March 2004 Ruediger Niehl
new TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check. Please note that texts from this anthology do not provide reliable copies of the original editions.


page 395

SEBASTIANI ARTOMEDIS FRANCI.

Consulibus et Senatui Cupphoviano, 8.

ET quis erit finis? iam plus satis ante molestus,
Pergis adhuc fessis auribus esse gravis?
Haec aliquis vestro mihi de grege, cui mea paucis
Musa refert: sic me praedia curta beant;
Sic ego, quos caros habeo, quibus ampliorest res,
Uberiora istis et meliora ferant.

Introductio Georgii Coqui, Ludimoderatoris Cnipboviani. praesente Consule et senatoribus.

PRincipe cum vestro Patres saluete verendi:
Pieridum salue turba sacrata Duci:
Ante alios ego te iubeo saluere, GEORGI,
Cura recens animi deliciumque mei.
Provida quem voluit venerandi cura senatus
Drala gymnasii sceptra tenere sui.
Discendumque operas moderari, operasque docentum,
Ne quemquam in praeceps devius error agat.
Hinc pietas arcem meruit tua, raraque virtus,
Fecundumque bonis artibus ingenium.
Nec pudeat reliquos, sede inferiore locatos,
Sponte duos nutus et tua iussa sequi.
Quem DEUS et procerum digne chorus aestimat; illi
Grande nefas cultum velle negare suum.
Nec, si qui audebunt, facient impune. sed at te,
Dux bone, quo coepit tramite, sermo redit.
Materiam laudis Spertam, duce et auspice CHRISTO,
Nactus es; hanc orna moribus, arte, fide.
Multi illam tacitis votis petiere, sed unum
TeDEV Shoc dignum censuit esse loco.
Cui primis favet a cunis, cui divite cornn


page 396, image: dela0396

Religio dores contulit alma suas.
Cui Sophiae licuit penitas intrare latebas,
Corque avidum solidis exsatiare bonis.
Quem taciles Musae, quem carminis auctor Apollo,
Lactea quem charitum turba dccenter amat.
Cuius ab ingenio, stolidi Soror impia fastus,
Ambitio procul est; frater et ipse procul.
Aurea virtutis comes esse modestia gaudet;
Laudis et artis inops, qui tumet, esse solct.
Instantes aversa fugit, fugientibus instat
Gloria, perque humiles surgit ad alta gradus.
Mox crit, ut titulisque novis et honoribus auctus
Egregium doctâ nomen ab arte feras.
Idque alibi. nunc hic habita, CHIST Oque vocanni
Obsequium et pactam perge probare fidem.
Est aliqu d tanti mandata capessere Regis,
Militis et laudem promeruisse boni.
Debellasse feros armia victricibus hostes,
Res Domini saluas Adseruisse sui.
Sisyphius nostrae labor est (quis nescit?) arenae,
Cordato sed enim convenit ille viro.
Posse dabit, qui velle dedit. sua castra sequenti
Militiae Princeps robur et arma dabit.
Fallor, an officii legesque modumque requiris?
Iusta rogas, et ab hoc non aliena foro.
Sed mihimusa pudens dextram modo vellicat aurem,
Praeceptisque monet non opus esse meis.
Omnia nota tibi dudum satis esse superque.
Vela igitur nostri contraho navagli.
Tutusiter carpes, sidux tibi regula VERBI,
Conscia si monitrix mens tibi semper erit.
Sitempus fore, certus eris, quo muncris omnes
Excutiet partes iudicis urna tui.
Netamen hic etiam tibi desit amica voluntas,
Te memorem iubeo Nominis esse tui.


page 397

AGRICOLAM pars Prima; COQUUM sonat altera. sat se
Multa monent, si rem dispicis, ista duo.
CURA sit Agricolae, cui messis et area cordi.
Nosse habitum et mores ingeniumque loci.
Nimtrum haud cauctis genius regionibus idem.
Omnibus haud idem fragibus aptus ager.
Gratior hic matri Siculae, Patrive Lyaeo;
Palladiis ille est gratior arboribus.
Hic bene farra virent; triticum felicius illic:
Haec milio tellus convenit; illa fabis.
Nec satis est curui terram proscindere aratri
Dentibus, et fosso spargere semen agro:
Ni simul exscindas pestes radicitus omnes,
Monstraque frugiferae non toleranda Deae,
Lappasque tribulosque, voraciaque agmina mures,
Furtivas sub humo qui posuere domos.
Saepe soli vitiosollers cultura medetur;
Irritus est hominum saepe boumque labor.
Nunc opus est gelidos sulcis inducer rivos.
Nunc pingui glebas exsaturare simo.
Expedit et vicibus cessare novalia certis,
Fertilis alterna gaudet ager requie.
Fas etiam solem et pluvias, aurasque faventes
Supplice munisicum vocerogare DEUM.
Nec fremere ad steriles annnos, sed pectore forti
Durare, et missis spe melioris ali.
Hictu care DeO, Musisque, mihique GEORGI,
Plurima quae fugias, quaeque sequaris, habes.
Ingenia inprimis puerorum, et captus, et aeta
Discernenda acri sunt tibi iudicio.
Quis nisi mentis inops teneris imponat alumnis,
Quae nequeant ipsi pondera ferre viri?
Utile saepe fuit paucis, quod inutile multis;
Qui pueri vires consulit, ille sapit.
His iocus est, operis fungi gravioribus; illis


