Epica.Machine-readable textFrischlinus, NicodemusFrischlin, NicodemusXML version, markup prototype, December 1999?markupCamenahttp://mateo.uni-mannheim.de/camena/frisc3frisch.htmlfris001.jpgfrisch.xmlfrisc3/jpghtmlS.l., 1584.
Regeln fuer die Texterfassung 12/2000
not necessary
20 April 2001Rüdiger Niehlmarkupline tags added
LIBER SEPTIMUS.
Iam stridenti litui, percussaque tympana ferroDant sonitum: simul ora lupo spumantia pressiExhortantur equi: seque ad certamina firmant.
Decursus certantium equitum, ad pendentem orbiculum.Primus ibi Melior, Persarum tectus amictu,Gente BipontinaBoioqueGeorgius ortu,Clarus Ioannes, pignus deponit, et aereLiligerum invitat Ludovicum hastaque lacessit,Et quinquaginta pretium iubet esse daleros.
Ludovicus Dux Wirtemb. certat cum Georgio Ioan.Palatini Rheni, duce Bipontino, qui se Meliorem finxerat.Non renuit pignus Dux Liliger: et simul aequumPer campum fertur, rapidoque abit ocior Euro,Et medium rapit orbiculum. quem deinde secutusNon tetigit Melior, pinuque erravit acuta.Emicat hinc iterum, mediumque hastae implicat orbemLiliger: et caveae consessum ingentis, et oraPrima patrum magnis victor applausibus implet.Bis Melior circo pendente Georgus aberratBis rapit intorta Ludovicus Liliger hasta:Postrema tetigit Melior vice: Liliger errat.Proximus huic pugnae Hartmannus succedit Ianus,Habsperga de gente satus, qui rura gubernatBadovilla alias: Syrio nunc Caspar amictu.
Ioachim. Ernestus Princeps Anhalt. certat cum Equite Casp. Ioan. Hartman. ab Habsperg.Is pretium pugnae, deponit quinque Daleros,Obviat Ascanius, Roseo qui nomen habebatDe campo, et pretii tantundem opponit in aere.Alternatque vices cum Liligero Ludovico.Sed minor Hartmanni fuit hoc certamine virtus,Ascanii superata manu. dat praemia palmaeCraterem iudex, signis exstantibus, asprum.
Certamen Ducis Wirtembergici cum Equite Balthasaro Sebastiano Comite in Falckenstein.Inde ad conatus fausto subit omine, qui seBalthasarumSyrio larvarat vellere clarusFalcosteinaei generis de stirpe Sebastus.Namque is Liligerum certamine vicit eodem,Ac donum pugnae retulit sibi, quinque Daleros,
Certamen Principis Anhaltini cum Equite Pilato, et Ducis Wirtemb: cum Equite Caipha, Adolpho comite Rheni.Tantundem pretii, vultu PilatusHebraeoDeposuit, Caiphas tantundem: nobilis ille:Hic Rheni Comes ingenuae virtutis Adolphus,Liliger hunc vicit, bellator Anhalticus illum.Ordine dein adsunt Turcarum, horrentibus armis,Tres imitatores: quorum Lignizius heros,Primus ovat: Selymique efficto nomine fertur:Triginta fulvo deponens aere Daleros.Nicoleos totidem ponit, Miltizia proles,Qui se a ThreicioMachometem finxerat Istro.
Certamen Anhal. Principis cum Equite Sultano SelymoIoachimo, Duce Lignizensi.Iamque iterum fragiles fragor incitat aereus hastas,Cum roseus sonipes, motus clangore tubarum,Arva quatit pulsu, et contollit pulvere campum:Dispergitque iubas: et motas surrigit aures,Bis rapit orbiculum, roseo incita lancea pugno,Nec mines et SelymiIoachimus nomine tectus.Exhortatur equum, taedamque obvertit in orbem:Contorsitque suis vibrantia tela lacertis:Nil tamen intenti profecit acumine ferri.Liliger insequitur, fortique trementia rursumTela manu torquet: pernicior alite vento:Ducis Wirtembergici certamen cum Equite Sultano MachometeNicolao a MiltizPer campum sonipes pendentem fertur ad orbem,Involvitque hastae. Geticis succedit in armisSpumantemque impellit equum, Milticia proles:Dextera: sed voti fuit irrita. sic duo TurcasLiliger hunc, illum Rosiger superavit Anhaltus,
Anhaltini concertatio cum Equite Sultano AmuratheHeinrico a Binau.Haud mora: BinavioHenricus de sanguine cretus:Nomen AmurathiScythicum qui Regis habebat:Prosilit, et iusta ob victos iam percitus ira,Ascanio ponit bis denos aere Daleros,Vindiceque arma manu rapit. ut cum sanguine viso,Aut iaculo in tergum Tigris virgata recepto,Acrior in pugnam ruit, et maioribus hostemViribus aggreditur. fervens vim suscitat ira:Incenditque animum rabies, et conscia virtus.Iam Rosiger volat Ascanius, stimulatque caballum,Et pede ferrato, atque effusa largus habena,Sed telis orbem, fixoque involvere ferroNon valuit, tangens imi curvamina fundi.Ocius adducto polum Heinricus, sic voce precatur:Tu DEUS huic nostro praesens succurre labori:Et sine me hoc delere nefas: ne pristina belliFama hoc parta loco, rursum labefacta recedat:Atque omni decore amisso, pretiisque relictis,Saxones ignavis cogantur cedere dextris.Eia, age, si nostros non aspernaris honores:Hac sine me superare vice, et rege tela per auras.Dixerat: et toto connixus corpore lignumIntendit: mediumque hasta super implicat orbem.Bis redit in cursum Ascanius, bis vincitur hastaThracisAmurrathi, pretiumque amittit: et auroHeinricus potitur, sed non Mahometia pinusMilticii tranquilla fuit, nec dextra quieta:Ereptumque sibi dolet hunc virtutis honorem,Ergo his Binavium compellat vocibus ultro:
Deliberatio Miltitii cum Binavio de mutanda veste: et eorundem e circo egressus.Care vir, et nostris Henrice haud indecor armis:Aut hoc omen inest habitu, luimusque GetarumSupplicia informi quos praesentamus amictu:Aut hunc adverso celebramus numine ludum.Quocirca mutare habitum, vultusque minacesExuere hinc meditor: blandamque assumere formamOris, et Idaliae mentiri pectora matris.Saepe amor expugnat, quos ferrum vincere nescit.Ipse etiam Alcides, toto prius orbe subacto,Maeonicas inter calathum tenuisse puellasDicitur, et duris stamen torsisse lacertis.Tu Paris esto: Paris magnum superavit Achillem.Iustus erit Pallas: Pallas nisi tuta fuissetTydidem: imbelli poterat succumbere Glauco.At IunoBelciccus erit. quis fortior illa,Quae soror aetherei fertur coniunxque parentis? Sic ait: atque Heysum dextra comprendit Iustum,Belciccum laeva: campoque excedit aperto.Interea Oetingae generoso a stemmate gentisGotfridus, fictae dominator BisoGranatae:Et Zochius ficto Gerson cognomine dictus,Tolletae dominus: subeunt ad ludicra Martis:Et Conradus equo VelbergusIapyge fertur,Qui se Vigeria Comitem de gente ferebat.Bis denos quivis ponit quinosque daleros.
Concertatio ducis Wirtember. cum Equite Don Bison de Granada: Gotfrido Comite Oetingensi.
Anhaltini Principis, cum Equite Don Gerson deTolleta, Balthasar Zoch.
Et rursum ducis Wirtembergici cum Equite Don Conte de Vigero, Conrade a Velberg.Nec mora cornipes rauci canor incitat aeris.Liliger it, celerique via defertur ad orbem.Non secus, ac nervo per nubem impulsa sagittaInsequitur Biso: BisonemLiliger: illumBiso iterum, vastis tremit actibus incita tellus:Subtrahiturque solum: quatit aeger anhelitus artus,Cornipedum: et salsus rivis fluit undique sudor:Liliger hoc vicit Bisonem praepete cursu:GersonemRosiger. sed Vigerii laris heresLiligerum superat, pretium et certaminis aufert.Certamen Principis Anhaltini cum Rege Aethiopum Philippo a Rechberg.
Et Ducis Wirtember. cum Equite Ioan. a Calecuth, Ioanne a Bucholz.
Certamen Anhaltini Principis cum Tomyri. Burckhardo a Weiler, Ducis Ludovici cum Pentesilaea, Friderico Comite in Wirtemberg.
Iterum Anhaltini cum SemiramideAlberto, Comite in Leostein.
Concertatio Principis Anhaltini, cum Equite Casparo ex Aethiopia, Ludovice Landgravio Hassiae:
Ducis Wirtemb. cum Equite Meliore, Georgio Landgravio Hassiae.
Iterum Principis Anhaltini cum Equite BalthasaroGeor. Comite ab Erppach.
Iterum Ducis Wirtemberg. concertatio cum PharaoneSiculoSimone Comite a Lippen, etc.Tum Rechbergaea natus de stirpe Philippus,Aethiopum qui se simularat nomine Regem,Succedit pugnae: et pretium fert quinque daleros.Fert totidem, qui se Calecuthus dixerat ore,Et Bucholcaea prognatus origine Ianus.Liliger hunc: illum Rosi campi lancea vincit.Nunc medios inter cursus exsultat AmazonPentesilaea: manuque rapit Mavortia tela.Quam lectae comites, ChaldaeaSemiramis, et tuMassagetum quondam Tomyri Regina secuta es.Fert pugnae pretium bis denos quisque daleros.Primaque iam TomyrisRosicampumMarte lacessit,Weiler equo fidens nec quicquam hastaeque trabali.Nam Rosiger certa superavit acumine pinus.MompeligardaeiFridericus nuper agelliPraesidium, validis nunc Pentesilaea lacertisIn pugnam subit: et fervens quatit arma viragoPentesilaea, levis totas, accepit habenasIn campum sonipes: volucrique simillimus EuroContra orbem validi contorquet tela lacerti.Irrita vis abiit. sed non abit irrita dextraLiligeri ducis: et palma victrice potitur.Inde Leosthenius campo succedit apricoMiles, Amazonio velata Semiramis ostro.Hunc Rosiger vincit, veteris protector Anhalti. Protinus in medium larva occultatus EoaProgreditur, Catto princeps Ludovicus in agro:Et frater simul, eximia virtute, GeorgusLandgravius: Melior, falsi hic cognominis, illeCaspar: et Erpachiae Comes una Balthasar orae:BalthasarAssyrius, sed origine TeutoGeorgus.Quadraginta illi ponunt pretium omne daleros:Rhenanos hic forte decem. volat ocior EuroEt dextra telum, Ludovicus, dirigit alaLandgravius: certaque hasta contendit ad altumOrbiculum: certa sed erat tamen error in hasta.At non Ascanius iaculo bonus errat: et hastamConsequitur, quodcumque petit fortunaque iurisNil habet in iaculo. victus nunc exiit Hassus:Nunc Comes Erpachius pinu superatur eadem:Nunc et Waldecius: qui Sardanapalus in illudCertamen Syrio tectus descenderat ore.
