DAVIDIS PAREI Patris J. PHILIPPI PAREI Filii MUSAE FUGITIVAE. In Adoptivis PAREI Fili, accessit GEORGII THURII Pannonii, Poetae cultissimi MUSA POSTHUMA.Machine-readable textPareus, David (1548-1622) und Johann Philipp (1576-1648)Pareus, Johann PhilippXML version, markup prototype, December 1999Ruediger NiehlmarkupCamenahttp://mateo.uni-mannheim.de/camena/pareus1pareusmusae.htmls001.htmlpareusmusae.xmlpareus1/jpghtmlNeustadt/Weinstrasse: Heinricus Starckius, 1615.
Regeln fuer die Texterfassung 03/2001
not necessary
March 2004Ruediger Niehlmarkup
could not identify Errata-list items: _p. 37 l. 2 canant_ and _p. 111. l. 13. aveniperdam_; new TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell checkDAVIDIS PAREI BATRACHOMYOMACHIA.
MUSAE noster amor, dulcesque Heliconis alumnaeEste mei memores comites quoque carminis huiusDucite, ne medio subsistant pulvere fessi,Vel metam superent properentque per avia versus.Vos facite ut coepta nobis breve carmen arenaPergat, ut optatam posset contingere metam,Terribiles pugnas et diri praelia martisNuntiet, ut mures cum ranis bella gerentes,Fortia qui quondam tentarunt facta Gigantum.At veluti perhibet, cunctis veneranda vetustasPraebuit incepto res talis semina bello.Musculus a patrio progressus limine quondamInsidiisque suo clam circumventus ab hosteFugit: et effusis in tanto viribus astuObvia currenti sibi flumina vidit: ad illaOra rigaturus properat, subiectaque mentoHaurit et optatos avide bibit inde liquores.Hunc sed Lymnocharis, quo non clamosior alterVidit et errantes in tota pelle capillos,Hospes, ait mirande mihi, quo vadis? et undeCarpis iter? patriam mihi dic et nomen et ortusQuum sit pellicea medio sic tectus in aestuVeste quid incedas? mihi cum natura negarit,Turpia detestor toto mendacia corde,Fallentemque bonos odi, qui iurgere nullasNovit amicitias, neque has conservat adeptus.Ista canens igitur dicendo vera petenti,Crescat amor noster nos et crescamus in illo.Nec genus aut proavos et quae sunt cetera nobisDissimulare libet: quoniam generosa parentumPer mare, per terras celebrantur facta meorum,Neve mihi patrios fortuna negavit honoresInvida sed regnum post mortem sorte recepi,Rexque ego ranarum teneo pretiosa potentiSceptra manu donec Phoebus Titanius axeProdit ab Eoo, radiisque cacumina PindiSumma ferit, lustratque rotis fulgentibus, atqueAlipedes donec Pyroeis et Eous et AethonSolis equi, quartusque Phlegon merguntur in aequorQuid memorem claros etiam virtute perentes?Cum qui sim, videas et sis visurus amice.Quem latet in terris, genitorem Pelea REGEMEsse mihi, regina thoro cui nupta iugaliHydromedusa tulit gravido tria pondera ventre?His ego Buccitumens in amoeni littore natusEridani purique ferens donaria lactisUltima Pelidis me fratrem glorior esse.Tu quoque praeclara, ni me sententia fallit,Stirpe satus, generis laudes celebrare viderisPosse tui virtutis enim dubitabilis in teDelituere notae, clare lucentibus actis.Sic gemino fatus postquam coepisset ab ovoUsque ad mala genus Peleides: incipit hospesMusculus, et paulum subridens talia fatur:Quid genus et patriam quid iter, Physignathe, quaeris?Quod fortes, miror quod non vereare parentes?Non latet id volucres, quocumque sub axe volantes,Non homines, non aetherea super arce Tonantes:Nec quae caeruleo Nereides litore gaudentStemma meum ignorant: sed enim quia praecipis ipseDicere, Troxartes generis primordia nostriPosse dedit numerare potens virtute, graduqueUt mihi Lichomile genitrix sit filia regisPternoglyphi nulla est cui nobilitate secunda.Hoc voluere Dii: Rex est in utroque parente:Sed quoiam nostrae ratio contraria vitaeObstat, et ornandae dispar alimonia mensae,Numquid amicitias verbis mereamur inanes?Vincula quae fidei fuerint, quis nexus amoris?Namque perexiguum spumantia litora victumSuppeditant vobis, nobis Adamantina saxa:Esca mihi est patulo suspensa placenta canistroNon desunt etiam quae circum rodere possisLiba, nec accensis qui ter fornacibus ustusPanis in inflexo dominis apponitur orbe.Epata non desunt circumdata retibus albisNon pternae, nec si quae lauta cibaria restant,Absit pauperies exilis, et indiga rerumNos premat, ut pressi nos grata coagula lactisDeficiant aestu, vel inertis frigore Brumae,Enarrare piget mira dulcedine pultem,Cuius saepe licet superi capiantur amore,Copia nulla tamen vescendi contigit illis.At nos monstrifero quamvis habitamus in antro,Non modo defecit nunquam