10 January 2004 Ruediger Niehl
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell-check

Libri Primi; REGIAE SUCCESSIONIS PERSTRINGENTIS iura,

Dissertatio Prima: DE REGALIS SUCCESSIONIS QUALITATE DUPLICI: PATRIMONIALI seu hereditariâ; et Legitimâ vel gentiliciâ.

[Note: 1] FEUDALE BENEFICIUM, ALIUD ex Pacto et providentiâ; aliud Hereditarium constitui nominarivé, contendunt Feudistae. Et quidem ex Pacto et providentiâ, denominationem apud eos meruit Feudum communiter; ad quod nemè à primo acquisitore oriundi, ex vi et provisione primaevae concessionis, et non successionis perveniunt iure: quodque ideò Feudum Gentile, Familiare, Domesticum, Antiquum et Paternum, non distante effectu indigitant alii. Excontrariò, eâ Lege cùm Beneficium datur, ut hereditariâ sub qualitate, ab ultimoque possessore, haud secus atque cetera allodialia bona, in succedentem transferatur; Hereditarium id nominant Feudum. Ità difficillimos circa hanc distributionem Feudalem, multiplicesque occurrentes nodos, expedivit feliciter Andreas Knichen. 1. d. pact. Investit. cap. 2. num. 13. etc. Quo eodem


page 31, image: s035

intuitu, Feudum ex Pacto et providentiâ adpellitat Hermannus Vulteius, lib. 1. d. Feud. cap. 8. in quod succeditur sanguinis iure, secundum dispositionem Iuris Feudalis: Hereditarium verò, ubi successio hereditario iure, seu secundum Ius commune procedit. Videatur etiam Consil. meum, infra huic tractatui subnexum.

[Note: 2] Alio etiam iure censetur Hereditas, directè et sine onere quae est alicui relicta; alio, quae ut Familiae cuiusdam permaneat Fideicommissum, destinatur: haec enim Feudali ferè est assimilis; adeò ut à Feudo ad tale Fidei commissum, haud incongruè argumentando procedatur. post Isern. et Menoch. Don. Nic. Intrigliol. d. Substitut. cent. 3. quaest. 73. n. 96.

[Note: 3] Ad eandem propè normam, illud quod Successione defertur Imperium; non parilem ubiquè, sed duplicem conditionem ac qualitatem habere comperimus: et proindè in HEREDITARIUM seu patrimoniale, et Gentilitium seu LEGITIMUM, vulgò discriminatur. Petr. Gregor. Tholos. 7. de Repub. c. 12. et 17. Vincent. Cabotius, lib. 1. disputat. cap. 10. 11. et. 14. Matth. Börtius, tract. de naturâ Iurium Maiest. (qui est apud A-Arumae. de Iure publ. discurs. 30.) cap. 2. thes. 10.

[Note: 4] Hereditarium dicunt, ubi ex testamento, vel eo non condito, ex caussâ intestati; sed habito tantùm respectu ultimi possessoris, hereditarioque iure transmittitur Regnum.

[Note: 5] At legitimus, Successionis intuitu habetur Principatus, gentilitius ubi is honos est; et Legis vel consuetudinis providen tiâ, certae personae non ut heredi; sed secundum generis vel sanguinis praerogativam, continuatione serieque immutabili, summa confertur potestas. Ac Regni tunc hereditas, pariter ut Feudalis successio, non agnationis sed stirpis familiaeque beneficentiâ: et aliquatenùs quidem exgradus, aetatis, repraesentationisque praeiudicio; propriè autem et absolutè ex iure defertur suitatis: spesque hereditatis, rectè Suitas Regia adpellatur. Hotoman. tractid. controvers. patrui et


page 32, image: s036

nepot. passim. Ex quâ eâdem caussâ, et hunc deducunt effectum, quòd in Regnis legitimis, quae de aditionibus hereditatum, et pro herede gestionibus in iure nostro sancita, locum tueantur minimè: Vinc. Cabotius 1. disput. cap. 14. pag. 89. sed hîc ex Lege qui est heres, statim cùm Princeps moriendo deserit Regnum, ipso iure saisitus sive verus evadat possessor. Carol. Molinae. ad Consuet. Paris. tit. 1. §. 13. gloss. 2. à princip.

[Note: 6] Sic itidem, cùm iure hereditario defertur Regnum, quia id habet Successor à defuncto, eiusque factum praestare debet; omneideò aesalienum exsolvere tenetur: ad quod Rex legitimus, iis demùm adstrictus reputatur, qui pro necessitate et utilitate Regni, pecuniam crediderunt praedecessori. Succedit enim is in locum, non in ius personae; sed in ius Regni: quâ de re agam, si Deo placuerit, pluribus, infrà libr. 3. dissertatione 2.

[Note: 7] Ludov. Molina Iesuita, tractat. de Iustit. et Iur. tomi tertii parte priore, de Maior atibus et Tribut. tractatu 2. Disputat. 626. fol. 202. edit. Hanoviensis: omne Regnum non iure hereditario, sed sanguinis, ad Successores deferri putat. Nequè enim Successores in Regno, illud accipere ab immediato antecessore; neque ex dispositione et voluntate illius: sed id sumere iure sanguinis, atque ex pacto et providentiâ Rei publicae, quae Regnum ipsum instituit, certisque Legibus illud alligavit, ut eo modo in illud succederetur. Quam in rem, ex Legibus Hispanicis, sequentia adducit verba: E esto usaron siempre, en todas las tierras del Mundo do quier, que el Sennorio uvieron por linage. E contrà Michaëlab Aguirre, in Responso de Successione Portugalliae Regni, part. 1. num. 15. multis probare conatur; omnia Regna iure hereditario deferri: idque arg. c. licet. ext. d. Voto. Ex eo enim cap. apparere dicit; Primogenitum filium, cui ius primogentiturae ex consuetudine defertur, non à genere, sed à Patre illud consequi: id est, non tam quia primogenitus, quàm quia heres, etc. Ego à communi


page 33, image: s037

opinione recedere non queo; quae hâc in parte, non omnia Regna uniformia esse docet.

[Note: 8] Circa id quoque, an mixtum aliquod exsistat Feudum; ut quod partim sit ex pacto et providen tiâ, ex parte hereditarium, multis verbis in utramque partem disputant Interpretes Iuris Feudalis. Hartman. Pistor. libr. 2. quaest. 1. Borcholt. de Feud. cap. 3. divis. 4. Vultei. de Feud. 1. c. 8. Dn. d. Henr. Bocer. Praeceptor olim, et nunc Collega meus honorandus. d. qual. et diff. Feud. cap. 5. num. 12. etc. Verùm ut Regnum aliquod non absolutè, sed saltem secundum quid Patrimoniale censendum veniat; dicere non dubito: nempè cùm hereditariae et dominicae potestatis tesserae (de quibus infrà haud uno loco dicam) non simul unâ concurrunt; sed earum aliquot praeciduntur legibus, pactionìbus, gentisvé institutis, cuius rei documentum habetur infrà hâc dissert. num. 17.

[Note: 9] Sequitur ut dispiciamus, quâ formulâ utraque haec Regni species constituatur; quibusque ex indiciis ac praesumptionibus, ad hocne vel illud Successivi Imperii genus, referendum sit aliquod Regnum, nosci ac intelligi queat. Quidam Hereditarium esse perhibent istud, Rex si quaesitor et auctor sit Regni: ut et in Nomothesiâ feudali, in Successione, et quò ad privationem, alienationem, testationem, effectus maxumi est partitio Feudi, in Antiquum et Novum. At rectiùs opinor à Cabotio perpendi; 1. disput. cap. 10. an Rex aliquâ sit Lege Successionis obstrictus: sivè initium habeat Imperium in personâ eius, sive ab aliquo Progenitorum ad illum fuerit traductum. Etenim primus quoque Regni acquirens, praescriptionem sub quâ ei Regnum commissum, observare tenetur. Et sic Legitimum dicerem Regnum, quod ab initio non uni solùm; sed et insimul ipsius commendatum est posteris. Quemadmodùm olim singuli lisraëlitae dixerunt Gidhoni; Dominium habe in nos, tum tu, tum filius tuus, tum nepos tuus: Iudic. 8. v. 22. et apud Zonaram,


page 34, image: s038

Leo Chazara Imp. Constantinopolitanus, à Populo petiit; ne quem alium nisi se, et filium suum, suamque progeniem in solium Imperii collocarent.

[Note: 10] Interim non abnuo, omnein dubio Regnum quod armis subactum partumque est (ubi Victor victo populo, non è contrà Legem imponere assolet) Hereditarium existimari: nisi scilicet expressa sanctio; vel quae Regina dicitur omnium interpretationum, usurpatio, definiat aliud. At si auctor ius Patrimoniale semel in Regno acquisivit, eius sanè exemplo, et posteri libertate gaudebunt simili: heres quia in ius locumque succedit defuncti. haud secus ac Feudum hereditarium factum, eam numquàm posthác qualitatem deponit: uti post Minadoum et Zuchar. scriptum reliquit Andr. Knichen. 1. d. vestit. pact. num. 192.

[Note: 11] Sed lentiùs ne disputare videamur, omnia haecadpositione exemplorum aliquot, illustrare conabor. Et Regni quidem Hereditarii exemplar, perquàm illustre habemus in Imperio Francorum; quod Merovingorum quondam, et posteà Carolinae domus, hereditas indubiè fuit. Vincent. Cabot. Disput. Iuris publ. et privat. lib. 1. cap. 3.

[Note: 12] Hispaniae Regna pleraque, paternis olim testamentis, iureque hereditario delata fuisse, certum est: et probant de Castellae, Arragoniae, Legionis, Navarrae, et Maioricarum Imperio, Oldradus de Ponte. cons. 94. 95. et 230. Cabotius 1. cap. 10. De Lusitaniâ verò, textus est in cap. grandi. 2. de supplend. neglig. Praelator. in 6.

[Note: 13] Idem in Regno Siciliae obtinuit antiquitùs, addam et in Neapolitano; ut ex Collenutii aliorumque historiis constat: sive Nortmannam domum, sive Suevicam, sive Andiam, aut etiam Arragonicam spectes (licet id Sedis Pontificiae Feudum, sed hereditarium exsistat) Et proindè omnia in Siciliâ quae sunt Feuda, eiusdem farinae, hereditaria nempè esse; et quae in capite disposita, ad membra quoque extendi iudicantur. Knichen. 1. de vestit. pact. 2. n. 27.


page 35, image: s039

[Note: 14] Quondam etiam Anglicanum Regnum, iure haberi consueverat hereditario: Guilhelmus etenim nothus, ab Eduardo testamento institutus, illud tanquàm hereditarium vindicavit, et indè Conquestoris sortitus est nomen. Bern. de Girard. hist. de Franc. tom 1. lib. 6. fol. 561. etc. Et ante eum Edelradus, nepotes ex filiâ nominavit heredes; matre eorum, et filio Adelstano exheredibus scriptis. Kranz. 4. Daniae. cap. 18. et seq.

[Note: 15] Sic Rudolphum Burgundiae ultimum Regem, huius qualitatis sub praetextu, heredem instituisse legimus Henrirum, Cunradi Caesaris filium; fraudatâ spe successionis, quibus ea ob propinquam debebatur cognationem: ex eoque Burgundiae et Arelatense Regnum, Romano-Germanici Imperii facta fuit Provincia. Gunther. in Ligurino libr. 5. versis 255. et multis seqq. Guil. Paradin. 1. des Annal. de Bourg. c. ultim. fol. 139. etc. et tractat. de Antiq. Burgund. statu, cap. 5. ad fin. ac noviss. Ioh. Paul. Windeck. comment. d. Elect. orig. c ult. puncto 3.

[Note: 16] Legitimum verò cumprimis fuit Davidicum Regnum. elegit nempè Iehova DEUS, Iehudam in Antecessorem; è familiâ Iehudae domum Iischai; ex eâ Davidem voluit, quem constitueret Regem super Iisraëlem in saeculum. Similiter exomnibus Davidis filiis, singulariter selegit Schelomonem, ut in sideret solio Regni Iehovae super Iisraël. lib. 1. Chron. 28. v. 4. et seq. 1. Reg. 2. v. 15. Postquem semper deinceps, secundum stirpis et primogeniturae ordinem, demasculo in masculum fuit devolutum: ità ut prole Schelomonis, ab impiâ Hathaliâ prorsùs exstinctâ, translatum id fuerit ad propiorem agnatum Ioascham, ex posteris Nathanis, qui frater fuit Schelomonis: ut Philo, ceterique declarant Hebraei. Molinae. de Monarch. Franc. n. 81. etc. P. Gregor. 7. de Rep. c. 4. n. 2. etc. Quâ etiam occasione, Genealogiae Salvatoris nostri, apud Lucam cap. 3. v. 31. omisso Schelomone, insertum fuisse nonnulli autumant Nathanem.


page 36, image: s040

[Note: 17] Hugo itidem Capetus, pro suâ animadvertens prudentiâ, Successionis exlegem progressum, vel praecipuè stirpi Carolinae ad interitum quòd ruerit occasionem fecisse; Regnum quò posteris firmaret perenne, Principatus capiendi modum, arctiori et Legum multiiugi adstrinxit vinculo: iam antè Salicâ Lege aliquatenùs devinctum. Bern. Girard. tom. 1. de l' hist. de France. lib. 6. fol. 538. Ieh. de Serres, 1. de l' Inventaire, de l' hist. de France. pag. m. 355. Exeoque tempore, non ampliùs in Franciâ patrimonialis sivè hereditaria agnoscitur Regni successio; sed simplex saltem subrogatio primogeniti, vel proximioris agnati: ex solâ Lege vel consuetudine, et non à proximè defuncto ius accipientis. Molinae. ad Consuet. Paris. tit. 1. §. 13. gloss. 3. num. 8.

[Note: 18] Quae etiam succedendi ratio, à plerisque optima reputatur; quam et tandem, omnes ferè nationes sunt amplexae (cùm nempè hereditaria successio, servilis et Rei publicae pernitiosa censeatur. Althusius. Polit. cap. 19. num. 77.) nullis, quòd sciam, hereditariis nunc exsistentibus Regnis.

[Note: 19] In Germaniâ denique qui sunt Ducatus, Marchionatus, Comitatus, etc. Imperii quia ferè Feuda censentur ex pacto et providentiâ Masculina; legitimam indè Successionem illos habere apparet. Franc. Pfeil. cons. 78. num. 71. etc. Si qui verò reperiuntur, allodiorum qui habent naturam (quemadmodùm et de iure, in dubio tales exsistere putantur. post Rosenthal. et alios quos laudat Sixtin. 1. d. Regal. 4. num. 61. etc.) hereditario iure eos transmitti censerem. Proindeque interdùm liberâ voluntate quosdam Imperii Proceres testatos fuisse, comperimus: hâcque ratione Geldriae Ducatum, ad Carolum Burgundiae Ducem pervenisse, memorat Cominaeus. libr. 4. cap. 1.


page 37, image: s041

Dissertatio II. REGIAM SUCCESSIONEM IN TESTAMENTARIAM AC IN TESTATAM dispescit: et de priore agit pluribus.

[Note: 1] HEreditates vel ex testamento, vel abintestat ab nos pertinere, in iuris nostri Elementis, Imperator pronuntiat Iustinianns. §. fin. Inst. per quas pers. nobis aquir. Ceterùm in quaestione de Successione, dispiciendum cùm sit omnium primò, an is de cuius quaeritur hereditate, ultimum suum, ante mortem declaraverit votum: quippè quamdiù ultima voluntas aliqua est, eaque de iure subsistit; tam diùad Successionem ab intestato, et quae ex solâ est Lege, perveniri nequit. l. quamdiu. 89. d. Reg. Iur. l. antequàm. C. com. de sucess. Vultei. Instit. ad tit. de testam. ordin. 4. etc. Proindè et in bâc nostrâ tractatione, aequè item de utrâque; et quidem priùs de hereditate Regiâ ex testamento quae descenditm, nonnihil dicendum erit: ubisimul divisionis, Principalem seu Regiam quae Successionem, in hereditariam et Legitimam partitur, usum et effectum videbimus haud exiguum.

[Note: 2] In hereditario nempè Imperio, Testamento vel simili alio ultimi Elogii genere, de Regno suo disponere pro arbitratu, Arrogationéve aut Adoptione, filium sibi facere potis est Princeps. Molinae. ad Consuet. Paris. §. 13. gloss. 3. n. 9. Inibi enim Populus, quem viventem coluerat tamquam patrem, et à quo vivente patris accepit officia; non nisi utilem nominaturum esse sibi Successorem confidit: et nullo ideò


page 38, image: s042

succedendi praescripto ordine, liberam Principi de Regno committit dispositionem. Ut quoquè Feudum merè et absolutè hereditarium, non solùm expressae vasalli dispositioni (perperàm dissentiente Valent. Guil. Forstero, Disputat. ad Inst. 2. sub thes. 5. libr. 4.) quin imò et subiacet tacitae. Rosenthal. de feud. cap. 7. conclus. 6. à princ.

[Note: 3] Quo intuitu Nicol. Betsius, in suode pactis famil. illustr. tractatu elegantissimo, capm 10. fol. 658. notatum reliquit: eum qui primus ex suo genere regnat; Imperio, Belli, aut alioquin liberae et plenae, nullisque Legibus adstrictae potestatis iureacquisito, Legem in Testamento dare posse; ut in reliquâ privatâ hereditate. Sicque Ptolomaeum primum Aegypti Regem Lagi filium, contra ius Gentium, minimo natu ex filiis, ante infirmitatem ex quâ mortuus est, Regnum tradidisse. vid. supr. diss. 1. num. 10. Ut etiam Hispaniae, Angliae, Burgundiae, Siciliae, Neapoleos, et si quae sunt alia hereditaria Regna, de quib. d. diss. 1. num. 11. et seqq. Regum olim Testamentis, identidem relicta fuisse, ex certis rerum gestarum monumentis perspectum habemus.

[Note: 4] Porrò donare, cessione, vel in dotem datione tale transferre licere Regnum; auctor est Cabotius: 1. disput. cap. 10. parum quòd intersit, velaliquo inter vivos contractu, aut per Testamentum de Regno ordinatio fiat. Sicut et Hereditaria, eaque Feuda, Successionis quae ratione iure Allodialium censentur; alienandi quoque facultatem praesupponunt. Cons. Marpurg. tom. 1. cons. 33. num. 49. etc. At hoc, cum micâ Salis quodaiunt, intelligi debet, vid. infr. lib. 3. diss. 2. à princ.

[Note: 5] Enimverò integrum esse Principi in Hereditario Regno, libero quem velit voto, ex suis eligere filiis, dubitatione vacare dicunt. Ant. Bagnasacus, in Responso de Success. Regni Portugall. pro Sabaudiae Duce. num. 41. Et in historiis undique sunt obvia exempla, iudicii parentum, in designando sibi successore qui placuerit ex filiis, liberrimi omninò. Sanè


page 39, image: s043

Pyrrhus, ei qui ex filiis suisgladium habuerit magis acutum, Regnum se relicturum spospondit. Plutarch. in vitâ. Et Comes quidam Embdensis, ex liberis dignissimum, heredem nominavit. Borcholt. consil. 13. fol. 208.

[Note: 6] Sed an omnes filios negligere, vel extra genus heredem hîc scribere liceat? disceptatur inter multos. Deficientibus demùm liberis, in praeiudicium agnatorum et quorumcumque collateralium, de Regno posse disponi Patrimoniali, voluerunt Molinae. in Consuet. Paris. §. 13. gl. 3. num. 9. et Cabotius. 1. disput. cap. 10. et 14. Et in hâc hereditariâ Successione, Patris dispositionem locum habere nonnullis videtur in iis solummodo, qui ex Regio genere exsistunt. Richard. Dieter. disp. de Maiest. (quae est in tomo 1. disput. Basileens.) thes. 166. et seq. Et ità M. Antoninus Philosophus, ne Commodum negligeret, prohibitus fuit. Bodin. 1. de R. cap. 4. num. 30. et vide infr. hâc dissert. num. 26.

[Note: 7] Sed cum Regnum absolutè hereditarium tum solùm intelligatur, nullâ ubi prorsus Lege, succedendi est ratio praescripta; ea proindè, ita arbitrio relinquitur explicato Imperantis, ut nec is etiam näturalem succedendi ordinem observare cogatur: in tantùm, ut hoc casu ingens censeatur gloria morientis Principis, Rem publicam magis amare quam filios, publicamque utilitatem sanguinis anteponere coniunctioni; et cum Pertinace Imperatore, haud filium nisi meruerit, sibi velle Successorem. Capitolin. in vitâ. (quamvis id libertatem Electionis sapere videatur, quam Senatui aufferre nolebat optimus Imperator) Sicut er Pharnaces filiis praeteritis pluribus, fratri Mithridati insignis virtutis viro, Imperium reliquit. Iustin. lib. 41. Sic quoque Comitatus Burgundiacus, Francus (la Franche Comtè) sive liber, proptereà ad pellitatur; quòd inter alia quoque, ea est libertas ac immunitas Dominorum, qui in eo Comitatu possessiones habent, ut de bonis ac facultatibus suis


page 40, image: s044

statuant, eaque legent, quo modo, et quibus videatur: usque cò, ut nec uxores, nec liberi, nec heredes quicumque, possint intercedere, quò minus de fortunis suis proprio sanciant arbitratu. Apolog. Princip. Auraic. ad proscript. Hispan. fol. 12.

[Note: 8] Leges etiam ni prohibeant fundamentales, tùm quoque nominari poterit Peregrinus. Sic non deterruit Nervam, quòd Traianus homo Hispanus, nec Italus erat nec Italicus; quodque ante eum, alterius nationis nemo obtinuerat Imperium Romanum: Dion. hist. Rom. 68. censebat enim ex virtute, non patriâ aestimari quemque debere.

[Note: 9] Saepiùs autem non hîc irrita censentur Testamenta, quae Ius Civile, tanquàm non ritè facta infirmat. Quandoquè morientes vel desperantes de vitâ, Symbolo at saltem aliquo Successorem constituerunt. Nempè Annulum saltem ad eum quem designarent, mittere soliti fuêre: et erat enim Annuli traditio, tessera olim heredis instituendi vulgata. Guil. Fornerius 1. select. cap. 3. Ita Alex. Magnus, sextâ à decubitu die praeclusâ voce, exemptum digito Annulum dedit Perdiccae; eoque gliscentem amicorum sedavit seditionem: nam etsi non voce nuncupatus heres, iudicio tamenis electus videbatur. Iustinus lib. 12. Prilique intentione, XI. suo consulatu, aegrotans Agrippae Annulum tradidit Augustus. Dion. histor. Rom. lib. 53. Sic item indicavit heredem Antoninus Pius, cùm Fortunam auream quae in cubiculo Principum ponisolebat, ad M. Aurelium transferri iuberet. Capitolin. in Pio. Hocque est quod nostri docent Interpretes Iuris, Principem ad nullam omninò Iuris Civilis sollemnitatem, dum ultimum suum arbitrium prodit ad stringi. Frider. Pruckman. in §. soluta potest as cap. 4. membro 3. effectu 1. fol. 645. etc. Quia nempè Princeps à sollemnitatibus Iuris, quarum omissio cuiquàm tertio non nocet, usquequaquè est liber, inque iis solutâ prorsus fruitur potestate, ut iam docui disputat. Politic. 2. thes. 34. class. 1.


page 41, image: s045

[Note: 10] Videndum nunc erit, an Principibus solùm supremis, hoc sine sollemnita tibus testandi competat Privilegium, an verò commune etiam sit inferioribus ceteris? Equidem Sichardus in l. sancimus. in princ. num. 18. etc. C. de donation. superiorem recognoscentibus, et in specie principibus Germaniae, excepto Imperatore, hanc facultatem non esse, in vulgus edidit opinonem. Ut et post Rosenthalium, cap. 12. conclus. 10. num. 16. in sequentia scribit Betsius: tract. d. pactis fam. cap. 7. pag. 235. Quamvis concesseris in Ducatu vel Comitatu, Ducem aut Comitem ea posse, quae Imperatori in toto Imperio licent: nihilominùs videretur id respectu tantùm subditorum intelligendum. Nam si de testamenti minus sollemnis valore; prtà saltem coram duobus aut tribus testibus conditi incíderet quaestio, illa apud superiorem instituenda et agitanda esset: qui haut facilè concederet, hanc personam litigantem, intelligi à potestate et legibus suis solutam, etc.

[Note: 11] Tutius esse non inficias eo, in Principum ac Comitum Germanorum Testamentis, sollemnitates sollicitè debitoque servari modo: et tamen hooni fiat, non proindè dispotionem corruere censerem. Quod et placet Dn. Pruckmanno, dict. loc. num. 16. fol. 655. in eoque itidem acquiescit Hartmannus Pistoris quaestionum Iur. lib. 3. quaest. 9. Imperii certè Status, Principum habent praerogativam ubique, nisi quôd certis in casibus, Caesaris Imperiique Maiestatem observare tenentur: nec hoc privilegium etiam in Aulâ vel Camerâ Imperiali, interipsos dum ius dicitur negligendum videtur. Et insuper Duces alios que Principes Regalia habentes, exercere posse plenitudinem potestatis (et sic omnia exindè resultantia privilegia habere, quae ipsis non expressè adempta reperiuntur) superiorem quamvis recognoscant; usuapprobatum, communiterque receptum esse, docet Ludovic. Rodolphinus, tract. de supremâ, seu absolutâ Principis potest. cap. 2.


page 42, image: s046

nu. 5. etc. Quae tamen conclusio (ut rectè monet Hartmannus Pistoris, d. quaest. 9. sub fin.) ad inferiores quoque Dominos, merum ac mixtum Imperium habnetes, nec Principum iure gaudentes; extendinullo modò debet.

[Note: 12] In Imperio iure quod certo deferri, quodque à lege vel consuetudine tribui solet; non exheredem potest pater Filium facere, praeteritâve domo suâ alium scribere heredem: irritumque reputatur testamentum, quatenùs in Regno Legitimo, de Regno Regnivè administratione disposuerit Princeps. Ipso iure rupta est Adoptio, Legatum, Fideicommissum, omnisque omninò ordinatio defuncti, in fraudem legitimi successoris quae tendit: summus licet ille Princeps, et superioris potestatis ex toto fuerit nescius. Tir aquell. tract. d. primogen. quaest. 21. Molinae. ad Consuet. Paris. §. 13. gloss. 3. n. 8. etc. Cabotius libr. 1. disput. cap. 14. Ioh. Dauth. in expos. l. fin. C. de pactis. sub. num. 16. fol. 222. et in tract. de testament. qui testam. fac. possnum. 253. etc. fol. 223. Betsius d. pact. fam. cap. 8. fol. 445. (Quod tamen ad Patrimonia privata, quae Reges et Principes habent, extendendum est nullo modo. argum. l. cum heres. 7. in fin. Cod. qui testam. facere possunt.)

[Note: 13] Commodum nempè sucessionis, non defuncti beneficio, sed sanguinis, generisque ac familiae omninò intuitu habet. Tiraquell. d. primog. quaest. 35. Cumque id heredi sanguine proximo, à lege vel consuetudine concessum sit in solidum: illud proptereà, tanquàm ius quod vocant formatum et proprium, ipsi à nemine auferri potest. Etenim multùm interesse, an obtineat quis aliquid et consequatur à Patre, an verò à genere; planè etiam demonstrat Alphenus IC. in l. 3. ff. de interd. et relegat. dum ait: Eum qui Civitatem amitteret, nihil aliud iuris adimere liberis, nisi quod ab ipso perventurum esset ad eos, si intestatus in Civitate moreretur; quae verò non à Patre, sed à genere Civitateque tribuerentur, ea manere eis incolumia. Undè etiam Imperator, nec


page 43, image: s047

ex plenitudine potestatis, inferiori alicui Principi, Ius à Lege, nomine Primogeniturae delatum, potis est aufferre. Post Friderie. Pruckman. Gerlacus Buxtorff. dissertat. ad Auream Bullam, thes. 85. b.

[Note: 14] Princeps quoque Legibus solutus, qui Lex animata, et sicut quidam corporalis Deus in Regno suo videtur: pactis tamen adstringitur fundamentalibus, et Lege quâ ei delatum est Regnum. Auct. Antimachiavel. 1. theorem. 2. fol. 61. etc. Idcircò etiam, quandò ex Lege Principes succedunt, vel ex Lege Regni creantur; ipsi subeundo Principatum, conditionibus hereditati im positis obligantur arctissimè: tanquàm ex contractu cum defuncto facto, vel potiùs cum ipsâ quae Successionem defert, sanctione fundamentali. Pet. Gregor. Tholos. 7. d. Rep. cap. 17. num. 8. Hocque respectu Iohan. Anton. Viperanus, in Historiâ de obtentâ Portugall. sub personâ Legatorum Philippi, scribit: In Regnum, non morientis testamento, sed propinquitatisiure succedit. Regnum enim ei, quem unum ex omnibus delectum Civitatis Principem et Rei publicae moderatorem constituerunt, ad tollenda civium dissidia, quae in novâ Regis creatione ex dominandi libidine semper enascerentur, hâc conditione à Populo delatum; ut in demortui Regis locum, qui propinquitatis vinculis illi coniunctissimus esset, ex legitimis natus nuptiis, succederet. Proinde Regnum non esse demortui, sed generis hereditatem, eandemque individuam, ac iure sanguinis adeundam: quae non ad eum veniat, quem Rexmoriens voluerit; sed quem illi sanguinis cognatione proximum fecerit Natura, etc.

[Note: 15] Nec absonum est, alicui adimere testandifacultatem. Nam et iure Mosaico-Divino, Deut. 21. v. 15. praerogativa primogenitorum, nullatenùs à Patre perrumpi, illisve eo iure duplicata competens portio, adimi quivit. Pariter apud Lacedaemonios quondam, Testamenti factio, adempta fuit omninò. Plutarch. in Agid. et Cleomen. num. (mihi) 2. Et olim apud


page 44, image: s048

Germanos, cùm in hereditate capiendâ Legem primogeniturae observarint; nulla proindè erant testamenta. post Tacit. Cluverius, Antiq. Germ. lib. 1. c. 21. ad fin. Itidem testamentaria successio, propriè et secundum naturam iuris Beneficialis, exulat ex Feudis: adeò, ut ne quidem candelam pro animâ Vasallus relinquere posse dicatur. Andr. Isern. ad cap. 1. An agnat. vel filius, etc. Nec valere dicunt assignationem, si pater experssè Feudum uni filiorum destinâsset; aut eos inaequaliter in Feudis succedere debere, disposuerit. Rosenthal. cap. 7. conclus. 3. num. 4. et sequente.

[Note: 16] Indè absurdus videtur Pontifex Romanus, qui in cap. licet universis. vel licet de voto. 6. extr. d. vot. et voti redempt. hâc in parte tantùm sibi potestatis arrogavit: ut Regem, Patris sui votum exsequi negligentem, ad id secundum datam fidem, intra certum tempus adimplendum; sub comminatione iuris primogeniturae in minorem fratrem transferendi, compellere non dubitârit.

[Note: 17] Eorum quae dicta sunt, nobiliora aliquot nunc adponam documenta. Georgius Saxoniae Dux, quo non ullus Lutheri sectatorum capitalior fuit hostis, moriens sine liberis, heredem testamento Henricum fratrem, et eius liberos Mauritium ac Augustum reliquit; eâ Lege ut Relligionem si mutarent, Carolo V. et Ferdinando fratri ditio cederet omnis: donec vel illi vel filii, vel ex Saxonicâ familiâ proximus agnatus, impleverit conditionem. Verùm Henricus, qui Smalcaldico foederi subscripsisset, cùm primùm de fratris morte cognovit, conditione reiectâ, adiit hereditatem. Thuan. libr. 2.

[Note: 18] Addam et illustre Serenissimae Electorum Palatinorum, et Bavaritae familiae exemplum; quod quàm nullius momenti sint Principum eiusinodi dispositiones, insigni praeiudicio, luce meridianâ clarius demonstrat: et refertur in Chron. Peuceri. fol. mihi. 694. et in hist. Eccles. Luc. Osiandri. cent. 6. par. 1.


page 45, image: s049

fol. 18. Mart. Crusii Annal. part. 3. lib. 9. cap. 13. Philippus Palatinus septemvir, filio suo Rupcrto, nuptias conciliârat filiae Georg I divitis Bavariae Ducis; qui opraeter auri argentique vim omnem, et supelectilem planè Regiam, genero legavit eam Bavariae partem, quam successionis iure tenebat. Hoc testamentum quò minùs ratum haberet Maxaem. I. Imperator, Albertus Bavariae Dux (id in fraudem suam contra Imperii Leges, et iura Feudorum conditum affirmans) impensè instando evicit. Post mortem Testatoris, cùm gener integram soceri ditionem, armis occupare anniteretur, nec monita curaret Imperatoris; bellum indè exortum est Palatinae familiae detrimentosum, totique Imperio funestum: quod Noricum vel Bavaritum vulgò indigitatur.

[Note: 19] Eduardus Angliae Rex, gravissimis (ut ipse putabat) de causis exheredavit sorores, institutâ Iohannâ Suffolciâ Regni herede. Sleidan. libr. 25. Verùm cùm id populo, Nobilitatique displiceret, Maria soror adiit hereditatem: miserae verò Iohannae iugulum fregit, Regiam non repudiâsse Successionem. Vide Thuan. libr. 9. folio mihi 954. et Histor. de la vita et morte, del' illustriss. Signora, Giovanna Graia. quae Anno 1607, in Belgio impressa fuit.

[Note: 20] Sed nostra haec doctrina, ita porro ampliatur: ut nequeat de Regno testari Rex, etiam eum cui Regnum aliàs debetur in stituendo. Guil. Benedict. in rep. c. Raynutius. vers. in eodem testam. relinq. 1. num. 148. Et tunc nullo modo potest Instituts, testamentariae vi dispositionis Imperium capere (eo namquè Regnum, formam assumeret patrimonialem) sed solùm virtute et efficaciâ legis immutabilis, à quâ ad Imperium proximitatis intuitu vocatur. Plurimorum hinc testamentorum à Franco-Galliae Regibus conditorum apophasin seu indicem, apud Iohan. Tilium reperire licet; au Recueil des Rois de France, leur couronnement et maison. fol. 345. vid. etiam Sebast. Rovillard. en le grand Aulmosnier de Fran. fol. 242. quae nil


page 46, image: s050

ferè nisi Legata aliquot continent ad pias causas, et seriae paenitentiae indicia habent ac vestigia haut leviter fixa. dum hîc pecuniam amplissimam, sarciendis damnis et iniuriis destinat; quibus vel ab ipso, vel ab aliis ipsius commodis impiè servientibus, afflicti sunt subditi: ille numorum summâ ingenti reponi curavit detrimenta, silvarum quae accolis intulerê apri, cervi, aliaeque fimiles ferae bestiae, venaticae voluptatis gratiâ quae asservabantur.

