4/2002 Rüdiger Niehl
TEI header, markup, lines added


page 393, image: s393

EPIGRAMMATUM LIBER VII, SIVE CORONA.

Devotissimo Et Pio Dno Christophoro Michaelis, Vigilan- tissimo Christi Ovium Pastori, Theologiae Orthodoxa^ Candido Exemplari, Honoris Ergo Inscribitur Hic Liber.


page 394, image: s394

CORONA.

1. Ludovico XIII, Christianissimo Galliarum et Navarrae Monarchae.

1631.

Dive, per oppositum regnas qui, maxime, pontum,
qui paris hiuc fluviis, Alpibus inde metum,
eloquar, ut res est, sine, rex: cunabula debes
Borboniis famam Borboniique tibi.
Tot docuere minae, docuere tot ausa, triumplii.
Mundus ovat factis plenus uterque tuis.
Lude diu, Ludovice, vices. Tibi debita palma est,
pro patriaque domo, pro patrioque solo.

2. Philippo Mullero, Lipsensium Euclidi.

1631.

Det Deus exactae post prospera tempora vitae,
optantis fias stella serena poli.
Hoc tibi iure tuo debere fatetur olympus,
qui geris in cerebro sidera cuncta tuo.
Sed magis, aetheream quod in hoc agis ordine vitara,
quam tibi siderei proposuere hbri,
fiat hoc, at serum. Te pulpita nostra fruantur,
angelus angelico donec in aere tonet.

3. Super symbolo Zachariae Sommeri Sil. Patiendo vinco.

Man. I, 10.

4. In Albo, cuius Symbolum erat: Esto fidelis usque ad mortem, et dabo tibi coronam vitae.

Man. I, 15.


page 395, image: s395

5. Fero ut feram.

Man. III, 11.

6. Aliter.

Man. III, 12.

7. Iterum aliter.

Man. III, 13.

8. Tumulus Bretschneideri.

Man. VII, 19.

9. Dedicatio Odae Germanicae Henrico Sagittario scriptae.

1632.

Hoc tibi gratatum revalentem carmine matrem
venimus et victa mollia tela necis;
tum, per ut expressam tenui modulamine mentem
omne tibi cultus subiiceremus opus.
Sol velit, aut magnus, Pindum qui servat, Apollo,
quod volo, quod mecurn tu quoque velle soles,
hospes ut ad vestrum vivam mox iunctior Albim.
Tunc tibi gratabor plenius atque mihi.

10. Atlas Mercatoris.

Cernuus in lapsum, nec onus par tale ferendo
araplius, ad mundi moenia stabat Atlas.
Stabat hians, quantumque seni fessoque licebat,
ferte, dii, misero ferte, vocabat, opem.
Extimuere dii, se iam cecidisse putantes.
Non erat in toto vis valitura polo.
Audit et imbelles Mercator sustulit ulnas.
Quam fuit hic vere tum vir Atlantis Atlas!

11. Georgio Mochingero Med. abeunti.

Prime Pruthenorum, de quo spatiata per orbcm
fama tui similem non reperisse refert,


page 396, image: s396

qui per Apollineam factus celeberrimus artem,
palmam, sive doces, sive mederis, habes,
i, quia te revocat patriae dilectio tcrrae,
i, quamvis, quod abis, Lipsia triste gcmat.
Quae tibi chara tuam tellus dedit antea vitam,
par huic est, vitam quo tueare suam.

12. Fracaslorii tumulus.

Sterte tua sub scrobe, mihi venerabilis umbra,
tutaque tranquillse fata quietis habe.
Ante fores, liceat, vigilem, sed mutus, et ore
suspendam, tibi quod inente loquace gerao.
Scaliger hic aderit, longus cui faverit ordo,
ordo poetantum sed sine voce virum.
His ego pace tua miscebor oloribus anser,
utque tegar latitans, ore premam strepitum.

13. Joachimi Camerarii P. honori.

Scanderat in superos Camerarius arduus aevo,
illud Elystreae sidus et Alpha scholae.
In pluvias ierunt Plisseides ilicet auras
et stetit in madidis noxque diesque stolis.
Mox polus enituit, tanti quum nominis haeres
integer, a luctu vix bene siccus ovat.
Vivis in egregio, pater expressissime, nato.
Nil tibi, nil mundo mors tua demit; obi.

