July 2004 Ruediger Niehl
new TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check. Please note that texts from this anthology do not provide reliable copies of the original editions.

IOHANNIS LINCKII SILESII

Elogium veris.

ANnus io, novus annus adest pulcherrimus annus!
Dum semota legens Titan vestigia ad altos
Contendit spaciis colles et sidera contra
Difficiles raptat currus, celsasque quadrigas:
Axis qua limen cornu saltuque petulcus
Excubat ante Aries, vigil et cara ostia servat.
Cedit hiems nivibus canos hirsuta capillos:
Amplius attritis non pendet stiria ramis:
Asto oculis facies se reddit amabilis: ipsos
Cum caelo videas homines posuisse veternum.
Flabra tenent Cauri: lenis favet aura Favon I:
Qua glacies resoluta vomit de collibus amnes,
Atque ruens late vicinum vallibus alueum
In fluvii properat: propioribus auricomus Sol
Cuncta animat radiis viguo reficitque calore
Brumali sopita gelu quaecumque feverunt.
Mutat terra vices amicitur gramine campus:
Explicat ipsa comas arbor vaga flumina circum:
Daedala cinnameo tellus fert germine flores:
Vis speciosa soli spaciosa theatra coronat.
Ito procul, procul ito dolor procul ire querelae:
Nil nisi laeta petit iucundi gratia veris.
Chlori mihi citharam plectro coniunge sonantem:
Dum veheris per agro croceis iam florida bigis,
Aureolisque rotis dum roscida tempora pingunt
Flaventesque comas violae surgentis honores:


page 1093

Cuncta nitore tuo dum reples atque nidore.
Nescio quid primum memorem? me copra turbat.
Iuppiter antiquos iterum meditatus amores
Convigis in gremium telluris depluit imbres:
Aptior ut flores et amandas educet herbas:
Utque novos captet cultus gratumque colorem.
Laurus odoratis baccis ut frondeat horto:
Laurus amata comis Vatum Cliusque brabeion:
Ut rosa purpureo surgat madefacta eruore
Matris Acidaliae tenelique per avia fetus:
Et casia, et calthae cum purpureo Narcisso,
Et ferrugineo qui maeret flore Hyacinthus:
Ut niveo cratere argentea lilia crescant,
Flosculus et Clyties, nec non vaccinia nigra.
Scordion ut reddat gravibus medicamina morbis,
Conspiciatur agris et Eryngion utile nuptis,
Atque meliphylla et cerinthae ignobile gramen,
Et tu qui cerebro largiris Amarace robur.
Quid genus alituum refe ram! Regina canentum
Daulias arctat avis voces discrimine multo:
Cuius ridetur stridenti gutrure Coccyx
Aemulus, ignari certissima imago melodae.
Laudat alauda Deum, vel habens de casside nomen,
Coniugii exemplum frondosa Turtur ab ulmo.
Aggemitiassociat cantus rata veris hirundo
Nuntia: coniungit blandas fringilla querleas:
Luteolis et suave canens concortata canthis.
Vitea quid dicam genialis dona Lyaei,
Aerummas aegris dulci quae nectare pellunt?
Quid loquar aerii caelestia munera mellis
Quae dat Cecropii populatrixales Hymetti?
Augusta angusto nequeo haec bona dicere versu.
Hos veris prima crescentis origine mundi
Illuxisse dies, tali at que ivisse tenore,
Nemo est qui dubitat: cui tantum est cognita vatis


page 1094, image: delc1094

Pagina cornigeri. Primaevos vere parentes
Condidit, atque dedit divinae particulam aurae
Iova sator, iunxitque tori duo corpora nexu,
Subiciens caelum impetio terrasque parentes.
Felices rerum Dominos: sua si bona saltem
Novissent! Nisi prima parens sacra iussa Tonantis
Viperen colubris suasu violasset iniqui,
Ausa malum malum malis adhibere prteruis.
Hinc decus extemplo raptum: versa omnis in umbras
Lux cessiu non ccessit tenebraeque profundae:
Et variae pestes sub ere; ac pallida egestas
Et dolor aruigenum fodere cubilia fibris.
Quot dotes dedit una dies, tot et abstulit una.
Sed bene! non speciem hanc casum miseratus acerbum,
Iova tulit: terris venturum nobile semen,
Unigrnam Christum amissam qui restituat rem
Promittinprae betque aegris solatia poenae.
Vere Deus coe! o testatus pectoris iram
In scelera humanae gentis fatalibus undis
Diluii sata laeta. hominum genus atque ferarum
Perdiditiundisano dum fertur in aequore Cymba
Lamechidae lovae man data et scita secuti.
Vere ubi lanigeri pecoris, qui vexerat Hellen,
Dux matutinos caeli lustraverat ortus,
Aequararque diem nocti concordibus horis,
Depuisis iterum teilus apparuit undis:
Cymbadue litroribus servatos reddit aiumnoe.
Vere Deus rubec submersit gurgite turmas
Regis Idumaei: und vac de stirpe nepotes
Seruitio exemit: ductor quibus optimus ibat
Amra midet: stillant percussis flumina petris:
Manna plhit caelo: gens conserva tur eremo.
Ardua per Sinai iuga legis scita novantur.
Utque dies decies ter primo surgere mense
Ortu visa fuit: celebrant solennia Pachae


