4/2002 Rüdiger Niehl
TEI header, markup, lines added


page 103, image: s103

SYLVARUM LIBER VIII, IN QUO SUAVIA.

PRWSFWNHMATIKON

Tau=ta soi\ Kuqe/reia, fe/rw, soi\ tau=ta ti/qhmi,
mhte/ros w)= glukero\n paida/rion glukerh=s.
W(=de, u(mei=s a(\ filh/mata prw=ta dida/skete h(ma=s,
Pro\s kuri/ous i)di/ous e)/rxetai au)toma/tws.

ALLOCUTORIUM.

Illa fero, Cythera, tibi, tibi consecroque illa,
o dulcis matris pusio dulciculae.
Antea quae nobis docuistis Suavia, tandem
ad dominos redeunt sponte suapte suos.

P. F. [Abbr.: Paulus Flemingus]


page 104, image: s104

SUAVIA.

Joanni Michaeli, Medico, Sponso, Paullus Flemmingius D. C. Q. [Abbr.: dicat consecratque] Medio luctui laetum quid derepente supervenire, ab hac rerum vicissitudine momentanea dependet. In quod argute poetatur Sarbievius meus:

Alterno redeunt choro
risus et gemitus et madidis prope
sicci cum lacrimis ioci.
Nascuntur mediis gaudia luctibus.
Sic fatis placitum; suis
tempestiva fluunt fata periculis.

Mensis est, cum naturae debitum exsolvebat Georgius Glogerus, homo citra simulationem mihi amicissimus. Quod cum qua animi mei convulsione quantaque felicitatis iactura factum sit, nemo persentit ac, qui naufragatus sum, ego. Ex amore et aestimatione amissi grandescit dolor dilectionisque generositas desiderii vehementiam intendit. Amicitiae et necessitudinis nostrae perfectionem non tango, quam tot publica exercitia commendant, tot alba loquuntur, tot amicorum suffragia depraedicant et quam adhuc iuxta suspiria mirantur, qui norunt illum Silesium et me. Genii utrimque nostri testimonia, sed illa Phoebi Apollinis et Gratiarum, quae illud

- - fecundum pectus amoris

singulis ferme horis, ex debito quasi, ab illis exigebat, scrinia nostra pulsant - et vincula mordent. Quod si noster Amor hucusque intra privatos parietes latuit perque publicum conspici nimis, quod fieri solet, verecundatus est, faciam, ut, qui paucis hactenus et per transennam apparuit, iam cum animo liber, orbem literarium nudus, ceu solet Veneris ille puer, ineat seque videndum cuique exhibeat. Dumque sic super defuncto et me fleo, de nuptiis tuis cogito, mi sponse, hoc est, maestus de laetis. Quid facerem? Iocari solebam interdum, vivente adhuc mea et suaviorum hominum suavitate, animoque levando poematia quaedam amatoria ludebam, 'sed casta et non nisi quae


page 105, image: s105

Gratiis probarentur. Scimus namque, quod Germanae poesios Maro ait, deum illum ingeniorum quasi cotem esse, quo sensus stringere et acuere possumus, et res vitii expers est. Equidem, inquit iudiciosissimus Heinsius, quemadmodum in vita numquam mihi placuit philosophus, qui numquam risit, ita in scriptis eos probo, qui eum Musis Gratias coniungunt et lepores salva verecundia, venustatem citra obscenitatem amant. Amare simulamus propter fatalem illius dei vim, qua vel sola cogitatione vegetiores animos reddit et ad motus diviniores animat. Tum neque de titulo neque de patrono quicquam constabat. Iamque et ipse monebas de carmine. Ex eo lusus illos meos liberales tibi nuncupare apud animum constituebam eosque Suaviorum nomine, ex facto summorum poetarum Secundi, Douzae, Lernutii, insignire velle definiebam. Sed tum nimis pauca erant. Mox de augendo eorum numero sollicitus pluria addebam, sed quae meam aegrimoniam sapiunt. Tu et similes, id est, docti facile internoscetis Musae meae fetus, qua quisque constellatione et conceptus et partus sit. Qui ingenui magis vobis videbuntur, eos primam tempestatem tulisse ex re augurabimini. Interea in seculum prodeuntes maestus parens sic alloquor:

Suavia, delities ludentis festa Thaleiae,
et otiantis ingeni lenis iocus,
dum nimis audaci gestitis vadere planta,
aevi patentis introituri domos,
non metus intuti est per tot vada lubrica callis?
Vestri comes non it Favonii lepor.
Sed modo tam blandum mutaritis, aurea, nomen,
dum suavitatis suavitas vestrae perit.

Hisque bene nube, mi amice, et hunc favorem mihi perenna.

Dab. Lipsiae, prid. Eidus Novembres, Anno Christiano MDCXXXI.

Suo Flemmingio.

Osculor ingenium, tua Suavia basio, Paulle,
quis tibi concilias oculos, os, labra, medullam.
Ipsa mihi Nympha es, mea Phyllis Amorque! Quid ergo
defit laetitiae ? Praesto mihi Phyllis et ignis!
Quando mihi laquei veniunt et tormina, curae,
mollificantis habent emplastri Suavia vires.


page 106, image: s106

Quando venit livor, stimulat dentatus et ausus,
oppono stimulis tua Suavia, frango, retundo.
Non mihi Dianam, palpari munere suetam,
optarem prae te, fuco minioque rubentem,
usque adeo magna est nostri discretio amoris,
castus amor nostri, sacer est, ex asse pudicus.
Illatebratus enim venit de carmine primum,
quod, simul ut legi, membris infudit amorem,
nescio, quam digne, si furem dixero talem.
Inde tui totus nunc glisco incensus amore;
nec mihi vitalis sine te, o mea gaudia! vita.
Vive, meum robur, decus, et disiungere numquam.
Suaviar, amplectar, venerar te marmoreumque
efficiam, ipse meis licet ossibus osseus instes.
Sufficit haec animo curis pictura meisque.
Ast simulacrum aliis nitido de marmore ponam.
Sed quid picturas meditor vel quid simulacrum?
Ipse meus Flemming se est impressurus in auras,
quis dabit in solido cunctis sese orbe videndum.

Johan. Nicolaus Thomingius D.

Dedicatio.