14. Hadriani Turnebi apotheosis.

Turnebus, Ausoniae pariter Graiaeque loquelae
regula, quo Latius sermo Cecropsque placet,
quo simul Oenotrii, simul enituere Pelasgi,
quotquot in Arctoum scripta dedere solum,
Turnebus ille gravis, facundus Turnebus ille -
plangite Pierides, Cynthie, plange! - cadit.
Sidera terrenum coluere quod hactenus astrum,
nunc vere factum sidus adorat humus.


page 397, image: s397

15. Balthasaris Meisneri excessus.

Sidera quae certas vibrant super aethere flammas,
haec aliquando graves credo fuisse \iros.
Illa velut toto radiant illustria coelo,
hi iubar in latara diiaculantur humuni,
Et quia sub varia nihil est non labile luna,
quando cadunt, stabili scribit in axe Deus.
Cum fuerit toto celebris Meisnerus in orbe,
quis neget, in stellis iam meruisse locum?

16. Friderici Balduini B. manibus.

Sidera quod caelo, quod sunt pia germina terrae,
hoc sunt egregii pol! super orbe viri.
Illa velut flammant, velut illa coloribus ardent,
hi per humum late nominis igne micant.
Germina dum pereunt, duraut in iugia stellae.
Hi mortale nihil, quam breve corpus habent.
Flos, Friderice, soli, salve, nunc factus in aethra
sidus; ut huius eras, sic eris huius honor.

17. Crucior in hac flamma.

Sunt flammae, uon sunt homincs, quibus arsilis uror
inque favilliferos concremor usque rogos.
Yerba caminali succendunt ignea lingua,
queis aequale nihil Hecla vel Aetna flagrat.
Haec animam iaculantur in hanc. Furit ardor in ossa
et micat in tosto sanguine vita crepans.
Sic flagro, sic crucior, fomes ipse perennis, ut illi
ignis alens tantas tempus in omne pyras.

18. Epitaphium Joannis Loeseri Junioris.

Man. VII, 27.

19. Timotheus Schwirseus: Sum tuus, o Jhesu Christe.

1633. Oct.

Dic, metagramma teres coeloque rotundius ipso,
unde tibi tanti nominis omen habes?


page 398, image: s398

A pietate viri, quo non sincerior alter
aut colit, aut coluit, aut colet astra, reor.
Salve, vir, ex ipso vel nomine dicte beatus,
certior est nulli, quam tibi, certa salus.
Sed quid, olympe, dabis? dedit huic sua terra salutem.
Nil superest. Coelum terreus ille capit.

20. Isabellae Clarae Eugeniae, Hispaniarum Infanti, Reginae, Matri.

1633.

Hesperiae dea magna plagae, dea grandis Eoae,
quam colit in nimiis Indus uterque locis
et, foret adversi Borcas ne nescius Austri,
laudis utrique cluit nuncia fama polo.
Dux pelagi, regina soli, tot honora deorum
mater et omne diis par, nisi viva fores.
Vive tamen, dea, vive diu, nec in astra recede,
ipsi sibi societ donec olympus humum.

21. Laurentio Ludenio Icto, Poetae, Rhetori, Doctori Publ. V. CL. Tarpati.

1633. December.

Ludere Ludenium totas super Aone noctes,
vidit eum totos ludere Musa dies.
Ergo per ingentem mater volat artis olympum,
nuda sinus, palmas libera, festa comas.
Quaque volat, facunda vocat: Dii, plaudite mecum,
quam valet in nisu lusor hic atque sinu!
Ludeniumque notat. Regerit mox omnis olympus:
Lude diu nisu, vir pie, lude sinu.

22. Mitra Ruthenica, donum Leg. Crusii.

Cingere barbarico, coma, cingere, cingere cultu.
Barbara barbarico non eris ipsa peplo.


page 399, image: s399

Pone, quod indigenae te circumiere tiarae:
pompa peregrinae iam facit ista tibi.
Hic Scytha mus, hic Turca procul nitet undique murex.
Tam coit in nostras dissitus orbis opes.
Cingere, donantis simul advenerando favorem,
qui tibi per domim se dedit ipse tuum.

23. Georgio Pio Poehmero, nobilitatis Noricae flori.

1635. December.

Fratris ab igne tui focus est, quo flammeus in te
ardeo, per flammas arsilis ipse meas,
o Pie, qui tantum mecum capis ire viarum,
quantum vix alius nos prior ivit iter.
Laudo, quod in me vix creber non criminor, in te.
Sed silco. Nostrae nil facit inde rei.
Fratris ab igne tui focus est accensus; hic ardet:
et quei non? tali folhs es ipse rogo.