page 398, image: dela0398

Prima satis magnus sunt elementa labor.
Qiqe dare clava tibi magni neger Herculis; illa,
Per numeros venient sponte gradusque suos,
Arte opus, arte volans pelago ratis; arte quadriga;
Martius arte regi vult equus; arte puer.
Huius agri lex est: Nec ubique; Nec omnia. Prudens
Elige, quod ratio postulat, hora monet.
Nunc petat argolicas cursu, sed parcius, oras;
Nunc tuus in Latio puluere sudet equus.
Nunc puer in Tulli camopo spacierur aperto;
Nunc bifidi figat montis in arce pedem.
Discere praecipue teneris adsuescat ab annis,
Quae pascant animam, quaeque perenne iuvent.
Hoc caput, hic nostrae fons est et cardo salutis:
TE IESV, et meriti vim didicisie tui.
Quo sine, quid nugae poterunt prodesse canorae?
In tenebris iter est ars pietatis inops.
Laude carent etiam cultis sine moribus artes.
Prae docto, puerum praestat habere bonum.
Quid mihi profuerit, siplus satis omnia norim.
Nil faciam; vi â pessimus, arte potens?
Intus alam; quorum pudeat foris: exsecrer orc
Barbariem; factis turpibus usque sequar.
Nil nisi thus, messesque Arabum promittat odorac
Lingua; nor eructet, Styx quod olere solet.
Lethiferis igitur vitiis occurre, GEORGI,
Sentibus a rigidis sit tibi purus ager.
Exulet infamis, medicam qui respuit artem?
Sede sua dignum qui resipiscit, habe.
Verberibus resides, dociles hortatibus imple;
Degeneres accunnt verberâ verba; bonor.
Tristia cum meruit laesi puer ora Magistri;
Cum reus in vultu signa dolentis habet:
Tunctua salua tibi res est, mox causa serenae
Frontis erit, rugae causa quod ante fuit;


page 399

Occultae pudor est virtutis amabilis index,
Dedecus horrescit cum puer ipse suum.
Crede mihi, fugiet, quod nunc mase conscius odit;
Flagitii, qui sic uritut, hostis crit.
Praeterea fessos fine pausâ intendere neruos
Non decet, et curas perpetuare graves.
Otia debentur Musis sua. rumpitur arcus,
Si nimius validas experiare manus.
Indiger et precibus labor impiger. utile non est
Consilium, ni sit desuper auxtlium.
SED quid; als, de messe iubes sperate futurâ?
Solliciti merces ecqua lâboris erit?
Hoc vero, hoc ulcus tangi timet. ergo vetustae
Me satyrae verbis bis tribus expediam:
Scire volunt omnes, mercedem soluere nemo.
Praemia qui meruit. praemia rarus habet.
Sors eadem CHRISTI quondam fuit. omnia perfer,
Maganimi comitem te iuvet esse Ducis.
Sinegat ingratus, quae debetpraemia, mundus,
Fide DEO; mundus quae negat, ille dabit.
DIXIMUS Agricolae studium pro tempore paucis.
Restat, ut eximium te iuvet esse COQUUM.
Si bene Bibilici sapuit festiva poetae
Musa: conquus domini debet haberegulam.
At Coquus Aonidum mensis qui fercula ponit,
Agminis infirmi debet habere gulam.
Quid valeat pueri stomachus, quid ferre recuset,
Expendens, multâ temperet arte cibas.
Dura fugit, qui lactis eger, cui robur et anni,
Non amat exigui munere lactis ali.
Nec dulci femper locus est, nec semperamaro.
Nunc piper est stomacho, nunc crocus utilior.
Laus sit aromatibus reliquis sua: iudice CHRISTO,
Nobilitas salis est utilitas que prior.
Hic animarc cibos potis est, perit ars, perit omnis


