4/2002 Rüdiger Niehl
TEI header, markup, lines added


page 285, image: s285

EPIGRAMMATA. EPIGRAMMATUM LIBER I, SIVE COELI.

Almae Matri Universitati Lipsiensi Devotissimae Reverentiae Pignus Sacro Paulus Flemingus Variscus.


page 286, image: s286

COELI.

1. Helluo, Lazarus.

Lazare, pro lacrimis hilarem capis aeger olympum,
helluo pro risu tartara dives habet:
vixit disparili ceu sortis uterque fluore,
dispare sic hic et hic conditione cadit.
Mirum! Qui miseram vivens obit incola mortem,
hic valet aeternum; qui valet ante, dolet.
Quid mihi laetitiae, quid opes et inania mundi ?
Laeter ut in superis, flebo sub axe lubens.

2. S. Sanctae Trinitati.

Fons sine fonte, Deus, caussarum caussa moventum,
quas mare, quas tellus, hoc et inane librat.
Una trias et trina monas, Deus unicus in te,
Qui, cum sis triplex, unus idemque manes.
Mens stupet, est sine patre parens similisque parenti
gnatus et amborum numen ab ore means.
Sancte, potens, miserator, amans, bone, iugis, alumne,
da cito, da faciem cernere posse tuam.

3. Nemo nisi hic peregrinus.

Sum, fateor, peregrinus, ut hunc me, Christe, fateris
esse, nec excelsas incolo verna domos.
Patria me genuit mundus; nunc suscipit aether
mortalique satus iugia tecta colo.
Omne tuae pietatis hoc est, bonitatis hoc omne est
et, quod gratus idem proloquor, omne tuum est.
Ah! quid non, pie Christe, tuum est, quod habemus egeni?
Ah! noster semper sis, rogo, nosque tui.


page 287, image: s287

4. Adspicite volatilia coeli.

Qua patet ambigui variabilis orbis olympi,
omne volatilium, mens mea, cerne genus.
Nulla serunt et nulla metunt, tamen omnia vivunt.
Nec volat e minimis, quod cadat ante diem.
Angeris atque truci minuis tua pectora cura,
unde velis vitam sustinuisse tuam.
Stulta, tace. Qui pascit aves, qui plumea vestit
agmina, dilectae non det is illa tibi?

5. Adspicite flores agri.

Qua patet expansae variabilis area terrae,
mens, vegetabilium per genus omne vide.
Canduta lacteolis hinc adspice lilia malis,
hinc rubra sanguineis gramina cerne genis.
Non texunt, nec fila trahunt, neque defit amictus;
tu male de vita roderis spgra tua.
Mora, sile. Qui vestit agros, qui florea pingit
gramina, dilectae non det is illa tibi?

6. Ego peregrinus ille.

Hactenus ex illis unus sum, Christe, novenis,
qui tua non grata dona tulere manu.
Corporis antiqua tabebant omnia psora,
nec latum digitum, quod valuisset, erat.
Mortis eram, nisi Christe, mihi medicina fuisses.
Convalui; medico nec tibi sostra dedi.
Sis facilis, iam, Christe, fero, quae debeo, tandera.
Tardus ero, sed enim non male gratus ero.

7. Lucae X.

Ipse ego sum, Jerichum Solyma petiturus ab alta,
ipse ego sum, multo vulnus ab hoste ferens.
Deserui coelos et tartara saeva subivi;
hinc moriens stygii praeda latronis eram.
Praeteriere sacri, me praeteriere profani.
Nullus erat, medicam qui mihi ferret opem.


page 288, image: s288

Christe, venis vinoque lavas oleoque perungis
vulnera, non alia convalitura manu.

8. Ego leprosus ille.

Macra venenata coeunt vitiligine membra,
rugosam scabies turpat adulta cutem,
et modo, ni lateat maius, minus ipse dolerem.
Mens quoque sub vitio vix hiat aegra suo.
Nil mihi fatorum dominae, conducitis, herbae,
non facit ad nostrum succus olusve malum.
Christe, fac, ut valeam, quia tu panacea suprema es;
ure, seca, munda, frigefac, unge, liga.

9. Grossus amissus.

Grossus eram, nitidi loculis servatus olympi,
in paradeisiaco grata moneta foro.
Circuiere diu, donec me fraude valentes
clam domino fures surripuere Stygis.
Clam patre surripior, me filius invenit ultor,
invenit et primo reddit honorus hero.
Ite, procul, fures; ego, gaza reperta, triumpho;
porroque ne timeam, vos periisse scio.