page 1095

Isacidae: post legiferi mox funera vatis
Devenere locos gratos, et ad optima tempe,
Culta Palaestinam qua clarant oppida terram,
Nunidae ductu, prae stantis Marte, togaque.
Vere novo Mariae Christus con ceptus in aluo est
Caelitis Aurai vi: cum iam Martius orbi
Vicenos ac quinque dies soluisset ab axe.
Idem cum vitae ter denum impleverat annum
Adiuncto quarto post livida vulnera ligno
Affixus moritur dicitque novissima verba.
Sed simul ac prodit terno Pallantias ortu,
Etumulo surgit sociosque revisit amatos:
Atque quater denis consortia cara frequentat
Solibus inde poli subuectus ad astra triumphat.
Addo unum: res multa fidem stabilire videtur:
Vere quod in dagans Christus quaesiror in altu
Nube revertetur: cum clarum buccina clangens
Excibit vita functorum corpora tumbis.
Nec procul esse reor tempus per amabile tempus
Illius adventus. Ver ô fer gaudia finis.

De Musica.

QUid valeat: quam praestat opem: quo fonte feratut
Musica iocundis ingeniosa sonis:
Dum colo Lynciadum muros hic hospes ad Istri
Flumina veloci vortice clara canam:
Tu mihi qui dio consertas pectota nodo
Et patris, et nati, Spirirus alme veni.
Spiritus alme veni vastum maris aequor arandum:
Tu rege sa crato carbasa tensa Noto.
Vos, genus egregium, proceres vos stirpe potentes
Maiorum coeptis quaeso favete meis.
Sic vobis Aquilae dent mollia iura Quiritum:
Austria sic votis non aliena ferat.
Est inculta satis mea Musa nitoris et expers:
Castalii laticis non rigat ora loquor.


page 1096, image: delc1096

Pendula ceu tenuem deducit aranea telam
Sic ego nil altum: lenia cuncta paro.
Sed favor affulget: frontes, oculosque serenos
Aspicio. brevibus cuncta referre decer.
Unde sed incipiam: lato patet area campo:
Haereo: sunt multis multa canenda modis.
O si nunc aliquis ductor mihi praevius iret:
Dum mea mens variis fluctuat aegra notis!
Quas canerem laudes! quas ferrem carmine grates!
Si votum pondus posset habere meum.
Dum loquor: ecce novo se nostris ossibus igne
Impiicat aethereo lapsus ab axe rigor.
Protinus exurgo: solito mihi pectora maior
Est calor, exosus taedia lenta morae.
EXnito: tacitam perrentant gaudia mentem:
Gaudia quae stimulos, Numinis instar alunt.
Excedit sublata procus mens corpore sueto:
Ignotawque iuvat prorsus inire vias.
Ocius in urrides valles, et amoena vireta,
Qua Ver ambrosio spirat odore feror.
Hîc facies aperit sese mihi mira tuenti:
Hic nova non visa turbat imago rei.
Quippe Deum video fulua de nube creare
Omnia vi verbi cunctipotente sui.
Exurgunt primo radiantes aethere flammae:
Et vicina mincant sidera fideribus.
Lumina dant rebus duo certo foedere lucem:
Sol regit ipse diem: Cynthia noctis iter.
Hinc coepit vitreo discludere Nerea ponto:
Perpetuis metis seque parare solo.
Omnigenas lierbas floresque colore superbos
Ferre iubebat humum: iussa ferebat humus.
Humani tandem de gleba corporis artus
Finxit: et effigiem iussit habere sui.
Aligeri, denso crepitant examine circum


page 1097

Auctorem, primae nobile lucis opus.
Pars plaudit choreas: pars versicoloribus alia
Alta petens gyris ludit, et astra stupet.
Indulgent plectris alii, fidibusque canoris:
Artificique cient carmina laeta manu.
Pars tenui variat vocum discrimina mille
Gutture diversis insiuvata modis.
Oquam concentus iuavis quam Musica dulcis!
Quam verbis nemo sat celebrare potest.
Hos inter vitae totum traducere tempus
Opta bam: movit gratia, movit amor.
Consona vox vocinnens menti: chordaque chordae
Congrua: caelesti Musica digna choro.
Attonitis inhians animis et pectore toto
Exiluiirugae non habuere locum.
Laetitiam, iuvenes inter, mediumque per agmen,
Virgineos, specto ferre referre pedes:
Laetitiam, nostro quae res est rara sub aevo:
Dum scelerum tellus mole subacta gemit.
Applaudunt Charites: et plenis gratia rivis
Exundans: et, cui fraus inimica, favor.
Quid loquar? hey verbis me prorsus reddit egenum
Musica pennigeri non reticenda chori.
Hac sibi quod primos ab origine vendicet ortus
Musica, qui du bitet nullus opinor erit
His animadversis vultu vestigo sequaci
Primigenam matrem, primigenumque patrem,
Ibant Elysii nemoris per flore rura
Ambo pares annis, mentibus ambo pares.
Ibant: et lovae caeli terraeque potenti
Pangebant grato pectore dulce melos
Nascentemque diem, dece dentemque solebant
Condere cantando, dulcisonisque modis.
Ulterius me raptat amor: me plura subinde
Rimari, votis saepe petita iubet.