[Note: 21] Et insuper dispositioni, in praeiudicium legitimi Successoris quae tendit, haut robur accedere potest, ab auctoritate Senatus sive Ordinum Regni. Pariter ut nec ordinatio de Feudo, etiam Domino annuente facta; filiis praeiudicat velagnatis. Rosenthal. 7. d. Feud. conclus. 4. Et Feudum ex pacto ac providentiâ antiquum, uni filiorum invitis ceteris, etiam cum Domini assensu, relinquere haut potest pater. Menoch. cons. 161. num. 1. volum. 2. Indè Caroli VI. Galliarum Regis filius unicus, abipsomet suo patre, Renique Consilio, Sucessione indignus iudicatus; eiusque in locum Catharinâ, dicti Caroli fexti filiâ (Henrici V. Anglorum Regis coniuge) substitutâ; ad mucronem gladii sui sollemniter provocavit: hancque provocationem auctore Deo, et Duce puellâ quâdam Lotharingâ (Iohannâ Darc) felici exercens successu, Imperii habenas Anglorum extorsit è manibus; et quod nemo in spehabebat ullâ, Galliis omnibus, solùm excepto Caleti portu deturbavit eosdem. Bernard. de Girard. histor. de France. libr. 21. fol. 716. ac ex Tilio refert Nic. Betsius cap. 6. fol. 187. et attigi ego, in tract. meo de Appellation. cap. 2. num. 14. ad fin. Puella illa famosissima, vulgò Aurelianensis dicitur Virgo: haecuque Regem Carolum VII. Rhemos deduxit ad Coronationem; armata proeliis interfuit multis, operâ ipsius et ductu Aurelianum arctâ obsidione liberatum, et pleraque alia, fortiter ac feliciter gesta fuêre. Ea quidem, ad extremum capta ab Anglis, et Rhotomagum deducta, ignis supplicio ut


page 47, image: s051

praestigiatrix affecta: defensa tamen est dissertationibus coaevorum scriptorum, quas in lucem produxit, unoque fasciculo nexit, et sub nomine Sibyllae Francicae vulgavit Anno 1606. Nobilissimus Goldastus. Meminit eiusdem Iohan. Nider. in Formicar. cap. 8. libr. ult. ubi vide Notas Georg. Colvenerii. Et adde nuperum Iohannis Hordaltractatum singularem, Pontimussi editum; quo itidem dictae puellae innocentiam a calumniis vindicare conatur.

[Note: 22] Nequè metus aliquis licet subsit, ut mortuo Imperante, de Regno controversia suboriatur; eam dum vivit, definire potest Princeps: qui successoriâ nempè Lege obstante, de Regno (tanquàm bono, ut loquuntur ICti, affecto) non ullum disponendiius habet. Quâ ratione cùm Lusitaniae Rex ultimus Henricus, et Gubernatores, et certos in super Iudices nominasset; illi ut eo vitam ponente imperarent, hi verò sententiam ut ferrentin caussâ Successionis, ipse si fortè lite pendente moreretur; nullatenùs Henrici Iurisdictionem agnosere voluit Hispaniae Rex Philippus II. Namque Gubernatores designare, qui ultrà maneant quàm duret vita consitituentis, pro insigni errore habebant Iberi: quippè quòd Rexignoraret, Regiam potestatem exspirare unà cum vitâ; et Gubernatores eiusmodi creare, alius nil esse, quàm etiam post mortem dominari velle. Hier. Conestag. d. Portugal. et Castell. coniunct. lib. 3.

[Note: 23] Quae omnia vera puto, Novum nisi Regnum exsistat: ei scilicet qui condit testamentum, pro se suisque Filiis iam primò collatum: tunc etenim praeiudicari potesrit liberis; consensu modò id fiat eorum qui Regnum constituêre. Quandoquidem quod quid se mihi et alteri praestiturum promisit, meâ et promittentis voluntate, adimi revocarique pro lubitu queat: quae doctrina est Bartoli, frequenter approbata, et multis illustrata ab Hartmanno Pistor. part. 2. quaest. 4. num. 60. etc. Quam propter rationem, cum Iul. Claro,


page 48, image: s052

Mich. Grasso, Fachinaeo et aliis (contrà ac opinatur Dn. Collega Bocerus tract. de success. Feud. cap. 1. quaest. 1.) censerem; filiis praeiudicium in Feudo novo per testamentum facere posse Vasallum, si Domini accesserit consensus. assentit Dominic. Arumaeus, disput. Feud. 6. th. 5.

[Note: 24] Haud verò potest Princeps, etiam ex magnâ ingratitudinis caussâ, ea si non in delictum cadat atrocius; filium vel heredem sanguine qui proximus habetur, eius expertem facere Regni, iure quod non defertur patrimoniali: id quia haud à parte offenso, sed ipsi obvenit aliundè. Et Lex quae sancit ut Regnum ad maiorem de domo devolvatur, de eo intelligitur sensisse, qui maior est aetate; non autem de eo, qui scientiâ, dignitate, aut divitiis antecellit. argum. traditor. à Cardinal. Manticâ, tractat. d. coniect. 1. ltim. volunt. lib. 8. tit. 10. à princ. Quâ eadem de caussâ, toties exheredationem non in Feudis nocere Filio dicunt, illud quoties sine hereditate patris assequi potest: exheredatum verò Filium, tum pariter à Feudo excludi etiam volunt; tale si aliquid admisit, propter quod in Curiâ Domini ut staret indignus exsistit. Zasius d. Feud. parte 8. num. 8. Iohan. Shneidewin. tract. Feud. part. 6. cap. 3. de success. descend. mascul. nu. 26. et post Iul. Clarum Iohan. Borcholt. d. Feud. cap. 7. num. 61.

[Note: 25] Nihilominùs haut prohibitum est Principi, ex Lege Successorem, qui mente captus, prodigus, vel aliter ad Imperantum non idoneus apparet, à Successione removere, et quem Deus honestavit (Ordinibus non invitis) praeferre. Tiraquell. d. primog. quaest. 21. num. 10. 11. et ult. Ferd. Vasquius de testat. potent. §. 6. num. 18. Molinae. ad Consuet. Paris. §. 13. gloss. 3. num. 12. Rosenthal. de Feud. cap. 7. conclus. 28. nu. 10. et plenè hâc de re agit Didac. Roderic. Alvarad. de coniectur atâ mente defunct. 2. cpa. 1. §. 1. num. 5. etc. Lex quippè vel consuetundò Successionis, non est contra Regni commodum interpretanda, pro cuius utilitate salubriter ab initio fuit introducta. arg. c. quod favore. de Reg. Iur. in 6. l. 25. ff. de Legib.


page 49, image: s053

[Note: 26] Publica sanè salus exigit interdùm, ut Divinâ providentiâ suffragante, Regnum nanciscatur, cui aliàs Ius Successionis minùs favet. Hocque intuitu, sed infelici eventu, Eduardus Angliae Rex, sorores exheredes scripsit; et Iohannae Graiae Regnum reliquit. ut iam supra dixi hâc dissertat. num. 19. Hûc pertinet, quod scribit Amadaeus à Ponte, in Responso, pro Sabaudiae Duce, in materiâ Successionis Regni Portugall. sub num. 55. etc. Inspiciendum est, inquit, potissimùm in hâc deliberatione, quod magis expediat Regno. Hinc est, quòd aliàs mortuo Ferdinando, Portugalliae Rege, nullis superstitibus fillis masculis ex legitimo matrimonio de stirpe Regali; praetulit Lusitanus Populus Iohannem naturalem, Beatrici feminae, propter eius singulares dotes: et ne Regnum Portugalliae subiceretur alteri Regno. Iisdem quoque rationibus (quicquid de Iure statuendum esset) concludunt Doctores; Regem Robertum Regis defuncti secundò genitum filium, fuisse praelatum in successione Regni Siciliae, Regi Ungariae, Nepoti ex filio primogenito: videlicet propter publicam Regni utilitatem, et immensam Regis Roberti sapientiam, etc.

[Note: 27] Fideliter tamen ad finem moneo, Natura quem ordinem praescribit, nec in hereditario facilè negligendum esse Regno: rarò felix nec nisi turbandis rebus talis electio, succedendique iuris violatio exsistit, et eò haud intendere debet Princeps. In vitio esse, ipsâque etiam naturae Lege damnari, qui Bona à consanguineis aut posteris ad alienos transferant, in arte suâ moriendi, memorat Guilielmus Perkinsus, fol. 121. Non ideò nimis ridendi fortassè Pannonii, qui pervicaciter hoc ius sunt tutati in suo Colomanno. Uladislaus Rex, liberis ipse orbus, Alamum fratris sui filium adoptaverat, animo et corpore meliorem, aevo inferiorem. Ut autem rata magis Electio esset, Colomannum fratrem sacris initiavit, et procul à patriâ, Lutetiam Parisiorum, specie


page 50, image: s054

studiorum ablegavit dicam, an relegavit? Obiit Uladislaus, sed statim proceres et populus revocant Colomannum, et veniâ exsecrationis à Pontifice impetratâ, Regem simul, et maritum fecerunt. Hominem staturâ pusillum, linguâ balbum, oculo luscum, pede claudum, dorso gibberum. Lipsis. monit. polit. 2. cap. 4. mon. 2. et ex Mich. Ritio repetit Tiraquell. praef. d. tur. primog. num. 6. Nec immeritò Iohan. Galeacius primus Mediolani Dux, cùm coràm intueretur filios, Iohannem natu minorem et Philippum Mariam, iuniorem quidem, sed gubernando Principatui magis idoneum; tametsi proclamaret, iniquam esse consuetudinem, quae primogenito Regnum omninò deferret: eam nihilominùs sibi nullâ in parte mutandam iudicavit. Tiraquell. d. loco num. 10. Et quae dammna ac mala dederit Regiae immutatio Successionis, pluribus recenset Gregor. Tholosanus. 7. d. Rep. cap. 7. et Richterus. axiom. polit. 90. 91. et 94.

[Note: 28] Licet non desint exempla, ubi in gentilitio etiam Principatu, ptaepositus fuit minor virtutibus excellens, cùm earum inopia esset in maiore: sed non sine eiusdem assensu. Videatur Molinae. in Consuet. Paris. §. 13. gloss. 3. num. 27. et seq. (quippè nam is omnem dispositionem paternam validam reddit. adhibe Zasium cons. 20. num. 14. multisque seqq. libr. 2. et Cothman. cons. 14. per discurs. lib. 3. Et Iuri quod primogenitura largitur renuntiari posse, extra dubitationis aleam positum est. Dalnerus. tract. de renuntiat. cap. 6. num. 40. etc.) Cuius rei illustre testimonium habemus in Friderico primo, Electore et Marchione Brandeburgensi. Is testamentum conditurus, advocavit ad se filios quatuor, et maximum natu Iohannem, in hunc fermè modum fuit allocutus. Primus ego dignitatem acquisivi Septemviralem; nunc cùm ex hâc vitâ evocer, curae mihi est, ne decus tantum in familiâ nostrâ vilescat. Tibi ut video, tranquillitatis studium est unicum: in munere eptemvirali, assiduos praeter labores invenies


page 51, image: s055

nihil. Hancob causam, tuâ si voluntate possum, munus hoc testamento concedam Friderico; qui te excitatior, atuque ad labores ferendos firmior videtur. Cui Iohannes; existimavi ante hoc tempus, cariorem tibi multò Fridericum quàm me esse, neque id non aegrè ferre potui: nunc sententiam muto, et te Pater amo, coloque; qui mihi otium, illi negotium supremâ voluntate dimittis. Aeneas Sylvi. de statu Europ. sub Frider. III. Imp. cap. 31. Casp. Peucerus. in Chron. lib. 5. Nec malè Iudicavit ille Pater: Fridericus namque inter Principes Germaniae Sapientiâ clarus est habitus, eiusque consilium multis saepè provinciis effecit pacem. Sic item Roberto Galliae Regi, Henricus successit filius minor; iureque Regni cessit fratri acerrimo, et qualem iudicio optimi patris tempora postulabant, natu maior. Paul. Aemil. Bern. Girard. et Ieh. de Serres, in Histor. Gall. Adi infr. huius libri dissertat. 4. num. ultim. et dissertat. 10. num. 4.

[Note: 30] Quemadmodùm autem, si quis Successione privarimereatur, non ideò similiter eius heres legitimus proindigno reputatur: ut tradam infrà, dissert. 10. num. 3. ita et paterna Renuntiatio liberis haut nocet; quod satis perspicuum esse dicit Lucovic. Molina. d. Maioratu. tract. 2. Disput. 624. fol. 175. Quod tamen porrigendum haut est ad filios post hanc renuntiationem natos: quibus abdicatio patris, praeiudicat indubitatè; ut ex Hartmanno Pistoris. lib. 2. quaest. 7. num. 42. etc. et aliis; ego infra dissert. 6. ad fin. et d. dissertat. 10. num. 4. ad fin. evinco.


page 52, image: s056

Dissertatio III. DE ASCENDENTIUM SUCCESSIOne in Regnis.

[Note: 1] QUamvis in Allodialibus bonis, Ascendentium Successio lato pateat campo: attamen in Regnis, Legitimis praesertim; non secùs acin Feudis (quorum utrorumque Successiones in multis geminae reperiuntur) angustis ea finibus circumscribi posse videtur. Rarenter quia fieri solet, ut Regnumà Filio ad Patrem vel Avum perducatur: id quoniam iis vivis filius non habet, sed vitâ functis demùm succedit, nec defluit ad Filium nisi medio Patris.

[Note: 2] Ceterùm Filio Principatus si fortè obvenit, quem Pater priùs aut alii ex Maioribus habuêre; ipsi ex vitâ sine prole decedenti, Ascendentes de integro succedunt. Lugubre enim esset et calamitosum, Regno et filio simulorbari. arg. l. 6. in fin. princ. de irue dot. Quod idem observatur in Feudo, si defunctus à Patre suo per refutationem aut venditionem illud acquisivit. Mynsinng. cent. 3. observat. 93. Rosenthal. d. Feud. c. 7. quaest. 14. nu. 8. et 9. Rittershus. c. 12. quaest. 9. in partit. Feud. Arumaeus, disput. Feud. 6. thes. 10. et seq.

[Note: 3] Econtrà si cui pro se et filiis, à Populo Imperium tribuatur nunc primò; tum Ascendentes his pactis exclusi prohibitique censentur. Et etiam olim iure Germanicarum nationum ascendentes in totum herediis praecludebantur. Quod iam adhûc Anglis, Iohan. Selden. Iani Anglor. 1. fol. 47. et alibi est usitatum.

[Note: 4] Sanè viduae Matres, Liberis in Regnis tamiliaribus, a


page 53, image: s057

Paternâ lineâ profectis, nullo modo succedunt: imò in Hereditario etiam Regno, aliud ni Testarmento vel usu receptum, agnatos praeponerem matri. Nempè propter familiae favorem. Idque consonum esse videtur Iuri Divino: quod prohibet hereditatem transire de tribu in tribum. Numer. ultim. vers. 7. etc. Ut et Senatusconsulto Tertulliano, quod Divi Pil temporibus factum, et ad bona filiorum filiarumque Matrem indiscriminatim admittit; tot. tit. Instit. de SC. Tertul. Guil. Ranchin. d. success. ab intestat. §. 12. multorum locorum derogatum est Statutis: vide Iohan. Stumpffen. Hist. Helvet. libr. 7. cap. 30. fol. 232. Quale Anno 1567. conditum in Galliâ fuisse, tradit in historiâ suâ Thuanus; lib. 39. fol. 824. Matribus Paternorum avitorumque bonorum adimens proprietatem: ea ne in posterum, imaginibus velutti revulsis, ad alienas Familias transferantur; eâque occasione agnati ac gentiles iis exuti, ad ex tremam inopiam redigerentur. Sicque in enburgensium Comitum familiaribus Statutis, Mater excluditur à filii Sucessione; eique 1200. tantùm floreni, legitimae nomine assignantur.

[Note: 5] Itidem si à genere Materno, delatum sit Filio Regnum, ad Patrem non magis, quàm alium extraneum quemvis, Successions devolvitur iure. Quod et obtinet in Feudis. Ludol. Schraderus. tract. Feud. part. 7. de success. ascend. vers. secundò haec conclusio ampliatur. c. 6. num. 2. Ita ut nec Patri in eo competat ususfructus: Rosenthal. 7. conclus. 14. num. 16. maxumè si dignitatem adnexam habeat Feudum, personae quae cohaeret. Curtius. d. feud. part. 3. principal. membr. 2. nu. 47.


page 54, image: s058

Dissertatio IV. PARTITIONEM INTER PLURES HEREDES nauseare Regna: Primogenitumque Gentium iure communi, ceteris in Successione praeferri.

[Note: 1] IUris privati contra aequitatem (aequalitatem quod inter liberos servat) Iure Regni non pares in gradu succedunt omnes; Iura sed Maiestatis universim, omnis ImperI vis, et publici reditus omnes, uni omni divisione tribuuntur sublatâ: idque multiplex ratio exigere videtur. P. Greg. 7. d. Rep. 5. à pr. Bodin. 6. d. Rep. 5. Arnisae. doctr. polit. 9. fol. 192. Est namque alia ratio Successionis publicae. ac privatae. Arnisae. relect. polit. 2. cap. 2. sect. 7. num. 6. et seqq. Sane meritò monstro simile esse scribit Afflictus, ad §. praetereà Ducatus. sect. 2. incip. In decimotertio, etc. num. 5. d. proh. Feud. alienat. unius si Regni plures forent heredes. Thronus quia sui naturâ, non patitur in solio plures; Monarchicusque deperit status, et in speciem aliam Res pub. transmutatur, Maiestas quandò communicatur. Arnold. Clapmar. 2. d. arcan. Rerump. cap. 22. Ideoque nec ii audiendi esse videntur, qui proventus aequaliterinter singulos distribuendos; administrandi verò potentiam, omnibus coniunctim relinquendam esse putant. Arnisae. relect. polit. 2. c. 2. sect. 7. n. 80. etc. Sine aemulatione si vivere haud queunt, pari qui pollent potestate; quantumvis univ subiecti Imperatori, cuius auctoritate cohibeantur: de iis quid exspectare debemus, quibus tantùm licet quantùm libet? Cons. Marp. vol. 3. cons. 35. n. 67. Vitandas esse communitates, quas nos


page 55, image: s059

vernaculâ linquâ Gemeinschafften appellitamus, haut etiam malè nos docent Imperatores Theodosius et Valentin. AA. l. 2. Cod. quand. et quib. quartapars, etc. libr. 10. C. dum aiunt. Multi tanquàm corrumpendi totius Patrimonii occasione captatâ, uniusc viusque rei particulam sibi vindicando, adeo totas dilacerant facultates; ut dum participibus relictarum opum nocere cupiunt, sua quoqueiura praecipitent. Et paulò post: Naturale vitium est, negligi quod communiter possidetur; utque se nihil habere, quinon totum habeat arbitretur.

Nec Regna socium ferre, nec Taedae sciunt.

Parcissima Regum Lacedaemoniorum fuit potestas; et de iis tamen Pausanias scribit, in unicâ quòd saltem re vixerint semel concordes.

[Note: 2] Non etiam est ère subditorum, ut duobus dominis obedire cogantur:

Nemo potest Dominis, aeque servire duobus.

Et indè cùm Lydis Croesus imperitaret, et in Imperii consortium assumpsisset fratrem, tum quidam ex Lydis accedensdixit: Omnium in terrâ bonorum, ô Rex, auctor est Sol, nec quicquâm extaret in terrâ Sole non illustrante. At si gemini Soles forent, periculum immineret, ne mox omnia conslagrarent. Iohan. Stobaeus. serm. 45. Ità et Regem unum, accipiunt quidem Lydi et Servatorem esse credunt; duos verò simul tolerare non possunt.

[Note: 3] De Imperio Antonini et Getae, duorum simul pari potestate Augustorum; haec memoranda scribit Herodianus, hist. sui temp. lib. 4. Iuvenes discordias quottidiè et simultates exercere, insidiari inter se, moliti, parare omnibus modis; atque ea modò uterque in animo habere, quibus alter dolo caperetur. Postremò quâcumque viâ grassariad singulare Imperium, ac nihil invicem praetermittere, dum consortem expungerent potestatis. Sed et mentes animique omnium urbanorum, quicumque honore aliquoaut


page 56, image: s060

dignitate praestarent, diversi trahebantur; utroque seorsim litteras clanculùm missitante, magnisque pollicitationibus sibi homines adiungente. Sivè Duces ac Magistratus aliqui eligerentur, uterque amico suo potissimùm suffragabatur: sivè ius dicerent, semper diversa sentiebant, magno interdum illorum periculo cuia res agebatur. Imperandi è contrà cupiditas, quâ numquàm Regii destituuntur heredes, optumâ retunditur ratione, et ne ad nimiam ii incumbant ambitionem impeditur; uni si soli Regnum, et solida si conferatur Maiestas, nec ceteri nocendi facultatem, Imperii aliquâ habeant participatione.

[Note: 10] Portionibus autem si inter plures fratres dividatur, infirmius multò futurum est Regnum (magnitudine quod subsistit et potentiâ) quàm si remanserit penes unum. Ac si tot Regna fierent separata et Res publicae singulares, quot numero filii exstant; eaque rursus pro multitudine nepotum pronepotumque, viriles distraherentur in portiones, infinita fieret partitio: tum Imperii, tum et subditorumgravissimo cum detrimento. vide Richter. axiom. politic. 93. Arnisaeum. relect. 2. cap. 2. sect. 7. nu. 14. et item num. 28. etc. Indè ob bonum publicum, et in honorem ac favorem Imperii introductum, et abipsâ naturâ monstrarum esse Curtius senior ait: cons. 66. vol. 2. ut hoc modo Principatus et qui sub eo, integri quietique servarentur. Quodque tradunt nostri Doctores, subditos non posse impedire divisionem: Alphons. Moditius, §. plebiscitum. dubit. 44. hoc non intellige de statu unito, qui in Rei publicae formam transivit; sed ubi territorium aliquod, dominico non Imperii iure obtinetur. Sicut etiam, ne per rem domiangustiorem, claritas obsolesceret familiarum, in Hispaniâ Maioratus, aliaque adhuc obtinent iura similia alibi. vid. Guil. Perkins. a. rect. ration. moriendi. fol. 121. et sequent. Goldast. 2. d. Maiorat. cap. 22. num. 3. Et ità in Galliâ, consuetudinariam quam vocant, quae nempè iure non utitur


page 57, image: s061

communi, solus inter Nobiles Primogenitus succedit in Castro seu Manso antiquo (le principal manoir) et in eo simul terrae spatio, quod circa eandem est domum; le vol du Chappon appellant. ex Natal. Comite Goldast. dicto libro 2. c. 19. nu. 5. Idque est Francorum vivere iure: Petr. de vineis. 6. Epist. 26. d differentiam Longobardici iuris, ubi ex aequis portionibus capiunt hereditatem fratres. Guil. Ranchin. tractat. d. success. ab intestat. §. 10. num. 6. et sequen. Betsius. d. pact. famil. cap. 9. a princ. fol. 500. etc. Laudabiliter itidem maiores nostri, ut Tacitus refert, d. morib. German. omnia praedia, praediatoriaque iura, uni deferebant: reliquis cum pecuniolâ abire iussis: eiusque moris vestigia conspicimus apud nostrates; in den Höfen die Giltbar seind, darinn gemeiniglich der Jüngst die Vorsitz Gerechtfsami hat. Welche Güter man nicht so leichtlich solte vertheilen lassen. Pariles ritus obtinent in aliis quam plurimis Regnis.

[Note: 5] Potentissimus Magnae Britanniae Rex, Iacobus primus, ad subomvenda discordiarum et aemulationum semina; duo Regna Angliae et Scotiae, uno Magnae Britanniae nomine, et iisdem etiam Legibus in unum Regnum redegit: hinc Symbolum illud Regis, inscriptum Aureis eius, a paucis vero intellectum. Henricus Rosas, Regna Iacobus. v. Nicol. Betsium. d. pact. famil. cap. 8. fol. 328. ego disput. pol. 1. thes. 41. class. 1. et disp. 8. thes. 42. class. 2. Et idem insuper Filio suo, ne Regna cum Fratribus dividat, sed ea unus unita reservet, nec Fratres sibi pares, sed inferiores et subditos ferat; in libello quem titulo Doni Regii insignivit, perpetuale instillavit praeceptum. Duo Regna habet, prius per multa saecla a se invicem disiuncta: et tamen unire ea, quam duobus ex aequo relinquere Filiis, magis voluit Regum ille nostri saeculi maxume prudens.

[Note: 6] Non sine caussâ Iohan. Tilius in comment. dereb. Gal. lib. 2. pag. 117. asserit: si in primâ secundâque familiâ, Regnum indivisum primogenito adhaesisset, satis firmum Imperium


page 58, image: s062

Galliae futurum (quatenus humano Iudicio fit probabile) ad instituendam tuendamque Orbis Monarchiam. Et experientia testatum fecit, numquam nisi civilibus bellis insecutis, Franco-Galliae Regnum divisum fuisse. Dum enim singuli magnitudinem aequare connisi sunt Paternam, seque angustis nimium finibus clausos putabant; externa primum, mox et domestica exorta sunt Bella, quóad unius ad arbitrium omnia revocata fuère. Paul. Aemil. in vitâ Childeberti et Chereberti. Girard. tom. 1. histor. Gal. lib. 1. fol. 73. ubi de Clodovaei, fol. 92. ubi de Clotarii, et libr. 5. fol. 433. ubi de filiis Ludovici Pii. Quod postea Hugo Capetus, Primogeniturae et Appanagii ut vocant constituto iure, perpetuâ saluberrimâque firmavit legislatione. Girard. tom. 1. libr. 6. fol. 538. Iohan. Bodin. 6. d. Rep. cap. 5. fol. 734.

[Note: 7] At vero tam in Legitimo, quam (non aliter disponente Patre) in Hereditario Regno, Iure Gentium, moreque ita comparatum est vetusto; ex pluribus filiis, Regnum PRIMOGENITO ut cedat (Quamvis primogenitos, magis quam ceteros degenerare censeat Richterus, axiom. Oeconom. 54.) Primusque semper habetur, maxumus natu ex liberis eius, qui ultimo regnans discessit. Tiraquell. in praefat. tract. d. Primogen. per disscurs. Bodin. 6. de Rep. cap. 5. fol. 729. Petr. Gregor. 7. d. R. cap. 5. Dn. D. Harpprecht. ad tit. Instit. de success. ab intestat. in princ. nu. 102. Guilhelm. Ranchinus d. success. ab intest. §. 10. num. 1. Peregrin. de Iure Fisci. lib. 1. c. qui Iura Fiscal. hab. num. 48. Zecchus, 1. cap. 3. sub num. 3. Eberart. a Weihe de success. praerog. G. 6. b. Goldast. de Maiorat. 2. cap. 30. et lib. 3. cap. 8. ac seqq. Arnisaeus. in polit. c. 9. fol. 214. Hieron. Treutl. vol. 1. disput. 19. thes. ult. Frider. Tileman. disput. ff. 2. thes. 12. Henr. Velsten. cent. quaest. polit. dec. 7. thes. 1. Nec adprobare possum Zasii traditionem, qui cons. 20. nu. 12. etc. scribit; defuncto primogenito, eius iura haut transire ad eum quifit secundo natus: licet eam Cothmannus quoque cons. 15. num. 54. et seq. lib. 3. verissimam esse dicat, et


page 59, image: s063

adstipuletur Alfons. Moditius. §. Lex. dubit. 60. num. 16. Quippe primogenito sublato, per ipsam naturam surrogatur sequens inordine nascendi. vid. Goldast. 3. cap. 5. num. 3. tract. d. Maiorat. Et hûc confert quod operose Mantica deducit: tr. de coniect. ult. volunt. lib. 8. tit. 10. n. 6. et seqq. filium quoque secundogenitum, primogenitum recte dici, si decesserit primus. Et tandem n. 8. subiungit: valde periculosam esse Zasii opinionem, quâ contra communes Doctorum traditiones putet; hanc Primogeniti qualitatem, ad secundogenitum non devolvi. Et sic remoto Ruben, primogeniti ius habuit Iudas.

[Note: 8] Sane hoc postulat ordo, non tantum naturae atque divinae Legis; sed et omnium ubique gentium usus observat, ut prior nativitate, propior sit successione. De Ruben Primogenito suo, Prophetico spiritu commemorat Patriarcha Iacobus: Genes. 49. v. 3. Tu Ruben Primogenitus meus fuisti, vis mea et principium potentiae meae: excellentia dignitatis et excellentia roboris. Duas hîc attingit praerogativas, quae eius ut primogeniti fuissent futurae; nisi se Incesto commaculâsset: Una est Dignitatis, quâ fratres sibi subiectos habuisset; Altera roboris, ex duplâ hereditate. Imman. tremel. ibid. Goldast. dict. libr. 2. cap. 26. num. 1. Idem probat et Livius, dum Perseum Philippi Macedoniae Regis filium natu maiorem, cum Demetrio fratre Regnum appetente, ita loquentem inducit: Regnare utique vis; huic spei tuae obstat aetas mea, obstat Gentium Ius, obstat vetustus Macedoniae mos. Ut et Iustinus lib. 2. de Darii filiis loquens: Ex his, inquit, Artomenes natu maximus, aetatis privilegio Regnum sibi vendicabat: quod ius et ordo nascendi, et natura ipsa Gentibus dedit. Certe olim, tam apud Aegyptios, Moabitas, Albanos, Graecos, Athenienses, Macedones, Troianos, Persas, Numidas, quam Germanos, omnesque gentes consuetudo fuit, at que hodiè adhuc est (et ea quidem à Iure approbata) ut in his quae sunt dignitatis, primogenitus ceteris


page 60, image: s064

praeferatur: uti videre est ex exemplis, quae allegatis supra num. 7 locis adducunt Bodinus, Tiraquellus. P. Gregor. Tholosan. Lancellot. Conrad. in Templo omn. Iudic. 1. cap. 2. §. 1. fol. 473. § 483. Arnisae. 2. relect. cap. 2. sect. 8. per tot. Quin etiam Indos, tam ad Orientem, quam Occidentem positos (exceptis Mexicanis. vid. num. 11. hâc dissert.) tametsi pene ab omnibus humanitatis artibus remotissimi sint, eodem tamen iure usos esse comperimus. Sicque recte Alphonsus, X. eius nominis Rex Hispaniarum, et Romanorum item electus Imperator, in Iuris universi corpore, quod Partitas indigitavit, part. 2. tit. 15. L. 2. ita notanter rescribit: Maioria en nacer primero, es muy grande sennal de amor, quae muestra Dios a los hiios de los Reges. Car aquel a quien este honra quiere hazer, bien da a entender, que lo adelante, e lo pene sobre los otros; porque le deven obedecer, e guardar, assi como a padre e a Sennor, etc.

[Note: 9] Barbari sunt modi, Legesque Successonis absurdae, quae aliis quam Primogenitis, quam etiam ad filios Regum, deferunt Regnum. Uti in Regno Calecuti, Filio Regiae Sororis. Osorius histor. Portugall. lib. 1. cap. 3. Ut quoque apud Germanos olim, quidam sanctiorem illum sanguinis nexum, inter avunculum et sororis filium qui est, arbitrabantur; quam euminter liberos et patrem. Quia nempe de sororum magis, quàm propriis liberis certi esse quimus. Cluverius, Germ. Antiq. lib. 1. cap. 21. Lyciis certe nulla alia fuit ratio, temporibus antiquis; quia Matribus omnes genus ducebant. Herodotus libr. 1.

[Note: 10] Absonum est, si Fratres vicibus imperitent alternis. Quemadmodum Patrum nostrorum memoriâ, inter Ioan. Friderici Saxonis, quondam septemviri Filios, cum convenisset, ut alternis gubernarent; maiorque natu, sive aetatis praerogativâ, sivè ex conventione prior rebus praefuisset. is postea dulcedine Imperandi illectus (uti putabatur) alteri cedere recusavit. Thuan. 37. fol. 768.


page 61, image: s065

[Note: 11] In Mexico, non filiis sed fratribus, et filiis fratrum pertinet Regnum. Hist. Indiae general. lib. 2. cap. 76. Levin. Apollon. Histor. rerum Pervin. lib. 1. fol. mihi 36. b. Sicut et Rex quondam Vandalorum, hanc Legem Successionis Testamento suodixit: Fratri ut morienti succederet Frater, ullâ sine controversiâ Fratris Filiorum; et post Filios, quicumque ex virili prole, proximo cognationis gradu attingeret ultimo defunctum: et ex his qui ceteros praecederet aetate. ut est apud Procpoium lib. 1. de Bello Vandal. et Sigebert. in Chronic. Ex hâc praerogativâ aetatis, in Senatu Romano Demetrius olim contendebat, Regnum Syriae sibi deberi: aequum esse dicens, ut quemadmodum ipse iure Gentium maiori cessisset; ita etiam nunc pupillus, filius. Antiochi fratris, locum sibi daret. Quod Senatus ei recte denegavit. Iustinus lib. 34.

[Note: 12] Consuetudinem non absimilem in Numidâ, aliisque Africae partibus, et generatim apud Mauros fuisse; ex Livio et Iohan. Vasaei Hispaniae Chronico, Cabotius monstrat lib. 1. cap. 11. fol. 66. et seq. Ac ne ad pueros unquam perveniret Regnum, in Arabiâ fratres defuncti filiis praeferri, memorant Alex. ab Alexandro, 6. Genial. cap. 10. et Gramaye. Hist. Asiat in Anal. Antiq. Arab. sect. 2. fol. 527. Sicut ewt in Moscoviâ, impuberem Ducis filium, Patruus in Successione antecedit. Bodinus 6. de Repub. cap. 5. num. 731. Lips. monit. polit. cap. 4. monit. 3. exempl. 5. Illustre egoaliud, non ita ante multos quod accidit annos, superaddam exemplum. Muleius Mahametus, Maroci et Fessae REX, qui Imperio Merinensium in Mauritaniâ Tingitanâ everso, primus Regnum in familiâ Cherifiorum fundavit; ex consilio Procerum sancivit, ut filii Regis, secundum aetatis sibi invicem succederent gradus: ut ita dum ad omnes ius Regni perveniret, dissidiorum contentionumque occasio tolleretur omnis. Et iussit hoc decretum inviolabile ad posteros servari; tantumque perfeccit, ut Regni Primores iurârent, operam se daturos; irritumne


page 62, image: s066

id in perpetuum redderetur: nec vero Principes tantum; sed et Regii liberi in eandem Legem, conceptis verbis iusiurandum dederunt: At plura antequàm dicam, Marocensium et Fessanorum priùs subiungam Regiam Genealogiam.