10. Ovis perdita.

Pastor oves numerat, sed qui tenet aera, pastor
Computat, at numero deficit una suo.
Pascite nonaginta meae, dum quaerimus unam,
inquit et amissum quaerit ubique pecus.
Quaerit et errantem sub eremi sentibus agnam
baiulat in proprium pastor ovile bonus.
Una ovis illa ego sum, stygiis male perdita tesquis:
quod redeo, studio debeo, Christe, tuo.

11. Hosianna.

Christe, venis et euntis eques male pulcer aselli
carmen oliviferae nobile pubis habes.


page 289, image: s289

Illa salutigera consperserat omnia palma,
omnia substrata sparserat illa toga.
Hic nitor, haec species, decus hoc te, Christe, decebat.
Tale tibi, Jesu, conveniebat epos.
Rex pie, rex facilis, rex rege fidelior omni,
mirus ut es, tibi sic nil, nisi mira, placet.

12. Nicodemus.

Falleris et stolidi similis gregis ipse magister,
doctor es et fidei vix elementa tenes.
Auscultante pium tamen aure fateris amorem,
nec placet inscitiam dissimulare tuam.
Sacra agitas, divina rogas, mysteria quaeris.
Nil nisi de magnis mens tua rebus agit.
O bene discipulo tibi! Te docet ipsa Sophrone.
Quam tibi perpetuum nox dedit illa diem!

13. Jesu Christo desiderio meo.

Linguaque, mensque tuo certant super, Optime, cultu,
haec gemit, assiduis vocibus illa vocat.
Hinc pretium laudis maius putat illa mereri
quum vocet; haec tacita vix prece mota fleat.
Hoc ubi non fieri videt illa, silescit ob iram;
dumque tacet, gemitus duplicat ista suos.
Christe, tuo nihil hinc periit, nihil asse peribit.
Clamitat hoc magis haec, quo magis illa tacet.

14. Resipiscentia.

Et piget et pudet et taedet vixisse nocenter;
cuius vel solum me meminisse necat.
Nec super est aliud pessum solamen eunti,
quam spes in merito, Christe Jehova, tuo.
Fac, precor, ut salver, nam tu salvatio mundi es,
ipsa perit per se te siue cuncta salus.
Quid nisi peccassem, mihi tu concedere posses,
Christe, redemptorem me redimendo proba.


page 290, image: s290

15. Coena Domini.

Hei perii! Cum seducto sum pransus Adamo.
Ut beer, ad coenam transeo, Christe, tuam.
Pastus eo vacuo, titubo bene potus inani,
ebrius inde siti sum, satur inde fame.
Hinc sitis haec, hinc ista fames, quae clamat olympo:
Te sitio, atque tui mens fame pressa gemit!
Illa mihi nisi daps hanc incussisset orexim,
deficerem tantas non sapiturus opes.

16. Adventus.

Suspirate diu, tamen expectate per aevum,
necquicquam, tandem iam, pie Christe, venis.
Christe, venis: venit alma soli salvatio tecum
et polus et quicquid scit geniale polus.
Nempe venis ad nos, ad te veniamus ut omnes;
nos, ut te per te nos adeamus, adis.
Ah! bone non sat erat monstrasse viantibus orbem,
ipse venis ad te ductor et ipse via!

17. De Jesu.

Magnus, at in parvo vilescit corpore Jesus,
parvus, at in magno numine Jesus adest.
Magnus adest animis, sic nos defendit ab orco,
sic redimit miseros, corpore parvus adest.
Talis erat primo patri praevisus ab aevo,
ut posset nostras ferre patique vices.
Adspice nascentem, morientem conspice; dices:
Ille fuit minimus, maximus ille fuit.

18. Ad latronem dextrae.

Sancte latro, pendens salvandi tabula mundi,
quam caderes felix, ni paterere miser.


page 291, image: s291

19. Sinistrae.

Ast tu schema ferox, specimen Stygi pensile sacrum
et iamiam Furiis dilaceranda cutis;
gaudia Tisyphones et Alectus iubilus atrae,
iacchat in exitium laeta Megaera tuum.
Vile cadaver obis, scelus orbis, Erinnia pestis,
debita ieiuno coena futura cani. \
Luditur hic tecum: nihil haec crux, hic dolor, hic mors:
ille dolor, dolor est, qui sine morte necat.