Alia concertatio Principis Anhaltini cum Sardanapalo, Francisco, Comite a WaldeckDucis Ludovici, cum Equite HiltenbrandoRudolpho Rau, ab Holtzhausen.
Iterum Anhaltini cum Equite Valertino, Ioanne Ridesel.Nunc eadem pinus Ridesellum vincit Ianum:Qui Vallertino sese iactarat ab ortu:Obtuleratque decem, victoria dona, Daleros.Nec minor Ascanii extra, Ludovicus ibidemLiliger effulsit: qui Catta a gente Georgum Landgravium superat: Lupianum hic praeterit idem,Que se TrinacriiPharaonem dixerat agri:Et bis sex, pretium captarat equestre, daleros.Liliger hic idem tria Martia pectora vicit,HolzhusoRavios celebres de sanguine fratres:Et quendam Angelico Michaelem nomine tectumQui pretium pugnae tulerant: ter quinque daleros.
Concertatio Principis Anhaltini cum fratre AbrahamoHermanno a Ianviz, et Ducis Wirtemberg. cum fratre IsaacConrado Thum, et rursum Anhaltini cum fratre IacobGeorg. ab Halweil. Iam conscendit equum Hermannus, Ianvizia prolesQui se Abrahamum titulo occultaret avito:Et denos ponit, pretium haud exile Daleros.Isacius totidem ponit, totidemque Iacobus:Quorum hic Halvillo, pugnae subit, editus ortu:Ille e ThummorumConradus sanguine venitLiligerumIsacius superat: qui nomine veroThummus erat: Rosa vincit avum, vincitque nepotem.
Ingressus novi contubernii, Veneris, Minervae, Iunonis et Paridis.Ecce autem subitis velati corpora larvis,Iuno, Minerva, Venus, caecique cupidinis arcus,Et Paris, auratum gestans in pollice malum,Pulverei redeunt tandem in spatia horrida circiVitta rubens, sparsos per eburnea colla, capillosTemporibus cingit: laterique haerentia pressoCandida virgineas adstringung suppara costas:Puniceo quae apte fulgent circumdata limbo.Ante Paris fertur, regali splendidus auro:Adstrictoque omnes ostentat corporis artusTegmine: dulce oculi rident, et dulce iuventus.Nec litui desunt, et agresti Musica cornu,Panos rauca sono: qualem Idae in vertice pastorInter Dardanias exercuit ipse bidentes. Sed iam in fine rei tepidis sudoribus artusCornipedum, et longi suspendunt ilia flatus:Quando fere nitidus summis Sol montibus omnisErepsit: et noctis equos Luna alta reducit.Tum Dux TecciaciLudovicus Liliger agri,Incipit effari praeconis voce diserti:Quandoquidem melior, Iuvenes, pars acta diei:Ludorumque satis lux haec habet: altera lucemCum croceis invecta rotis Aurora reducet:Propositum repetemus opus. nunc mentibus omnes,Quod superest, laete bene gestis corpora rebusProcurate viri, et ludum sperate parati.Iussa viri faciunt, intermittuntque laborem:Et dapibus reparant vires, animumque Lyaeo. Vertitur interea caelum et ruit Oceano nox,Involvens umbra magna terramque polumque:Et gelidum tenuans humentibus aera bigis.Tunc iterum a cena pubes Vulcania sulphurExpedit ignivomum: facibusque accingitur atris.
Ludus a cena incendiarius seu flammivomus, repraesentans duos gladiatores in igne concertantes.Mensa erat ante fores horti, iunctaeque propinquoIn conspectu arcis: super illa fumida glandesMachina fert positas, humanae in membra figurae:Ut speciem praestent geminorum ardendo gigantum:Et trepidam cieant per mutua vulnera pugnam,Iamque faces ardent: incensaque fulget imago,Ore vomens ignes: sonitumque imitatur Olympi:Ut qui olim nimbos et non imitabile fulmenSalmoneus aere, et cursu simulavit equorum.Interdum flammae geminant: nunc tempora pulsantMutua: saepe altam contingunt verbere frontem.Interdum superas feriunt iacula ignea nubes:Inflammantque vias. piceum fert flammea lumenTaeda, et commistam Vulcanus ad astra favillam.Non secus ac quondam Briareus candentibus ignesFaucibus eructat, caelumque inflammat: et illiOppositus diris ululatibus intonat asperEnceladus: ruptoque vias illuminat igne.Aut cum TrinacriaCyclops incude laborat:Brontesque innumeris exasperat Aegida signis:Fulmineoque altum Steropes in casside conumCrispat agens: nectitque ater thoraca Pyracmon:Ingemit ignifluis Lipare fumosa cavernis.