page 1098, image: delc1098

Pergo mox cerno centum subilime columnis
Templum, quod turres tollit ad astra suas.
Visendi studio propius vestigia flecto:
Et tecti flagrans interiora peto.
Exoritur sacram populi con cursus ad aedem:
Innumeram plebem concio sacra vocat
Ordine considunt: et iam loca sueta capessunt
Cum senibus pueri cum puerisque senes.
Nec longum tempus! sacros sacra Musica ritus
Orditur: laudes exequiturque Dei.
Omnia perlustro pendet laquearibus altis
Machina. quae cannis prodiga suave sonat.
Illa graves: medias haec: altera promit acutas
Voces: quas miro ventilat aura modo.
Non potui mentem (fa teor) satiare videndo
Ingens humanae calliditatis opus
Hinc liquet ingeniis vis quanta sit insita nostris:
Si sortis coleret quisque talenta suae.
Vix bene desierat: demulcet gratiora aures
Mortali, studio fictus, in ore sonus.
Concordes miscent variae discrimina vocis
Cum pueris iuvenes cum senibusque viri.
Concentu delubra fremunt, Geniusque, locusque
Apta domus precibus: vocibus apta domus.
Devotis animis vulgus studioque fideli
Attendens patula percipit aure melos.
Linuqueo fanatiuvat plures lustrare recessus:
Musica quo fieret notior una mihi.
Est in conspectu regali structa paratu
Arx in praecipiti conspicienda iugo.
Ascensu montem supero: penetralia tecti
Augusti propius posse videre placet.
Hic. qui frena tenent: populis qui iura ministrant
Fixerunt sedes sorte favente suas.
Tempus erat medium quo Sol ascenderat orbem:


page 1099

Poscebat suetas hora, diesque dapes.
Instaurant magno Reges convivia luxu:
Et positis curis non nisi laeta parant.
Dona laboratae Cereris, Bacchique locantur
Mensis, et grato pocula plena mero.
Dant famuli manibus medicatas floribus undas:
Et studio curat singula quisque suo.
Conveniunt proceres: picto discumbitur ostro:
Astat honoratum cum gravitate decus.
Gloria se volucri gyro. seprae pete pennae
Rem: gio librat talibus aequa viris.
Languet adhuc animus: populi quem crebra regendi
Cura fatigarat sollicitusque labor.
Ergo, quae lapsum possit revocare vigorem,
Laetitiam cantu Musica blanda ciet.
Non hic iunctarum desunt modulamina vocum:
Non Chelys artifici sollicitata manu.
Cor recreant citharae languscons: chorda que dulces
Tacta dat, et chordas vox imitata, sonos.
Devenio tandem tenuis sub cuimina tecti.
Et structos magnis sumptibus absque lares.
Hîc operae feruent: hic et quas extudit usus
Artes, officii pro ratione vigent,
Hic labor exercet corpusque manusque pedesque:
Nec ratitur grata membra quiete frui:
Proruptus venis roto de corpore sudor
Manat: Caucaseis ceu ruit unda iugis.
Optima sed durum mollit medicina laborem
Musica: nec cuiquam taedia lenta parat.
Ut Relevet: Minuat Fatum Soluatque Labores,
Harmonie cantu replet amica domos.
Vidi quos luctus curaeque dolorque fatigant,
Et sors horribiles quae tonatatra minas.
His unum solamen erat portusque petitus
Musica: quam luctus, cura, dolorque fugit.


page 1100, image: delc1100

Vidi fortunam, vidi mala fata querentes:
Et lacrimis vidi plectra rigare suis.
Musica tristitiae domitrix, domitrixque dolorum,
Lenibat sortis pondera dura sono.
Hinc vicina peto loca feta virentibus herbis
Pectore quae vidi voluo revoluo meo.
Lilia consurgunt iuxta, violaeque, rosaeque:
Et locus ambrosii nullus odoris eget.
Laetifico clangit resonans nemus omne susurro
Dulces notis pictae, dum modulantur aves.
Umbram dum praebetrecubanti Chanois arbor:
Et somnos stridens rivus inire cupit:
Rursus mira meis oculis offertur imago,
Commoda quae coeptis conveniensque fuit.
Cissides rex Isacidum prodire videtur,
Turbida correptus corda furore gravi.
Extimulat mentem rabies: furor aggerat iras:
Caligo pectus lucis egena premit.
Iessides citharae quo non praestantior alter
Plectra ciexe manu, iussus adesse, venit.
Ilicet attactu molli vocaiia fila.
Percurrens carmen concinit artis opus.
Quin etiam, neruis socians concordibus ora,
Obloquitur unmeris, Harmonicisque modis
Picta putes aut textiblibus simulata figuris
Ordine quae vates voce lyraque canit,
Saules quem rabies stimulis agitabat acerbis,
Mitescit felis quae caret instar ovis.
Nec satis hocialiud medio quoque cernere campo
Verum diversa conditione datur.
Pellaeum video Iuvenem, qui Marte subegit
Imperio quondam, quiequid hic orbis habet.
Poae subit plectris instructus, et arte canendi
Vates: cui dederat Phoebus Apollo lyram.
Is quoties Regem vultu rem decernere ferro:


page 1101

Hoc antus mirâ dexteritate facit.
Ponere feruentes quoties vult cordis eundem
Aestus, et lusus deliciasque sequi:
Intensas chordas paullo vocemque remittit:
Et levibus digitis blandula fila movet
Haec ubi cognoram; gressu se Thracius Orpheus
Fert propero, repetens carmina grata chely.
Nle canit: saliunt dextra laequaque frequentes,
Et faciles ponunt aspera corda, ferae.
Insectans leporem canis est a voce retentus:
Et coniuncta truci constitir agna lupo.
Sunt etiam visae motare cacumina quercus:
Et dare laetitiae plurima signa novae.
Exercet Diana choros, Dryadesque puellae:
Laetaque cum laeta Naiade Chloris ovat.
Exsultant virides, victorum munera, plamae,
Et leves salices, Helia dumque nemus.
Altior insurgensa arbor Thysbeia saltat:
Saltat et daliae Myrthus amata Deae.
Ulterius tendo, vitreo sub gurgite ponti,
Qua Nerêus propriam fertur habere domum
Ecce ratem pollens auro, conscendit Arion:
Ut repetat patrii dulcia rura soli.
Exitium vatinautae lethumque minantur;
Quos movet argenti non satinada fames.
Ille morae caussa nectit: plectrumque capessit:
Et citharae promptas applicat arte manus.
Suspensis inhiant animis, et pectore toto,
Per tumidas quotquot Cymba vehebat aquas.
Obliti classis remi, maris atque laborum
Attendunt nautae: cessat et ipse furor.
In medias Vates praeter spem desilit undas
Praesentis fugiens tristia fata necis.
Protinus accelerans Del phin tam suave canentem
Excipit: et gratum per freta gestatonus.


page 1102, image: delc1102

Intendit citharam Vates: preciumque vehendi
Cantat: et assuetae provocatartis opus.
Sub thalmis sonitum senserunt fluminis alti
Nesaee, Spio, Phyllodoceque soror.
Prospiciens udum Thetys caput extulit amns,
Et, cum Neptuno, Doris amara suum.
Obstupuit Nerêus: vitreisque sedilibus omnes
Nereidum sub aquis obstupuêre chori.
Ad ripas tandem defert e fluminis aluêo
Delphin cum sacro Lesbida vate lyram.
Musica sic mulcet filuas hominesque ferasque:
Et regit arbitrio pectora quaque suo
Talia cum penitus vidissem parte, modoque
Diverso: tacirâ singula mente noto.
His argumentis igitur signisque petitis,
Unde sit, et praestet Musica quanta. scio:
Grata Dei porles: hominum dos aethere missa:
Ferret ut auxilium ceu medicina, malis
Musica virtutum stimulus: pietatis alumna:
Musica Pierii fama decusque chori.
Mitigat humanas mentes: et frigore tristi
Saucia curarum pectora sola levat.
Musica cuncta potest blandae dulcedine linguae:
Quod tamen invidiae dicere pace velim.
Haec dat defessae solatia vivida menti:
Haec poreum curis quem meditaris habet.
Si quem fata premunt: si quem sors atra lacessit:
Hinc speret certam qua relevetur opem.
Haec fractas animi vires, lapsumque vigorem,
Qua valet hand minima parce referre refert.
Musica densaras in tristia bella phalangas
Suscitat: et Martis flebile mollit opus.
Haec facit, ut subeant manifesta pericula mortis;
Horrida cum resonis ictibus aera sonant.
Mulica deliciis Hymenaela gaudia pascit;


page 1103

Exercet lepidos cum Lepidina iocos.
Musica funeribus decus est et luctibus apta;
Ornat ferales cum Libitina rogos.
Alituum suaves cantus haurire viator,
Per silvas quoties semita ducit avet.
Ruricolas modulans mulcet sub tempore Veris
Quae gemit Odrysium Daulias ales Ityn.
Haec quosuis reddit molles facilesque labores:
Nil nobis illi dulcius esse potest.
Huic comes it blandis Facundia mellea dictis;
Qualia erat Pylii gratra grata senis.
Harmoniae dulces numeros et carmina blanda
Qui merito possit spernere nullus erit.
Si quis erit; stultae (quod fiat) Erynnies atrae
Ultrices illum futilita tis agant
Harmoniam castosque modos cane peius et angue
Odit Taenarias qui moderatur aquas.
Verum scurrilis nostro non Musica versu
Laudatur; sed quae nil nisi sacra canit.
Talem Pierides poscunt, et pectora casta:
Exoprant talem curia fana, domus.
Sed quid ego conor describere singula, nobis
Musica quae tribuit commoda quidue queat?
Cunctaque si cuperem iusto comprehendere versu;
Debilitaturum ferre viderer onus.
Ac licet ingenii superarem laude Maronem;
Et fluerent ritu plurima verba nivis:
Deficerent numeri tamen: et mea Musa fathiscens
Haereret: venae deficeretque vigor.
Quae restant superûm post experemur in aula,
Caelitibus iuncti pennigerûmque choro.
O ubi non finem novit diffusa voluptas!
O ubi perpetuo Musicae vera viget!
O ubi pax constans! ubi floret perpete seclo
Plena quiere salus, plena salute quies.


page 1104, image: delc1104

O ubi dicuntur grates et carmina Iovae!
Atque sonat facili tinnula nabla chely!
Vox numeros aequat: clangit cum pectine pectus,
Cordaque cum chordis cum fidibusque fides.
Hac celebrata tenus satis est tam paupere ven a
Musica digna polo, Musica digna solo.
Desino; ne tenui luades tenuare prchendar
Musa: iam portum fessa carina petat,
Sed prius hoc: facili vos haec cognoscite vultu
Semidei proceres quae modo scripta fero
Quae modo scripta fero vestro cumulate faubre:
Nec desit nitidis gratia prona notis.
Sic vix crescenti stimulos adhibebitis aptos
Musae: sic calcar quo moveatur, erit.
Sic eadem quondam tollet super aethera vestrum
Nomen et ingenio docta per ora vehet.
Sic genus et laudes famae transcribet; et illas
A sera faciet posteritate legi.
Est honor a Musis. et multos durat in annos:
Cetera sed pessum protinus ire solent
Ad vada iam satis haec cecinisse bimominis Istri:
Dum Ver post hiemis frigora dulce redit.

