Centuria I. (-VI.) epigrammatum.Machine-readable textMoscherosch, Johann MichaelMoscherosch, Johann MichaelXML version, markup prototype, December 1999Ruediger NiehlmarkupCamenahttp://mateo.uni-mannheim.de/camena/moscher1moscheroschcenturiae.htmls001.htmlmoscheroschcenturiae.xmlmoscher1/jpghtmlFrankfurt (Main): Rohner, 1665.
Regeln fuer die Texterfassung 03/2001
not necessary
19 November 2004Manuel Roehrig (corrections), Ruediger Niehl (tagging)markupMetre not tagged. TEI header and tagging added; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - Morpheus spell check
Epigram. Cent. VI.
1. In quendam Amicum Aulicum Ivvokra Fr. Natione Barbarum, Infinitis famae ac fortunarum beneficiis restitutum, Sed, ut omnia dicam Ingratum.
NUper eram felix, et eram tibi summus amicus:Nunc tua cum quaestu statque caditque fides.Indignum facinus Germano pectore proditQuisquis Amicorum spemque metumque fugit.Tu sed amicitiae caelas venerabile Nomen,Cumque subinductis nubibus ipse fugis.Barbare! sed paleas Ventus dispergit inanes;Germanos levitas non decet ista viros!
2. Fides Carolina. Ex Thuan. Hist. lib. XXI.
IN meritis extra meritum confidere ChristiVara fides non est, cur? quia perfidia est.
3. Femina a)na/gr. Ni famae ad Illud
Ein Ross und ein MannMussen immer fornen dran.Ein Weib und ein KuhWollen immer iyst zu.CUncta foris, ut Eques, tentat tentanda maritusAequus, ut infami consulat ipse fami.Vacca velut, vastis tantum vacat aedibus Uxor:Uxorisque honos est maximus, esse domi.Infamis vir ergo. fami nisi consulat, audit:Femina ni famae consulat ipsa suae.
4. Spectaculum Circense. de Pontia.
Spectaculum Circense nuper PontiaPromisit Aulo. dixit et fecit, stolaNam, proruens, Circo stetit primum. DeinSursum allevatis vestibus circumdeditFrontem, pedes versus- adinclinans Caput:Atque en ait dictum datum specta culum.
5. Nobilitas vera.
NObilis Ingenuus ex mansuetudine MentisNoscitur, haud Irae nascitur ille gravi.Non in bile suas figit meritoria sedesNobilitas. Virtus non furor est, favor est.
6. Debitum insolvabile Filio suo Ernesto Ludovico.
A Patre post Christum cara est tibi vita. ParentiAltera debetur gratia, prima Deo.Hinc licet in terris exsolvas cuncta, manebisDebitor aeternum tu Patris atque Dei.
7. Inter spem et metum.
SUnt duo non certis aeterno Marte triumfisHumanum exercent quae sine fine genus.Si cui forte bene est? metuit ne adversa sequantur;Si cui forte male est? mox miser inde dolet.Non datur in terris maior perfectio. Speras?Absque favore nequis, nec potes absque metu.
8. Ad Filium suvum. Ernestum Bogislaum.
TE moneo Mentem muni virtutibus, anniDum redeunt, minima diffluit hora mora.Quae semel elapsa est, poterit fugitiva remittiClepsydra, sed repeti quae fugit hora nequit.
9. Germania.
SIrenuis Vitrum? populum experiere conantem;At data cum biberis pocula, Amicus eris.
10. Gallia.
SI quid Amice dabis, facileis numerabis amores;Ni quid Amice feras, Ibis, ut Ille, foras.
11. Anglia a)na/gr. Galina.
INsequitur cantu Gallinas Gallus Amator.Praecipuumque petit, cum coit ipse, Caput.
12. Italia.
SI fueris pauper, renuet tibi dextra Tiaram;At tibi cum fuerint praemia, Doctor eris.
13. Hispania.
PAuper es? heu nullos plane exspectabis honores;At cum vix fuerit Casula, sennor eris.
14. Historia Crehangica 1633. Pappa Mamma la
CUm parvus Minor aut minimus tibi filius adstat;Uxori nolito oscula ferre tuae.Aut si quid maius tandem est in Amore, caveto!Saepe etiam infantes facta tacenda vident.
