March 2004 Ruediger Niehl
could not identify Errata-list items: _p. 37 l. 2 canant_ and _p. 111. l. 13. aveniperdam_; new TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check


page 49, image: s225

J. PHILIPPI PAREI ODARUM LIBER SECUNDUS.

ODA I. In auspicatissimum adventum Serenissimi Principis ac Domini, Domini FRIDERICI V. Com. Pal. Ducis Bavar. ELECTORIS etc. Cum secundum redux ex Galliâ ingrederetur NEAPOLIM NEMETUM XVI. Decemb. postridie Natalitiorum IESU CHRISTI horâ tertiâ pomeridianâ Anno ( IC CX.

AVITA Reges Persidos ut loca
Susis relictis, Bactra vel Indicas
Sedes adirent, ceu potentum
Fert animosa vicissitudo,
Uno morari nescia termino,
Congratulantum magna cohors adest
Non absque donis, ture, nardo, et
Quicquid Achaemenidum colonus
Plantavit agris suaveolentibus.
Quales bis-orto nuper JESULO


page 50, image: s226

Sagax Magorum turba honora
Exhibuit venerante dextrâ.
O lata nobis gaudia! Principum
Ocelle, sidusque eximium, Leo
Quotquot Palatinus per oras
Teutoniae asseruisse gaudet,
Miscetque Divis ob sua munera
Gentem ferocem, semina perviam
Virtutis exsertantem ab ortu
Solis ad Hesperium cubile.
Tu gratus URBEM curribus aque equis
Subis NEMETUM, sospes ab inclutis
Parisiorum SEDANIVE
Collibus, atque jugis remotis.
Nuper nefandus queîs latro regios
Percussit armos BORBONIUM (heu scelus!)
Sanguen perire haud quitum ab hostis
Vi licitâ, totiesque fidâ
Adprosperatum Teutoniâ manu.
FRIDRICE salvem, spes patriae, et gravem
Ponas dolorem ortum ab Parentis
Exsequiis, gelidave morte.
Ah! sed peremptum flebilibus modis
Quis cesset urgere ô male-perfido
Heroa sublatum celebrem
Tempore? quo rabiosa Martis
Caterva turbat singula diriter,
Orcove caelum mutat, et omnia
In peius invertit, Deorum
Ni iuvet advigilans potestas.


page 51, image: s227

Salve ergo Divis orte parentibus,
FRIDRICE, et orbae lumine Patriae
Nunc redde lucem, Patris avitam
Atque Atavi referens Minervam.
Tu post aristas tres populo tuo
Praesta perennes, Dux bone, ferias,
Pupillus Agnati, Patrisque
(Cuius at ô Ducis!) usque carus.
Tu CASIMIRI Magne Nepos, Scholam hanc
Plaudente Phoebo, et Pieridum choro,
Ad Patris exemplum beati,
Praesidio tueare tuto.
Sic templa serus caelica ut incolas
Diu superstes, nos prece plurimâ
Vovemus, aeternumque Numen
Suppliciis rogitamus imis.

ODA II. AD OTTHONEM A GRUNRADE, ET SIMONEM STENIUM. Scholarum Palatinarum Curatores.

LABORIOSAM suscipit hercule
Uterque molem, praesidium SCHOLAE
NEUHUSIANAE, quae revixit
Non sine GRUNRADII STENIque
Favore magno, atque auxilio Dei
Inusitato. Scilicet is Deo,


page 52, image: s228

Musisque carus, cui juventus
Praecipuê est studio atque cordi:
Contra nefasto pol Iove cretus est
Et his, et illi sacrilegâ manu
Tergum retorquens JULIANUS,
Ultima pernicies Scholarum.
Frustra resistas motibus impiis
Diri Satanae, salvificam Dei
Vastantis Aedem, credulorum
Multiplici miseroque damno:
Haec literarum nî penetralia
Cultu benigno Gratia principum
Fovere pergat singulari,
Queis [Reg: Quibus] pueri doceantur arte,
Atque imbuantur Nectare primulo
Magni IEHOVAE Legis, et unicê
Verbi beantis; dein Camenis
Aoniis poliantur ora.
O quam triumphat Phoebus, et incluta
Cohors Sororum, Vangionum Scholam
Iamjam cadentem, restitutam
GRUNRADII ac STENII Minerva,
Et ceterorum CURIA quos SACRA
Tenet patronorum! Ambo superstites
Estote longum, vivitote
Ambo patrocinium Scholarum!
Nec me juvantem rite pueritiam
Amore vestro spernite, quin mage
Apollinares ceu soletis
Usque viros ope largiori


page 53, image: s229

Fovete tuto praesidio, et fide.
Sic fotus olim carmina dividam
Laudesque cantabo utriusque,
Dum superat mihi docta Laurus.

ODA III. AD DANIELEM MARCELLIDEM. Cum Heidelbergae Docturâ Philosophicâ insigniretur.

VIDI et repente haec mens-animi horruit
Ausis retortis cernere praelia
MARTEM duellorum architectum,
MERCURIUMque fidis datorem
Quondam canorae. Poscit Atlantide
Natus valentem te sibi tradier,
Olim quod ingentem futurum
Gentis Apollineae columnam
Praeviderit, cum primitus ordia
Haurire lucis contigit, ilicet
Cnidi in recessu te Paphique
Continuum fore longum inertis
Valere jusso Desidiae illice,
Charumque Phoebo ante omnia, nescium
Potinae Edusaeve helluantum
Numinibus dare tura, multos
Uti videmus more Epicuridûm,
Fauces culullis sesquipedalibus
Opplere, certatimque palmam


