Amphitheatrum Gratiarum:Libris XVMachine-readable textCaspar von BarthBarth, Caspar vonXML version, markup prototype, December 1999Susanne MussmannmarkupCamenahttp://mateo.uni-mannheim.de/camena/barth5barthgratiarum.htmlbarth002.jpgbarthgratiarum.xmlbarth5/jpghtmlHanau: Biermann, 1613.
Regeln fuer die Texterfassung 03/2001
not necessary
14 October 2002Susanne Mussmannmarkuptyped-structural tagging complete-no semantic tagging-spell-check complete
TARRAEI HEBI AMPHITHEATRI GRATIARUM
LIB. VI.
I.
Cupido cum sagittasBacchi cruore tinxit,Diona Cum labellumBacchi Lepore tinxit,Minerva Cum papyrumBacchi liquore tinxit,Apollo Cum PoetamBacchi Furore tinxit,Perfectus est Cupido,Perfecta abit Diona,Perfecta abit Minerva,Perfectus est Apollo,Hique, atque quisque pro se,Perfectum habent Poetam.Sum Bacchiego PoetaCum sum Poeta Bacchi,Poeta sum Dionae,Cupidinis Poeta,Poeta sum MinervaeApollinis Poeta.
II.
Nectar tuum labellumHalare, vita, sensi.Mortalitatis exsorsVideor mihi esse cunctae,Compos perennitatis,Cum te osculor, Neaera,Ab osculo hoc LeporeAnacreontis auctus,Omneis bonos PoetasBene provoco atque vinco.
III.
Si rusticos LeporesCenses meos, Neaera,Urbana quam sies tuVis ipsa nos docere,Nam forma vestra dictisEst rusticis agellus.
IV.
Niger Orce, quid tenebrisTuis, meaeque luciNegotii est? AbitoAd Curitor qui servos,Illic nigros habebisHomines, tui coloris.Respondit Orcus ater:Candoris in nigroreSunt laeta regna nostro,In Elysi viretisNova lux colenda restatAmantibus pudicis,Et candidis Poetis.Credo istud, ater Orce,Sed abnuo experiri.Nimis nimisque formaTimenda vostra nobis.Respondit Orcus: atquiClausis venis ocellisIn ista regna nostra.Ah Orce, te enecareHomines, nimis fuisset,Quod iure vis videriNos enecare, durum est.
V.
Iterum dies abivitIgna ruri mihi una.Diemque sum modo unam,Propior quam heri, sepulcro.Quid feci in hac? amaviEt cantitavi, ad AurasPoeticas hiavi.Operaene, io Rosille,Pretium putabis istud,Quo vita consilescat?O delicate vatesTibi gratulare fatumQuod aptus es; quieteDatur frui tibi alta,Quam spernis ipse, votum estMortalitatis almum.Spiras avi et PaternaEt Patrua ipse facta,Quorum omnium supremusFinis frui quiete est.Quis re vetat, laboreContempto, habere finemLaboris adsecutum?Nemo; nisi ipse fors te.Amare, cantitare,Et ociari utroqueOpprobrium est laborumMortalitatis omnium.Vita ipsa morbus ingens,Eam valere magnum est,Laetaris ipse semper,Hoc maximum putato.Superi augeant quietem,Nihil labore tangor.
VI.
Olim tuorum AmorumCapies, Rosille, fructus,Cum maximo impeditusOncere offici superbiDies sequeris illosQuos nunc relinquis ultro.Honoris ergo poclumSitire te fateris?Veniet, Rosille, tempus,Cum poenitebit huius,Modo quam bitis, viae te.Multi fuere clari,Multi fuere magni,Opibus, statu potenteis,Omneis sene in senectaCum cuncta iudicarunt,Dixere se beatosSola in quiete vitaeFuisse delitentis.Tui memento pusiAnacreontis huius,Et hoc tibi ille dicitLoco ultimae atque summaeSententiae colendum.Ascendere arcem HonorumLicet arduum videtur,Descendere arce HonorumTamen est magis superbum,Tu sume iudicem teExpertus olim utrumque.Nunc iudicare noli,Imberbis es puellus,Deceptus a nitoreEt amplitudine illaQueis ambitus inescant.Quam suave tum futuru estMeminisse nostra dicta!In Insulis beatisVideberis fuisse,Cum tanta cantitastiImberbibus sodalisLaetissimus piorum.O si meos LeporeisExstare eousque fataVelint, Leporis omneFatear tulisse punctum,Nil posteros moratus,Tum posterus mihi ipsus.At tu, iocose Versus,Memorem videbis huiusVatem tui Leporis,Quodcunque eo futurum est.