20. Paean paschalis.

Victor ab inferno rediit Deus; exere, Titan,
dulce caput, radiis lux micet orta tuis.
Orta micat lux omnis humi, lux omnis olympi,
propulsat tenebras lampadis igne suae.
Ite polo, stellae, nec enim nox ulla redibit,
post erit una dies, Cynthia, cede polo.
Quin magis ipse veni, pole, post novus incola terrae,
cumque tuo rediens nos fer in astra Deo.

21. Triumphus Christo resurgenti.

Hic sit honos stygii concultatoris Averni!
Hoc sit epos Erebum diripientis heri!
Flate tubis, pueri, iuvenes mera cymbala dextrae,
tinnula virgineae sistra rotate manus
atque tonos miscete sonis, queis grandior aetas
ora praeit, dominum vociferando decus.
Hic sit honos stygii conculcatoris Averni!
Hoc sit epos Erebum diripieutis heri!

22. Amore Jesu langueo.

O amor, o quantis torres mihi viscera flammis!
O amor, o soboles et pater ipse Dei!


page 292, image: s292

Langueo, nec reficis; pereo, nec, dure, moveris.
Hei mihi! Qua morior, vivere conor ope.
Ah! modo respiceres, modo non, te nolo, referres.
Quam foret ad placidum mors mihi blanda tuum.
Sed, reor, ore taces, ideo faciemque recondis,
ne trepidem sponsi lumine sponsa mei.

23. Surrexit, non est heic.

Ite, piae ite nurus, neque enim, quem quaeritis hic est.
Rupit humi dominus mollia claustra suse.
Rupit et aethereas abiit redivivus in auras.
Ite, piae, frustra quaeritis, ite domum.
Angele, quid miseras tam tristi voce remittis?
Angele, dic, chari quo pes abivit heri.
Sed bene: si vivit, totum peragrabimus orbem;
aut dabit inventum, si neget ille, polus.

24. Dies dominica.

Thure crepet dominae coelo mens plena diei:
emicat, at festo lumine lustrat humum.
Mundanis aliae, curis vacet illa beatis
adque suum rapiat libera sensa Deum.
Tu prior hunc animum divino percute thyrso.
It manus in iussas utraque iuncta preces.
His ea lux veniat, lux his ea transeat actis.
Hsec pia sit, reliquas si cupis esse bonas.

25. Poenitudo.

O pie vas, cruce qui mea debita, morte luisti,
debita proh! alio nulla luenda modo,
adspice, me stygius male denuo creditor urget,
nescio cheirographum quam recitando novum.
Denuo subscripsi, proh! nam male denuo vixi,
quotque modis cecidi, tot loquor ipse notis.


page 293, image: s293

Vae mihi, tu nisi sis, pie mi, pie, subline pactum,
linea quod dirimet sanguine ducta tuo.

26. Excubiae ad sepulchrum domini.

Excute stertentem, lethargica turba, veternum
et vigil ad iussum sta, quod obitis, opus.
Pes nec ad hoc alius, nec ad hoc manus advena bustum
proruat, aut gemmae fraus necet ulla fidem.
Stulta, quid exanimi tam sedula prospicis urnae?
Si, quod tumba habuit, non habet, ito vigil.
Pergiu? Quid vacuam cingis vigil ensibus umbram?
Credere te corpus vivere, facta probant.

27. Ascensio.

Tollere, nostra salus, patrioque remittere coelo,
evolat et tecum noster ovabit amor.
Jam, Deus, aeterno quam munere dirigis aram,
nunc cape, divino numine plenus homo.
Astra super, super atque polos et quicquid iu alto est,
victor, amans tibi nos quo tuearis, ovas.

28. Votum pro Voto.

Recta mones, mens; iusta mones, mens enthea; vovi
et statui magno debitor esse Deo.
Approbet omnipotens pondusque precantibus addat;
nec sibi quod placuit, displicuisse sinat.
Nulla superstitio, simulatio nulla sub hoc est,
nescit hypocriticos optio nostra dolos.
Fac monitum, mea mens, totoque avertere mundo,
quodque tuo debes solvere, solve Deo.