page 400, image: dela0400

Gratia, laudati cum salis usus abest.
Sic nisi sal ferulae mores compescat agrestes,
Et labor incassum sudat, et artis opus.
Exemplo libet e rebus vulgaribus uti:
Squamigeri grex hic agminis instar habet.
Quod sale conditum durat, gratumque palato est;
Ni bene condieris, putre cadaver erit.
Spectantumque immane oculos offendet, odotem
Tartareum castis natibus obiciet.
Scilicet haud montirum est aliud deformius ullum,
Quam puer insulsus moribus, arte rudis.
Haecte pauca docent, nec enim libet addereplura,
Ceruici incumbat sarcina quanta ruae.
Vix Phidias, vix iple Myron, vixipse Prometheus,
Deucalionve operipar queatesse tuo.
Esaxo formandus homo elt; e stipire duro
Pallas; et e puero, vir gravis atte, rudi
Templa; domus; urbes; ipsis cum Regibus aulae,
Implorant operam Villice magne tuam.
QUOD felix igitur tibi sit, quodque urile multis,
Aggredere immensi grande laboris opus.
Funde preces crebras; opere ne parce fideli;
Cetera celesti Numen ab arce dabit.
Rem facies, nec erit labor irtitus; et tibi quondam
Proderit ignavas non habuisse manus.
Nam generis nostri sator et reparator IESUS,
Qui mala pro nostrâ mille salute tulit,
Stirpe satus geminâ; lumen de lumine; verus
De genitore DEUS; de genitrice itidem
Verus Homo; tua cui tetis industria neruis
Militat; ille tuae buccina laudis erit.
Cum celso in solio spectandus, honore perenni
Afficiet iustos, suppliciisque malos.
Interea seruis (quando illius absque porenti
Nec sumus, aut quicquam possumus auxtlio)


page 401

Si bonus, o, faveatque suis, animosque sequaces
Instruat in laudes oraque prompta suas.
Conatuso pios fortunet, ut organa simus
Grata solo fructu divite, grata polo.

De diotismis Conradi Leii, Ad Lectorem.

NE titulo metire librum, ne pondere, Lector;
Saepe sub exili tegmine gemma later.
Aucupii genus est, magni sua carmina Vates
Cum properata vocant, cumque parerga vocant,
Quis properata putet SCHEDH SCHEDIASMATA?
POSTHIUS Erga canit, nuda Parerga vocet? quis, quae
Quid GRUTERE, quis pote dulcius esse Periclis?
Quid, TAUBMANNE, tuis culiius esse avibus?
SCALIGERI quis non cupiat Teretismara: quis non
Totus amat Nugas, docte CATULLE, tuas?
Vatibus ergo bonis mos est, non velle videri,
Sed titulis foetus extenuare suos.
Hic MEUS Ausoniae promens Idiomata linguae,
Esse IDIOTISMOS, inquit. Apollo negat;
Triga negat Charitum; iurant Heliconis alumnae,
Mundius esse nihil; doctius esse nihil;
Sanctius esse nihil. Divini parcite vates
Ulterius fictis ludere nos titulis.
Sat liquet esse pares vobis ad maxima neruos,
Cum superent vestri seria nostra ioci.

Ad Iohann. Eckardum Musicum.

POscimur adthalami taedas, eccarde pudicas.
Ibo prior versu. tu citus ambrosios
(Nam potes) adde modos. Tria sunt, quae nobilis auctor
Omnibus esse piis grata DEOque canit.
Intemeratus amoi fratrum vicinia concois:
Pax nivercustos fida perennee tori.


page 402, image: dela0402

Autea dent alii: nobis labor unicus esto,
Haec tria coniugibus dona rogare novis.

Huldrichi Apelii Rosa.

NVper ut irrepens Paphios HULDRICHUS in horton
Audaci teneras messuit ungue Rosas:
Spina manum laesit; cor arundine fixit acutâ
Acer, in insidiis qui latitabat, Amor.
Utraque poena gravis, misro cor liquitur aestu:
Saucia crudeli vulnere dextra tumet.
Risit ad haec, furemque suum miserata Dionee,
I Buer, et medicum, dixit, anactoreum
Consule; Gaebelio nomen. nihil addidit ultra,
Gaebelii notos mox petit ille Lares.
Poscit opem, dextrae facilis medicina reperta est?
Difficiles aditus vulnera cordis habent.
Irrita vis herbis fuit omnibus, irrita verbis,
Artificum doctis irrita consiliis.
Sola superveniens, patruum dum forte salutat,
Auxilium virgo Goebeliana tulit.
Cui virtus animum finxit, cui gratia mores,
Virginei sidus quam liquet esse chori.
Cui Rosa conveniens nomen dedit; ilicet illi
Purpureus roseas stat pudor ante genas.
Emicat ex vultu probitas ex ore venustas,
Nectareos fundit lingua pudica favos
Quam genuit quondam nostrae Camerarius Aufz,
Ex mius meritis et pietate Senex.
Hanc miser Apelius cupidis dum spectat ocellis;
Mellitos avidâ dum bibit aure sonos;
Dum niveam tangit dextram; dum basia libat;
Et cor hians intus mitior aura fovet:
Conuluit, res mira; gravis deferbuit aestus,
Et patruo melior Virgo fuit medicus;
Nata solo, morbi fuerat; nunc causa salutis


page 403

Fit ROSA, parte sui principenata polo.
Nobiliot gemmis, flavo preciosior auro,
Pulchrior Hyblaeis casta SUSANNA rosis.
Hanc igitur laudat medicis magis omnibus unam,
Hanc vitae sociam deligit Apelius.
Hanc amat, hanc thalami sibi foedere copulat arcto,
Praesidiumque vocat dulce, decusque suum.
Fallimut? an placidi flatu satiata FAVONI.
Innumeras parier foeta SUSANNA Rosas?