29 January 2004 Susanne Mussmann
TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - Morpheus spell check


page 309, image: s341

FLORIDORUM LIBER OCTAVUS, DE NUPTIIS AGNI.

I. Sedes Beatorum.

QUae quondam viguere civitates,
Multis nominibus superbientes,
Et nunc ante oculos cadaverum instar
Magnorumque iacent, olentiumque,
Adhuc laudibus efferentur amplis?
Adhuc materiam dabunt poetis?
dirutis agite, atque diruendis
Vos o Musicolae urbibus salutem
Longam dicite, principem omniumque
Sanctorum canitote civitatem.
O quid nobiliusque, clariusque,
O quid splendidiusque, pulchriusque,


page 310, image: s342

O quid mirificum magis, magisque,
Amplum, magnificum, potens, venustum,
Firmum, illustre, quid o refertiusque
Rebus qualibet optione dignis?
Nil hac est locupletius, nihilque
Fortunatius, ac perinde durans.
Immortaliter urbs manebit ista:
Quam non artificum manus, laborque
Humanus posuit: sed ipse mundi
Auctor imperio suo excitavit.
Non hic per speculum, aut per involucrum, ast
Germana facie Deum videre est.
Maiestas ibi numinis patescit:
Sedem illic stabilemque collocarunt,
Quos inter retulit suos amicos.
Nil hac delitiosius [Reg: deliciosius] fatendum est.
Nil hac nil pretiosius putandum, est.
Urbs argentea deforis, sed intus
Auro illusa nitens, nitens lapillis.
Non hic noctivagae creantur umbrae,
Non hic exerit ullus ora Titan:
Agnus lucifluus diem ministrat,
Et diem roseum, atque sempiternum.


page 311, image: s343

II. Salutatio patriae caelestis.

FElix patria millies aveto.
Tandem tandem oculis te adeptus istis
Infelix ego, anhelus et viator,
O quam cerno libensque, gratulansque.
Vera o Ierusalem, beata summi
Regis moenia, templa sancta divum.
Felix patria ter quaterque salue.
Tu promissa piis es illa tellus
Melle et lacte fluens, et ipsa tumet
cultior paradisus, atque portus
Securissimus, ultimumque prorsus
Vota quod tetigisse nostra possunt.
Tu desideriumque, amorque noster.
Te propter geminus tuisque caussa
Bella quotidiana perpetramus.
Felix patria millies aveto.


page 312, image: s344

INVITATIONES AD COENAM NUPTIARUM AGNI.

I.

SEmperne igitur affixi transeuntibus,
Obliti aeterna funditus manebitis?
Quid? bona faciunt hanc vitam commendabilem?
Immo mala innumera faciunt detestabilem.
Dolor, labor, timor, angor, consternatio,
Maestitia, sollicitudo, paenitudines,
Horror, fastidium, rixae, cupidines,
Suspectiones, irae, et arrogantiae,
Libidines, odia, caedes, fallaciae,
Sacrilegia, periuria, superum contemptio,
Discordiae, insidiae, proditiones, amor
Habendi inexsaturabilis, violentia,
Denique scelerum facies haud pernumerabiles.
Iam de miseriis corporum gravissimis,
Iam de fortuitis casibus quid autumem?
Quot sint cruciamina morborum, quis dixerit?
Quot calamitates pressant, quot discrimina?


page 313, image: s345

Centum nihil est: linguas mille expotet sibi,
Cunctorum qui studet nomina percurrere.
Postremo vos tristis senectus obruit,
Cui mors rerum extremum omnium graditur comes.
Heu quas vita haec non habet amaritudines?
Quas non cruces, quas non pestes, quas non neces?
Et adhuc in his crucibus, pestibus, et mortibus
Ducere iuvabit auras longo saeculo?
O corda verae lucis nimium egentia.
Hoc os sublime, vultum hunc erectissimum
Domos ad sidereas tollite, ibi vos manet
Vita melior, vita modis felix omnibus.
eo citatis pergitote gressibus.
Hinc magna, parua, media mala procul exulant [Reg: exsulant] .
Hic habitant laetitia, requies, pax et salus,
Securitas, tranquillitas, concordia,
Nulloque morbo corrumpenda sanitas,
Thesaurique, et voluptas cuiusque generis,
Lux fulgidissima, lux occasus nescia.
Hic ver perpetuum, hic et iuventus florida,
Quam nulla vitiet temporum diuturnitas.
Hic plausus, et tripudia, et dulcis carminum


page 314, image: s346

Semper viget modulatio, nec afferet
Aliquando aetas immensis finem gaudiis.
Has ergo, si candidum ab atro distinguitis,
Desiderate, et suspirate nuptias.
Venite, venite sacras ad Agni nuptias.

II.

EN rex omnipotens amore victus
Humani generis suos per orbem
Legatos facit ire nos, et omnes
Ad cenam vocitare nuptialem.
Praetermittere neminem iubemur.
Nuptias siquidem suo paravit
Laetas unigenae. Venite cuncti,
Venite accubitum, chorosque ductum.
Venite ad genus omne suavitatum.
Vos Sponsi pater, ipse Sponsus, ipsa
Sponsa, et maxima multitudo iam olim
vocatorum, avideque iam diuque
Exspectat. Quid adhuc lubet morari?
Caelo, si sapitis, viam vorate.


page 315, image: s347

III.