page 54, image: s230

Quaerere, uter vacuet trientes
Capaciores, pollice guttulas,
Germanicorum ritibus, ultimas
Quis captet, in vultum refundens
Desubito socii ebriosi;
De nocte latas quis furiosius
Curvo plateas pulset acinace,
Ciatque Vulcani micantes
Cuspide particulas, recisâ
Praeduriori vi lapidum: Hectoris
Nomen meretur forsitan, ostium
Ubi refringit pessulorum
Obicibus male conseratum.
MARCELLIDEN sed sanguine dispari
Cretum fatebor, ter triplicis chori
Quem novi Alumnum lacte fotum
Unguibus ateneris fuisse.
Nervosiorem non ideo mihi
Andria finxit; Palladis aegide
Pectus recinctum non videtis,
Ut bene nata malis profanet
Culpis, madentes vinibuas fugit
Hyaenae ad instar, pectora toxico
Quaevis peritae curiosa
Mergere: non oculos Hyellae
Moratur hirquos (ceu quota pars facit)
Non, non. merebit faxo igitur meis
Gradive castris impar satelles
Bellicrepos tolerare motûs.
Dixit. vigentem roboris impetu


page 55, image: s231

Inusitati fas mihi militis
Vicem subire spondeo, infit
Armigeri genitor Quirini:
Iam jamque eundum pro patriâ Hunni dum
Peltis ferocum: jam meditandum erit
In Tartarorum castra pugnam,
Iam clypeo caput eggerendum.
Euax! minantis tympana classici
Exaudiuntur: copia Turcica
Domos paternas cymbalorum
Terrifico sonitu fatigat.
Mavortis istaec audiit impigre
Nepos Atlantis, sed nihil interim
Motus sequacem vult Alumnum
Pegasidum insequier phalangas,
Martis relictis. iam nova gloria
Tibi paratur, Mercurii Decus;
Gratatur ob Laurum Corona
Delia jam capiti revinctam.
Ipsus sonores pectine Lesbio
Dicam, meorum prime sodalium,
Si fas sodalem nominare,
Quem Sophie titulis MAGISTRI
Claravit; immo fas fuerit mihi;
Quando Minervae munere qui minor
Annisque doctrinâque nunc sum,
Aemulus ad Sophies penetra
Ferar decorus laudibus, in tuo
Quas cerno pulchrê fulgere vertice.
Matuta lucem istam PAREO


page 56, image: s232

Praecipita ah properis quadrigis!

ODA IV. AD MELIOREM ADAMUM, POETAM LAUR. SPONSUM.

STROPHE I.

ADOPERTA Numinis sunt opera
Excelsi, adeoque vix
Homini penetranda: attamen ipsa
Iustitiae rectique
Semper tenacia non fallunt,
Beatumque finem undique possident.
Perperam nihil, nihil frustra
Suprema Numinis potestas
Incipissit, agitque tandem.
Nil temere imperio sancit fieri, ceu
Rentur ah nimis profani
Legumque caelitum ignari nimis.

ANTISTROPHE I.

Sine tempore et sine principio,
Ac neminis indigens
DEUS optimus altissimus usque
Vixerat, ut mortale
Condit genus, secus et brutum
Adunit perenni socio suo,
Par pari creans, creatumque
Iubens pari gradu toroque
Iungier, variamque prolem


page 57, image: s233

Multiplici serie progignere. porro
Machinâ potente fingit
Qua mente discrepans, qua vultu,

EPODOS I.

Vivens, Dei examussim
Figuram exprimens, vigoremque men-
tis capescens entheae,
Idque Hominem vocat.
Huic quaerit sociennam viram
E penetris cordis, et inde
Perpetuo colligat ligamine,
Viduatique solacio
Miserias compensat statas hominis.
Non bonum est manere solum, sed
Suave copulandum est
Lateri latus
Vinclo aeterno.

STROPHE II.

Bene te o ADAME! tori sociam
Quod quaerere sustines
EMERENTIAM, amari meritam, illam
MAIADAE sacrati
Gnatam chori celebris Mystae
Pientissimam. hac animâ tibi
Redditum puta, quod amissum
Inerte morbidâque tabe
Robur. ilicet omne pelles
Hac ope virgineâ quicquid fuit olim


page 58, image: s234

Menti aut corpori grave, omnis
Cedet molestiae labos, ac taedium.

ANTISTROPHE II.

Pietatem, et illius agmina vis
Laudum recitarier?
Roseas genulas, et labra vis corallina pingi versu?
Mores, gradumque venustum vis
Meo deteri carmine? vis genus?
Vis Parentis indolem celsam
Cani? Poeta tute magnus
Es, caputque geris corymbis
Inter Apollineos vates redimitum.
Tu Musis choroque trino
Carus, potensque cantu barbiti.

EPODOS II.

Cum hac ADAME Vivas
Dianâ, tibi haec exsistat Cypris,
Gratiarum quarta sit
Haec EMERENTIA.
Haec sit stellula docti Laris,
Haec Helice, haec sit Cynosura
Unaratis dein per aequoris malae
Dubio pervehendae sinu.
Facilem ita ut portum consequare, Deum
Supplici rogo manu, plures
Apprecando ADAMOS,
EMEREMTIAS
Infinitas.


page 59, image: s235

ODA V. AD HIEREMIAM SONIUM SPONSUM.

TURBA profana negat fas, aut bene
Convenire Mystae
Musis dicato, iungier maritae,
Perpetuasque vices durâtori
Sorte tolerare
Haud posse Musis Gratiisque carum.
Nae bliteâ dape pascendum est mala
Corda, victimam Orci,
Legum sacrarum dedecus nefandum.
Florida virgineum nam queis [Reg: quibus] caput
Impedit corolla,
Adulterino pruriunt amore.
Nec mihi rite vocas castum modo,
Castitatis almae
Quem zona castum pollicetur index.
Parte caret meliore sui, piâ
Qui caret puellâ,
Arctae ancorâ vitae. ô beate SONI,
Eloquio celebris grato, novem
Una laus Sororum,
Ac Paedagogûm gloria aeviterna.
Te mirata calet niveis micans
Undiquaque donis,
Parente honesto, nata virgo honesta,
Sanguine BOURGESIO felix, rei


page 60, image: s236

Apta comparandae.
Macte ergo pactis copulande sanctis,
Atque toro subolem post ter tria
Debitam Dianae
Volumina edas Cinxiâ secundâ.
In te sic nomen super aethera
Cognitum parentis,
Sic veniet in te Soniana virtus.