VII.
Quod fata praestinarunt,Quod vota destinarunt,Quod carmina impetrarunt,Nulli negatur umquam.Ergo, Neaera, nostra es.Quod si, Neaera, nostra es,Quodcunque me futurum est,Felix futurus omniSum tempore, et periclo.
VIII.
Velut ad scopum Neaerae,Mea vita destinataestAd amabileis Amores.Cum tanget illa, cui nuncPremit osculum sinistrum,Scopum, beata, divisNil invidere quibit.Sed cum beatitatemAd summa duxerit, tumUltro volet abire,Ne quae serenitatemNubecula hanc inumbret.
IX.
Una hora vita nostra estNec illa certa tota,Perennitas amare estUnam potenter horam.
X.
Iovem canunt PoetaePueras amasse saepe,Formositate victum.Stultosne tu putabisSapientibus ProphetisVisos Deorum Amoreis?Voluere fabula istaDocere nil superbumConstare posse, quod nonQuandoque seremittat.
XI.
Fons limpide atque pure,Blandusii liquorisNepos, avique Victor.Fundo tuo lapillosNumeramus, atque in undisVultus tuemur ipsosSpeculo ut nitente pictos.Te Salmacis salacisObscuriore fulgentUndae colore molles.Te prendere appetenteisNebulas putamus ipsasDigit is tenere lusis.Fons limpide atque pure,Fons lucide atque mollisCrystallini liquorisFons nobilis fluento.Tibi pateram LyaeoInvergimus frementem,Argenteumque rivumUrnamque fusilem auro,Myrto libens coronem.Caput exsere, o sacer fons,Here in tuis fluentisLavit Neaera, FloreisUnde hos adhuc odoreisGremio geris liquente.Sis limpidus nitensque,Nec te canicula umquamSaevo calore frangat.Nec te bruma, ThraciiqueAnimae gelu fatigent.Totum pari per annumPlaceas liquore nostrae,Fons nobilis, puellae,Tua ripa sit rosarumTotum ferax per annum,Obambules DionaeArgenteo pede hortum.Saepe in tua DianaStet nuda prorsus unda,Semperque pulcri amanteisTuo laventur amne,Et dum lavantur illicSaepe osculentur, et seIpso in liquore flamment.Tua Cupido limsaTingat rudeis sagittasAdhuc calore nigrasVulcaniae Officinae.Imo quod esse cunctaEgo arbitror; PuellaSaepe in liquore vestroMea ludere expetescat.
XII.
Ad rusticum venustum.Venere cum Deae tresParidem, illiusque formas,Sententiae dedere.Quam diceret duarumVictricem, ea esset unae.Iuno decora venitFastu superba magno,Gradu severa lento,Gemmis et auro onusta,Splendensque fulguransqueMagni ut Tonantis uxor.Stupuit Paris, DeaequeMiratus est honorem.Venit Minerva dextraHastile saeva crispansVirile; dein libellisOnerata cassidamque etCalamum simul coruscans,Suras gravi coturnoEvincta, flammeisqueTorvum tuens ocellis:Timuit Paris, DeaequeMiratus est honorem.Venit Diona blandoPede, amabilique vultuCorrepsit ad iacentem,Semebria, atque nuda,Ornata nil, nisi quoNatura eam expoliret.Nec multa machinata,Dat suavium; et papillasUltro ingerit premendas,Quin et sinu patenteAlludit ad supinum.Quid opes scientiaequePossint? venuste Iudex,Pomum aureum dabis mi;Sed ista vostra pomaSunt charior a nobis,Haec da prius, deindeSi quis, Iovis puellisDa quam libet metallum.Formosa ave Cythera,Valete vos, MinervaIunoque, Cum Iove ipse.Malum, Diona, vestrum est.
XIII.
Qui flammeis ocellisVagabar huc et illuc,Et nil sacra in DeorumNon aede conspicabar.Ut lucidis ocellisCuncta astra conspicanturPalantia alto OlympoIn noctibus serenis.Nunc ignibus retusisNil prorsus intueriPossum: quia ex ocellisSol igneis NeaeraeRadios meos refutat.