15. In Commissarium Besmicum. Sauvat a)nagr. Tua Sua
SCilicet hoc omnis stat Commissarius ausu,Quam bene! nam quae iam sunt tua, mox sua sunt.
16. De Mauro.
BElla suburbano formans in gramine Maurus,Iuravit Romam vincere cum Canibus.Eximie gestum belloque et pace peritisQuod foret id, Mauro, vincere stultitia est.
17. Si duobus si nulli. In Cottam.
INfelix servus Dominorum ego, Cotta, duorum.Nil dedit iste, nihil quod dabit alter habet.
18. Europa a)na/gr. Vapore.
QUae quondam Caput Orbis erat, et Regia MundiRegio, Cordati Martis et Artis Amor.Quaesito quaestu cadit, atque exhausta rapinisDiffluit, et tamquam nata Vapore perit.
19. Ungaria a)na/gr. A Nugari.
AUditu ingratus, dictu temerarius Ausus,Imperium Nugis aequiparare datis.Ungaricae gentes facili sermone loquuntur:Hinc puto quod praesens sie Anagramma sonet.
20. Ebrietatis Encomium.
Hos fructus, haec dona refert, haec munera semperEbrietas Animi Crux, fuga, mors, obitus.
21. Tragus a)nagr. Gratus.
GRatus es, at nudo tantum modo Nomine: NomenDulce sonat, putridam cetera cuncta Tra/gon
22. Bellum Civile Germanorum Ex Bohaemia.
HOstibus externis olim metuenda, minanturNunc patriae miseram persona bella necem.O Civile malum! nihil incivilius umquamTe magis Urbe fuit, Te magis Orbe furit.
23. M.ARS.
MIlle docet fraudes, Mille Artes, Mille furoresMars; Artis Lictor, Mors, Mare, Mida, Mora.
24. Schmiralia. In Fabullum Causidicum.
A Clientibus esse te, Fabulle,Corruptum perhibent. Negant Clientes;Subridet petulanter Uxor. Ergo?
25. In Chyliastam Phantastam.
IUdicium extremum post annos mille venireDicis, et exoptas, Iudiciumque times.Quid iuvat. o Miserum! differri in saecula velleId quod in Instanti Mors tibi certa dabit?
26. e=n tw=| nu=n Dare est esse Pium.
DA multum, sed fide parum, qui quaeris Amicos:Qui dare scit, numquam Vir caret iste Fide.
27. Ad Filium suum Iohannem Balthasarum.
CUm Praeceptorem dura tibi voce locutumSenseris, id patrio corde venire puta.Quae magis aegrotos urit Medicina, saluti est:Non latet in gelida cura paterna sinu.
28. Anagrammata. In Tollum. Poetam ex Nihilo Creatum.
PRisca licet bona sint, carpis: nova Carmina vanoExtollis, tolli dignus es ergo, sono.
29. Quatuor Contractus Innominati
Do ut Des. Do ut facias.Facio ut Des. Facio ut facias.Iambus. Ad Dietericum Hellerum.INnominatis quatuor ContractibusTotum regi Mundum perita est Veritas.Hinc si putas mortalium Tu quemquamInde eximi: nae delicata fallerisPersuasione. Hi namque mores saeculiNostri. hi labores. haec via. haec sollennitas.Haec illa titillatio est, qua colicusRidet velit-nolit semel tactus Cato.Haec illa lux qua illuminantur maxumiSub sole, quos iures supersanctissumosVita esse, Censura, toga, Voto, Fide.Hic ille noster morbus incurabilis!Atque en Viros! En ut natamus singuli!
30. De Honoribus Mutii Iungfisch.
OMnis honos onus est. Asinis onera apta; et honoresEt si non Asinis praemia dantur equis.Ex isto quod si divinas Carmine sensum;Id sollenne canum: Gratulor ergo tibi.
31. Argent-Content.
TEssera Gallorum est Numerata pecunia. MagnusNemo ibi fit gratis qui studet esse bonus.