ODA VI. AD MELIOREM ADAMUM, POETAM LAUREATUM. Ex Horat. Epod. XI. parwdw=s. Titulis Poeticis nequiquam superbiendum, Quibus vulgo abuti solent.

ADAME nil me sicut antea juvat
Vendere laureolam Honore defessum inclito:
Honore, qui me praeter omnes gestiit
Laudibus ad pueros Simul virosque tollere.
Hic alter en December, ex quo desii
Persequier titulos, Musis honorem denegat.
Vates per orbem (nam pudet tanti doli)
Fabula quanta cluent! Hinc me corollae paenitet,
Nec pol canentem plausus et superbia


page 61, image: s237

Excitat, et populi Quaesitus impii favor.
Contrane fastum, plus valere candidum
Simplicis ingenium Laetabar applaudens tibi,
Simul Poetas vulgus invenustius
Turgidiore sono Gravissimo affecit probro.
Quod si meis resurgat olim cordibus
Fervida bilis, ut haec Vesana vulgi dissipet
Figmenta, vates nil licet laedentia,
Mittet Apollineam Ridere Laurum Bambalus.
Ubi ista nuper te palam promiseram,
In mea vota lubens Utroque descendis pede.
Non tu Poetas dicis, assensu meo,
Laurea nuda quibus Perpingue devincit caput.
Ast gloriantis quamlibet Lauri comam
Vincere laude suâ Amor melodi te tenet.
Quando hunc nec increpare morum queant
Improba consilia, Iniuriosa nec labra:
Sed altus ardor inferet caelestibus,
Famaque versiculi In longa vivet saecula.


page 62, image: s238

ODA VII. AD PETRUM CLIGNETUM. Cum Haidelbergae Docturâ Theologicâ insigniretur.

NON barba doctum longior arguit,
Rasusque vertex, non cruce pilea
Quadrangulari denigrata
Efficient sociennum IESU:
Non lingua mordax vipereo madens
Cruore multis innocuum virum
Secernit, integrove miscet
Splendidior titulus sedili.
Et his et illis Thevologûm improba
Persaepe (iniquum!) turba superbiunt,
Inque arte perfectis inurunt
Ludibrium, maculamque turpem:
Nil curiosi foedera quid Dei
Aut quid piorum commoda postulent,
Tutamque quei felicitatem
Legitimis operentur armis.
Insanientis tu sapientiae
Adverte Mystas horrida quos stygis
Protrusit olim lympha in auras
Principio generante claudo.
Sententiarum factio LOIOLAE
Quae monstra fingit? bellaque Martia
Quae non gigantum more Hiberi
Militis associata proles


page 63, image: s239

Intentat uni fallere nescio,
Rituque certo singula Numini
Pulchrê gubernanti? Sibi haec gens
Est Deus, est sibi lex, et una
Obrussa facti normaque proprii.
Haec entheatis legibus adicit,
Quae mentis insanae voluntas
Adprobat, arbitrio et scelesto
Decreta Papae quod ferit, amputat.
Creditque pravis ritibus omnia
Constare maiorum, vetustas
Devia quos memor at parentum.
Mones? reprendis? corrigis? ocius
Ad arma, ad arma, ad fulmina Praesulis
(Heu bruta!) concurrit, cietque
Turba minax furiosa bella,
Armatque linguam criminibus feris.
Dixes bidentum simplicius grege
Genus, quod albâ veste amictum
Occulit atra venena capri.
Vides ut hirtis Scaldicus ictibus
Luctatur Haedus? cernis ut egerit
Cerebri oletum, conspuitque
Undique quotquot adire sentit?
THEATRUM HONORIS Advaticus latro
Edit popello! munera munera
Nefasta poscens, plausibusque
Seque suosque beare curans.
O rem nefandam! o crimine publico
Inexpiandam! fulget honoribus


page 64, image: s240

Contaminatis IESUITARUM
Agmen, amans popularis aurae;
Iuratque praeter Tartareo Deo
Fraudare nato, parcere nemini.
Hac arte sancti, hac arte casti
Hac utriusque poli Columna
Censentur, ulli non hominum uspiam
Redarguendi. Sed bene, sed bene.
Nos signa CHRISTI usque usque amemus,
Barbariem et fugiamus aspram,
CLIGNETE, missis his Erebi viris,
Te celsa calcantem Eusebies loca
Famaeque claris emicantem
Nominibus voveo videre.
Virtutis istam nunc cape gloriam
Brabea pridem timporibus tuis
Sperata cur prensare nolis?
Cur meritam renuas corollam?
Hanc Mater Angla, hanc pollicita est tibi
Batava Peitho. plaudito plaudito:
Depromit HAIDELBERGA Laurum
Huic capiti propriê obligatam,
Testis calentis verticis, ingenI et
Piê sagacis. Plus vice simplice
Haec namque mirata est acumen
Publicitus resecans statuta
Inebriatae pestiferâ lue
Cohortis. Ergo debita praemia
CLIGNETE captes: ergo Patrem
Filius hac recrees corollâ.


page 65, image: s241

Quod restat ultra, te populus Dei
Laudet beatum: muneribus tuis
Reddatur OTTERBVRGA felix
Seminibus parienda sacris.

ODA VIII. AD DAVIDEM PAREVM; PARENTEM VENERANDUM In Natalem eius LVIII.

