August 2004 Ruediger Niehl
new TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check. Please note that texts from this anthology do not provide reliable copies of the original editions.

VITI SEBALDI FRANCI.

I. Ad Cunradum Rittershusium.

GErmanae decus Hellados,
Musarumque potens, nec minus arbiter
Romanae Themidos cate,
Quam priscus solida meute Trebatius,
Rittershusiade, caput,
Praelustrisque Scholae Phosphore Noricae,
Altorfo iubar aureum
In terras pote qui spargere dissitas:
Seu nunc aequius et bonum
Permisces canoni iustitiae aspero,
Seu tu nunc scholicae rei,
Quantumcumque potest, commoda promeves;
Seu pure Aonisin facis,
Phoebum mellifluo carmine devocans
Parnassi facilem iugis;
Seu curam officii frangis ad horulam,
Solarisque molestias.
Aufer cuncta opera, et iam revoca gravem
Luctum pectore paullulum


page 69

Sopitum, atque tuos ipse doloribus
Questus iungelubens meis,
Componens habitum tein lacrimabilem,
Dum manes ego Lipsii.
Supremum cieo, et tristia naeniae
Accingor dare munera,
Ac fatum fleo, quod discrutiabili
Tormento fuit omnibus,
Ad plures penctrat cum se ita Lipsius.

II. Lessus.

Non ita letiferis est vocibus externatus
Ipse pater quondam Laomedontiades,
Cum pavidas subito miseri contingeret anres
Quod sua iam Graecis Pergama capta viris:
Ut mî fama atrex concussit pectora, Lipsi,
Cum te in communem diceret isse locum:
Et quamquam primae spernebam murmura famae,
Quod Taubmano anno, nc faceret veritus:
Heu tamen illa fuit Dodona certior ipsa,
Et nimis ex vero tota locuta fuit.
Tunc ego demeritos conabar dicere manes,
Et triste andaci dinidere ore melos.
At frustra ipse fui, non tuncdignatus Apollo
Me esset vel laevo luminis inruitu.
Nunc quoque vix timido rerum miscrabile carmen,
Mense tot exacto sedit in ore mihi,
Musarum si vulnus inelucta bile, tristes
Sique animo facies est meminisse meo,
Tunc mihi continuo duro cor vapulat aestu,
Saepe hinc infauste lumina rore madent.
Moeonide ô nostervix sti Rhodomane fuitque
Anno dinini Putschius ingenii,
Quem tamen ad superas reneca vit Barthius auras,


page 70, image: delf0070

Marchiaco surgens Suada Venusque solo
Barthius, et docto mactavit carmine manes,
Dans sanctum maestas munus in exsequias.
Tu tibi nunc similes, Lisi deposcis honores,
Atque tua gestis carmina morte cani?
Heic fide seposita siticen Phymbraeus Apollo,
Praefica et heic Cleio rectius ipsa foret.
Non ego sufficio Phoebeae plebis homullus,
Nec potis est infans edere verba dolor.
Et minor hic animus capiat quam singula damni
Pierisin nuper quod Libitina dedit.
Iam sibi iustitium Phoebus ferale capessens,
Priuavit totam Phocida carminibus.
Alma tuum Lipsi, luget Germania fatum,
Et tergere genas creditur Ausonia,
Nobilis et sociat lugubres Gailia questus,
Inpartem luctus tu quoque, lbere, venis.
Et merito totus sumit lugibria mundus,
Sic merita ipsa tua sic benefacta volunt.
Qua se protendunt Lanae pomoeria linguae,
Ecce tuae apparet nobile mentis opus,
Sol oriens moriensque tun, forsque vitima Bactra,
Auxiliatrici convaluere manu.
Quin tum, cum primae tereres lanuginis annos,
Personam sumis Amphitrioniadae,
Et docteinarum, et pollenti robore crenae
Immanis lernam barbariae interimis.
Auctoresque sua, Genii vi luce redonas,
Et dextre Augustae consulis historiae.
Mortbus antiquis quî possit vivier, et qui
Stet verus priscae simplicitatis honor,
Quam Seneca ille tuus docuit sanctissimus! aureum
Ante obitus nobis hunc tua cura dedit.
Non secus ante necem ferale Caystrius ales
Ore canit iamiam deficiente melos.