32. In Sextum Amicum Parollogum. Promissorem cum hiatu.
VIx ego triginta nummorum Sexte rogavi,Non donanda mihi, sed mutuando modo.Excusas loculos, incusas fata, recusasNon omnino; facis spem, facis esse metum.Plura etiam speciosa quidem, sed olentia fucumDisseris, et testes iura Deumque vocas.Quanto simplicius, quanto Cordatius unum hocQuaerenti posses dicere, Sexte, nego!Qui cito dat bis dat; nil dans, cito si negat, hic dat.Ergo Sexte nega, qui negat ille iuvat.
33. Servitutes. Ad Principes Christianos.
IMperitant Domini, sed vi, non iure, potentes.Subdite! perge! veni! Rustice, tolle! trahe!Haec sunt iura soli. Quondam metamorphosis angensHaec erit: Inviti pergite, vos Domini!Tollite, vos Domini! quondam metamorphosis ingensHaec erit: Euge veni Rustice, Iure poli!
34. De Influentiis. Sublunarium in Astra.
IN Caelos peccata gemunt: vindicta vicissimE Caelis ad nos, ceu solet Eccho, venit.Culpa absit: Culpae deeritque reflexio: sicutMateria tonitru deficiente silet.
35. In Vocem Clamantis. Fatem polu/logon.CUm brevis es, longo tantum tua Carmina sensuProtrahis, atque ita me iudice monstra facis.Enectum vidi longo sermone legentem:Auditor sola vult brevitate legi.
36. Viri fortis Ingenium.
INgenio plerumque caret vir fortis: acutamMentem habet in pugno Mars, cerebrumque manu.
37. Iu Baradam.
INgenio Baradas excellit. quomodo? CordeQui caret ingenuo, sic habet Ingenium.
38. Vinosi Inconstantes.
IN vino tua vita fluit velut aequore: duciQuid mirum est animam Mobilitate tuam.
39. Officium Parentum et Liberorum.
CUr Pater est? non ut pariat vel pareat; IlludMatris, et hoc Nati est. Qui Pater est Paret aes.Ni pariat, Mater non est: Nisi pareat, Infans:Nec Pater est Natis ni Paret aera suis.
40. De Bono Crucis. Ex Ioh. Arnd. Christianismo. 2. 46. Anapest. Aristoph.
CRux est via ducens in Caelum.Lux et dux, Rex et Lex vitae.Disciplina Paterna, favorisDivini signum, spes voti.Conformatrix Iesu Christi.Herba salutifera Fidei socia.Aeternorum sancta praeambula.Medicina animae. Domitrix fastus.Vulnus sanativum. MundiDesertrix, Genitrix virtutis.Castigatrix carnis nostrae,Mansuerudinis Optima doctrix,Martyrii laurus, ParadysiFragrans Rosa, Corona, Triumfus.Gemma fidelium et ElectorumGloria. Verbo, vita beata.
41. Praerogativa. Iuristae et Medici.
Certus utrique honor est; sed eo discrimine distant:Fur praeit, at Medici est Carnificisque sequi.
42. In Uxorium Matri iniuriosum.
COntinuis Mattem coniux male sana lacessit,Verberibus tantum non, tamen Arte, dolo,Audi! Cerne! feri! parit haec patientia poenam,Qua poteris Matrem, Marce, perire tuam.
43. Lex Rex.
CUr Lex sexaginta, decem Rex nomine monstrat;Lex habet in Regem ius, ligat atque Gregem.
44. Aulica Vita.
COntinuis Vexata madet Vindemia nimbis * Martial. l. 1. Ep.57.Aulica Continuo fulmine vita crepat.
45. In Deperditum. ex Cap. 17. l.1. Christ. Arnd.
DIvitiis miser est, fetaris honore, voluptasDucit in infernum te peritura locum.Hoc tamen immundus trinum pro Numine trinoMundus habet, demens, quod nocet, omnis amat.
46. Aulicum. Heu quorsum rapior!
INtroitus parit Interitum: trahit Exitus AulaeExitium, tremulas ceu trahit Aequor Aquas.
47. Mente non Mento.
EX mento mentem demens et Mentis egenusIudicat; ex Barba Barbarus esse virum.Neglecto mento spectat Sapientia Mentem:Non venit ex mento Mens memoranda viro.Mentitur mentum, nescit Mens fallere, semperMens manet; at mentum, cum moriare, meat,Saepius in Magno minima est prudentia mento.Saepe et in imberbi Mens veneranda viro.