Dum teretes alii lassato pumice versus
in thalamum nitidant, optime Jane, tuum,
nos iuvat ad parvi non grandia litora Plissae
ter tres in lusus sollicitare deas.
Si placet et iuvenes tibi non spernuntur amores,
huc ades ad facilis paegnia prompta lyrae.
Non decet in leni re grandes esse poetas,
et sua magniloquus fata cothurnus habet.
Horrida fulmineis iactantur classica verbis,
acer et elogium grande Gradivus amat.
Non sic blanda Venus, cui rident lenia quaeque,
grandisonum curat nil levicellus Amor.
Mollia nos humili quatimus prosceuia socco,
luxuriant agili Suavia nostra pede.
Non crepat aut trepidat nostra vicinia calce,
sed placet in tenui molliter ire via.


page 107, image: s107

qualis amans graditur, forsan cum nocte silenti
cernitur ad caras talipedare fores.
Scilicet absconsis constant Aphrodisia sacris,
non nisi per tacitum discupit Ida coli.
Hic teneri lusus et circum frondea mille
templa ioci mollis aedituentur herae.
Laetitiae favet ipse polus, favet aura lepori,
garrit et in plausus laetior unda novos.
Hic ubi Varisco se Plissa maritat Elistrae,
exsiliunt pacto foedere Naiades.
Arrident clarum Satyri de monte Napaeis,
iacchat et in multa Faunus Hamadryade.
Ipsa per humentes cytisos et roscida multum
gramina cum pueris dissilit Ida deis.
Huc quoque pulchripedes numero venere Novenae,
personat hic resonum Pegasis unda nemus.
Quaeque suos docto vibrissat pollice nervos,
pars palpant aurces illice voce leves.
Ipseque flavicomus, tam belli praesul honoris,
umbratus festa fronde choragus adest.
Diis scatet omne solum, nil non laetabile cernes,
indefiniti gaudia finis erunt.
Hic tua sit tecum venturi temporis uxor,
cui dant purpureum nomen habere genae.
Me ductore potes tantis te sistere festis,
cuiusvis non est hunc reperire Larem.
Ipsa locum cedet vobis Amathuntia primum
bisgeminumque Venus cinget utrimque latus.
Hic mera quae vestris sacravi Suavia taedis,
saepius alterno pangere iure licet,
Suavia, quae lepidis non sunt incognita divis,
quaeque tuae nosti crebra dedisse deae.
Illa quidem renuit primis parere petitis,
Indigetum tanto territa facta choro.
Saepe tegit posita pudibundum syndone vultum,
saepe parat celeres, sed sine Marte, fugas.
Genticus hic mos est illarum, nolle videri
se comptis minimum posse favore procis,


page 108, image: s108


cum tamen his tacite non gratior altera turba.
Oh nimium fallax est muliebre secus!
Ast postquam in divis mage nil commune videbit,
quam dare coniunctis mutua labra labris,
mitescet facilique fide se passa teneri
dividet invito basia valga labro.
Post ubi nectareis sensus devincta salivis
coepit in ambrosiam largior esse dapem,
mox streperis stridet vocalia Suavia labris,
omnibus et claro dimicat ore deis.
Ipsa sui prodit formosos pectoris ignes,
alitibus late fulgida luminibus.
Ignea flammantes imitantur labra pyropos,
haec testamentum cordis amantis habent.
Quos non blanda iocos, quae non colludia fingit?
Et nudata sinit pectora dente teri.
Emicat ex toto non spreta protervia vultu,
qualis amorosae Cypridis esse solet,
qualis erat nitidae facies nativa Neaerae,
Barthii ut a collo lene pependit onus.
Tu quoque nil parcente dabis, quod circumit, ore,
quo nil virginibus gratius esse solet,
quod pater omnipotens sociae dedit ipse sorori,
quodque dedit Ledae gratus adulter olor.
Dumque meae vobis sic praecino Suavia Cleius [(reading uncertain: ?)] ,
exprime suaviolis singula verba tuis.
Forte sed ignotae potuit taedere loquelae;
ast interpretibus omne age basiolis.
Sic sua Lernutius dissolvit basia Hyellae;
sic capit Heinsiadae suavia Rossa sui.
Sic blandi gratum vobis ridere lepores
incipient, nitidi cum salibusque ioci.
Ipsa favet molli vobis Cythereia lingua;
scilicet eloquid non gravis illa dea est.
Exemplo tunc disce tuo, quam libera res sit,
serva cupidineo subdere colla iugo.
Servitium dominari hic est: hic subditus esse


page 109, image: s109

est libertate perpetuante frui.
Ergo opus aggredimur; linguis animisque favete,
vestrum erit auditis stare, praeire meum.
Mascula successum iam spondent ordia certum,
nec poterit carae punituisse rei.
Per mea sic vestrae splendescent Suavia taedae,
donec erunt taedae, Suavia donec erunt.

Ad Genium J. Douzae P. [(reading uncertain: Jani Douzae Patris)] Invocatio.

Douza fave, seu te socium per odora roseta
frigidaque aeternis Tempe Pimpleides umbris
concomitantur herae, seu te Cythereia mystam
insinuat gavisa suum iunctique cachinni
risibus indigetem sacro venerantur honore
cumque lepore ioci, seu te Iovis alma beatum
aula tenet, late et pictis epulare diaetis,
ambrosio niveam roratus nectare barbam;
si votis non dura tuis tibi favit amanti
ore Rosilla suo, pandis et basia labris,
basia, perpetuis tibi rumificata Camenis,
larga dedit, potes et tanti meminisse favoris:
Douza, fave facilisque meis illabere votis,
dum te per nostros instauraturus amores
lenia blandicrepis delumbo Suavia plectris,
ingenii ludentis opus Te qualibus olim
virgineo lusisse choro bifidoque Novenas
novimus ex Helicone deas traxisse, puellae
in laudes certare tuae, si quando procanti
udula nectareis panxisset basia labris,
foederis haud oblita sui, sic Iupiter ipse,
omne poli sic vulgus amat, sic quisque deorum
aeternas lambit per iugia suavia dextras.
Non aliter complexa suum sub nocte tacenti
Aeneadum genitrix tractavit caesia Martem,
non aliter Thaidem iuvenis Pellaeus amatam,


page 110, image: s110

non aliter dominae cupiunt placuisse poetis.
Heinsiadi sic Rossa favet, sic Barbara mollis
Barlaeum veneratur herum, sic compta perennem
Asterie capit Opitium, sic Belga Neaera,
insigni favitura proco, sufflamen amoris,
flammea pandebat populari labra Secundo,
officii studiosa sui. Te, Douza, Secundus,
te genium poscente suum, his adiuvit in ausis,
cum tua, cum dominae mellita patrata Rosillae
victuris memori mandares pollice chartis.
Me, bone Douza, iuva; parili percellor ab oestro,
et verum simulo, ficta scripturus, amorem.
Non mea amatrices udarunt labra salivae,
virginis atque rudes mecum circumfero malas.
Intentata cano, sed non ignota poetis,
quos amat ales Amor, primis quibus indere cunis
non vulgata solet; sed opinio fingere amorem
me iubet innocuum. Faciles da posse facetis
ingenuis miscere iocos. Iucunda papyrus,
non lasciva siet. Primo fac spiret ab orsu
larga Venus et multus Amor plausosque sonores
tempera in egregium vocali pectine carmen.
Tu sacri teneros iuvenis moderabere lusus,
dux operae, Douza une, meae. Te praeside nostrum
surget opus meritamque ferent mea paegnia palmam.

Fabula Suaviorum.