29. Epitaphium redemptori meo.

Sub scrobe qui iacet hac, mors ut moreretur, obivit;
nec tamen e vita, cum moreretur, iit.


page 294, image: s294

Caussa necis fuit huic alienae caussa salutis,
hac nisi non poterat vita redire nece.
Munde, quid is procul hinc? Lege cominus istud et ora;
constat in hoc vitam te iugulasse tuam.
Crede, revivisces. Et tu, mea litera perpes,
dic potuisse Deum sic hominemque mori.

30. Pater peccavi.

Et quid diffitear, cum frons mea plena loquatur,
quotque quibusque tibi sim reus, alme, modis?
Stigmata sunt scelerum, quae singula fecimus. Ustam
his auimam frustra dissimulando tegam.
Intima scrutaris, neque te latet abditus error.
Omne tibi patulum cordis abyssus habet.
Ah pater! ah pater! ah! peccavi multus et atrox
ah pater! ob genitum parce benigne tuum!

31. De profundis clamavi.

Mersus ab instabili superobruor undique coeno,
lubrica sollicitum fallit arena pedem.
Jamque bibit sabulum faux suspirantis hiulca,
e vasto surgunt gurgite thura precum.
Nulla manus hominis, genii manus est prope nulla,
audit et obtusum nemo laryngis opus.
Os cadit officio, mens vociferatur et instat.
Quam beat in vigilis clamor hic aure Dei!

32. Miserere.

Certius interitu nihil est, nihil aequius in me,
in me cum toto sit nihil, unde beer.
Unde beer, nihil est; satis est, quo damner, abunde!
Et bona quae mihi sunt, sunt mala tota Deo.
O Deus, o aciem deflecte beniguiter istam!
Sit potior tenebris lux tua, magne, meis.
O Deus, o miseri miserere misertor et in me
mox nihil, ut damner, sed beer, omne cadet.


page 295, image: s295

33. Eucharistia.

Ite meae Charites volucremque per aeris auram
haec mea sidereo sistite vota Deo.
Et natum placate patris, quos spiritus ambos
unus inexposita sub deitate fovet.
Dicite: Te noster colit ille coletque perennis,
ille, trias, epuli pars hodierna tui.
Interea mea mens liquidas comes ibit in auras,
ipsa Charis Charisin consociata suis.

34. Parce mihi, domine.

Flecto genu, decusso manus, miserandus et excors,
haeret et in fixa vultus amarus humo,
dum cadit undantum lacrimabilis imber aquarum
et salit ad pulsum cordis hiulca larynx.
Ah! adeo miserum tua me facit ira, creator,
quam meruit vitiis vita scelesta suis.
Parce mihi, mi, parce, precor, nam parcere iustum est,
sive mei memor es, maxime, sive tui.

35. Misericordias tuas.

Nullus eram; tuus ex nihilo me sermo creavit.
Parvus eram; crevi sedulitate tua.
Stultus eram; tua me formavit ad optima cura.
Pravus eram; normae me monuere tuae.
Mortis eram; vitae quo reddercr, ipse peristi,
et nisi tu fueras, iam Stygis hospes eram.
Tot tua, tot bona, tot pia iugiter auxero facta.
Si mihi quot bene sunt facta, tot ora sient!

36. Ad lapidem in sepulchro salvatoris.

Dure, sed Hebraeis lapis undique mollior extis,
dic, tumulo quae te seposuere manus?
Nulla resignavit ceram vis frausve sepulchrum,
te cingunt vigiles nocte dieque viri.


page 296, image: s296

Sed tamen a foribus iussae sernotus es urnae,
et, quam debueras claudere, pandis humum.
O! quia tam mirum tacet aut negat omen apella,
os fieres, totum quod bibat aure solum.

37. Crucifixo amori meo.

O mea lux, quid in hac te conspicor arbore pensum?
O mea spes, huc te quae posuere manus?
Cerno pedes fossos, video latus ense peremptum,
intueor capitis spinea serta sacri.
Tende manus, amor, atque veni. Sed o! haeret ad uncos
veraque. Vae animae, te lacrimante, meae!
O mea lux, mea spes, mea vita, quis es, quis et es non?
Nam mihi quo fias omnia, mors quoque fis.