Globorum ardentium et flammivomorum eiaculatio. Intus, graminei paries qua prominet horti,Ignivomos fert flamma globos. Globus actus in auramAlta petit spatia astrorum: similisque volantiSurgit in immensum: et sparsos late eicit ignes,Horrendum visu: tandemque exhaustus ab aethraTardior in terram redit: atque exaestuat igni:Flammantesque vomit cunctis ex partibus angues.Avia respondent sonitu iuga. pervigil ut cumArtificumque rotata manus, et fulmina CyclopsProsubigit: pulsis strepitant incudibus urbes:Sideraque alta fragor penetrat. stupet inscius altoAccipiens sonitum montis de vertice pastor.Aut velut horrescunt late Catanensia rura:Cum vomit Aethnaeus fumosa incendia crater:Involvens circum rapidis nemora avia flammis. Iam gelidam Phoeben, et caligantia clarusMerserat astra dies, nitido provectus Olympo:Ortaque depulerant Aurorae lumina nubem.Tunc ubi cursorum manus omnis, et ambo celetesRegia finierant genialis prandia mensae:Circum omnes repetunt: quis nondum facta potestasCertandi, hesternis induti corpora larvis.
Continuatio decursus equestris ad orbiculum.Hic Rosiger centum, positis uno aere, daleris,Liligerum invitat pretio, pugnaque lacessit.
Certamen Principis Anhaltini cum Duce Wirtemb.Non renuit pretium Dux Liliger: et simul omnesIn se oculos vertit. tum stridula cornua cantant:Et Rosiger Princeps opus inchoat, aequora pronoEmensus cursu, et tremulum delatus ad orbem,Parte ima tetigit. Princeps quem deinde secutusLiliger, orbiculum telo deiecit acuto,Implicuitque actae bis terque in cursibus hastae:Ac pretium victor retulit cratera, superboEffulgentem auro, gemmisque nitentibus asprum.
Certamen Anhaltini cum Vaydeco Otfonosci: Burckhardo ab AnweilDucis Ludovici cum Sabiath Razirsch, Erasmo a Laymingen,
Iterum Anhaltini cum Schanckau Rasack.Ioann. Wolffgango ab AnweilDucis Wirtember. cum Marcischigne Tury SchadikerskiCarolo a Daxperg Tum Burckhardus ovans animis, et robore dextraeAnvillus graditur, Vaideccus nomine, et oreTartarus obscuro latitans, Sabiasque secundus:Que se Razarschum cognomine dixerat uno.Laimingo clarus de sanguine fortis Erasmus.Anvillusque alter prodit certamen ad illudWolffgangus, Schythico cognomine torvus, et asperRasacius: Turyusque illum Schadecerza secutus,Daxpergi veteri de nobilitate creatus,Pro se quisque decem fulvo Rhenana metalloPraemia deponit. sed nemo ex agmine victorTartareo excedit: Thuryum praeter Schadecerzam.Nam Rosiger superat Vaydeccum, Rasaciumque:Liliger horribilem Razarschum: qui tamen ipseVincitur a Thuryo, certamine rursus eodem.
Concertatio Anhal. Principis cum Ioan. Wist a Syberg, Ioan. Wolff. a Stamheim.At qui Wisthansi nomen Syobergus habebat,Horridus in iaculis et pelle Libystidis ursae,Stammhemiae natus Wolffgangus origine gentis:Viginti ponit certamen ad acre Daleros:Impiger immissis Rosiger quem vincit habenis.
Certamen Ducis Wirtemb. cum Paride, Heinrico a BinauAnhalt. cum Venere, Nicolao a Miltiz:
Iterum Ducis Wirtemb. cum Pallade, Iusto Heyß.
Iterum Anhaltini, cum Iunone, Ioachimo a Belzick. Tunc et Binavius redit in certamina circiHesternus GeticisAmurathes victor in armis:Nunc ParisIdaeo veniens a vertice pastorRegius: et pretium bis denos aere dalerosPugnae offert: totidemque Venus, Miltizia fama,Nicoleos: illo minor in certatibus herosLiliger, hoc Rosiger fuit: et pede cessit uterque,Alter pastori succumbens, alter amori.Nec minus et PallasHeysus processit IustusIn medium: quinosque tibi generose dalerosLiliger opponit pretio: positoque potitusVictor ovat. festae nihil omni tempore lucisPulchrius in toto visum apparere theatro,Quam Venere, armigeraque viros superante Minerva.Indoluit Rosiger, laxisque immissus habenis,Vincere Belziccum gestit, qui quinque dalerosObtulerat pretium, speciem Iunonis iniquaeFrustra mentitus. nam iustam accensus ad iramAscanius fulvo IunonemSaxone vincit:Et spolio Iunonis ovat, palmaque superbit.Liliger hic. ergo Veneris nos proelia vincant,Quos neque Tartarei proceres, neque vincere duriEvaluere Getae? quae tanta insania pugnae:Cedere femineis, superare virilia tela?Non ita. Namque etsi nullum memorabile nomenPalma habet: at probrum tamen avertisse iuvabit.Haec ait: et pignus Veneri haud exile, dalerosBis denos ponit. parto illa superbit honore,Et totidem opponit, spe certae concita praedae.Sed Venus orbiculo bis aberrat: bis tamen illumLiliger involvit telo, vinclisque resolvit.