24. Bernardo A Sprecelsen Livono.

Sume manus, ceu mentis habes immobile pignus.
o mihi de primo multns amate die.
Est deus in nobis, qui nos movet. Illius actu
in tacitis animae motibus intus eimt.
Te Themis et magni totus consessus Olympi
omnibus efficmnt, quein cupienter ament.
Quam tibi sunt Charites, tam sit Venus aequa, nec umquam
excidat ingenio nostra Moneta tuo.

25. Nisovae Medorum, ubi navis Cimbrica gravi tempestale allisa, salvis excepta se omnibus appulerat, MDCXXXVI. XV IXbris.

Depressae valles, quas hinc Hyrcauius humor
verberat, hinc celsis claudis, Olympe, iugis,
pallor in his faciebus, in his macer artubus horror
vos moveat, mutus dum tenet ora timor.


page 400, image: s400

Tendimus, in vestras madidi contendimus ulnas.
Tollite, quos glauci proiicit unda dei.
Nos odium fatale tuum premit, invide Nereu:
sed quoque fatali Chloris amore levat.

26. Novellae e patria, Scamachiae in Media M. Mart. MDCXXXVII.

Thura prius placitura diis adolete, sodales.
Hic iuvet Hyrcanos evacuemus utres.
Pax volat auratis per Ositia iugera pennis
victricesque vibrat Caesar ovalis aves.
Sparge, puer, violis et olente sedilia myrto
et fluat effuso florea mappa mero.
Tu modo tam laeti revolans dea nuncia fati,
dic patriae mediis nos coovare Medis.

27. Mausolea Regum Persarum, quae visuntur Ardofilae in planitie Mediae Intrataurinae.

1637.

Caria quod stupeat, miretur Nilus et omnis
Eoma theatrali dives honore colat,
culmen hoc intus habent ingentia nomina, reges,
et Sefus, et Tarnas, et Ismael, orbis amor.
Hospes, adoratis sub marmore mambus, exi,
tam firmaeque stupe parcius artis opus.
Quae tantos reges, quae te rapit hora, fatetur
insimul, haec atomos mox fore saxa meros.

28. III. Augusti MDCXXXVII. quae introducebat nos Isfahanam Persarum metropolim.

Salve, cara dies, quatuor nihi pulcrior annis,
te propter vitae quos male demo meae.
Sera venis, sed grata tamen, sed dulcis aventi,
tergis et ex oculis taedia mille meis.


page 401, image: s401

Tot per amara viae, vitae per acerba tot aegrae,
sistimur ad magni regia tecta Sefi.
Cum violis caream, quas in tua gaudia spargam,
sufficiat voto te celebrasse pio.

29. Patriam revidere posse desperat.

1638. Anfang.

Ergo modo querimur nihil adiutricibus auris
totque preces surdis auribus usque damus.
Tot toties venere dies, abiere vicissim,
morbida nec minimam mens mea sentit opem.
Exedor aerumna, curis valor omnis hebescit
speraque sibi toties imposuisse timet.
Mulda pater Dryasdesque meae et Oreades almae,
iam mihi supremum nempe valete! Necor.

30. Terrores.

Me Scytha, me Geta, me trux aecola Phasidis ambit,
iurat in exitium Colchus Iberque meum.
Ille ferox iaculis, hic acinace tristis et hasta,
nil nisi letiferum quisque minatur opus. i
Adde, quod hinc Scythici rabies furiosa profundi,
Caucasus hinc nimio fulmine saevus obest.
Pubhca prrvatas vicere pencula clades.
Quid tua fles? Mala per, mens, aliena peris.

Tarcoviae inter moras afflictissimas M. Aprili MDCXXXIIX.

31. Dubitatio.

1638. April.

Coelum, homines, terras, mores, ius corporis, annos,
omnia, dum peregre sic ago, muto domi.
Otia pro studiis, pro lucris damna, quiete
turbida, pro risu flebile sector onus.


page 402, image: s402

Seu redeam, seu non, vegetum vidistis, amici.
In me nil veteris vivit ovatque mei.
Certum nil magis est, quam mors, accita coactis.
Nil magis est dubium, quam violeuta salus.

Ibidem.

32. Amico barbarici itineris comiti

1637/38.