XIV.
Mei cum, Neaera, nobisInvergis osculando,Apis labella pungit.Cum verticem corollaMeum, Neaera, cingis.Me spina mordet, interRosas latens rubenteis.Cum tortileis capillosTuos, Neaera, miror,Torquent mihi catenam.Cum linguam hiare cernoEt occupe, occupandoConvicium reporto.Supercili nigroremMiratus, ecce nostriPars corculi notatur.Digitos videns rubenteisAurora quos sibi optet,Animus mihi implicatur.Laeveis tuens papillasVertigine ambulareCaput occipit rotunda.Pede Cum lavare nudoOffendi, is ipse nudusPes colla nostra pressit.Cum flammeis ocellisMe verberas, Neaera,Sunt spicula illi Amoris,Queis vulneras iocando.Sic in Lepore cunctoAculeum relinquitAmor aureae Neaerae,Cum mella destinastiPotare pura, Amator,Absynthii venenumCum melle combibendum est.
XV.
Si quis me amavit umquamVel quis me amabit umqua,Vel quis me amat modo, omneisHoc unicum precabor.Me sata Cum sepulcroSuccedere imperarint,Deque hoc Lepore nostroNil sit super, nisi urnamQuod impleat pusillam.Ne carmina ista nasoRigido velint videre,Nec laedere, ut PoetamMollem, ista muginatum.Vita est pudica nostra,Lasciva carmina ipseAmor hoc modo enotavit.Scelus est amare, si quisScelus esse volt, amandaAmabili ore dici.Dum vixi, amavi; amandoEgo neminem involavi,Laesive, nec ioco uno.Par flagito rependiCum mortuus iacebo.Quod si caduca vulgiTraducet aura vatem,Spero pium PoetamCineris mei misertumAliquem inde nasciturum,Qui vindicare possitEt ausit innocentem.O saecla cana, si quemFeretis, hoc iocosiNarrate voce vatisAb hac ei papyro.
XVI.
Terrere si queamusLachesin feroci ocello,Me nemo torvioreVultu arrogans pererretErroneum aequor istudQuod vita dictitatur.Sed ferreos sophistasFerro necat sororumFerrissima illa triga,Quae nil potest timere.Valeant severa vulta.Ego blandulis ocellisVitam meam intuebor.Ubi es, caduca vita?Multa irriganda myrrha es,Multo abluenda vino es,Ut, quae nequis manere,Pede blandulo recedas.
XVII.
Opum satis, Neaera,Mihi parens reliquit.Non quod putem illa multaQuae pauca sentiam esse.Sed quod satis sient, queiVivamus atque amemus,Sine labe puri honeste.Et quod nihil cupiscamHabere quod negatum est.Et quod satis putem, ambitQuod usus atque honestas.Proinde gaudeamus,Nil ad me habere multum,Nil ad te habere multum,Cui dextra sors DeorumSatis dedit, deditqueMentem, ut satis videriQuod est, queat; BeatumHunc arbitror putandum.Proinde gaudeamusLepideque eo fruamurQuod dextra dat Deorum.Si vita quid dolorisMortalitatis additLege, id seramus una,Nihil mali queramur.Deus omnia ista torquet.Quod est tamen doloriEmendet acri AmoreConiunctio marita.Ardere eos sinamusOpum Cupidine atra,Quos barbaros putamus,Et hospites bonorumNon et heros, vocamus.
XVIII.
Taubman, Dionae Ocelle,Heinsi, Minervae Ocelle,Baudi, Thaliae Ocelle,Cupidinisne OcellumSalute vos RosillumMactare sustinetis?Cupidinis RosillusOcellus est venustus,Treis ille volt ocellosSalute mactitareTrium pareis Dearum.Salvete io DearumTrium pareis ocelli,Trium Dearum ocelliAmabileis Poetae,Pareis gemelli, amatiPari Lepore Phaebo.Venus invenusta sit, niTaubmane dictitariVelit suum te ocellum.Inerudita Pallas,Nisi suum te ocellumDicat, putetur, Heinsi.Ingrata sit ThaliaNisi Baudium salutetUnum ex suis ocellis.Salvete treis DearumTrium pareis ocelli;Taubmanne, Baudi, et Heinsi.Cupidinis salutatVos alter ex ocellis.