sed sepe molesta estEt satias et odor suavis, quo semper abundo.Saepe latens, epulas trepido quas pinguis abenoCoxit, et imposuit pretiosis lixa patellis,Furor, et a sociis nostram deductus in aulamPrandia nostra cibis onerare solemus inemptis.Nec minor in toto virtus inclaruit orbeQuam sim Marte potens, quo ducar ad arma furoreNon metuo grandi mortalem mole sed astuCum iacet in lecto recubans somnoque sepultisTum supero: quoniam tenebrosa cubilia furtimIngredior, morsuque peda et olente tenaciLaedere si nequeo, laedo tamen ista veneno.Sed tria sunt nobis totum metuenda per orbemPer quae tot stygias nostrum cecidere sub undas,Quot nemorum frondes, et quot numerantur in agrisGramina, quot Nereus animantia voluit in undisIam parat insidias Circus, iam retia tenditMuscipulis durum genus experiensque laborum.Sed nil plus metuis catto quo foedius orbisNil tulit, et quo non vivit truculentior ursusIn silvis: quoniam vacuis ieiunia venisSi quando peragit nostras accedit ad arcesMembraque iucundo velut obruta cuncta soporeFingit: inexpertos equidem persaepe dolorumDecepit socios, confidere viribus ausos:Ast ego, qui potui vitare pericula cursuTalia, iam possum quoque fictos nosse sopores.Et vitare meo vel pendere corpore poenas.Quid referam vestrae convivia frigida mensae,Quidve voluptates, quid lauta cibaria narrem?Non comedo raphanos, non betas non colocyntas,Non apio mollis gula delectatur amaro,Non siquid superest, quod dignum laude fluentaSuppeditant nobis liquidas habitantibus undas.Dixerat et nondum Psycharpax presserat ora,Cum tanto incipiens pingit sua verba leporeBuccitumens, quando vix hunc potuisse putasses.O rex egregiis oriunde parentibus, inquit:Magna quidem narras magnis et honoribus ornasDelicias ventris nitidaeque cibariae mensae.Nos tamen his sub aquis non deteriora tenemus.Vivendi geminus modus est: Saturnius olimNamque super fluctus, gelidoque sub aequore remisCorporis ire dedit, dedit et viridantia CampiGramina carminibus mulcere subinde canoris.Si cupis et nostri penetralia cernere regniHisque frui mecum, quorum dulcedine NymphaeNereides pictae gaudent, Tritonque canorusEcce meum dabitur, si vis ascendere dorsumNec me demerges, quamvis onerosior essesQuam Cataphractus eques gravior quam caelifer AtlasAddidit haec blando Physignathus ore locutusSi vis regna simul me cum iam visere nostraIam licet et mecum veniendi copia praesto estProcurro socii, queniam datur, utere dorso.Musculus extemplo nova ductus regna videndiSpe, solito melius conscendere corpus amiciApproperat sociique suos in colla lacertosImplicat, ignarus tempestatisque necisqueVisa quidem primo fuit hoc sat blanda voluptasQuam rudis interitus, luxus excepit inanesDum placidum stabat stagnum sine fluctibus: omneUt ventos iram iam deposuisse putares.Ast ubi ventoso misceri murmure stagniCoeperat, hic frundes et inevitabile fatusAgnovit, coepitque suos plorare parentes.Tot quot verba, trahit gemitus, rumpitque querelasSingultu quoties quas liquerat aspicit oras.Ingemit, ac teneras tendens ad sidera palmasTalia voce refert lacrimas clamansque frequenter:Iuppiter amissos o si mihi redderet agros,Aut daret aspectus patrios, aut oscula matris,Cautius optarem, potum nec ad ista rediremFlumina, sed nihil est post praelia velle iuvari.O simulatus amor, penitusque alienus ab illoQuem genitor rectorque Deum Saturnius olimIndutus facie tauri spatiantis in herbisMollibus imbiberat, cum surda per aequora furtimEuropam (quae dum Tyriis comitata puellisAd mare consueto recrearet corpora lusuAusa est pacifici tergo considere tauri)Ad rapidum Cretae praedam portaret Oaxen.Tristia sic gravibus dum miscet verba querelis,Ecce volubiliumnatrix violator aquarumExtulit ora fretis, quo viso musculus altisVocibus exclamat: magis at Physignathus hostemVicinum metuens, quam tergi pondera curans:Tempus adest, inquit, tutis me condere ripisQuid gemis et quare lacrimarum flumina manant?Quid trepida sero palles formidine mortis?Cum tua tartareis circumvallata periclisVita iacet: temere cur te committis in undas,Corporis ignarus rapidum mare tangere remis.Quid fundis lacrimas? ô terque quaterque beatiQui nunquam ad ripas potum venere marinas.Non ego te posthac mea regna videre monebo:Nec poteris: quoniam te fata suprema reposcunt.Sic ait: et dicto citius maris incidit undas.Mox comes excutitur, mox et resupinus ad astra,Talia voce refert, manibus vultuque levatis:Vivite