Ibat Acidalium spatiatum Cypris in hortum
tempore, quo vario germine vernat humus.
Floriparis gratum zephyris levis aura tepebat
et Phaethon sudum iusserat ire diem.
Convolitant circum volucres, nana agmina, divi
cunctaque gens pictis est cataphracta sagis.
Pars strinxere leves per inania caerula cannas;


page 111, image: s111

pars simulant fictis proelia vera iocis.
Et modo vocales geminant ex more cachinnos,
moxve strepunt mansis stridula verba labris.
Plurima pars late diffusa per herbida Tempe
sauciat audaci pollice veris opes.
Hic venetum vario summat de flore quasillum,
lilia cum niveis carpit hic alba rosis.
Hinc super expansum sternentes omne tapete
in medium matrem ver posuere deam.
Risit et ingenuo tumulata Cytheris odore:
convenit hic nobis, pignora, dixit, honor.
Albividam nitido libabat forte rosellam
nare Venus (rubras nullus alebat ager).
Hanc dea cauta parum primori dente remordens,
fatalem tepido flabat ab ore sonum.
En, rosa suavicrepo totum caput alba susurro
purpurat atque ruber mox alabastrus erat.
Quod Cypris mirata iterumque iterumque recentat.
leniter admorsis sibila blanda rosis.
Erubuere omnes. Iuvenes hoc tale videntes
stant dei, in Idalias aemula turba technas.
Evolitant similique modo sub vepre sepultas
inficiunt iugi hinc inde rubore rosas.
Hinc rubrae coepere rosae, sic conscia facti
nil nisi sanguineum spina notata tulit.
At dea mirificos aeterno nomine lusus,
quod meruit facinus, perpetuare volens:
Suave rosa est, suave eius odor, iam suavior illa est;
nos, quae fecistis, Suavia sitis, ait.
Sic inter suaves sunt edita suavia lusus.
Hactenus ignotum suavia nomen erant.
Haec iuvenes docuere dei. cum mellea pangunt
virgineis tacito suavia dente genis,
lacteolae, pudibunda rubent cito ceu rosa, malae,
suavia nae praeter suavia nulla fovent.
Post sua per totum narrabat paegnia caelum,
cum pueris epulans Ida Cupidinibus.


page 112, image: s112

Suavium I.

Suavia, nectareis mulcentia sensa susurris,
Fige mihi labiis millia dena tuis,
Basia mellitis dulcantia corda salivis
tot tibi, quot mihi das, pluria bisque dabo.
Atque alternantes bellis longo agmine bella
suavia basiolis, basia suaviolis,
confudisse iuvat numerum. Sic lusibus istis
deficient cunctis millia myriadibus.

Suavium II.

Dimicemus, o Rubella, dimicemus osculis
atque rem linguis gerentes combinemus halitus
morsicationibusque vinulis venustulis
labra nostra vellicemus et premamus invicem,
quale turtur os maritae mormolyssans circumit.
Dimicemus, dimicemus basiationibus,
nec pili, quid hic, quid iste, quid vel ille garriat,
aestimemus, bessis omnes aestimemus unius.
Dimicemus, o Rubella, dimicemus osculis!

Suavium III.

Labra tuis quoties mea glutino, vita, labellis,
deficis in partes ipsa nec ipse meas,
clam mihi surripior fixisque amplexibus haerens
sentio me sensim dememinisse mei.
Exspiro lentus mentemque trahens paullatim hic,
immiscet vestris halitus halitulis.
Concido solvanima sic tandem morte peremptus,
nec tamen in lapsu vellor ab ore tuo.
Tale videns animam prius imbibitam ocius efflas;
suscitat exstinctum nobilis aura procum.
Inde revivisco, tamen haut mea sola redivit
mens animi, mistam hanc arbitror esse tua.


page 113, image: s113

Langueo dimidius, semissi corde valesco
et sine te bene me totus habere vetor.
Suffice, quae tua sunt in me, mea vita, tuumque
esse decus reputa, quaeso, valere meum.
Me tepidis suffige labris, tibi calda repandam,
iugibus hinc ambo vivimus halitibus.

Suavium IV.

E natatilibus tuis ocellis
gliscit larga, Rubella, larga flamma,
quaque fortior acriorque flamma.
Haec fibras mihi cordis urit imas,
emedullat et ossium cavernas.
Sed malum poteris cavere tantum.
Illos da geminos tuos ocellos,
illos flammivibros tuos ocellos
rigem suaviolis frequenter udis.

Suavium V.

Suave, Rubella, rubes malas et suave labella;
erubet Idalias illa nitela rosas.
Qualiter e picto lucet Matuta cadurco,
talis es in mundo, bella Rubella, tuo.
Mox rosa marcescet, raro est Aurora bihoris.
Utere, donec habes: sic tua forma perit.

Suavium VI.

Si me, te quoties suaviabor,
non voles iterum suaviari,
si me, te quoties mihi applicabo,
non voles iterum tibi applicare,
non Rubella mihi, sed es rebellis.

Suavium VII.

Te veneficii ream
accuso, mea lux. Nam quoties tuos


page 114, image: s114

halantes animam bonam
afflatus avidis haurio motibus,
an laeter magis, an gemam,
captus vexanimis nescio fascinis.
Mox aurae rude cor novae
fatali insolitum sussilit impetu
et fervens subitam genas
per pictas loquitur laetitiam iecur.
Toto corpore ferveo
et pulsus positam fortius auctior
tundit cum sonitu manum.
Est ignara sacri mens mea flaminis,
admirata celerrimam,
quantam vix licuit, ferre potentiam,
ingenti quatitur metu
et contacta cito dux ratio rogo
confusis hebet ordiis.
Hinc malas tremulus pallor obambulat,
totus dissimilor mihi.
Quantum luctificis vagio planctibus!
Quantum lancino crinium
et pectus nocua pulto gemens manu!
Solum non miser enecor.
O tantae, mea lux, sons malehabentiae,
quei sic immeritum feris?
Quei sic innocuum discrucias caput,
tantum non capitis rea?
Heus! aut perpetuis perpetuantibus
auris da mihi suavium,
aut a me penitus post tibi tempera.

Suavium VIII.

Quae vitam faciunt beatiorem,
cuncta, cuncta latent tuo sub ore,
ore, nectare dulciore dulci,
cuncta, cuncta sub hoc latent, Rubella.
Cum me nexilibus recondis ulnis


page 115, image: s115

et tenacibus implicas lacertis,
fruor dimidia beatitate.
Ast cum suavia, suavia illa vestra,
quovis melle mihi favoque quovis
et mellita magis magisque grata,
me fatalibus imbuunt salivis
et sufflant genialibus susurris,
qua sum, Iupiter, in beatitate!
Non ipsam Indigetum beatitatem
esse posse, reor, beatiorem
illa, quam mihi dant beatitatem
illa suavia, suavia illa vestra,
quovis melle mihi favoque quovis
et mellita magis beatitate,
qua non Iupiter est beatus unus,
qua cunctique dei deaeque cunctae
creduntur mage, quam cluent beati.
Illa suavia, suavia illa sola,
prse queis non cupiam beatus esse,
vitam mi faciunt beatiorem.

Suavium IX

Mirari modo desine,
quid tam continuus tua
basiare labellula,
osculum catus helluo,
optem, bella Rubella.

Numquam mellilegae suam
oderunt volucres Hyblam,
arva nec streperis carent
rorulenta cicadis.

Succosas iuvenis caper
in dapem salices amat
et nanas capra vernula
exalburnat olivas.

Altores animae tua
sunt, Rubella, meae labra.


page 116, image: s116

Non tu suavia das mihi,
sed necesse alimentum.

Suavium X. Effigies Rubellae.