Epigramma de eadem.

Musica maestitiam minuit modulamine, mentis:
UTiliter vires vivificatque viris.
Ubertim vegetat virtutis voce vigorem:
REstituit requiem: robora rapta refert.
Suavia solicitis satagans solatia subdit:
Mirifice mentes Musica mira movet.
Ingenium iuvat; impollit iocunda iacentes:
FAtis felices fertque facitque favos.
Comminuit cordis cantu cultissima curas:
SOL veluti studiis semina soppeditat.
Addictos animos agitans attentat amore:
Labem languoris laeta lepore levat.


page 1105

De Passione Christi.

NVper hyperbolicae lucis lux debita caelo
Cum staret, Musae Musica dicta fuit.
Dicere iam laudes meditabar, dia Poesis
Quas habet, et quibus haec ars admanda cluet.
Talia conanti Pietas fert obvia vultum:
Ac pullam pallam tempore mota gerit.
Haec inquit propior: ftudiis, heus parce profanis:
Est sacrae ratio maior habenda rei.
Quippe dies alios aliis decet artibus ire:
Tempora certa Deus certaque Musa petit.
Plura Deo tribuenda tamen quam tempora Musae:
Ex his nomen abit nostra sed inde salus.
Artifices vitae medicandi tempora servant:
Nec quaevis quovis traditur herba die.
Haud meliora Dei scitis tibi scita ferentur:
Cuncta renet Iovae qui bene scita tenet.
Sic ait: et ludi suetas requiescere curas
Iussit, et in sacra psallere pauca lyrâ.
Quod pietas iussit; non ius sit spernere quenquam:
Humanis etanim praeulaer illa sonis.
Ergo posthabitis cunctis, me mancipo totum
Sacris hoc Clius tempore rebus ope.
Et mea conveniens unquam sipulpita scandit
Pieris haec elegis imparibusque metris.
Iam cerie dum mensis adest de nomine dictus
Gradivi gradibus se satis aequa movet.
Flebilibus nuineris operari tempus et isthaec
Hebdomas a Passi nomine dicta monet.
Quod tempus monet, et pietas quod iussit amabo:
Et dabo disparibus pauca sedapta modis.
Dicit is apta satis; quisquis pro tempore dicit:
Acita dicentem laus sine fraude manet.
Flagra Virumque canam; Solymam qui passus ad urbem
Primigenae soluit noxia furta patris.


page 1106, image: delc1106

Vicit amor nostri generis: clementia vicit:
Hoc ut sponte suâ grande subiret onus.
Probra probris insons et crimina criminis expers,
Ac ligno ligni damna nefanda tulit.
Tantae molis erat lapsam teparare salutem,
Rursus et ad caeli pandere regna viam.
Iova iuva sacro spiramine sacra canentem:
Ut placeant dictis pectora plectra rege.
Tu mihi quod semper fecisti docta corona,
Haec quoties tetigit pulpita Musa fave.
Ordine libabo res omnes, pagina quali
Sacra dedit vatum quattuor aucta libris.
Et brevitatis amans ero: cum pia concio proma:
Iam rullo non liae pluribus usa die.
Auspicor. Ut sensit fatis ad funera posci
Se summi soboles indubitata patris:
Promptus idumaeas Solymorum pergit ad arces,
Mansuerus. clemens iustus amandus inops.
Non vehit hunc sonipes phateris instratus et ostro,
Sed pandus quadrupes. Arcadicumue pecus.
Plebs numerosa canit gratanti carmina plausu:
Vestibus ac oleis, qua patet, ornat humum.
Mirentur pompas alii festosque triuphos
Regum: mirentur que amat orbis opes:
Sunt nugae tantum sunt omnia somnia si quae
Suscipit aut oriens occiduususe dies.
Bis geniti regnum Ducis omndi praefero gazae;
Expers principii quod sine fine manet
Hunc dum tempus adest venientem suscipe mitem
Qui sapis: ut tibi non post gravis esse velit.
Et iam Partessi currus Hyperione natus
Lierore cum fessis merserat amne rotis:
Instautat Christus sociis sacra mystica Cenae,
Et memoranda soae dat monumenta necis.
Quippe fidem carnisque, cibo potuque cruoris