Muleius Xarifius, ex Mahameti prosapiâ.
Muleius Mahhametus Xequus.
Abdallas. Abdelmunen. Abdelmelecus. Hametus.
Mahametus. Banacar. Hazar. Ismaël.
Xequus.

Muleius Abdallas Patri ex Lege successor, naturali ductus inclinatione, filio Mahameto Regnum stabilire; et cum hoc aliter fierinequiret, secretò caedem fratrum agitare coepit, et nonnullorum effecit. Abdelmelecus (quod cum heredes de Successione litigant fieri solet plerumque) ad externa auxilia confugit, eximiâque gratiâ in Imper. Turcici floruit Aulâ: cuius etiam ope, Abdallâ mortuo, eius filium Mahametum, iam Regni possessione gaudentemdeturbavit. Mahametus Lusitaniae Regem Sebastianum, ad Patrium et Avitum Regnum recuperandum, in auxilium vocavit: at unâ cum co victus, in fugâque occisus, Lusitaniae inexplicabilem illam Successionis controversiam concitavit, et Mauritaniae Imperium patruo Hameto (cuiid Abdelmelecus, tenero neglecto filios destinârat) relinquere fuit coactus. vide Hist. Belli Africani, in quo Sebast. Lusit. Rex periit. Hieron. Conestag. lib. 1. et 1. Thuan. lib. 65. fol. 149. Hameto Anno 602. vitam naturae reddente, civilia iterum inter Liberos exorta sunt bella: quae adhuc dum finem, sicputo, non habent. vid. Emman. Meteranum, in der Niderländischen History lib. 24.

[Note: 13] Et híc notandum est, magnum inter Ius prwtotokei/as2, seu Primogeniturae, et Maioratum speciatim sic dictum, esse discrimen (quamvis non rarò permistè usurpentur. Goldast.


page 63, image: s067

lib. 2. d. Maiorat. cap. 5.) In illo, fundamentum est primogenitura; inibique rectissimè dicunt, eundem esse seniorem, proximiorem et primogenitum. In Maioratu contrà, praerogativa aetatis est fundamentum: et ille ad Successionem vocatur, qui in familiâ post mortem possessoris maior natureperitur. Arnold. Engelbrecht, disquis. d. Iurisd. Imper. thes. 141. lit. c. Hoc enim est propriè ius Maioratus, quod aliquandò ità statuitur in eos, familiae qui sunt eiusdem; ut semper natu maxumus, maiorque aetate, etiam exgeniculo remotiori succedat. Idque eo praecipuè fine, ne unquàm tutelae sit locus: sed proprios semper Dominos habeat Principatus. Betsius de pact. famil. cap. 8. fol. 461. vid. suprà num. praeced. à princ. Et hinc in innstitutione Maioratus, Repraesentationem esse nullam omnino attendendam, Doctores nostri censuerunt. uti ex Decio, Mandello et Menochio assertat Goldastus, discurs. exoterico de iure repraesentationis: eiusdem tractatui de Maioratu suffixo. nu. 33. Est et Legatum Familiae, quod Verschickhungen vocant, res usitatissima inter Germanos, et semper natu maior usumfructum ex eâ repraelegatâ sibi habet, quòad fruitur vitâ: illoque defuncto, adcum devolvitur statim, qui tunc aetate maximus in familiâ invenitur; et ità deinceps. Conr. Ritterhus. in par it. Feud. cap. 18. adfin. fol. 260.

[Note: 14] Pariter et hoc ad ius Successionis nil conterre videtur; quod senioribus familiarum, suus merito manere debet honor: vide Dn. Goldastum, in Seniore, libr. 1. cap. 6. et seqq. multis. cuius quippè intuitu (regiminis exceptà dignitate) etiam Imperiorum Regnorumque heredibus, ceteri agnatiaetate quandoque praeferuntur. Goldast. d. loco, c. 15. et seq. Praesertim, cap. 21. et 2. cap. 1. Quamvis in Galliâ, ne legitimae Successionis ordo intervertatur, hoc non observetur: ut ex Thuano refero. infrà lib. 3. dissert. 3. num. 3.

[Note: 15] Primogenitus quis sit, non est quòd anxiè scrutemur; cùm verbiindicet etymon, eum esse qui primus est in ordine


page 64, image: s068

nascendi: cap. qui prior. de Reg. Iur. in 6. vereque et naturaliter Primogenitus habetur, ante quem nemo (qui adhuc vitâ fruatur. suprà, nu. 7.) est natus; sivealius post eum natus sit, sive non. c. Ioseph. d. verb. signif. Molinae. ad Consuet. Paris. §. 13. gl. 1. à princ. Adeò, ut si duo simul edantur partu uno eodemque, is qui primus ex utero prodiit in lucem; quamvis momento temporis alter eum fuerit secutus, prioris aetatis nihilominùs gaudeat iure.e Genes. 25. vers. 26. et 33. Tiraquell. de Primogen. quaest. 1. nu. 8. et 9. et quaest. 2. Fieri autem per rerum naturam non potest, ut duo simul, plurésve, unoimpetu ex utero matris erumpant: l. Arescusa. d. statu homin. et igitur semper poterit esse notum, quis nam ex dubus gemellis primogenitus exsistat.

[Note: 16] Quid tamen, si in ipsâ nativitateid incuriosiùs ab obstetrice, atque aliis quae aderant personis, fuerit observatum: aut pòst quis primogenius siet, oculorum consuetudine discerni non possit. Quippé nam sunt interdùm, quod Plautus (in Menaechmis) ait:

Ità formâ simili pueri, ut mater sua
Non internosse possit quae mammam dat.

Undè et quae inter se valdè similia sunt, gemina dicuntur. Quis ergò, uter duorum filiorum priorsit natus cùm ignoratur, succedet? Ad Apollinis olim oraculum Lacedaemonii confugerunt, cùm Aristodemi uxor geminos peperisset, nec primogenitum dignoscere posset, vel non vellet. Ex Herodoto Nicol. Cragius d. Republ. Lacedaem. libr. 2. fol. 53. In diversas etiam partes abeunt Interpretes Iuris. Alii utrumque admittunt, alii excludunt utrumque; alii digniorem censent cligendum. Quâ de quaestione latissimè tractant Hieron. de Caevallos. opin. com. contra com. tom. 1. quaest. 248. Molinae. d. §. 13. num. 3. et multis seqq. Ludov. Molina, d. Maioratu. disput. 624. fol. mihi. 164. etc. Dan. Moller. semestr. 2. cap. 29. Ego eorum sententiam magis probarem, qui Sorte rem dirimi volunt. Non quippè


page 65, image: s069

aequum et verum semper videtur, Doctorum nostrorum axioma illud vulgarum; Quaestionem tantùm iuris, non dubium facti, sortitione terminari debere. Nullo id iure probatur: et rationes eaedem, quibus in dubio iuris ad Iudicium recurritur Fortunae; aequè militant in incertitudine facti, quòd aliter commodè nequit explicari.

[Note: 17] Sanè censetur maior natu in re proposità, etiam qui mortuà matre, ventre scisso, in lucem editus est vivus. Qualem nascendi sortem habuisse ait Ludovicus Molina, Disputat. 634. fol. 163. Ferdin. Albanum, strenuissimum illum Belli Ducem. Caesares, vel Caesones vocant, et etiam Ingenitos nonnulli. Goldast. in not. ad auctores rer. Aleman. tom. 1. part. 1. folio 204.

[Note: 18] Sed et ventri, id est posthumo Regis, qui adhuc in Matris suae utero est, Regius honos habetur. Et sic apud Persas, Sapor, Patre mortuo, cùm Matris utero adhuc gestaretur, Rex appellatus fuit: ac proptereà Cidarim, seu Tiaram, ventri Reginae imposuerunt, et vix dum conceptum, Regem pronunciârunt. vide Dion. Gothofred. de Tutel. Testam. Electorali. lib. 6. replicat. 40. fol. mihi 288.

[Note: 19] Ius autem Primogeniturae, semel ab initio legitimè introductum, non posse à Successoribus in praeiudicium Populi (vel Domini, si Regnum sit Feudale) aliis pactis mutari: et in ipsorum Successorum detrimentum, nec quidem cum consensu Ordinum vel Domini directi, id fieri permitti; expeditum esse videtur. et id demonstrat illustris de Slesvvicensi Ducatu, inter Daniae Regem et Holsatiae Duces Anno 1567. exorta quae fuit contentio. vid. Betsium tract. d. pact. fam. cap. ultim. fol. 673. et seq. et sup. diss. 2. nu. 21.

[Note: 20] Non multam etiam dubitationem dare videtur, an Filius Primogenitus, in fratris favorem, huic suae praerogativae renuntiare queat? vide suprà diss. 2. num. penult. et infr. diss. 10. num. 4. (cuius rei exempla interdùm reperiuntur. vid. Iohan.


page 66, image: s070

Lauterbach, in Principe Christiano, cap. ult. num. 128.) Modò hoc fiat verbis disertis, vel actu consensum expressum approbante. post Tiraquell. Betsius cap. 9. fol. 469. etc. Carolus Quidem Molinaeus, d. §. 13. gloss. 1. num. 28. etc. et gloss. 3. num. 27. Primogenito à successione abstinente, non soli tunc secundogenito proximo; sed ceteris primogenituram accrescere ex aequo, nonnullis evincere conatur argumentis; quae in Regiâ successione vim omnem amittere videntur. Non enim iille renuntiando vel alio suo facto, ut Regnum dividatur, potis est efficere: et causa constitutionis protogonias, vel sola vel praecipua semper est odium periculumque divisionis, quam nec omnium consensu inducere licet. remissivè Rosenthal. cap. 9. conclus. 55. in not. lit. a. ad fin.

Dissertatio V. DE MEDIIS AD ALENDOS SECUNDOGENITOS OPPORtunis.

[Note: 1] CUM more Gentium et Iure *prwttkei/as2, Primogenitus Partri succedit; tuncheres ipse Imperii solus, Fratres ceteros excludit. Indeque nostri dicunt Doctores; Primogeniti Legitimam, totum esse Regnum: ità ut etiam ad solum Primogenitum pertinere dicantut res mobiles, thesauri, Bombardae, fructus item pendentes, annui reditus, bestiae quae in silvis vel ruri vagantur, et quaecumque publicam ad provinciae utilitatem sunt destinata (tanquàm Instrumenta fundi) quod multis rationibus ostendit Dn. D. Henr.


page 67, image: s071

Bocerus. d. Success. Feud. cap. 3. Quaest. 49. et seqq. usque adfin. capitis. addatur Frider. Pruckman. consil. 1. vol. 2. Qu od enim Princeps acquirit ut Princeps, Successori in principatu, non patrimonialibus heredibus debetur. l. quod Principi. 56. d. legat. 2. l. 1. in princ. d. Iur. Fisc. Cùmque Primogenito, sapiens praevisio maiorum deferat Regnum, publicaeque intuitu salutis, ea quam aliàs ex aequo in liberos omnes habent Parentes, propensio negligatur; sanè probabile non est, vel Populum vel Primogeniturae constitutorem, uni Regnum tribuere; eaque sine quibus commodè administrari non potest, eidem adimere voluisse: quae accessorium connexum, Regnique sequela exsistunt. Et non aequum est, illa quae ad defensionem, conservationem, vel amplificationem Reip. conferuntur, vel ex Regni visceribus extrahuntur, ab aliis in privatos usus transferri. Quà ratione in Italià fratri minori, ex potentissimà familià oriundo, Thesauri nostrà hâcaetate denegatam fuisse divisionem; cum ipsius quidem magnâ indignatione, sed summo iure, Nicol. Betsius refert. cap. ultim. fol. 730.

[Note: 2] Porrò cùm Regna vel Principatus, aliorum territoriorum accessione quandoque accipiant incrementa; et omnia ideò pariter ad natu maiorem spectabunt (quamvis Nicol. Betsius tract. d. pact. famil. illustrium, dissentire ucap. ult. fol. 679.) Dummodò illa bona, acquisita per Principes vel Reges, Regno, et Regiae Coronae unita; vel etiam viribus Regni sunt acquisita. Bartol. in l. si convenerit. §. si nuda. d. pignorat. actione. Sicut in Galliâ, omnes sive vi, sive successione Provincias adiunctas, accessortè Regno incorporare, et eiusdem cum capite naturae, qualitatis ac conditionis facere solent; et aequè in Primogeniti transdere potestatem. Idque naturam unionis seu incorporationis, imò et aequissimam aequitatem postulare videtur: rarò quippe nisi ope Regnique viribus, imperium assoletaugeri. Ac conferunt hûc, notata Alfonsi Moditii. §. Plebescitum. dubit. 64. Sicque


page 68, image: s072

Ferdinandus Arragoniae Rex praetendit, Regnum Neapolitanum opibus Arragonici Imperii partum, ad id pertinere: nec ab Alphonso Spuriis suis relinqui potuisse. Thesoro Politico. part. 1. fol. mihi 82.

[Note: 3] Sanè res unita, sapit naturam et conditionem rei cui unitur, eiusque privilegia et consuetudines assumit: et augmentum quod fit alicui rei, sortitur eandem naturam, quam habet res cui id est adiectum. Sic et mixtum sequitur simplicium naturam, et connexa iudicantur sicut ea ex quibus connectuntur. Indè nonnulli haut improbabiliter concludunt; bona allodialia quaequae successioni insunt, ad Primogenitum pertinere: etsi privilegium Primogeniturae tantùm de Feudalibus loqui videatur. Defensio Discursus utcumque Iuridici, in caussâ Iuliacensi. fol. 47. etc. et fol. 76. Estque Nicol. Betsii modò dict. loco. à nobis opinatio discrepans, de eo subaudienda casu; ubi natura rei auctae; diversa vel incompatibilis est cum augmento.

[Note: 4] At aliis quâ ratione fratribus erit prospiciendum? non enim ut apud Lacedaemonios olim, pari iure cum civibus aliis vivere volunt: nec etiam satis esse putant, si cum Filiis Davidis Iustitiae Sacerdotes, sive Consiliarii aut primores Regni constituantur. 2. Reg. 8. vers. ult. ubi Vatablus, et Dn. D. Andreas Osiander. Ferè nulla fides, nec amicitia inter eos est firma, qui heredes unius sunt Regni: ita ut miraculi loco esse dicat Trebellian. Pollio, in Claudio. si fratres se invicem ament. Et numquàm ferè Consiliarii mali desunt, qui odia Fratrum satagant inflammare. (La plus part des enfans des Rois, n'ont iamais faute de mauvais Conseillers, qui les animent les uns contre les autres. Girard. lib. 1. fol. mihi 142. et seq.) Verùm odia fratrum turpissima sunt: Richter. axiomat. hist. 223. nihilque optabiliùs, reique publicae magis salutare invenitur, quàm concordia fratrum, Regis defuncti filiorum. Guazzus d. Civil. conversat. lib. 3. fol. m. 572. Sallusti. in Iugurth. Et


page 69, image: s073

tunc Rem publicam iuvat, Principi plures filios esse. Ieh. de Marnix. sect. 5. resolut. 4. Quod elegantissimis hisce versibus Ariosto expressit, cant. 3.

Il grande amor di questa bella coppia,
Renderà il popol suo via più sicuro;
Che se per opra di vulcan, di doppia
Cinta diferro havesse intorno il muro.

Quâ ergò ratione cum minoribus fratribus est agendum; ut firma, in hâc inaequalitate, ipsis cum Primogenito amicitia constet? Et quidem materiam hoc nostro in casu subducere tumultus, varii variis aggressi sunt modis.

[Note: 5] Maximam Regum esse occidere fratres: hancque eo in loco haberi, quo apud Gcometras sunt quae data vocant et concessa; circa quae disputatio admittitur nulla; Testis est in Demetr. Plutarch. num. 10. Primum ferè semper facinus fuit novi Principatus, caedes fratrum. Quin et ipsi Patres, uni Filio ut tutò Regnum relinquere quirent, ceteros sustulerunt interdum. Deiotaro Regi plures filii fuêre, quorum cùm ipse uni relinquere Imperium, atque omne patrimonium cuperet: quò id facilius efficeret, ceteros omnes manibus suis trucida vit. Vinitorum exemplo: qui cùm vitis aliqua complures emiserit surculos, unum modò ex eis relinquere, alios amputare consueverunt; ut is qui relinquitur, maior et augustior fiat. Anton. Muret. 8. variar. cap. penultim.

[Note: 6] Par est Turcarum crudelitas adversus fratres. Ex Turcarum Imperatorum filiis, si patri quis successit, reliquos mortis manet necessitas nunc inevitabilis, Camerar. 1. meditat. 88. Priscis qui eius gentis moribus, mutuâ se benevolentiâ complecti, et debito prosequi honore solebant: reliquit enim moriens Osman (à quo et hodiè Osmanidarum seu Ottomanorum progenies) filios post se duos, et in his natu maiorem Urchanem; alterum Aladinum Bassam. Erciscundae familiae paternae, cùm Comitiis dictus esset dies,


page 70, image: s074

Fratrem interrogavit Urchanes, quid faciundum de hâc putaret hereditate? Respondit Aladin, constituendum ante omnia Regem in ditione paternâ, qui pastoris boni munere fungeretur, incolas Regni benignè regeret et defenderet: huic et equos, et equas, et boves, et oves omninò deberi, ceu Patrimonium Principis: quandò pater etiam militiae caussâ solitus fuerit hos alere; nullum heîc se vel hereditatis adeundae, vel successionis sibi ius vindicare. Quibus auditis, Aladinem Bassam denuò compellans Urchan Gasis: Ergò tu mi frater, inquit, Pastoris hoc in te suscipe munus. Nequit hoc fieri subiecit Aladin, quando Pater adhûc superstes, Regium tibi ius, dignitatemque tribuit lubens. Te vivo nihil mihi derit, cùm et frater natu maior, et patris mihi sis loco. Iohan. Leunclav. histor. Musulman. libr. 4. Magnum certè documentum, etiam in Barbaro, humanitatis et civilis virtutis: Christianis Principibus imitandum. Erant eius aetatis (dicente historico Turcico) homines ita comparati, ut frater consilia sua cum fratre communicaret; quique rectissimè consuluisset, in eius sententiam lubens alter ibat. Nulli mutuis se Parricidiis fratres è medio sustulerunt, ante Baiasitis Chanis Imperium, quem Gilderunem appellaverunt. Leunclav. in Annal. Turcic. fol. 10. Sed ab eo tempore, potior inibi est conditio occupantis: et sunt qui existimant, unicum hoc fundamentum esse Imperii Turcici, ac inter Arcana Domus numerat Clampar. 5. d. arcan. cap. 2. Non Turcae Imperii aemulos ferunt, inquit, Gislen. Busbequius, in suo itin. Constantinop. nec per milites praetorianos omninò ferre possunt: qui, si quis fortè Fratrum sit, praetereum qui regnat superstes, congiariorum petendorum nullum finem faciunt: si recusantur, statim audis; Salvusfrater sit, fratrem Deus nobis servet. Ita Solimannus blanditiis Roxolanae persuasus (quae ut filiis suis Regnum pararet, privignis necem procurare satagebat) sic in animum induxit, nihil sibi Relligione


page 71, image: s075

antiquius esse debere, ac ne liberorum quidem salutem: Musulmanam autem Religionem, Regni tutelâ et Osmanicae familie Imperio contineri; hâc afflictâ, illam stare non posse. Domui suae non aliundè ab ullâ vi certius exitium imminere; quàm à dissensionibus domesticis: proindè ut domus et Imperium, atque cum Imperio Relligio conservetur', quâcumque ratione, vel cum liberorum parricidio, intestinis discordiis occurrendum esse. His rationibus inductus Solimannus, cùm filium Mustasfam antè in oculis suis occidi iussisset; etiam in Nepotis consensit interitum. Quin et is adhuc puer et impubes, funestâ avi sententiâ prounciatâ, ex disciplinâ gentis statim respondisse fertur: se hoc non ut Imperatoris, sed tanquàm Dei, cui parere sit necesse, accipere iussum, et cum dicto, cervicem laqueo praebuit, animo aequo. Tuan. histor. lib. 12. ad fin.

[Note: 7] Et quoque Cardanus, in Encom. Neronis. fol. mihi 196. hanc crudelitatem approbare videtur. adde Estienne Pasquier, libr. 5. des Recherch. cap. 1. Amiratum 1. discurs. ad Tacit. 6. Sic et Augustus Imper. ab Arrio Philosopho edoctus, Caesarum multitudinem pernitiosam esse; Caesarionem quem ex Iulio Caesare Cleopatra concepisse iactitabat, per fraudem interfici curavit. Sueton. August. cap. 17. adfin. ibique Beroald. Non verò ulli hominum placere posse Barbaricum illum ritum, Diabolicamque esse opinionem eorum, qui dicunt: Quòd ut calx aedifica compaginat, quae aliter consistere nequîrent: sic sanguis omnium qui dominationi obstare queunt, consolidet novi Principis Dominatum; pluribus ostendit Arnisaeus, 2. relect. cap. 2. sect. 9. à princ. vid. Annibal. Scotum, in notis ad Tacitum. fol. mihi 14. Ego illud tantùm adiungo, quod Divinae Maiestati, quod pietati naturali contrarium est, vix diù durare posse. Imò potius huiuscemodi moles, nimiâ vitiorum atque scelerum multitudine onerata, ventrem faciet et ruinam minatur. Clapmar. 5. d. arcan. 5. ad fin.


page 72, image: s076

[Note: 8] Hoc incommodi ut effugiant, nec tamen Regna divellantur, mortem civilem, id est, Captivitatem elegerunt alii. Apud Abyssinos, Regii gentiles et fratres agnatique in unâ quâdam educantur arce, in monte quae penè inaccesso sita, et valido praesidio custoditur; turbas aut partes ne facere queant. Alvarez. in hist. aethiop. fol. mihi 103. Sic et Caliphae (magni quondam in Arabiâ Reges, et ex prosapiâ Mahometi) singulos ex gentilitiâ ipsorum familiâ qui superstites erant; catenis ferreis vinciebant; singulis sua Palatia intra maximam Regiam tribuerunt, atquè singulis horum aedibus, praefecêre custodes, ne quis ad versus magnum illum Regem, novarum rerum aliquid tentet, observantes. Ubi ii convivia exercebant, et genio per totam vitam indulgebant. Beniamin Tudelensis in itinerario suo, fol. 61. et seq. Et pariter ut Abyssini, Regios filios (primogenito excepto) Chinenses castris includere aiunt. vide Arnisae. libr. 2. relect. cap. 2. sect. 9. num. 10. etc.

[Note: 9] Nos dum Primogenito in successione attribuimus primas, adeò iniqui non sumus, ut reliquos fratres, vel relegandos, vel occidendos, censeamus. Sed Baldi ICti Regulam conmprobamus; quâ dixit: In naturâ pari, non debere contraria instituî; et interfratres aequalitatem servandam esse, procedere in rebus privatis: in Regnis verò aliter observari; ibi enim reliquos fratres sat habere, si honorificè sustententur. Siquidem ex bonis Paternis, etiam ex naturae Lege, filiis debeantur alimenta. Arnisae. cap. 9. doctr. polit. fol. 218. et seq. Indè in Aureâ Caroli IV. Bullâ, licet ea inter Electores saeculares, unâ cum dignitate Electorali, Dominia, Principatus, Ducatus, Protogenio solùm concedat: et tamen conditio adicitur singularis, ut clementem se ac pium erga ceteros suos fratres, sororesque exhibeat, atquè iis alimentariam assignet portionem. titul. 24. vers. Vnd wa jhme in solchen Sachen.


page 73, image: s077

[Note: 10] Et quoque ista Alimenta omninò respondere debent dignitati personae. Ideò magnificè, ut Principes decet, tractandi: ita ut dignitatem suam salvam tectamque tueri queant. Idem docent et nostri Feudistae: quòd nempè, licet in Feudo iure Francorum concesso, Primogenitus non sit obligatus fratribus Legitimam dare: tunc nihilominùs, si alii non haberent, unde sese sustentent condignè; iis pro ratione Status, prospicere teneatur. Rosenthal. 9. cap. 55. num. 11. Adeò ut consuetudinem, quae Fratribus nullam protionem relinquit, diabolicam esse dicat Afflictus. ad cap. Imperialem. in prin. num. 7. 17. etc. deproh. Feud. alienat. per Frider. Modò reditus primogeniturae sint opulenti: non enim est cogendus alienare ex proprietate; sed secundum facultates, et pro fructuum proportione, et ex viri boni arbitratu alimentariae illae portiones convenienter sunt aestimandae. argum. l. mulier. §. cùm proponeretur. ad SC. Trebell. Betsius. cap. 9. fol. 603. arnisaeus, 2. cap. 2. sect. 9. num. 27. etc.

[Note: 11] Ferè liberis natu minoribus, vel annuae pensitationes, vel portio quaedam Regni adscribitur certa, quam non Regio teneant nomine; verùm alio titulo, eâque Lege, ut ipsis sine liberis masculis decedentibus, ad Regnum illa denuò revertatur: et ut maiori aetate obligati sint ad Hominium, Fidelitatemque praestandam. Ranchinus, et Hotoman. locis infrà hâc dissert. num. 14. allegandis. vide Arnisaeum 2. cap. 2. sect. 9. num. 28. et seqq. qui tamen sect. 7. num. 86. dissentire videtur. Primogenito etenim quodammodò subsunt ceteri fratres; eaque ideò portio, omni plerumque caret superiori Iurisdictione: nec alio propè iure possidetur, quàm apud nos Viduae Principes Dotalitia sua, quae vulgò Widdumb appellitamus (quasi Viduae victalitium. Wehner. d. verb. signif.) In iis enim, duabus potissimùm cautelis utendum esse, Nicol. Betsius monet, c. 5. fol. 181. etc. Nempè (1) ut non praecipuae aut munitae arces, eo nomine Viduis assignentur; sed potiùs aedificia


page 74, image: s078

commoda, et Oeconomiae idonea. (2) Nè plùs Iurisdictiionis in bonis eiusmodi, Viduis illustribus tribuatur; quàm ad conservandam dignitatem suam, et oboedientiam subditorum retinendam, necessarium videtur. Quod itidem hoc nostro in casu, salubri prudentique consilio posset observari. Betsius. cap. 8. fol. 344. Prudentes quoque Principes, Liberis suis minoribus natu, de patrimonio extra Regnum, prospicere solent. vid. Memoir. d. du Bellay. lib. 6. fol. mihi 559. Quae enim extra ambitum Imperii sunt, faciliùs fratribus assignari debent. Extremas verò IMperii oras (maxumè potentibus hostibus vicinas) tutum non esse committere fratribus, Arnisaeus ait: 2. relect. cap. 2. sect. 9. num. 35. quod quoque aimadvertit Regum Francicorum callidissimus, Ludovicus XI. Cominae. lib. 2. cap. ultim. fol. mihi 183. Et item pro arcano, contra Fratres et Agnatos venditat Bodinus, d. Republ. 6. d. R. cap. 5. nu. 737. ut Magistratus summi, haut facilè ipsis concedantur. quod nihil aliud esse mihi videtur, quàm ex cognatis facere hostes.

[Note: 12] Ita Iosaphat reliquis filiis annuas dedit pensiones, civitates et multa munera auri et argenti, ex quibus regiè viverent; Regnum autem Ioramo filio natu maiori. 2. Chron. 21. vers. 3. Sic Cyrus apud Xenophontem, res suas eo modo ordinavit: ut Cambyses Regnum, qui relinquus erat frater, minutiora nonnulla bona retineret. Qui mos etiam apud Saxones initio statim observatus legitur. Apud eos quippè Primogenitus successit in Ducatu: reliqui verò fratres, Dominatus dignitates impetrârunt. Albinus in der Meißnischen Chronick. 1. tit. 16. Et fuit in Germnaiâ positum quondam in usu frequenti, ut natu minoribus per subinfeudationem, vel usumfructum perpetuum prospiceretur: Betsius. c. 9. fol. 603. quae Homagii nomine obtinebant, et deiis primogenito eiusque heredibus, fidelitatem et hominium iurare tenebantur. Cùm è contrà, Paragii iure Feudum possideri dicebatur; ubi


page 75, image: s079

in Successione pares erant titulo et dignitate omnes: etsi natu maximus, maiorem partem quàm posteriores nonnunquàm aufferebat. Betsius. cap. 8. fol. 331. etc. Fauchet. 2. d. dignit. c. 1. fol. 49. Quin et in Angliae, Hispaniae, Portugalliae Regnis, in magno etiam Hetruriae, Parmae, Urbini, Ducatibusque et Principatib. aliis; minores plerumque fratres, certis annuis reditibus, pro qualitate cuiusque Status, contenti esse iubentur.

[Note: 13] Illud etiam in hac Successionis inaequalitate usuvenit (ut iam modò innui suprà nu. 11.) et quod in pactis, vel Statutis constituentibus ius Protogonias simul expressè cavendum videtur: ut Filii secundogeniti, quamdiù ab hereditate fuerint suspensi, titulis reuncient maiorum; et minoribus contenti (retento tamen familiae nomine) sortis bonorumque suorum modulo se haud impares, vel re vel nomine gerant. Quae sanè iuris Primogeniturae nota est praecipua: ut omnes Regiae, Ducalesque familiae, in quibus illud apud exteros locum habet, manifestè demonstrant. Tiraquell. d. iur. primogen. quaest. 33.

[Note: 14] Sed vix putoalibi meliùs negotium hocce, quàm Legibus Franco-Gallorum (postquàm in Regno capevingorum Regalis dividi desiit Successio) explicatum inveniri. Quae etiam paradigmatis loco ei esse possent; qui Ius Primogeniturae constituere vellet. Deeâque re consulendi sunt, Guil. de Monserrato Cathalanus, tractat. de success. Regum. in dubio 2. et seqq. quod scriptum exstat in tract. tract. vetust. edit. tomo. 13. idque propediem singulatim praelo submittam. Francisc. Hotoman. in Franco-Gall. cap. 8. et 9. Bodin. 6. cap. 5. num. 734. Choppin. de domanio 2. tit. 5. etc. Bern. Girard. de l' Estat de France. lib. 3. fol. 352. et seqq. Estienne Pasquier. 2. des Recherch. cap. 14. Tillet, aurecueil. des Rois de Fr. fol. 286. et aurecueil des Rangs de grands. fol. 123. Nic. Betsius cap. 8. fol. 333. et multis seqq. ac cap. 10. fol. 730. Ieh. Papon. libr. 5. tit. 10. des Arrests. Guil. Ranchin. d. §. 10. nu. 2. 3. et 4. Auctor des Recherches de la grandeur des Rois de France. libr. 3. cap. 5. Ac est


page 76, image: s080

mos Iusque circa illud, ita apud eos Sacrosanctum, tamaequo animo illi se subiciunt natu minores: ut cùm Henricus Caroli IX. Frater, in Commentariis iam tum necati Collinii maris supremi praefecti, caput et discursum inveniret, quo Regem monebat, ut in assignandâ fratrum portione hereditariâ, et conciliandâ illis auctoritate moderatior esset; haut eò Collinium minùs sibi amicum fuisse collegerit: sed apertè fassus sit, consilium illud, non nisi ab homine Regi fido, et rerum ipsius studiosissimo proficisci potuisse. Thuan. lib. 52. ad fin.

[Note: 15] Portionem autem illam, Fratribus quae datur partus posterioris, Apennage appellitant Galli: quasi ad panem regiamque sustentationem concessam. Nicod. in dictionar. maiore. Sunt qui à Banno derivatum putant; quasi Abbannagium: ac si quis partem exclusoriam dicat, Hindanweisung, Abbannung. vide althusium, polit. cap. 19. num. 83. Et certa inibi praedia Fratribus, Regis arbitrio, fiduciae nomine fruenda destinantur; quibus sine masculâ prole defunctis, ea ab omni iure pignorum libera, Fisco vindicantur. Non Imperium supremum, non Patronatus, vel ius nominandi ad Episcopatus, Coenobia et alia quae vocant beneficia, ipsis confertur. Idque pessimo matris serviliter filiis blandientis consilio, Primùm Henrico Valesio et posteà fratri ipsius, fuit concessum. Thuan. libr. 6. fol. 103. Est et hoc in Galliis receptum, ut harum assignationum quantitas, in solo Regum arbitrio posita credatur, neque de eius tenuitate conqueri audeant fratres; licet Rex succedens, de eâ aliquid defalcare non prohibeatur: ut sic ipsi contineantur in amore, officio et obsequio erga fratrem maiorem. Quod et in Austriâ fieri solet, ex Friderici II. Imp. sanctione. Petr. de Vineis 6. epist. 26.

[Note: 16] In controversiam hîc trahitur, an Principi non regenti, (einem abgefudnenen Herzen) Iuramentum Fidelitatis subditi praestare teneantur: an item eiusmodi Domicellus, pro


page 77, image: s081

elocandâ filiâ, subditos Regni collectare queat? Deambobus hisce dubiis, latè et doctè disputat Dn. Herman. Vultei. cons. Marpurg. vol. 3. cons. 35. per tot. et posterius attingit Matth. Stephani. 2. d. Iurisdict. part. 1. cap. 7. num. 463. etc. Hisque gemina est, et eodem cuneo findi potest etiam dubitatioilla: an Ordines Regni, Regis fratrem captivum liberare, pro eoque lytrum sive pretium redemptionis exsolvere teneantur? In. affirmantium partes discedunt Vulteius et Matthias Steph. Sed eorum argumenta, ad eum tantummodo casum quadrare videntur; ubi Frater administrationem iurisdictionis a se abdicavit: non ubiin solidum omnem sublimiorem potestatem, ius Primogeniturae defert seniori, et nihil praeter spem futurae, ex incerto tamen eventu pendentis successionis relinquit aliis, videatur Cothman. cons. 3. et. 4. vol. 4.