Fallor an, an dominam, veram videone Rubellam?
Brutave perversum fallit imago procum?
Hoc caput, hi crines, haec frons, haec tempora, nares,
labra, genae, mentum, brachia, colla, manus,
omnia sunt dominae. Quin ipsa procatur amanti
semper ad adspectus pupula versa meos.
Semihiulca rubris connivent oscula septis
suaviter admoto labra datura labro.
Fare, age! Quid differs? Quid stas? Quid inanibus ausis
tendis in amplexus brachia lenta meos?
Fare, age, seu domina es, dominae seu nobilis umbra.
Sed palpaturam diffugit umbra manum.
Non domina es, non fando probas; nec sola tabella,
nam vitam spirant os oculique meam.
Quicquid es, o nimium nostrae res fascina mentis,
o nimis in sensus imperiosa meos!

Suavium XI. Ad Stellas.

Dei minores, aureum poli germen,
Iovis Quirites, lucis ignei fratres,
umbrarum alumni, noctis excubatores,
aevi senentis temporumque custodes,
patentis impigri notarii mundi
summaeque digni curiae senatores,
qui cum parente temperatis ingenti
volumen universitatis immensae
rerumque testes aequa iura libratis,
si quid beatum, conscii meae sortis,


page 117, image: s117

vestri minantur non malo mihi fasces
meumque vellus parca nevit haut dura,
quid invidetis auream mihi lunam,
quando volens mihi Rubella iungetur?
Guberniones utriusque fortunae,
originis recordor ex bono vestrae.
Vos ipse festivus Cupido produxit,
quando feriret basiis deas multis,
nec computare, quot dedisset illorum
valens, rei indices polo notas fixit.
Hinc vos rotantes exstitistis Empusae.
Favete amanti basiare nec sanum
semper mihi negate, basiis nati!

Suavium XII. Sertum.

Quod mihi virgineo digestum pollice sertum
missiculas, teneri lene favoris opus,
accepi, mea lux. Stactem fragrabat et ambram,
fluxit et ambrosio dulcior aura mero.
Scilicet hoc avidis admoto naribus, omnes
ebibi inexpliciti creber odoris opes.
Pura per adspersos rorabant suavia flores,
suavia, te socio digna datrice tuo.
Has festina sacras lingebat lingua salivas;
suavia mille tuli, suavia mille dedi.
Nil sapuisse magis dico quam roscida mella,
nil et odoratum flore fuisse minus.

Suavium XIII.

Tot basiationes,
quot Publio Corinna,
quot Lesbia Catullo,
Messala quot Tibullo,


page 118, image: s118

Neaera quot Secundo,
Rosilla quot Douzae,
quot Margaris Mureto,
quot Hebio Diona,
quot Barthio Neaera,
Rosina quot Melisso,
Propertio Licynna,
Harmosine Grutero,
Borbonio Rubella,
Blypurgio Rosalba,
Bathyllum Anacreonti,
quot Anna dat Sabino,
quot Tyndarisque Flacco,
Lernutioque Hyella,
Camilla quot Marullo,
Diana quot Gyraldo,
Leonora Buchanano,
Cottaeque quot Lycoris
Lalage Schönhovioque,
quot Heinsioque Rossa,
tot basiationes,
tot una da mihi uni,
Rubella, suaviatus,
quin basiationes,
quot a suis puellis,
cuncti petunt poetae,
cuncti ferunt poetae;
tot atque suaviatus,
quot a suis poetis
cunctae petunt puellae,
cunctae ferunt puellae,
tot basiationes,
tot una da mihi uni,
Rubella, suaviatus.
Nec tot, Rubella, solum,
quot quaeque dat poetis


page 119, image: s119

sibi puella caris,
mihi da suaviatus;
nec tot, Rubella, solum,
quot quisque dat puellis
sibi poeta caris,
mihi da suaviatus:
sed centies mihi da,
ter centies quaterque
plures, Rubella, cunctae
quam dant suaviatus
amasiae poetis.
Ter millies mihi da,
sex millies mihi da
plures, Rubella, cuncti
quam dant suaviatus
aemasiis poetae.
Agesis, ut ex puellis,
ex omnibus puellis,
agesis, ut ex poetis,
ex omnibus poetis
ipsis suaviisque
depraeliando victis,
victis suaviando,
agamus ambo clarum,
Rubella, fac, triumphum!

Suavium XIV. Ex imitatione Scaligeri P. [Abbr.: Patris]

Quos mihi transmisit varios nullo ordine flores,
perpetui indicium grande favoris erant.
Vidit in Idaliis carpentem Cypripor hortis
nec vetuit, matrem dum putat esse suam.

Suavium XV.

Non sic cruentis saucius ictibus
per tesqua, cautes, avia rupium,


page 120, image: s120

fatale dictamnum doloris
lenificum tacitamque curam

cursura anhelat cervus in anxia;
aut fulminatus glandibus igneis
ursus petitus, vulneri udum
quaesitat inseruisse muscum:

ut anxiosis adpropero tua
suctum labella, lux mea, nisibus,
labella, quae semper doloris
sensit anodinon impotentis

mens fracta curis, morbida mens tui
vel tamdem habendi. Sat rigido datum
dedisce iam semel furorem.
Perdere servitiis paratum

iniuriosum est. Quid iuvat in meum
ridere lethum? Non metuis deos?
Observat ultor omne caelum,
odit et interimit superbos

furente vindex igne Diespiter.
Mollesce, dura! Non mage, quod nefas
Adrastiae irritat flagrum, quam
supplicium miserere nolle.

Ignosce furto, sic puto, non malo.
Num bina tanti suavia, quae tibi
non prorsus invitae labello
surripui bene temperato,

ut aeviternos zelotypa manu
discordiarum in me iacules globos
solesque tot cruda misellum
bile pluas caput immerentis?

Non imber aethram continuus nigrat,
nec semper aureum Cynthius essedum
fumante fuscari vapore
sivit. At expedit hic necessis

necessitudo. Frange vicem semel
nobis molestam. Discute nubilae


page 121, image: s121

fuligines mentis levatas
sudificumque refer nitorem!

Mi, Phoebe, luce! O unica plus mihi,
quam Phoebus orbi, diffluo, diffluo!
Vel paullum apricari tuorum
me radiis sine ocellulorum!

Agnosco crimen. Deprecor in genu,
Rubella, fusus. Parcere regium est.
Regina nostrae o una vitae,
desine torvituentiarum.

En mortuali tincta rubigine
mihi ora livent, ruga secat cutem,
ut mortualis larva oberro.
Intolerabile te carere.

Quid, lenta, tardas? Non satis est morae,
movenda nullis nec prece, nec fide ?
Quis februis es expianda,
o nimium nimiumque saeva?

Ah vultuosa, quid vitilitigas?
Me vel Themista iudice libero
tantoque plectendum vel unquam
iuro patrasse nihil rigore.

Quod si sat insons non videor tibi,
heus! esto iudex Aeacus, ut voles,
qui lite vix primum relata
me absoluet, tibi sed decentem

poenam irrogabit, quo mihi ter tria
nolens volensve suavia pro meis
statim rependas. Sic rubebis
ante tribunal heri severum.

Sed, bella, nictas? Saevus ero minus.
Mox ipse rixam, si pote, dirimam.
Cupido iudex, testis, actor
sit. Quid enim rabulas moremur?