felices cari, mea cura, parentes,Vivite felices, melioreque sorte valete,Non mea te posthac Troxartes lumina cernent,Non mea Lychomile prensabis colla lacertis,Oscula nec teneris adiunges grata labellisUlterius quoniam mihi vita negabitur: EcceQuam mea flumineo turbentur lumina rore,Quam mihi pota fluant spumantia flumina plenisAuribus, et liquidis voluar resupinus in undis.Sed vos ô ranae telluris pondus inaneMuribus haud facili poena commissa luetis,Si qua Deum pietas caelo mortalia curat.Tuque comes Libycam falso sub pectore claudensPerfidiam, supero patieris vindice poenam,Quae me deiectum veluti de rupe relinquisFluctibus in mediis, nunquam me fortior essesSi mihi terrestris tecum certamine iustoLucta moveretur Physignathe. Talia fatusPsycharpax tacitas rapitur defunctus ad umbrat.Sed cum Lychopinax in ripis mollibus astansPrincipis extinctum ventis et flumine corpusCerneret: exanimi palmas ad sidera luctuClara levans, inquit: quo non comit ante DeorumPrinceps sic stygias noster delapsus in undasHic iacet inflatis inimico gurgite venis.Interea nitidis placidum caput extulit undisRana, videns crudo num tutus vivat ab hoste,Omnia tuta videt, tristis miserabile funusDeplorat, socium submersum gurgite cernensQui periit nitidis, nitidisque natabat in undisDat gemitus donec tandem vox stridula cessetVerbaque singultu sonet indupedita frequenti.Hinc mihi, si nunquam modo divinatio fallit,Coniectare datur, quo vitam fuderis, inquitLychopinax, auctore, tui fortissime regniMuscule, quid faciam? tua numquid fata parentiDicere vel potius me dissimulare iuvabitTalia? Nam merito funus crudele doler dumCenseo, nec ventis formam pallescere fas estPrincipis extincti: secum haec dum corde volutat,Dum stupet, et dubiam vexat cunctatio mentem:Troxartes magna procerum comitante cateruaIngreditur, mentem nec res in cognita turbatExitium gnati, curaque remotus ab omniLudit, et impigros miratur ad arma ministros.Lychopinax igitur congressus ad agmina fandiImpetrat veniam, post talibus ora resolvit:O invicte parens gentis spes unica nostraeAccipe sed placida quos nuntio fronte labores:Hoc ego forte citas spumantis ad aequoris undasExspatians video iuvenem Psycharpaga regemDefunctam miseras ad sidera tendere palmas.Fluctibus in mediis passis sine lege capillisIam nat at in nitidis, nitidis iam mergitur undisIam fluit in stagno medius, iam littus adorat,Et vice mutata, nunc hinc nunc inde rotatur.Haec ego turbato cernens spectacula vultuEcce paludigenae lautans in arundine cannaeIn mediam subito species monstrosa paludemProsilit, induviis procincta virentibus, omnesObtundens clamore vias: ego territus istis(Talia nam regnis absunt animalia nostris)Aufugio, funusque gradu trepidante relinquoEt simul auctorem tristis cognoscere fatiDum meditor, credenda satis vestigia ranamEsse notant viridem (nec sit mihi dicere tantum)Ah utinam mediis. Psycharpax, naufragus undisIpse tuo per fata loco sub imagine mergarNe tua principibus iam tristia fata referremNeve tuo tristis genitori nuntius iremNec via me reducem fecisset cernere vestros,O proceres, et vos ô turba celerrima vultus.Sic sua Lychopinax finivit nuncia dicta,Excidium gnati maesto referentia patri.Vix etiam fatus nigricanti presserat ora,Continuo gemitus regalia tecta replevit.Interitum pars una dolet pars altera ranaePerfidiam, luctum sic utraque sustinet unum:Effusis etiam lacrimis velut imbre riganturLumina maestorum fletu manante parentum,Troxartesque suos spolians diademate crinesSceptra manu abiciens Tyriamque a corpore vestem.Vincitur invitis servire dolore querelisUtque erat impatiens, ira dat iussa ministrisAccelerare sibi tota regione senatumPraestantesque viros, et nobilitate potentes,Aut alias claro maiorum sanguine cretosEt reliquum, quod saepe tenet pars ultima vulgusCogere venturos mane; at mittenda iubentisSic dictis parent: abeunt: venere frequentesCura non faciente moram, sistuntque vocatiSeque suosque, simul solium regale salutant,Surgit ad hos Dominus capitis regalis honoreSceptra tenens solii tota radiantis in aulaRaucaque flebilibus commiscens verba querelisAd proceres tristi sic tandem est voce locutus.O mea progenies: ô turba videnda subindeImperio subiecta meo, nostrisque regendaLegibus. ô nostri non ultima gloria regni,Ille ego sum mala quem toties fortuna fatigat,Quem superum rabies quem fata rapicia tanguntIlle ego qui solus iam ranis vexor iniquis,Sed