VIXTI lustra decem, Pater,
Atque octo numeras insuper ordines
Annorum, vice prosperâ
Quos fugisse juvat. nunc Deus applicat
Vicinum senio diem.
Laetor commemorans, quot bona quot mala
Constans senseris hactenus.
Te grex salvificus multiplici tuo
Felix eloquio entheus
Sensit propitium. Tu genus efferum
Monstri Tartarei emori
Pridem discupiit. nempe dolos virûm
Punctim solvere callidus,
Obstas consiliis perniciem in probûm
Natis, propositi tenax,
Adversante Caci pestifero grege.
O quinquennia plurima
Deinceps incolumis vivito! te fide
Sollemni resonem, Pater,


page 66, image: s242

Quotannis venerans canitiem tuam.

ODA IX. AD PETRUM FORMIUM GALLUM NARBONENSEM. Cum Haidelbergae disputaret de Mediator Christo.

PROBATA virtus poscit Apollinem
Laudes canentem carmine nobili
Et Phoebi alumnum segregantem
A grege rancidiore fucûm.
Te dignum amari, et concelebrarier
Non usitatis versibus inserat
Astris, Camenae cui dedere
Pindaricis fidibus sonare
Chelyn sacratam; mî sat erit, latens
Cannas ut inter Mopsus aquaticas
Culpâ tot argumenta laudum
Deterere ingenii tuarum.
Quid arte possis, plus vice simplici
Potor Lemanni, fortia moenia
Clarae pererrantis GENEVAE
Et rhodani didicit citati.
Te disputantem FAIUS amabilis
Nodosque techne mirificâ audiit
Rite secantem, PETRE; Verbi
Salvifici quoque veriora
Edisserentem sensa, peritior


page 67, image: s243

Vidit juventus: Te senium optimi
Mystis Iehovae BEZAE amavit,
Te reliquus coluit virorum
Ordo verendus. Testis erit mihi,
Cui RIPA nomen BelLA dedit Trias
Phoebi sororum, integrioris
Ingenii Geniique proles,
Quae te magistro iam sapientiae
Sublime recta scandit ad atrium:
Florumque succos suaviores
Colligit e calathis Diones.
Testem mearum nunc quoque provoco
Sententiarum canitie gravem
Piumque TOSSANUM, Theatri
Praesidium et columen futurum.
Eia ergo FORMI fortiter edoce,
Quicquid sequester promeruit sacer
Gnatus Iehovae CHRISTUS, atque
Papicolûm affanias refuta.

ODA X. AD CHRISTOPORUM JUGNITIUM, SPONSUM.

SIc tu candide JUGNITI,
Censes post reliquos turpe relinquier?
Sic tu taedia caelibis
Vitae nunc redimis divite gaudio?
Tempus difficili tumens


page 68, image: s244

Stingui bile iecur, tempus et artubus
Reddi robora sanguinis.
Nam tostum penitus te video ignibus
Turpatumque humeros male:
Seu curae Veneris, Palladis an faces
Impressere genis tuis
Hanc labem. Ergo tibi nunc faveo, intime
Frater, de lepidâ et tibi
Iam nunc rite precor virgine pristinas
Vires restitui Utere
MARIA-IACOBE vindice. sic redit
Virtus fenore duplici.
Hinc tu perpetuas laetitiae vices
Sperabis IACOBE genus
Producente tibi in plurima saecula.

ODA XI. AD LAURENTIUM HARTENBERGIUM. Cum Haidelbergae Docturam Philosophicam solemnitet acciperet.

LIBENS FAVEBO, Mysta tenax novem
Phoebi Sororum, voce vicariâ
Amplum capescenti secundis
Ominibus decus. anne gaudes
Tandem excitatis rite jugalibus
Vicisse Musarum alta cacumina?
Sic est. veterno non litandum,


page 69, image: s245

Desidiaeque adyta haud sequendum,
Nomen monebit, credo, tuum asperis
De montibus quod primitus est datum.
Fontes Medusaei caballi
Munia nulla recludit ulli;
Plumaeve molles impediunt male
Saltus petentem Pegaseos. Amat
Vigentem alumnum, nulliusque
Criminis aut sceleratioris [(printer); sic: scelerationis]
Vitae sequacem Triga triplex, Iovi
Moneta vivax quam peperit. Lacit
Hunc Hippocrene dulcis, atque
Sponte lubensque lacit Minerva.
Huic dona confert Palladius chorus,
Huic verticem ornat nostrae ACADEMIAE
Adsensus augustâ tiarâ
Implicitum, titulisque docti
Munit MAGISTRI splendidioribus.
Te quum irretortis luminibus tuor
Nitere circum circum utrimque
Laureolâ caput eruditum,
Posthac secundâ subdubitem alite
Dignum? liquoris non crocodilini
Succo relevi labra, Amice, ut
Dememinisse velim caloris
Ardentioris, quem Philius fibris
Olim excitavit seu mihi, seu tibi.
Inscribi Averni illum precabor
In tabulis, tetricae et Megaerae
Lassare dextram, jura faventiae


page 70, image: s246

Sublestior qui solvere duxerit.
O macte, LAURENTI, sacerdos
Aonidum, his titulis beate!

ODA XII. AD J. JONAM GOEDELMANUM SPONSUM.

STROPHE I.

QUID canam musteis hisce nuptis
Erato, tuque ô Venus Erycina
Ridens, Amorumque turba sacra,
Gratiae, atque Cupidinum omnes
Socienni, Risus et alme
Illex Iocorum pater? Este mihi
Aequi faventes optimâ aurâ, dum novum
Laetificumque cano melos
Ad oram undisoni Rheni,
Opulens qua superbiit Vangio,
Ostentans Cereris bona,
Et pampinos Liberi.

ANTISTROPHE I.

Hic dies nuptiis consecratus
Themidos indesidis socii, atque
Castae Minervae pedisequae. ad haec
Festa nil nisi suavitates
Agiles fas est sine fraude
Depromere, et laetitiae ingenuae


page 71, image: s247

Accire frontem, melque purum fundere,
Et choreas celeri pede
Ionum modulis gratas
Quatere, atque triente ter triplici
Rhenani veteris malas
Curas procul pellere.

EPODOS I.