Non paret ullis Cypria legibus,
nec e rubricis verus amor sinit


page 122, image: s122

se iudicare. Damnet hic me,
damnet et ulterius fatiget

me iure verso. Poena mihi placet.
Cedo labellum, lux mea, blanditer
et nexuosas colla circum
stringe manus mea, more vincae

cauli procantis. Tunc ego ius meum
amitto laetus, si tibi suavia
nefrendibus subinde labris
millia mille, Rubella, figam.

Suavium XVI.

Tota, tota Rubella, tota pulcra es.
Omnes delicias lubentiasque,
omnes blanditias facetiasque,
quis rorat Cypris et madent Amores,
praestat una Rubella, praestat una.
Quicquid est Venerum Cupidinumque
in toto genio Catulliano,
quicquid est Charitum Novensilumque
in toto genio Secundiana,
illarum quid et est, quid est et harum
in toto genio Douziano,
vincit una Rubella, vincit una.
Aspectus probat hoc probantque mores
et imbuta lepore lingua largo,
prae qua non lepidus lepor vocandus.
Haec uno mihi fascinare verbo
et potest animam, potest et aurem.
Quando gutture disserente divum
blanditim fluidas amicat auras,
non sic aetherium sonat melisma,
cum molles Hecate vagans choreas
leni digerit in meloda planta.
Non sunt bis gemini illi ocelli ocelli,


page 123, image: s123

sed sunt uranimae faces gemellae,
quae vitam mihi dant necantque rursum.
Non sunt aureoli comae capilli,
sed sunt molliculae comae numellae,
quis me dulcacidus puer catenat.
Nec genae geminae genae vocandae
confusae potius rosae vocandae
et divergia bina florisucca,
quae sua alliciunt amoenitate
mentes praetereuntium procorum.
Quin nec ista labella sunt labella,
sed sunt propatulae labella portae,
per quas extroit introitque rursum,
transmissore corallino canali,
flamen lene suaveolentis aurae,
aurae messibus aemulae Sabaeis.
Quin nec turgidula illa sunt papillae,
fastu tam nitido sororiantes,
sed sunt marmoreae pilae vocandae,
quis pellax Amor inter osculandum
iussit ludere pendulos amantes.
Illos lacteolas manus diserte
tamnos dixeris esse nexuosas,
quis, velut periclymenos columnas,
circumnexat amantium lacertos.
Sed quid cuncta referre, cuncta pergam,
cum nec cuncta referre, cuncta possim,
nec ausim quoque vulgitare cuncta?
Haec externa fuere. Sed quid intra?
Intus, intus habet Venus, quod opto,
quod mecum teneri petunt amantes,
prae quis extima nulla sunt putanda.
Pulcra et extus et intus est Rubella,
tota, tota Rubella, tota pulcra est.


page 124, image: s124

Suavium XVII. De Rubellae effigie.

Quicquid ad externum potuit fecisse nitorem,
Parrhasiana tibi contulit omne manus.
Cetera, quae nequeunt arti parere magistrae,
quae, nisi quisque ipse, pingere nemo potest,
ipsa Rubella mihi corde effigiavit in imo,
impressans animae suavia fixa meae.
Sic dominam quovis circumfero nomine totam,
extima sub brachis, intima corde gerens.

Suavium XVIII.

Marmorei digiti, manuum par nobile quinum,
vosque, alabastrividum par, o utraeque manus,
saepe quibus dubii furtim loquitantur amantes.
Oris inora suam sunt in amore vicem.
Quis putet in vobis tantum latitare furoris,
quae tamen adspectu nil nisi mite datis?
Cum sua forte meae fructurus labra Rubellae,
labra Cytheriacis ebria delitiis,
ora nimis cupido conor suffigere suctu
unaque sat menti est pangere suaviola,
surgitis et totis me contra viribus usae,
frustratis timidis labra cupidinibus.
Saepe suis etiam mea provocat oribus ora,
poscit et amplexus me mea vita meos.
Gaudeo moxque cupidineos paro circumplexus
iamque mihi videor os tetigisse sacrum.
Nec metus est vestri. Ruitis tamen impete saevo
osque insons trucibus carpitis unguiculis.
Virgineo plus sic abspulsus Marte fathisco.
Tota cadit spebus mens retroiacta suis.
Invidulae, mea quid sunt vobis suavia noxae?
Sic licet immeritum vulnificare labrum?
Iamque, quid in tantas, scio, vos armaverit iras:
debueram vobis suavia prima dare.


page 125, image: s125

Suavium XIX.

Ut tibi continuo dem iugia suavia labro,
expetis immiti, cara Rubella, prece.
Quomodo nam dederim? Cum me, seu deprocul abstem,
ex oculis feriant fulgura dira tuis.
Sideror, ut grandi calamus levis attremit ictu,
nec capit insubitas pupula tensa faces.
Ergo voles a me tibi talia suavia figi,
qualia vis, petere qualia sola potes:
deme tuis oculis feralia fulgura, ni me
saeva voles oculis exoculare tuis,
aut aeterna tegat flammantes palpebra circos,
scilicet imperio res caret illa gravi.
Sic tibi parenti dabo talia suavia labro,
qualia vis, petere qualia sola potes.

Suavium XX.

Nil ego sum sine te, cum te mox omnia fio,
ilicet es, mea lux, omne nihilque meum.

Suavium XXI.

Ista suavia, suavia ista vestra,
quae prae nectare macteisque cunctis
et quavis dape mattiaque quavis
aestimo magis et magis petisco,
ecquando negitare supplicanti
desines, mea vita, quando fiet?
Cessa, bella, negare, bella, cessa,
quod nulli negitant amanti amantes.
Orexi, videsis, laboro dira,
orexi, reputa, suaviorum,
quam tu sola domare, sola quibis.
Da mihi uvidulis tuis labellis
ad iustam satiem frui, Rubella.
Sic semper satiabor osculando,
sed nunquam exsatiabor osculando.


page 126, image: s126

Quin semper satur, esuribo semper
in summa satur esuritione.
Hoc nulli negitant amanti amantes,
et hoc tu negites amans amanti?
Post tot suavia et haec et ista et illa,
post tot suavia mille, mille, mille,
dii dent, semisatur nec esuritor
istis immoriar tuis labellis.
O quam suave foret mihi perire!

Suavium XXII.

Audiat ipsus Amor! Modo vana queruntur amantes:
"Cor mihi furari suavia nulla queunt."
Vix hic fallacem sorbillat ab ore liquorem,
quem allevere rudis rustica labra proci,
mox clamat: "Mea vita, meum mihi cor rapuisti!
Hoc tua nempe valent roscida basiola!"
Fallitur et fallit. Virguncula, credere noli.
Et iecur et cordis omne, quod ante, tenet,
omne sibi omnis amans vult credi. Scilicet hoc est,
si vis mendaci credere, crede proco.
Verba ministrat Amor volitantia. Luditur ille
et ludit ficto fictus hon ore deus.
Mirum, basiolis si perdi corda putantur:
aspectu rapuit mi mea vita meum.
Iam sine me, sine corde meo, sine sensibus erro.
Personae veteris mobile schema vagor.
Quod si forte meis sua suavior oribus ora,
sensa mihi, mihi cor, me redeunte, redit.
Sic ego, sic cor, sic sensus unita manemus,
unitus maneo donec ad ora deae.
Quin unita tamen, cum vellor ab ore, manemus:
sic poteram domina totus abire mea.
Ast ubi me rursum fatalibus angit ocellis,
sensa mihi, mihi cor, me rapit atque mihi.
Denuo, me vacuus, me quaesito nec prius ad me,
ad dominae labia quam redeo, redeo.


page 127, image: s127

Quid blatiat vaesanus amans? Non fallere quibo:
"Cor mihi furari suavia nulla queunt."
Cor rapiunt oculi, non suavia. Credite mecum,
corda oculi rapiunt, suavia restituunt.