page 1107

Pascit, dans animae nectar et ambrosiam.
Hoc nobis Christus, Christo nos iungimuractu.
Haud maius potuit linquere pignus amor.
Hic est, hic solus qui tollit crimina nostra:
Mundus ob immundas dum cadit agnus oves.
Postepulum nova bissenis documenta relinquit.
Vile ministerium dum velut imus adit.
Egregiam ponit tonicam: succingitur artus
Mantili: peluim captat utraque manu.
Inde genu nixus labris fulgentibus undam
Ingerit, et sociis abluit amne pedes.
Sic rerum Dominus seruis se subicit ultro:
Hoc et opus vigili mente notare iubet.
Alter ut alterius fascem levetatque laborem:
Mutuus ossiciis ut bene duret amor.
Est quo quis maior: tanto sit mitior: absit
Fastus; quimagnis gaudet adesse Comes.
Si cui sunt animi dotes, his prosit egenti:
Laude vehenda vehat: sed vitiosa tegat.
Quimaculasnescit caelare, sed exprobrat una
Omnes; quae mala sunt deteriora facit.
Nam veluti pede fessus iter qui fecit inaestu,
Exors a cunctis sordibus esse nequit:
Publica sic si quis commissa negotia tractat
Rerum; non quovis crimine liberabit.
Ad propiora feror. futuis nox atra tenebris
Languida dum dulci membra quiete fovet:
Ecce Dei genitus mensas urbemqu relinquit:
Et gradiens Comites ata futura docet.
Contigerant pingui cultissima Pa lade tempe;
Arbore quâ dei sa consitus hortus erat.
Hûc crebro se ferte gradu consueverat Heros
Vota soluturus liberiora patri.
Hîc nostrae cu'pae vegrandi mole gravatum
Corripit atque premit vindicis ira patris.


page 1108, image: delc1108

Sub terrore necis suspiria fundit utrumque
Fletibus humectans lumen, et imbre genas.
In guttas resoluti, abit per membra repulsus
Corde crua: corpus sanguin samne rubet.
Terra madet, Dominie gemit perfusa cruore:
Et fert indigne, quod ferat illa Deus.
Aliger in lucta puer aethere missus anhelum
Solatur: vires suffieit atqu novas.
Alitis ad nurus oculos attollit, et hiseit
Ingeminans rara voce modoque presces.
Primigenae patris morus violarat in horto
Iussa Dei gustans dulcia poma labris.
Unigenae Christi mors ortum captat in horto
Iraci gastans tristia polca patris.
Nostra cruentifluum pepererunt crimina rivum,
Et sunt fasta Deo proxuna causa necis.
Quisquis es impavida qui patras crimina mente,
Hoc age indicium iustitiumque vide.
Crimine iliaesus genito non iova pepercit:
An tibi pe canti parcere velle putas?
Nec longum parmis armisque satelles fudae
Pellaci iunctus lata per arua ruit.
Isscharius Domino ferrillira basia felle:
Exiguo sacram frangit et aere fidem.
Nomen amicitiae paefatur nomen honoris
Praemittit veluti perfida corda solent.
Nil hodie rarum per amter fallere nomen:
Numen et id nihili pendere quisque putat.
Fertilis est udae messi foeeundus. et ordo:
Facundum virus spargit ubique delus.
En sed quem Dominum signatant oscula vinclis
Ocius impediunt huic sacra colla cohors.
Hostilem quamvis queat une sternere verbo
Christas vim: tamea hae vinc da spunte capit.
Scilicer his vinclis Stygiae fura vincla pdudis


page 1109

Vincit; quae nobis vinxerat ira Dei.
Diffugiunt Comites: Heros desertus et expes
Ducitur: imcum bens impete turba furit.
Haud secus ac pleno lupus insidiatus ovili
Agnum si raptum gutture forte premit:
Lanigeri pecoris turbantur septa: metusque
Nunc hûc nunc iil ûc dissipat acer oves.
Restibus implicitus Christus torisque catenis
Torua sacerdotum principis ora subit.
Annas dat sannas, probrisque lacessit amaris
Vinctum: mox colapho mala canora crepat.
Hinc trahitur Caiphae tunc praesulis ante tribunal:
Quilibet hîc satagit caede lavar manus.
Venales testes producit subdolus auctor;
Crimina qui vero dissona multa serunt.
Ipse Deum captus clara se voce fatetur:
Nomen ut ob patriis dicere iussus erat.
Ilicet insultat diseissâ veste sacerdos:
Et Christum mortis clamitat esse reum.
Conclamant omnes; et poenas funere socunt:
Usque viros adeo sanguinis urget amor!
Mox ter nosse negat Galilaeus nomina Petrus
Christi: nec quidquam de Ducescire cupit.
Qui prius acer erat rerro pugnator in horto:
Hîc timet im bellis paucuia dicta nurûs.
Hinc patet humanum quam cor sit saepe superbum,
Et quam sit timidum sorte ferente vices.
Exin illudunt totâ de nocte ministri;
Tisiphone quibus est calcar ad omne furor.
Inquinat hic sputo faciem, vultumque sacratum:
Hic barbam vellit; percutit ille genas.
Obvelans oculos alius post verbera quaerit:
Dic Vates, tibi quis contudit ungue caput?
Risibus explodunt alii crebrisque cachinnis:
Ludibrium lixis cogitur esse Deus.