QUod vos assiduis rogare votis,
Et cum fletibus obsecrare multis
Aequum erat, rogat ille, nec quiescit,
Denuo rogat, et frequenter ad vos
Prophetas, et Apostolos, et omnis
Nuntios generis venire mandat.
Natum quin etiam suum rogatum
Vos mittit. Reveremini, oro, natum.
Euge ad magnificam venite cenam.
Haud vestram esuriem uspiam licebit
solari magis: ipsemet Deus se
Cenandum dabit: ipse solus omnes
Explebit pius appetitiones.
Ne ne ducite tempus. O venite
Ad convivia regis. O venite.

I. Divinitatis manifesta contemplatio.

SPectare faciem numinis sanctissimi,
Deumque coram posse contemplarier,
Sine speculo, nullam per umbram aenigmatum,


page 316, image: s348

Est absoluta scilicet felicitas,
Animisque satiandis vel una sufficit:
Ludus videri cetera queant omnia.
Bonum bonorum est omnium divinitas,
Beatitatis pelagus est altissimum.
O centies beati, et iterum centies,
Quibus licet in hoc se pelagus immergere,
Cernere Deum, sese in Deo, et simul omnia.
Quidquid trahit vitalis aurae spiritum,
Quanta est, eundem laudet universitas.

II. Beatitudo corporum.

QUaenam corporibus bona affutura
Civitate in olympica arbitramur?
Quaevis commoda, quaslibet salutes,
Et quoduis genus elegantiarum.
Quamlibet fore creditote partem,
Quantum quae pote maxime, beatam.
Membra singula, singulique sensus
Excellent propria beatitate.
Ergo lucidulique amabilesque,
Melliti, roseique, blandulique,
Puris sideribusque puriores,
Ipso sole magis decori ocelli


page 317, image: s349

Quae palatia, regna quae videbunt?
Et latissima, et aureis honesta
Circum parietibus, smaragdinisque,
Perque Agni radiosa claritatem.
Quam suaves ibi, mutuique fient
Aspectus? quid ibi, videre matrem
Magnam, virgineam, inclitamque Matrem?
Quid te cernere, Christe, tam decentem
Membris lacteolis, micantibusque,
Quantum nulla potest micare gemma?
Cantus dulcisoni auribus dabuntur,
Cantus melliflui, quibus trahantur
Ferarum fera corda, saxa, quercus.
Nares accipient novos odores,
Odores quibus Indus, aut Sabaeus
Est ignotus. Ibi sapor palato
Plusquam nectaris usque blandietur.
Veris temperies vigebit illic;
Amplexus ibi, et osculationes
O quales fore ducimus? pudicas,
Aeterni simul ebrias amoris.
Triste nil patietur, aut molestum
Corpus, nil animumque laedet ultra.
Quorsumcumque volet, monebit artus


page 318, image: s350

Expertes oneris, levissimosque,
Ad omne imperium facillimosque,
Ut Titania lampas et coruscos [(transcriber); sic: corruscos] .
Quare dic mihi, dic amabo, si sol
Per totum sua tela vibrat orbem,
Soles innumeri, atque conglobati
Quam densum poterunt vibrare lumen?

III. Convictus Sanctorum.

MUlto milite Graeciam occupare
Narratur studuisse Medus olim.
Nugae talia, somniumque anile,
(Quanquam [Reg: Quamquam] flumina tota potitarunt)
Ad caeli agmina densiora multo.
E cunctis populisque, gentibusque,
E cunctis regionibusque mundi
Quam magnus numerus per omnes saeclum
Ibi laetifico fruuntur aevo?
Quid dicam, ut sibi mutuos honores
Vicissim nimio ferant amore?
Quando illic ita corda colligantur,
Unum ex innumeris cor ut resultet.
Mens una omnibus, unicumque velle.
Nil quisquam sibi proprium esse retur,


page 319, image: s351

Gaudens alterius beatitate,
Aeque quam sibi contigisset ipsi.
Non illic strepitus tumultuantum,
Non confusio vel levis notatur:
Eunt ordine cuncta congruenti.

SOCIETATES.

I. Cum Angelis.

PArumne suavis est futura sodalitas
Cum tot puerulis pinnulas gerentibus
Pulcherrimas, cantuque praestantissimis?
Canunt, nec aliquando canentes desinunt,
Rerum parentis multiplex encomium.
Ceu rideant si prata per virentia,
In crebritate flosculi pictissimi,
Colore distantes, comis, et odoribus:
Caelestis orae spatia sic latissima
Millena pingunt angelorum milia,
Quibus nec ulla certet elegantia:
Varia tametsi dignitate discrepant,
Et functione distrahuntur invicem.


page 320, image: s352

II. Cum Patriarchis, et Prophetis.

QUos mundus agnovit Patres recentior,
Patres verendos plurimarum gentium;
Et qui Deo pleni futura minoribus
Praenunciaverunt [Reg: Praenuntiaverunt] tot ante saeculis
Ut hos videre, et colloqui, et convivere
Iuvabit? en fideli cum Abrahamo, Isacio.
Eiusque nato, huiusque bis sex liberis,
Et primus uvas qui meracas combibit,
Iungemus et cum Moyse consuetudinem,
Tecumque qui tam luctuoso carmine
Super tuorum servitute lacrimas,
Tecum iuvabit copulare dexteras,
Quem serra medium discidit crudeliter.
Tecum volup erit multa fabularier,
Nocere quem rabies leonina horruit.
Reliquos Patres, Vatesque mitto proloqui,
Quorum omnium sermone quid iucundius?
Quid familiarite tanta dulcius?

