04/2005 Ruediger Niehl
Notes: Greek text not inserted; errata list at end of file not worked in; Could not identify errata list item in prelim: Pag. 4. fac. 2. lin. 1. fecit.; new TEI header; typed text - simplified structural tagging - no semantic tagging - no spell check


page 119, image: s151

IOANNES FERRARIUS.

IOannes Ferrarius in Hassia natus est Amelloburgi, oppido ad primum Marpurgo lapidem distante, parentib. honestis, quib. taefacultates essentitut sumptus ad literarum culturam necessarios suppeditare possent: siquidem vere dictum: [Gap desc: Greek words] E patria schola Monasterium Westphalorum, ubi tum ludus frequentissimus, se contulit, inter alios condiscipulum Conradum Hessum nactus. Exinde Wittembergens. in Academiam abiit: tantumque adsiduo studio profecit: ut et prosa et ligata valeret: acin communitate veteris ibidem collegii, poema quoddam Heroicum, quod ipse de vita Divae Elisabethae, domus Germanicae Marpurgi fundatricis, conscripserat, pro pretio enarraret: in novo autem collegio A. Gellii noctes Aticas, et precandi formas Graecas, quas a Melanchthone audierat, aliis literarum studiosis, exercitii causa, explicaret.

Cum autem nosset pietatem ad omnia utilem, unumque esse, ut Christus ait, necessarium: Dei nempe agnitionem verumque cultum: ut ad eam eo felicius Spiritus sancti ope perveniret; animum ad S. Theologiae studium appulit. Itaque cum in divinarm literarum cognitione aliquandiu versatus esset, nec sine fru ctu: ipse de more scholae illius pro baccalaureatu in Theologia Magister artium respondit. Erat autem natura et ingenio non solum [Gap desc: Greek word] ; verum etiam [Gap desc: Greek word] . Itaquive cum Ioannes Capnio, Electore Friderico duce Saxoniae contendente id ab ipso, Melanchthonem suum, iuvenem tum aetate; sed eruditione et linguis multis senibus praestantem; ad Graecae linguae in illa Academia professionem misisset; magno applaufu a tota schola, ab omnibus eius doctoribus, magistris Professoribus et studiosis fuit auditus. Nam et Lurherus Philippi auditor erat sedulus, et rursus Philippus Luthero adhaerescebat, non secus atque Ionathan Davidi.

A tantis ergo doctoribus atque Professoribus, cum sacrosanctae Theologiae, tum linguarum excitatus M Ioannes Hessus (ita e nim isthic Ferrarius vocabatur) et sacras literas degustavit, et Graeca pariter haud neglexit. Sed cum naturae et ingenio suo ducerct apitorem pulcherrimae Iatrices aut artis medendi scientiam: eoque loco agerent viri docti Stackmannus et Stephanus Villius, quorum hic acceptis Doctoratus insignib. Cycneorum


page 120, image: s152

medicus Physicus fuit; ille vero Wittembergae medicinam exercuit, cum doctoribus Schurfio, Aescho et Petro Burckardo et allis, quorum consuetudine gaudebat: in medicae artis studio ita versatus est, ut Licentiatus medicinae publice sit renuntiatus.

Ad haec inflorentissima illa Academia inter docentes cooptatus, et Rector scholae illius designatus fuit: quo in munere prudentissime se gessit: et scholae magna cum laude praefuit. Tandem cum Pseudoprophetae turbarent omnia, et Anabaptistae exorirentur: ab Andrea etiam {*Vide vitam eius.} Carolosta lso varia miscerentut: rediit integra mente et bona conscientia Ferratius in patriam.

Marpuigum inde invisens, honestam viduam, a Dornbergero opuieuto cive rehictam, duxit uxorem: ex qua duas sillias sustulit, et sancte et pie educavit, quarum unam Iusto Studaeo, tum temporis Iuris Professori, postmodumquive doctori, elocavit. Factum id citra annum Christi millesimum, quingentesimum, vicesimum tertium Maritus factus paulo post in ordinem senatotium a populo et senaru accitus, ubi, quod eius erat ingenium et etuditio, cum aliquandiu consuetudinem fori inferioris, ut vocant, observasset, coepit suopte Matre versari sedulo in libris Iurisconsultorum. Hocstudio suo et industria eo usque est protresius; ut illustrissimi principis Hassiae cancellario Ficino admodum probaretur: et ab eodem ex curia urbis ad principis dicasterium transferretur. Postea cum princeps idem Philipus evangelii in suo territorio propagandi cupidus, scholam in omnium artium, linguarum, et Philosophiae ptofessionibus institueret; quam et mini ne contemnendis praediis et reditibus donavit, et privilegiis tandem Caesariis exornavit: Caucellarius ille Ficinus, hunc Ferrarium iuris professorem designavit, cum difficilia admodum, ut fieri solet, scholae essent primordia.

Institutiones ergo primum Marpurgensi in schola docuit; atque commentaria in easdem conseripsit, quae non solum Marpurgi{Comment. in Insitiut. scrib Primus doctor Marpurgi renuntiatus. Procancellar. declaratus.} sunt excusa, verum etiam in Galliis recusa Postea doctoratus insignia primus Ferrarius in nova Cattorum Academia aecepit: et principis auctoritate vice cancellarius declaratus est cum Fcinus non posset tot negotiis districtus, semper gymnasio illi adesse. Quo officio fideiissime est functus, ad extremam usque fati sui horam. A principio Academiae eiusdem incrementum ad laudem et gloriam veri Dei patris Servatoris nostri Christi quaesivit: bona scholae, cum Ioanne Tennero Oeconomo, et Ficino Cancellario, fideliter administravit: aegerrimo animo ferens, si quando vel capita cerebro vacua, vel ventri et abdomini dedita ingenia, vel vanae scientiae opinione cbrii, scholae bonis essentfovendi qui non magis ad scholam pertinerent; quam canis [Gap desc: Greek words] , ut est in proverbio.


page 121, image: s153

Primus idem REctor anno vicesimo septimo, Marpurgi in dicasterio principis ipse fuit designatus, et renuntiatus, praesentibus, una cum Cancellario Ficino, novis professoribus, Francisco Lamperto Avinionensi Theologo, M Adamo Crafft Theo logo; Euricio Cordo Medico, Hermanno Buschio Poeta, Sebastiano Augusto Nuceno Flandro Hebraeo professore. Haec fuere initial illius scholae: hinc professorum numerus paulatim est auctus; tantisper dum iustum Academiae corpus munificentia principis, constitueretur.