[Note: 17] Illud vero hîc est notandum: si secundogenitus, eiusve descendentes, ad tempus tam Imperio quam titulo paterno carere cogantur; eum vel eos tamen, eveniente conditione utrumque recupeare. Sicque Fridericus Würtembergiae ac Montisbelgardiae Comes, solo successionis iure, in Ducatum Würtembergensem, sine aliâ speciali Imperatoris creatione Dux effectus fuit: quamvis alias rationes, alii comminiscantur. vide Dn. Bocerum, tract. d. qualit. Feud. cap. 3. n. 19.

[Note: 18] Quaestio item nobilis est; An in Apannagio locus sit Primogeniturae: sevan aequè ut in Regno, portio fratri minori data, indubio perveniat ad eiusdem filium natu maiorem: num verò aequaliter sit dividenda? quod postremum, Rosenthalio placuit, in consil. quodam pro Augusto Iuniore, Brunfvvic. et Lunaeburg. Duce. Alia est dubitatio non m,inùs controversa, An Primogeniti lineâ exstinctâ, eiusque iure ad secundo genitam transeunte; Bona quae secundo genito, Apannagii loco fuêre data, ad tertio geniti posteros debeant pervenire: quâ de re tractatus est singularis Guilielmi de Monserrato, tractatui tractatuum insertus.


page 78, image: s082

His tandem, argumenti propter parilitatem, sequentem iungere placuit discurfum, nmo nine Illustriss. cuiusdant, auctoris (nempe Georgii Iohannis Comitis Palatini) ante aliquot annos praelo quidem vulgatum; sed tamen vulgo hodie vix titulo notum.

Tractätlin, Wie ein Fürstlich Hauß zuerhalten.

V Ach dem wir mit allem fleisigen Ernstlihen Nachdencken haben betracht, wie doch ein Fürsench Hauß, möge Menschlicher Vernunfft nach, mit GOTTes Hilff erhalten werden, am bequemesten in seinem Stand und Auffnemmend: daß in einem Hauß das Haupt respectirt, und dochdie andere Glieder desselben Hauses, auch Ihre gebürliche Vnterhaltung erlangen, und die Landschafften nicht beschwehret, oder in Abgang leichtlich kommen möchten.

2. Als haben Wir befunden, daß zwey Stück in den Fürstlichen Häusern herkommen: Eintweder daß einer die Land allein an sich gezogen, und die andern garschlechtlich abgewiesen, dardurch die andere dann, die eines Stammens und Namens seind, wann sie sich in das dritte Glied verhevraht haben, nicht Grafen Stand führen können, und zu letst, wann sie wider haben theilen sollen, Freyherin oder Edelmans Stand, kaum hinauß bringen mögen.

3. Da man darnach hat befunden, und Augenscheinlich


page 79, image: s083

vermerckt, daß der ihenige, so das Häupt des Hauses hat sein wöllen, alles an sich gezogen, auch unsäglich en Pracht geführt, und in viel Tounen Gold die Landischafft in Schulden geführt. Exemplum, Hertzog von Beyern, und Hertzog von Brandenburg seelige, und andere Erempel mehr: da darnach die Verwandten, keinem ihrer Amptlenten und Statthalter, haben gleichen Staat führen können.

4. Darauß Wir dann Vnbillichheit vermercket, daß die so von dem Geblüt sein, und dem Stammen zu gutem sich haben lassen abweisen, wann solche Güter verschwendet, und mit Pracht außgeführt, daß, sie haben weichen und nachgeben müssen. Da sie doch eins Geblüts, und so wol Kinder vom Hauß gewesen, als die andern.

5. Die zweyte Manir mit den Fürstlichen Häusern, so nicht observirt, ist gewesen, daß man gleich getheilt hat, dardurch dann die Lande zerrissen.

6. Vund so viel Theilung für gangen, so viel newer Statthalter, so viel newer Cantzler die Landschafften beschwchret: da sonst die Sachen in uno corpore hdetten können versehen werden.

7. Item, Darnach wargenommen, daß einer wol hat Haußgrh alten, der ander vbel: mancher auch zu sch wach gewesin sich zu handhaben bey dem Scinen, gegen andern angrentzenden starcken Nachbarn.

8. Vnd derhalben in Kosten, Schaden und Verderben gerhaten: da sousten, wann das Corpus bey einander blieben, man densclben Genachbarten, starck und gewachsen gnug were gewesen.

9. Denselben in convenientiis nun zu begegnen, die auß allen beiden observationibus herkommen. Auß der Ersten, da einer es allein nimpt, und die andere gering abweiset, und auß der andern observation, dasie gleich Theilent, und die Lande zerstückelt und zenissen werden.


page 80, image: s084

10. Haben wir derowegen mit allem Fleiß, alle Vmbstände erwogen, und zu letst nachfolgend einig Mittel befunden, dardurch obgemelten in convenientiis allen geholffeen, und also dem Vatterland und dem Römischen Reich, die Fürstlaiche Glieder und Stände erhalten werden, In Anse hens, Auffnemmens, und Fürstlicher Einigkeit: daß also Menschlicher Vernunffenach, die Zanck, so in den familiis entstehen, mit den Theilungen der Güter, so viel müglich und Menschlich, fürkommen mürden. Als nämblich:

11. Wann ein Fürstlich Hauß, ein Gülden zwey, drey, oder viermal hundert kausen, mehr oder weniger Einkommens hat, daß dem Haupt und nähesten Erben, ein Gulden Viertzig, Fünfftzig Tausent, zu seiner Ordinari Hofhaltung und Staatverordnet, nach Gelegenheit des Einkommens.

12. Darnach was Reichs Täg, Kraiß Täg, Deputationstäge, müntz Täge Vnkosten weren, so man Persönlich oder durch Gesandten besuchen solte, man ein gewiß Deputat, auß dem communi Aerario, auß dem Einkommen darzu deputirt: und siolle das Haupt mit seinen Angeordneten, Anzahl, Land und Ständen, von Ritterschafft und Gelehrten verordnet haben, die zu der Regierung tüchtig, welche dem Haupt hülffen die Administer ation der Landen versehen.

13. Daß doch die selbige allen den Jenigen, so zu dem Stämmen gehörig, gelobt und geschworten weren, denselbigen bewilligten statutis familiae nachzuukommen.

14. Darnach solte gleicher Gestalt von Rittermässigen und Politischen Rähten, die Rechten Cammer, und Finantz-Cammer verordnet sein! die gleicher Gestalt mit Eydspflichten, auch den gantzen Stammens Verwandten zugethan weren, und alle Jahr Rechnung, aller Einkommens und Vorrahts der gantzen familiae gethan, und also sie das commune Aerarium totius corporis underhanden hetten.

15. Und als Erstlich dem Haupt, sein Iärlich Deputat,


page 81, image: s085

allwegen ein Jahre vor auß erlegt. Dem andern Stammens Verwandten, nach dem das Corpus groß, einen Gülden Zehen Tausent, einem der Verhehrath were, zu Vnterhaltung seines Staats.

16. Vnd dem, welcher unter denen Mannliche Söhn bekähme, demsolte man ex communi Aerario, das erste Jahr ein Leib Gelt geben, ein Tausent Gulden, biß auff sein siebends Jahr.

17. Vom siebenden Jahr an, möcht man Ihme geben drey Tausent Gulden, biß auff das zwelffte Jaht seines Alters: weil er Hofmeister und Praeceptor haben muß, und sie magnanimiter erzogen werden können.

18. Vom zwelfften Jahr, solt man Ihme vier Tausent Gulden, biß auff das Sibenzehende Jahr seines Alters geben, weil man Ihne in frembde Lande verschicken mußl.

19. Vom 17. biß auffs zweinßigste Jar, soll man Ihme 5000. Gulden verordnen: weil man Ihnen im Raissen, und per Lustrirung der Königreich und Fürstenhöfe, verschicken solle.

20. Im 20. weil die Leut numehr nicht alt werden, sol man Ihme 8000. Gulden Dejputat geben, biß auffs 24. Jahr seines Alters.

21. So bald er sich aber verheyrath, ehe Er 24. Jahr erreicht, sol man hme 10000. Gulden Deputat geben.

22. Vnd wann er Kinder bekompt, gehalten werden in der Ordnung wie obgemelt.

23. Wann er aber die 24. Jahrerreicht, vnd sich nicht verheuraht hat, so sol man ime doch von derselben Zeit an, hinfürter seine 10000. Gulden Deputat verordnen vnd reichen.

24. Solcher Modus sol gehalten werden, so wol von des Haupts, als der andern Kindern.

25. Ausserhalb daß, nach des Haupts, als des Vatters Todt, der Elteste Sohn, so tüchtig zur Regierung,


page 82, image: s086

in seines Vatters, als gewesenen Haupts Deputat eintritt.

26. Was nun die Töchter anlangt, sol man 400. Gülden auff ein Tochter Jährlich verordnen, so lang ihre Eltern leben.

27. Wann aber ihre Eltern gestorben, sol man ihnen zu Vnderhaltung 1000. Gülden Deputat geben.

28. So sie sich verheurahten, sollen sie mit 20000. Gülden Heurathguts, und 10000. Gülden für die Kleider außgesteuret werden, und sechs Tausent Gülden für Hochzeit kosten.

29. Was nun anlangt die Verwidung dker Fürsiin, so sie sich in dasselb Geschlecht verheurahten, sol man ihnen nicht mehr schuldig sem zuverwidumen ex communi Aerario, als Dreissig Tausent Gülden.

30. Nach dem auch die Haupt Regierung bey dem Haupt bleibt, und den Land Regierungs Rähten: so sol das Haupt nicht Machthaben, einige Schatzung auff das Volck zulegen, ohne Verwilligung der mehrern Theil der Jenigen Fürsten, so verheuraht sein, vnd der Jenigen, so vier und zweintzig Jahr erreicht, Sie seyen verheurath oder nicht.

31. Also sol auch durch keine Versatzung, oder Auffnemmung Gelts, das commune Aerarium vnd die Landschafft beschwert werden.

32. All zehen Jahr, sol das Geschlecht ein Jubel Jar habnen, daß man von dem Vorraht, so man erspart, nur den vierdten Theil, theile, auff die Capita Manns Stammens, sie seyen Jung oder Alt: doch daß das Haupt zwey mal so viel bekomme, als deren Einer.

33. Vnd dann nach Ermässigung aller Verwandten, dieweil er denn Kost träget deß gantzen landes, In demselben zehenden Jubel Jahr, ein Jahr Deputats vor auß nemmen.

34. Nachdem auch einem in familiâ Glück fürstehct, so solle man Ihme einmal für alle, wann er seine zweintzig Iahr erreicht, nicht abschlagen, so es im Vorraht, ein, hundert


page 83, image: s087

Tausent Gülden, an ein Ehrlichen Kriegshandel anzulegen, vnd fürzustrecken: doch daß er allwegen sein halb Deputat Jährlichs daran wider abgehen lasse, so auff Seinen Staat verordnet.

35. Das Haupt aber mag zwey mal hundert tausent Gülden, solcher gestalt auch empfahen, daß er den vierdten Theil seines Deputats lasse abgehen, biß die Summa dem Aerario wider ergäntzt.

36. Nachdem auch einer sich verheuraht, soll man Ihme mit Wissen vnd Willen der familiae, ein par Häuser eingeben, vnd den Vnterthonen ihre gewisse Frön ver ordnen, damit sie nicht vber die maß beschmehrt: da er denn sein Jagens, Filschens, vnd Beholtzigung zugebrauchen, zu nothwendigen Gebäwen, auch ein Gulden 15000. Bawkosten an die beede Orter angewendet, damit Er eine Fürstliche Bchausung haben möge.

37. Doch sollen die Vnderthanen, vnd die Einkommens Ihme angeschlagen werden, vnd Ihme an seinem Deputat abgehen, vnd die Renntmeister das vbrige in commune Aerarium lieffern.

38. Man sol auch von den zehen tausent Gülden Deputat,so man den Jenigen gibt so verheuraht, und den Ienigen, so 24. Jahr erreicht, 2000. Gülden an Frucht, 2000. Gülden an Wein, für 2000. Gülden Habern in billichem Werth, in einem gemeinen leidlichen Tara ex communi Aerario liefern, so ferren er es begehrt, vnd in welchem Jahr. Doch daß allweg auff den Jahrs Tag, Ersich erkläre, ob er das Gelt oder die Frucht vom communi Aerario haben wolte.

39. Alle die so in familiam gehören, sollen alle Jahrzweh mal zusammen kommen, iedes mal acht Tag bey einandler verbleiben, von gemeinen des Geschlechts betreffenden Sachen zu reden, vnd sich mit einander zu ergötzen.

40. Und sol keinem mehr als vier und zweintzig Pferde,


page 84, image: s088

für sich vnd seine Söhne, oder auffô höchste dreissig zugelassen werden mit zubringen.

41. Vnd sol also die Hof Ordnung gehalten werden, mit Zucht, Erbarkeit, vnd Respect, wie sich gebürt: vnd darauff auch gebürende Straff vnd Ermahnung vnder ihnen selbstr von Llastern vnd Vntugenden, fürgenommen werden.

42. Es solte auch ein Haupt Fürsten Schul im Land angerichtet werden, da sie ihre gemeine Praeceptores, neben den Privaten haben, Ihre General Hofmeister, Ihre General Musicam vnd Meister, die si lernen können, Jhre General Fechtmeister, Ihre General Marställ vnd Bereutter, daß sie lernen reutten, Ihre General Personen, von vnderschidlichen Sprachen zu lernen, Ihre General Zeughauß, lernen mit Fewrwerck vnd Geschütz vmbzugehen, Ihre General Rüstkammer, zu allem Ritterspil vnd Turnier, etc.

43. Da dann ettliche von den Verwandten darzu deputirt, die Auffsicht sollen haben, daß dieselbige Exercitia gehandhabt, vnd mit Zucht vnd Erbarkeit, auch mit Diseretion der Alten geübt vnd gebraucht werden: vnd also die ienige Fürsten, zu allen Tugenden aufferzogen werden.

44. Vnd dieweil die Schulen in Literis et Armis Politisch sein, so sol einem jeden sein Religion frey stehen, Doch daß er nicht darvon Disputire oder Zanck erweckle: wie solches dann mit einer genannten Straff gestrafft sol werden, auch die Jenigen abgeschafft, so sich der Ordnung nicht gemeß halten wollen.

45. Dann man den heiligen Geist sein Strich vnd Macht sollassen in Gewissens Sachen: vnd würdt ein ieder Vatter wol wissen, was erfür Praeceptores seinen Kindern, vnd in Religions Sachen adjungirn solle.

46. Sonsten sol nicht mehr, als die Augspurgische Confession, da zu predigen gedulet werden.

47. Es sollen auch zwezerley vnderschiedliche


page 85, image: s089

Compromiss in familiâ vervrdnet sein, Eins in gravioribus, mit längern Termin das andere gar summarie, in levioribus. Darbey auch die Verwandten sollen bleiben, vnd sich an kein andes Gericht nicht zichen: Sondern wa einer beschwehrt, für die Land Ständ vom Adel, sich referirr oder beruffen, Sie auch ein summarium processum haben sollen, die Vrtheil zu revidirn, Wann einem bey der familia, in dem Vrtheil vnrecht geschehen were.

48. Bey welcher letsten Decision, sie auch schuldig solten sein, zuacquiesciren.

49. Was nun anlangt, daß andere genalchbarte Fürsten, der familiae Eintrag thun, mit Krieg oder andern Abzwackungen, soll die gantze familia schuldig sein, communicato consilio, sich zu defendiren.

50. Wa auch einem ex familiâ ein Schmach an seinen Ehren begeanet, solle die gantze familia schuldig sein ex communi Aerario sich desselben anzunemmen.

51. Was aber Schmmachsachen sein, so sie in familiâ selbst zusammen thun, sollen auff den Zusammenkunffes Tagen, die Schmach Reden ex officio auffgehaben: vnd der Jenige, so Vnrecht hat, an seinem Eins, Zwey, oder drey Järigen Deputat, alle Jahr errwas abzuziehen, vnd zur Straff einzuhalten, condemnirt werden.

52. Es sol auch keiner dem andern, seine Diener nicht schmähen: sondern sollen dieselbe Sach, auff den zusammenkunffts Tagen, durch die verordnete Rähte vertragen werden.

53. Es sol auch keiner einemseine wissentliche Feinde nicht beherbergen, noch behausen, noch einer des andern sich mit der That an nemmen: vnd melcher thete wider diesen Articul, derselbe sol an seinem Deputat, nach Erkandtnus, wie obgemelt, gestr afft werden.

54. Es sol auch keiner kein Uhed oder Feindschafft anfangen, für sich selbst, oder sich in Bündinus begeben: der


page 86, image: s090

Meynung daß ihme von der familiâ sol geholffen werden, Es seye dann communicato consilio geschehen.

55. Nach deme auch gut, daß ettliche vnder den Fürstlichen Häusern sein, die den Kriegssachen nachziehen, sol man ihnen nach Gelegenheit ex communi Aerario, zur Außrüstung zu Hilff kommen.

56. Auch so einer in einer Schlacht, Scharmützel, Sturm, oder in Besatzung gefangen mürde, mit 30000. Gülden zu Nancioniren schuldig sein, ex communi Aerario.

57. Wann aber das Haupt gefangen, sol man Ihne mit zweymal hundert tausen Gulden zu Rancioniren schuldig sein, ex communi Aerario.

58. Dieweil nun mit solchen obgemelten Ordnungen, ein guter Aufang gemacht kan werden, ein gesehlecht mit Landen vnd Leuten, in Flore vnd Ansehens zuhalten, auch andere Fürstliche Häupter, Ihre Kinder dahin zuverheyraten begehren werden, daß sie wissen, daß Ihre Kinder vnd Kindskinder ad infinitum, können Fürstlich erhalten vnd erzogen werden, mit allen Fürstlichen Tugenden vnd Exercitiis: so würde das commune Aerarium, ehe das Geschl echt vermehrer (dieweil man alles mit Vorraht, vnd Fürsichtigkeit handlit) sehr gemehret werden.

59. Im Fall aber das Geschlecht sich so aar vermehrete, daß es das Aerarium nicht mehr ertragen köndte, so solle doch dem Haupt sein Deputat bleiben, vnd an anden Deputaten nach Notturfft pro rato abgezogen werden.

60. Es sollen auch Moralia sonderlich in dem Geschlelcht begriffen werden, Wie die offentliche bekandtliche Laster vnder ihnen gestra fft, damit der Seegen Gottes desto lieber bey Ihnen ob solchem Hauß bleibe.

61. Es sollen auch allwegen ex familiâ verordnet werden, zu Abhörung der Geistlichen Verwaltung, damit dieselbe Güter auch nicht dissipirt, Sondern zu der Fürsten schul, und


page 87, image: s091

andern Schulen, Ja Gottesdienst vnd Allmosen angelegt werde: nach Verordnung des Jahrs, Ihr Zusammenkunfft der Verwandten.

62. Vnd sollen in den Versamblungen vnd Rahtschlägen, die Jemige so sich zehen Jahr alt sem, mit eingezogen: Auch wo Empter ledig, darzu gebraucht werden, zu Hof vnd auff dem Land. Doch daß sie eben in dem Dienst vnd Pflichten seyen, wie andere so vormals die Empter versehen haben.

63. Die Hochzeiten sol man ex communi Aerario halten, doch mit Erkändinus der Stammens Verwandten, mit mittelmässigem Pracht, Nach deme man sich an ein stattlich Hauß verheuraht: oder es stehet in freyem Willen des Hochzeiters, oder der Vertrawten, ob Erdie 10000. Gülden wolle nemmen, die Hochzeit zuhalten, Oder ob es die Verwandten lieber geben wollen.

64. Allwegen auff eines Sohns Kind Tauff, soll, man 2000. Gülden ex communi Aerario geben.

65. Zu einer Tochter Kinder Tauff, Fünffzehenhundert, Gülden.

66. So das Haupt auff die Reichs Täge venordnet würde, oder ein Fünst auß den Verwandten selbst dahin ziehen woite, dem Keyser auff den Dienst zuwarten, so man Ihme ex Aerario, Alle Monat ein Tausent Güldenzj Stewr geben: Doch daß die Hauptsumma nicht vber 10000. Gülden belöffe. Dein Haupt aber sol man fünffzig Tausent Gülden ex communi Aerario verordnen.

67. Vnd die andern Verwandten, die auff den Reichs-Tagzur Lehen, wamüglich, mit ziehen.

68. In Reichs Rähten, Bisitations Tägen, Kreiß Tägen, solle einem jeden, der verheurath ist, oder 24. Jar errcicht, bevor stehen, sein Votum zu geben.

69. Vnd se er selbst da erscheinet, ein Wochen 150. Gülden zu seinem Staat verordnet werden.


page 88, image: s092

70. So er Gesandten schicket auff drey oder vier Personen, auff ieden Tag 20. Batzen, oder ein bestimptes für Ihne vnd sein Pferd.

71. Vnd solches, damit die Fürsten selbigen Geschlechts, Des Vatterlandte sSachen lehrnen verstehen, vnd in acht nemmen.

72. Dieweil auch solches gut, wann viel in familiâ wehren, daß man zween oder drey am Kryserlichen Hof erhielte: solle ihnen zu ihrem Deputat, nach eines jeden Eigenschafft, ex communi consensu familiae, etilich Tausent Gütden adiungirt werden.

73. Wie dann zugleich Rahtsam, daß bey den andern Königlichen vnd Christlichen Potentaten, auch zum wenigsten einer erhalten würde: damit wann Krieg für fiele, zwischen den Potentaten, man jederzeit dieselbe familiam als neutralem. beschicken und besprechen köndte.

74. Auch die Correspondentz, von allen Ortern vnd Königreichen in die familien kämen.

75. Wann auch einer zu einer Königlichen Dignitet erfordert würde, so solle die gantze familia, an einer Tonnen Gold, drey oder vier, so sie in communi Aerario führhanden, schuldig sein Ihme fortzuhelffen, vnd Beystand zu leisten, mit Ihren Ansehens vnd Legationen, auß ihren eigenen Geschlechten.

76. Wo auch sie föndten zu Bistumben gebracht werden, Sollen die Freundschafft denselben die Hand bieten, vnd ein Gülden drey oder vier tausent, zu honorariis, vnd denselben Vnkosten ex communi Ae ario erlegen.

77. Es sollen auch Clöster verordnet werden, die Fürsten vnd Fräwlin, so sich nicht verheeurahten vollen, frey zu haben, sich daselbst einzustellen, auch nach ihrem Gefallen, wider herausser zuziehen.

78. Wa aber Unzucht von einer vermerckt, solle dieselbe


page 89, image: s093

mit Raht der Freundschafft eingezogen werden: doch sol man den modum nicht excedirn, weil wir alle Menschen.

Dissertatio VI. DE REGNIS, DIVISIONI, EX LEGE VEL CONSUETUDINE OBNOXIIS: ET QUID heîc in Germaniae Ducatibus, Comitatibus, etc. receptum.

[Note: 1] QUAMVIS autem, quae de Successione Primogeniti hactenus dicta fuêre; generaliter in quocumque Regno, Ducatu, Marchionatur, Comitatuque, iure consuetudinario generali comprobata, et eiusmodi dignitat4es rebus in dividuis adnumerari censeat Crotus; cons. 217. num. 96. volum. 2. sunt tamen quaedam Regna divisioni obnoxia, nec uni obveniunt soli: tam hereditaria quae sunt (et ad quae propriatim ea qualitas pertinere videtur) quam etiam legitimam quae habent Successionem. Sub stirpe Merovingorum Carolinorumque;, divisio suscepta in Galliis non semel: et velut in Tetrarchias distribuerunt Clodovei, ac item Clotarii liberi. Dagobertus aequâ lance inter duos filios, moriturus dissecavit Regnum. V. omninò Claude Fauchet, d. tract. dignitez, etc. cap. 6. Carolus Magnus Imperii sui heredes filios reliquit, trinâ queque partitione totum Imperii corpus divisit; et quam quisque illorum tueri ac regere debeat portionem, designavit. Goldast. in constit. Imperial. fol. 10. tomo 1.

[Note: 2] Et sunt qui ob scandalum et bella rixasque, etiam ubi alias non licet, divisionem fieri concedant. Tiraquell. d.


page 90, image: s094

primogen. quaest. 4. num. 60. Et sic Pausanias in Atticis scribiit, Alcctae filios inter se dissidentes, non prius concorditer regnâsse, quàm aequaliter inter sie Regnum partiti fuisset. Quin et divisionem tum fieri posse dicunt; si subditi consentiant, idque corum fiat voluntate. Cothman. cons. 12. num. 28. vol. 4.

[Note: 3] Et quandoque inter fratres dispertiendum merito Imperium videtur: plura si id Regna contineat diversa, commodam quae recipiunt divisionem, vel locorum intervallis disiuncta, nec sibi ita sunt adunita, ut unius Rei pub. nomen, mereantur. vide Betsium cap. 8. fol. 346. et adde Bodin. 6. d. Rep. cap. 5. num. 736. Quo modo ab Hispaniis nuper Belgium avulsum, et Filiae dotis nomine datum fuit a Philippo II. Et quoque iam ante, pactis nuptialibus Philippi secundi, ac Mariae Anglorum Reginae, cavebatur: ut Carolus natu grandior, Philippi ex priore matrimonio filius, in omnia tam patris, quam Caesaris avi, Italica et Hispanica Regna; quicumque vero ex novo hoc matrimonio nasceretur, in omnia Regna ac Dominia Reginae, et praeterea in omnes Belgii et Burgundiae, quos Caesar possidet succederet Principatus. Thuan. libr. 13. folio 269.

[Note: 4] Nec est quòd dubitemus, quin Neapolitanum Regnum et Ducatus Mediolanensis, commodissime iungi, ab Hispanico dominatu liberari, ac Filio cuidam Regis Hispaniarum contradi queat. Ita quam vis Feudi Ducatus, Comitatus, etc. prohibeant divisionem; eandem tamen concedunt nostri Doctores: quando plura loca et castra in hu iusmodi Feudo inveniuntur, quae separatuam habent iurisdictionem, Curt. sen. cons. 68. num. 14. Boer, decis. 204. num. 29. Tiraquell. d. Primogen. quaest. 4. nu. 46. et 48. Pariter ut quoque in Hispaniâ duo Maioraturs, haut uni cedunt. Lud! Molina. d. Maiorat tract. 2. disput. 624. num. 9.

[Note: 5] Notoriâ item Germaniae consuetudine (quam et in Lombardiam alii, ut et in Galliam ex tendit Rebuffus, tract.


page 91, image: s095

Feud. num. 27.) in familiae erciscundae iudicium, Principatus itidem, et maiora alia cadere Feuda; Liberosque, si plures sint, tam quoad Iuridictionem et administrationem, quam bonorum et utilis dominii ratione, capere partes, nec alter in alterius portione, aliquid Iuris habere: late multisque probare nititur Andr. Knichen. tr. d. Sax. non provoc. iure. ad verbum, Ducum. cap. 3. per totum. Adde Goldast. 1. d. Maiorat. cap. 21. num. 7. Rosenthal. cap. 9. conclus. 56. et seq. Wesembec. cons. 151. volum. 4. Graevae. 2. conclus. 153. Ioh. Rudinger. quetst. feud. lib. 1. quaest. 51. et seq. Parili cum iure, et uniformi dignitatis gradu notâque, Für sich vnd ihre Leibs Lehens Erben, plerumque investiantur: omnesque sese detotâ dignitate (Duces nempe, Marchiones, Comites, etc.) soleant nominare; nec ab aliquo protogene seu capite familiae, teneant per homagium suas portiones. Hinc porrò deducunt, ei incumbere onus probandi, qui in Germaniae aliquo Principatu, Ius Francorum (ut iuri Feudali in cognitum, et speciale atque a Franciae Regno originem ducens) locum tueri contendat. Hodierno etenim tempore, ius Longobardorum in Feudis praevaluisse: idque etiam clare ostendere Matriculam Imperialem, in quâ familiae aut lineae integrae (Stammen) plerumque soleant coniungi. veluti; Alle Grafen zu Nassaw Sarbrücken, Nassaw Katzenelenbogen, Itzstein, etc. Alle Grafen zu Hanaw Müntzenberg, etc. Betsius cap. 9. fol. 543. et seq. Adstipulatur doctrina Fulv. Paciani. tract. de probat. volum. 2. cap. 36. nu. 11. etc. fol. 120. et Matth de Affictis. ad cap. 1. §. praeterea Ducatus, n. 23. vers. Quintò quetro. de proh. Feud alienat. per Frider. qui docent: quando Feudum dignitatis, vel aliud, competit Primogenito soli, tunconus probandi incumbere ei, qui se Primogenitum dicit; et pariter, quod ad Feuda quae praetendit, non queat nisi primogenitus pervenire: cum Regula in contrarium exstet, ut omnes filii aequaliter admittantur. Quo et respectu, a Keckermannu, Politic. 1. cap. 4. folio 115. hâc in


page 92, image: s096

parte, inter Monarchiam magnam et parvam, proditur discrimen.

[Note: 6] Sed nec tamen (ut obiter hoc subiungam) assentiri queo Bernhardo Bertram, tract. d. Comit. Imperii German. qui th.. 41. ait, Caesare divisionem approbante, et unumquemque de portione suâ in vestiente, singulos heredes ad Comitia vocandos esse, singulos quoque sessionem et votum habere, Nam ut absurdum non est, unum Principem ratione plurium ditionum, habere plura vota (quippe id serenissimo Würtembergiae Duci, ratione Comitatus Montbelgardici in iuriâ denegatum fuit, ut ipse ostendam, discurs. 2. d. Iurisdict.) Bertram. thes. 42. Ita non potest partitio unius ditionis, suffragia nultiplicare. Paurmeister. de iurisdict. lib. 2. cap. 2. num. 25. Etenim hoc tenderet in praeiudicium maxumme Episcoporum, quorum territoria semper unita manent. Nec Auctor tractatus, wie ein Fürstlich Hauß zuerhalten. num. 68. in eâ sententiâ est ut putet, singulos qui pro indiviso possident Ducatum, etc. ius senteniae dicendae in publicis Comitiis habere. Namhoc saltem is intendit; eum qui Regiminis clavem tenet, non exproprio arbitratu, sed ex nutu omnium qui eiusdem familiae exsistunt, suffragium ferre debere. Er solle, dessen dem gantzen Gschlecht gebürenden voti halber, sich mit den vbrigen vergleichen.

[Note: 7] Neque verò enuntiato illi, quod Ducatus, etc. Germaniae, divisioni obnoxios dicit, refragari Paragraphum Praeterea Ducatus. c. Imperialem. d. proh. Feud. alien. per Frid. in usib. Feud. nécinibi, in maioribus Feudis de iure Primogeniturae aliquid disponi; sed tantum vasallis, eorum dividendorum facultatem ademptam esse, multis elucidat Claris. Betsius, c. 9. fol. 539. et seqq. Sic et late docet Alexander. cons. 25. incip. Attentis narratis. part. 5. Feuda dignitarum, quò ad commodum administratonis divisibilia esse. Et voluit Albericus, in suo Dictionar. verb. Feudum. non aliter Legem Friderici intelligi


page 93, image: s097

debere, quàm de ipsis dignita tibus, vel nominibus et titulis dignitatum; non autem debonis temporalibus eorum.

[Note: 8] At nihilominùs Imperatoris Creatorum dignitas, ex Caroli IV. lege (namanteà, non solùm primogeniti, imò et ialii etiam à latere descendentes, se Electores sacri Imperii vulgariter nominabant. Goldast. 2. d. Maiorat. cap. 3. num. 1.) nunc respuit divisionem: Aur. Bull. cap. 7. à princ. diquevenenumerus Electorum augeatur, vel inter plure sdissensio faciliùs suboriatur. Et haec tamen sanctio, generaliter ad omnia bona Electorum, quae alio quàm Electoratus titulo possidentur, neutiquàm extendi, aut ad nuda alimenta restringi, à Dn. Betsio notatur. cap. 9. fol. 605.

[Note: 9] Est et statutum Austriacae familiae; ut Primogenitus solus in Archiducatu succedat, reliquorum fratrum iure suspenso. Daß der Elteste vnder den Hertzogen, die Herischaffe des Landes haben soll, vnd nach ihme sein eltester Sohn erblich: doch also, daß es von dem, Stammen dfes Geblüts nicht kommen, vnd daß diß Hertzogthumb nimmer getheilt sol werden. Munster. in Cosmograph. 3. cap. 399. Goldast. tomo. 1. constit. Imperial. fol. 86. num. 13. et 2. d. Maiorat. cap. 17. num. 12. Est et aliorum locorum acfamiliarum publicis legibus, vel singularibus privilegiis, aequè divisio ac alienation interdicta. Et ita in Sabaudiâ, Lotharingiâ, Bavariâ, Ducatuque Brunovicensi Ditionis Wolfenbytelicae, introductum proditur; ut geniturae secundum ordinem, unisoli cedat inibi Principatus. Addatur Arnisae, relect. 2. cap. 2. sect. 7. num. 35. etc. Anton. Coler. disp. d. statu Imperii Rom. thes. 61.

[Note: 10] Praetexunt et ius Primogeniturae, partitionisque prohibitionem, qui nunc Iuliacenses et Cliviae provincias possident Principes illustrissmi Post quam enim Anno 1496. occasione nuptiarum Mariae Iuliacensis et Iohannis Clivensis, utrorumque dominia ac principatus, ex pacto Principum cum subditis, uniri coeperunt, Maioratus simul Ius iis est


page 94, image: s098

illatum; utpote sine quo eorum unio haut conservari, nec ad posteritatem poterat transmitti. Unde idipsum ius coniuges praedicti, eorumque filius Dux Wilhelmus, uterque successive in suis Antenuptialibus dispositionibus inter liberos, observârunt studiesè; successiones iuxta illud formando, dirigendoque. Quamvis Auctor Discursus (quem. ipse verè Iuridicum nominat) de successione Iuliacensi, sol. 18. Auctoribus huius unionis (Wilhelmo nimirùm et Iohanni, Iuliae et Cliviae Ducibus, socero et genero) numquàm in mentem venisse dicat, terras suas unire, et indivisibiles reddere; sed foedus perpetuum et hereditarium, pro se suisque subditis inire, vel potius iam dudum à Maioribus suis initum, semperque in violabiliter custoditum, renmovare. Quod mihi vix verosimile videtur, et in Assertione discursus utcumque Iuridici, sufficienter, docteque refutatur.