III. Cum Apostolis.

SAlue senatus Principum ter quattuor,
Salue sacrorum iudicum collegium,


page 321, image: s353

Saluete clari piscium venatibus,
Quorum sagena totus orbis captus est.
Vobis columnis nostra nititur fides,
Qui civitatis estis et fundamina,
Quae margaritis constituta visitur.
Quam dulciter vestris fruemur vultibus?
Quam suaviter vestris fruemur vocibus?
Apostolorum coetui coniungier,
Quanto putemus esse plenum gaudio?

IV. Cum Martyribus, et Virginibus.

ECquid terricolae sacras videtis
Sursum incedere militum cohortes?
Velis corpora candidis teguntur,
Auratae capita integunt coronae,
Gemmulis rutilantibus decorae:b
Tum ramos quoque dexteris olivae
Portant, magnifici indices triumphi.
Collato pede nam Deo rebelles
Vicerunt generosius tyrannos.
O fortissima pectora, o phalanges,
Quae vobis epinicia occinemus,
Infantes hodie, et parum eloquentes,


page 322, image: s354

Dum vitam hanc trahimus? sed exsoluti
His compagibus, et polo recepti,
Cum vestri numerabimur sodales,
Tum confecta animosa bella vobis,
Relatasque cruento ab hoste palmas
Cantu Maeonio usque prosequemur.
Et cum virgineis quid o cateruis
Erit vivere posse sempiternum?
Virgines Dominum sequuntur Agnum,
Agnum quem peperit tenella virgo:
Et dulcissima carminum canentes
Mulcent stelliferi domos olympi.
Virgines latera innubae parentis
Circundant [Reg: Circumdant] propius, beatiusque.
Virgines roseas gerunt corollas,
Alba et lilia, symbolum pudoris.
Quis non in medio, precor, rosarum,
Quis non in medioque liliorum
Optatam velit actitare vitam?

V. Cum Maria genitrice, et IESU salvatore.

QUales laetitias tuumque corpus,
Quales delicias tuusque sermo


page 323, image: s355

Cunctis, o pia mater, est daturus?
Divinissima pulchritudo tecum est.
Maiestas tua, et amplitudo tanta,
Quantam caelicolae aestimando semper
Haud unquam [Reg: umquam] satis aestimare possunt.
Lumen purpureum tibi iuventae,
Et sceptrum, et diadema: namque regni
Te in partem Deus ipsemet vocavit,
Salue Christiadum potens patrona.
Post hoc exilium euge lacrimo sum
Tui fructum uteri exhibeto nobis.
Iesum ostende rogamus, obsecramus:
Non iam (pro scelus) oblitum cruore,
Nec alta cruce pendulum: sed ipso
Phoebaeo intuitu venustiorem,
Ad dextramque sui patris sedentem,
Hostes sub pedibus velut scabellum
Omnes suppositosque proterentem.
Nostro e sanguine sanguis ille, nostra
De carne est caro, frater ille noster,
Et rex, et dominus, deusque noster,
Ille idemque beatitudo nostra.


page 324, image: s356

CARMINA ANGELORUM.

I.

O Sancta civitas Dei,
Quam gloriosa de te,
Quam laeta passim personant?
Tui incolae triumphos
Agitant, erunt nec amplius
Vel in dolore paruo.

ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA.

Abstersit ipse lacrimas
Deus suorum, et omni
Carere luctu iugiter,
Nullisque rebus angi,
Nec fata pertimescere
Mortis suprema iussit.

ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA.

Securitate, et otio,
Summisque gaudiorum


page 325, image: s357

Circumfluent ad nuptias
Tam nobiles vocati.
Mensas dapibus, et poculis
Ornabit Agnus ipse.

ALLELUIA, ALLELUIA. ALLELUIA.

II.

CHarissimi [Reg: Carissimi] sodales,
Coaevulique fratres
Laetemur, et choreas
Plaudamus ordinatim
Per ordines novenos:
Testudinesque blandas,
Et barbitos canoras,
Et tibias sonantes
Exerceamus ohe.

ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA.

Hominum vestutiores
Laetamini parentes:
Laetamini Prophetae,
Et tu perite cantor


page 326, image: s358

Iessaee rex, ferito
Tuam chelym, Deumque
Laudatione suavi,
Et caelites celebra.
Series Apostolorum
Laetamini per aevum.

ALLELUIA, ALLELUIA,ALLELUIA.

Laetamini per aevum
Testes fideliores:
Quorum innocentis Agni
Stolae cruore lotae.
Laetamini per aevum,
Qui probra, qui labores,
Famem, sitim, dolores,
Graviaque multa propter
Aeterna pertulistis:
Laetamini per aevum.

ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA.

Laetamini per aevum
Castissimae puellae,
Quae continenter ignem


page 327, image: s359

Circum in sinu ferentes
Nullas adustiones
Sensistis. O puellae
Laetamini per aevum.
Laetamini per aevum
Quicumque possidetis,
Timoribus vacantes,
Sedes beatiores.

ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA.

III.

GAudete Iesu pauperes,
Qui copias inanium
Prae copiis caelestibus
Tempsistis animosissime.
Gaudete quos haud impotens
Subegit iracundia,
Qui Iesu amastis [Reg: amavistis] aemulam
Per cuncta mansuetudinem.

ALLELUIA, ALLELUIA,ALLELUIA.

Gaudete iam festivius,


page 328, image: s360

Quicumque vestra crimina,
Orbemque perditissimum
Flevistis omni tempore.
Gaudete quos sui fame
Sitique torsit aequitas.
Sedat sitim, pellit famem
En vestra saturitas Deus.

ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA.

Gaudete misericordia
Complet a habentes pectora,
Qui non propria ceu propria
Sensistis infortunia.
Gaudete puri sordium
Libidinis foedissimae.
O cordium mun dissima,
Deum videre idonea.

ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA.

Gaudete pacis asseclae,
Pacis sequestres plaudite,
Pacis patroni vivite
In pacis affluentia.


page 329, image: s361

Gaudete solida gaudia,
Qui persecutionibus
Nullo reatu pallidi
Poenas dedistis sontium.
Gaudete contumeliis,
Mendaciis, opprobriis.
Iniuriis, ludibriis
Ipso pro Iesu exerciti.

ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA.

I. Vox Agni ad turbas Sanctorum.

CAelestes populi, optimique fratres,
Et charae mihi plurimum sorores,
En quod pectore saepe concupistis,
Quod multa prece saepius rogastis [Reg: rogavistis] ,
Pro quo tot gemitusque, lacrimasque,
Et certamina tanta pertulistis,
Quod vobis ibi tum fuit paratum,
Cum sunt moenia constituta mundi,
Iam feliciter est is assecuti.
Nunc totis animisque, sensibusque
Collaetamini, et exilite [Reg: exsilite] plausu,


page 330, image: s362

Aeternum canitote et ALLELUIA.
Vos meam esuriem cibo levastis,
Sedastis [Reg: Sedavistis] que sitim, hospitemque tecto
Receptum studio benigniore
Tractastis [Reg: Tractavistis] : mea nuditas operta est
Vestris tegminibus, meumque morbum
Consolatio vestra mitigavit.
Demum in vincula traditum allocuti,
Angorem mihi molliistis atrum.
Tanta pro pietate reddo grates
Magno fenore, centuploque fructu.

II. De gaudio aeternitatis.

FElicitatem divum iucundissimam,
Nullisque vocibus satis enarrabilem,
Iucundiorem ipsa efficit longinquitas.
Sane sudoris haud quaquam longissimi
Merces futura semper est durabilis.
Non tot stellis caelestis ora intermicat,
Non tot spicas messis habet, tot pisces mare,
Non tot guttas ros, non tot grana papavera,
Quot haec beatitudo annorum milibus
Aeternabit. Quid enim? dum supererit Deus,
Vivent beati, regnabuntque caelites.


page 331, image: s363

Perennitas haud saeculis includitur,
Nec est diu dicendum, cui stat terminus.

III. Gratulatio ad Sanctos.

O Sanctae, o venerabiles cateruae,
Ut dant gaudia vestra blanda nobis
Delectamina? ut illa lectitare,
Ut audire, animisque ponderare,
Et sermonibus explicare suave est?
Naturae facit hoc necessitudo,
Divinae ingeniumque charitatis [Reg: caritatis] ,
Quae tam valde aliena dona sentit,
Quam valde suamet bona experitur.
Vos reges modo principesque dici
Verum est; vos dominosque herosque nostros:
Vos mortalium et optimos patronos.
Quam pericula multa transvolastis [Reg: transvolavistis] ?
Quot casus superasse confitendum est?
Quam duros subiisse vos labores?
Quales cum vitiis inisse pugnas?
Quantum daemonibusque restitisse?
Nunc gratum est pretium sed a labore.
Nunc quies placida est magis, magisque
Sunt solamina chara post dolores.


page 332, image: s364

Sit vobis bene, sit beate, amici,
Fratres, ac domini, orbis et patroni.

EXULTATIONES SANCTORUM. I.

QUondam per undas ivimus,
Transivimus per ignes:
At nunc refrigerabimur,
Sicco pede ambulantes.

ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA.

Maestis euntes fletibus
Semen solo dabamus:
Sed nunc graves manipulos [(transcriber); sic: manippulos]
Portamus en ovantes.

ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA.

Hyems maligna desiit,
Apparuere flores.
Venere et Agni nuptiae,
Immensa gaudeamus.

ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA.


page 333, image: s365

Benedictioque, et claritas,
Actioque gratiarum,
Et fortitudo, et gloria
In caelum sit Agno.

ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA.

II.

COnspecta neminique,
Audita neminique,
Nullique cogitata,
Data sunt fruenda nobis.

ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA.

Torrentibus bonorum
Inebriamur omnes.
Sisic inebriemur,
Alterna gratulantes.

ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA.

O quid potest molestum,
O quid laboriosum,
Quid arduum putari,
Si pandit alta caeli?

ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA.


page 334, image: s366

Brevis labor perenni
Remuneratione:
Breve praelium perenni
Pensatur et corona.

ALLELUIA, ALLELUIA,ALLELUIA.

Remunerationes
Istas, et has coronas
Iter adeundo mortis
Pietas paravit Agni.

ALLELUIA, ALLELUIA,ALLELUIA.

Honor decus sit Agno
In saecla saeculorum.
Tibi mitis Agne grates
Identidem canemus.

ALLELUIA, ALLELUIA,ALLELUIA.

III.

PErsecutores ubi sunt,
Et phalanges hostium
Verberantes, dissecantes,
Nos modis immanibus?


page 335, image: s367

Orcus omnes deuoravit
Vindicandos ignibus.

ALLELUIA, ALLELUIA;ALLELUIA.

Ecce machinationes,
Spiritus nequissimi,
Quam nihil vestrae fuerunt,
Impetus et irriti?
Nos triumphus inde vobis
Excipit rigentibus

ALLELUIA, ALLELUIA,ALLELUIA.