O Nymphae Rhenides, o blandula
Turba Nemetiûm in ocribus
Gelidis Vangionum, ô et
Pubes Vangionum Martia,
Leti adeste novis sponsis, cantica
Hymenaea alacriore voce
Dicite: felix Thalassio comprecabor
Ego sit et juveni docto,
Avis orto vetustis, et virae,
Quae modo nubit alteri marito.

STROPHE II.

Num tuam dico IONA propagem,
Generis num scribo avos numerosos?
Iactare queis [Reg: quibus] tu potes tabulas
Castorum, et veteris Sibyllae.
Patris an virtus operta?
Claris micat illa nitentibus et
Gemmis. RODOLPHO Caesari, Germaniae
Ausonidumque Patri pio
Multis nominibus perspecta est.
Celebrat CAESARIS sagax Curiae


page 72, image: s248

Ad SPIRAM caput efferens
Facta illius fortia.

ANTISTROPHE II.

Matris [(printer); sic: Matris] an laudo germen vetustum?
Genuinâ ex stirpe KRAPFIDUM ea orta est:
Quam Vangio Civis hactenus ad
Sidera ipsa tulit, et usque
Hodierno Consule gaudet.
Laudavit idem quoque MEILIADEN
Sponsae maritum, fata dum stabant gravem.
Hoc quoque sanguine candidus
Triumphat LEORINUS ceu
Nitido propriae Domûs flosculo.
HERMANNUSque fuit Decus
MYRTILLEI ConsilI.

EPODOS II.

Quid ultra nunc memorem? quid nisi
Saecula plurima ambo super ut
Valeatis esse diu,
Et stripem generis postera ad
Usque tempora longum producere
Vario ordine nepotulorum.
Digni etenim estis, Dii beneficiorum
Onere quos cumulent, quosque
Nepotes Differant in saecula,
Vestraque perpetim adsequantur acta.


page 73, image: s249

ODA XIII. AD MELIOREM HAIMINSFELDIUM GOLDASTUM. Cum PETRONII Satiricon in lucem ederet.

ANTIQUA quisquis fragmina marmorum
Exesa blatis seu tineis malis,
GOLDASTE, sollerti labore
Vindicat a tetricis tenebris:
Nae dignus ille est, quem colat ultima
Aetas avorum; non minus ac dein
Saeclis futuris prone potes
Huic meritos tribuunt honores.
Quis non perennem donet adoream
Illi, decorem Castalidum choro
Qui reddit, assertumque quondam
A stygiâ cohibet cohorte?
Iam jam cadebat Mercurialium
Flos litterarum, jam quoque nenias
Luctusque turpes universus
Gentis Apollineae senatus
Edebat, atram Barbariem suis
Questus parari civibus optimis,
Oblivionemque aeviternam
Artibus ingenuis creari:
Quando ecce Divorum auspiciis bonis
Natura finxit daedala pectora,
Queis [Reg: Quibus] curae et est cordi anxiosê


page 74, image: s250

Pristina restituisse saecla.
Quotquot sepulti mersi Acherusiis
Forent latebris de veterum libris?
Miserta pridem nî tulisset
Gens operata novem Deabus
Opem recentem munere Palladis,
Mendasque levi pumice foetidas
Aeruginat â de papyro
Expoliisset. ita alma Phoebi
Lux actuosâ lampade discutit
Caelo notharum corpora nubium,
Lumenque clarum post reducit
Substituens geniale sidus.
O te beatum Musica iudicet
Corona doctûm! quod veterum libros
Luci redonas perpolitos
Multiplici variaque dextrâ!
Sermonis Umbo tu cluis Ausonum,
Graiaeque Peithûs perpetuum decus:
Tu das Poetarum, simulque
Historiae monumenta priscae
Detersa amussim viribus ingenI,
Oclisque cernis singula lynceis
Errata patrum negligenti
Segnitie (ah pudet id fateri!)
Pereruditis illita chartulis.
Quae dira, amabo, pestilitas luis
PETRONIANAM vexat urnam?
ARBITER heu maculis onustus
Nunc virginalem paene licentiam,


page 75, image: s251

Salesque castae nequitiae aemulos
Occultat haud ulli legendus,
Tu nisi Philyrides peritus
Sinceriores particulas, ope
Pravis recisis pervigili tuâ,
Integritati tradidisses
Depositae modo et invenustae.
Sic dena PLAUTUS Pegasidum additus
Camena turbae laudibus haud suis
Pererrat Orbem, paedagogûm
Victima, vulneribus notatus,
Pictusque dorsum stigmatias suum.
Proh fertis istaec Numina SARSINAE?
An fertis istaec ô Sorores
Numina Thessalicae Hippocrenes?
GOLDASTIANA gestiat ARBITER
Legi Minervâ. Debeat unicê
Pater iocorum risuumque
Iam fugientem animam PAREO!

ODA XIV. AD JESUM CHRISTUM. In Kall. auspices Anni 8 IC CIIX. et Natalem LX. DAVIDIS PAREI. parwdw=s. Ex Horat. lib. III. Odâ XVIII.

CHRISTE Musarum sapientum amator,
Per crucis guttas, et amara mortis,
Lenis adspira, faveasque nobis
Hisce Kalendis.


page 76, image: s252

Si sacer pleno sonat Hymnus anno,
Larga nec desunt Triados ministro
Vota, nec non pectoris Ara grato
Spirat odore.
Ridet imâ laetitiâ omne corpus,
Cum mihi laetae redeunt Decembres,
Queis [Reg: Quibus] Parens adspexit aprica prima
Ordia lucis.
CHRISTE, sexagesimus annus illi
Fac manu deinceps abeat benignâ.
Vivat invictus Meretricis osor,
Ter tria saecla!

ODA XV. AD JOHAN. GEORGIUM PAREUM, FRATREM CHARISSIMUM: Cum Haidelbergae supremus ei in Philosophiâ Honor decerneretur. Anno 1510 die XIII Febr.

