August 2004 Ruediger Niehl
new TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check. Please note that texts from this anthology do not provide reliable copies of the original editions.

MATTHAE STOII REGIOMO NATNI,

In nuptias Casp. Peuceri et Magd. Melanchtonis, Philetas. et Thyrsis, interlocutores.

P. Eia age, quid rediens, carissime Thyrsi novorum
Huc ex urbe refers? numquid Respublica salua est,
Heic ubi semirutae turres stans urbis et arcis.
T. Omnia salna, Deo sit gratia, care Phileta,
Integer et status est illic urbisque scholaeque,
Perque forum, per templa cohors, velut ante, frequenter
It studio serum, perque omnia compita, qualis
Vere novo formicarum discurrit aceruus,
Aut quae florigeris libant in saltibus herbas
Mellisicae volucres. O sit fortuna perennis
Ista urbi! defende tuos, Deus! horrida bella,
Horrida bella procul nostris ab ovilibus arce.
P. Ah veteres nostros renovas mihi, Thyrsi, dolores:


page 575

Vulnus et obductum verbis recruduit istis,
Vixque premo gemitus lacrimasque per ora cadentes,
Cum memini quantum turbaverit ad vena nostros
Miles agros, quantumque domos, quas igne cremavit,
Desertas, nondum spoliis satiatus opimis.
Ast horum iactura quidem tolerabilis esset,
Si non, sed taceo pelora secuta fuissent.
Ah pater ô patriae, duce quo secura quietae
Tempora pacis erant, qui nobis otia fecit,
Otia temporibus potiora vigentibus auro.
Ah quae te tam dura mali inclementia fati
Excrcet, quae te sors obrnit aspera belli!
Credo equidem vicitque animum sententia dudum
Haec inducta nimis properata morte Prophetae
Illius magni, qui toto notus in orbe est:
Qui nos ex tantis revocans erroribus, in tam
Crara, Euangelii finceri luce locavit.
T. Non equidem tua te, si credis, opinio fallit.
Nam memini (ut festis aliquando diebus in urbem
Veni) in suggesto verbis hunc talibus usum
Bella quidem ventura scio, tristesque ruinas
His terris: sed me nil tale superstite fiet.
Hoc precibus lacrimisque meis dabis optime Christas
P. Exitus anne fidem verbis satis addidit istis?
Quantus dissimilis terum status ille priori est?
Caesareis urbs nostra fuit circumdata signis;
Hinc aberant urbis fugitivae lumina Musae,
Et decus illarum Graecus; quem flevit ademptum
Om nisturba loci, Satyri, facilesque Napeae,
Faunique Dryadesque et Hamadryades formosae.
Imo feri desolatis in montibus ursi.
Aciaeque eius abitum flevere volucres;
Albis et insolitis sua luttora fluctibus auxit.
Ad reditum vero sua gaudia testabantur
Conatu tanto quantus dolor ante fuisset.


page 576, image: delf0576

Omnia et has Iacrimas melior fortuna secuta est.
Sed quid nunc Graecus noster? vivitne, valetque?
Vix cquidem toto semel est mihi visus in anno.
T. Ah illud recte monuisti, care Phileta,
Indultum satis est lacrimis, cessate querelae.
Fatotum quisquam potuit rescindere leges?
P. Sed quae laeta iam iam narrare parabas,
Eia age dic: quia spem simulas, quam nescio, vultu:
T. Omnia laeta: valet Graecus; nam venit eunti
Obvius, et verbis salue mihi dixit amicis.
Fecit et his natae sponsalia festa diebus.
Non ego concursus tantos, non talia vidi
Gaudia: perstrepuit totus clangoribus aether,
Voceque connubio felicla, cuncta precantum.
Agmina doctorum sed tante videre voluptas
Summa fuit. Deus hunc serva precor potime catum.
Heic erat ille Conon Philyra qui clarus in urbe
Orbem descripsit radio, quisidera caeli
Scrutatur, magno superaethera nomine tendens,
Heic erat adsertor celeberrimus Hellados, illum
A quodam memini mihi sic astante vocari.
Heic et Mysenus quidam; quem Pana canendo
Vincere dicebant, erat et clarissimus artis
Phoebeae doctor, quem tellus Itala novit,
Eutychius, medicam quoties exercuit artem:
Et quorum (quia sunt peregrini) nomina dudum
Sunt oblita mihi, nec in usu talia nostro
Versantur, non est illos numerare necesse
Indigenas urbis facie quos novimus omnes.
P. Sed cuinam sponso coniuncta est Magdalis, edc:
Quae patria illius sit, utrum mihi nomine notus,
Aut facie fuerit vicina visus in urbe,
T. Illi in Lusatis patria est, ni fallor, et ortus,
Heic ubi non magno fprea fonte regurgitat undas,
Et quater emensis millenis passibus urbem