page 1110, image: delc1110

Haec ideo tulit: ut pravi ludibria mundi
Leniret nobis saepe ferenda solo.
Dispulerat noctis tenebras Pallantias astris
Regis in exequias pallida bis geniti.
Iam matutinus, medios sed stertere soles
Qui suevit, Syriae praefes honorus agit.
Colicilium coit: extemplo deductus ad aulam
Romulidae Christus sistitur: hora vocat.
Zargites trahitur velut arcto fune ligatus
Marte Philistaeos cum populasset agros.
Nil proferre potest hîc agmen funere dignum:
Quisque licet falso fingar in ore nefas.
Dum melius praeses ter vult cognoscere caussam,
Insontem ter te cernit, et esse videt.
Solueret huncque libens vinclis nisi turba vetarer,
Et procerum crebrae pontificumque preces.
Regis Idumaei captivum mittit ad arcem;
Liberutingrati muneris esse queat.
Exsultat Christonimis adventa nte tyrannus,
A tali cupiens plurima scire viro.
At Christus silet: et responsa silentia stultis
Stulta refutando, sed sine voce ferunt.
Post haec indutus regali sindone rursus
Luditar Ausonio redditur atque Duci.
Hostes qui fuerant siunt iam rursus amici
In Christi cladem suppliciumque grave.
Haet est et nostro res communissima seclo:
Exemplia odium quam retulisse vetat.
Discordant multigraviter: sed spe prius ecce,
Concodeur, Christus cum removendus adest.
Romalider Christum videt ad praetoria duci
Cum rursus; toto pectore maestus erat.
Nec mara captivum Barabam Christumque popello
Offert, et quaerit quem superare velit?
Seruetur Batabas: Christus tollatur oportes:


page 1111

Plebs tumidis linguis omnibus omnis ait.
Qui nocuit nulli, nunc quisque nocere laborat
Illi. praeteritis gratia rebus abest.
Hiererum Domino sicarius, ecce, putatur
Nobilior cuius facta seclus que patent.
Plebs Osianna prius cecinit quae vocefavente:
En, versis animis nunc crucisige canit!
Gratificaturus plebi discindere virgis
Vulnificis Praeses membra sacrata rubet.
Innumera vibice cutis tua stringitur Heros:
Exundat sanies sparsa cruore solo.
Curautem, Pilate, iubes hune caedere flagris,
Quem scis in sontem talia quaeque pati?
Seternum nobnbis Erebi nistagra tulisset
Christus, restarent flagra ferenda lacu.
Hinc malesana cohors, et Praesidis aulica pubes
Seommate diverso vexat adorta Deum.
Purpura dat vestem: paliurispina Coronam
Inicit. et sceptrum vilis arundo facit.
Sic ornant vel deformant tua tempora Christe:
Curuato regem poplite sicque colunt.
Verberibus sannas iungunt et verbera sannis:
Sunt probram staiocis, sunt ioca mista probris.
Praepete dant sonitum colaphisub verbere malae:
Et dias foedat foeda saliva genas.
Rhamniferum tuber caput est: frons cuspide rusci
Et multis plagis sanguinolenratubert
Aulica sic vitae Dominum pstulantia tractat;
Cui pietas risus opprobriumque parit.
Hanc comes elato sequitur lascivia fastu,
Et quae falsus agit scemmata sdsaiocus.
Spina sed haec nobis amaranthi flore coronam,
Sceptraque stelligerae sedis arundo tulit.
Hisce probris nobis rata gloria parta vicissim;
Gloria quae gyris ludit in arce poli.


page 1112, image: delc1112

Pontius ut possit populum populique magistros
Flectere; producit post fera flagra Virum.
Prodactum monstrat per celsa palatia cunctis:
Iequit et Ecce madens sanguine qualis Homo!
Nos quo que qualis homo fuerit cernamus lesus;
Quo miserabilior nullus in orbe fuit.
Ipsernet haud meruit tot vulnera: nos ea propter
Sedsert: est nostri factus amaror amor.
Nos virgis pugnisque Vifum percussimus omnes:
Ictu; quem rulimus, nunc monimenta patent.
Hicd, tur effigies irati vera lehovae:
Sapplicii nostri sic nec imago latet,
Expleri rabiem nequit, arde scitque tuendo
Sed magis atque magis plena furore manus.
Tolie cruci clamant, mentitum fige, ne caque
Regem; si facilis Caesaris aura ulacet.
Casarti audito turbatur nomine Praeses:
Palma iuvat criinen: nil bona caussa valet.
Obsequitur monitis: Christumsine crimine damnat:
Latro vi vulgi iudice liber abit.
Caecutire favor facit. et non cernere verum;
Perpetis est culpaequi caput, atque luis.
Pontims, ut recti caeler sub imagine culpam
Conatur nocuas amne lavare manus.
O male prudentem scelus hoc non Tybris iniquum,
Non freta, non totus diluet Oceanus.
Sanguifugis opus est alio de gurgite lymphis:
Si crimen lustres his bene, purus eris.
Damnatum Divum simul ac est facta potestas,
Clamosus raptat lictor et arma capit.
Mobilis e tota studio concita videndi
Plebs nova cui cordi, protinus urbe ruit.
Imponitur lignum crucis, hoc ut baiulus ipse
Ad letli portet suppliciique locum.
Abramides olim lignorum pondera tergo