Eiusdem concertatio altera cum Principe Anhaltino.Acrior hoc factus successu Liliger herosAscanio centum ponit, sua lucra, daleros.Ille offert totidem. stridor latus urget equorumAeris, et admissas sulcant calcaria costas.Hic iterum centum lucratur in aere dalerosLiliger: et pretium recipit cratera, figurisLucentem variis, auro gemmisque superbum.
Gladiatorum seu Gymnicum certamen. Postquam finierat pugnas Ludovicus equestres,Et cursus confecti omnes, ac dona peracta:Protinus in lati succedunt aequora campi,Armati ferro pugiles, delecta iuventusGymnasiis passim, studioque addicta palaestrae.Hos geminae dirimunt acies: quarum una GeorgumPercolit, antiquum sequitur pars altera Martem.Hos vulgo Catios, illos cognomine dicuntPennigeros: volucres quod iactent aere gestus.Principio pugnae lecti duo rite magistri,Teccigenae arbitrio: qui ortas componere litesNorint, et meritum virtuti reddere honorem.
Magistri palaestrae et gubernatores Hermannus Oxenbach, et Ioan. Vogel, Praefecti satellitum.Oxembacchus erat certaminis arbiter unus:Alter Vogelius, custos fidissimus aulae:Ambo satellitii ductores, ambo peritiArtis. et innumeris iam pridem exercita castrisDextra viris: aggressa viros: et sole sub omniMilitiae iurata manus. tunc arduus altosOstentat Panopleus umeros: cui facta potestasAdversam pugna fervente lacessere partem.
PANOPLEUS, Princeps pugilum et summus palaestrites.Hic liber nexu, lateque in terga solutusEmicat: ac caeli iactat per inane lacertos:Poplite nunc varo fidens, nunc ludicra fortiCorpora collidens saltu: geminatque rotatas,Multiplicatque manus: et verberat ictibus auras.
Armorum apta collocatio.Ordine deinde locat denso cuncta arma theatro,Hastasque ensesque, iliceoque e robore sicas.Populeasque sudes, una Emathiasque bipennesTum legere arma iubet, sumptisque occurrere telis.
Provocatio ad certamen.Nunc si cui virtus, animusque in pectore praesensAdsit: et infestis attollat robora palmis,Haec dudum nobis pugnae concessa potestasPrincipis arbitrio. sed nulli hic nectere fraudemFas erit, aut alta iampridem mente repostumExercere odium: ludicros sumite caestus,Atque alacri mecum contendere discite MarteMartigenae. haec bello est et ferro proxima virtus.Dixit, et ad superas interritus extulit aurasBracchia, et in media rursum consistit arena,
Phidolus, Abas, Pyxagathus, Doriclas, Aconteus, Phegeus, Latomus, pugiles a penna cognominati: vulgo Federfechter.Protinus accedunt socii Phidolus, et hastaFortis Abas, Ptelerasque, et sica fortis aduncaPyxagathus, Doryclasque et pilis asper Aconteus,Et gladio melior Phegeus, et Latomus ingens:Et quos obscurae tacet ignorantia plebis.Omnes attollunt palmis ferventibus armaExspectantque hostem, telis pugnaeque parati.Illi autem cunctari omnes, nec credere quisquamSe pugnae. Panopleus iterum clamore lacessit:
Altera provocatio.Quae finis standi? quo me decet usque morari?Siccine cessatis: ubi nunc manet ille magisterNecquicquam Mavors memoratus? an ille fatiscitVentosa in lingua, pedibusque fugacibus istis?Pennigeri haec eadem cuncti simul ore fremebant:Exoptantque viros, contraque occurrere poscunt.
Iphitus, Aelurus, Creillus, Crispus, Alalleus, Idas, Pheudimus, pugiles a D. Marco cognominati, vulgo Marxbrüder.Cum tandem densis olli thoracibus adstantMuniti, et caestus audent attollere contra,Iphitus, Aelurusque ingens, vastoque CreillusMurmure, et atroci Rallas asperrimus ore:Et Crispus, Flandro notus gladiator ab agro:Et rufos crines, barbamque informis Alalleus,Terribilisque Idas, tractandaque impiger hastaPheudimus: atque alii, quos fama obscura recondit.
Membrorum nudatio, densiori veste detracta.Primus ibi duplices poscit deponere amictusMartigenas fratres Phidolus, et omnibus unusExemplum prior ipse dedit, tunicisque reiectisMembrorum solidos artus, solida exuit ossa,Hoc faciunt omnes, hoc Martigenaeque coacti,Et paribus densi circum glomerantur in armis.Ut sese permensi oculis, et quisque prioremSperavere locum. non protinus ira, nec ictus.
Primus congressus pugilum.Alternant paulum timor, et coniuncta pavoriConsilia: explorant vires, dextramque minantur:Atque enses hebetant, alternaque bracchia iactant.Arma armis gladio gladius sonat, ense recussusEnsis, et Oebalii coeunt in proelia fratres.Ut duo cum certant adversis cornibus hirciAlta petunt primum subtracta cornua fronte,Mutuaque immiscent, dum tandem bile tumenti,Tempora temporibus collidunt, fronteque frontem,Pheudimon hic primo congressum MarteDoryclasVi superat. nam prima procul vix ora levantisFulminea frontem dextra, disiectaque funditLumina: et impacto faciem ter sauciat ense,Protinus excedit pugna, gressusque secundosPheudimus abiectis detractat saucius armis:Nec Doryclas alii voluit se opponere Marti,
Munerum et praemiorum in singula arma propositio.Tum pretium argenti ponit victoribus, armaQuae super Princeps, florenos quattuor: ensiDestinat ancipiti senos: nec munera quisquamVictor habet, vulnus nisi crudum inflixerit hosti.