voluere Dii, voluit sic ira Tonantis(Ut sua fata trahant cunctis tria Numina Parcae)Natorum me fata trium fecere parentemHos simul infesto iuvenes occumbere lethoImperium Iovis, et stygiae voluere sorores.Primus enim caeco nimium digressus ab antroEt validis multum confidere viribus aususArma infert feli verum superatus ab hosteProfudit teneram multo cum sanguine vitamAlter iniquorum deceptus fraude virorumOccubuit: mortalis enim versutia nobisIam nova mortiferae fabricat contagia pestisLigneum opus, rara sed cuspidis instar acutum.Proditus hoc periit gnatus, mea cura secundus.Tertius hic reliquos inter carissimus omnesPsycharpax iunior modo fata gravissima passusIncidit in gelidas rana duce, naufragus undasSed revocate animum: pulsisque ê pectore curisArma viri placeant, vis ut compressa quiescat.Vindicta Mars ipse iubet sublapsa referreSaevus: in ignaros duri certaminis hostesEgrediamur age, haud omnes moriemur inultiQuandoquidem vario cingentes corpora MarteVictricem magno ducemus honore triumphum.Vix ea fatus erat. faciles ad proelia cunctiArma probant, subitoque ad bella furore ferunturIpse Deus belli, cui semper praelia curaeCingit, et impavidos hoc ornat pondere MURESCircum crura fabae viridabant undique, durumMartis opus, raptum sub amica silentia Lunae.Thorax pellis erat, calamis consuta sonorisUndique quam felis nudantes viscera muresComposuere sibi Martis velut arma futuriCarnea iamque ferox gestabat scuta sinistraEx media quondam facie compacta lucernaeFerrea ramosam decorabat lancea dextramInstar acus tenuis nulla ferrugine laesumDuri Martis opus, sulcataque tecta galerusDe nuce tegmen erat, nullo penetrabile ferro,Denique sic humeros thorax sic crura cothurnus,Sic acus ornabat dextram sic parma sinistram,Sicque tegebatur caelata casside vertex.Huius at aequoreae cum belli nuncia ranaeAuribus hausissent relictis protinus undisSollicita quae causa novi sit mente tumultusUnde aut labatur quas horrida fama per aurasUnde metus belli, vitataeque praelia volunt:Protinus interea magno satus EmbasychitrusTyroglipho gelidas incedit iturus ad undasSceptraque praetendens solitum praeconis honoremTalibus incusat perituros vocibus hostes:O ranae, mea per praeconis nun cia MURESPraelia crudeli vobis cum caede minantur,Psycharpax etenim, gelidis quem vester in undisProdidit atque fide socia, Physignathus orbumPerfidus excussit, tumido rigat ora fluentoTurbat aquas in aquis miser, et turbatur in illis.Quassatum ventis caput et sine nomine corpusHoc igitur, nisi sit vestri dubitabilis HOSTESNobilitas generis, vestrum defendite crimenArma humeris placeant desueta trementibus, armisCingimini, si quem clarae virtutis honoremQuaeritis, aut nostras morituri spernitis hastas.Finierat praeco, versoque a littore tergoRegia tecta petit: sed questus ultima tanguntVerba graves donec Peleides astitit herosAtque suos oculos paulum tellure moratosSustulit ad socios, tristi sic voce locutus:O socii faciles nostris date vocibus auresNec nimium levibus praeconis credite dictisNam iurare libet mihi si Psycharpaga vidi,Per mare, per terras perque omnia numina caeliNon oculis nostro pereuntem gurgite vidiIpse nec ex isto fatorum principis autor.Forsitan interiit rapidas spatiatus ad undasAut imitaturus peraquae quas novimus artesIre vias pelago ventisque vetantibus, haeret,Sed mea nullius cum sint praecordia culpaeConscia; cur mures turpi me crimine caedisPerfidiaque notant? genitor divumque dearumqueUltor erit caelum si quid mortalia curatErgo si quis habet, socii quaeramus ubiqueUtile consilium, qua sint ratione fugandiHostes ut victas addant in vincula dextrasVel simul in dicto pereant certamine nobis.Si placet, o socii, primam me dicere fas sit,Et bona quae nostrae sunt menti visa fateborArmemur simul, et positis ad littora castrisDe quibus est tantus gelidas prospectus ad undasQuantus ad excelsi stellantia sidera caeli.Expectare libet prope stagna iubisque prehensosIn mare praecipites expellere vallibus omnesSic moritura feret pretium certaminis huiusNescia turba suis undas pulsare lacertis,Et sic incipiens fausto victoria casu.Stante triumphabit sublimi in rupe trophaeo,Sic fatus, facili dat praelia mente probariPeleides, nitidisque suos sie cultibus ornat:Maluarum foliis cingebat cura caducisThoraces circum referebant pectora betasCaulis erat clypeus, cassisque simillima testae.Quae solet esse domus cochleae fluviatilis apta.Longaque