48. Auri gravitas.
ESse metallorum gravius cur dicitur Aurum?Nonne graves quoniam vincit Amore viros?
49. De Terra Aegypti.
EXitio fuerat Iudaeis causa salutis,Hostibus e contra est Exitio Exitium.
50. Bonum Hospitium.
HOspitium Caelum: melius divertere non est?Cum Conviva Pater, cum Deus Hospes adest.
51. Malum Diversorium.
HOspitum Mundus; peius divertere non est:Cum Conviva Leo, Cum Sathan hospes adest.
52. De Sobrietate. Ad Paulum
IN Virtute salus: e vitro, Paule, petendaNon est. In fragili fluxa salute salus.
53. Auri potentia.
INter vis homines gratus conducere vitam?Sis Cain, at Cunctis aureus esto, sat est.
54. In Ponticum loquacem.
POcula te faciunt, faciunt te vina disertum:Cum fueris siccus, Pontice, mutus eris.
55. Mors vitae et Mortis.
PRincipium mortis vita est, qui vivere cessat,Si bene? perpetuum est, perpetuumque bene est.Principium Mortis Mors est, qui vivere cessat,Si male? perpetuum est, perpetuumque male est.
56. Quatuor Causae Mortis.
PEccatum Efficiens, Homo Materiemque ministrat:Forma Nihil. Finis vita beata piis.
57. Anagramma.
TUtum est de certa re decertare: vicissimCertum habet atque anceps exitus exitium.
58. Wehe dem Land / dessen Herr ein Kind ist. Eccles.10.16.
DUm Caput internis non fixum est sensibus, omnisCorporis in dubio statque cadique status.Labitur instabili miserum sub Principe Vulgus:Rex sine grege fuit. Grex sine Rege furit.Scilicet in quantum vitiato gloria CordiInsidet, in tantum prae ratione furor.
59. Saeculum Gloriosum.
CUm Virtus aliquid sit, nil sit Gloria, sicutEst aliquid Corpus, Corporis Umbra Nihil.Quam nihil Omnis homo! tantum quia Gloria Cordi,At paucis Virtus Corde probata sedet.
60. Anagramma Anna Maria-An amari? an a mira?
CRede mihi utrumque est. Miror quam mira voluptasSit Casto caste femina casta mari.Iste insomnis amor noctu iacet omnis. AmareQui solet insomni vir iacet ille mari.
61. In Astrologum.
AStrologo Astra foris quae fient omnia dicunt;Uxor amata domi quae facit Astra silent.
62. Ad Filium suum Iohannem Michaelem.
PErge lubens, fili: In gnavis latet alma voluptas:Cuncta sed ignavis sunt laboratque dolor.
63. Spes Paupertatis Certa.
QUae tenet in Terra, caelis ea nomina perditDives, habet Pauper nomen ubique suum.Solamen miseris finem sperare malorum:Quos mundus pungit, iungit amatque polus.
64. In Virgine Vulam Famulosam.
TU Calecutano vivis vaga filia more,Virginitas quibus est poena, pudorque pudor.Nulla ibi virgo viro grata est intacta, maritoNubere nulla potest virgo, stuprata potest.
65. In Taurum. Procum ebrium.
NUperius Taurum seduxit caeca voluptas:Crediderat Venerem ducere, vacca fuit.
66. In Ancum. senem Scholasticum.
QUod nimium raro gentes loquar, Ance, remotas,Nec satyros, faunos, Elisiosque rogem:Simpliciusque meos studeam exarare libellos,Nec mendicato picta colore loquar:Raro quod raris ornem mea Carmina verbis,Miraris latia Doctor in arte senex.Plus nescire mihi vam fucum scire DeosqueFictos, aut nugis Inxuriare placet,Obscuro quisquis gaudet velamive, fallit,Fallitur et quisquis non manifesta legit,Lassatur longo Lector sermone: LegentemAvocat obscuri lectio tecta viri.Inune et suetis maneas ambagibus Ancus,Qui poteras verbis vir bonus esse tribus,
67. Salus cum tremore.
UNum salvavit, ne quis desperet; at unumSalvavit tantum, ne quis perfrictus obiret,Prax. Piet. p.241.