page 577

Praeterit, ad montis clivum et praerupta iaccntem.
Si bene commemini sic cuidam dixit amico;
Cum nuper nostros multis comitantibus hortos
Secessusque alios nemorum lustraret amoenos.
Namque suos solet huc deducere saepe sodales,
Et formas illic herbarum ostendere, et usum:
Quarum nomina tam perfecte novit ut unues,
Nc minibusque herbam variis appellat eandem,
Et nostram docuit medica mina pulchra Focillam,
Lethiferos quibus illa solet depellere morbos
Armentisteneroque gregi praedi cere novit.
Idem etiam tempestates pluniasque nivesque
Ex astris, caelique vias bene novit, et inter
Praecipuos nostra numeratur in urbe Cononas;
Dicitur et medicam exercere fideliter artem,
P. Saepe illum, utmemoras per prata virentia vidi
Errantem lociumque huc agmen ab urbe trahentem.
Cum quibus effo ssas studiose exami natherbas.
Corporis ex ignisat firma statura videtur
Atque agilis crinis que ex flavo tendit in atrum,
Caerulaque aspersis oculosfulgoribusiris
Ornat, et intonsas lanugo subalbida malas
Circuit: has studium pallore notavit iniquo.
T. Non melius posses illam depingere formam
Sponsus is est, hic multa feret solatia Graeco;
Ille graves eins curas vatiosque labores
Leniet: ille novis augere nepotibus illum,
Defessaeque potest producere tempora vitae,
Phoebea praesens ope. taedis omnia fausta
Comprecor illius: praesente favore gubernet
Has Deus, ut vivant gemini sine lite columbi:
Absint hinc quenulae voces, cryngionarcte
Sponsae connectat sponsum, validisque sequaces
Circumdent hederae complexibus indivisos.
P. Illos turtureo con cordia iungat amore


page 578, image: delf0578

Et sit prole torus multa fecundus, utilla
Soletur laetam Graecus foveatque senectam;
Quando illi in gremio ludentes ocula figent
Et tenero puen contingent pollice mentum.
Hoc capur, hoc nobis precor, optime Christe, tuere.
Ille suis precibus tranquillae tempora pacis
Expetit: hanc nobis clemens Deus esse perennem
Perpetuamque vehs. te supplice voce rogamus.
T. Hoc Deus omnipotens faxit: sed Thyrsi calendas
Post memores mensis semper celebrabimus huius,
Faustque connubio thalamoque precabimur isto.
P. Recte Thyrsi mones: aetas ne nesciat illud
Postera scribemus tales in cortice versus:
Magdalidi sum sacra (hospes venerar sacratam,)
Arbor, et illius fuit heic qui saepe marito,
Qui toties herbas studio minuente laborem
Perque aestus inquirebat puviis que diebus,
Et meritus claum est hoc nomine nomen ubique
Optime Sponse vale: salue Sponse optime, tali
O felix genero, Sponsa felicior illa,
Quam casti mores ofnant, formaeque venustas,
Ingenuae, nam sicut ubi nox alma recessit,
Os croceum caelo profert Aurora rena scens;
Sic lucet formosa genas Madalena profecto
Nemo potestita pulchellos disponere flores
In calatho aut manibus tales miscere colores
Non rota lic in lacte rubens albente refulget,
Ut nitet in tacie candenti purpura Sponsae,
O iterum salnete, mihi duo lumina longum
Saluete, atque Deo vos defendente valete.

In nuptias Erasmi Reinholch.

Ecce dies votis optata frequentibus orta est
Extulit Eoo Phoebus ab orbe caput.
Ad caeli solito fastigia laetior exit,
Et radio vultum splendidiore regit.