caeruleo surgebat lancea iuncoHoc sua cingentes munimine pectora ranaeIntrepida cupiunt ad praelia mente vocariPellitur in ventos, ventisque repellitur hastaTelaque caelestes vibrata rotantur in auras.Interea panso patris omnipotentis olympoConsilio superos cogit Saturnius omnesInde oculis turbam quibus aspicit omnia spectatCastraque ranarum, et perituram ex monte cohortemArmatam magni truculento ponderis ense,Quo ferit Enceladus, serpentigerique GigantesAffectasse Deum sedes et regna ferunturCentaurique solent laetas evertere mensas.Haec speculans, cuncti positis ex ordine sellisInsidunt risumque movens sic incipit ipse:Nata Deumque hominumque Deo Tritonia virgoTune ferens ibis promptas ad praelia dextrasMures protectura tuos, qui sepe choreasDucere, et Actaea saltare videntur in aedeDixit: et extemplo votis offensa paternisPallas ait: Divumque hominumque aeterna potestasMagna petis, sed si mihi iussa capessere fas sit,Digna tamen non est, quam tu vis turba iuvari,Saepe meas statuas et me male vexat in illis,Lampada siccarunt, capitisque nitentis honoremMille redegerunt virides in frusta coronas.Peplaque purpureo quondam contexta laboreRoserunt, sutorque suo condigna laboreLucra petit, quoniam me fecerit ipse magistraStamina distinguens saturatis murice tramis.Annon tanta meas moveant incommoda mentes?An mala suppetias fas est pensare ferendo?Sed neque sic ranas acie comitabor in istaInstabiles, quoniam mihi saepe fuere molestaeProtinus ex bello eum plena labore redirem,Fessaque caeruleas somno invitarer ad undasDiscussere suo gratum clamore soporemDonec venturam volucris Titania lucem.Praedixit, noctisque fugaret somnia cantuSuppetias igitur nullas utrique ferendoAetherea potius bellum spectemus ab arceNe quis in immanes aliquid cum vulnere MURESSanguinis impendat, madeatque hoc caede tribunal,Cominus hic etenim, nullo prohibente Deorum,Arma movebuntur: sic tandem effata silebat.Interea magno veniunt utrinque fragoreArma virique suis tangentes sidera telisArdentes animos, et Martis amore frementesDehinc duo praecones, ventis commissa sonorisSigna ferunt belli, numero totidemque sequentesEx acie culices ingenti mole ferentesAera manu, magnumque tubis taratantara cantantCornua conspirant sonitu clangoris eadem,Signa volant, sociosque vocant ad praelia utrinque.Sed pater omnipotens divum, cui dextra trisulcisIgnibus armatur, quod nutu cuncta gubernat.Fulmina nimboso caeli fragrantis ab axeDeicit, ad pugnam, quibus ignibus, excitat omnes,Primus init bellum quo non clamosior alterHypsiboas, hostemque petens Lychenora ferroTraiectum latus in bibulas prosternit arenas.Spicula Troglodytes refugo mus dirigit arcu,Pectus et incauti Pelonis vulnerat hostis,Ut moriens in humo se tingeret ipse cruore.Seutlaeus mediis pugnae digressus ab orisInsequitur, iaculisque volantibus EmbasychitrumFundit humi, rivos ducitque per exta cruentos,Vix defunctus erat, Polyphonus ab hoste feriturIn latus Artivorante, subitque hoc vulnere mortemLymnocharis socii tristatus funere saxo.Candida Troglodytae contorquet colla molari,Et ripis tenerum dat eum componere mentumLymnocharim contra iaculis Lychenor eundemTentat, et adversum demittit in ilia vulnus.Crambophagus socii cum tristia fata videretIn subitam dat terga fugam, trepidatque timetque,Atque ubi se nullo vitare pericula cursuHostis et incolumem non posse evadere cernit.Fertur, et abruptas cito praecipitatur in undas,Sed neque sic poterat mortis vitare doloresIn medio quoniam letalia vulnera cursuSentit et obfuscat rubicundis littora venis.Post haec Lymnesius spoliat non territus hostemTyroglyphum, pedibus vacuumque per aera funditIn mare, seque ipsum spoliis hostilibus ornatPternoglyphum sed rana videns Calamynthius hostemScuta manu spolians victae dat signa sinistraeSeque metu mortis trepidantem littore conditTum petit Hydrocharis regali sanguine cretumPternophagum iaculis, aversaque vulnera figit.Lychopinax contra socios ulturus in hosteEminus in cessit moriturum BorborocoetenPerque caput validam feriens perque ossa securimSanguine pingere humum, tacitisque dat ire sub umbrasPrassivorans acie quo non animosior alterExstitit, occisi cognoscens fata sodalisArcubus intensis perituros torquet in hostesSpicula, et innumeros ex ordine dissipat istoHos erat inter habens a carnis nomen amoreCuius Prassophagus tardatum vulnere corpusDeicit in suetas ex agmine victor in undasPostea