Sunt ubi iam tot malorum
Quae gravabant pondera?
Nulla parent, nulla restant,
Desierunt omnia.
Sempiternis, liberati,
Gaudiis circumdamur.

ALLELUIA, ALLELUIA, ALLELUIA.


page 336, image: s368

I. Iesus convivis suis ministrans, eosque compellans.

Non lingua promere, non calamus scribere potest,
Non sensus attingere, non capere ulla ratio,
Quam splendide exstructurus sit convivium,
Uxorem quando Agnus sibi ducet suam.
Succinctus ipse linteo, accumbentibus
Ministrabit, multa plenus hilaritudine.
Crateras magnos statuet, ac dulcissimos
Miscebit latices, epulasque ipsemet inferens
Convivas his sermunculis affabitur.

COMEDITE AMICI, ET BIBITE, ET INEBRIAMINI

CHARISSIMI [Reg: CARISSIMI] . En ego regnum quod mihi pater
Dudum contradidit, iam nunc communico
Vobiscum: vos cohaeredes [Reg: coheredes] semper mei,
Meique fratres eritis, et socii mei,
Meamque ad mensam discumbetis perpetim.
Exultate [Reg: Exsultate] , et laetamini charissimi [Reg: carissimi] ,
Comeditote, et bibitote mei amantissimi.


page 337, image: s369

SUSPIRIA. I.

QUos seruos habuit Deus,
Dum istunc aethera carperent,
Hos ut mors fera messuit,
Et caelestibus addidit,
Charos [Reg: Caros] ducit amicos.
Ducit hos quoque filios:
Quos coram patre, et angelis
Iesus praedicat ampliter,
Nec illum pudor impedit
Fratres indigitare [Reg: indigetare] .
O quando o pater, o Deus,
Quando filius heu tuus,
Quando dicar amiculus?
Quando frater ero tuus
Clementissime Iesu?
Haud me dignor honoribus
Tam praestantibus? attamen
Quod es pollicitus mihi,
affecto cupidissime,
Nec cessabo rogare.


page 338, image: s370

II.

QUamdiu miserabilis
Ambulabo per hanc viam?
Ad te plus satis est iter
Longum, patria, longum.
Quid me vincula detinent,
Crassi vincula corporis?
Heu cur incolo tamdiu
Hoc deforme sepulcrum?
Felicissimus omnium,
Si quando hocce nigerrimo
Euolavero carcere
Hinc ad aetheris oras.
Ibidem aligerum choris
Miscebor resonantibus.
Illic perpetuum Deo
Honores modulabor.

III.

HAec si vita miserrimae,
Haec si vita brevissima,
Et mors verius ipsamet
Nobis est in amoribus,
Si iucundius est nihil:


page 339, image: s371

Qui non charior [Reg: carior] accidat,
Qui non suavior omnibus,
Quae caelestibus in locis
Annos innumerabiles
Iucundissima degitur?
Nondum gaudia vidimus.
Quam primum velit emori,
Qui inter gaudia saeculis
Immortalibus appetit
Aevum ducere vera.

IV.

AMnem ceu gelidissimum
Vis cerui pavida expetit,
Canum turba sagacium
Quem latratibus urserit
Per vasti aequora campi:
Sic ad te rapior Deus.
Sic te unum sitio, o Deus,
Nec sufferre moras queo.
Quando lucifer appetet,
Quo coram tibi sistar?
Per noctes misero et dies
Fuerunt mihi lacrimae


page 340, image: s372

Pro cibo, siquidem audio
Cantantes mihi saepius,
Ubi nam Deus ille?

V.

IESU sancte quid hic ago
Afflictissimus undique?
Tam longum exilium mihi
Cur o cur patiundum?
Quidam sollicitudinis
Te mei teneat, precor.
Quaeso pone malis modum,
Patriam mihi redde.
Meas suscipe lacrimas,
Ausculta gemitus meos,
Patriam mihi patriam,
Quam sic ardeo, redde.
O Iesu bone quin venis,
Pulsansque ostiolum meum,
Tuas visere nuptias
Me ducis miseratus?


page 341, image: s373

VI.

NEc mensae Sybariticae,
Nec me pocula Massica,
Nec vestes Tyriae iuvant:
Non non est Deus illic.
Non gemmae, aut ebur Indicum,
Non Crassi atria divitis,
Non me deliciae trahunt,
Non non est Deus illic.
In caelis habitat Deus,
Extra quem mihi nil volo.
Quem propter mihi cernere
Datum est tela diei.
Hic mea est opulentia,
Hic omnis mea copia.
Heu heu quando tuum Deus
Te ipso explebis alumnum?
An non clamito saepius?
An non flebiliter rogo,
Et singultibus ilia
Rumpo? nec tamen audis.
Infelix ego centies,
Infelix ego millies.


page 342, image: s374

Ah me soluere nemo vult
Corpore hoc moribundo.

VII.

MOlli vestegenas meas
Iam pubescere sentio:
Pura nunc etiam mihi
Traditur tota, Nestoris
Fortassis tria saecula
Sint videnda, Nec unicum
Hic desidero vivere.
Nam vita haec onerosior
In dies mihi redditur.
Si verbum vetus obtinet:
QUEMDEUS SIBI DILIGIT,
LETHO IUNIOR OCCUBAT,
ANnis o Deus, o Deus
Meis demito, et addito
Vivendi cupidissimis.
Mors est ianua, ianuam
Ad te pande, tuos sine
(Quod plorans toties rogo
Annos vivere tecum.


page 343, image: s375

IMPLORATIONES.

