04/2005 Ruediger Niehl
Notes: Greek text only sporadically inserted; errata list at end of file not worked in; new TEI header; typed text - simplified structural tagging - no semantic tagging - no spell check


page 455, image: s485

IOACHIMUS MORLINUS.

IOachimum Morlinum ephemerides editum produnt, anno a Christi natali,
millesimo, quingentesimo, decimo quarto, die sexto April. dimidia hora
post sextam maturinam. Ad publica auditoria adolescens cum aptus
videretur, fundamemptis nempe iactis, Athenas illas Saxonum ad Albim
venit: temporis ibi et operae prccium, inliterarum


page 456, image: s486

qua sacrarum, qua philosophicarum studio, secit. Docuit deinde variis
in locis. Wittembergae primum: postea inpatria Lutheri: in patria item
Ioannis Bugenhagii Pomerani, diaconi atque subministti officio
functus. Deinde idem fecit de confilio ac voluntate Lutheri Amstadii
et Gottingae pervetusto Saxoniae oppido sub annum Christi millesimum
quingentesimum quadragsimum, collega Bartholomaeo Wolfarto: postea
quoque Sleusingae comitatus Hennebergici oppido, praeteralia,
principum sede et ludo, celebri.
Sopito bello Germanico in Borussiam Regiomontium vocatus, ubi priuceps
Albertus haud ita pridem scholam publicam aperuerat: incidit in
[Gap desc: Greek word] illam insolentissimam: quam super artioulo
gravissimo de iustificatione hominis peccatoris coram Deo, movit
inquies ingemum Andreae Osiandri, circa annum quinquagesimum primum.
Eo in bello Theologico Morlinus fere solus aciem sustinuit,
coarguendo, tum contionib. tum scriptis, illius
[Gap desc: Greek word] . Catastrophe dissidii haec fuit: ut cum neutra pars remittere
ac concedere aliquid de sententia vellet; Morlinus exeunte anno
quinquagesimo secundo fuerit dimissus; etsi plebs ad principem pro eo
supplex intercederet: Osiandro, qui principis senis animum occuparat,
in solio remanente.
Ob insanum itaque illud dogma Morlinus exul in Germaniam reversus,
Brunsuicensi ecclesiae docendae regendaeque fuit praefectus, collega
Martino Chemnicio. Et fuit ea in urbe primus Antistes olim Martinus
Gerlicius, collega Henrico Winckelio: alter, cum Gerlieius Ienam
rediisset, Nicolaus Medlerus: cui tertius hic successit Morlinus:
Morlinum secutus est Chemnicius; et hunc Polycarpus Lyserus.
Brunsuigae ergo dum ecclesiasten agit; variae, ut nullum fere saeculum
feracius fuit Theologicarum rixarum, quam superius, excitatae fuerunt,
super variis capitibus religionis controversiae, utpote de necessitate
bonorum operum: de libertate voluntatis humanae: de Adiaphoris; de
particula sola in enuntiatione illa: Fide iustificamur: et de aliis.
Harum causa plerisque convenribus actionibusque institutis interfuit
Morlinus.
Anno autem sexagesimo sexto e Brunsuicensi ecclesia in Borussiam
revocatur: ac Sambiensis ecclesiae a Sigismundo Augusto rege Poloniae,
et Alberto illo, seniore duce, in viam redocto, episcopus creatur: quo
in officio ad vitae usque exitum permansit: atque tempus omne tum
publice docendo, tum domi commentando consumpsit. Anno sexagesimo
septimo, Regiomontii synodus cogitur: cui cum Morlino Chemnitius,
Brunsuiga, et Georgius Venetus e Pomerania vocati, interfuerunt. In ea
repetitio corporis doctrinae instiruta et approbata: quique ex


page 457, image: s487

imbecillitate Osiandrisimum amplexi, verbis castigati: qui contra
perseverabant in errore, loco moti sunt: inter quos M. Nicolaus
Iagenteufel.
Absolvit tandem vitae suae in his terris cursum, sub initium anni
millesimi, quingentesimi, septuagesimi primi, aetatis suae anno
quinquagesimo septimo: cum frustra reclamantibus medicis sectionem in
calculo vesicae attentasset senex.
Fuit Lutheri sectator, et acer doctrinae eius in toto ministerio suo
custos: mgenio sollerti et fervido: id quod vel ex his Melanchthonis
ver bis [Note: * Epistola ad Albert. Hardenbergium.] coligas: Cum heri
inquit alteram epistolam scripsissem, quam nuntius affert, posiridie
venit huc M. Rostochiensis Posselius vir dostus; qui mihinarravit
certo Heshusium redire ad Academiam Rostochianam. Sed tamen gloriari
se ad disputationem accessurum esse Bremam. Cogitavi horum consiliorum
architestum esse Morlinum, et is habet socios harum technarum
artifices Scribam Davidi Chytraeo ne instituant disputationem
theatricam, quae non parvos motus excitatura sit, si procedat. Tibi
etiam hortator sum, utsite in certamen vocabunt, postules tibi quoque
concedi ut accersas Petrum Martyrem me, et alios quosdam amicos Novi
genesin Morlini: et saepe ei praedixi, eum moturum, quae sedare
nonpoterit. In articulo de Cena sententiam Lutheri retinuit: quod
Christi corpus in, sub, aut cum pane sit: sicut saepe dixit: Du must
nicht sagen / Mum / Mum: fondern dumustsagen was dieses ist / das der
priester in der handhat. Adseclas autem habuit et haber eriamnum
multos: qui sine tropo aut figura urgent hanc proposirionem: Panis est
essentiale corpus Christi: aut substantia panis, est substamtia corpor
is Christi: quae qualia sint, et quae inde sequantur
[Gap desc: Greek word] videntii, qui sensus habent exercitaros in scripturis.
Inter monumenta ingenii quae reliquit, eminet Psalmorum Davidis
enarratio; sunt eiusdem et haec: Catechismus Germanicus: Postilla et
explicatio summaria evangeliorum dominicalium Refutatio mendacii
Theologorum Haidelbergensium, de Luthero: De vocatione ministrorum, et
quatenus magistratur fas sit eos ab officio removere: Desensio
adversus accusationem novorum Wittembergensium Theologorum, in libro
cui titulus [Gap desc: Greek word] ; cum descriptione viribeati ex
primo Psalmo: de peccato originis contra Manichaeorum deliria
epistolae ad Osiandrum, et eius responsiones. Tantum de Morlino, ex
Chronico Saxoniae Chytraei: item ex chronico Borussiae, aliis.


page 458, image: s488