Tandem cum ex catenatorum laborum statione, summo illi vitae mortisque arbitro visum fuisset, iustitiae sacerdotem hunc evocare: promptissime paruit, seque ad beatum exitum compatavit, verbisquesuam animi constantiam pluribus declaravit. Nam sub vesperam sabbati, cuius insecuta nocte inter primam et secundam obdormivit in Domino: cum a quodam adstantium, ut in Christum fideret admoneretur: respondit: si superstes mansero, bene mihi erit: sinmoriar; rursus bene mimihi erit. Idem nimirum est, quod Divus Paulus ait: Sive vivimus, Domino vivimus: sive morimur, Domino morimur. Ab hac voce nihil fere locutus est: sed veluti sese in soprem convertens, ac tandem expergiscens, patientissimis gestibus Deo aeterno patri spiritum suum, reddidit, anno ab exhibito mundi Salvatore, millesimo, quingentesimo, quinquagesimo octavo, die vicesima quinta Iunii.

Dudum vero mortem meditatum esse, et ex colloquiis eius nonnullis est deprehensum. Anno uno ante mortem, cum funus quoddam deduceretur, ad eum, cuilatus claudebat, dixit: ita est, debemur omnes morti: hoc duntaxat differimus: quod {*Einer zureist ein par schuh mehr. Eruditio Ferrarii.}alter alterum pari calceamentorum, aut togula una, quam atterat, vincit.

Artium et philosophiae fuit amantissimus; ne dum Iuris pru dentiae; in qua prae multis aliis laudem fuit consecutus amplissimam. Hinc est, quod nullam publicam vel in Philosophia, vel in aliis facultatibus, disputationem neglexit, si quando prae sens esset. Nam dum apud principem suum in Germania inferiore, Caesari Carolo obstrictum, Udenariae egit: itneresse eiusmodi Musicis palae stris non potuit. Maritus fuit castus: evangelii sincere amans: fidem suam testatus est charitate operosa. Nam et vicinis suis profuitmultum: et ultra ducentos aureos partim in pauperes cives, partim ad Nosodochia Marpurgensia pie et liberaliter contulit atque donavit.

Magna in eodem animi constantia; ingens iustitiae amor: unde si quid honestum et iustum agnovisset; ab eius defensione non discedebat, etiamsi Imperatores vel principes reclamassent. Laborum porro tolerantissimus: qui ab inennte aetate assuefecisset


page 122, image: s154

sese, et multa tolerasser, ut [Gap desc: Greek words] apud principem vatum. Tametsi enim multis vigiliis Wirtembergae et laboribus se defatigasset: et noctu et interdiu ingenuis duciplinis incumbendo, et Philosophiae: labotes tamen per triginta unum annos, et amplius, homini fere non tolerandos sustinuit; perpetuo occupatus causis audiendis: consiliis dandis; et actionibus discutiendis aut recognoscendis; donec corporis sui vites exhausit quod natura illi satis vegetum et robustum erat. Quid? quod praeter quottidianos labotes huiusmodi, summa cuta iuridicae lectioni praefuit: adeo ut alios etiam professores, si qui cessatores essent in praelgendo observarit; eosque non semel officii admonuerit. Corpus autem et animum eius infracta praestitit aurea temperantia: cuius in cibo, potu, vestitu, vitaque omni fuit studiossssimus: quamque custodem aliarum virtutum semper existimavit.

Scirpsit praeter illos in institutiones commentarios, de appelationibus, supplicandi usu, restitutione adversus rem iudicatom et similia commentarium. Item commentarium integrum ad titulum Pandectarum de regulis iuris: Enchiridion de iudiciorum praexercitamentis, et iis, quae ad ius dicentis officium, atque causas disceptantium modestius studium pertinent: de Repb. bene instituenda [Gap desc: Greek word] . U Nigidius, in elencho professorum Marpurgensium, hoc epigrammate cum celebrat:

Occiduas implet calebris Ferrurius oras:
Implet et Eoas iuris in arte plagas.
Nec tantum gemini iuris fuit ille peritus:
Artibus in cunctis sed polyhistor erat.
Fulsit in hoc gravitas cum mansuetudine iuncta
Gymnasii rector bis quater ergo fuit.
Iustitiam coluit cano venerabilis aevo:
Pro rebus pariter mitis et asper erat.
Nestoris instinctu FICINI plurima IANI,
Contulit Hassiacae commoda grata scholae.
Qum etiam vellit generosi principis aures:
Vende forent coeptae membra petenda scholae.
Casibus in dubiis certissima solus amussis:
Atque scholae tutus portus et aura fuit.
Hic primus titulum sumpsit Doctoris honestum:
Edidit et varios iuris in arte libros.
Hinc annis plenus, dignis et honoribus auctus,
Nulli parcentis mortis adivit iter.

Ex oratione funebri: et P. Nigidii catalogo Professorum Marpurgensinm: Chrytraei Saxonia.


page 123, image: s155