I.

BEATA gens caelestium,
Omni beatitudine,
Quae navigatis fluctibus
Potire littus prosperum.
Secura de te, poscimus,
Nostram vicem ne despice:
Ne vestra sit felicitas
Periclitantium immemor.
Adhuc aramus aequora,
Saevum Notis turbantibus:
Interque monstra plurima,
Per hoc salum natantia.
Auertitote belluas.
Vestris precationibus:
Crepitantibusque leniter
Austris replete carbasa,
Ut integris cum navibus,
Et integris cum mercibus
Portus ad optatissimos
Queamus olim peruehi.


page 344, image: s376

II.

MOntem Sion conscendimus,
Ad civitatem vadimus,
Regione lucidissima
Dei manus quam condidit.
At nos fatigat oppido
Via multa, et inclementior.
Hanc vos precando, caelites,
Adimite lassitudinem.
Nos rore vestro spargite,
Auraque vestra paululum
Afflate, quo contentius
Feramur, atque alacrius.
Quibus petistis [Reg: petivistis] aethera
Virtutibus, perinde nos
Praestate earum compotes,
Et sanctitate proximos.
Calcare Christi tramitem
Potuistis, hunc insistimus.
Callis quibus communis est,
Communis esto terminus.


page 345, image: s377

III.

VObis, Deoque, et Angelis
Nos desuper spectantibus
Pugnamus acre praelium.
Castrisque castra opponimus.
Non caestibus contendimus,
Mores palaestrae spernimus:
Nec sordidari olympico
Nobis amicum puluere.
Et vita nostra scilicet,
Nosterque sanguis quaeritur.
Res summa summo saepius
Periculo fit proxima.
Non est fugam capessere,
Occumbere, aeternum mori.
Quod tertium relinquitur,
Triumphus obtinendus est.
Vos scuta, tela, cassides,
Vos arma dura poscimus.
Panoplia caelestium
Certabimus faustissime.
Exercitus fortissimi
Supplete nostras copias.


page 346, image: s378

O indipisci nobiles
Docete nos victorias.

IV.

QUicumque testimonium
Iesu dedistis inclitum,
Nec horruistis impiae
Offerre morti corpora,
Vestris sacrati Martyres
Iungamur o phalangibus,
Qui charitate [Reg: caritate] numinis
Extrema patimur omnia.
O flosculi caelestium
Intaminatae virgines,
Fovete vestras quae sumus
Integritatis aemulas.
Flagrare tanto incendio,
Sed conflagrare non tamen
Qui possumus, ni vestra nos
Defensio seruaverit?
Reposta solitudinum,
Altorum et antra montium
Quicumque amastis [Reg: amavistis] , urbium
Peccata dum timescitis,


page 347, image: s379

Vestris opem sodalibus
Afferte supplicantibus:
In regna nos stellantia
Ab his vocate rupibus.

I. Non sunt condignae passiones huius temporis, etc.

SI nihil in rerum natura ostendere possis,
Nil aliquo insigni praeclarum, frugiferumue,
Quod non ceu pretium curam velit atque laborem,
Tune ausis caeleste tibi promittere templum,
Sunt ubi laetitiae mensura et fine carentes,
Dum nil conaris, dum te iuvat usque sedere,
Dum dormire diem in medium, et potare Calenum?
Non reddunt Cererem nisi arantibus arua colonis:
Uniparas matres solers [Reg: sollers] nisi vinitor instat
Falce umbras premere, atque ulmis sociare maritis,
Aspicias sterile ad terram deflectere corpus.
Culturam floresque petunt, herbaeque requirunt:
Et manibus multis aedes, ac moenia surgunt.
Saepius ipse dolor miseros dum pascitur artus,
Rursum alio, et multo graviore dolore fugatur.
Lurconi semper licuit, semperque licebit


page 348, image: s380

Absque opera et nixu, et sine sollicitudine multa
Curanti genium bene, rem confringere: verum
Rem facere, hoc opus est, labor hic est, quod mihi quivis.
Nondum aras etiam tangenti credere possit.
Hasta tibi, pugnam nisi tentas, pura manebit,
Parma tibi, aduersos ni caedas, alba manebit.
Abstinuit Venere, et lympha domitavit Iacchum,
Terrestrem cenam cenavit, tempora noctis
Assumpsit, madidum qui sese utriusque Minervae
Artibus esse laboravit, contendere neruos
Perrexit, virtus quem ad culmina celsa vocavit,
Perpetuo et cuius nomen mandavit honori.
Quae cum ita sint, pectus iam nunc sudoribus offer
Multigenis, caeli post fata in parte locandus.
Tolle oculos, collaetantes tot milia divos
Respice, et exemplis ne sperne illustribus uti.
Maiorum reputa virtutem, animosque viriles,
Neu sine degenerem timor arguat. Omnia demum
Horrida quantumvis, dictu et factu aspera longe,
Seu patiunda cruentarum laniena ferarum
Conscriptis coram, et populo spectante Quirini;


page 349, image: s381

Sive etiam tolerandus erit Mezentius alter,
Mortua qui, ut perhibent, iungebat corpora vivis:
Seu te raptabunt Metii in diversa quadrigae:
Seu rota, seu tauri maneat te forma Sicani,
Cuncta haec sidereas non sunt pensantia sedes.
Nil dignum caelo, caeli nisi conditor ipse.