page 579

Omnis et astrorum gaudet chrous: astat utrinque
Turba satellitii proxima Phoebe tui.
Progressus longe cursum iam pene relegit,
Ut tibi vicinus Pleiade natus eat.
Ipsa Venus conversa retro se longius isse
Angitur in Geminis hanc mora tarda tenet.
Ni spacium curuae vetetabsidis interiectum,
Astaret remeans a statione tibi.
Iuppiter in medio est, sed Luna remotiot. optet,
Esse minus celeres tam brevis orbis equos.
At parte ex alia senis est cum Marte rigentis
Stella, suaeque tenet limina nota domus.
Hic ubi perpetuas essundit Aquarius urnas,
Qui pocillator dicitus esse Iovis.
Mars tacitos propior Pisces in fine pererrat,
Non illum in Veneris paenitet esse domo,
Hi segnes motu post tesunt Phoebe relicti.
Et primae tendunt ad stationis iter.
Cum tamen octavam gnomon signaverit horam
Einitor cunctos posse videre dabit.
Liberaque errabunt septem vaga sidera caelo
Laetitiaeque dabunt signa notanda suae.
Quae sit causa rogas? qui fontibus crnit istos
Motus antiquis historiamque poli,
Stellrumque locos solers inquirit et orbes,
Cunctis designat, circuitusque suos.
Quique sui praeclara dabit monumenta laboris,
Et facraad haec multis iam patefecit iter.
Qui commissa scholae modernamina sustinet unus,
Quaeque dedit concors sceptra senatus habet.
Ille duos ferme cum caelebs vixerit annos,
Iam nova connubii foedera rursus init.
Gratior hinc caeli facies hinc lenior aura est,
Quantumis pluvias multa minentur aquas.
Hinc iuvenum coetusque frequens, facilcsque puellae,


page 580, image: delf0580

Festa coronata compita fronte petunt.
Implentur sacrae studiosis omnibus aedes,
Et varia hunc passim plebs sine lege ruit.
Hac dicunt bona verba die, bona cuncta precantur,
Vox eadem in templo personat inque foro.
Praestans ergo scholae decus huius et urbis Erasme,
Nemine in astrorum cognitione minor:
Mene unum par est premere alta silentia? Musam
An decet ex omni parte silexe meam?
Non ita: sollicitae quamvis pro tempore curae,
In varias partes pectora maesta trahant.
Quamvis se nobis ostenderit este nonercam,
Dina volutatae quaestat in orbe rorae.
Quin amarantheis crines ornare corollis,
Textaque de violis addere serta iuvat.
Dum tibi pauca tuas oranatia carmina taedas,
Vir rcrum praestand cognitione canam.
Postulat hoc pietas animique probanda voluntas,
Hoc quae censeri nomine grata cupit.
Te duce mirari divina Mathemate coepi,
Quando tradebas prima elementa mihi.
Hinc aeterna tibi debetur gratia, meque
Par esto officiis omnibus esse tuum.
Pro re pauca loquar nullisque ambagibus utar,
Haec sit sermonis summa caput que mei.
Gratulor applaudoque vir ornatissime coeptis,
Et precor ex animo sint eafausta tuis
Felices precor esse tibi taedasque thorumque,
Mandato sanxit quem Deus ipse suo.
Ut conse ruetur generatio prolis in artes
Quae sit et in cultus instituenda Dei,
Ut sit prolis amor divini testis amoris.
Quo nos in nato copulat illc sibi.
Ut nec in illicitos se foeda libido furores
Proferat, excutiens dona fovenda Dei.


page 581

Haec sentis eadem taedas initure iugales,
Consilium non est hoc aliunde tibi.
Ergo Deus vobis benedicat, et adsit ubique,
Illius vestrum protegat umbra caput.
Curriculum vitae praesente favore gubernet,
Et vestrae curam conditionis agat.
Vivite concordes socia tis mentibus ambo,
Alter et alterius flagret amore pari.
Sit commune bonum, sint et communia missae
Pondera si fuerint excipienda crucis.
Et Christum vobis ita semper adesse putetis,
Ut fuit in paruae cognitus urbe Chanae.
Sic erit inprimis vobis Ec clesia curae,
Huius discetis matris amare sinum.
Sic vere insertos vos esse putabitis illi,
Curaque venturae posteritatis erit.
Ut vestram excipiat verax Ecclesia prolem,
Quae quasi cedentis surgat in armagregis.
Sponse quod est reliquum praesentem amplectere sponsam.
Est pars et membrum corporis illa tui.
Te semel aspiciens animoque thoroque recepit
Tuque eius dici vis, cupit illa tua.
Eia age te Marethae coniunga tamabilis ardor,
Ad tua felici pergito vota via.
Nam sicut vernum desiderat herba liquorem,
Sic cupit amplexu Sponsa pudica frui,
Et quoniam pectus virtutum laudibus orant,
Morum est et formae parin honore decus.
Nulla dies unquam vestros labefactet amores,
Sit luctus expers et sine lite torus,
Ac veluti ramos diffundit oliva novellos.
Sic germen crebro proferat ille suum.
Coniunctis feros animis vivatis in annos.
Sit que aetas felix omnibus illa bonis.


page 582, image: delf0582