Nunc hexametro pentametrum subligo,
carmen his quadrans querelis,
tibique pango, musicum mecum caput
particepsque sortis huius.
Post has triumphans aegrimonias, fide
fausta feriabor apta.
Tunc cespitantes metiar iambos pede,
et rotatiles trochaeos.

33. Fac me sicut unum.

O! quibus est patrii cultus mandatus agelli,
digni, queis felix invideatur onus.
Prandia ientatos subeunt sequiturque merendam
coena, die varios quadi uphcante cibos.
Hic saturata fames, hic me sitis ebria vexat:
ditor in hoc, quod inops non satis esse queo.
Vos lucra alunt, ego gratis agens nunc omnia perdo.
O liceat vestra conditione moril

34. Erasmi effigies Roterodami in ponte publico.

Sancte vir officio, vir magne totuphce Phcebo,
quo superas omnes retroeundo patres,
hoc tibi, quod statuit grati dilectio civis,
aeterni monumen mominis instar habes.
Scnpta tuae legimus nunquam morientia dextrae,
certat hoc ingenio stando perenne tuo,


page 403, image: s403

ut, qui scitur adlmc, cecidit tamen ordine fati,
ferret in aeternos nomen et ora dies.

MDCXXXIX. M. Octobr.

35. Classis Batava Hispanorum victrix ductu Trumpii, M. Octobr. MDCXXXIX.

Dii maris indigetes et tu, vastissime Nereu,
qui sua magnanirais iura tueris aquis,
ponite cordatos victo super aequore fluctus;
grandius hic vestro flumine fulmen adest.
Cernitis: immensos pelagus deflagrat m ignes,
vastat et ingentes tiammeus ardor aquas.
Numina, sic opus est; terris mutate profundum;
imminet hinc vestro tota ruina salo.

36. Isacii Causoboni memoriae.

A nece vive tua, doctae pater artis et oris
gratia, quam constat non habuisse parem.
Non moritur, docti quisquis colit ardua Pindi,
unde liquor vitae non pereuntis abit.
Sunt ibi vivaces in iugia secula cedri,
non obeunt, quotquot nomma scripta gerunt.
Scriptus es in longa maioribus arbore signis.
Eminus a toto sic potes orbe legi.

37. Thomae Erpenio.

Tradis m Occasum quod opes Orientis et Eurum
assuefacis Zephyro conciliasque tuo,
Auster et adverso Boreas stupet asper in axe
invidiamque novis prodit uterque minis.
Dumque tui Belgae, quibus axis et orbis uterque
militat, ut dirimant praelia tanta, volant,
utimur interea parto tibi munere tuti
et petimus Batavis prospera bella tuis.


page 404, image: s404

38. Excessus.

Ergo suprema dies et ineluctabilis hora
te premit, o fati mens faber ipsa tui
Cede lubens superis et avito reddere coelo,
Corpus adit matrem sponte suapte suam.
Terra polusque suum de me sibi sumat uterque,
relliquus ingentum per ferar ora virum.
Quod cado, naturae, quod sic, mihi debeo. Sed quid?
Quod cado, quod cado sic, detur utrumque Deo.

In hunc libellum pertinent sequentia Epigrammata, de quibus mihi inscriptiones saltem restant. 1. Acidalii et Bucretii Poemata, 2. Joachimi Beustii, Equitis, Jurisconsulti, Poetae, laudibus. 3. Coenobio S. Brigittensi. 4. Mehebbeli Molla, Olearii desiderium. 5. In peplos Persicarum mulierum pasquinus. 6. Imaum salutat, cuius praecipitia Istahano imminent. 7. Palatium mille portarum Cassanae Persarum. 8. Dactylum alloquitur, sub qua itinere fessus sitiebat in Persia. 9. Ad punicam arborem, cuius flores et fructus simul decerpebat Cassanae in Persia. 10. Ad nucem arborem. 11. Oleani Augustiniatus. 12. Narcissi lutei, qui mense Novembri ex Gilano in Persidem deportantur. 13. Hecatompylos, nunc Isfahan, Persarum metropolis. 14. Moschea seu domus precationum, argenteis portis, marmoreis circumcirca parietibus et stagnis alabastro contentis in foro publico Isfahanensi. 15. Vinum Schirasianum inter Persica praestantissimum. 16. Ad fontes et flumina patriae, in quatriduano aquarum utilium defectu in itinere per deserta Tartariae Crimeae MDCXXXIIX. M. Jun.