68. Divitiarum Extrema.
DIvitiis sunt de vitiis data nomina: NamqueDivitiae raro Vi Vitiisque carent.
69. Credo-Corde.
COrde Fides, non Ore sedet; sed quando vocaturExamen subitura? per Os Respondet et exit,Corde tamen nihil ominus ipsa immota quiescit.
70. In Introtu Lutetiae.
HIc O Omnipotens Iesu miracula possuntMe tua, sola potest fortis tua dextera CastumServare; Ah mentem mihi da sensusque modestos:Pelle procul quaecumque meum per devia visumDucunt; velle habeo, Ah, Iesu da posse volenti,Nescio servari his nisi Te servante periclis.
71. Aulicum Vale.
AUlica vita tibi gravis et speciosa videtur?Est speciosa satis, sed vitiosa, vale!
72. De Gallo Lenone.
INveniat Gallus nummos ubicumque ut Avarus,Prostituit natas, res miseranda, suas.
73. Omnia posse preces.
AStra tibi damnum, morbos mortemque minantur?Sis pius, Omnisciens audiet Aure preces.Audiet: Astrorum is Cursum et Vim corrigit: et siVota facis, dices omnia posse precesOmni potens solus regit omnia, et omnia vincit:Sed tamen et vinci vult Pietate Deus.
74. Nihil Astra nocent.
OMnia sunt hominum Fati pendentia filo;Astrorum influxus nemo cavere potestQuam miserante Deo: Fati namque ipse rigoremMitigat, et vinci se pietate sinit.Si pius es supplexque Deo, nihil Astra nocebunt,Et tutus dices, omnia posse preces.
75. Astra Inclinant, ducunt, trahunt.
INclinant primum influxu, post sidera ducuntFortiter, Et sortem tandem animosque trahunt.Inde solent damnum Morbos Mortemque minari,Mox iterum sortis, vitae animique bonum?Sicque voluntatem formant, si Caeca voluntas?Si pietate Caret? Paret homo, atque perit.Si pius es? quicquid tibi sors adversa minatur,Nil poterunt Votis Astra nocere tuis.Omnipotens Astris vim definivit, et istamQuum vult, in melius corrigit alma manus:Imperat haec Astris, Inferno, et stamina Fati.Astra regant homines, cum regat Astra Deus.
76. Viduus
SOlstitium thalami viduus: Sol stare videturDum non stat; viduus vivere dum moritur.
77. Adulatio a)na/gr. Odit Aula.
INgenuos odit, blandos amat Aula Ministros.Inde puto verbum nomen Adulor habet,Exulat hinc dius Candor, fraus fraude notatur,Omnis et Ingenuo plus parasita valet.
78. Ecclesiastes a)na/gr. Ecce is Sal est.
VOs estis sal Terrae! inquit Salvator Mundi,Cum de Discipulis praescia verba facit.An quia salsa sitim pariunt; Puterfactio salsisAn quia nulla nocet; Certe ego utrumque puto.Est verbum Domini ceu sal: Sapientia salsiFlos, hominum fructus non sinit esse putres.
79. Theiologus Aulicus. Phil. Bohemo dictum.
PErmissum est simulare homini qui vivit in Aula?Excipe Theiologo non licet ista pio.Quisquis in ambigua cuivis se accommodat AulaTheiologus, veram non habet ille Fidem.
80. In Aulicum. Hominem-Canem.
BLandiris domino, mordes licet Aulice lingas:Quodque Canis Cauda fecerar, ore facis.
81. In Blagerum Impostorem
BLagerum Aurificem quidam se credere dicunt,Aurifaecem omnes qui sapuere sciunt.
82. In Scriptoris Arrogantis Encyclopaediam Caelestem.
DUm loquitur tanto Gallus promissor hiatu.Quale opus est, quaeris? Hoc opus est titulus.
83. Album Amicorum.
ALbum ideo magnis doctisque offertur amicis,Ut sciat Affectum et Nomina Posteritas,Candoremque viri. Fucum probus improbat: ErgoExeat ex Albo qui cupit esse Niger.