Duorum bipennigerorum certamen.Hinc animis furor additus: atque odia aspera surguntIgnotis prius, atque incensa mente ferunturIn medium. Primus dextra felici bipennemArripit ingenti Phidolus corpore nudus,Et quatit, et crebris diverberat aera plagisObviat huic alia certamen ad acre bipenniIphitus: et vinclo chlamydem diffibulat arcto.Effulsere artus, membrorumque omnis aperta estIanua: et ingentes plagis patuere lacerti.Ut propius ventum, consistunt poplite varo:Telaque protendunt, frontique orique minantur.Abduxere retro longe capita ardua ab ictu,Immiscentque hastas, hastis, pugnamque lacessunt,Verberaque ingeminant necquicquam: et pectora flatusEmittunt: errantque aures et tempora circum.Fervidus hic crudam Phidolus dirigit hastam,Transadigitque femur, subsutaque vellera braccaeDiscindit. trahit ille pedem, et pendentia crureFemina. sed pugnam renovat tamen incitus iraIphitus: et contra speculatus in agmine densoObvius ire parat Phidolo, duraque torquetSpicula in adversum: nec spes effecta: sed ambaeIn pectus cecidere manus. namque hasta sinistrum,Phidoli percussa manu, transverberat armum.Ille pedem referens cruda decessit arena,Bracchia laesa, pedemque trahens: ut aquaticus anser,Cui fera pastoris baculo vis perculit alam.
Duorum gladiatorum certamen, nudis ensibus commissum, summa alacitate.Tum duo prosiliunt, et nudis se ensibus armant,Phegeus, Musarum studiis castaeque MinervaeAddictus quondam, nunc Herculis arma secutus.Atque Atlantiadae tractans pro more palestram:Adversusque illi Flandrorum e limite Crispus,Ense bonus nudo, et praeda spoliisque superbusMultorum pugilum, quos stricto vicerat aere.Nam prius haud ullo minor in certamine cuiquamCesserat, optata semper redimitus oliva.Artibus his fretus, palmaeque superbus honoreMulta prius passim stolido iactaverat ore,Phegea contemnens: ipsum ceu nulla manerentPraemia: sed manes, reclusaque ianua lethi,Iamque haec congressi ludicra in proelia circo,Ensibus insurgunt rapidis, animosaque tolluntPectora nec vitam, dubitant pro laude pacisci.Conseruere manus, intentaque bracchia telisAlternant, valido Phegeus prior imminet ense:Verberaque ingeminant: totaque immanis arenaInsequitur. vigil ille metu cum pectore et armis,Huc alternat et huc, semper cervice reducta,Mille cavet lapsas circum cava tempora mortes,Auxilioque pedum. sed non tamen immemor artisAdversus fugit, et fugiens simul ictibus obstat.Respirant tandem, et paulum defessa reponuntBracchia: sed Phegeus arenti insurgit hiatu.Nulla manus requies: denisque insibilat aerIctibus: inque vicem pugnant animosus uterque.Hunc pudor, hunc victo iam spes ardentior hosteInstimulat: Crispumque iterum fugat aequore totoPhegeus. ille animam differt, cautusque futuriReicit intentos armis hostilibus ictus.At Phegeus validis consertum viribus hostem,(Is vigor ingenio est, ea confidentia dextrae.)Ultro audax animis instatque: et desuper alteImminet. ut praeceps cumulo salit unda minacesInscopulos et fracta redit. sic ille frementemCircuit expugnans: tandemque fera arma caventemAdvocat: et telis inopinum interferit ictumComminus. inflicto sonat omnis vulnere vertex:It cruor, et tepido signantur tempora rivo,Et coma concrescit tepido madefacta liquore,Puniceaeque rubent aures, et sanguine manant,Vicisti Phegeu, nec fortem deprecor istam,Crispus ait: victas tibi do cum munere palmas.
Duorum pugilum sicis certantium congressus.Haud procul ilignam fert circum tempora sicamAelurus, rapidoque fremens immurmurat ore.Huic ars pellicias membris inducere vestes:Infectasque cutes manibus purgare bidentum.Contra hunc Pyxagathus sicam contollit: et alteFulmineis ambo suspensi corpora plantis,Erexere manus: toto procul ora recessu.Irruit Aelurus damnisecurus, et ambasConsumit sine lege manus, et prodigus iraeIn ventum vires necquicquam effundit inanes.Tela oculis, manibusque prior vigilantibus exitPyxagathus, sicamque obicit, flictuque resistit.Forte illic plagam venientem a vertice vidit:Et telo excepit: nisuque immotus eodemDesuper illatam retulit: duramque reductaLibravit dextra media inter tempora sicam,Sanguine conspecto tollit victricia palmaeMunera Pyxagathus: fulvaque exsultat arena.