Suavium XXIII.

Me redama, te primus amo: vel dilige saltem,
vel modo, si non vis, mi male velle cave.

Suavium XXIV.

Oscula rorifluis totum stillantia guttis,
delicies aliis, sed mihi saevitia,
quid fallendo nimis miserum cruciatis amantem,
sponsa negatura solvere suaviola?
Tuque dolorifico scindens me lingua susurro,
lingua medullitrahis viscida glutinibus,
quid differs, quod voce dabas, re tradere firma?
Scilicet alterna dasque negasque fide?
Ergo negare dare est? Date sed modo, quod negitatis,
et negitate iterum, mi quod abunde datis.
Hoc dare sit negitare modo. Contentus abibo:
quod mihi sat faciet, istud et illud erit.

Suavium XXV.

Rubella, qua pol! expolitius nihil
decentiusque sol vidit,
ut illa tracturit favere me tibi
nitoris elegantia,
inebriata tota gratiis meris,
placensque castimonia;
quod unicum magis magisque te probat.
Pudica pulcra femina
inusitato cernitur. Nec haec quidem
in una milibus datur.


page 128, image: s128

Decore Cyprin, ore Palladem praeis
Charinque moribus refers.
O alma, si daretur haec licentia
serenitate cum tua,
ut illa, quae suinde melle fascino
amor venenat oscula,
mihi integrum meo sit ore lambere,
et arbitratibus meis
modo liceret involare, ceu libet,
labella vestra caelica,
nec ulla temporis severitas mali,
nec imber, aestus aut gelu,
nec expetenda nox amantibus, nec hoc
dies vetaret improbus,
gerensque bella lusitantibus labris,
gerensque bella dentibus,
nihil verente tale te, tuum sinum
protervus inderem manu,
lubentiisque volverem meis eas
sororculas papillulas.
Sed, o pudica, quid rubes? Quid et feria?
Quid, o Rubella, diffugis?
Mane, mane: pudere vocis hinc subit,
amor quod extudit mihi.

Suavium XXVI.

Quid me transversis stimulas tam crebriter hirquis,
o nimis elato diva supercilio?
Quid, quoties conor propius te cernere, dura,
me male disposito pollice retro fugas?
Ah! mihi quando favent, si sunt cita fulgura ocelli,
iratos esse fulmina nonne putas?
Et si, quum tecum licet esse, animam traho vix vix,
non metuis meme te sine posse mori?


page 129, image: s129

Suavium XXVII.

Ut meos vestris oculos ocellis
blanditer pascam, mea lux, adesto,
nec tuum plures aditum proterva
differ in horas.

Volvitur tempus dubio rotatu
cumque nos illo. Rigidus dietim
turbo grandescit, tenuis minatur
rumpere nervus.

Prata gemmatis viduantur herbis.
Quaeque matura segetes arista
dulce ridebant, vacuae queruntur
nupera damna.

Iam vibrant aegros siluae capillos.
Mox senex flocco rigidus gelato
obruet terras. Morietur omnis
frugifer annus.

Et gravis lentas hiemes senectae
et malos formae patieris annos,
ora flaccescent, oculi rubebunt:
tota senebis.

Dum vegent vires, salit et mamilla
laeva, vivamus, mea vita, iunctim
postque, sed sero, moriamur una
et tumulemur.

Suavium XXVIII. Ex Germanico Opitii. Ad patriam Rubellae.

O locus, o fluviis gelidoque tenerrime fonte,
quo se laetificum contulit omne decus,
quo cunctae stabulantur opes, quo dulcia quaeque,
quae Phaethon umquam despicit esse bona,
o urbs, deliciosa domus reginaque murum,
imperio praestans divitiisque potens,


page 130, image: s130

sed mage, quod nostri genuisti cordis asylum,
cui gazae nequeunt aequivalere Ditis.
Patria progeniei ignoscite moenia vestrae,
verna mihi post hic civis habere lubet.
Hic mihi post placet esse domi, cor huc animumque huc,
huc solum posui resque fidesque meas.
Quod licet haut nullis angar sub pectore curis,
te mihi tam carum deseruisse Larem,
prae tamen illa ipsam potius te linquere malo;
patria namque mea est, quo mea vita domi est.

Suavium XXIX.

Quid fugis ah! semper, vaesana Rubella, sequentem,
quem tamen haut potis es corde fugare tuo?
Illatebravit Amor nostrum cor fibritus illuc.
Sic capis in media, quem fugis ipse, fuga.
Siste fugam. Fugis ipse, fugis quem, pectore tecum.
Sed fuge. Te fugere, dum scio, nulla potes.

Suavium XXX Amoris impatientia.

O Amor! O glacialis Amor! O lubrica fata!
O nimium fallax virgine nixa fides!
Quse mea tam blandis allexit pectora viscis,
mi male diflexo pollice dixit: Abi!
Ah! merui talem, periura Rubella, repulsam?
Sic licet in fidum ssevius ire caput?
Quid crucior? Moriar! Certam duplicat mora mortem.
Chara venit misero gratia, posse mori.
In lacrimas frustra, torrentior amne, resolvor.
Submergar lacrimis protinus ipse meis.
Quid iuvat infidis suspiria credere ventis?
Fluxilis ab! animam ventilet aura meam.
Mille modis morior. Tamen haut exstinguor in illis.
Sic spissa lentas transeo morte neces.
At dea, qua sine nec morior, nec vivere possum,
redde mihi vitae libera iura meae.


page 131, image: s131

Aut mecum morere, aut crudelem deiice mentem.
Vivere si sine te debeo, malo mori.

Suavium XXXI.

Rubella, pulcritudinis coagulum universae,
referta pixis enthei fragrantia pudoris,
madulsa nectaris meri, nitoris officina,
medulla castimoniae, placentiae specillum,
amussis Aphrodysiae, Cupidinum theatrum,
cor omnis elegantiae iecurque Gratiarum:
tibi Juventa virgines per ora pingit annos,
ut, educata vernulo Favonii tepore,
nivale simplici caput rubore temperatum
rosa explicat; velut puti favoris illecebra
serena bellis igneo superbit in corymbo:
labella sic corallino cruore vulnerata
genaeque discoloribus repurpurant capillis.
O ampla gaza prodigi faventiis Olympi,
Rubella, quo tuo rapis nitore sideratum?
Inebriatus evolo tuae madore laudis,
ut impedita crapula gravi parens Amorum
remissa crura vix trahens, labella semipansa
repente cum natatili sono sopore linquit.