XIX.
Anacreontis umbraSenis capillo, at oestroCupidinis, puelli.Favere te RosillusSibi iocosus ambit.Veni pede elegantiSenex beate, nostrosLepore mactitatumLususque Gratiasque.Tuo furore plenusVacillat iste vates,Musas nihil moratur.Tua fata nos docereVoluere vita nostra sitQuam sit caduca, cum teAcine extulere victum.Tua dicta nos docereVoluere, quam LeporeSit plena nostra vita,Nisi barbaro furoreEam inquinemus ipsi.Senex gravis LyaeoCantansque saltitansque;Saltansque cantitansque,Bibens, amans, rosisqueScatens, Magister unusEst optimus docendiQuam sit caduca vita.Cum vita sit caduca,Pietate salva amemus,Saltemus, et iocemur,Bibamus, et canamus,Rosis caput revincti,Hoc omnium magisterCanit optimus, docetqueAnacreon disertus.Anacreon diserteFave tuo Rosillo,Cum candida Neaera,Amore volt faventeVitam ioco atque LusuDecurrere impotentemIoci potens Rosillus.Rosille vive, amaque,Nisi ames, fuisse censeIubet hoc Anacreontis,Vel at furor Catonis.
XX.
Crudelis Orcus ergoIus in me habebit illudQuod habet rude in popellum.At ego Charin, Dionam,Quivi videre nudasNec interire! nescisCrudelis Orce, nescisCum quam bono PoetaTibi res sit! Orcus insit:Deas videre nudasAnacreontis nescis?At ille iam sepulcrumQuoque perdidit poeta,Messore me recisus.Deas videre nudasAn Caesarem et SecundumOblitus es, Rosille?Messore me recisiAbiere uterque mecum.Hoc tu tibi placetoInvestis atque pususQuod Anacreonta dudumSenem sequare versu.Ah Orce, ah Orce dure,Ob praemium interiboPuer senis Poetae?
XXI.
Non hoc mihi profectoNihil est, Neaera dulcis,Praesente quod CoraeboTibi crusculum Favon IHeri retexit aura.O Flora, ni maritumTuum dein iubebisTali abstinere lusu,Adulterum putasti,Sed ille leno siet.
XXII.
Unum Neaera naevumIn corpore elegantiEt adfabre expolitoUnum Neaera naevumHabet atque habere se scit.Unus, Neaera, naevusPotior nitente forma estForma expolit a ad unguem.Unum, Neaera, naevumNisi hunc habere posses,Nemo, Neaera, formamTuam cici aestimaret.Tuum, Neaera, naevumEgo expolire malim,Quam Consul esse semperRomae, vigente divumNata urbe, ut exoleta est.Quid hoc, Neaera, magni est?Naevum tuum mihi daQuoties lubet iocari,Formam alteri, Neaera,Servato fulgurantem,Mihi da, Neaera, naevum.Quid hoc, Neaera, magni est?
XXIII.
O Splendor et VenustasAmabilis Neaerae,Vobis canamus hymnum.O Gratiae et LeporesAmabilis Neaerae,Vobis sacramus hymnum.O Fulgor atque FlammaAmabilis Neaerae,Vobis sacramus hymnum.O Castitas, PudorqueAmabilis Neaerae,Vobis sacramus hymnum.O Suavitas DecorqueAmabilis Neaerae,Vobis sacramus hymnum.O Puritas NitorqueAmabilis Neaerae,Vobis sacramus hymnum.Divina Virgo, VirgoPar aut prior DeabusAntiquitatis altae,Tibi hunc sacramus hymnum.Nisi dignus iste vobis,Sacer est tamen Poeta.
XXIV.