page 71

O tibi, si licitum vitali vescier aura
Per fera Persephones longius imperia
Fecisses hominum quam tu bona plurima seclo,
Abs te fluxissent aurea quot monita!
Ceperat et multum iam spes quoque credula ment
Confore, fax ol um fulgat ut historiae.
Sed spes haec gravida in tenues evanuit auras,
Lethaeoqueiacer condita sarcophago.
Mergitur Oceano sic Inda merce faselus,
Ipseque meriator piscibus esca natat.
O spes humanas; saevi ô ludibria fati;
O Piteneae rata maligna rei;
Scilicet immitis dirarum triga sororum,
Non aliter miseros nos habet atque pilas;

III. Ad Naturam.

Ha Natura parens, Varronis funera numquid
Tu poteras nostri cernere siccocula?
Non poteras, ah quam crudi manifesta doloris
Signa per aestatem conspicienda dabas;
Continue obductus picea caliginis aethra
Cum pluvias iret Iuppiter in lacrimas.
Nunc quoque, pallent tristis proluget in umbra,
Ipsa tua, ô genittix Sal operose anima,
Non vero quîsti prohibere averteret atras
A tibi dilecto Morta manus capite?
In quod contuleras domorum vim ampliter omnem.
Quae sub lumine erant omnipatente Iovis.
At puto non poteras, animas quae singula rerum.
Vitali caussa hunc fortiter assere.
Cur, Natura parens, contractae portio vita
Diditur in mentes tam brevis aethereas?
Garrula at humano cornix non utilis aevo
Vivit, et est seclis vix moritura novem.
Ceruus in immensum vivaces porrigit annos,


page 72, image: delf0072

Nec faciunt iremulos cornua iacta pedes.
Quae suas denata comas deperdidit arbos,
Induit in florem se quoque viva novum.
Purtiter antiquum serpens novus exsuit aevum,
Et posita pelle in secla redit iuvenis.
Repparat exsunias qui vivit odoribus ales,
Et vitam sumit mortuus e cinere.
Lipsius Aonil Phoeniae rarissimus aevis,
Defunctum vitae non remeabit iter?
Ipse Deus quondam miseris mortalibus alter
Musarum alter per benefacta parens
Lipsius, haud blandae repetet commercia lucis,
Atque erit Humanus vilior angue Deus?
Totque exantlatos noctuque dieque labores,
Disciplinarum tot quoque chiliadas.
Omnia ea, alma parens, ingrata atque irrita habebis.
Nulla que erunt tantis praemia pro meritis?
Ni ablatum nebis pensas meliore reposto,
Diceris racito dura noverca animo.

IV. Ad Deos Humaniores.

Phoebe, here Parnassi, nexusque sororie, fecit
Quo patrem novies diva Moneta Iovem:
Vos quoque inexoratae vis dolat improba Clothus,
Hen vobis estur cor quoque tristitia?
Lips I artus omneis nim pha Pimpleide loti
Lugetis multa tristia fata die.
Vos quoque, maiorum ô divum collegia, nobis
Credibile est imis condoluisse sibris.
In Lipsio Genium queritur sibi coesia Pallas
Ereptum vim omnem Iuppiter et Sophiae.
Indita conqueritur per se Cyllenius huic quod
Mortali Peithe Graeca Latina viro.
It formae Paphie quos aspirat honores
Lipfiadae, nimium iam periisse dolet.


page 73

Ista queri veris animis quis numina credat?
Et tamen hoc credat quis fimulare deos?
Di, an non hunc circum fremeret cum forsice Clotho,
Fortiter eduram continuistis heram?
Non datur hanc precibus mollire hum anitus ulli,
Ecquid ob hoc credam nil quoque posse deos?
Quid? Thraca nescltis melicis fors Orphea ab Orco
Impetrasse suam cantibus Enridicen?
Hippolytique ferunt laceri crudeliter artus
Nantem sulphureo iam Phlegethonte animam,
Arte Coroniden reduces statuisse sub auras,
Et iunxisse nigrae fila resecta colus.
Aesonis et sene dimissa cum sanguine vita
Tardavit Phasis carminibus Lachesin.
At tibi, culta Venus, quondam devexit Adonin
Non reditura feri publica cymba senis.
Qui bene quotidie de mundo Phoebe mereris,
Eximere infernis non Phaethonta potes.
Et tria colla canis vidit latrantia Linus,
Nec tua tunc valuit Calliopea chelys.
Tuque Pater divum, carum tibi Persca numquam
E Cotyreis sedibus eripies.
Aequius illorum vos fertis numina mortes,
Nam qui priva dolet, mitius ille dolet.
Ferrea mors postquam sed Lipsl clausit ocellos,
Flemus communis publica damna boni.
Lipsius ô melior quanto his! indulgeat ô si
Humano rursus luppiter hunc generi:
Illacrimabilium at si post quove pulla sororum
Stamina non ulli sunt soluenda Deo;
Hoc agite, Aonirsanctissima num ina caeli,
Usibus humanis prospicite ô melius.
Ne quoque Scaligerum proprii vis incita futi
Ereptum nostris obterat ex oculis.
Et Cassaubonum, qui anteit mortalia scola,


page 74, image: delf0074

Cornipedes quantum Pegasus anteit equos,
Sol icrte aeri: nos homini seruetis in usus,
Quisque rogat, mens cui non tenebrosa data est.