Suavium XXXII. De serto Rubellae. Ex Sarbievio.

Ipsa corona rosa est Chariti? Charis anne coronae
ipsa rosa est? Charis est ipsa corona rosae.

Suavium XXXIII. Rubellae capilli.

Viderat ut dominae zephyros in crine iocantes,
confusisque auram luxuriare comis,
quale tremit pinus summis agitata capillis,
quale seges lubricis nictat etesiolis:


page 132, image: s132

travolat et nitidam vellens ait Ida capronam:
Comptior haec poterat, pulcrior esse nequit.

Suavium XXXIV. In eosdem.

Aureoli radii, rutilos quos daedalus ignes
spargere de fulvo vertice iussit Amor,
qualiter ostrinis gemmans Tithonia malis
fulgurat Eoo gurgite mane novum:
vos maturato semper flavetis amictu.
Heic calet aestates bruma medimna meras.
Scilicet ut patulos non noto semine campos
Cypria virginei severat occipitis,
"Crescite perque annum bene maturescite totum,
vos decor aeternus concomitetur" ait.
Dixerat et tepidas halabat ab oribus auras,
qualiter a zephyris mollibus aura tremit.
Has puer in vitreas mirans concrescere guttas,
gemmatum dominae dum videt esse caput,
aurea cum claro solvebat labra cachinno:
O dea, splendidulae fructus hic esto comae.
Hos procus uvidulo dominae de vertice lingit,
cum premit irriguis suavia sera comis.
Lucidulae, rores mihi non negitate potentes.
Quod vestros ignes temperat, humor habet.

Suavium XXXV.

Lux tua purpureus color obsidet ora genasque,
ille sed est gelidi sontica caussa mei.

Suavium XXXVI. Oculi Rubellae.

Mortale sidus, terreum duplex astrum,
flammivolae faculae,
gemella cristalli vitra,

Bororium par lucis, aurei frontis
marmoreae vigiles;


page 133, image: s133

si vera promulgat medens

obtutuique iudici fides credit,
discolor estis aqua,
princeps voluta lucidis

tot lymfa valvis, efficax fluor, puras
transradians tunicas.
Sed quas flagrare tum Pharos,

quos cerno scintillare flammeos ignes,
vos ubi contuitu
tenace lustro, pupulae?

Salvete, versae gens amica naturae,
quoi elementa perempto
hostes amicat iurgio.

Suavium XXXVII.

Diva tace, seu docta fides percurris eburnas,
seu canis arguto gutture, diva, tace.
Plus tua me magico corrumpit gutture lingua,
excantant animum fascina verba meum.
Quis putet? in blandis acor est concentibus seger.
Sic aloa miscet sacchara scaevus Amor.
Desine, dilanior cruciabilitatibus atris.
Haec mela sunt animae carnificina meae.
Interea fuscum singultans carmen hiulco
et bibulis lacrimis ora genasque rigo.
O ego si lacrimis te sic movisse valerem,
ceu per me modulos conficis, Ida, tuos!

Suavium XXXVIII.

Lux, ebur Attalicum vincunt tua colla nitorem;
pectora sunt Scythica candidiora nive.
Scilicet illa tuis respondent omina sensis;
durior ah! ebore es frigidiorque nive.

Suavium XXXIX.

O animae anima mera meae,
cui valeo bene, cui male pereo,


page 134, image: s134

es ubi bona, bene mihi fit;
ubi mala, male gemo, misere crucior.
Gemina gena, gemini oculi,
labiola gemina, gemina brachiola,
gemina nitidivida manus,
niveola, rigidula, lepiditumida,
gravidula gemina papula,
duplicia mihi mala, bona duplicia,
prout ea bona malave sunt,
ubi vagor, ubi lateo, ubi edo, ubi bibo,
ubi lacrymor, ubi taceo,
ubi cubitum eo, ubi revigilo, pariunt.

Suavium XL.

Ecquid mendaci, refracto schemate, vitro
credis, in adspectus officiosa tuos?
Si tibi non tanti est fallaci fidere formae,
Pancharis, his oculis te speculare meis.

Suavium XLI.

Qualis, cum medios emensus Cynthius orbes,
subteriacentes despicit
marmor et, et terras volucremque citatior urget
loris quadrigam flammeis
et radios contra refractos saevior igneam
polo meridiem iacit,
virgo minora furenti opponens lumma Phoebo
audaci lustrat pupula,
degener in liquidas oculus fluit undique ripas
hirquique lacrimis pluunt:
sic tua vicino cum lumina contuor ausu,
ab efficacibus rogis
obtenebror validoque oculis excitus ab igne
amarus emanat latex.


page 135, image: s135

O mea quam largis distinguitis imbribus ora,
crudae doloris filiae!
Stringite proh! flammas, lacrimae; lacrimasve potenter,
o flamma fortis, ebibe!

Suavium XLII.

Frigeo, sudo simul; gemo, rideo; concido, substo;
langueo, convaleo; somnio, sterto vigil;
demorior, redeo; iugi vertigine gyror.
Autor tam varii turbinis una Charis.

Suavium XLIII.

Marspiter omni
saevit in orbe;
saevit in orbe
Cypripor omni.
Ille sarissis,
iste sagittis,
fulminis ambo
igne potentes,
ille tonitru,
hic oculorum.
Fare, Eubella,
cui damus horum
nomina nostra?
Usque triumfat
vulnere crudus
ille mucronis;
hic labiorum
vulnere mitis
usque triumfat.
Fare, Rubella,
cui damus horum
nomina nostra?
Trux scatet atra
morte Gradivus:


page 136, image: s136

sorte Cupido
dux fluit ampla.
Mors ibi certa,
heic mera vita.
Fare, Rubella,
cui damus horum
nomina nostra?
Anne Gradivo?
Fare, Rubella!

Suavium XLIV.

Merace iambe, caecubis meracior meracis
nitente delicatior cuniculi cucullo,
glabri fluente laevior cuticula sciuri
et anseris tenellula venustior medulla,
genii madulsa Douzici, madulsa Barthiani
amorque primus Heinsiae Venusque prima laudis,
cui per impares gradus Cupidines iocosi
lenesque Gratiae exprobrant pedesque claudicanti
favis pluunt Hymettiis et Evii saliva,
iambe pure, purimis super nivemque claris
venustulae manusculis adaemulus puellae
beryllinisque concolor labelluli Kubellae,
adesto, solitudinis levameu huius unum,
videre dum meam diu nimis vetor salutem.
Abi meamque millibus salutibus salutem
revise; sive patrios thymum legat per hortos
domive pingat aureas acu valente telas
vel involuta fessulos toro reclinet artus,
peculiare suaviter meridians grabato.
Abi redique millies, sublatus et revectus
volucribus iocantium rotis etesiarum.

Suavium XLV.

Nexuit hos mea lux crinali vimine cirros
incinxitque meis crinibus ipsa suos.


page 137, image: s137

Scilicet augusto non deficit omine factum:
sic ero captivus illius, illa mei.