[Note: 11] Itidem inclitus hic Würtembergicus Ducatus, hâc sub qualitäte verborum, ab Impp. in Feudum est concessus; Daß die Herischafft zu Würtemberg, zu ewigen zeitten, von Erben zu Erben, von einem Hertzogen zu Würtemberg auff den andern, vnd allwegen auffden Eltesten Ehelichen Mannlichen Leibs Erben, vndnach emes Eltisten Absterben, auff desselben Eltesten Sohn vnd Descendenten, vnd also consequenter fallen solle. Uti haec prolixè, in antiquis familiae Ducatur Würtembergici pactionibus, Uraci Anno 1473. et Minsingae Anno 1480. erectis, à Fridericoque Imp. Anno 84. et 92. ac Rege Maxaemiliano I. Anno 1495. in Conventu Ordinum Imperii publico Wormatiae confirmatis, adnotata in veniuntur. referente Dn. D. Iohan. Iacobo Plebst. nimis citò Iurisprudentiae nostrae, nuper denato. in disputat. de iure locali Wirrtemb. 3. thes. 33. edit. prioris. Goldast. d. Maior. 2. c. 18. num. 2. Huius etiam iuris vigore, illustrissimus olim Princeps Ulricus, unâ cum Würtembergico Ducatu, Montbelgardensem sibi servavit quoqueus Comitatum, Rychen wileranâ


page 95, image: s099

ditione Georgio fratri attributâ: ac demum Christophorus, post obitum Ulrici parentis, Patruo integrum montbelgardiae Comitatum, et praesecturae Neoburgensis reditus satis amplos fruendos, liberalissimè concessit. Dn. D.d Andreas Osiander, in orat. funebri Dn. Friderici Ducis Wiirtemb. illustriss. fol. 33.

[Note: 12] Imo divisio quoque, apud quas familias usu est comprobata, certis plerumque conditionibus fieri solet: nempe aliquandò commune iudicium appellationis, vel simile, quid constitui solet, quo unitas territorii retineatur. Eaepe inter fratres illustres, commoditas territorii separatur; exercitium vero Iurisdictionis in Seniorem, cum quodam emolumento transfertur. Aliquandò fratres annis alternis, vel triennio quoque, Provincias administrant. Iohan. Lauterbach à Noscovvitz, in Principe Christiano. cap. ult num. 131. Cuiusmodi vicissitudinaria gubernatio provinciarum, vernaculo sermone, Ein Mutschirung, vel (ut alii malunt) Mutscharung, indigitatur. Dn. Goldast. 1. d. Maiorat. c. ult. num. 21. Apud quosdam Principes et Comites, duobus natu maximis fratribus, concessae fuerunt Provinciae omnes distribuendae: reliquis fratribus, mediante assignatione certorum proventuum, a gubernatione et successione exclusis: utiapud Hassiae Landgravios, et Comites Waldecciaefuit usitatum. Ita ut non omni exceptione maius videatur illud pronuntiatum; In Germania, Ducatus et similia territoria, ex generali consuetudine, masculis heredibus cedere ex aequo; prodbationisque onere praegravari, aliud qui velit obtinere: cùm quae consuetudinis vel praecipunm habetur requisitum, actuum sc: conformitate destituamur. Vide item Gretvetum. 2. conclus. 153. Nam et interdum ita placuit parentibus, contra morem a suis met maioribus recc ptum. Sicque in Testamento Iohannis Wilhelmi Saxoniae Ducis, ita dispositum esse memorat Goldastus 2. d. Maiorat. cap. 36. num. 2. etc. Daß alle seine


page 96, image: s100

Fürstenthumbe, Land vnd Leute, etc. vnter seine Söhn zugleich gecheilt, vnd keinem vor dem andern, einier Vortheil nicht gestattet werden solle. Et moxaddit Illustrissimus ille Testator; Vnd ob Vns wol vnverborgen das Erempel im Chur: vnd Fürstlichen Hauß zu Sachsen, Pfaltz vnd Brandenburg sich zugetragen, daß obgemelte Gleichheit in den Fürstlichen Theilungen, nicht gehalten worden, etc. stellen wir doch solches an seinen Ort, vnd lassen vns die angezogene Gleichheit vil mehr gefallen. Sintemaln dieselbein Gottes Wort gegründet, welches lauter saget: Du solt dich deines Vätterlichen Erbtheils halten. So ist es auch den geschriebnen Rechten; vnd vieler löblichen Fürsten Erempel gemeß, daß vnder Brüdern in der Succession, die Gleichheit soll gehalten werden. Dann die Warheit amlängsten vnd beständigsten: Vnd hat sonder Zweifel den Segen Gottes, ist auch zu Erhaltung Brüderlicher Liebe vnd Einigkeit sehr nutzlich vnd vorträglich. An welchem allen ia viel mehr gelegen, dann an einem Vertrag, etc. Sic quoque alii adhûc Primogenitorum Legem, tanquàm naturae inimicam, reprobant: Goldast. d. Maiorat. lib. 3. cap. 5. num. 7. magis scilicet ad privati Iuris aequitates, quàm status rationem respicientes.

[Note: 13] Nil tituli hîc parita operatur: cùm et ipso Nicol. Betsio asseverante; cap. 8. fol. 341. multis Germaniae in locis, natu minores a Successione arceantur, ubi tamen nominis et inscriptionis imparitatem nullam videnus.

[Note: 14] Suffragantur nobis Leges Germanorum. Exstant etenim apud Goldastum, tom. 1. const. German. fol. 31. et v. eiusd. Rationalia. fol. 308. Leges quaedam Germanicae admodum vetustae, Kayserliche Landt vnd Lehenrecht; vulgò Schwabenspiegel indigitatae: ubi cap. 20. haecce verba leguntur. Man mag kein Fürsten Ampt mit Recht zweyen Mannen geleihen. Geschichte aber es, ihr ietweder mag mit Recht nicht ein Fürst darvon geheissen noch gesein. Also mag man weder


page 97, image: s101

Marggraffschafft, noch Pfaltzgraffschafft, noch Graffschafft theilen, vnd so die getheiltweren, so haben sie jren Namen verlohren. In iure Feudali Saxonum, ita constitutum invenimus: Dominus non tenetur plures in vestire fratres, nisi tantùm unicum inter omnes. Vide goldaft. 2. d. Maiorat. cap. 17. n. 20.

[Note: 15] Pronobis pariter pugnat Ius Feudale. Et non omnes filios masculos, in Feudum succedere Regale, sed Primogenitum solum; egregiè defendit Dn. meus Collega Bocerus, d. Success. Feud. cap. 3. quaest. 47. per tot. fol. 3. 02. et seqq. quaestion. multis, ut quoque Cothman. cons. 1. volum. 3. quem etiam vide cons. 3. et 4. per discurs. volum. 4. Ac idem etiam luculenter demonstrat Arnisaeus, 2. relect. cap. 2. sect. 7. num. 62. et multis seqq. ubi Nicolaum Betsium ex professorefutat. adde supra diss. 5. num. 12. Inde Gunther. lib. 8. Ligurini:

Marchia seu Comitis possessio, sive Ducatus,
Integra permaneant. Feudalia cetera multis
Participanda patent.——————

Quod et porrigunt eò usque, ut secundum Beneficiariam. Legislationem, maiora Feuda, dignitatem habentia adnexam; nec etiam consortibus adstipulantibus dividi queant. Et tradit Zasius, cons. 20. num. 5. libr. 2. etiamsi aliqua consuetudo in contrarium appareret; illam tamen nihilaliud operari, quàm quòd inter volentes divisio esset admittenda, non inter invitos: cum consuetudo quae est contra ius, haut possit extendi. Adde Petrum Anton. de Petrâ, tract. d. potest. Princip. cap. 18. vide item Wesemb, cons. 32. Ac itidem Auream Bullam, Electoratuum quae firmat inseparabilitatem, et Ius Primogeniturae inducit, ad alios quoque Principatus extendi debere; inibique cap. Imperialem. §. praeterea Ducatus. d. prohib. Feud. alienat. expressèroborari; firmissimè probat Goldastus. 2. d. Maiorat. cap. 15.

[Note: 16] Sane eiusmodi si Feuda, inseparata relinquerentur omnia generatim, ex re et dignitate Imperii magis fore;


page 98, image: s102

partitionisque submotionem, meliùs rectiùs excelsae splendidaeque gentis tuituram decus: cuius ut potè columen, si membratim discerpitur hereditas, facilè subvertatur, et nec adversariis sufficienter resistere queat; com modè monet Gail. 2. obs. 153. n. 2. nervosè Dn. D. Bocer. supr. dict. quaest. 48. fol. 302. Eherh. à Weihe, tract. de Sucess. praerogat. G. 7. facie 2. Ad hanc quidem rationem utilitatis publicae, Dn. Nicol. Betsius cap. 9. fol. 534. etc. et fol. 568. respondet. Sed interim indubitatum est illud; cùm Germaniae Monarchia, Aristocraticis ferè Legibus regatur; ipsi Imperio, ad tuendam libertatem. communem, et Statuum privilegia conservanda magis expedire, potentes et quàm fieri potestunitos Ordines habere. Quod magnum arcanum esse nostrae politiae, vel me tacente perspiciunt qui eius non ignari exsistunt.

[Note: 17] Hûc conserunt, egregià Leopoldi de Northoff verba, in Chron. Comitum de Markâ, ad Comitem Engelbertum. Ad pacificam terrae gubernationem et defensionem, inter cetera expediens esse puto, ut ipsius Comitatus de Markâ unitas indifisibiliter conservetur: videlicet, ut Castra, Iurisdictiones et districtus, per unum tantummodò, et non per plures Comites gubernentur. Sic enim pax in terr1a poterit conservari; sic contra vicinos Dominos, et alios extraneos invasores, tantò fortiùs defensari: quod fieri non posset, si in se ipsâ esset divisa. nam si dividatur, tum una pars subditorum uni Domino, altera pars alteri Domino adhaerebit: et tantò terra ad se defendendum erit debilior contra adversarios extraneos, quandò sic esset divisa, quae hûc usque unita, fortiter et viriliter se defendit. Et cetera quae ibi sequuntur. Notanteritem auctor Thesauri polit. part. 1. relat. di Francia, fol. mihi, 181. in sequentia scribit: Questo è constume ordinaria in Francia, non solamente nella Corona, ma in tute le case grandi; che il Primogenito heredita cogni cosa; et gli altri hanno solamente tanto, che li basta per vivere, seconda


page 99, image: s103

la qualità sua: il che conserva la grandezza delli Stati, et richezza delle case; che dividendosi per testa (come se usa in. Germania) verriano presto in niente.

[Note: 18] Hocque Principes reformatae qui sunt asseclae Religionis, ad animum ut revocent cùmprimis, maxume commodum videtur: quibus nempè, Ecclesiasticarum dignitatum amplissimis graddibus, liberis suis prospiciendi occasio denegatur; et frequentioribus indè divisionibus, eorum territoria obnoxia exsistunt. Ecclesiastica certè Collegia in quae non nisi Illustres et Nobiles recipiuntur (die hohe Stifft vulgò indigitata) eo praecipuè fine instituta, luculenterque olim dotata fuisse apparet; Familiae ut generolae, numerosâ prole abundantes, habeant receptum, cui tutò et commodè Liberos committere queant: ne Paternae hereditati simul omnes incumbant. Indè fuit Monasterium in Helveticâ Eremo (zum Einsidel) Principum Hospitale nominatum. Iohan. Stumpff. In der Schweitzer Chronick. lib. 6. fol. 165. fac. 2. Le uray hospital de la Noblesse, c' est le temporel du Clergè; par lemoyen duquel, les enfans que vous consacrez et dediez à l'Eglise sont entretenuz et elevez. etc. ita loquitur Auctor du secret des Finances, libr. 3. fol. 424. Sanè Nobiles hanc propter causam, ita defendunt bona temporalia Ecclesiasticorum. Et fuit modus hic conservandorum in integritate suâ prin cipatuum Comitatuumqueque Imperii, adeò saeculis superioribus usitatus; ut aliquando etiam Principes, sorti, vel Virginis arbitrio, matrimonium perm,itterent ac Successionem. Betsius cap. 8. fol. 390. Licet non immeritò Iacobus Wimpfelingus. in Catal. Episcop. Argentinens. sub Vitâ Burgkhardi de Lut Zelstein, Antistitis 74. reprehendat Parentes, qui filios suos, ad conservandam Familiae dignitatem, in Monasteria detrudunt. Credibile est, inquit, multos olim filios suos tradidisse, vel Monasterio vel Ecclesiastico statui, ne paternae hereditatis essent coheredes, et filii saeculares


page 100, image: s104

exaltarentur, et familiae propagarentur. Quòd si genitores Deo universali confisi essent, et filios suos frugaliter vivere instituissent; hodiè forsan ipsorum progenies subsisterent, nec essent prorsùs exstinctae, etc. Consentit Harmut von Cronenburg, in der Vermahnung an alle Ständ: de Anno 1523. A. ult. facie 2. ubi inter alia ità censet. Item wa sich die Fürstent, Grafen, Herin und die vom Adel beschweren wolten des Ahgangs des vermeindten Geistlichen Stands, von wegen des, daß ihr Stand geschmälert würde, durch die Mehrun der Kinder, die alle Erbtheil haben wolten, so ihnen die Stifft und Clöster abgangen werend: da wil Ich den Fürsten, Grafen, Herien, und denen vom Adel rahten, daß sie gleich den ehrlichsten, höchsten Heyden, zu der Zeit der gemeinen Römischen Regierung, in derselbigen Tugende nach folgen, welche Edlen Römer, zeitliche Güter und Gelt nicht gerechnet haben für ihre Reichthumb, sondern ihre Adeliche Tugend haben sie für ihre höchste Reichthumb gehalten. Ungeachtet viel delicher trefflicher Hauptleut seind under ihnen gewesen, die wol Königliche Reichthumb hetten mögen erlangen: Aber sie haben allein getrachtet nach Reichthumb der Tugend, in Mannlichen Thaten, und zu gemeinem Nutz dienend fürtrefflich. Und in dem Frieden haben sie für die höchste Ehr gehalten Acker bawen: und hat sich mehrmals begeben, so einer auß den vortrefflichsten, die auch von Edlem Königlichem Geschlecht geboren, und in Armut zeitliches Guts gestorben, daß von wegen ihrer Tugend ihnen grosse Reichthumb zugerechnet seind. Aber was ist noth viel von den Edlen Heyden zusagen, Soder Sohn GOTTes, der Erlöser der Welt, die Reichthumb der Welt verachtet: von dem wir billich Erempel nemmen, und derhalben die Reichthumb der Welt, weit under die Reichthumb der Tugend setzen. Und sosolehes geschicht, so würdet sonder Zweifel, keinem so recht Adelich gemütet, der Tugend hat, an zeitlichem Gut durch Göttlich Gnad manglen. Solte


page 101, image: s105

nicht einem Röektchen Gemüth Instiger sein, in einem Ackerbaw zu arbelten, deß einer, gleich den Edlen Römern billich Ehre haben solte, dann in stehtiger Füllerey Essens vnnd Trinckens zubleiben. So doch die Füllerey, ein Wurtzel vnd Vrsprung ist der Vntugend des Adelst einem Biderman gehöret zu, daßer sich alleine schäme vor dem Lastern vnd Vntugendten die vns Gott verbotten hat. Aber vmb des willen daß wir von der ForchtGottes abgewichen, vnd sein Gottlich Gebott gering geacht, derhalb seind wir billich durch Göttlich Straff in solchen verkehrten Sinn gefallen. Also daß wir das böse vnd schändtlich, für gut vnd ehrlich geacht vnd gehalten, dardurch von nothwegen vnser Natur so gantz zu dem bösen gekehretworden ist: daß ich an mir selbst befinde, daß sich meine Natur schämpt vnd förcht in denen dingen, die Christlich vnd recht seind. Aber in denen dingen, die warhafftig böse vnd gleißnerisch seind, da ist kein Schand der Welt. Durch ein sollichs abtretten von der Forcht Gottes ist gefolget, daß vns Gott zur Straff in ein böß ver kehrt Gemüt, vnd in Begürde aller Boßheit gestossen hat, nach der klaren Warnung Sancti Pauli, zu den Römern, etc.

[Note: 19] Sed haec supra huius saeculi sunt captum. Ego retrò vestigia sequor et dico: Non praeter magnam iustamqueque rationem, An. 66. Augustae,Anno 75. Ratisbonae in Conventu Elctorum, et sequenti Anno in publicis Comitiis, Comites et Barones in tractu Rhenano, Franconiâ, aliisque locis Augustanae Confessioni addictis; obnixè petiisse; ut ipsis pariter, ad Canonicalia eiusmodi Beneficia, via sterneretur. Quorum scripta collegit Francisc. Burckhard. lib. 1. von der Freystellung. cap. 3. Licet autem nec Caesarea Maiestas, nec alii Romanae Hierarchiae nimiùm faventes Imperii Status, aequissimae huic (utvidetur) implorationi, benivolas praebuerint aures. quamvis etiam Romano-Catholicorum artibus fuerit effectum, ut Equestris ordo (die freye Ritterschafft) vel imprudentibus, vel


page 102, image: s106

malis consultoribus usus, illustrem hunc impediverit conatum. Ut videri potest apud Fr. Burckh. dict. cap. 3. ad fin. Quamvis item, innumeris ferè argumentis, quae in unum fasciculum congessit Fr. Burckhard. d. tract. lib. 3. cap. 20. etc. non solùm contradixerint Catholico-Romani: sed et ex nostratibus nonnulli, sat iniquos aestimatores huius se praebeant litis. Vide Petrum Syringum, dissert. d. pace Relig. thes. 27. et eundem. cùm adhuc per anagr ammatismum esset Iustus Springer. tract. d. pace Religion. cap. 6. fol. mihi. 63. Attamen è re Christianâ magis foret; utriusque si Religionis Comites et Barones, horum Beneficiorum participes, et hâc quidem conditione redderentur; ut sacram contra nominis Christiani hostes, obire militiam tenerentur. Quales Milites haud pauci in orbe sunt Christiano, et accensentur Religiosis; licet haut inter Clericos cooptentur. Ioachim. Stephan. de Iurisdict. 4. cap. 10.

[Note: 20] Catholici, omnia tuta timentes, verei se dicunt, ut matrimonia contraherent Lutherani, et porrò bonorum Ecclesiasticorum distractio sequeretur. At vanum hunc esse metum, approbare possunt Episcopatus Reformati: et docere velidem ipsa Hispania potest; quae multos Ecclesiasticos ordines habet, quibus non sunt Nuptiae in terdictae, Vide Franc. Sarmient. tract. de redit. Ecclesiast. part. 4. cap. 1. num. 13. nec tamen Beneficia quibus fruuntur, naturam suam mutant. Et hoc est quod Nicolaus Betsius cap. ultim. fol. 717. et seqq. optat: ut in Germaniâ praeter Praelaturas, et duos Equitum ordines, quibus omnibus caelibatus adnexus est; alia media instituerentur, quibus potentiorum secundogeniti se alere, et sublimes Imperii dignitates, in integritate suâ conservari possent. Ac idem fol. 722. subnectit: Si amplissimi reditus Ecclesiastici, in Equestribus Ordinibus, qui perpetuò pro Religione et patriâ excubarent, constituendis impenderentur; meliùs forsan, publicis privatisque rationibus consuleretur.


page 103, image: s107

[Note: 21] Quomodò verò in Principatu, qui indubitanter aliàs ex aequâ parte ad filios omnes pertineret, Ius Primogeniturae institui queat, tractationis est admodùm perplexae: in hâcque materiâ, omnem aliis gloriam antevertisse autumo Nicolaum Betsium, in tractatu suo iam saepiùs laudato, de pactis familiarum. Sed ut paucis multa comprehendam; omnium eorum de quorum agitur interesse, consensus necessarius videtur: Populi, Liberorum, Agnatorum; et Principatus si sit Feudalis, etiam Domini superioris. Vide omninò Bestium. c. ult. f. 708. etc. Quamvis calculo approbatum sit frequentiori; quòd etiam invito Domino Feudi, uni Filiorum totus Ducatus, vel Marchionatus assignari queat; ex conventione Agnatorum vel Filiorum: modò hoc non fiat in Domini Fraudem. Rosenthal. 9. conclus. 56. num. 4. adde Wesemb. cons. 15. tom. 1. Vide supr. dissert. 2. num. penult. et ult.

[Note: 22] Et hoc etiam erit notandum: agnatorum gentiliumqueque consensum, tam in Beneficiario quàm in Legitimo Principatu, expressum esse debere: nec enim sufficere tacitum, tradunt nostri Doctores. Mynsing. obser. 87. cent. 4. Tiraquell. de LL. connubial. gloss. 7. in v. express. num. 8. Corset. sing. 8. Bart. Camer arius adc. Imperialem. de proh. Feud. al. per Frider. fol. mihi. 526. Hic vero consensus, ass ntientium heredibus pòst natis, omninò praeiudicare videtur: per rationes quas assignat Hartman. Pistor. lib. 2. quaest. 7. num. 42. et seqq. At sunt qui asserere ausint; posse vasallum disponere inter liberos, inaequalitatem inducendo. Caevaellos. tom. 3. quaest. 728. vide tamen suprà diss. 2. num. 15. ad fin. et num. 21. Et alli itidem tradunt: imperatorem facere posse Primogenituram in Imperii Feudis, etiam in praeiudicium Filiorum natu minorum; quod scribit Lancellott. Conr. 1. cap. 1. § 4. fol. 414. in Templo Iudic. Vide Iohan. Ulric. Wolff. amicum meum, disput. polit. 5. thes. 40. nu. 7. Addere placet Formulam iuramenti, quo Silesiae quidam Princeps, agnatos suos ad Maioratum à se institutum ad


page 104, image: s108

strinxit. Ich N. N. gelode vnd schwehre Gott dem Allittächtigem daß ich den Letsten Willen, Testament, Succssion oder Ordnung, so der Hochwürdige in G Ott Fürst vnd Heri, Here Balthasar Bischoffe zu Breßland, Here zu Pleß, Sora vnd Trebel, der Sagnischen Fürstenthumbe Pfandes Here, Oberster hauptman in Ober vnd Nider Schlesien, auffgericht, die Zeit meines Lebens, in allen Puneten, Clausuln vnd Articule, steht, vest vnd vnverbrüchlich halten wil. Von den Haab vnd Gütern, so an mich, laut Ihrer Fürstl. Gnaden Succession vnd Ordnung kommen vnd gefallen, nichts verwenden, verkauffen, versetzen, noch vergeben: Sondern Ihr Fürstl. Gn. Leisten Willen, Succession vnd Ordnung in allen Puneten, Clausuln vnd Articuln vnverbrüchlich nachsetzen vnd Folg leisten. Auch keine List oder Disputation der Juristen vnnd Rechtsverständigen suchen: sondern mich allein des claren, hellen vnd einfältigen Buchstaben(in einem vnd dem andern Articul verhalten vnd gebrauchen. Als mir GOtthelffe. Ad notare et illud hîc lubet; Illustrissimum hunc Testatorem, omnes Iurisperitorum captiones fallere, intotumque praecidere voluisse: sed prudentiam eius elusisse Fatum: namque omnium ferè Academiarum Collegia, lis inter Successores suborta occupavit.

[Note: 23] Quomodò autem in Principatibus obnoxiis divisioni, ea est facienda? Vide Rauchbar. 1. quaestion. 4. 0. 41. 42. De prisco illo more, ut maior ex fratribus dividat, minor eligat, multa habet Goldastus. 1. d. Maioratu. cap. 27. et itidem Arnisaeus. 2. cap. 2. sect. 8. num. 78. Rod. Fornerius. 5. rer. quotid. cap. 22. ac Berlichius. tom. 3. conclus. 21. Et num ius eligendi, parens minori adimere possit, docet Modestin. Pistor. part. 1. quaest. 16.


page 105, image: s109

Dissertatio VII. DE FILIO ANTE ADEPTUM REGNUM NAto: et de controversiâ inter Patruum ac Filium praemortui Fratris.

[Note: 1] ENimverò, aetätis ubi privilegio, maxumus natu sibi vendicat sceptrum; Primogenitus à nond ùm Rege procreatus, etiam nato post adeptum Regnum, regulariter praefertur. Videatur hâc de quaestione Tiraquell. de Primogen. quaest. 31. Molinae. ad consuet. Paris. §. 13. gloss. 2. num. 55. Bodin. 6. d. Rep. 5. num. 714. Pet. Gregor. 7. d. Rep. cap. 9. Corasius ad L. 5. ff. d. Senatorib. Lips. monit. polit. 2. cap. 4. monit. 2. exemplo 1. et 2. Hotoman. quaest. illustr. 2. Baro de Tautenb. ad iti. 14. lib. 1. Feud. circa fin. Val. Forster. tract. d. Success. lib. 4. cap. ult. num. 27. Guil. Valentin. Forster. disput. ad Instit. 2. th. 7. Dn. Collega Harppr. ad iti. Instit. de Success. ab intest. in princ. num. 106. etc. Nicol. Betsius cap. 8. fol. 468. Ranchinus tract. de Success. ab intest. §. 10. num. 8. et seqq. Hackelman. illustr. quaest. disput. 1. thes. 23. Frider. Tileman. disput. et. 2. thes. 14. Optimè novissimequeque Henning. Arnisae. 2. cap. 2. sect. 11. per tot.

[Note: 2] Ulpianus in l. 5. d. Senator. Nihil interest, inquit, iam in. Senatoriâ dignitate constitutus suceperit filium, nec nè; an ante dignitatem: quod idem in l. 2. §. 2. d. Decurion. respondet Iurisconsultus; et consentit l. 9. §. 14. d. poenis. His obstare videtur, l. 11. C. d. dignitat. lib. 12. et l. fin. §. viri. C. d. decurion. lib. 10. Varii varias adferunt conciliationes: de quibus conconsuli queunt, Iul. Pacius, cent. 1. quaest. 39. Duarenus 2. disp. anniversar. cap. 29. Cuiacius ad d. l. 11. et ad d. l. fin. Iacob, Curtius. coniect. tom. 2. lib. 2, cap. 20. Arnisae. d. loc.


page 106, image: s110

[Note: 3] Haec olim dubitatio in Monarchiâ Persarum, inter Darii liberos litem movit, Artemenem et Xerxem. Nam exhis Artemenes, Regn im iure et more gentium petebat natu prior: a Xerxes controversiam non de ordine, sed de nascendi selicitate faciebat; illum namque Dario privato provenisse, se se Regi. ita privatas illi opes deberi, quas tum habuit; at sibi Regnum, in quo genitus educatusque esset. Contentio, quanquàm de Regno, intra arma stetit: et Arbitrum Patruum sumpserunt Artaphernem. qui re pensiculatâ, praeponendum Xerxem putavit: sive ratione iam dictâ; sive indole motus utriusque. Ipsum hoc in eodem Persarum Regno, diu pòst movit Parysatis, Darii alterius uxor: movit sed non eodem successu. Nam aegro marito persuadere conata, ut Cyrum minorem filium, Arsacae (qui posteà dictus Artaxerxes) in iure sceptri praeferret, ipsâ illâ dictâ caussâ, et quòd in Regno natus esset. sed haut impetravit, et stabili priori ius fuit: quod et felicibus armis contra fratrem servavit. Plut. in Artax. à princ. Turbavit et res haec eadem, ante multos annos Germaniam nostram. Henricus I. Imp. Othonem, qui magni posteà meruit nomen, heredem constituit Regni. At persuasus erat Henricus, sibiomne ius imperii deberi, qui natus erat patre iam Imperatore appellato; cùm Otho natus foret illi, Regnum antequàm adipisceretur. Factiosorum ergò, et praesenti rerum statu non contentorum auxiliis animatus; bis contra Fratrem arma movit, bis victus, et toties Fratris gratiam impetravit. H. Mutius Chron. Germ. lib. 13.

[Note: 4] Nec Hîc facilè aliquod admitterem discrimen, inter eum qui natus à verè privato, non in stripe aut Regio ullo iure; et illum qui in Regno, à maioribus ad posteros delato: à patre quidem nondùm Rege prognatus, sed nato à Regibus, et in spem hancce sublato. Naturae namque si felicitas, et aetatis hîc aliquid operatur praerogativa; non sanè tempus dignitatis adeptae, sed perpendenda est meritò prioritas


page 107, image: s111

natitivitatis. Licetitaque quis interim dum pater privatus exsistit, non dicatur Filius Regis; tamen cùm primùm parens Rex designatur, primogenitus iam natus, eo ipso quòd pater Regnum acquirit, primogenitus fit Regis: et ut morientis Principis Filius, quemque nem9 aetate praecedit, heres est Imperii solus. Ac sufficit quòd sit et dicatur Primogenitus Regis, tempore mortis vel successionis delatae: etenim cùm qualitas adicitur verbo, à quo dispositio sumit effectum; satis est talem qualitatem adesse, tempore quo illa dispositio sortitur effectum. Bart. in l. ex facto. ff. de vulg. et pupillari. Non ipsa dignitas, velalia qualitas personae, sed persona generat ipsa. Et sic ad esse primogeniti non requiritur aliud, quàm prioritas geniturae seu legitimae nativitatis: idipsum ergò attenditur solùm; dum quaeritur quae sit primogenita persona. Dum verò investigamus, quod sit obiectum primogeniturae, et in quibus bonis vel rebus, effectum suum operetur; tempus inspicitur quo debet habere effectum, mortis nimirum paternae, successionisque delatae. Quemadmodùm in privato quoque iure, omnium bonorum à patre quasitorum hereditas, ae què cernitur à filiis ante illorum acquisitionem genitis; ut ab aliis posteà su sceptis: et ad tempus excessus refertur, consideratio officiosi et inofficiosi testamenti paterni. l. cùm quaeritur. 6. Cod. de inoff. testam. Licet primogenitus velalius filius Plebei, natus antequàm Pater per Principem simpliciter nobilitaretur, haut Nobilis efficiatur; nisi ipsi etiam dativa nobilitas conferatur expressè: vulgaris quippè illa Nobilitas nativa, numquàm adesse potest, nisi perfecte adfuerit temporen nativitatis. Molinae. ad Consuet. Paris. §. 13. gloss. 1. ad fin. Covarruv. vaeriar. resolut. 2. cap. 8. num. 5. Costalius ad 1. 5. ff. d. Senator. Dd. ad leg. ultim. Cod. de Decurion. libr. 10.

[Note: 5] Nec solùm si primogenitus acquisito iam Regno, naturae debitum solvit, filius non frater succedit indubitanter:


page 108, image: s112

sed et protogenio ante Patrem exspirante, Nepos potior est filio secundogenito: gradu quam vis remotior sit toto. hancque sententiam totius ferè Orbis Christiani consuetudine receptam, et eam quottidiè servari dicit Iacob. de S. Georg. tract. Feud. ad verb. Dux. v. quid si Rex. num. 8. Addatur Tiraquell. de Primog. quaest. 40. Pet. Gregor. 7. d. Rep. cap. 10. Boddin. 3. d. Rep. 5. num. 731. etc. Bart. Chassanae. in Catal. glor Mundi, parte 5. consider at. 42. Mynsing. 3. obser. 23. Card. Mantica, d. coniectur. ultimar. volunt. libr. 8. tit. 10. ad fin. Dn. D. Harppr. tract. de Success. ab intest. inprinc. num. 74. et multis seqq. Dn. D. Bocer. d. Success. Feud. cap. 3. quaest. 48. fol. 323. Hotoman. quaest. illust. 3. per tot. et in tract. hâc de quaest. sing Ranchin. d. §. 10. num. 8. etc. Knichen. de Sax. non prov. iur. adverba: Electorum. cap. 3. per tot. Lips. Monit. politic. 2. cap. 4. num. 2. et 3. Nicol. Betsius. cap. 8. fol. 458. etc. Hieron. Caephallos. opin. commun. contracom. quaest. 762. et in appendice. Ioan. del. Castillo in controvers. quotid. cap. 20. Iac. à Saa. Eques Lusitan. tract. de Primogen. per discurs. Ludov. Molina de Maiorat. tract. 2. quaest. 626 630 et 632. Fachine. 6. controv. cap. 2. Buxtorff. disp. ad Auream Bullam. thes. 85. lit. E. Matth. Stephani, disput. ad Instit. cent. 3. quaest. 5. Tileman. disput. ff. 2. thes. 13. Dominic. Arum Exercit. ad Instit. 11. thes. 6. Iohan. Lauterbach. in suo Princ. Christiano. c. ult. num. 132. Iohan. Ulric. Wolff. disput. pol. 7. thes. 13. praeclarè Arnisaeus, 2. cap. 2. sect. 10. per tot.

[Note: 6] Sanè ius controversum, utrum Patrui an filii fratris, ad res Imperiaque sint vocandi, ingentium toto terrarum orbe motum originem fuisse, scribit Paul. Aemil. hist. Franc. lib. 9. in Philip. Valesio. Sed tamen ferè apud omnes Nationes, causam Nepotis, semper fuisse potiorem quàm Patrui, ex Molinâ refertalter Molina. Disput. 625. fol. mihi 198. Nec ea potenti destituitur ratione. Primogenitura enim dignitas est, quae numquàm intermoritur: neque ius hoc Primogeniturae, unius est personae; sed ipsius Primogeniturae proprium. Anton. d. Rosellis. tract. de Success. ab intest. num. 68. Et idcircò


page 109, image: s113

nepos dicetur Primogenitus, sicuti et pater ipsius. Quemadmodùm filius Primogenitus qui in Regnum successit, relinquit illud filio, non fratri: ita spem firmam et radicatam, quae ipsi à nemine auferri potest, itidem ad eundem transmittit. Insuper Pater ac Filius, tantam in se habent affinitatem naturae, et substantiae unius participationem, ut pro eâdem ferè personâ habeantur: atque ita utetur Patris privilegio; cùm nascatur ex radice privilegiatâ, et quae ceteris praeferebatur. quia forma et origo quae ducitur à radice, in quolibet derivato reperitur. l. 11. §. sisilio. ad L. Falcid. videatur omninò Iac. à Saà, d tract. de Primogenitura, per discursum. Exemplis etiam, seu iudicatis firmare possumus hancce opinionem. Nam Angli Eduardo Regi, Richardum nepotem, ex Eduardo filio eius Primogenito, suffecerunt: post positis aliis tribus, ipsius Eduardi Regis filiis. ut refert Polydor. in histor. Anglic. Simili Iudicio, tempore Caroli Pulchri, Regis Galliarum, Anno 1331. per Proceres Regni, Comes Nivernensis declaratus Flandriae Comes, et Patruo praelatus fuit. Paul. Aemil. Idem et sub Othone Magno, deindè sub Henricol I. Impp. in Germaniâ contigiffe; et Patruos à fratris filiis, duello su peratos, legimus apud Witikindum. lib. 2. hist.