Duorum pugilum hastilibus seu pilis comminus certantium congressus.Conscia iamdudum virtus, laudumque cupido,Magnanimum stimulo, ceu calcar, Acontea pungit.Ille quidem et gladio bonus, et contendere sica:Nunc iaculo incedit melior parvaque sarissa.It parili contra hastili ferventior Idas:Cui manus hircorum detractas comere pellesAssueta, et caudas morsu producere ovinas:Nil actum primae duro certamine pugnae:Fortis uterque manu, iaculoque invictus eodem.At iam congressu postquam coiere secundo:Intulit in laevum praesignis Aconteus armumHastile atque umeros et bracchia sauciat orno.Idae excussa manu terrae incidit hasta: sinumqueDesudat sanguis, sterilemque cruentat arenam,
Duorum pugilum manus sica conferentium certamen.Ecce iterum, victor clamatus Marte priori,Constitit in digitis, et summi pulvere campiPhegeus: et sica Rallantem invadit obunca.Sed quia depositum nondum desueverat ensem,Ira ardens vacuas agit inconsulta per aurasBracchia, praecipitatque manus. at providus astuRallas, et toto curvatus corpore Rallas,Et Rallas vigil arte sua, nunc reicit ictusNunc nutu cavet ambiguo, capitisque citatiObsequio: manibus nunc obvia tela repellit.Inde renidenti lustrans obit, et fremit ore:Sanguinamque rotat ferventi a vertice sicam:Incautumque ferit per nares PhegeaRallas.Ille sed accepto restaurat vulnera Martem:Exposcitque virum. sed laetus munere RallasDenegat, et se ictum pugna non esse superbit. Iam nova Vogelius caput altum in proelia tollit:
Pugio unus sublatus hoste caruit.Pugio quem nodis ac acumine pineus armat,Dextra crispatus, nec quisquam ex agmine tantoAudet adire virum. multum ille diuque moratus,Tandem alacris, cunctosque tuens excedere pugna.Munera digna manu, nullo certamine tollit.
Latomi processus ad certamen sarissis ineundum. Hastam proceram vibrans, et mole sua stansLatomus exspectat, circoque moratur aperto.Nemo pedem tollit contra: hoc ferventior illeProvocat adversa pugilem de parte: diuqueCunctatus frustra, palma victrice potitur.Et si quis toto fuerit gladiator in anno,Qui fervente velit mecum certare sarissa:Inveniet promptum. sic fatus, praemia tollit.
Digladiatio facta longis ensibus. Emicat hinc ense oblongo rubicundus Alalleus:Nudatumque rotans, alterna in bracchia iactat:Exsultans animis: et crebros congerit ictus:Obviat huis animosus Abas, et proelia nectit:Immiscetque manus manibus, ferrumque coruscat.Fulminei sic dente sues, sic proelia tigres,Sic libyci crudis ineunt assultibus ursi.Tum pavor et gelidus defixit Alallea sanguis:Et media vulnus deforme in fronte reportat.
Pygmachia Pterelae cum Pigmaeo seu Nano. Ecce autem Pterelas procedit corpore vastoIn campum pugil: et crebra ferit aera sica.Quaeritur huic alius, nec quisquam ex agmine totoProgreditur: nec quisquam audet se tollere contra.Tandem insperatus, densa de plebe tuentum,Emicat, audaci protendens bracchia nisuPumilio exiles breviter contractus in artus.Isaides qualis, vasta cum mole GoliamImpar aggressus fulva prostravit arena,Stuppea contorquens Balearis verbera fundae.Intumuere animis Pterelas nanusque: sed illeCelsior usque gradu validos fert desuper ictus.Hic brevis erecta surgens ad verbera plantaOs petit: at coeptis non evaluere potiriFrustratae brevitate manus: licet optima rerum,Exiguo magnas sinuarit corpore vires,Maioremque animum dederit natura minori.Acrior hoc Pterelas animoque et pectore supra est:Et tandem eludens sublato poplite nanumTransmittit, pulsatque nates, et mitigat iram.Fit sonus: et laetos attollunt agmina plausus. Iam labor exiguus Phoebo restabat, et altoHesperus ibat equo: cum cenam epulasque frequentantCertando fessae, fessae spectando catervae:Magnanimique duces ludis iam rite peractis,Laetitia certant, reliquis gaudentque diebus.Hic epulae: penitusque cavae concentibus aulaeMiscentur, lituisque sonant. urbs tota resultatPlausibus: et posito vili subtegmine cives.Festivoue gerunt habitus, cristasque biformes:Caraque plebeio teritur praetexta tumultu.