FELICITATIS portio maxima est,
Non esse natum sanguine quolibet,
Nec educatum disciplinâ,
Momine sic temere adprobatâ
Legum verendarum, aut jugo aheneo.
Sic namque pubis condecet in dolem
Firmare ephebam, more cerae
Flexibilem, inque malum reclinem,


page 77, image: s253

Libido praeceps quam pede proruit
Velociori, stultaque opinio
Errore lymphatam doloso
Mentem animi impediisse gaudet:
Contraque fallaci ebria pectora
Persuasione ad templa perennia
Deducit olim VERITATIS
Vis gravis ac penetrans momentum.
Quo rege doctus, queisque parentibus
Mecum institutus sis pariter, memor
O Frater esto, teque Cressa
Ecce notâ iuvet expetitam
Signare lucem mille laboribus,
Quâ Phoebus indit congrege virginum
Coetu sororum gratulanti
Rite tuo capiti corollam.
Hoc est, paternum prima quod ad Larem
Avente cuppes gutture munera
Catae Minervae hausisse gratum
Tam fuit utilitate certâ.
Hoc est LEMANNI quod tacitas aquas
Arvaeque Nymphas, quas Rhodani citus
Remordet amnis, visitasse
Non sine me puer adsolebas.
Quam dulce, Frater, seu mihi, seu tibi
Erit recordari optima pectora?
Quotquot GENEVAE utrumque dictis
Imbuerunt gravibus piisque.
Numquid senilis VEZELII tuba
Tuis tecenter [(perhaps: recenter)] consonat auribus,


page 78, image: s254

Nervosiori ut corda popli
Herculeoque modo tenebat?
Nostras Camenas me capiti bono
Probasse laetor saepius et graves
Bibisse voces, priva sive
Publica cum sene fabularer
Laudabat almae grex Academiae,
Coetûsque sacri qua mea qua tua
Vitae instituta, omnesque mores
Iudicio placuere recto.
Magnis probari magnum opus aestimo, et
Immane grandem laudis adoream,
De plebe quicquid Mopsus effrons
Improbet, immeritove culpet.
Ad metam anhelans ut sonipes celer
Brabea currit per stadiodromum,
Et antevertit cursitantes
Praepetibus genubus caballos:
Sic irremisso te studio pares
Anteire cerno, timpora Deliis
Ornande ramis, dum entheata
Nicomacho monumenta nati
Utroque versas pollice, et aurea
Quae Sophronisci filius edidit,
Platoque Semo, aut quotquot olim
Attica progenuit Minerva.
Macte hac corollâ, Frater, et inclutum
Decus Parentis, sive quod ACCII
Fortasse Manes SARSINATIS
Attribuent mihi, tu propaga ad


page 79, image: s255

Seros nepotes. Omnia destinat
AETERNITATI, nescia demori
Vafer Prometheus cui refinxit
Pectora de meliore limo.

ODA XVI. AD PHILIPPUM ERNESTUM VOEGELINUM, SPONSUM.

ERNESTE Musis dedite candidis,
Phoebique Mystes impiger, ac mihi
Amate plures more fratris
Non sine mutuitate in annos:
Sunt quos aheno vivere vinculo
Iugoque vinciri haud iuvat aspero,
Ut lite quirent jurgiisque
Omine fatidico carere:
Queis [Reg: Quibus] si supernê Spiritus entheus
Calefecit intus pectora Numine,
Et Castitudo aeterna voti
Propositum haud temerare gaudet
Factis nefandis, ceu quota pars facit,
Devincta sacro Romulidum Duci,
Beatioris vitae honorem
DI merito tribuunt coronam.
Rursum beatos nemo negaverit,
Regina Cypri quos thalami semel
Nexu perenni copulavit,


page 80, image: s256

Legitimisque tenet statutis.
Iam quadra pridem comparis indiga
Hortatur orbae momina tesserae,
VOEGLINIDARUM stirpis umbo,
Laetificâ variare sorte.
VOEGLINUS ô si viveret inclutus,
Maestisque certum praesidium reis,
Virtutis exemplum, decusque
Eximium populi Nemetum!
Quot vota gnato nunc daret, aut quibus
Thalassionem muneribus tuum,
Ac virginalem quot BRIGITTAE.
Exciperet modo gaudiorum
Cestum catervâ? Vivito vivito
PHILIPPE multâ progenerans vice
Claros nepotes VOEGELINAE
Grande Domûs columen futuros.

ODA XVII. AD ANDREAM GRIBIUM, SPONSUM.

VIDES ut armis omnia fulgeant,
Tubaeque saevae cum lituis strepant,
Furente Gradivo per arva
Ruraque Teutonidum paterna.
Motum in Sugambris [Reg: Sicambris] ac Grudiis vides,
Bellique causas sollicitâ manu
Vix finien das ob propinquûm


page 81, image: s257

Principum amicitias solutas.
Graves Ibero sanguine prosatus
Caedes minatur SPINOLA, diruens
Et castra, et urbes, incolarum
Non sine difficili labore.
Nunc Rhenus audit murmura cornuum,
Timetque Moenus cum popularibus
Undis, colorem patre Nicro
Abiiciente suum, caputque
Condente raucum sub querulas aquas.
Litare Musis, aut Cypriae Deae,
Periculosum nonne, GRIBI,
Est opus, insidiisque plenum?
Mirerne fallax quod tibi sedibus
Suis relictis bella movet Venus?
Pectusque diro alatus infans
Impete percutiat Cupido?
Osi coirent tam cito dissitae
Gentes in unum! quam cito pax tibi
Est facta dulci cum MARIA,
Ariete quae superat a amico:
Ecquos ovatus Belgica duceret
Tellus? trophaeis incluta maximis:
Queis [Reg: Quibus] fausta LIBERTAS furores
Spinoleos procul expulisset.
Potitus ergo Virgine, dotibus
Clara parentum, plaudito plaudito,
Securus alte quicquid acer
Mars meditetur in astra Divûm.
Quin irremisso tu pede fortior,


page 82, image: s258

Guberna donec publica publicas
Res ordinarint suave munus
Idaliae repetes choreae.