page 1113

Sic imposta DEO praecipientegerit.
Dum labat oppressus tantae sub pondere molis.
Fato Cy enes. dvena civis adest.
Hic subit in partem robur gestare coactus:
Et Christo validas dat praedunte manus.
Pone genas lacrimis irtorant pectora matrum,
Indignaeque gemunt fata proterua necis:
His Christus, ne me vos ô vos flete sed ipsas,
Venturae propter pondera cladis, ait.
Contigerat tandem collem non passious aequis,
Golgatha qua stratis ossibus albet humus.
Exuit hic humeris furiosus tortor amictum:
Nudat et herois corpus iniqua cohors.
Affigunt nudi transverso brachia ligno,
Et teneras fodiunt transadiguntque manus.
Clano nec dubitant plantas terebrare trabali:
Caussa necis supra seribitur ipsa caput.
Erigitur tandem sublimi stipite fixus:
Inter et ecce polum pendet et îlle solum!
Sic in ter medius caelum terramque locatus,
Se caeloterram conciliare, docet.
Pendentess, ectat geminos utrin que latrones,
Qui meruere suae crimine mortis onus.
Mala malae malo mala primae singula matris
Ex vetita nobis arbore sola dedit.
Hinc mors orta fuit: novus hic daturarbore fructus,
Mors mortis nostris et medicina malis:
Fertilis haec arbor crux est; et fertile ramis
Germen habet Christi saucia membra sinu.
Est etiam spinis et virgis corpus apertum:
Inde resurgit amor gratia, vita salus.
Applicitum trunco deridet Apella cachinnis:
Et nares crispat turba proterua Ducum.
I, clamant sacros age demolire recessus:
I, DEUS es proles scilicet una DEI.


page 1114, image: delc1114

Qui servas alios, tibi te nunc, eia, reserva.
Sit prior in medico cura fidesque sui,
Eximie tam turpi corpus venerabile poenae;
Si genus aetherea nobilis atce trahis.
Ille nihil contra, sed pro tortoribus orat,
Quod lateat crirnen, quod fugiacque iubar.
Mex consulatur matrem iuvenique propinque
Commendat, curam sidus ut eius agat.
Miles partitur vestes sers destinat ipsa
Quem tunicam solum munus habere velit.
Deplorat culpam dexter veniam que precatur
Latro Deumque sui commeminisse perit.
Orantem Christus verbis dignatur amicts,
Et capies, hodie gaudia simma, refert.
Quae mecumque manent eadem te laeta manebunt:
Sit dubitare nefas, concipe mente polum.
Acita dum pender palmam distrentus utramque;
Traicit, heu, dium militis hasta latus,
Ista nefanda videns spectacula Phoebus in axe
Substitit attonitis nescit et ire rotis.
Condoluit Phoe be fiatri soror, alma negatur
Lux terris: medio nox sit oborta die.
Contremuit tellus vastp perculsa fragore:
Saxa repercussis dissiluere iugis.
Cuncta gemunt: duro certantia pectora ferro
Ast immota manent frigidiora petris.
Exclamat Christus: quid me pater alme reliquie?
Nati sive cessit cura, recessit amor?
Dum sitio dicit vicivae mortis in hora;
Spongia pro poclo turgida felle datur.
Facta Deus consecta vides. mox insit et actum
Quicquid agi per me debuit omne pater.
Hinc capnt inclinans explitat spiritus epsis
Aligerum ma ibus fertur ad astra poli.
Astutum tellius quatitur: velamina templi


page 1115

Rumpuntur: planctu busta vetusta crepant.
Sol renuit radios: scin duntur saxa dolore:
Functorum manes territa terra vomit.
Innere sic Christi quondam praeclusa sepultis
Ianua sid ereae nunc patet ampla domus.
Plene plana salus iam parta: nec amplius addi
Fas: Plene plane turba redem pta sumus.
Cynthius emenso dechivior ibat Olympo,
Oceani vitreas mox aditurus aquas.
En losephus adest vir honos Arimathidos uribs,
Dives agri iusti cultor amansque Dei.
Huic sese iungit populi victoria nomen
Cui dedit: et myrcham fert aloenque rogo.
Hi rigidum mandant tumbae sine sanguine corpus,
Ungunt et magna cum pietate, duo.
Exanimi tumu us concedit Sabbata Christo:
Diros dum pessum Duxdet Auernicolas.
Hic memoranda mihi restarent plurima: plura
Hac de materia concio sacra sonat.
Haec hodie sonuit, quavis et luce sonabit:
Festa resurgenti lux Duce donec eat.
Ergo metris elegisque meis nihil amplius addam:
Audivisse satis teque corona reor.
Vota Deoqui soluat agens preciosa precesque
Versu seu fas est, unus et alier erit.
Christe trucis crucis in ligno qui passas et assus
Et cassus dulci munere lucis obis:
Te voco, te posco, servat oremque saiuto,
Per tua teque precor vulnera perque necem:
Respice nos pressos fessos que labore dolorum,
Ac bonus optatam caelitus affer opem.
Arce praesentes clades technasque repelle;
Quas Draco Taenarius versique pellis agit.
Fatales terris instnt properantque rumae:
Multaque sunt multis bella timenda locis.


page 1116, image: delc1116

Protege tu coetum clemens tua iura professum.
Ut suus et caelis ex hibeatur honos.
Ecquis enim tibi sacra facit, cum praesia fiunt?
Armorumque seges moenia quanto quatit?
Nemo. Sed fiunt vacuae cultoribus arae:
Ius feiget: probitas cum pietate iacet.
Fone modum Marti nostras qui lancinat oras:
Et turbis miti pectore pone modum
Appare facilis: veniam te poscimus omnes:
Promeritas poenas disice: lenis ades.
Sic facunda tuas, sic et fecunda Camena
In laudes fiet; dignaque metra canet.
Iam satis. affulsit Musae quod gratia; grates,
Debitor officii, quas queo gratus ago.