Alberti Comitis ab Hoenloe difficilis aegrotatio. Interea Albertus Roseus paene aruit Indus,IndusHoenloi: quem fictis gesserat armis:Parcarumque dies, et vis inimica propinquat.Costae ardent: premit aegra sitis: latus aspera torquetFebris: et insurgunt recidivi semina morbi:Difficilesque aegros labefactat anhelitus artus,Os livet: positaeque movent fastidia mensae:Nec quisquam potis est visos cognoscere vultus.Tum genitrix, lectis ut forte propinqua resedit:Et curam nati, pro more fideliter, egit:Ah quem te aspicio? quantum mutatus ab illoAlberto, patriis qui nuper ovabat in armis?Cur heu non possum communi occumbere letho?Felix morte mea, neque in hunc servata dolorem.Quid lucem hanc invisa DEO, quid demoror annosInfelix mater? sed fati praescia materNon frustra hos dederam monitus, haec seria iussa,Cautius ut saevo velles te opponere Marti:Haud ignara parens, quantum novus ardor in armis,Et quid laudis amor tali certamine posset.Haec genitrix: lacrimis, ita quaesta gemebat, obortis.Ille oculos vix attollens: ne mater acerbum Hinc capias luctum: neve huic succumbe dolori.Non thalamus nocuit, non proelia ludicra Martis,Non praeceps casus. vidisti incedere rectumPostea: et illatas aulis accedere cenas.Nec manus Ascanii dedit innoxia morbum:Est vetus: et lapsu forsan renovatus ab isto.Testis erit medica celebris Kielmannus in arte:
Ioannes Kielman, et Paul. Constantin. Phrygio: Medicinae Doctores, Archiatri Wirtembergici.Testis erit Phrygio, cui felix dextera semperCurandis hominum morbis. quin erige mentem.Nec culpa immeritos. viridi sors ista iuventaeDebita erat nostrae. si pubescentibus annis Emorimur: senii nihil experiemur acerbi.Nec vos arguerim, duro certamine ferriQui concurristis. DEUS hoc dispensat ab altoAethere mi fatum. quidquid DEUS Aethere ab altoDestinat, id numquam mortalibus officit aegris.Iamque adeo tibi summe DEUS, pater optime, gratesLaetus ago: quod me fatalis sevocat hora:Et tua me caeli stellis fulgentibus infertAlma manus, miseri surreptum cladibus aevi,Sis bonus, o, clemensque mihi, veniaeque paratusCondona culpam. quod te per caelica poscoFlamina, per CHRISTI nobis placabile numen.
Comitis Alberti mors.Sic ait, inque umeros cervix collapsa recumbit:Et letho rapitur caput: actaque vita per aurasConcessit laeta ad superos, corpusque reliquit.At vero, vultum ut vidit morientis, et ora,Ora modis genitrix nati pallentia miris:Ingemit: et duplices tendens ad sidera palmasEiulat: et guttis humectans grandibus ora,Terque quaterque manu pectus percussit honestum,Solantur medici maestam famulaeque cadentemCorripiunt interque manus ad fulcra reponunt.Et iam fama volans, tanti praenuntia luctusLudvicum, festasque domos et moenia complet.Omnes dant gemitum tunsis ad pectora palmis:Regiaque immugit luctu, praeque omnibus unusIngemit Ascanius: luget Ludovicus uterque,Alter Tecciaci dux, alter limitis Hassi:Luget Henaebergus: BadanaeCarolus oraeLuget Marchiades: et tu generose GeorgiCattorum princeps. omnis Baro luget: et omnesMagnifici Comites, cum nobilitate dolentesAtrato ingentem tollunt velamine luctum.
Sepultura Comitis Alberti.Ducitur in templum generosi flebile funusAlberti Comitis: Comitesque interque vetustos,Virtembergiaci generis, tellure locatur.Omnis turba Ducum, Comitesque altique dynastae,Nobilitasque omnis, summum comitantur honoremFuneris: intersuntque sacris: solacia luctusExigua ingentis: Comiti sed debita magno.Et nunc servat honos sedem illius: ossaque nomenMarmoreo in tumulo (si qua est ea gloria) signat.
Discessus Principum et reditio domum a nuptiis. Postquam regales epulas, festumque iugaleBis septem clausere dies: tempusque peractumQuemlibet ad patrios rursum iubet ire penates.Primus ab urbe redit BadanamCarolus oram,Et dulci linquens uxorem in limine caram,Dat nuptae monitus natae, vocesque reponitAuribus: et tacito fert verba novissima voto.Digressus placidis affatur vocibus urbem:Cara mihi tellus, magnae cui pignora curae,Depositumque ingens animo commisimus aequo.Sis felix, et perge diu florere, sacrumqueReligionis opus, pacemque tuere benignam.Sic fatus miti lecticae infertur. at illumProsequitur socio passu Ludovicus euntem.Inde Bipontina clarus de stirpe Georgus:Et Catti fratres, et fama Henaeberga recedunt.Vidisses maerente genas hic imbre madentesEt tristes abitus. vidisses corpora saltuFemineo emicuisse Ducum, Comitumque sororum:Utque agiles ipsae versarent aere gyrosCornipedum, et doctis inhiberent ora lupatis.Ite bonis avibus, Princeps ait optimus, ite:Et nostri memores veterem retinete favorem,Illustres animae. Tum clari ductor Anhalti,Lignitio comitante suo, nataque pariquePostremus cursum tenet: et sermone moratusLudvicum illustrem, sociamque in amore maritam:Tandem ait: Unanimis duo candida corda valeteMentibus, patriae illustres fundate nepotes:Qui leges, qui iura colant: verbumque salutisSincero studio ventura in saecula mittant:Et casta maneant in Religione parentum.Tunc illam amplectens: et tu pulcherrima formaSueviadum digno tandem possessa marito,Vincula casta fove: Eximii sic nulla decorisDamna tibi veniant: viridi sic flore iuventaeDuret in aeternum, et numquam tua forma senescat.Haec fatus conscendit equum: gressusque recurvatQuadrupedemque citum ferrata calce fatigat.Tum litui clangunt, et tympana verbere pulsaAlterno insultant, hilarem dat bucina cantum.Illi intrant aulam: patrias hic tendit ad oras. Et mea nunc tendunt ad laetum carbasa portum,Immenso defessa mari. tibi CHRISTE supremaGratia: quod ventos voluisti avertere et imbres:Ne mea tam longo pateretur in aequore tristeNaufragium, et pleno sed nunc petat ostia velo,Eluctata freto ratis, eluctata procellis.