ODA XVIII. AD JOH. FORBESIUM SCOTO-BRITANNUM. Cum eum Poetam Laureatum crearem. 16. Junii Anno 1614.

QUISQUIS caballinum semel imbibisse
Fontem ore summo gaudet, et entheato
Correptus oestro culmina ad usque caeli
Mercurio favente
Ascendit, illum non rabies Notorum
Foedê morantem praepediet, neque ullus
Turpis Vacunae decipiet susurrus,
Blandaque nulla Siren.
Quin more cantherI in stadio citatus
Anhelat omnes exsuper are cursu,
Et gloriosam vi calidâ ingenI optat
Tangere rite metam.
Num vera dico? FORBESIO celebris
Praelustriori sanguine. Te Deorum
Grex universorum simul hasce lucis
Intuitus fuisti
Auras, secutus: teque benigniore
Caterva vidit lumine, quam novemplex


page 83, image: s259

Conjunxit ordo: te Charitumque trina
Tunc series amavit.
Grassatus inde es per varios recessus
Ocresque celsos Numinibus dicatos,
Quondam ut Chimaerae trux domitor manu acri
Se penetrare tentat.
Summis Deorum sedibus. Aut Stagirae
Tractas alumnum pervigili labore, aut
Huius magistrum non secus atque nomen
Ipse tuum volutas.
Tu Mysta sacrorum impiger es librorum
Intaminatae queis [Reg: quibus] Pietatis arma
Contra Sophistas suppeditantur, ima
Qui superis migrare
Conantur; invisum genus, et Deo, atque
Feliciori Numine procreatis!
Quid plura fabor? Pegasidum liquore
Tu labra proluisti
Tam copiosê, ut Phoebus Apollo privam
Donarit ipsus barbiton, annuente
Turbâ Camenûm, toto adeoque plausa
Aoniae cohortis.
Te SANE vidi carmine perpolito
Cantare Amores FRIDRICI DIS Dynastae
Terrae Palatinae, atque Deae Britannae,
(Cujus at ô puellae!)
Cunasque nuper Principis hisce nati
Divis, ad astra effers numeris, Poeta
Andinus olim qualibus intulit caelo
Aeneadas feroces.


page 84, image: s260

Osi super stes nunc BUCHANANUS esset,
Quo vate Romam plectra Syrissa tendunt,
Lyramque Cyrrhae dedecorant Latinae,
Cecropidumque venam:
Certe arbitrum (Praefiscine!) te suorum
Pronuntiaret sponte Poematum. Eia
Eia ô triumpha! Eia ô popularis, inter
Scotigenas superbi.
Salve ergo nobis, ô juvenis beate,
Atque haec recingas LAUREA SERTA doctae
Fronti, perennem quae tibi adoream dant,
Scotigenumque genti.
Nunc nunc, PAREO diribitore, gesti
POETA dici a carmine LAUREATUS,
Et privilegi jura capesce, quotquot
Caesareis tributa
Et nunc et olim vatibus. Hoc habeto
A me Poetâ mnhmo/sunonfavoris,
Quod IMPERATORIS vice MATTHIAE conferre
datum est propritim,
Quoscumque Virtus clarat, et ê popello
Transfert inerti. Scilicet hoc requirit
Virtus Honosque: ut differitas sit inter
Hermogenem atque Thryllum.

ODA XIX. AD PAULUM ORUOS SURIUM NOBILEM HUNGARUM. Cum ei LAUREAM Poeticam conferrem Kall. Julii Anno 1614.


page 85, image: s261

CEu farra agello condita fertili
Sopita dudum semina proferunt,
Spicasque producunt feraces,
Divite non sine messe frugum:
Virtutis almae signa latentia
Suppressa quamvis, sic tamen assolent
Prodire in auras, magna Honoris
Ut monumenta sequantur olim.
Musis amicum persequitur sua
Laus et timentem, et viribus omnibus
Quasi resistentem quadrigae
Solis ad astra ferunt celebrem.
Cur non perennis te quoque gloria,
Divûm Sacerdos nobilis, inserat
Turbae Deorum, praemioque
Afficiat gener osiori?
Quidni? tuarum conscia Pannonis
Est ora virtutum: Istricolae et tuos
Norunt ephebae mentis orsus,
Ingenii vegetique robur.
Testes Napaeae quas Nitra COMIATI
Salutat alto murmure perstrepens,
Praecepta tironi tenello
Quae tibi primitus indidere.
Heic tu Camenis, et Clario Deo
Primaeva divinae indolis approbas
Magmenta, conscendens bicornis
Saxa Heliconis amoena montis.
Post deinde totus Phoebigenum chorus
Favere pergit, cum recinis lyrâ


page 86, image: s262

Illustriorum facta Divûm:
Bellaque, queis [Reg: quibus] agitatur usque
Iugo irremisso Pannoniae solum,
Gemens acerbâ sub Scythicâ manu,
Crebras et urbes et paterna
Quae miserê populatur arva.
Fides canoras audiit inclutus
Heros LORANTFI rebus in arduis
Ingens Minervae angustioris
Praesidium, columenque certum.
Miratus ORVOSI Aonios modos,
Lyraeque grandis plectra sonantia,
Concessa Musarum favore,
Aonidumque piâ cohorte.
Sic fabulosum natus ad Aufidum
Poeta Romam condocuit modos,
Et vicit Alcaei minaces
Stesichorique graves cothurnos
Vidit natantem in litore BODROGHI
Cygnum IMPERATOR, qui regit Hungaros,
Iussitque rostro dona genti
Spicea SURIADUM referre,
Insigne Laudis per memores dein
Fastos ferendum. Nunc cape LAUREAM
Apollinarem, quâ capillos
Impedias monitu PAREI.
Magnis deinceps Pannoniae additor
Lumen POETIS; pectora fortia
Quondam Giganteis triumphis
Grandiloquis resonans Camenis.


page 87, image: s263

ODA XX. AD BALTHASAREM VENATOREM. Cum Poeta Laureatus a me renuntiaretur. Kall. Julii Anno 1614.