38. Michaelis archangeli paean triumphalis.

Surge tuo, pole, surge duci, prosternere, terra,
et date confusis carmina iusta tonis.
Dicite: lo! salve, veteris pie victor hyaenae,
queni per ovant hodie sidera, quem per humus.
Gaudia, laetitiae, risus festaeque choreae,
nectite plaudentes circumagendo manus.
Magne, triumphantum meriti cape carmen honoris,
utque tibi comites nos coovemus, ova.

39. Venite ad me omnes. Mat. XI.

Omnibus ex illis, ad te quos ire volebas,
unus ego quoque sum, qui tibi, Christe, venit.
Non me reiicies, quum blande vocaveris omnes.
Fac, referam, quam das omnibus unus opem.
En! magis hoc propero, quo me magis urit hic angor,
quo magis ut veniam, concitus, ipse vocas.
Caussa, quod accurram, quod conquerar, est tua, Christe;
quod reficis, quia sum languidus, illa mea est.

40. Nonne decem mundi facti sunt?

Sed male sunt mundi; solo nam corpore praestant,
mens scabie veteri rancet oletque nova.


page 297, image: s297

Ibitis ingrati, vester non ibit inultus
error, ab interna qui male labe fluit.
Vivitis hinc melius, peius quo morte cadatis.
Nam trahit hoc secum mors quoque vestfa malum.
Aegra salus, miserum vita quae corpus oberras,
morbo valens, animum quae sine morte necas.

41. Novem autem ubi?

Scis tamen omniscius, nihil ipsa scientia nescit;
scis, ubi deliteant dispereantque loci.
Sed simulas vel tantumque nefas nescire videri
vis, o ingratam languide censor humum.
Quam sedet ad solem, qui sic latet! Ergo, redemtor,
sis bonus et numero ter tria deme tuo.
Vah, quid hoc est sceleris? Toti Deus insidet orbi,
de proprio decimas vix capit atque suo.

42. Paracleto meo.

Suscipe me, trepidi solamen et ara clientis,
qui timet ex merito iudicis ora suo.
Eloquor, ipsa malam mea se tibi caussa fatetur.
Nam bona si fuerat, quid tibi durus eram?
Dicque Deo: Putat ille reum se mortis et orci,
sed pater es, frater, filius, obses ego.
Ocyus absolvar, neque enim patietur iudex.
ut cadat, agnatum quem vocat ipse suum.

43. Cor mundum crea in me, Deus.

Quod increaras carneum mihi primo,
cor ferreum factum riget.
Resistit, obstet, si quid entheum conor,
afflatus aurae vi tuae.
Quin pestilentem sic rubiginem traxit,
ut tam putrescat, quam grave est.
Creator, heus! carnemque redde pro ferro
floremque vivum pro situ.


page 298, image: s298

44. Jubilus ascendenti Jesu Ohristo.

Scande tuos, homo-dive, polos et ovante volatu
ultima sublimem te super astra loca.
Excitat attonitum clamor longissimus orbem,
ille quidem, geniis qui sonat inde tuis;
inde triumphatis qui frendet ab hostibus ille,
dum rudit in proprio carcere carcer hians.
Nunc sceptrum fascesque pater tibi tradit in omne,
subsit ut imperio terra redempta tuo.

45. F. nativitatis Christi MDCXXXIL

llle sub agresti recubans puer aureus ulva,
numen in exiguo corpore grande fovet.
Cernis, ut imbellis trepidat vaga dextra pusilli,
illa sed hoc magnum dextera versat opus.
Ut tener argutis resonet vagitibus, audis,
detonuit leges os hoc, apella, tuas.
Quicquid id est, parvum quod in hoc audisque videsque,
in puero parvum, quam sua forma, nihil.

46. Votum ad almum spiritum MDCXXXIII.

1633. August.

Sancte Deus, veri spirabile numen amoris,
os patris et nati lingua diserta sui;
cor patet hoc, cor hoc, ecce! patet, venerabilis, intra,
hospes, in hospitium, quod facis ipse, tuum.
Omne tibi vacat, omne meum, sacer ignis, ut uras;
flamma fit a flamma, sim maneamque tua.
Ut flagrem, prior ipse flagra, prior ipseniet ure.
Te sine mortiferum nos sumus igne gelu.

Salitii.

47. Ad eundem aliud.

1633. August.

Exere vim, sis atque mihi, quod es omnibus segris,
cum patre, cum nato, par Deus ipse Deo.
Et precor et voveo meliorem vivere vitam;
tu prece, tu voto sis mea lingua meo,


page 299, image: s299

et coelis mea verba refer: Deus, oro, Deorum
eveniat supplex quod rogat iste, bonum.
Actor o! o testis! iudex o! o atque patrone,
caussa patrocinio stat mea tota tuo.