II. Ecclesia triumphans ad Ecclesiam militantem

QUae nobis pugnanda fuerunt bella per orbem,
Cessarunt pugnata nec infelicibus armis,
Dum pater altitonans stellata intentus ab ora
Extimulat [Reg: Exstimulat] que suorum animos, et robore fulcit.
Ille dedit virides optato in munere palmas,
Ille etiam eximias auro rutilante coronas,
Nimirum augusti pulcherrima signa triumphi,
Atque hilarem dixit victores vivite vitam:
Neu finis sit laetitiae, neu terminus aevi,
Haud ullum sciat ipsa modum reperire voluptas.
Sunt tamen in terris mihi adhuc bene milia multa
Certantum [Reg: Certantium] , et dura belli sub mole gementum [Reg: gementium] :


page 350, image: s382

Hos vestrum similes faciet mea magna voluntas.
Nam generose olim functos castrensibus annis,
Sublimes rapiam, et secura in sede locabo.
Vos ubi videritis vestras augescere turbas,
Et commilitium regno succedet eodem:
Tum vero liquefacta novi praecordia motus
Tentabunt, tantoque magis pia gaudia crescent.
Talia cunctipotens, quae pandimus omnia vobis
Quos natura eadem, quos relligionis honores.
Et consanguinitas nobis, et foedera iungunt.
Certamen certate bonum, date stragis aceruos.
Vincite, decretum est pretium victoribus ingens,
Quantum nemo queat facunda exponere lingua.
Erigitote animos, caeloque attolite vultus,
Haec patria eat, patriam totis adamate medullis:
Vos huius desideriumque, et cura fatiget:
Hic vita est vitalis, et incomprensa voluptas.
Iam dudum properate, locosque implete vacantes.
Addite vos socios, et coetibus addite coetus:
Currite, ut unanimes sedem insideamus eandem,
Ac per saecla DEO summa cum pace fruamur.
Excipient natosque suos, natasque parentes,


page 351, image: s383

Et collo infusi, et carpentes oscula, laetas
Effundent clamore pio per sidera voces.
Fratribus occurrente collucenti agmine fratres,
Chara soror charas est amplexura sorores.
Occurrent soceri generis, et amicus amicum
Expectatum [Reg: Exspectatum] hyemes [Reg: hiemes] tam multas, carmine dulci
Affatus, secum ad divina palatia ducet.
O quam nunc agitis libeat valedicere morti.
O libeat tandem nobiscum habitare per aevum,
Aeternasque domos, atque immortalia regna.

III. Virginum prudentium, et Sponsi occursus, ex D. Matthaeo.

NVNT. TEmpus adest, agedum somno consurgite nymphae,
Et gressu Sponsum aduentantem tendite contra.
Aligerum innumeris sese stipante cateruis,
Gemmatusque caput, Tyriumque indutus amictum,
Ore renidenti, et mentem placidissimus affert.


page 352, image: s384

Tempus adest, agedum somno consurgite nymphae,
Promissasque olim sedes, sanctosque hymenaeos
Ornatuque novo, et laetanti pectore adite.
VIRG. Quis novus hic clamor? vox isthaec cuia sorores?
Surgamus, Deus ecce vocat, iam tempus eundi.
Ibamus, cur nos tardavit inertia? cur nam
Torpida languidulo cesserunt membra sopori?
NVNT. Iam medium caeli spatium subuecta tenet nox,
Surgite, et ad Sponsum vivas perferte lucernas.
En ego dum moneo blandam soluisse quietem,
Et iubeo castas Sponso occursare puellas,
Sponsus abest propius, iam festinare decebit.


page 353, image: s385

Ite viam, prodite palam, date, reddite voces:
Visite caelestes thalamos, aeternaque festa:
Reddite et amplexus, et amori reddite amorem.

VOX CHRISTI.

VEnere felicissima
Vobis, mihique tempora:
Venit dies perennibus
Pridem statuta nuptiis.
Mecum venite ad nuptias,
Meis vacate gaudiis,
Quotquot tenetis igneas,
Plenasque olivi lampadas.

VOX VIRGINUM.

TUo vocatu venimus,
Tecum esse concupiscimus.
Duc nos amantes, o amor,
Ad nuptiale gaudium.
O nos beatas affatim,
Cum templa tua videbimus:


page 354, image: s386

O centies miserrimas,
Queis [Reg: Quibus] ianuam praecluseris.

IV. Beatorum, et damnatorum comparatio.

EN tandem postrema dies voluentibus astris
Affuit, alternos Phoebus, Phoebeque labores
Composuere, polus placida statione quiescit.
Unusquisque sua est mercede affectus ab illo,
Tradita totius cui sunt moderamina mundi,
Ergo ubi terribilem tuba bombum efflavit ad auras,
Celsior ipse loco, caelo manifestus aperto
Consedit iudex, dextra laevaque virorum
Bis senum magna assedit gravitate senatus.
Pennigeri auratum fratres cinxere tribunal.
Iamque locus dexter mansuetis est datus agnis,
Iamque locus laevus foetentibus est datus hircis.
Ore a iustifico sententia fluxit in ambos,
Exoptata bonis, ast formidata scelestis.
Quippe etenim aeternas sunt iussi exsoluere poenas,
Stelliferis contra succedere sedibus agni.
Illos mancupio rapiunt Cocytia turba,