Psycharpax caros ulturus amicosStercorei vitam vacuas dispergit in aurasTalia cognoscens extincti fata sodalisPelobates liquido completa stercore dextraConicit in vultus hostis, damnata tenebrisLumina foedatam simul obscurantia frontemHic licet erepti Psycharpax luminis orbusEsset, ad huc vitae tamen haud erat orbus, et iraFervidus insequitur fugientem ad littora saxoProtinus, et quamuis oculis non cerneret illum,Crura tamen caecus iaculando conterit hostis.Hoc cum Craugasides, quo non clamosior hosteCongreditur, poenasque fera pro morte reposcensEnse ferit viridi iungitque silentibus illum.Talia Sitophagus fugiturus funera claudusDat conversa fugae consueto terga timoreEt fossae latebris trepidantia pectora conditEcce ferunt reges ad Martia praelia utrinqueHinc sua Troxartes illinc Physignathus arma:Tolluntur pariter, demittunturque lacertiUtrorumque cavis in mille patentia plagisScuta, sed et sensim crescit certaminis ardorDonec in extrema letali vulnere calceSaucius ex acie fugeret Physignatus, atqueSpe vitae mortisque metu properaret ad undasTroxartis cui primus erat certaminis ardorVincere Physignathum, sequiturque fugatque trementemDesertum sociis, fessumque senilibus annis.Prassaeus dominum tardatum vulnere cernensEsse suum, iaculis clypeoque tuetur inermemHoc condit profugum, venientesque excipit ictus,Spargit in adversos, hostesque remunerat illa.Sic dum sors paribus gauderet caedibus: EcceBellator iaculo palmas oneratus acuto.Prodit, et aequoreas stat iactabundus ad undas,A sociis alius, Meridarpax nomine dictus,Nobilis, et claro maiorum stemmate cretusHic iuvenis timidos graditur victurus in hostesQua ruit, hac terret cunctas suo in agmine ranasQuo ferrum, quo tela movet, qua dirigit hastamCuncta tremunt, fugiuntque metu, vacuumque relinquuntQua steterunt acie: superi terrentur et ipsiDesuper ampullas sitientiaque arma cruoremMilitis horrentes et inexpugnabile robur.Haec igitur summa cernens Saturnius arceRanarum querula placatus voce, minisqueMuris adorturi sociis sine viribus illasMotus ad innocuam Divum feruente coronamIgne animi versus sua sic decreta profatur:O superi decus et genus immortale theatriCaelicolae, interea cur agmina nostra quiescuntDum datur exitio ranarum milite ab unoProgenies, pariter quam fecimus atque fovemusHoc indigna die simul ut moriatur in uno?Quod siet, nisi iam prohibet divina potestasEt pietas caeli si qua est quae talia curat,Damna dat in nigras fraudesque recurrere gentesHaec memorans tacita signat quasi sorte futurosAuxilio ranis Martem saevamque MineruamAt pater Odrysius tum ferrea segnis ad arma,Atque audax minus, his operit purgatque trementemS4gnitiem dictis: O Iuppiter alme meoneAut sociae poterit Meridarpax robore vinci?Nescio cur equidem soli patiamur in istaClade malum, potius quin descendamus ad illamQuid vetat? et tutam ranas ducamus ad aram.Orbas auxilio, compescamusque rebellesQuod si difficile est, radians sua fulmina mittatIuppiter, in vasto fabricata Cyclopibus antroQueis affectantes caelestia regna GigantesSustulit, indomito sumpsitque a sanguine poenasQueis ferus igniferae flammis vivacibus AetnaeTerruit Enceladum, iacet et Titania pubes.Dixerat armorum pater, et vix presserat oraeQuin pater omnipotens telis armatus acutisIuppiter immensum perfringit fulmine caelumQuassantur montes, terrentur et intima terreViscera, terribilis strepitus horrentia Divi:Eripiunt flammae nubes caelumque diemqueEt ranis saevisque negant dare muribus illaeNec tamen improbuli flammas et fulmina muresDira timent sed mente sequi vultuque rebelliCastra iubent socios, aciemque tenere secundamNec prius incepti curam demittere belliQuam sperata daret meritos victoria honoresSed pater omnipotens ut ne scia pectora vinciFulminibus tonitruque videt sine sine precantesSuscipit et faciles promittit inermibus aures,Quodque petit superata cohors, ad praelia mittitAuxiliatores quos sors armaverat ipsaeNanque cavernosis latitans genus elicit antrisEt ciet infestos ad praelia muribus hostesProtinus ambiguis gradientes passibus, octoDonatos pedibus, telisque sub ore duobus,Brachia communem patiuntur forcipis usumDuraque lunato circumdata tegmine tergaOsse rigent: facies discrimine secta bicorniLuce caret: binae lucent a pectore flammaeDenique quod superest, his bellatoribus aptumNomen ab antiquis iubet indere fabula cancrisCornubus hi factis veniunt sub pondere tergiAd socios, rapiuntque tenaci