48. Ad Deum O. M. Meum.

1633. August.

Qui mirabilibus, mirabilis ipsemet, auris
hoc iter ad mirum me, Deus, ire iubes,
bponte sequuturas veniens indulgeo plantas
atque gradu cupio non renuente sequi.
Duc, pater, et variis peregrinum protege terris,
et tandem solita pro bonitate reduc.
Sic tibi, quod tanto po^cis pro munere munus,
mirando, simili carmine gratus ero.

Tangermundae ad Albim MDCXXXIII. M. Aug.

49. Calendae Januarii MDCXXXIV.

Christe, decus rerum, sine tempore, temporis autor,
exordium veteris principiumque novi,
sis velut elapsi, venientis et arbiter anni;
serviet ad nutum, quod dabis omne tuum.
Gaudeat ad placidam mundus tranquillior auram
adveniensque malo fit fugiente bonum.
Eripe nos nobis. Tibi nos, te reddito nobis.
Nulla salus aberit, tu modo noster eris.

50. Super prima Pentecostes.

1635. Mai 27.

Quis celer attonitas cito tam Notus impulit aedes?
Quae per apostolicas flammea lingua canit?
Ille replet vacuum coelesti murmure tectum,
illa pares linguis lingua dat esse novis.
Spiritus est hoc utrumque Dei, Deus ipse perennis,
hic sonat, hic mirae flagrat in igne facis.
Sum vacuus, me, sancte, reple, te flamine, vente,
sum rudis, ah linguam dux rege lingua meam.

MDCXXXV.


page 300, image: s300

51. Feriis natalitiis MDCXXXV.

1635. December.

Discute languentem, mens experrecta, veternum;
exoritur medio lumine plena dies.
Ille mihi Deus est, teneris qui vagit in ulnis,
ille puellaris sarcina grata manus.
I, fuge, curre, vola, reducis iubar excipe solis,
i, fer et has adole non sine thure rosas
et salve, dic, chara dies materque diei,
queis sine rebus erat nox nigra plena dies!

52. Oratio pro incolumitate.

1636.

Nemo mei curam gerit hic et nemo meorum,
tu nisi sis vitae custos et alpha meae.
Sis bonus et facilem praebe singultibus aurem,
pondus et assiduis fletibus adde suum.
Te duce sum peregre, duce te, pater alme, redibo,
omne meum nutu statque caditque tuo.
Jam novus incipio tuus esse et solvere totum.
Me tibi da Deus, hoc posse placere modo.

In Tartaria post factam absolutionem.

53. Revalescentis a praecipiti et gravi morbo, in itinere Persico.

1637.

Prima tibi grates fausti ferat hora diei,
conditor, auxilii pro pietate tui;
altera thure crepet pro prosperitate futura;
ut redeam, precibus tertia plena vacet;
quarta vocet laetos ad amica vocabula cives;
quinta sit apposita sextaque tota dapis;
quod superest lucis, salibus consumere fas sit,
nostraque si placet hoc, pars bona noctis erit.

Ad Sodales.


page 301, image: s301

54. Festo angelorum MDCXXXVII. Isfahanae Persarum.

1637. November 1.

Officiosa cohors, quae stas vigil ante tonantem,
prompta ministeriis nocte dieque tuis,
laude tibi merita vocales pangimus hymnos,
devotos studii pro pietate tui.
Mille per insidias, per mille pericula nostrum
ducis iter, tuto nos comitando pede.
Sis bona, sis porro reduci dux praevia Cimbro,
qui, nisi tu fueris, non rediturus erit.

55. Natalibus domini MDCXXXVII.

1637. December 25.

Nascere, sponsa salus optanti nascere mundo,
o desiderium cordoliumque piis!
Tu patrio miseros olim nos reddis olympo
restituesque vetus, quod tulit hydra, decus.
Este leves animis, iamiam penetrabile eoelum est.
Dux, via, porta, vigil, ianua, clavis adest.
O sacer, o suavis, nihil et nisi nobile, Jesu,
quam mihi cunctus eris, si mihi Jesus eris!