V. Ad Iscanum.

O municipium ocelle suavis Iscanum,
Quondamque caelo ipso beatior sedes,
Quam villularum es nunc miserima, ut cunctos
Deos putare fit tuum in malum atque ipsa
Elementa conspirasse acerbiorioestro.
Qua vi bona tua lancinata Mavortis!
Te quantus olim exercuit Deus flammeo
Ardore tardipes, bonae auferens quaeque!
Vesaniensque spiritus Noti, quales
In te evomuit emoliens ruinam, iras!
Nunc etiam, apud te natum et in tuo eductum
Sinu, colentem perpeti unice cura
Herum caelox Charontis abstulit nigra,
Quem nulla post aetas dabit reducendum.
O grande fati crimen ô deos tristes!
Ne, te nefandis hic gravissimus casus.
Nubit tenebris, surgit et timor constans,
Non te redire posse perditam ad lucem.
O villa, luge Lipsium ruum, Phoebus
Et Noctiluca dum hoc in orbe mutabunt.
Hoc tu facis Silvane, finium tutor,
Lugubre cuius hinc videt piger vultus,
Et vitrearum Naiadum ô sacer coetus,
A morte domini iugirer doles iam inde,
Pectusque pulsas candidum et comam vellis.
Sic omne agelli mite numen et durum
Lipsi dolebit fata perpetim tecum,
Omnuncipium miserrimum Iscanum.


page 75

VI. Ad Posteritatem.

Hem facinus, Adriae quod unda nullius
Eluere potis est; Lipsium, dedit leto
Quem duriorum lex avara fatorum,
Patientiam indulgere num flagello est fas?
Sic bruta gens inequitet huic magistellum,
Sic nigra linguae probro circulatricis
Nostri serat secli alpha doctiorum illud,
Quod rumor alba Musicus vehit penna
A sole Eoo ad Hesperi plagas seri?
Sed grata tu mortalium propago si
Quae fors sequeris nostra secla vitalis,
Lipsi gravi partum labore fac nomen
Ut nulla taceat docta posterorum aetas
Et ne suprema hoc condiatdies atra
Oblivionis nube, plurimae en dona
Liquit Memoriae, veneuntque contra anrum,
Formica vel quod Inda misit invite.
Quam scripta conclamata saepe pertentans.
Vitam potenter ipse restitutum ivit
Auctoribus stupente patre Musarum;
Quae Philosopha mysteria ac opes sollers
Boni beato prodidit Genl ductu;
Et eloquentia sua quis aequaret,
Quae cuncta penna Lipsiana confecit?
His posterorum secla fruinini aeternum
Et aestimate dona Lipsii forsan
Quaeretis Hippocrenidas dehinc frustra.

VII. In Tumulum.

Quem Deus hoc Viduus priuavit luminis usu,
Huic vacuum Lipsio nunc tumulum statuo.
Hunc iam depositum tristes Heliconis alumnae,
Lavere in valido non sine cordolio,


page 76, image: delf0076

Sustulit et supra genua hunc pollinctor Apollo,
Ungendo messes ipse ferens Gilicum,
Huius et in gelidis posuit suprema labellis
Olcula cum multis fletibus Euphrosyne.
Et mihi mittatur qui quaeso inglorius umbris,
Affectusque pios cur ego drssimulem?
Ergo mihi bustum vivo te cespite surgit,
Durus et egeritur mente mihi tumulus.
Laeserit hunc quisquis furiali percitus oestro,
Ille expers tumuli laeserit hunc tumulum.
Hunc ego perpetuum votivo carmine visam,
Februar cum maesta sunt peragenda die.
Huic iam, quod possum, do puras Albidis undas,
Do quoque Francoi pocula plena meri.
In super et tepido spumantia cymbia lacte,
Ad tumulum vergo sanguinis et paterans.
Cernuus et caput hocinvisa velo cupressu,
Suspendens timida lautea serta manu.
Lipsiadaeque precor puro de poctore manes
Non ullo ut facilis pondere terra tegat,
Quod si vilis ego, et nano si munere, tantis
Non dedero dignas manibus inferias,
Huc, Sibere, adsis, nostri flos unc Lycei
Et Latiae Cleius Graiugenaeque pater.
Ipse fave lingua placidamque precare quietem,
Salsamque in tumulum porrice lacrimulam.
Certe hoc pluris erit quam sic exsequalia verba
Milibus effundam versificator ego.
Quique facis mihi petpetuo bona plurima, quae non,
Crede mihi, sterili severis in segete,
O Taubmanne; tibi Europae cum doctior ordo
Acclamet laetum ter geminumque Sophos,
Carminis almitic manes dignare superbos,
Instaura mecum funcrcosque dies.
Caudebunt cincres ate sua nomina dici,