forcipe mures,Inciduntque manus tenerasque a corpore caudasInque duo (quod erat mirabile) frusta sarissasInflectunt, quoties casuro ab hoste petunturSpicula non fugiunt humeris, neque vulnere victiDiscordes faciunt acies, aut pacis amore,Sed magis ostendit quo se fortuna fidelemQuoque minus pretium crudi dubitabile belliHoc magis urit amor, maioreque ad arma furoreConcurrunt feriunt caeci, Martemque lacessuntNec prius incepti demittunt taedia belli,Quam daret optatas multum victoria laudes.Denique sic bello crescunt crescente labores:Muribus arma cadunt victis cum vulnere dextrisPartim terga fugae, partim dant oscula terrae:Vincimur: unda Vale, clamant timor excutit arma,Damna fugam suadent, pudor ire pericla cavernisCondere praecipiunt ô praelia dira valeteDonec ad has fato meliore redibimus aras.Vesper adest, saturae redeunt ad septa iuvencaeVesper adest, seram pelluntque crepuscula noctem.Iam labor in fine est: inquit veneranda vetustasFallor? an hoc posito quondam certamine MURESArma ferent superis visu mirabile, ranis.Sic etenim vidi socialis foedere iunctos,Et nisi Dii prohibent obstantia fata futurum estUt sua mutatis vicibus sibi pignora iungant.
DIALOGISMUS IN IDOLA HEMSBACENSIA, QUAE CUM ANNO 1573 IN TEMPLI repurgatione flammis poscerentur, in abstruso Aedis antro latuerant: Iam veto prodita, in ergastulo quodam igni culinario reservantur. De Idolorum ortu, successu, et Interitu. HOSPES: GENIUS IDOLORUM.
H. VAH, quae monstra? quid hoc hominum? G. Eheu. parce stupori:Divi equidem fuimus, nunc sine honore sumus.H. Quid? superumne domus produxit, dirus an OrcusVos fuligineis de Phlegethontis aquis?G. Non equidem infitior: sunt nobis Tartara caelum,Et nos atra palus infera Styx genuit.H. Ergo quid hic? G. patria nos sede exciverat olimImpietas Cleri, Pontificisque furor,Spem regni ostentans: sed nec fortuna fefellit,Nostrum Regna, Duces, Templa, forumque fuit.H. Unde sed hoc robur? G. sacri sub imagine cultusSponte sua nostrum cuncta tulere jugum.Nam genus e superis mentiti obtendimus astu.Sancta beatorum Nomina et ora Patrum:Ianitor hic caeli, Tharsensis Apostolus ille,Aut pius effuso sanguine Martyr erat.Addidimus Christi effigiem, matrisque verendae,Et merito nobis signa tremenda crucis.Saepe etiam ut nostrum foret indubitabile Numen,Experta est Stygiae plebs rudis artis opem,Et fieri nostras miracula vidit ad arasHinc nostri horribilis Numinis ira fuit.H. Fraus latuit vero? G. latuit, dum creditae CleroSqualebant olido Mystica scripta situ.Grande putabatur scelus, et mox igne piandumTractari a Laicis Biblia sacra, nefas.Interea turpis vexabat inertia Clerum,Ambitio, ingluvies, alea somnus, amor.Ergo ubi par veri falsique abiecta iacebatCura, et muta forent templa, rudesque scholae,Ex erebo mutos nos in sua fana locarunt,Et quae non poterant, nos voluere loqui.Nunc regnum Exilio nobis mutavit acerboRELLIGIO aeterni filia sancta Dei.Haec ubi nec Stygium Numen, neque fulmina curansVulgari antiquam prodidit ore fidem.Prodita sunt etiam Stygii ludibria cultus,Et rediit pulsa nocte serena dies.H. At quis in obscuro hoc vos carceris abdidit antro?G Hic iam sacrilegos poena manet scelerum.Nuper ut incerta huc volitarent murmura famaeGlisceret et nostri nuntius excidii:Iamque comae horrebant flammas, et Principis iramDuraque ab offenso poena parata Deo.Tum pius Antistes fuimus cui dulce lucellumDamnatis sociam ferre parabat opem.Paris igitur, reliquos inter quos forma beabatVenturis profugis se eripuere malis.Iamque metu vacui hic in praesulis arce morantur:Nos vero vetuli turba relicta sumus.Fugimus, et templi conscenso fornice in altoPosse sperabamus nos latitare loco.Sed fuga mox patuit. Nunc saevo hoc carcere clausosDigna manet scelerum vindice poena Deo.Nuper in occulto nobis audita querela est,Lignorum noster quam sit egenus herus:Inde futurorum mens heu praesaga malorum est,(Tam sua non ullus vincere fata potest)Ibimus in tenues atra fornace favillas:Et quod supplicium fugimus, ignis erit.Forte elixandis erimus pars carnibus apti,At nostrosue coquent juscula lata focos,Pars sed egestatem Domini pensabimus igneFrigora pellentes, quae fer a gignit hyems.Tunc famulae (heu miseros) ad nostra incendia laetae,Phyllis et Alcippe mollia pensa trahent,Et pueri circum nos laeta tripudia agentes,Obii cient salsa crimina voce reis.Haec nostri fuerant exordia Numinis, hicqueFinis erit. H. Regnet iam sine fine Deus.