56. Deo Deorum.

1638. Mai.

Ille sub arsuris iteratus anhelitus extis,
ille, calens usti pectoris ille tremor,
gutturis ille pavor suspecto missus olympo,
indicium nostra de pietate ferat,
dum per mansuetas sacris nostratibus aras
imus et obscuris stamus ad ora diis.
Sit, licet, externos cogamur ponere vultus,
non poterit fictos cor simulare deos.

Inter barbaros.

57. Christo resurgenti.

Sparge caput violis et ovali cingere lauru
raptaque victrici concute signa manu,


page 302, image: s302

Christe redux, redivive Deus, victure perennis,
et pede calcatum cum nece tunde Stygem.
Seria salvato consurgunt gaudia mundo,
efficit aeternos unicus ille dies.
Si vivis, quo, Christe, modo non vivere possim?
Quomodo, si surgis, Christe, iacere queo?

58. Super cultu barbarorum.

Absit, ut ad vestras veniam non entheus aras;
sic poteram magni numinis esse reus.
Non adeo gens cruda sumus securaque coeli;
nos tamen a vestris cogitis ire sacris.
Vana tuis prohibeto, licet, nos Russia, templis:
Christe, modo coelo ne prohibeto tuo.

59. Charismata almi spiritus in itinere per barbaros

MDCXXXIIX. M. Maio.

Muneris hoc est omne tui, spirabile numen,
nos quod in hostili sic comitaris humo.
Jurat in excidium passim gens barbara nostrum,
fur Scytha, sol rabidus, trux via, plena fames.
Sufficis has animis, has das in corpora vires,
hactenus ut tantum sustineamus onus.
Porro iuva, virtutis obex, defensio vitae.
Aegra valent per te, te sine firma cadunt.

60. Pentecoste anni MDCXXXIIX. In itinere Dagostanensi ad Coisam.

1638. Mai 13.

In nobis sator ipse tui, mundissime, cultus,
o iubar ardoris, iumen o ipse tui,
fessa viis, enecta fame, confusa pavore
et vel suppliciis iam miseranda suis
turba, tuos damur ante pedes super arida fusi
et gemimus coelum suspiciendo tuum.


page 303, image: s303

Duc, sacer, et quae iam fessis vix ora moveri
cernis, in elogio sunt moritura tuo.

61. Januarius anni MDCXXXIX.

Jane, duplex gemina qui tempus fronte tueri
diceris, undenis patribus une prior,
claude vetus, reclude novum dux claviger sevum,
cum similique novum tempore pande decus.
Lenia felici concurrant sidera coelo,
aetheream melior sentiat orbis opem.
Fallor, an optatos praedicant sidera risus
festaque de fausta dote cachinnet humus?

62. Pentecoste anni MDCXXXIX.

1639. April 14.

Excute te totosque tuis penetralibus amnes
ingere, mens, lacrimis quos facis ipsa tuis.
Hospes adest, mens, hospes adest, heus! limina pulsat.
Pande fores cita, mens, i, fuge, curre, vola.
Sterne toros violis et odora nube renide.
Sic tuus introeat, qui stat, ut intret, herus.
Quod si tota tibi penitus permiseris illum,
dic: Pie, donec eam te comiterque, mane.

63. XII. Junii, dies Poenitentialis et Rogationum, per universas ditiones Suecicas.

1639. Juni 12

Hos tibi contrito ruptos e pectore luctus
mittimus, has laceras mente gemente preces,
o pater, o fili, sacer o nos spiritus, audi,
ut propera miseris auxilieris ope.
Ac quamvis, dum flemus adhuc, peccare sciamus,
nam scelus est, homo quod cogitat et quod agit,
attamen, alme, tua nostros tege luce reatus,
quippe malum nihil est prae bonitate tua.

In Ingria.


page 304, image: s304

In hunc librum pertinent quoque sequentia Epigrammata, quae in amicorum manibus sunt. 1. Pascha anni MDCXXXVII. Ardebilae Persarum. 2. Festum lll. Regum, Sabae Persarum celebratum MDCXXXIIX. 3. Pascha anni MDCXXXVHI. in Medis. 4. Super flumina Babylonis. 5. Confitebor tibi. 6. Synaxis. 7. Regius ille. 8. Pharisaeus, Publicanus. 9. Probate spiritus. 10. In silentio et spe fortitudo mea. 11. Integritas et rectum custodiant me. 12. 0 tempora, o mores!