In Gratiarum ego ulnisPuer educabar, et meVeneres suas docebatCum lacte Cypris ipso.Anni graves valete,Aetate nil agetur:Schola nobilem CytheraeCum lacte habet Poetam.Cum lusitare pususIn Cypridos volebamGremio; Puellus isteVulcanus intonabat,Mars est, habe pudoremConiux, habe pudorem,Mars est puellus iste.Vulcanus intonabat,Me Cypris educabat,Gremioque lusitantemDormire cantitabat.Simulabam ego soporem,Sopita donec ipsaSimulare nil putaret.Ibi illam ego petebamVeneris rosam elegantem,Risuque sentientemSubinde vellicabam.Subinde vellicantemRidebat alma Cypris.At Gratiae docebant,Hoc istud, illud, atque hocQuod scire non volebam.Cypris venusta dormiDormi venusta Cypris,Te dormiente, CyprisRosa vigilat venusta.Rosa si cupit soporem,Rosam ipse vellicaboDonec neget soporem.Rosa iam negat soporemMecumque lusitareRosa iam cupit venusta,Dormi venusta Cypris.Dormire iam rosa insit,Vigila venusta Cypris.Saepe ipsa lusitantemDeprendit, atque iussitDigitum rosa abstinere.Digitum rosa abstinebo?Dormi venusta Cypris,Rosa ego abstinere noloDigitum, venusta Cypris.Sic saepe lusitabam,Sic diva me educabat,Rosas modo eleganteisVexare, nemo me unoMeliorve doctiorve est.
XXV.
Vieti senis puellaHirquo me heri ex ocelloMiserabile atque pulchrum,Plenum spei, videbat.Vieti senis puella,Frustra, puella, frustraAmabile intueris.Sic lusitandum, et istaVendenda pulchritudoHac lege Anacreontiest,Ne quid Lepore tantoMereatur invenustum,Quod mugilem vocabantSenes in urbe Romi.Quare, puella, frustraFrustra vides venustumIntrisse si tibi quodVoluisti, id exedendum estSine damno Anacreontis.
XXVI.
Multum elegante pennaAmoris ordior vim.Amor puella prima estAvia aeviternitatis,Caeli Aequorisque mater.Puer est Amor Cytheres,Pater est Amor Cytheres,Nepos Amor IovisqueAtavus, pater parentisNatusque filii, atqueUxor suae sororisFortuna quae putatur.Frater sui nepotis,Fratrisque Amor parens est.Amor omnium parens est,Amor omniumque frater,Quia absque amore nemoPater est, nihilque frater.Aenigmatis quid est isMeum implicas honorem?Sonuit pharetra, et arcusSonuit suam ad pharetram.Amor est Poeta primus,Quod est Poeta, quicquidPote fingere est Poeta,Amor est Poeta primus.Salve Poeta princeps:Sine fratre sed Lyaeo,Sine matre sed Diona,Vale, Poeta princeps.Plus est AnacreontaAmoris esse regno,Et Liberi ad ChoreamMatrem sequi Dionam.Multum elegante pennaAmoris exsecror vim,Si quae caret potitu.Hoc munus est Dionae.Matri suae necesse estServire mollem Ephebum.
XXVII.
Convivium absque flore,Est Delia absque sole,Est arbor absque rore.Unguenta cum corollisFaciunt bonos Poetas,Mordere laurum in ane est,Tripodem insidere vanum est.Si versibus PoetamTentare vis probandis,Unguenta cum corollisInebrient PoetansModimperante Baccho.Nisi sic Poeta plenoIn carmen ore surgit,Cerebrosus est sophista.
XXVIII.
Viden' meos coturnos?Ut ille et iste dextriUt ille et iste laevi?His Terea, et necantemNatos tonare PrognenVolo, io fauete Musae,Sophoclaeum quid isticCertatur hircum ob istum.Sed hircus est Bloviscus,Si vicero, hirce, vae te,Vae te, Blovisce faetens!
XXIX.
Saltantem Amore ego hisceOculis, Neaera, vidi.Saltantem Amorem ego hiscePedibus secutus, hisceManibus fere apprehendi.Sed ille saltitandoElusit appetentem,Et hinc et hinc et indeFugitque et est reversus.In orbem ego sequebar,Mox ipse me premebat,Iam recta iter tenebat,Recta iam ego sequebar.Donec, Neaera, donecTe vidit ille, donecTunicam sub ille vestramCorrepsit; ah Neaera,Sine me inde, me sine inde,Sine me inde, vel sine isticSaltim, Neaera, saltimRimari Amoris haedum.
XXX.
Non es pudica, non es,Non es pudica, Polla,Nec es venusta, Polla,Sis quamlibet pudica,Sis quamlibet venusta,Tota impudica, Polla es,Tota invenusta, Polla, es.Quia basium aure vendis,Idque haud tua, popelli.