[Note: 7] Sed tamen et opinio quoque contraria, urgentissimis firmari rationibus potest. Ac olim antiquo iure Francorum, Repraesen tationecin lineâ rectâ, ullum tutabatur locum, cascisque Germanis incognita fuit: ut exemplis probat Stephanus Pasquier. 4. des Recherch. cap. 18. et libr. 5. cap. 1. et Bernhardus Girard. tomo 2. lib. 13. fol. 95. Ita aLudovicus cognomine Pius, Patri Carolo Magno successit, seposito Bernhardo (ex fratre natugrandiore Pipino) Nepote. Ita Alphon sum Castiliae Regem, filius sequutus est in Imperio minor, senioris Ferdinandi liberis exclusis. Girard. tom. 1. libr. 12. fol. 994. etc. Plura in Gothico-Hispanicâ progenie documenta, habet Goldastus, d. Maior. 3. cap. 9. num. 7. etc. Ita quoque Caroli


page 110, image: s114

claudi Neapoleos Regis, successor fuit filius Robertus, posthabitis qui ex Martello Primogenito superstites erant. Aemil. d. lib. 9. Girard. 2. tomo, lib. 15. à princ. Etiam Hibernicâ lege (Tanistriam linguâ vernaculâ vovant) hoc idem legimus comprobatum. Betsius. cap. 6. fol. 114.

[Note: 8] Itidem novissimè undecumque Clariss. Goldastus, in Discursu exoterico, suffixo nunc eiusd. tract. d. Maiorat. num. 9. etc. si consuetudinem gentium Germanicarum, et rationis simul aequitatem spectemus, indubitati iuris esse, ait, Patruum haberi priorem: et quidem iure triplici; possessionis, proximitatis et aetatis. In omni petitione hereditatis, Legislatores nostros primò ad ultimum possessorem respexisse; cui qui proximior erat gradu, eum ceteris omnibus agnatis, et illum inter pares gradu, qui natu erat maior, antepositum fuisse. Idque multis illustrat exemplis, et Iac. à Saà argumentis, quibus Nepotem magnâ cum curâ tuetur, laboriosè respondet. et vide eund. Goldast. tract. d. Maiorat. libr. 2. cap. 17. et seqq. item cap. 19. nu. 3. et cap. 20. à princ. lib. 3.

[Note: 9] Id quod hâc in re, moribus cuiusque Regni institutum, servare omninò decet. Verùm rationibus si foret certandum; Nepos (meo iudicio) superior discedet. Spem quippè (ut iam suprà innui, num. 6.) adeò indubiam parit Primogenitura, ut de eâ idem quod de re praesenti statuatur: indeque natu maior, illam ut vocant exspectantiam, et ius quod à genere ac familiâ habet, ad suos filios transmittit, etiam nondum purificatum. Quoque in hereditario Regno, haec licet ratiocinationonita procedat: adhuc tamen fictio iuris subvenit Nepoti; et hunc habere putatur effectum, ut is una eademque persona cum patre, partemque patris in filio remanere, vivere, vigereque censeatur. (Quò intuitu etiam Iohan. Borcholten, tract. degradib. fol. 179. Ius Repraesentationis aequissimum indigitare non erubescit.) Et cùm hanc maxumè controversam quaestionem, in Electoratu, per


page 111, image: s115

auream Carolinam sanctionem, cap. 7. in prin. pro Nepote decisam habeamus (nam fuisse olim tempus, quo in Electorali Successione, non alia quàm aetatis ratio haberetur; adnotat Freherus. tract. de Success. Electorat. fol. 6.) non immeritò decisionem eandem, ad alios Germaniae Principatus, et Feuda exten dimus dignitatum. iuxtal. 12. et 13. d. llb. Dan. Moller. 2. semestr. cap. 40. Knich. dict. cap. 3. num. 60.

Dissertatio VIII. DE FRATRIBUS, ET ULTERIORIS GRAdus Collateralibus aliis.

[Note: 1] DEficientibus Liberis, Fratres defuncti sunt Successores: cap. grandi. 2. de supplend. negl. Praelat. in 6. nisi Regnum de novo, eâque conditione si datum, ut ad descendentes tantummodò perveniret. Si verò nec Fratres supersunt, ius Agnationis in Regno Paterno; Proximitas in Imperio à Maternâ lineâ proveniente, inspicienda erit.

[Note: 2] Ita tamen, ut cùm primis orddo Linearum quae à stipite provenerunt, haut negligatur. Quot enim Filios Rex aliquis relin quit; tot indè promanant Primogeniturae: ex quibus prior linea, donec durat succedit; eâque absumptâ vocatur secunda, ac ita reliquae deinceps. Et sic Masculo in primigeniâ lineâ deficiente, non propinquior superstes, ex tertio geniti surrogatur stripe; sed Regnum defertur ad eum, in alterâ qui eiusdem gentis stirpe gradu antecedit: uno licet geniculo vel pluribus, illo ex tertiâ lineâ remotior exsistat. M. Ant. Peregrinus. cons. d. Success. Regiâ, affixo tractatui eiusd. de iure Fisci.


page 112, image: s116

per tot. Hotoman. in disput. decontrovers. inter patruum et frat. praemortui filium, et illustr. quaest. 4. Ranchinus d. §. 10. nu. 12. Gerlac. Buxtorff. dissert. ad Aur. Bull. th. 85. lit. f. Arnoldus Engelbrecht tract. de Success. Electorali, contra exotericum Goldasti discursum. vide item Freher. tract. de Success. Electorat. passim.

[Note: 3] Etenim per fratrem aetatemaiorem, temporaliter tantùm excluduntur fratres iuniores; quamdiù nempè primogenitus, eiusque posteri superexistunt. Quemadmodùm ergò spem succedendi, consuetudinario Regni iure probatam habent aetate posteriores: ita iiordine geniturae, seu iure successivo, subordinatoque vocari videntur. Deficientibus quippè primogeniti posteris, adeum statum res redire videtur, quo per Primogenitum eiusvè filium aut nepotem, secundogenitus fuit exclusus: et sic non aliter secundogeniti nepos, proneposvel abnepos, tertiogeniti removet filium, ac Primogeniti nepos, secundo genitum ipsum.

[Note: 4] Sunt tamen perquàmmulti, qui in Regni Successione, et praesertim in lineâ collaterali, nullam omninò repraesentationem admittere volunt. Sanè Bodinus, libr. 6. d. Republ. c. 5. num. 733. in fin. hoc nostro in casu Seniorem antefert Iuniori. Ut et omni eruditionis laude dignissimus Goldastus, in discurs. extoterico, num. 24. etc. acquoque passim in suo d. Maioratu, stupendae diligentiae tractatu; nullam prorsùs Repraesentationem, in transversalium Successione admittit: sed secundum aetatis et gradus praerogativam omnia hîc diiudicanda esse ostendit. Quam eandem etiam amplectitur opinionem Ludovicus Molina, tract. d. Iust. et iure. tit d. Maiorat. Disput. 627. 632. et seq. consentit Iac. Alemannus, in Palaestrâ Consultat. consult. 7. Sic itidem respondit Academia Heidelbergensis, cuius Responsum iunctum est ad finem tractatuum Iac. à Saà, et Lud. Molinae. d. Primogeniturâ, ac eam disputando defendit. Ant. Coler. thes. 53. et seq.

[Note: 5] Ego cum Matthaeode Afflictis, in libr. 3. Constit. Neapolit.


page 113, image: s117

tit. 24. num. 23. in fin. de hâc ipsâ Repraesentationis materiâ agente, lubens dico: Non est meum in praesentiarum determinare, ubi tanti Patres sunt in discordià; sed determinet Rex, qui potestatem habet determinandi dubia occurrentia Iuristis. Et tamen sententiâ quae suprà num. 2. à me proposita fuit, aliud nisi Lex successoria suadeat sentire (putà si ad successionem proximiorem vocaverit nominatim: vel si non sit Ius Primogeniturae constitutum) aequior, veriorque videtur. Eamque et Aureae Bullae textus, in c. 7. roborare putatur: dum sancit, ut si Primogenitus absque heredibus masculis, ab hâc luce migret; ius, vox et potestas electionis, ad seniorem fratrem, et deinceps ad illius Primogenitum devolvatur. Et ut talis successioin Primogenitis et heredibus Principum eorundem, perpetuis temporibus observetur. Quae verba postrema inviolabile quoddam Ius repraesentationis constituere videntur. Videatur Arnold. Engelbrecht. d. tract. de Success. in electoratib. E. 1. etc. K. 1. etc. O. 3. etc. Quem tamen Dn. Goldastus, speciosisrationib. oppugnat. tr. d. Maior. lib. 2. cap. 2. 4. 13. etc. passim.

[Note: 6] Et haec fuit controversia, quae superioribus annis excitata fuit inter Navarrae Regem Henricum, eiusque Patruum Carolum Borbonium Cardinalem: qui contra doctrinam et regulam suprà firmatam, Nepoti propter praerogativam aetatis, quorundam Regni perturbatorum instinctu, praeferri; et Princeps Regii sanguinis primus voluit existimari. Cuius conatum eventus, et concors omnium doctorum elisit penna. Histoir. de dernierstroubl. lib. 3. fol. m. 115. etc. Sed adi Gold. 3. c. 11. n. 26. ubialias causas cur Carolus fuerit exclusus, adfert.

[Note: 7] Modo laudatus item exotericus Discursus, etsi imprimis serenissimam Saxoniae familiam concernat; eiusque tela licet Aldenburgensem stirpem petant et pro Vinariensibus praelientur: interim tamen ad hûc fere est ut putem, simul eundem serenissimae Electrieis Brandenburgiacae, in Iuliacensi


page 114, image: s118

Ducatu, etc. laedere impetitionem: nam ibi disputatur de Succescessione Fratris, et secundogenita Primogenitae posteris praeferr cupit. videatur Refutatio discursus verè Iuridici, in caussâ Iuliacensi, fol. mihi 74. add. Goldast. 3. d. Maior. c. 4. in fin.

[Note: 8] De iure Repraesentationis in pactis Familiarum, disputat Caevallos. tom. 3. quaest. 762. Quaerit etiam Ludov. Molina. Disput. 633. Si ultimus Regni possessor, sine liberis, descendentibusvé, et sine Fratribus discedat, habens nepotem ex fratre praedefuncto, et Patruum; uter eorum perveniat ad Regnum? Ego pro filio fratris responderem: quia Regnum semel ad unam lineam perveniens, semper in eâdem manere debet.

[Note: 9] Tandem licet de iure civili, infinitatem in reflexâ, seu transversali lineâ, haut locum habere, vulgò doceant Interpretes Iuris. Schneidevvin. Instit. de hered. quae ab intest. capite de tertio ordin. succed. num. 38. etc. Hos tamen benè convincunt Dn. Harpprecht. ad princ. Instit. de hered. quae ab intest. def. num. 412. Dn. D. bocerus, cap. 3. de Regalib. num. 30. Arumae. Exercit. 11. thes. 13. Ut et communi suffragio Feudistarum, successio in Feudis dignitatum, fieri debet usque in infinitum. Vide Dn. Bocer. de Feud. Success. cap. 5. quaest. 20. Et adhûc magis Successio Regnorum (quae meri iuris gentium reputatur) de uno in alium qui superest de stirpe Regiâ, ultra centesimum, et gradum etiam defertur remotiorem. Curt. Iun. d. Feud. part. 2. tertiae part princ. num. 49. Caephal. cons. 173. num. 35. Ranchin. §. 15. num. 7. Raudens. decis. Pisan. 41. nu. 45. etc. et decis. 48. Addatur Ioan. Lauterbach. in suo Princ. Christiano, cap. ultim. num. 134.

[Note: 10] Ita Baldus, ad cap. 1. de Feud. Marchiae, etc. num. 5. annis abhinc ducentis, non dubitavit, his scribere verbis: Si in Franciâ tota domus Regia moreretur, et extaret unus de sanguine antiquo, putà de domo Borboniae, et non aliquis proximior esset (esto quòd esset millesimo gradu) iure tamen


page 115, image: s119

sanguinis, et perpetuae consuetudinis, succederet in Regno Francorum. Quod et accidit post obitum Henrici III. quem Rex sequutus est Navarrenus, ab eo plusquàm vigesimo gradu qui distabat.

[Note: 11] Attamen (ut iam dixi) quam vis iure recepto, Feuda dignitatum perpetua sint, et in infinitum transmissibilia censeantur: hoc tamen in Silesiâ, deficiente simultaneâ investiturâ, neutiquàm observari, notat Nicol. Henelius, in Silesiograph. cap. 6. fol. 69. Ut et in Saxoniâ aliisque omnibus in locis, ubi viget Ius simultaneae investiturae. Vide Wehner. de verb. signif. V. Gesambdte Hand. et Rudinger. singul. observ. cent. 2. observat. 71.

[Note: 12] Si Regnum vel Feudum dividi queat, gradu propior succedit. Cothman. cons. 26. vol. 1. In Successione feudali, si lineia ad quam Feudum pervenit, deficiat, an reliquae lineae aequaliter succedant; an verò secundum gradus praerogativam? disquirit Hartman. Pistoris, lib. 3. quaest. 23. De eo verò difficultas suboritur perquàm magna; An Patrueles in stirpes vel capita, defuncto Patruo succedant? Id autem licet per constitutionem Imperialem de Anno 1529. decisum esse dicant nonnulli: Wesembec. consil. 128. volum. 3. Dn. D. Bocer. de Success. Feud. cap. 5. quaest. 15. et Rittershus. in part. Feud. cap. 16. quaest. 6. Non tamen quas adfert rationes Nicol. Betsius, cap. 9. fol. 614. exigui nobis momenti esse videntur.

Dissertatio IX. DE REGIS LIBERIS NATURALIBUS: ET ITEM de Legitimatis.

AB Imperii explodit Successione verior ratio, extra matrimoniali Venere procreatos, arg. Iudicum cap. 11. vers. 4.


page 116, image: s120

Petr. Gregor. 7. de Rep. 8. Lips. monit. polit. 2. cap. 4. monit. 1. Arnisae. polit. cap. 9. fol. 238. et relect. 2. cap. 2. sect. 13. Schönborner. 2. polit. 10 Ut et apud Spartanos qui spuriae progeniei, ad Regnum haut admittebantur; sed admissi potiùs removebantur. Nic. Cragius d. Rep. Lacedaem. 2. cap. 2. fol. 52. Ac inter alias Hugonis Capeti Leges graves et rectas; et una fuit, quae filiis naturalibus non Legitimis, aditum ad Regnum praecludebat. Girard. tomo 1. lib. 6. fol. 538. De Naturalium verò in Regnis successione, et Legitimatione, ex professo, operoseque disquirunt, qui in caussâ Successionis Lusitanicae, contra Anthonium Nothum, responderunt. Octavianus nempè Cacheranus. num. 5. etc. Amadaeus à Ponte. num. 11. etc. Anton. Bagnasacus. nu. 3. etc. Alexand: Raudens. nu 4. etc. num. 51. etc. et vide eund. decis. Pisan. 43. part. 3. (ubi de negotio Caesaris Estensis agit) Michael ab Aguirre, parte 4. suiresponsi. Addatur Arnisae. d. cap. 2. sect. 14. Sanè Catharina Medicea, ad Portugalliae Imperium, certatim quoque adspirans, non solùm Anthonium ut Nothum impugnabat; sed et alios competitores omnes, tanquàm à Iohanne I. (qui legitimus non erat) descendentes. Et spurios infames esse, dignitatumque incapaces (contrà ac vulgò sentimus) multis speciosissimis argumen tis propugnant Arnisaeus, d. cap. sect. 13. num. 16. etc. fol. 451. ac Gaspar Schifordegherus, libr. 3. tract. 25. q. 9.

[Note: 2] Hanc verò Naturalium remotionem, eò usque etiam extendunt; ut ne summus quidem, seu absolutè imperitans Princeps, Filium naturalem in praeiudicium Legitimi heredis, ad Regiam successionem habilem reddere queat. Ias. in l. qui Iurisdictioni. de Iurisd. omnium Iud. Pet. Gregor. Tholos. d. cap. 8. num. 12. et seqq. Molinae. ad Consuetud. Paris. §. 13. gloss. 1. sub num. 38. Betsius cap. 6. fol. 171. etc. Non quidem, quasi is Iurisdictionem in domesticos exercere haud possit: ut voluit Arnisaeus. d. cap. 2. sect. 14. num. 4. fol. 470. Sed quia id Legibus funddamentalibus repugnat; ut idem innuit: ibid. nu. 28. et seq. nec


page 117, image: s121

verò est penes eum illarum Legum, eorumque iuris gentium quaesunt, mutandorum potestas. Sic pariter nec pencs Ordines residet haecce facultas. Ità quamvis Don Antonius Lusitanus, populari et partim Nobilitatis favore, ab Ordinibus Rex fuerit salutatus, contra Philippum Regem Hispaniarum: attamen quòd Philippus, exfiliâ natu maxumâ Portugalliae Regis legitimè natus esset; non potuit ius ei quaesitum aufferri ab illis, quibus ipse praeesse, non subesse debebat, Vide supra diss. 2. num. 21.

[Note: 3] Sunt vero qui contendant, ideo posse Imperatorem; Spurios suos, filiosque naturales legitimare; et indè Papae Romano suos quoque liberos Naturales, quos fortè genuerat dumadhuc laicus esset, legitimandi competere potestatem: Dn. D. Bocerus de Regal. 2. num. 103. quippè cùm data sit facultas Imperatori, filios suosapud semetipsum, alii in adoptionem dandi, itemque emancipandi. l. 3. et 4. de adoption. Sed hîc sollemnitas quaedam Iuris Civilis tantùm, remissa est Imperatori: ex quo sanè haud congruè argumentando poterit evinci, etiam filios suos naturales, ad sibi succedendum idoneos facere, in arbitrio situm esse Principis alicuius absoluti: cùm hoc (ut iam dixi) sanctionem fundamentalem, rectamque rationem offendat.

[Note: 4] Ac quamvis Pontifex Maximus, etiam Regum sputios ad Successionem habilitare praesumat: est enim, si credimus Georgio Heymburgensi, in appell. contra Pium 2. quaehabetur in tom. 1. lection. memor. Iohan. Wolff. fol. 819. coniugii legitimi osor, fautorque Bastardorum. Et ità olim Petrum Castiliae Regem, excommunicatione maiori notavit; et Iacobo fratri naturali Regnum adiudicavit. Froisard. tomo 1. cap. 230. Attamen recepta est iuris, et etiam apud Hispanos theorica, neminem ad Regnaà quoquam legitimari: quâ etiam de caussâ Don Antonium (etiam si Legitimationem à Pontifice obtinuisset) Lusitaniae Regni incapacem esse


page 118, image: s122

responderunt Philippi Regis Hispaniarum consultores. Hier. Conestag. d. Portug. et Castell. coniunct. lib. 3. fol.151.

[Note: 5] In Galliâ quidem, sub Regno Merovingorum, Pepiningiorumque, Regalis successionis capaces existimabantur etiam Nothi: nempè qui non ex plebeis et abiectis, sed mulieribus nobilibus erant suscepti. Ranchin. §. 7. num fin. Girard. tom. 1. de l' hist. de Fr. fol. 72. fol. 117. et fol. 1031. et in tract. de l' estat des affaires de France lib. 1. fol. 90. Quin et Polygami plerumque erant Galliarum Reges, qui ante Hug. Capetum. Claude Fauchet. tract. d. origin. des dignit. cap. 5. Sic et Robertus Nortmanniae in Galliâ Dux, Guilhelmum nothum, posteà Conquestorem cognominatum, repudiatis ex fratre neotibus, habere voluit successorem: eiusque iudicium approbavit et exsecutioni mandavit Rex Francogallorum. Girard. 1. de l' estat de France. fol. 113. In Lusitaniâ, Regnisque aliis idem accidisse haut insolenter, multis exemplis Petr. Heigius docet part. 1. quaest. 21. et item Arnisaeus: d. sect. 13. àprinc. hancque consuetudinem aliquo modo rationalem esse, convincit Novella 74. cap. 1. Itidem in Italiâ non à Successione excluduntur Bastardi. Cominae. libr. 7. cap. 2. fol. mihi 603. Saepe legitimo modo, vel à Regibus ipsis, aut ab Ordinibus Regni, Tyrannicam Regum oppressionem exosis, qui adRegni gubernacula admoti fuêre liberi Naturales; auspicatò et feliciter Remp. per se, posterosque gubernârunt. Betsiuscap. 5. fol. 115. et cap. 6. fol. 160.

[Note: 6] Turcarum itidem Imperatores, à Baiazitis primi temporibus legitimas haut ducunt uxores (Roxolanâ exceptâ, miro quae astu effecit, ut ex pellice Principis fieret uxor) à concubinis liberos tollere contenti: et ex pellicibus concepti, aequè ac ex sollemni coniugio nati, in honore sunt apud Turcos; tantùmque in Successione praerogativa spectatur aetatis. Thuan. lib. 12. fol. 358.

[Note: 7] Attamen Naturales, non nisi logitimâ stirpe omniò


page 119, image: s123

exstinctâ, siqueveab Ordinibus et populo digni Imperio iudicentur, admittendos esse Nic. Betsius censet. cap. 6. fol. 164. Forsan et in Regno hereditario; Bellovè parto, Spurius Patris voluntate ad Imperialem dignitatem ascendere posset. Sicut Alphonsus, qui Regnum Neapolitanum, propriâ acquisivit virtute; in eo heredem instituit Fernandum: natum Valentiae in Hispaniâ citeriore, atquè ex muliere susceptum, quam ibi cum ageret, in delitiis habuisset. Iovian. Pontan. histor. lib. 1. Bembus. histor. Venetae, libr. 2. Avita verò, quae habuit Imperia (arragoniae et Siciliae nimirùm) Iohanni fratri reliquit, patri Ferdinandi Catholici Regis: qui posteà sub praetextu illegitimae nativitatis, Neapolitanum quoque Regnum fernandi posteris ademit. Cominae. lib. 8. cap. 16. fol. 829.

[Note: 8] De Legitimatis per coniugium subsequutum, nodioccurrunthîc non faciles explicatu. Tanta quidem vis Matrimonii exsistit, ut quianteà sunt geniti, post contractum matrimonium legitimi habeantur: et naturalibus ac legitimis per omnia et in omnibus; tam Canonico quàm in nostro iure Iustinianeo aequiparentur. cap. 6. extr. qui filii sint legit. Novell. 12. circafin. Hinc Spurio patris nobilis, per subsequens matrimonium legitimato, Arma et Insignia Patris competere: Clariss. Dn. Collega Bocer. 2. d. Regal. num. 29. etc. eosdem à Feudali Successione non removendos esse; Interpretes nostri contendunt. Bocer. d. Feud. Success. cap. 3. quaest. 2. vide tamen Andr. Knichen de pact. invest. part. 1. cap. 2. nu. 73. etc. Arumaeum, disput. Feud. 6. thes. 26. Pactum quoque in Matrimonii factum contractu, de Masculorum successione, Feminis exclusis; etiam extendunt ad naturales, ex vili pellice natos: dummodò per nuptias sub sequentes, illud vitium fuerit abstersum. Nicol. Betsius cap. 6. fol. 190. Sicut et in iisdem locum habere ius Primogeniturae, post alios Matth. Stephani, defendit disput. ad Instit. cent. 1. thes. 47.

[Note: 9] At verò; Annè Legitimatio illa quocumque tempore,


page 120, image: s124

et etiam in mortis articulo fieri potest: Ità ut per matrimonium siecontractum, Filii Regii legitimentur? Negant id plerique Lusitanici, suprà allegati Consultores. Affirmat Arithmae. peric. 2. Disputat. d. Legitimat. thes. 2. Leopold. Hackelm. I. illustr. thes. 22. Matth. Stephani, dict. loco, thes. 46. vide etiam Caerdinal. Manticam. lib. 11. tit. 13. d. coniect. ult. vol. et adde l. 11. C. de natural. liber. Sicque olim les Barcelonnois, voyans que la fin de leur Prince Don Charlesapprochoit, et estoit prochaine, le prierent, qu'il espousast la Cappa, sa concubine, de laquelleil avoit eu deuxenfans> à fin, que par le mariage subsequent, ils demeurassent legitimes, et consequementheretiers de ses droicts. mais cela nese fit point. Histoire de Navare. fol. 485. Ego iure amplio.

[Note: 10] Non autem Ferdinando Vasquio, de Success. progressu. §. 2. nu. 89. assensum praebere possum; qui aliud si Matrimonium intercedat; Legitimationem istam retrotrahi censet; ita ut priùs duranteconcubinatu proceati, sed posteà legitimifacti, inculpatè omninò natis, in quocumque iure Primogeniturae vel Maioratus praeferantur. Quod itidem pernegat Tiraquell. de Primog. quaest. 34. Molinae. §. 13. gloss. 1. num. 35. Betsius cap. 9. num. 574. Iacob. Concenatius. 2. quaest. 11. Guil. Valent. Forster. tractat. Iustin. lib. 3. disput. 15. thes. 4. Vide Arnisae. relect. 2. cap. 2. sect. 8. num. 47. fol. 286. Licet enim verè et propriè per sequens matrimonium legitimi efficiantur: non tamen possibile videtur, ut retrò sivè in praeteritum verè legitimi fiant. Necetiam fictio legis, quicquàm de iure aliis quaesito debet aufferre.

[Note: 11] Similiter in Orbe Christiano, consuetudine nunc introductum videtur, ut nec Nuptiae insequentes, eluere queant in illustribus familiis maculam omnem; si quae priùs concubina, non compari praefulgeat generis splendore: sed am Morganaticam ut vocant, eiusmodi Matrimonia contrahi solent. lib. 2. Feud. 5. 29. (ubi. Baro de Tautenberg. rectè


page 121, image: s125

Morgengabicam legit. Vide Calvin. in Lexic. Iurid. verò. Morganat.) Ita Fridericus Palatinus Elector, Victoriosus vulgò dictus; ne Principatus divisio iteretur, Nuptias non contraxit: sed filios duos ex feminâ quâdam suscepit. quam licet habuerit posteà uxorem; filium tamen natu maiorem, Canonicum Ecclesiae Spirensis; alterum non Palatinatus heredem, sed Comitem tantùm in Levvenstein, effecit. Trithem. in reb. gestis dicti Frider. pag. 5. et ibi Marquard. Freher. in Notis, ad pag. 50. Est et hodiè in Germaniâ Princeps, qui eandem propter causam, minimâ paternae hereditatis portione, vivit contentus. Eoque nomine, status quoque controversia movetur posteris Fortunati Eduardi, Marchionis quondam Badensis. Sanè Germania lubidinum vagarum olim strenuâ oppugnatrix, non solùm illegitimos à Successione: Aureâ Bulla cap. 7. sed et Ludis Equestribus vilioribus matribus prognatos arcet, nec ad Ecclesiastica Collegia admittit: et meriò itaque ad Comitia non vocari, nec iure dicendae sententiae eosdem frui debere, notat Anton. Bertram, de Comit. thes. 43. apud Arum. s. de iure publ. fol. 141. etc. Generatim idcircò à lubidinibus vagis, et quae has ferè subsequi solent, ab inferioribus, et dignitate statuque suo matrimoniis indignis, omninò abstinere debent Familiae illustres. argum. l. 1. Cod. de Natur al. liber. et Novell. 89.

Obliquo maculent ne sanguine Regnum:

Ut Lucanus alicubi canit. Et hoc itidem graviter monet Betsius cap. 7. fol. 156. et seqq. ac Erici sueciae Regis memorabili comprobat exemplo. De quo vide orationem funebrem Iohan. 3. Suecorum Reg. habitam à Iacob. Typotio. Sanè contra Regem Gallorum Henricum IV. periculosam concitavit coniura tionem, inconsiderata promissio facta Henriettae de Balsac (quae aliàs nominatur Marquise de Vernveil) Elle fut accusée (ait le Mercure François, folio 7. b.) de se fantasier, que pour quelque promesse à elle faicte, ainsi que font d'


page 122, image: s126

ordinaire les amoureux, pour iouyr de celles qui sont credules; son fils, qui estoit illegitime, devoit estre preferé à Monsieur le Daulphin: sans considerer, quae le bien d' estat, dispense toviours les Souverains, de telles promesses d'amour. Vide Scip. Amirat. 5. Discurs. 6. Toutefois tels ieux sont bien dangereux; ut ait Cominaeus, 6. cap. 9. fol. 556 et vide eund. lib eod. cap. ult. fol. 586.

[Note: 12] Aliàs autem iustus, verusque filius est, quem Nuptiae demonstrant: l. quia certa. ff. d. in ius voc. adeo quidem, ut nec Matris contrariae assertioni, filium spurium in actis professae, sit standum. l. pen. §. mulier. d. probation. Ut indè in excusabilis socordiae, meritissimè arguatur, filius ille Regis; cuius Interpretes, ad l silium. 6. de his qui sui vel alien. iur. meminerunt: ut et Flamin. d. Rubeis, tract d. adulter. cap. 16. sub §. 25. Mascardus, conclus. 789. qui nimi`m credulus, Regno se abdicavit, simul at que à matre sibi fuit condictum, se Spurium esse. Quod tamen non ità est in telligendum; ut notoriè adulterini admittantur. Vide Michaël. Piccart. dec. 5. observat. politic. cap. 8. qui refert exemplum Elisabethae Castilianae; quae praelata fuit filiae Regis, habiti pro impotente. Vide Cominae. 5. cap. 7. fol. 405. Infelix namque est Successio adulterinorum. Richter. axiom. Oeconom. 20.

Dissertatio X. QUAE REGIAE HEREDITATIS ENUMERAT incapaces.

IN Regno qui propior successor, si propter vitium perpetuum naturae, Remp. administrare non queat; et nempè


page 123, image: s127

furiosus, aut demens, exsistat, morbovè sontico, non qui tempore finatur laboret; tunc debet alter ab co gradu proximusadmitti: non ullâ habitâ ratione, sivè incapacem illum ultimò defunctus abdicârit, iureque suc privârit; vide supr. dissert. 2. num. 24. sive minus. Tiraquell. de Primogen. quaest. 23. Rosenthal. cap. 9. conclus. 55. in not. lit K. ad fin. Rittershus. part. Feud. cap. 15. quaest. 9. Nam et in Legitimo pariter Regno, à Successione excluditur Rex omninò ineptus. Althus. Polit. cap. 19. nu. 85. Arnisaeus, 2. relect. 11. cap. 2. sect. 8. num. 62. fol. 295. etc. Legum enim beneficia idoneis et capacibus, non incapacibus sunt scripta. Proindè nec eum frui putarem iure Successionis, qui perfectus quidem mundum primò adspexit; exaccidenti verò, et antequàm ipsi succedendi occaso fuisset oblata, vitium aliquod immedicabile contraxit. contra Tiraquell. d. quaest. n. 2. Vult. 1. d. Feud. cap. 9. n. 64. fol. 445.

[Note: 2] Illustris non pauci auctoritatis scriptores; Tholosanus 7. d. Rep. cap. 6. Molinae. ad Consuetud. Paris. §. 13. gloss. 1. nu. 26. et seq. Keckerman. 1. polit. cap. 4. fol. 115. Primogenitum etiam illum assumunt ad Monarchiam absolutam, qui ad regnandum inhabilis videtur; atquè adeò, qui est vel surdus, vel mutus, vel simili cuidam obnoxius morbo. Nempè quia subditi semel latâ lege, Principi eiusque seccessoribus semet obstrinxerunt, et Regis posteros in lumbis parentum elegerunt. At mihi hoc in contractu, haec tacitè conditio inesse videtur; si non omni ex parte ineptus inveniatur. Quod et dicerem pariter, si incapax sit ratione morum vitiosorum. Vide supr. hoc lib. dict. diss. 2. num. 23. et seqq. Quamvis regulariter, unquàm ad exclusionem aliquam, urgentissima nisi adsit causa, haut facilè sit perveniendum. Etenim ii quoque, qui per se non sunt valentes imperare; utiliores Rei publicae esse videntur, quàm sinovâ Electione cardines totius Rei publicae permoveantur. Pet. Greg. Tholos. 7. d. Rep. cap. 6. Bodin. 6. d. Rep. 5. fol. 1141. et seq. vid supr. d. diss. 2. num. 27.


page 124, image: s128

[Note: 3] Verùm si quis successione, vel ipso Regno privari mereatur; meritò heres eius Legitimus, non ideo`quoque pro in digno reputatur. l. 7. ff. de his qui sui vel alieni iur. ubi Petrus Costalius. Quia quae non à Patre, sed à genere, civitate, rerumque alicui tribuuntur naturâ, ea semper incolumia manent; nec facto praedecessoris adimi queunt. l. 3. ff. de interd. et relegat. Iohan. de Terrârubeâ. de iure legit. Success. in hered. Regni Gall. tract. 1. art. 1. conclus. 23. Tholosan. 7. de Rep. cap. 4. num. 12. Haut etiam poenae egredi personas, neque filius pro patre noxam luere debet. Deut. 24. vers. 16. 4. Reg. cap. 14. vers. 16. La sangre se hereda (ut eleganter Hispani loquuntur) y el vicio se apega. Quien fevere qual deve, sera como tal premiado; y no purgara las culpas de sus padres. 1. de Guzman. c. 1. Sic apud Lacedaemonios, stabile adeò succedendi ius erat, ut et filii id retinerent; licet exilio multati, vel capitis poenâ affecti essent avi et patres, quibus Successores quaerebantur: quod multis exemplis evincit Cragius. 2. d. Rep. Lacedaem. fol. 56. Etsi nonnulli, excluso patre inhabili ad successionem Primogeniturae, ob id quòd infamiâ sit notatus; et filium quoque repellant: cùm exclusâ radice tanquàm infectâ, removeatur quicquid ab eâ provenit. Didac. Burgens. Hispanus, in quaest. civil. num. 15. et. Quemadmodùm etiam ferè omni in casu, delictum vasalli, Feudo itidem privat ipsius de'cendentes. Vide Theod. Petrei. conclus. crimin. thes. 235. ubi cumulatim alios laudat.

