vacare,
Modo osculum unum adepti
Ridete rursus, et mox
Novum osculum aucupanteis
Ridete rursus, atque
Ridende id occupate.
Vos, oscula, ad Cachinni
Iungamini choreas,
Saltate et implicate
Vos met iocando vobis.
Cachinnuli et susurri
Et oscula, et chorea,
Vos implicate vobis,
Vos explicate vobis,
Chorumque ductitate
Venere et Lepore dignum.
Risum osculationes
Merentur, osculorum
Risus chorum meretur.

XXVI.

Merum est Poema vates,
Seu rideat, Poema est,
Seu defleat, Poema est.
Iocatur? est Poema.
Irascitur? Poema est.
Amabit? est Poema.
Amatur? est Poema.
Si spernitur, Poema est.
Si cui placet, Poema est.
Si vincit, est Poema.
Si vincitur, Poema est.
Quiescet? est Poema.
Pugnabit? est Poema.
Bibit? ebrium poema est.
Sitit? aridum Poema est.
Quiescere, actitare,
Potare, amare, amari,
Bibere, helluari,
Meditari et otiari,
Poetico Poema est.
O delicate vates,
Citra Poema nil es.
Quod si merum Poema es,
Qui factitas Poema,
Et tute fis Poema,
Gener ante te Poema
Pater es tuus, tu usque
Gnatus; Poema quando
Es tu, et genis Poema.
Sic est Poema Poena.

XXVII.

Amore cum puello
Volebam ego iocari;
At ille saevus imis


page 125, image: s125

Pedibus datum in ruinam
Totum integrum, unico haustu,
Haustu unico voravit,
Cadmaeus ut Draco olim.
Videmus ergo in illo,
Per illum amamus, et per
Amorem amamur ipsum.
Trans hunc, per hunc, in illo,
Ridemus, et iocamur;
Concoquere quem voravit
Nequit ferox puellus,
Nos denuo vorati
Vorantem eum helluamur.
O monstra! nec perimus
Neuter, vorante utroque,
Neuter, verato utroque,
Occidit, occiditve.

XXVIII.

Quam cernis eleganter
Crispo nitere crine,
Oculisque fulgur are,
Labellulis vibrare
Dulce osculum ad puellam,
Spirantem et ingruentem,
Et multa muginantem
Mea est imago, Victor.
Non spir at? illa non volt,
Nec se movere; nam cum
Haec pingeretur, ipse
Victor polite, amabam.

XXIX.

Rosa flens modo est locuta:
Puella delicata,
Annos bis octo nata,
Morem meum secuta
Brevi interibit: ista
Rosa flens modo est locuta,
Virgo est rosam secuta

XXX.

Vive, o Neaera, vive,
Neaera interit loquenti.
Nitidissimos Odoreis,
Gratissimos Leporeis,
Suavissimos Amoreis,
Dulcissimos Teporeis,
Bellissimos Caloreis,
Calidissimos Rigoreis,
Viridissimos Honoreis,
Mollissimos Laboreis,
Cultissimos Canoreis,
Timidissimos Sonoreis,
Comtissimos Decoreis,
Gravidissimos Tumoreis,
Laetissimos Vigoreis,
Hilarissimos Doloreis,
Celerissimos Ruboreis,
Tardissimos Pudoreis,
Sanctissimos Timoreis,
Validissimos Furoreis,
Liquidissimos Liquoreis,
Nitidissimos Nitoreis,
Quos fert amor, refertque,
Tenerrimus Tyrannus,
Acerrimus sagittis,
Sacerrimusque flammis,
Hora una sursum eunde
Fert; horulae minutal
Ruendo fert deorsum;
Vive, o Neaera, vive,
Neaera interit loquenti.


page 126, image: s126

Postinde tristis est nox
Et longa dormienda
Procul lepore cuncto,
Procul nitore cuncto;
Nigerrima in tenebra
Quam nemo Sol penetrat.