page 77

Si modo sensus erit sedibus Elysiis.
Ast egom, regressus fuerit cum florifer annus,
Et sese vario pinget odore solum,
Quae mea paupertas, manibus dabo lilia plenis,
Puniceisque aderit plexa corolla rosis.
Quin tumulo iniciam vel torum veris honorem,
Conducamque meo Chloridos aere operam.
Taliaque appensae perscribam verba tabellae,
Quae probet invitis manibus Uranie:
Natus in Iscano, at nunc Lovarii denatus,
Lipsiades, monumentum hoc habet ex merito.
Asole exoriente supra Maeotidi pludes,
Nem est hunc scriptis, qui exsuper are quiit.
Si fas scribendo caelesiia scandero quoiquam est,
Iluic soli caeli maxima porta mita est.

VIII. Ad manes Lipsianos.

Sancta Anima, Elysiis iam nunc tramissa viretis,
Quae facis, ut surdas onerarim questibus auras
Pluribus; ipsa perennantis mihi caussa dolotis,
O salue dubiis iam nil obnoxia fatis:
Quas trans Curarum Mordique cubilia vectae
Felices animas misit Proserpina doctas
Terribiles visu Orcinas aperire revebras
Lumine purpureo, sanctaeque inducere sedi,
Cuncta ubi sunt placida aeternum com posta quiete.
Elysiûm heic te circumstat pia turba Quiritum,
Heroumque acies densae, vatumque phalanges
Gaudent nectateo recum sermone fruisci,
Et te sic multo gratantur murmure ventam,
Qualitet obscura fundens examina nube
Mellifer in patulis exercitus obstrepit aruis.
Ante alios, queis se felicem Corduba iactat,
Augusta manes occurrunt luce beati,
Vindicias que suas divina laude fcrentes,


page 78, image: delf0078

Inter odoratae felicia saecula laurus,
Multa tibi gratae deducunt carmina mentis.
Qum aliii indigetes, nati melioribus a ivis,
Cum Latiae solide staret sua gloria linguae,
Se debere tuis laetum Paeana canentes
Iam tibi, consensu testantur plurima curis.
O felix Anima, aeternae quam fulgura lambunt
Lucis, inexplicito vestitque Lubentia cultu;
Tu quamvis superas tuto nunc despicis auras,
Suspice si lubitum est, pavi um et genialibus effer
Te campis, praesensque audi, inclamabo supremum.
O Anima alma vale perque omnia saecula salue.
Et vos aeternum Manes saluete, valete.
Tuque iterum salue aeternum mihi, maxime Lipsi,
Aeternumque vale.

IX. Ad Cunr. Rittershusium.

Deficio, Rittershusi; pertendere non me
Mira ingenI sinit volentem tenuitas.
At merito cesso, res si ratione putanda;
Non attegrandus ore Lipsius meo est.
R ttershusi, innexecomas Peineide, quemque
Phoebi astuosa torret impotentia:
Tu potis es laudes aeternae insculpere cedro,
Manesque Lipsi inter refere sidera.
Quod si velle tuvum series densata laborum
Tardabit, optionem quaeso sumito,
Piccartum seu Virdungum, prô luppiterat quam
Inebriatos poculis Permessidum!
Post te luctificos divino carmine lesûs
Ad umbilicum qui queant adducere.
Tu sua cui Phoebus transcripsit, Scipio, regna,
Priscisque praeferende Scipionibus:
Numina et auspicium praeberes vatibus ipse,
Piasque commodares illis lachrimas,


page 79

Nae sic magnifico defletus Lipsius ore,
Si sciverit, nunc se fuisse gestiet.
Nec facere in superis plures optaverit horas:
Felix, ut esse nolit hic iam, qui fuit.