[Note: 4] Filium natu maiorem, vel proximum heredem quemcumque, ius successionis repudiare non prohiberi, iam modò monui suprà. diss. 2. num. penult. et diss. 4. num. ult. Sicque in Regno Franco-Gallorum, Sigebertus olim cessit. Clodovaeo. Girard. tom. 1. libr. 2. fol. 153. Nec aegrè tulit in Sabaudiâ Thomas, quod sibi à Patruo Philippo I. praepositus fuisset Amadaeus, eo nomine quartus. Lambert. Vanderburch. in Sabaud. histor. gentilit. fol. 38. 39. et 41. Quid autem tunc erit


page 125, image: s129

dicendum, si pater ius Primogeniturae vel Successionis, fratri suo resignavit: anné in hoc casu iuri repraesentationis, aut Filio conquerendi superest locus? Negat Goldast. in Exoter, discursu num. 22. et 23. ac lib. 3. d. Maiorat. c. 16. àpr. eò quod filius à patre accipere nequeatid, quod pater amplius non habet. Affirmans opinio Nic. Betsio cap. 8. fol. 407. verior videtur: cùm nullus possit renuntiare statuto sevo consuetudini, intertii, sivè filii sivè extranei detrimentum. Ego inter Filios tempore renuntiationis exsistentes, et pòst natos, differentiam constituendam esse putarem. per trad. suprà dissert. 6. num. 22. Et Primogenitum, si spontè renuntier suo iuri, haut videri liberis praeiudicare, nisi pòsi natis; tradunt quoque Molina, de Maiorat. tract. 2. disput. 624. nu. 7. et Arnisaeus remissivè, 2. cap. 2. sect. 8. num. 65. fol. 297. ac dixisuprà diss. 2. nult.

[Note: 5] Non solùm qui Clericus efficitur, aut votum Regligionis assumit; hoc ipso Feudum amittit: cap. qui Clericus libr. 2. F. tit. 26. sed et Clericus nullo modo in Beneficium paternum succedere debet; etiam si posteaquàm habitum Religionis assumpserit, deponat eundem. cap. 1. t. 30. libr. 2. Feud. Aur. Bulla Carol. 4. cap. 7. ibi: legitimum laicum. Hunnius tractat. Feud. cap. 10. fol. 252. Attamen haut iidem à Regnorum (praesertim si non adsint nisi remotiores Agnati) excluduntur successione: et ferè semper à priori resiliunt professione; licentiâ seu dispensatione, quam vocant, Pontificis impertratâ. Ità ultimus Portugalliae Rex Henricus, Cardinalis anteà fuit itli sanctorum quatuor coronatorum. Conestag. in hist. coniunct. Portugall. et Castell. Ferdinandusitidem Medicaeus, post Francisci fratris sui mortem, Anno 88. Magnus Tusciae Princeps, quàm Cardo Ecclesiae maluit esse. Thesoro politico. part. 3. fol. mihi 299. etc. Habuimus et simile ante aliquot menses excmplum in eo, qui nunc regnat Mantuae Duce.

[Note: 6] Administratores Episcopatuum et Archiepiscopatuum coniugatos, Evangelicae Religionis, in Electoratibus et aliis


page 126, image: s130

succedere Feudis; nec tanquàm Clericos ab iis excludi, verius et aequius mihi videtur. Betsius, cap. 7. fol. 231. et seq. Buxtorff. dissert. ad Auream Bull. thes. 85. liter d. Et moribus item hodiè multis in locis (secùs ac olim, tit. extraord. 109.) est receptum; ut Canonici saeculares, atquè ita Clerici, unà cum reliquis fratribus ad Feuda pervenire queant. Quid verò, si Romano Catholicae fidei addictus, opimae cuiusdam praebendae illicio permotus, quocumque hereditario se se abdicet iure; meliora postmodùm edoctus, ad contraria confugiat castra, torique sibi iungat sociam stabilem, et legitimos procreet gnatos: anné huic Renuntiatio illa nocebit, paternamque hereditatem adimet et Feuda avita? Quod sanè negandum putarem. Publico enim Romano-Germanici Imperii scito, Constit. Pac. Religiosae. Anno 1555. §. 18. Ecclesiastici à Religione veteri, salvâ et illaesâ existimatione, ex animi liberrimo motu recedere possunt. Ac, si filios non habens, bonaomnia, vel partem aliquam facultatum, fuerit donatione largitus, et posteà susceperit liberos; totum quicquid largitus fuerat, rin eiusdem donatoris arbitrio ac ditione mansurum: l. 8. C. de revoc. donat. ubi Dd. nemo enim extraneo donat in perpetuum, qui de liberis cogitat suscipiendis. l. 6. §. 1. C. de Instit. l. 102. in fin. ff. d. condit. et demonstrat. Quoque renuntiatio iuris, intelligendasemper est, ex caussâ praesenti: rebus nempè ita stantibus, nec earum facie omninò mutatâ. Ias. in l. qui cum tutorib. d. transaction. Et tandem Ioannes nervius Germaniae IC. excellens, in quodam manuscripto consilio attestatur; quòd in Germaniâ Clericus ordinem etiam sine dispensatione deponens, ex constitutione Pacis publicae (Religionis) ad Feuda admitti queat. Rosenth. 7. conclus. 30. num. 26. Vide Bocer. d. Success. Feud. cap. 3. quaest. 23. Addatur cons. Mart. Küehornii, quod est in tomo 1. consiliorum illustriorum et celebriorum ICC. Anno 1603. Francof. editor, consilium 5.


page 127, image: s131

Dissertatio XI. DE IURE FEMINARUM IN SUCCESsione Regali.

[Note: 1] NON quidem Lege Divinâ, nec Lege Naturae, prohibitum est Imperium Muliebre. Naturâ quòd nulli praeclusa sit virtus, sed omnes admittat; et virilibus etiam curis, Feminina vitia exuere Mulieres queant. facit. l. 12. §. 2. ff. de Iudic. Tholosan. 7. d. Rep. cap. 11. Vinc. Chabotius. lib. 1. cap. 15. Casus sphaer. Civit. 2. cap. 3. Everh. Bronchorst. miscell. 2. assert. 81. Keckerman. disput. pract. 29. problem. 7. Iunius quaest. polit. 13. Thom. Sagittarius in Templo Virtut. lib. 2. Exsec. 3. thes. 2. Christ. Matthias Ditmarsus, Colleg. polit. 2. disput. 1. thes. 28. Bacchovius ad Treutl. disput. 8. thes. 2. fol. 293. Dominic. Arumaeus disput. Feud. 3. thes. 18. Osvvald. Hilliger. ad Donell. 17. cap. 24. liter. t. Arithmaeus peric. 1. disput. 11. thes. 14. Canonhiero, dell' introduz. allla Polit. 8. cap. 2. Gregor. Rolbagius, in certamine masculo femineo, per discursum. et late, ex professo Bodinum refutans Iohan. Selden. lib. 1. Iani Anglorum. fol. 25. et seqq. Sanè quemadmodùm ut quis benefaciat, et pietati consentiat, nihil faciunt sexus, conditio, scientia, experientia, nation, et similia quaeque; sed Fides et Spiritus, Christi: sic, ut quis impius sit, et ad quiescat mendacio, nihil faciunt sexus, nation, autreliqua id genus; sed infidelitas, et caro, id est, cùm homo Spiritu Dei privatur et sibiipsi relinquitur. Fr. Lambertus, Avenionens. d. causs. excaecat. tract. 3. cap. 9. Ita filii Israël universi, ad Deboram in Iudicium ascenderunt: Iudic. 4. et Miriam Moschis et Aharonis soror, in Ducibus numeratur, qui de terrâ Aegypti eduxerunt Israëlitas. Micae. 6. v. 4.


page 128, image: s132

Scythas non virorum Imperio magis, quàm feminarum virtutibus claruisse, attestatur Iustinus, 2. à princ. Gallos Germanosque, plurima, maxumaque olim, de mulierum consilio gessisse, ex Caesare et Tacito constat: adeò, ut in foedere cum Annibale icto, Gallis caveretur; ut si deliquisset Carthaginensis in Gallum, penes Magistrat um esset eius rei Iudicium. Sin verò Gallus in Carthaginensem; cognitio penes Gallicas mulieres foret. Coras. ad l. 1. ff. d. Senator. adde Richter. axiom. oeconom. 239. 240. 241. Indè quoque consuetudinem, iuxta quam in partibus Gallicanis, Feminae praecellentes, in subditos suos ordinariam Iurisdictionem habere noscuntur, approbat innocent. III. P. M. cap. dilecti. 4. extr. d. arbitr. Fuit et

Imperii exemplum nobile Virginei,

Quae non ita pridem imperitavit

Populis Regina Britannis.
— Aevi
Quae famam ac sexus sustinet una sui.

[Note: 2] Attamen non idcircò eorum mihi sententia arridet, qui autumant; cessante lege prohibitivâ speciali, etiam ex genere regulariter succedere feminas in Regno, proximiores si exsistant: sed regulam potiùs contrariam firmarem, nempè haut unquàm Regiae capaces eas esse successionis; consuetudo nisi illis, ius hîc aliquod largiatur particulare. Tiraquell. d. Primogen. quaest. 10. Bodin. 6. d. Rep. 5. et Meth. histor. cap. 6. Lipssus 2. polit. cap. 3. et ibi in Not. ut et 2. Monit. cap. 2. Bodin. 6. d. Rep. cap. 5. Raudens. decis. Pisan. 41. num. 33. Arnisae. polit. cap. 9. fol. 226. et relect. 2. cap. 2. sect. 12. per tot. Eberhart. à Weihe, tract. de Success. Election praerogat. H. 1. b. Schönborner. 2. polit. 12. M. Reinhard. König. disput de Gynecocratiâ, Anno 1612. Giessae habitâ. Licet hâc dere multa fuerint bella mota. Arnisae. 2. cap. 2. sect. 4. num. 14. fol. 197.

[Note: 3] Sanè nota est fragilitas feminarum: quam etiam


page 129, image: s133

propter rationem, maior in eo sexu reperitur multitudo maleficarum, ac inter viros. Iacob. Sprenger, in Malleo Malef. part. 1. quaest. 6. Virorum itidem et mulierum, qum sit apud ipsum Deum nostrum, aestimatio diversa, ex cap. 27. Levit. patet) (Aug. Callias, sylvâ Myster. 1. fol. 84.)

Femina tricenis, decies mas quinque valebat
Numis, si votus quis redimendus erat.
Tu modò dispariles numos expenditio: pondus
Lite feret positâ, femina, masque suum.

Bart. etiam in l. nam ad ea. ff. d. Legibus: Propter bonas feminas legem non fieri debere, dixit, quia sunt rarae: multò minus propter prudentes, quae sunt rariores. Ac i)/rwn est Aristophanes, qui alicubi mulieres Atticas inducit, urbanissimè disputantes; sibi, cùm rem familiarem optimè administrent, etiam Rem publicam gubernandam debere committi.

[Note: 4] Feminas quae admittunt Leges fundamentales, hoc tantùm in favorem Regis permittere putarem; ut ne metuere habeat necesse, hereditatem tam splendidam ad remotiores vel extraneos planè, perventuram, et Filiabus suis ablatam quandoque iri. Sanè in Democratiâ vel Aristocratiâ, exclusa à Magistratu prosùs est Femina omnis: siquidem pro monstro in Annalibus adnotatum reperimus, quòd sub solo primùm Heliogabalo, Mulier (mater eius Semiamira) in Senatum admittebatur. Et cùm id ille contra mores et instituta Maiorum pervicisset; eo confosso, ante omnia caverunt Romani; ne mulier unquàm Senatum ingrederetur: utque illius caput Inferis dicaretur, per quem id esset factum. Lamprid. in vitâ Heliog. Quin et certissimam notam imminentium esse calamitatum in Regno, Politicis plerisque videtur; cùm aut Matrem, aut Sororem, Coniugem aut cognatas Principis, opibus et auctoritate crescere nimiùm, Regnique administrationem invadere comperimus. Iohan. Bapt. Lencius, obser. polit. 68. Feminas quidem in gradum honoris


page 130, image: s134

summum, Nationes quaedam tulerunt; sed nascendi sorte oblatas: nec Populus fuit unquàm, qui Feminam, cùm libera suffragia essent, sibi praefecisse legatur. Mulieres, etiam gradu omnibus aliis propiores, ad Imperii gubernacula nullatenùs admittere voluerunt, gentes ferè omnes: Assyrii, Persae (quam vis Iustinus in Medis filiam admittat, nullo masculo exsistente. lib. fol. mihi 5.) Hebraei, Aegyptii, Graeci, Romani, Abyssini, Poeni, Turcae, Tartari, Moscovitae.

[Note: 5] Rationi ergò Poeni, Turcae, Tartari, Moscovitae. pulorum Leges et Sanctiones ferè concordes, filias ex iisve descendentes, à Regni successione quae removent in aeternùm, nemo non perspicit. Eo quippemedio, non Gynaecocratiae solummodò evitantur incommoditates: sed et insimul prohibetur, ne ad nuptias convolante Reginâ, Principi extraneo Populum subici; aut saltem à Familiâ Regnum amoveri contingat. Cabot. 1. cap. 16. Cominae. lib. 6. cap. 3. fol. mihi 511. etc. Ac non nullae proptereà Nationes; etsi ab eorum Regnis, de more Mulieres haut excluderentur: non semel tamen hoc ius violârunt; Principis exteri ne pati cogerentur dominationem. Cabotius 1. cap. 17. Quam eandem propter rationem, in Angliâ olim, extra Regnum maritum quaerentes, pro se et heredibus quibuscumque, Regiae Successioni renuntiare solebant. Iohan. Hotman. Sr de Villiers (F.Hotoman. Filius) tract. de la Charge et dignitè de l' Ambassadeur. c. 3. num. 14. Quod equidem an iure fiat, adhûc controversum est apud Iureconsultos> Betsius cap. 6. fol. 192. nec nocuit qui nunc in Britanniâ im perat iacobo, et remissum subaudio Serenissimi Palatini Electoris coniugi Augustae.

[Note: 6] Sic et Reginis, aliisque Principibus feminis, quibus administratio aut hereditas amplissimarum obvenit regionum; non ex animi sententiâ maritum sibi eligere permittunt> sed ad Ordinum, aut universi populi curam, eam reiciunt deliberationem nonnullae gentes. uti exemplum


page 131, image: s135

quod in Scotiâ Anno 1564. accidit, refert Thuan. 35. fol. 727. Betsius cap. 6. folio 152. etc. Et est in Hispaniâ Lex, à Pelagio lata, ubi pro lege perpetuâ sumitur> ut si desit filius masculus, filia Regis in Dominam assumatur, et illa Magnatorum Gothorum providentiâ, de nobilibus Gothis accipiat virum. Goldast. 2. d. Maiorat. cap. 21. à princ. Imò cùm Poloni Sigismundo 3. Anno 1606. bellum moverent, inter alia vitio ipsi verterunt; quòd invitis Statibus, matrimonium cum Austriacâ contraxisset. Mercure Franc. folio 109. Et certè affectatio affinitatum extraneorum, Populis semper ferè fuit suspecta. Arnisae. relect. cap. 3. sect. 8. num. 87. fol. 691.

[Note: 7] Cumprimis autem Galli, à Feminarum extraneorumque Imperio abhorruerunt. Memoires de la Ligue tom. 5. fol. 77. et 82. Indeque Philippus Valesius, Eduardo Angliae Regi, genero Caroli Pulchri sine prole Masculâ defuncti, in Successione praelatus; illo S. S. Scripturae dicto se tuebatur: Considerate Lilia Agri, non laborant neque nent. co innuensfestivè; Lilium Gallicum haud cadere in colum et fusum. Idque fieri dicunt, vigore notissimae illius Salicae Legis; de terrâ Salicâ, non ullam ad mulieres hereditatis portionem transire permittentis. de quâ plurib. Hotoman. in Franco-Gall. cap. 9. et seq. Tholosan. 7. cap. 16. ad fin. Molinae. tract. de Monarch. Francor. num. 69. etc. Estienne Pasquier, des Recherches de la France, 2. cap. 14. Cabotius 1. cap. 16. claude Fauchet. tract. de Origin. des dignitez de la France. cap. 2. Pyrrh. Engelberme. commentatiunculâ de L. Salicâ, per tot. Raudens. decis. 41. per discurs. Girard. tract. de l' Estat de France. fol. 168. 174. et aliis passim. Petr. Heigius 1. quaest. 7. Quae, licet in privata citò displicuerit hereditate; Cuiac. lib. 8. observ. cap. 14. Cabotius. 1. cap. 19. adeò ut etiam in Feuda, dignitatem habentia adnexam, inibi Filias succedere posse dicatur. cap. 4. extr. d. arbitr. Girard. tract. de l' Estat. de France. lib. 3. fol. 381. illa tamen semper, non usu solùm approbata fuit in Regiâ Successione; sed et locum ea quoque in Apannagio habet, quod


page 132, image: s136

tertiae lineae Reges, Fratribus suis concedere solent. Cabotius 1. cap. 16. adfin. Thesoro Polit. 1. fol. mihi 182.

[Note: 8] De Salicae Legis etymo et derivatione, non convenit inter eruditos; et varii varia commentantur? Hadr. Iun. in Bataviâ. fol. 99. Camerar. 3. meditat. cap. 64. Frid. Martini, tract. d. censib. cap. 1. num. 15. Guil. Paradin. tract. d. antiquo Burgund. statu. decemque opiniones recenset Raudens. decis. Pisanâ 41. nu. 24. Nobis arridet, obiecti ratione ita denominatam: quasi Aulica Lex; quòd semper recepta fuerit in Regiâ Successione hereditateque. Saal enim, vel Sale, Francico Idiomate Aula est; terra Salica Saalgut, Hofgut, ab Aulâ vel Principe dependens. et eodem sensu Saalrecht, Lex Salica; ac (quâ voce nos et hodiè utimur) Saalbuch: in quo praedia quae Aulae Regiae censum praestant, sunt inscripta. Vide Wehner. d. verb. signif. verb. Saalbuch.

[Note: 9] Initium et originatio, adhuc obscurior mihi videtur. Tempore Pharamundi, primi Francorum Regis, latam esse putant ferè omnes: quod tamen Eduardus Rex Angliae, semper pernegavit; cam in fraudem Filiarum ab Agnatis commentam confictamque esse, dicens. Froissard. 1. tomo. cap. 4. Girard. tom. 2. lib. 14. fol. 108. etc. Arnisaeus, 2. cap. 2. sect. 12. num. 48. etc. fol. 374. Raudens. decis. Pisan. 41. à princ. et adde Dialogos duos, de querelis Franciae et Angliae, Petri Cardinal. Cameracens. quos publicavit, et Sibyllae Francicae subiunxit Goldastus. Idque bello teterrimo et periculoso, quod per multosannos in Franciâ fecerunt Angli, praebuit occasionem. Eâ item de caussâ, et Galliam ad se pertinere contendunt; ac eius sibi titulum usurpant in hunc usque diem Angliae Reges. vide Sleidan. in illustr. rer. et Gall. descript. praefixâ comment. Cominaei. At Feminas in Regno Galliae succedere nullomodo, certum et expeditum esse videtur: et hoc si non Salicâ lege; attamen consuetudine antiquissimâ, et s1umparathrh/s1ei in tribus Regum familiss, ordine inviolabiliterque observatâ, iubente. vid. auct. Antimach. lib. 1. d. Princ. consilio. theor. 1.


page 133, image: s137

[Note: 10] Regum porrò et Filiae Electorum, etc. Renuntiationes sacere coguntur successionum: verùm eiusmodi pacta, magnâ ex parte sunt otiosa. Daeuth. de testam. in prolegomen. num. 7. fol. 10. Sed tamen Carolus V. Franciae Rex, Mariam filiam cùm elocaret Hannoniae Comiti Gulielmo, Anno 1374. ab illo fuit stipulatus, ut iuri in Regnum Delophinatum que renuntiaret: non quòd illa Renuntiatione opus esset, cùm certum sit, Franco-Gallorum Imperium non transire de Lanceâ in Fusum; sed quia tum recens erat vulnus iniquae contentionis Anglicanae. Iohan. Tilius. in com. d. reb. Gall. lib. 2. Et magni etiam momenti sunt Renuntiationes, respectu patrimonii privati, Allodialiumque bonorum. Dauth. dict. loco. Non etiam illustres et nobiles in Germaniâ Feminae, absque renuntiatione à bonis paternis excludi repellique censentur; aliâs quippè illâ sollemni repuditatione, haut opus foret. Betsius cap. 8. fol. 365. et seq. nec ut id faciant, cogi ullo modo possunt: cùm pacti et conventionis naturae, coactio repugnet. Vide Dn. Barth. Kellenentz. tract. d. renuntiat. quaest. 7.

[Note: 11] Quemadmodùm autem, ubi Primogenitus solus succedit, ceteris alimentariam portionem is assignare tenetur. supr. diss. 5. num. 9. Eodem modo, summa suadet ratio humanitatis, ut Filiabus ubi heredes esse non possunt, conveniens dos constituatur: quod nullis hereditariis exstantibus bonis, ad Feuda etiam extendunt Interpretes iuris. arg. t. 6. §. 2. libr. 1. Feud. Hartman. Pistor. 0. 2. quaest. 37. in princ. et nu. seqq. Vultei. d. Feud. cap. 9. num. 57. Borch. cap. 7. p. 2. num. 74. vide Mynsing. 4. obser. 86. Et eandem ob rationem docent; Filiam quoque dotandam esse, quae in Asciterium est missa. Daß manden Töchern auch die Closter Stewrgebe. Cynus, Alb. d. Rosat. aliique, in auth. sed quamvis. C. d. rei uxor. action.

[Note: 12] Dos apud Galliae Reges, licet iugi et uniformi usurpatio ne non sit determinata: Girard. 3. d. l' estat. fol. 335. lib. 3. Auct. des Recherch. de la grandeur d. Rois de Fr. c. 6. consultissimum


page 134, image: s138

tamen esse videtur; ut vel statutis, vel usu longaevo, Familiae Principum, certam et definitam habeant dotium quantitatem: quam excedere in praeiudicium successorum et ditionum suarum, nefas existimarem. Ut et illud non possum non approbare; quod Nic. Betsius cap. 6. fol. 194. etc. dilucidè docet: vix posse Dominum, subditos pro maritandâ filiâ collectare, vel aliquâ gravare contributione.

[Note: 13] Ad Feminas transitoria haud pauca inveniuntur Regna: Angliae, Scotiae, et quaecumque nunc tenet Rex Hispaniarum. arnisae. 2. cap. 2. sect. 12. num. 3. etc. fol. 358. etc. Ceterùm Imperii in Germaniâ Feuda, regulariter sunt Masculina. Et deficiente virili prosapiâ, ad Imperium revertuntur. Kinich. 1. de vestitur. pact. cap. 3. à princ. Licet ibidem quàm plurimi Ducatus, Marchionatus, Comitatus (etiam Feudales) successionis iure feminis obtingant. Arnisaeus, d. sect. 12. n. 33. etc. fol. 369. et d. loco Knichen.

[Note: 14] Et sic Austriae Archiducatus, ex privilegio speciali, in Masculorum defectu, ad Filiam devolvitur seniorem. constit. Frider. 2. d. iur. ac privil. Ducum Austr. §. 12. apud Goldast. tomo 1. Constit. fol. 86. Ipsi quoque Austriaci Archiduces, ad plerasque ditiones quas nunc in Germaniâ tenent, Matrimoniorum felicitate pervenerunt. Pontus Heuter. de famil. Austriacâ. Hâcque eâdem ratione, quicquid habuit Burgundiae Dux, longè certè potentissimus; quicquid Hispaniae Rex Ferdinandus, id universum ad illam domum, per eandem hanc viam fuit derivatum. Sleidan. 1. com fol. 27.

[Note: 15] Cliviam etiam et Ducatum Iuliacensem, Femineum esse perhibent Feudum: Knichen. d. cap. 3. num. 10. et seq. et ut tale nuper occupatum iure fuit. Iam etenim multos ante annos, Iohan. Clivensi, ab Archidiaconatu et praepositurâ Coloniensi ad Imperium vocato, sineque liberis morienti, successor datus fuit Adolphus Marchiae Comitis filius, ex Mariâ Theodorici Cliviae Comitis filiâ prognatus. Ita etiam


page 135, image: s139

Iohannes Clivensis, felici matrimonio iunctus Guilhelmi Iuliae ac Montensium Ducis Filiae unicae Mariae; dotis iure, potentesatque amplas provincias plures, suis ditionibus adiecit. Stephan. Pighius in Hercul. Prodicio. fol. 63. et seq. David Chytrae. in Chron. Sax. fol. 83. et seq.

[Note: 16] Eberhardus Würtembergensis Comes, in uxorem duxit Henriettam, Filiam Henrici ultimi Comitis Montbelgardensis (qui An. 1395. ad Nicopolim periit) et indè Montbelgardia illustrissimae familiae Würtembergicae accessit. M. Crus. annal. Suev. lib. 6. part. 3. cap. 11. Fridericus item ultimus Teccensium Dynasta, ex Ducis Urslingensis herede, unicam tantùm filiam reliquit; quae Württembergiae Comiti nupta, in caussâfuit, ut titulum ac insignia unâ cum maxumâ Ducatus Teccensis parte, et hodiè Würtembergici Principes usurpent. Pontus Heuter. tract. de habspurg. origine. c. 8. fol. 25.

[Note: 17] Feminam à Successione Feudi, per exsistentiam Masculorum semel exclusam, perpetuò reiectam manere; communem esse aiunt Feudistarum opinationem. Gail. 2. obser. 140. Bernh. Graevae. 2. conclus. 148. Dn. D. Harppr. ad princ. Instit. de hered. quae ab intest. num. 143. Dn. D. Bocerustract. de Invest. cap. 5. n. 62. etc. et de Feud. Success. capit. 3. quaest. 4. Verùm sententiam huic contradicentem, Feminis nempè, hoc in casu ius succedendi in suspen so retineri; nec ideò eas semper et omni tempore, etiam cùm mares defecerint, à successionearceri, sed tantùm masculi quamdiùm supersunt; constanter defendunt alii multi. quos enumerat Graevae. d. concl. Vult. lib. 1. d. F. cap. 9. nu. 52. etc Menoch. cons. 331. nu. 49. etc. et cons. 700. Idemqùe placet Dn. D. Iohan. Iacob. plebst. disput. Feud. 7. thes. 42. Videri quoqúe possunt Knichen. 1. de Invest. d. cap. 3. Arumaeus, disput. Feudal. 6. thes. 13. Ilico Ummius, amicus meus honorandus, Disput. processus, 18. in Corollar. Rudinger. quaest. Feud. 4. lib. 1. Heigius. part. 1. quaest. 26. et Volzii consil. huic meo tractatui subnexum. Sanè Iul. Clarus, in §. Feudum. quaest. 80. num. 2. concedit, priorem


page 136, image: s140

opinionem locum habere, inter feminas et agnatos remotiores; non autem inter feminas et Dominum Feudi directum: quem numquàm feminas excludere, aut Feudo privare posse, co praetextu quòd masculus semel successit, aequius existimat omninò. Idque mihi, cùmprimis hancce ob causam diiplicere non potest: Quia Feudi ea est Natura, ut qualem conditionem semel acquisivit; illam haud amittat. At in proposito nostro casu, hanc semel conditionem qualitatemque adeptum est Feudum; ut primi investiti descendentes Masculi et Feminae, illud habere queant. Ergò istiusmodi qualitas semper interit Feudo, nec mutabitur per masculi successionem. Porrò axioma perhibetur Feudistarum immotum; in omni controversiâ Feudali, Cynosurae loco esse investituram omnium primam, ad eamque semper recurri debere. Ceruntamen, vel Domino vel Vasallo moriente, iugiter investitura eodem in tenore, quo concepta fuit primarenovatur: et ita insimul ius Feminarum semper redintegratur. Aliàs enim detrahendum aliquid foret primigeniae investiturae. Id quod absonum esse videtur; nec facilè quis dixerit ullus, ob ordinis rationem Feminâ semel submotâ, vestituram primamcom mutandam, Feminarumque mentionem omittendam esse. Itidem pro nostrâ sententiâ est textus, in tit. 17. lib. 2. Feud. Ex quo, non ex tit. 6. lib. 1. Feud. (qui argumento rubricae, de Ecclesiastico forsan capi potest Feudo) huius quaestionis decisio est sumenda. (1) Quia inibi ex professo, non incidenter vel impertinenter (ut in dict. tit. 6.) haec quaestio, prolixeque tractatur. (2) Quia in d. tit. 17. habetur; sapientes saepiùs disputasse, an hoc in casu simul cum masculo, femina debeat admitti: non ait ibi Feudista, quosdam Feminam in totum excludere voluisse.

[Note: 18] In Regnis certè admittuntur, qui nati sunt ex feminis, iam modò semel exclusis: ut ex Osasco, Nicol. Betsius refert. cap. 4. ad fin. fol. 96. Quod et locum habet in filiâ: quae


page 137, image: s141

successioni renuntiavit. Dn. Kellenbentz.tr. de renuntiat. quaest. 20. Graevae. 2. conclus. 148. consid. 1.

Dissertatio XII. IN SUCCESSIONEM FEMINARUM, STUdiosiùs inquirens.

[Note: 1] ASuccessione Regali, Feminae si removeantur; regluariteritidem Masculi ex Feminâ descendentes, exclusi censentur. Et pro certissmâ regulâ liabetur, ex feminâ prognatos, ab eo iure graduque repelli, à quo femina ipsa submovetur. Tiraquell. d. Primogen. quaest. 12. Cabotius I. disput. c. 21. Iohan. del Castillo, controv. quotid. cap. 2. et 4. Valent. Forster. tract. de Success. 3. cap. 17. Etenim si propter plures causas, aliquid prohibeatur; non est ad validitatem actus sufficiens, praesentia unius: haut solùm autem propter odium Gynaecocratias, Feminas à Successione removeri, iam modò dixi dissertatione superiore. num. 5.

[Note: 2] Accedit quòd infectâ radice, infectum est omne quod abeâ descendit: tum quòd antecedente destructo, etiam, consequens consistere nequit; tum etiam, quia impedimentum excludens defunctum, ipsius quoque successoribus creditur obstare. Clariss. Dn. Collega Harpprecht. ad princ. Instit. de Success. ab intest. num. 135. etc. (Hincque generi, posterisque datae immunitates, non pertinent ad eos qui ex feminis sunt prognati. Ut et privilegia alicui, posterisque concessa, haut extenduntur ad illos, qui ex feminis descendunt. Petr. Poncetus, tract. d. iure Municipali, num. 38..)


page 138, image: s142

[Note: 3] Id quod superioribus temporibus Regi Angliae, Eduardo III. Philippi Galliarum Regis, cognomento Pulchri, ex Filiâ Isabellâ Nepoti, contingit: qui Carolo Formoso avunculo suo, nullis Masculis heredibus superstitibus defuncto; Philippo Valesio, agnato remotiori cedere fuit coactus. Eius enim Legatis, Proceres ac Ordines Regni responderunt: Feminas ad Galliae Imperium haut unquàm fuisse admissas; et cùm Mater ipsius in eo nil habeat iuris, ipsum quoque nihil hîc praetendere posse. Vide suprà dissert. II. num. 7. et 9. Quamvis quaedam gentes, Feminas à Regnis repulerunt; cùm, admitterent ex Feminis procreatos. Cabotius libr. 1. cap. 15. folio 96.

[Note: 4] Ad Regiam verò Successionem, licet ex Lege Regni speciali, mulieres idoneae reputentur. Masculo tamen filio exsistente, succedere Feminam nolunt: etiamsi eo aetate sit maior. cap. 1. §. filia. tit. 8. lib. 1. Feud. Tiraquell. d. Primogen. quaest. 10. num. 18. Molin. Disput. 625. Quoniam masculus, regimini ac Iurisdictioni exserecendae, aptior exsistit: et quoniam in Masculo, cognation et familia conservatur. Quamobrem, cum, olim in Hispaniâ (quemadmodùm et hactenùs) moris esset, ut Regibus vivis, illis quiproximè sunt in Regnon successuri, iuramentum fidelitatis, et hominium praestetur: si Rege filium non habente, iusiurandum Filiae datum fuisset, id posteà suscepto filio, irritum fiebat. Cabot. d. cap. 15. fol. 98. Et pariter ideò, neque Primogenii ante parentem mortui feminae proles, repulso patruo succedit. Tiraquell. de Primog. quaest. 14. Non enim filiignata, plus iuris, quàm Primogenita Patris habere debet. Ex hoc (ut id obiteraddam) decido quaestionem: Materin re certâ instituit filiam, duos filios universales fecit heredes; et filio, quicumque sine liberis moriatur, substituit superstitem: filius unus decedit, filiâ relictâ. Quaeritur an illa fideicommissum excludat? Quod rectè Manzollius negat. in consil. hâc de resingulari.


page 139, image: s143

[Note: 5] Attamen nullo modo Adoptatus vel Arrogatus, in Legitimo ad feminasque transitorio Regno: Molinae. ad Consuetud. Paris. §. 13. gloss. 1. num. 33. Barth. muscul. d. Success. convent. class. 1. membr. 2. conclus. 6. liter. F. fol. 130. ut nec filius naturalis, legitimam filiam excludit. Muscul. d. loco. liter. G. fol. 130. et seq. Sic enim plus quàm castitas, luxuria haberet; contra naturae legumque principia immota. et faciunt notat, à Kellenbentz. quaestion. 35.

[Note: 6] Verum enimverò, vir quemadmodùm feminam excludit, in eodem gradu, et eâdem lineâ si sit uterque: ita Feminae, capaces ubi sunt Regiae Successionis; etiam Agnatis, omnibusque ex latere coniunctis, filiae praeferuntur. Cabotius 1. disput. cap. 15. etc. cap. 20. ac seqq. Quod iuri Divino consentaneum esse dicit Molina, Disput. 625. folio 183. et seqq. multis. (sed Althus. dissentit. Polit. cap. 19. n. 78.) et exemplum eius rei habet Cominae. lib. 7. cap. 1. Ac in hoc deviat à Successione Regiâ, Feudalis; ubi Mulieri locus (etiam in Femineo Feudo) non patet, masculus donec superestex eo, qui primùm de, Feudo fuit investitus. Rosenthal. cap. 7. conclus. 39. et seq. Etsi nonnullis in locis, lege vel pactione singulari, haec itidem, data sit Regno natura; ut ultimo demùm masculo defuncto, ad clavum Imperii feminam admittat. Vide Cominae. libr. 7. cap. 1. fol. mihi 596.