Suavium XLVI

Iamque sat, puto, sat suaviatum est.
Et quid suavia, quid iuvant amantes,
sola suavia, suavia aeviterna?
Aut quid sunt ea suavia aeviterna?
Dapes Tantaleae Midaeque gazae,
quae lentas modo commovent salivas
nec pacant animum nec oesophagum.
Sic sunt suavia, si negatur illud,
prae quo suavia suavia haut vocanda,
prae quo non mage suavitas suavis.
Haec praeludia sunt suavitatum,
quas prae suaviolis amant puellae,
quas prae suaviolis petunt puelli.
Biga vinula, melliplena biga,
vos non degener ille, coecus ille
sauciavit Amor, nec indecenti
Cypris proseda vulneravit ictu.
Non fraus callida, non libido spurca,
quae mentes furians levis iuventae,
cogit tramite deviare iusto,
sed mens ingenui tenax pudoris
et parere Dei parata pacto.
Jamque, sponse novelle, ter venuste,
iam cuncti tibi dii favent deaeque,
iam licet, licuit quod ante numquam.
Jamque, sponsa novella, ter venusta,
et cuncti tibi dii favent deaeque
et tibi, licuit quod ante numquam,
iam licet, magis atque post licebit,
quod tuto teneris licet maritis,
quod sibi iuvenes, quod et puellae
noctes atque dies imaginantur;


page 138, image: s138

quod vix vix iocoserii Phaleuci
audebunt poteruntve vulgitare,
istud nempe, quod ex procis maritos
liberisque novos facit parentes.
Ite vinula biga, biga casta,
parentum decus et decus nepotum,
o vestrae nihil, o deeste parti,
nec vos fallere spes decet nepotum,
nec tot vota patrumque patriaeque.
Ille suavia, suavia illa casta,
tot suspiria pura gaudiorum
et fervens genialis ille lecti
omni crimine liber appetitus
vobis pignora patriaeque cives
non vano meditantur auguratu.

Dithyrambus in pompa nuptiali.

Nunc iuvet, Thaleia, docto
otiemur in recessu,
qua per arva, qua per hortos
garriens anfractuosis
Plissa naufragatur undis,
qua Roseta perlabascit amne puro Lipsica.

Huc veni nutante festam
impedita fronde frontem.
Cinge zonam, sume soccum
atque tota nuptiales
imitata veste pompas
enite conchyliatis undiquaque supparis.

Linque Pymplam, linque Phoebum,
mitte bis quater sorores.
Parce, virgo, Flacciana
temperare lege chordas.
Pendeant ad tempus unco
curiosa diligentis plectra Sarbievii.

Blandiora delicati
sistra nos decent Catulli.
Sponte fusos, arte nulla


page 139, image: s139

dithyrambus optat hymnos,
cuius argutum canora
voce saltum, prata cuius ore personabimus.

Ergo dum decliviori
libra pendit lance solem,
dum novercalis Novembreis
scorpius remordet horas,
dum sagittator, senentis
canus imperator anni, lora fraenat tempori,

insolenter aura verno
spirat auctumnalis ore.
Lene confusi Britannis
tortiles Apeliotis
stridulis illimis aethrae
eremigant alis apertas tramites Favonii.

Ut tepentis aura Maii
cespitantes crispat nndas,
sic maritandis Elyster,
obvius Plissae fluentis,
ore corrivatur udo
mille gerris, mille mansis colloquens singultibus

Vitreum cacuminosa
verrit alnus fronde coelum.
Ornus ornum complicatis
osculatur in racemis.
Omnis arbor, tota silva
inquieta tertiatis nupturit suspiriis.

Lubricum reverberatus
cespitem cespes flagellat.
Saltus omnis, cuncta rura
tinnulis etesiarum
perstrepunt late cachinnis.
Tota nil Novembre spirat universi machina.

Ille fortis, aequus ille
fulminantis praetor aulae,
arbiter deus deoruni,
ille suavis, ille blandus
pusionum dux Amorum,


page 140, image: s140

ille nanorum pusillus signifer Cupidinum,

qua sepultas Indiano
ponit unione plantas,
ilicet venustat omnem
viva Chloris officinam,
ilicet tellure rumpit
mille culmis, mille bulbis, mille Flora floribus.

Hinc amasius pudentes
albicat narcissus inter
anemonas, inde fulvo
fulgurat crocus galero,
inde calthae nupta bellis,
inde ridet omne pictis purpurans tapetiis.

Ipse totus invidendo
sericatus ardet ostro,
totus adspici serenus,
dum rubro prognata cono
crista surgit, dum iubarum
margines tumultuosis ventilantur Africis.

Nunc iocatur, nunc cachinnat.
Nunc proterva gestientem
calce laetus tundit oram.
Nunc volucres sponte flexa
cuspides serit cateia,
vulnerans resibilantem clara gesis aetheram.

Pone pumilum novellas
ludit inter agmen herbas;
ipsa pone fusa circum
mille turmis gaudiorum,
ludiorum mille castris,
alites adurget albas tot parens infantium.

Sponse, prodi, belle sponse,
quo verecundae sorores
doctius nil arbitrantur;
sponsa, prodi, bella sponsa,
una rari norma pulcri,


page 141, image: s141

ipsa qua nihil venustas praedicat venustius.

Cernuus vobis vegentem
annus induit iuventam.
Hla vobis spirat aura.
Ille canas congelatis
mystacas vobis pruinae
Eurus abradit resumpta veris almi forpice.

Floricondas fauce picta
Aeolus ructat pruinas.
Alba canentis ligustra
depluunt ab ore Cauri;
ocimisque pro procella
proque nimbo rorulentis ningit Auster liliis.

Ite, qua iucunda pulcher
castra metatur Cupido,
militat qua pumilorum
imperatrix filiorum;
ite, qua superba vestrae
consecrata dignitati dismicant tentoria.

Quam supina copulandis
calce fluctuant Amores,
ut rubentes fronte prona
excipit Diona sponsos,
ut volentes arte nota
federans dextras mariti iura cedit ordinis!

Sudus acta ludibundae
vultus approbavit aethrae.
Rore pota, rore coeli,
stridulo fritinnit ore
lubricum cicada carmeu.
Dii per arva, dii per auras grex hiulcat alitum.

Currit applausum natatrix
amne collisu petrarum
Nais eloquentiore.
Gaudiorum, ludiorum,
pusionum vulgus omne


page 142, image: s142

mutuis aggratulantur basiationibus.

Filias Empanda dives
messis hornae fert placentas,
expedit Pomona fruges.
Euchyus subpurpurantes
dividit maturus uvas.
Qua videtis, stat referto plena cornu Copia.

It iocantis aura venti
per vireta, per roseta
atque lascivo remordet
supplicantes ore flores.
Quaque panditur cubile,
spargit omne santolina, spargit omne tulipis.

Jamque sat diu morantem
pellit hesperugo solem.
Fessulae fuscantur aurae.
Candidata noctilucum
ordinat regina vulgus.
Prona scintillat serenis nox ubique crinibus.

Susatensis sidus orae,
magne Galeni nepotum;
Lipsiae corona pubis,
strenui propago Baldi:
par pudicum, par venustum,
par, quod aequales maritant iugiter lubentiae,

itis et vobis dicatam
occupatis ambo noctem.
Interim, quod expedibit
atque vobis atque vestris,
quod negatis atque vultis,
siderale, sed latenter, temperat synedrium.