page 355, image: s387

Plorantes, lamentantes, miserumque gementes.
Atque reluctantes vastis fornacibus omnes
Clamore horrendo iniectant, sine fine cremandos.
Hos animumque, oculosque nova dulcedine laetos
Pennati iuvenes comitant ad gaudia numquam
Ullo (certa fides) intermorientia saeclo.
Dicite qui colitis iam nunc Acherusia regna;
Num fatui quondam, vobis qui sponte relictis,
Tot scelerumque viis, nusquam de tramite recto
Transuersum movere pedem, nec frena pudendis
Laxavere cupidinibus, qui corpora duris
Afflixere ministeriis, et pectora castis
Formarunt studiis, pura cum relligione,
Cum prece, cum lacrimis, perque alta silentia noctis,
Per solidumque diem quaerentes usque salutem?
Vos potius fatuos, et lapsos mente fatendum est:
Vos intemperiis, caecisque furoribus actos
Eumenidum, scelerasse animos, desponsaque sanctae
Praemia virtuti pede conculcasse superbo.
Nunc illi demum sibi vitam agitare videntur,
Mortem agitasse prius: vos vitam egisse per annos,
Oh paucos, nunc perpetuos dum vivitis annos,


page 356, image: s388

Aeternumque mori, et moriendo vivere semper.
Illorum in risum migravit fletus, amica
Dum Deus ipse manu rorantia lumina fletu
Tergit, et alloquio maerentia pectora mulcet:
In fletum vester migravit risus, et omnis
Laetitia in luctum se transmutavit amarum.
Mens secura illis: sed vobis conscia noxae
Carnifice assiduo magis importuna flagellat.
Sanctorum exprimitur nullo sermone voluptas:
Vestri expromuntur nullo sermone dolores.
Hi lepidis superam recreant concentibus aulam.
Et laudes summo regi, gratesque loquuntur:
At vestris Stygiae resonant ululatibus orae.
Vestrum opus, et divos, divorum ipsumque parentem
Blasphema (et pateris Deus hoc?) conscindere lingua.
Ergo agite, in numerum caelestes luite cives,
Ludite, et altisonos certatim tollite plausus.
Concinitote melos, laetum canite ALLELUIA.
Vos Phlegethontaei gemitus geminate perennes,
Vocibus aeternis vae vae modulamini, et heu heu.


page 357, image: s389

V. Venerunt nuptiae Agni, et uxor eius praeparavit se. Carmen Nuptiale. ANGELI. CHORUS, SEMICHORUS.

DIlecta, et totis olim quaesita medullis,
En hodie coniux nitidissima ducitur Agno.
S. Mystica connubii celebremus festa sodales.
C. Huius amor Regem quondam deduxit olympo,
Corporeaque Deum circumdedit ipse figura.
Per varios casus, per diversosque labores,
Perque urbes multas, et per discrimina rerum,
Per flagra, per tormenta, per ipsam denique mortem
Haec illi tandem coniux, tandemque reperta est.
S. Mystica connubii celebremus festa sodales.
C. Non hunc illa prior charum [Reg: carum] sibi coepit habere:
Quin etiam fugitare, aliosque perire maritos.
Ille in amore prior, sunt progenerata priusquam
Quattuor ampli vagi genitalia corpora mundi.
Solus ab aeterno Deus odit tempore, et idem
Quos amat, hos amat ante aevi primordia solus.


page 358, image: s390

S. Mystica connubii celebremus festa sodales.
C. Qualis erat Sponsa haec, quantum modo distat ab illa,
Quae nuper querulis vivebat subdita morbis,
Subdita [(transcriber); sic: Subdida] sexcentisque malis, tristique senectae:
Et quia nata homo, communi quoque debita letho?
Nunc absunt, aberuntque incommoda cuncta, superstes
Aetates infinitas, felixque manebit.
S. Mystica connubii celebremus festa sodales?
C. Sic tener, et niveus, et tam formosus, odorus
Nunquam adeo septis flos est eductus in hortis,
Quam tenerum, et niveum, naevo sine, quamque venustum,
Plus et Achaemenias exhalans suaviter auras
E tumulo prorumpenti iam contulit ipse
Ipse suae nuptae Rex grandi munere corpus.
S. Mystica connubii celebremus festa sodales.
C. Quam similis decor est Sponsi, Sponsaeque per artus
Ut nil mundius his, ut nil est mundius illis?
Ut cincti radiis? ut pura in luce refulgent?
Ut pollent incredibili quoque mobilitate,
Subtiles, aptique nihil sentire molestum?


page 359, image: s391

Talis ab informi surrexit funere Sponsa.
S. Mystica connubii celebremus festa sodales.
C. Quam validis censes iungentur nexibus ambo?
Dividet implicitas numquam discordia mentes:
Velle ac colle unum, voto vivetur eodem.
Sponso longa huius fuit exspectatio lucis,
Longa fuit Sponsae flammatum propter amorem,
Qua tua discupiit praesens, Christe, ora tueri.
S. Mystica connubii celebremus festa sodales.
C. Ipsa tuos Iesu thalamos noctesque diesque
Suspirans, crebris precibus caelum omne replevit.
Ipsa tuis quoties stringi sua colla lacertis
Immodico desiderio exoptavit, et illa
Posse frui lingua, dulci super omnia lingua,
Et labiis accepta tuis ferre oscula sancta.
S. Mystica connubii celebremus festa sodales.
C. Haec festa, has taedas, haec connubialia sacra
Pronubus inceptavit amor, quem dicere non est.
Magnus amor Sponsi paruo est contentus amore.
Non Deus ulla sibi dotalia dona reposcit:
Gratis amat, gratis sacrato nubitur Agno.
Caelestes animae caelesti nubite Sponso.
S. Mystica connubii celebremus festa sodales.