[Note: 7] Pariter si ultimus Regnia ad feminas transitorii possessor, in Liberorum solitudine moriatur; tunc ad proximum, ex eodem stipite descendentem (vel masculum vel feminam) successio spectat. Ita olim in Scotico Regno, Davidis Hundintonii (Alexandri Regis sine liberis decedentis qui Patruus erat) ex maiore filiâ neptis Dornagilla; sollemni iudicio fuit praelata Roberto Brussio, ex filiâ minore eiusdem Davidis pronepoti: nec Roberto profuit sexus praerogativa. Buchanan. histor. Scoticae libr. 8. à princ. Vide Goldast. 3. d. Maiorat. cap. 22. num. 4. et sequentib. Non tamen hîc, quod suprà


page 140, image: s144

dissert. 8. num. 2. deordine dictum est lincarum, oblivioni tradendum erit.

[Note: 8] Haec autem omnia, cùm maxumè illustrat de Lusitanicà successione, multos doctos quae calamos excitavit, controversia inprimis famosa (de quâ succinctè Conestagius lib. 3. usque ad fol. 114. 118. 119. 128. et Thuanus libr. 65. agunt. De eâdem, iure tamen repraesentationis reiecto, dissertat Molina. Disputat. 632.) Cuius en habe Schema lex Conestag lib. 3. et Goldast. discursu exoterico. num. 50.

[editor: Family tree - confer page image.]

EMANVEL REX LUSITAniae, qui regnare coepit Anno 1495. et obiit Anno 1521.

Isabella. obiit 1539.

Beatrix. obiit 38.

Ioannes qui patri successit, ob. 57.

Ludovicus obiit 55.

Henricus ult. Rex. ob. 80.

Eduardus. ob 40.

Philip. Rex Hispan.

Emman. Phil. Dux Sabaud.

Maria ob. 45.

Ioh. ob. 54.

Ant. Nothus.

Maria Catharina ob. 77. Bragan tiae Ducissa.

Carolus Hispan. Regis Phil. filius. violenta morte occubuit. Anno 68.

Sebast. R. Portug. A. 78. in Afr. occisus.

Raynutius Dux Parmensis.

[Note: 9] Carolus, Mariae Lusitanicae, et Philippi Hispaniarum Regis filius (de cuius morte omninò videatur Thuanus libr. 41. à princ.) si vixisset; sine controversiâ in Regni successione, post Sebastiani necem, Henrico prior fuisset; uti Conestag. scribit: lib. 3. fol. 110. quia iam semel ad lineam Iohannis transierat Regnum. Cùm verò Carolus ante Sebastianum exspirârit, successit Henricus; utpotè omnibus aliis propior gradu. Et falsi fuerunt illi ICti, qui Philippum, etiam Henrico praeponebant. Conestag. fol. 118. Fuit quidem Sebastiani mater, soror Hispaniarum Regis; et proindè is, tanquàm Avunculus, uno gradu anterior Henrico erat, Sebastiani patruo


page 141, image: s145

magno. Sed metienda est proximitas, respectu stirpis à quâ Regnum provenit.

[Note: 10] Henrico iure merito successit Philippus; Parmensem enim propinquitate vincebat: nec is (ut et Bragantiae Ducissa) Eduardum oterat repraesentare; quemadmodùm Professores Patavini voluerunt. Conestag. fol. 144. et sepp. Cacheran. consil. in caussâ Lusitan. num. 19. Michael ab Aguirre. part. 3. fub n. 218. Non etenim Femina, vel ?a muliere descendentes, ius referunt et exhibent Masculinum. Haud namque patitur ius naturae, nec iuris rationes, quae vim naturae imitantur, ut quae verè femina esset, repraesentationis iure pro mare habeatur. Ac quam vis ii qui Regnum hocce petebant, omnes forent consobrini, à Regis Hentici Fratribus sororibusque prognati:non tamen suam saltem, sed et Isabellae matris personam praetexuit Philippus; et pro cohoc cùm primis urgebatur, eam Eman velis (stipitis communis) primogenitam, et Sabaudiae Ducis, ut et aliorum competitorum parentibus natu maiorem exstitisse, ut ex Conestagio. fol. 146. et Raudens. cons. hâc de re, fol. mihi 280. b. apparet. Non ergò omnem repraesentationem (ut censet Dominus Goldastus in exoterico discursu, et rract. d. Maior at.) sed in hoc tantùm casu, et inter huiusmodi personas (quemadmodum Parmensis et Bragantia voluêre) nullo eam iure defendicontendebant Hispanici Patroni.

[Note: 11] Porrò indè in Regnis, aliisque; bonis Regali dignitati subiectis, et Feudis Francorum iure concessis vel acquisitis, quorum feminae quoque capaces exiftunt; Primogeniturae ius ad feminas etiam extendendum est omninò. post Tiraquell. Nicol. Betsius cap. 8. fol. 47. 4. etc. Potissimùm namque in eiusmodi rebus, Primogenitura proptereà sibi vindicat locum; ne Regna et Provinciae, in plures divisae partes, cùm subditorum, tum publicae salutis periculo debilitentur; quae ratio tam in feminarum, quàm masculorum successione militare


page 142, image: s146

videtur. Et idem ius in feminis usurpant Angli, Hispani, et populiomnes, quotquot Imperia et successiones sexu non distinguunt. Auct. discurs. utcumque Iurid. de success. Iuliacens. fol. 5. Licet secus sit in iure Primogeniturae inter privatos constituto: Molinae. ad Consuetud. Paris. §. 19. gloss. 1. quod ad Ducatuum et Primcipatuum successiones inconsideratè trahit Auctor verè Iuridici discurs. in caus. Iuliac. fol. 25.

[Note: 12] Etiam Primogenitae filiam, dicerem Materterâ potiorem. Betsius cap. 6. fol. 464. Ut et Primogenitae gnatam, secundo genitae filio praeferrem: regulariter enim ex feminâ descendens, non melioris conditionis ipsâ matre aestimatur. supr. hâc dissert. nu. 1. et 2. Quod pariter in Iuliacensi negotio disceptatur. Videatur tamen Mantica, d.coniect. ultimar. voluntatum libr. 8. tit. 18.

[Note: 13] Dubitatum quandoque, armisque et argumentis concertatum fuit de eo: an propter vinculi duplicitatem, femina in pari vel remotiori etiam gradu, Masculum à iure prohiberet successionis. Et quidem in Curiâ olim Parisiensi, cùm Iohannes III. Britanniae Dynasta, vitam cum morte commutâsset; Filia secundogeniti vicit, defuncto ex utroq; latere agnata: repulso consanguineo Fratre minore. Quod tamen iudicium corruptum contaminatumque, non sine causâ reputatum fuit. Bernh. Girard. 2. tomo, lib. 14. fol. 169. etc. Froissart. cap. 65. et 71. Haut quippè Filia, quod iam monui antè, sexum repraesentat paternum: et proximitas attenditur tantúm ea, quae est intuitu primi Regni adquisitoris. argum. trad. à Dn. D. Bocer. d. Success. Feud. capit. 5. quaestion. 14. Philiberto item Sabaudiae Duci, succedere voluit Ludovica germanasoror, Francisci I. Galliae Regis mater; Carolo, ex altero tantùm parente qui frater et iunior erat, remoto. At non aetatis solùm praerogativâ iureque; propinquitatis; sed dotalibus pactis, imprimis causam fulciebat Ludovica. Lambert. Vanderburch in hist. Sabaud. fol. 192. etc. Guil. Bellay. Sr. du Langey, enses memories. fol. 418.


page 143, image: s147

Hocitem ad feminarum in Regnis successionem pertinere videtur: quòd Spurius matri illustri, cùm non succedat: l. si qua illustris. ad SC. Orfic. Costal. ad l. 19. d. stat. hom. id adhûc multò magis in Regnis obtinere. Arnisaeus. relect. 2. cap. 2. sect. 13. ad fin. fol. 468.

[Note: 15] Ad finem addo, coniugum hîc successionem esse nullam: quamvis viduae reginae, in Galliis quandoque partem mobilium constante matrimonio acquisitorum capiebant; ut ex Continuatore Gregorii Turonensis notat Claude Fauchet. tract. d. origines des dignit. c. 5. fol. 15. Proindè ritè concludo, mortuâ uxore, omni iure imperii, se exuere cogi maritum. Id quod disertis verbis in nuptialibus pactis Philippi Hispani et Angliae Reginae Mariae, cautum invenitur: contra priscum illius Regni morem. Hist. des guerres entr. le maisons de France et d Espagne. fol. 18. Et sic, cùm Isabella Castellae Regina, Marito Ferdinando, Regni Castelli procurationem testamento legâsset; Philippus Austrius, gener Isabellae, ad cuius uxorem Materni Regni successio pertinebat, Testamentum socero indubium revocavit. Thuan. 1. folio. 2. Ita neque usum fructum dotalis in Belgio Imperii, patri Maxaemiliano, idem permisit Philippus. Nec ullo pacto, aliud in fraudem legitimi herdis induci posse; contra Iohannem, viduum Blancae Navarrae Reginae, eius olim filius disputavit. Histior. de Navarre fol. 464. etc. Verùm, ubi admittuntur Feminae ad Successionem, post mortem earum quomodò prospiciendum sit Marito; vel Regno contra Maritos? qui se difficulter, etiam poststerile coniugium, à Regno abigi patiuntur, Vide Arnisae. 2. cap. 2. sect. 12. num. 164. fol. 437.


page 144, image: s148

Dissertatio XIII. DE CONFRATERNITATIBUS, SIVE PActis successoriis illustrium personarum.

[Note: 1] IN hereditariis quemadmodùm Regnis, non infrequentes sunt Adoptiones, et Testamenta, quibus stabilis Successio conservatur: ità in Imperiis, successionis quae certae et ordinatae ratione, Legitima vocavi suprà, Regni ut Successio eò magis integra servari queat; Pactiones deinvicem succedendo, in casu deficientium legitimorum heredum inventaenovisque ficgentium moribus, tertium genus prodiit Heredum, Conventionalium seu Pactionalium nempè: quod veteribus Iureconsultis, vel incognitum vel exosum fuit. Gail. 2. observ. 127. ubi Bernh. Graevaeus. Dn. .D. Bocerus tract. de Success. Feud. cap. 2. quaest. 2. et 3. ad fin. Vinc. Cabotius disput. iur . 2. cap. 12. Petr. Heigius part. 1. quaest. 23. Warem. de Erenberg. in Medit. profoeder. libr. 1. cap. 2. num. 36. fokl. 141. et fol. 144. et cap. 4. num. 10. fol. 336. Eberard. à Weihe. tract. de Success. praerog. Gult. et H. 1. Nicol. Betsius. tract. d. pact. famil cap. 5. fol. 103. etc. Rosenthal cap. 7. conclus. 25. Bart. Muscul. in disput Basileens. de Confraternitate. per. discurs. Lauterbach. in Princ. Christ. fol. 183. etc. sub num. 131. Clapmar. 2. d. Arcan. Rerum pub. cap. 21. Keckerm in Polit. fol. 122. Matth. Webner. in pract. observ. de verb signif. verbo Erbeinigung. Gerorg. Schönborner. 2. Polit. 13. Anton. Colerus, disp. d. Iure Imper. German. thes. 70. Arnisaeus. 2. relect. cap. 2. sect. 7. num. 54 etc. fol. 249. Hoennon. disput. Pol. 3. thes. 35.

[Note: 2] Hoc modo paciscentes, Fratres et heredes


page 145, image: s149

conventionales, vel Pactionales; Erbverbrüderte, Erbvereinigte, Erbverwandte, vocitantur. Ipsammet Conventionem, Fraternitat m, Gentilitia vel familiaria indigitant pacta, et statuta: Erbverbündtnus, Erbeinigung, Eroverträg, Item Erbverbrüderung. Quamvis inter Erbeinigung et Erbverbrüderng, notabilem differentiam faciat Petrus Ritterus, discur s. de Confraternitatib. thes. II. qpud Arumae. de Iure publicae, discurs. 22. fol. 563.

[Note: 2] Constat huiusmodi conventione familiari, Illustrissimae Brandenburgicae domui obligatos esse pomeraniae et Megapolitanum Principatus. Tales etiam inter Saxoniae et Hassiae Principes, Anno 1373. initae; et deinceps non semel renovatae, à multique Imperatoribus confirmatae fuerunt: et ad eam Anno 1587. Marchiones Brandenburgenses, salvâ conventione cum Ducibus Pomerianae initâ, accêssere. Successoriâ Lege, Anno 1583. Saxoniae Duces in districtu Coburgensi, exstinctâ Hennenbergicâ familiâ, Comitatum Hennenbergensem acquisiverunt. De quo casu consuluit Nicol. Reusner. vol. 1. cons. 3. Eodem familiari iure, Bavariae et Principes Palatini, tum in legitimâ bonorum suae gentis, deficiente masculâ prole successione; tum etiam in Electoriâ dignitate utuntur. Ac eius rei exemplaadhûc alia, quae partim in Germaniâ, partim in Galliis, aliqua etiam in Italiâ contigerunt, recenset Hotoman. cons. 32. num. 37. et Petrus Ritterus, thes. 10. à principio.

[Note: 3] Quaeri hîc debet; An ae quaten ùs licita sint talia pacta Vide Petrum Ritterum, d. discurs. de Confraternitatib. thes. 1. et sequentib. Quemadmodùm verò familias et parentelas, meru Imperium et omnimodam Iurisdictionem habentes, circa Successionem, proprias sibi leges ferre posse putatur: Muscul. thes. 41. ità privatis, successioni suae legem paciscendo dare, communiter prohibetur. Betsius. cap. 4. per totum Musculus d confrater, thes. 39. et seqq. Ritter. thes. 10. lit. e. Tum quòd inter


page 146, image: s150

privatos, non ea quae inter Principes militet ratio: nec expediat iura successionum, quae communia omnibus esse debent, nullisque conclusa cancellis, promiscuè subici arbitrio subditorum. (Rationem cur pactis hereditas non detur; vide apud Casparum Schifordegherum. part. 1. tract. 29. per tot. et Reiner. Bacchovium. Miscellan. cap. 13.) Quin et Nicol Betsius d. cap. 5. fol. 127. scribit: Pacta universalia de mutuis successionibus inter familias illustres, omnimodâque decoratas Iurisdictione, Germaniae et aliarum Provinciarum consuetudine approbata esse, et de iure quoque communi sustineri. Pacta verò eiusmodi inter certas personas, etiamsi Principes sint (nisi hi superiorem non recognoscant) haud defendi posse.

[Note: 5] Porrò cùm intersit subditorum, ne alienis et ignotis Dominis subiciantur: minimè est eorum consensus omittendus. praecipuè si de potenti aliquâ Provinciâ agatur; cuius subditi et incolae, armis se adversus ignotum, et ipsis invitis obtrusum tueri possent. Betsius cap. 5. fol. 125.

[Note: 6] Ut et superioris, si qui est, vel Domini Feudi assensum seu confirmationem accederedebere volunt Gail. d. observ. 127. num. 5. Musculus thes. 27. et seq. Petrus Ritter. d. discurs. thes. 3. liter. C. (ubi etiam disputat, an sufficiciat solius Imperatoris, et non Statuum simmul requiratur consensus) Ac probatidillustri exemplo Henelius in Silesiographiâ, cap. 6. fol. 69. Et quidem generaliter in Imperii Feudis, consensum requiri Imperatoris, certum et expeditum esse videtur. In allodialibus autem Principatibus, hoc non aequè necessari. um esse, reputarem. Eiusmodi etenim pacta, omnigenae Iurisdictionis vigore subsistunt: suprànum. 4. à princ. à pari quippe procedunt, consuetudinem introducere, seu condere statuta, et habere Iurisdictionem. Sichard. ad. l. fin. C. de Iurisd. num. 4. Dd. ad l. omnes populi, ff. de Iust. et Iur. Cùmque familiae quoque privatae, de successione legem ferre queant, si


page 147, image: s151

Principis confirmatio accedat: Musculus thes. 40. nil inter privatas et illustres, omnifarâ que iurisdictione familias corruscantes, interesset; si aequè hae acillae, assensu hâc in parte indigerent superioris. Indè nec iuramentum ut interveniat, praecisè requiri videtur. vide Ritter. thes. 4. à princ.

[Note: 7] Socii huius successorii iuris, ad mutua invicem auxilia, et copias militares uppeditandas teneri: ex Angel. Bodino et aliis Barth. Musculus docet. thes. 47. et seqq. Sed pracipuus confoederationis huius effectus, in successione apparet: quòd scilicet eius vi et efficaciâ, stirpe alterutrius exstinctâ, ad alterum hereditario quasiiure devolvitur Principatus. Reusner. 1. cons. 3. num. 33. etc. Warem. d. foeder. 1. cap. 2. num. 36. Et quidem unâ cum accessoriis, quibus posteà auctus fuit. Ritter. d. discurs. ad fin.

[Note: 8] Circa effectum horum pactorum, et id in disquisitionem venit: An si prohibitio alienationis bonorum, huiusmodi statutis subiectorum, non sit adiecta; tacitè tamen ea inesse censeatur? Et certè cùm non alia causa finalis horum pactorum conventionumque exsistat, quàm ut bona in familiis conserventur, quò altera alteri succedere possit; illa proinde extra familiae pacto comprehensas alienare, tacitè et quasi per Fideicommissum prohibuisse videntur. Betsius cap. 5. fol. 123. Cùm secundum causam finalem intelligi, extendi, et arctariconveniat conventiones, leges ac statuta. Alcia. d. verb. et rer. signif. lib. 1.num. 10. etc.

[Note: 9] Et quia familiae paciscentes, altera in alterius bonis ius obtinet quaesitum; id ei sine factosuo (vel vi, vel percontractum) aufferri non decet. Ac porrò etiam Confratrum interesse censetur; nealterius ditiones imminuantur. Sicque Saxoniae olim Elector, Anno 1552. Protestabatur (In dem Außschreiben, warumber zur Kriegsrüstung getrungen. §. zugeschweigen. etc. vers. Zu dem) daß er und das Huaß zu Sachsen, vermöge einer Erbverbrüderung, auff dem Fürstenthumb


page 148, image: s152

Hessen, im Fahl es ohne Mannliche Erben zukünfftig stunde, ein merckliches Interesse haben. Parique ratione, cùm confirmaretur à Carolo V. Hennenbergicum pactum, consensus fuit requisitus confoederati Hassiae Dynastae. Musculus th. 51.

[Note: 10] Ut autem magè firma sinttalia pacta, et ne res eiusmodi pacto affecta, alienari queat; utile est pro observatione huius conventionis, hypotheca si accedat. Ant. Gabriel. Rom. in om. opinion. tit. de pignorib. conclus. 1. lib. 3. Quippè nam si res fuerint alienatae, dominium transferri, et actionem saltem ad interesse contra heredes paciscentis, non autem realem aliquam competere scribunt. Quoniam prohibitio alienationis, per actum aliquem inter vivos facta, non dominiii impedit translationem: nisi res ipsae pro observantià huius conventionis obligatae, et hypothecae suppositae inveniantur. rosenthal. cap.7. conclus. 25. circa fin. et ingloss. ibid. An autem sufficiathypotheca generalis? vid. Caevall. tom. 3. quaest. 756.

[Note: 11] Cumque hoc à Principibus agatur, ut pacta haecce familiaria, perpetuum obtineant vigorem; non idcircò contra gentilitias illas conventiones de reciprocâ successione, testamentum condi potest; quod tamen putat Dom. Collega D. Bocerus, tract. de Feud. Success. cap. 2. q. 3. Sanè à contractu seu conventione, insciâ et invitâ alterâ parte resilire non licet: et absonum est, contractum per testamentum infirmari. Betsius cap. 5. fol. 122. vide suprà num. 8. Nec necesse puto, ut liberae testandi facultati, nominatim renuntient contrahentes; cùm id veniat ex naturâ cuiusque conventionis. l. 1. in princ. d. pact. Hoc autem pactum, et quidem ut conventionem, non tanquàm ultimam quandam voluntatem; licitum et consuetudine firmatum esse, communis Interpretum schola testatur. vide. suprà num. 1. et 4.

[Note: 12] Quoque iura haec pactitiae successionis, non planè extremae voluntatis arbitrium tollunt: fit enim communiter reservatio rei certae, de quâ quovis modo et tempore


page 149, image: s153

disponere integrum manet. Musculus thes. 35. etc. Sicque in Confraternitatum pactionibus, quae inter Duces Saxoniae, et Hassiae Landgravios, diversis temporibus renovatae furerunt; personis utriusque partis, testandi vel quovis modo disponendi facultas, usque ad summam 100000 Rhenensium refervatur. Pariliter inter Duces Saxoniae et Marchiones Brandenburgenses, hocitidem modo paciscentes; exempta est facultas liberè restandi, usque ad summam 120000 Aureorum. Reusner. lib. 1. cons. 3. num. 46. Communi verò calculo comprobatum exsistit, quòd si paciscenti, vel omnia sua bona donanti, minimumfaltem bonorum relinquatur; dispositio irrevocabilis subsistat. argum. l. 10. cum fine l. praeced. ff. de hered. petit. Ias. in . stipulatio hoc modo. num. 9. d. verb. oblig. Et aliàs quoque, testandi saepè omninò tollitur facultas indirectè ut quandò Patris potestati cum omnibus bonis subicitur arrogatus; per Monasterii item ingressum; per venditionem sui ipsius ad pretium participandum. etc. Iacob. Rickius d. unione prol. cap. 3. num. 18. 19. 39. 46. Coras. Miscellan. 6. cap. 17. num. 4.

[Note: 13] Est denique et hic pacti familiaris effectus, quòd omnes pariter obliget Successores. Nec enim mutantur obligationes ex per sonis heredum; sed in cos transeunt activè et passivè. Quod omninò etiam in Principum successoribus tenet. Musculus. thes. 55. et dicam ego infr. lib. 3. diss. 2. vide Betsium capit. 4. fol. 81. et adde suprà disser. tat. 6. numer. 21. et sequent.


page 150, image: s154

Dissertatio XIV. QUO IUDICE, ET SECUNDUM QUAS LEges, de Regali Successione quae suboriuntur controversiae, diiudicentur.

[Note: 1] REGNA quia iam olim Iure Gentium introducta fuerunt, illorum proindè successiones, ad amussim minimè exigi debent Iuris Civilis Romani; subtilitatibus et fictionibus sactentis, quas post totannos invenerunt Imperatores, vel potiùs maleferiati Interpretes Iuris. Undè in causis Regnorum, vix est ut regulae Iuris privatiallegari queant. Börtius, de naturâ Iur. Maiestat. cap. 4. thes. 12. adfin. vide omninò Anton. Colerum, disput. d. Iure Imper. German. thes. 63. Aclicet Reges absoluti, Sanctiones Romanas, ad commodiorem iustitiae inter subditos administrationem, in sua introduxerint Regna: non illos protereà mutâsse simplices regulas naturales Regiae successionis, censere debemus, Hier. Conestag. lib 3. fol. 152. 153. 157. vide Alb. Gentil. I. d. Bello. cap. 1.

[Note: 2] Ius hâc in parte, ut et in omnibus quaestionibus publici iuris, ante omnia ex Legibus singulorum Populorum hauriendun: et magis ius ipsius Regni, quàm ius quo aliae gentes utuntur; spectari debere putarem. Hàcque; ratione, Ius publicum, non ex iure gentium derivatum esse, nonnulli pertendunt. vid. com mea ad l. 1. nu. 19. d. 1. et I.

[Note: 3] Enimverò, fatali quâdam hominum socordiâ in publicis rebus, Regni cuiusque iura, crebriùs latebrosa et in obscuroexistunt: usu utpotè introducta ferè longaevo, et usurpatione subnixa fallaci, non scriptis sancita. Privatorum


page 151, image: s155

litigia certis legibus dirimuntur: nullibi non successoriae de hereditatibus privatorum inveniuntur ordinationes; et omnia in incerto esse, quando à iure discessum est, reputatur. At vix unum atque alterum Imperium licet reperire, expeditam et legibus certis omnem in eventum determinatam quod habeat successionem Regalem. Hocque ansam cùm praebeat frequenter, contentionibus domesticis tristibus, crudelibusque; nihilideò potiùs faciant Magnates, quàm ut omnium quorum interest consensu, de Regni tam hereditarii quàm legitimi successione, apertam prudentemq; procurent Legislationem: an et quatenus Imperium hereditarium sit, quae decernat; id quod usu diuturno, et moribus quod constitutum est maiorum, scripto quae comprehendat, casusque terminet varios, dum an ii unquâm sint eventuri, adhûc est in incerto. Multorum hâc ratione audacia retunditur callida, Leges qui evidentes perrumpere verentur; iura verò obscuriora, in controversiam et disceptationem plausibiliter vocant. Sic Carolus IV. Imper. Auff Ersehung und Erwegung des ohralten Teutschen Rechtens, des Reichs Verfassimgen, Ordnungen und Satzungen, auch auff Erkundigung des Herkommens (obiter hîc noto, non fieri mentionem iuris Latini, seu Romani) Auream composuit Bullam; ubi de Successione Electorum etiam agit. Et ita quoque in Castellae Regno, certa Lex Successoria exsistit. Ludov. Molina. d. Maior at. tract. 2. disput. 626. num. 12. In Lusitaniâ fuit Lex Mentalis. In Sueciâ talis etiam est, Unio hereditaria dicta. Chytroe. Chron. Saxon. lib. 15. fol. mihi. 407.

[Note: 4] Sin autem Regnum vel Principatus, non sit absolutus; consuetudo in dubio sequenda est eius, in cuius sunt clientelâ: cùm in Feudis diiudicandis, consuetudo descendat, non autem ascendat. Quemadmodùm Parisienses ICti, in Successoriâ lite, quae inter Dornagillam et Brussium, in Scotiâ olim disceptabatur, responderunt. Buchanan. libr. 8. fol. 239.


page 152, image: s156

Quod et in caussâ Britannicâ, inter Iohannem de Montfort, et Carolum de Blois vertente, allegabatur. Girard. libr. 14. tom. 2. fol. 172.

[Note: 5] Quis iudicis hîc munere fungatur, minùs expeditum videtur. Prudenter consulere videtur Cothmannus: ut, quò controversia inter fratres illustrissimos sine offensâ tractetur; Principes alii, utrique parti benè cupientes, tanquàm arbitratores eligantur. cons. 1. num. 86. lib. 3. Sicque Imp. Augustus, à Parthis arbiter electus fuit. Sueton. in eius vitâ, cap. 21. ad fin. ubi Beroald. In Scotiâ Proceres olim, cùm controversiam inter Hondintonii posteros de Regiâ successione, domi non poterat diiudicare; quod ob partium potentiam, totum Regnum in duas discesserat factiones; nec si maximè ex aequo et bono Pronuntiaretur, ulla tanta in Scotiâ potentia esset, quae partes ut iudicato starent, cogere posset: omnium propè voluntatefuit consensum, ut Iudice Eduardo Angliae Rege, res decideretur. Is igitur cùm Bervicum primùm venit, eò Rectores Scotiae et Ordinum Legatos, per litteras evocvit; protestatus, se eos non tanquàm subditos ad Dominum, sed amicos ad Arbitrum ab Arbitrum ab ipsis electum, accersisse. Pòst iusiurandum à competitoribus exegit, sedecreteo staturos: deindè ab Ordinum Principibus, ac Legatis, se ei quem ipse iuratus Regem daret, parituros. Pòst è prudentioribus Ordinum singulorum, duodecim Scotos selegit, ac totidem Anglos eis adiunxit, à quibus etiam iusiurandum petivit, de eo quod aequum ac verum crederent, iudicando, Buchanan. lib. 8. à princ. Sed non tutum esse in eiusmodi casibus, Arbitrum accipere vicinum potentem, huius ipsius negotii demonstravit successus (An Rex vivus, in praeiudicium Successorum, si ius sit intricatum, eam litem definire possit, in Lusitaniâ disputabatur. Vide Conestag. ubi fol. 120.132.133. habentur dissertationes de Successore ordinando. fol. 135.136. ubi vide dissertationem de Successore. fol. 143. vide actionem de Successione.


page 153, image: s157

fol. 144. etc. vide hâc dere disputationes. et adi etiam suprâ dissert. 2. num. 22.)

[Note: 6] Saxoniae Principes, iam à multis annis, ortâ aliquâ dissensione, se non tantùm confoederatis permiserunt; sed arbitrium è primatibus Regionum sibi parentium delectorum, subirenon erubuerunt: idque; magnaimitatem et prudentiam singularem prae se tulisse; et nuper adhûc cum partis utriusque laetitiâ evenisse, â Iohan. Lauterbach in princ. suo Christ. cap. ult. num. 135. commemoratur. Econtrâ Philippus Rex Hispaniarum, Regni Lusitaniae Ordines, et ipsum etiam Pontificem Max. recusavit: sed postquàm ius suum toti orbi perpublica scripta aperuisset, ad Belli aleam confuigt, ut ex Conestag. et aliis notavi, tract, de appell, cap. 4. num. 8. fol. 127. et se.

[Note: 7] In transactione quâdam concernente Ducatum Slesvvicensem, de Anno 1580. ita est constitutum: Si ex Ducibus Slesvvicensibus aliquis deinceps sine liberis decedet; bona relicta nemoex superstitibus statim occupabit, sed per Principum fidos ac iuratos subditos administrari sinent: donec Principes ipsi inter se, vel adhibitis aliquot amicis, de successione aequis ac tolerabilibus transegerint mediis. Goldast. 2. d. Maiorat. cap. 18. num. 5. Tutissimum est, si ipsi sanguine iuncti, omnibus Consiliariis semotis, de lite paciscantur. Cuius rei praeclarum habemus documentum, in Friderico placido Electore, et Wilhelmo Saxoniae Duce, fratribus Germanis; qui de regionum et ditionum suarum divisione plures nequicquàm instituère conventus. Philipp. Camerarius, 3. medit. histor. c. 43. Tandem Anno 1452. fratres istos hoc modoin gratiam rediisse, Aeneas Sylvius scribit. Europae cap. 32. Rogârat Fridericus germanum suum, ut ad seveniret, acturosipsos coràm de pace: annuit Wilhelmus. Cui igitur ingresso dixere nonnulli Consiliarii, paratas esse ipsi et comitibus insidias; caveret, ne se perditum iret, neve suos ad


page 154, image: s158

necem daret. Quibus ille; At ego, inquit, libens moriar, si vos prius necatos videro, qui fraternas contentiones alitis, Atq; ita locutus sequi iussit, qui se amarent, urgensque calcaribus cquum, festino cursu fratrem adiit; cum quo, semotis arbitris, è vestigio pacem composuit foedusque pepigit. Magnus Vir, quise tàm liberaliter in potestatem dederit hostis: magnus et alter, quihostem ex fratre factum, rursùs fratrematque amicum reddiderit.

[Note: 8] Si qua verò controversia de Regnis, quae alium observant, oriatur; superioris est cam definire. Cabot. 1. cap. 12. ad fin. et fac. notata suprànum. 4. Iure etiam communi Feudorum, Dominus putatur Iudex in controversiâ inter vasallos; cap. Imperialem. §. praetereà. d. proh. Feud. alienat. et Rexseu Imperator, inter Regalem dignitatem obtinentes. Iason. in tract. Feud. part. II. num. 6. (Undè ad Cameram non pertinent causae, concernentes maiora Imperii Feuda: Graevae. lib. 1. conclus. 29. nisi de possessione saltem agatur; si Thomae Michaöli, disput. d. Iuris d. thes. 28. est ccredendum. Vide Diicurs. meum de Iuris dict. Imper. Rom. quaest. 13. à princ.) Quòdque subdelegare, vicarium constituere, at que assessorem sumere possit quem velit, etiam non habentem Feudalem seu Regalem qualitatem, aut dignitatem; pluribus ostendit Schraderus, tract. Feud. part. 10. sect. 1. num. 1. et num. 21. quaestion. 15. sect. 13. quaest. 1. num. 3. et 9. Quin et Assessorem assumere, non est cogendus. cap. statutum. §. Assessorem. et ibi CC. de rescript. in 6. Schrad. d. sect. 13. quaest. 2. num. 46. Non tamen locum id potest habere, ubi per constitutionem aut usu longaevo, aliud fuit introductum. Schrad. d. part. 10. sect. 2. num. 43. et sect. 9. num. 125. et seqq. sect. 12. num. 98. sect. 13. 9. 2. num. 52. Et sic Romanò Germanicum Imperatorem, sine Paribus Curiae (non sc: ascitis in consilium aliis Imperii Principibus) de Feudis Imperii opimis, definitivè iudicare non posse (vigore iuris cuiusdam vetusti, quod Fürstenrecht denominatur) multis deducit Auctor des Berichts,


page 155, image: s159

ob die Kays. Majest. in Sachen Fürstenthumh, etc. betreffende, so vom Reich zu Lehen rühren, und einem Theil gänßlich abgesprochen werden sollen, allein, und zwar durch dero Reihs Hoff Räht, oder mit Zuziehung der Chur; und Fürsten des Reichs, als Parium Curiae, zuerkennen, und zusprechen berechtiga Adi Goldast. lib. 3. d. Maiorat. c. 15. n. 5. et. seq. Knichen. d. Iure Territor. cap. 6. àpr. Dn. Anton. Winter. in suo Assessore. part. I. cap. 4. num. 61. Annold. Enaelbrecht. Disput. d. Iurisdict Imperii. thes. 117. etc. Anton. Coler. disput. d. Iure Imperii German. th. 23. et seq. ac dict. quoest. 13. per tot Discursus mei, de Iuris d. Quod maxuxumè procedere videtur; ubi ex huiusmodi Feudi controversiâ, commodum vel incommodum vertitur ipsius Imperatoris: ut ae ardua quaeque, cuiuscumque Imperii vel Regni, per Imperatorem vel Regem solum, Procerum Imperii vekl Regninon adhibito consilio expedire, numquàm addecet. Quò etiam intendunt illustrissimi Iuliae ac Cliviae Duces; cùm scribunt: Es werde sich in den fürnembsten Archiven im Reich, und auß den Historien anderst nicht befinden, dann daß die Teutschen Chur und Fürsten, à multis retrò saeculis, diese praerogatiff hergehr acht, daß sie in Sachen ihre Fürstenthum~, Lehenschafften, Leib und Ehrbetreffend, memand als den R;mischen Keyser oder König, neben einem Zusaß von Chur: und Fürsten, und nicht von geringern Stands Personen, zum Richter gedulden dörffen. (D. 2. fac. b. Deß Außschreibens der Possedeirenden Fürsten zu Gülich. De Anno 1610.).

[Note: 9] Siextincta sit stirps Regalis; an, et quatenùs tum ad populum redeat iusomne Regni, tracto eo infrà lib. 3. dissert. 3. num. 12.


page 156, image: s160