In Threnodiam Ieremiae DOCTISSIMIS AC PIISSIMIS D. DANIELLIS TOSSANI Notis illustratam ei)du/llionNON hic Andromache cari miserabile fatumHectoris, aut Helenus flet magna incendia Troia:Sed pius Helkiades infandum corde doloremProliciens, trahit hos Solymae pro funere fletusPraescius ut vidit, quorum fuit ante malorumRegna, arces, caramque eversis moenibus urbemAurumque et templi toto notissima caeloLimina, squalentesque immani caede plateas,Hostiles heu ferre manus ac caedere flammis:Tunc quibus Assyrio licuit superesse furori.Ire Semiramias miseros Babylonis in oras,Barbaraque extorrem mitti sub vincula gentemSeptenos decies heu duratura per annos.Haec oculis haurire sui monimenta dolorisAn potius dulcem sine crimine fundere vitam,Haud satis Helkiade, his vel reris in esse querelisVel nostris etiam quod sit minus usibus aptum.Felices nimium Solymas, arcesque SionisDum legis memores patriae non temnere pactaNec sunt indociles ausi dare vatibus aures:Tunc sua cernebant totis florescere campisCommoda, et implebant late formidine terras,Sed nequeunt rebus mortalia corda secundisStare diu: toto mox irruit undique regnoEffera barbaries, scelerumque immensa libido:Nil leges nil sacra valent, nil flectere surdosCum prece cumque minis vatum consulta piorumSancta queunt: animis crescit quoque Regibus ingensFastus: opum sociorumque et fiducia templiArma dat insanis adversum Numinis iram.Tum vero ultrices Furiae pro immanibus ausisTardantes, nimium fato deposcere poenasAccelerant, iramque nec exsatiare Tonantis,Dum scelerum fuerit pensata insania, cessant.Reddere quos poterant aliena pericula cautorPerdidit Isacidas contemptus Numinis, et cumFastu, luxus iners assuetaque perdere regnaAuri sacra fames: ubi summi nulla TonantisGratia praefractos ubi nulla coercuit ira.Nempe Schiluntaeos eadem vesania civesPerdiderat quondam, sacris arcaque superbosIusserat exemplo quorum resipiscere vatesIndomitos: at nunc dura statione locatosFlet pius, et lacrimis fatum exorabile tentansEt vatis lacrimas Tossana notatio pandensNos sapere, aut pariter iubet has arcessere poenas.
AD CONCORDIAE BERGENSIS SUBSCRIPTORES.
AUREA res sacris scriptoribus atque profanisCum testibus ConcordiaCarius et sit nil auro mortalibus: istaCur displicet ConcordiaSisyphio a senis conflata labore fabellisIn aede nuper Bergica?Haud equidem parvo magnatum constitit auro:FABER sed unus hoc tulit:Nil sociis linquens praeter scoriam atque papyrum,Diramque noctis Filiam.Fel sub melle latet: nil praeter amabile nomenDiscors habet Concordia:Munera Pandorae, caedes, mendacia, turbae,Hac delitescunt pyxide.Sim vates utinam vanus! ruet inde malorumIn posteros nova Ilias.Pyxidis et sero tantis Epimethea stultumTaedebit emptae sumptibus.Nunc volupe est multis, infamibus illita chartisProstare vulgo nomina,Ingenium rude quos, et turpis inertia, nocteDelesset atra inglorios;Scilicet, hoc pulchram scelere est contingere laudem.Natesque Soli obvertere.Impius admota fano face talibus ausisAevo indidit se Herostratus.Quin miseri: inductis in nomina quisque lituris,Hanc expiate infamiam.Consentire bonos vera pietate fideque:Haec aurea est CONCORDIA.Pingere at Utopicam larvis ter mille ChimaeramBergensis est DISCORDIA.