QUALEM parentes laetitiam solent
Captare quondam, si videant suos
Audisse gnatos commonentum
Cum ratione salubriori
Praecepta, ad unguem quae teneram probê
Fingunt juventam cultibus optimis,
Formantque doctrinâ decenti
Mentem animi, placidosque mores:
Talis profectô, BALTHASAR, occupat
Meum voluptas pectus, et afficit
Immane quantum, si recordor
Grande tuae specimen juventae,
Primis ab annis clara NEAPOLIS
Quod vidit; ut post te, velut impiger
Caballus in cursu antevortens
Quadrupedante sono imparatos
Sequi, relinquis mollis Inertiae
Quotquot cubantes segniter in thoro,
Sollerte doctrinâ excolendae
Detemerant bene nata mentis.
Te te coaevorum aemula natio
Praerupta vidit scandere Thessali
Vepreta Pindi, altasque cautes,
Et virides Heliconis umbras.


page 88, image: s264

Tu non reduxti, ceu quota pars facit,
Collum subactum sub juga ahenea
Honestioris disciplinae,
Rite memor facilis magistri
Servasse voces Socraticis
Dictis madentes. Hinc tibi Numina
Pimplea rident: hinc tibi omnem
Concilias Charitumque Trigam
Tuis faventem laudibus. Ipse ego
Flammas calentis (scis etenim) ingenI
Hortationum crebriorum
Fomite sum solitus fovere.
Annon fateris, quid siet indoles
Nutrita doctis sub penetralibus,
Acuta praeceptoris usque
Quid valeat meminisse dicta?
Certê laborum praemia nunc feres
LAURUM decoram verticibus tuis
Doctas ob artes implicandam
Thespiadum grege comprobante.
Hanc ergo prendas virgineâ manu
Plexam COROLLAM de viridario
Horti Palatini, ac POETA
CAESARIUS merito vocator.
Haec jura quando nomine MATTHIAE
Regnantis orbem Teutoniae inclutum,
Tributa nobis sunt favore
GRASSERIDAE Comitis Palat I.
Et huic, et illi, et fors mihi debita
Honore parto carmina concines,


page 89, image: s265

Caputque tolles inter omnes
Quotquot erunt modo LAUREATOS.

ODA XXI. AD IOHANNEM ADAMUM RUGENWALDENSEM, POMERANUM Poetam celeberimum. Cum Filius ipsius primogenitus THOMAS-LUDOLFUS Haidelbergae Philosophiae MAgister renuntiaretur.

ADAME, vatum gloria, num tui
In portionem me quoque gaudii
Raptare gestis? gratulantem
Laurea serta novo [(printer); sic: serto nova] MAGISTRO,
Tuo LUDOLFO, de Pithopoeide
(Heu quondam amatâ conjuge!) prosato.
O te parentem perbeatum
Hac subole eximioque gnato!
Annis ephebis praecocis ingenI
Qui signa nobis edidit ardua,
Tunc quando in herbâ paene messis
Iam fuerat peritura numquam.
Vidi loquentem Romulidum sonos,
Immo praeivi (nam memini probê)
Lexes Latinas, cum secundo
Numine sex numeraret annos.


page 90, image: s266

Nec me fefellit mens mea temporis
Augur futuri. Scilicet igneos
Motus cerebri cum Minervâ
Exseruit salaputium disertum.
Superbientem nunc iuvenem pater
Intaminatis cernis honoribus,
Ac pervenustis in Lyceo
Philosophi titulis decorum.
An poenitebit littore Balthico
Fixisse gressum, quo GEDANUM caput
Praecone KECKERMANNO Olympi
Culminibus posuisse gaudet?
Istis Athenis Socraticas dapes
Desideratis faucibus inhiat,
Cuppesque divinas alumni
Expetit illecebras Stagirae.
Quidni redonatum ocribus ad NICRI
Fluenta Lauru turba Novensilis
Ornaret immortali, ADAMUM
Caelituum socians choreis?
Hac laude THOMAS nobilis en tuus
(Laudata Virtus crescit enim) pede
Scandet citato sacra diae
Pulpita Theulogiae, popellum
Ritu paterno dapsilibus modis
Docens disertim. Rectius an potest
Gnatus decorum laude patrem
Quam studiis paribus referre?


page 91, image: s267

ODA XXII. AD JESUM CHRISTUM parwdw=s Ex lib. II. Horat. Odâ XIX.

IESUM in remotis fulmina saltibus
Novi tonantem (credite perfidi)
Vivosque pallentes, et aures
Beniamidum tumidorum obesas.
vae! paventi mens trepidat metu,
Minoque damni pectore turbidum
Tristatur. ô vae! parce IESU,
Parce gravi metuende voce.
Eas contumaces est mihi milites,
Polique faecem, fellis et uberes
Plorare guttas, atque labris
Fusa malis meminisse dicta.
Et fas Iesum sit mihi redditum
Terris honorem, et tecta Sionia
Disjecta non laeta ruinâ,
Exitiumque domûs Iuda.
Tu plectis omnes, oraque perfida,
Tu iussus olim Taenariis in jugis
Paenâ coerces aeviternâ
Isacidum sine fine fraudes,
Tu cum Parentis jussa per omnia
Cohors Satanis temneret impia,
Dirum retorsisti Leonem


page 92, image: s268

Ludibrio horribilique morte.
Quamquam caducis aptior es locis
Mundoque dictus, nec sat idoneus
Poenae ferebaris, sed idem
Orbis eras mediusque caeli.
Te vidit atrox Dux Erebi aureo
Curru decorum, turpiter imprecans
Sortem, et recedentis triformi
Fauce, manus feriitque pectus.

FINIS LIBRI SECUNDI ODARUM.