84. Exceptio a Regula
ESt mulier tamquam generalis Regula sponso:Si quid in hac dubii est, Excipe, virgo fuit.
85. In procum infelicem. De Lesbia.
INgratus quoniam fueras, ingratus haberis:Grata amat, at numquam Lesbia gratis amat.
86. De Aula Anagrammata duo.
VIs Aulas Aulis nostras conferre parentum;Salva Animam ex Aulis, quia nunc sunt silva malorumAtque iram verbo potes irritare potentum.
87. Militia Lanogirthica.
NUlla quidem Superum cura est. Via certa gehennae.In pietate dolus, Impietate decus.Lex exlex, glossata Eides. Dux devius. Haec suntMilitiae: Num quid cetera? Mollities.
88. Fortior est qui se.
FOrtis is est, sed non victor, qui Crimina vincit;Qui se ipsum novit vincere, victor erit.
89. In Anglum Atheum De Cromvvello prodeo.
PRodeus a stupido Cromvvell gnathone vocatus,Verius a Graecis dicitur a)nti/doos.Cum Rex in Regno est, non est Prorege necessum.Prodeus haud opus est, quum Deus ipse domi est.
90. In Ruffum Idolophagum.
DEvotos inquis facit ignorantia, primumInter devotos do tibi Ruffe locum.
91. Germanorum Constantia.
NOn mirum est tardo Gallus quod promptior omnis.Germano: gravis est hic, Levis iste levis.
92. Nummus cunctipotens.. O Tempora!
TEmpora mutantur, quondam virtute solebant;Nunc quaerunt nummis flectere fata suis.Omnipotens Caeli Numen contemnere NummusCunctipotens cunctos Rex iubet iste viros.
93. Stultitiam patiuntur opes. In Blondum. Iuvenem deperditum.
PAuper erat Iuvenis, modico dum vixit amictuEt victu, fuerat sed tamen ille pius.Impius is tandem factus ex divite, ductusA meretrice levi, Blond, pede, mente, manu.Sic miser interiit Iuvenis, pede lapsus utroque!opes! Stultitiam sic patiuntur Opes.Quaeritur hic, Blondus quare sit factus adulter?In promptu causa est: heu, quia dives erat!
94. Aulicum.
ESt aliquid Celsis quod torquet in aedibus; illudNon Gula, non Bacchus, non Venus, Invidia est.Haec veluti nova Diva domi dominatur in Aula.In casula vitium non remanebit idem.
95. Post Reditum In Senatu Camerali.
SEd tandem veni. Tu me mea vita vocasti:Te voco: Tu socio nunc veniente veni.Vis pretium pretium est. Vis ocula? mille reporta:Hae tibi sint fidei pignora pacta tuae.Tu quoque tu socium grata Novitate vicissimExcipe; et his digitis ubera subde meis.Vicisti mea vita, novas absentia FlammasAuxit: at his ipsis tu quoque victa iaces.Vivat uterque diu. Luctus et iurgia Lectusnesciat. o casta coniuge dulce iugum.
96. Crehangia a)na/gr. Haec nigra.
AUlarum mos est falli sollenn nis et angi,Nemo nisi tremulas hic videt esse vias.Hoc age! cum fueris sine fuco et fraude, periclum est.Aptantur nigto candida nulla loco.
97. Aulicorum A et W.
INtroitus patet, Interitus latet omnis in Aula;Exitio certa est, certius Exitium est.
98. Aulica Vita.
AUlica Vita bonis crux est certissima. DoctisExitium: fidis carnificina viris.Aulica vita malis lux est certissima: StultisDelicium: fictis lucrificina viris.
99. Ad Lectorem.
HAec si grata tibi fuerint mea Carmina Lector;Non mihi sed summo laus sit honorque Deo.Post hoc sint grates tibi cuius opuscula sumptuHaec impressa vident, Bibliopola, diem.
100. De Erratis.
ERror inest rebus, et inest sermonibus error:Quid mirum est Libris si suus Error inest?Sensibus Error inest, et inest sermonibus Error:Quin et in his ipsis versibus error in est.Ergo Audi-Vidi-Dixi. Scripsi-fecissePaenitet. O Servi Rex miserere tui!