CAMENA Early Modern Latin Texts

STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.

AMBVLATIO, Chirurgis dicitur, quando pars quaedam inflammatione, gangraena, aut sphacelo corripitur, et in ambitu plagae malum ulterius proserpit. G. Um sich fressende Geschwüre.

AMBVSTIO, est continui solutio, a materia externa adurente, (igne scilicet actuali vel potentiali) inducta, cuticulam semper, cutim plerumque, nonnumquam etiam musculos, venas, arterias, nervos atque tendines laedens. Gr. peri/kausis2 G. Brand, Verbrennung.

AMENTVM, idem quod Alumen plumeum. Apud botanicos amentum aut flos amentaceus, seu amentifer, dicitur, qui in longum protensus instar lori propendet aut prominet. Vocatur etiam nucamentum, aut iulus. Talem florem habent salix, corylus, iuglans, castanea. G. Wurstförmige Blumen, Kätzlein.

AMETHODICVM, est quod sine methodica et dogmatica ratione fit, ut solent Empirici, ex a priv. et me/qodos2, ratio ad invenienda auxilia.

AMETHYSTVS, G. a)me/qustos2 est gemma pellucida, purpurei seu violacei coloris, aliquando ad flavedinem inclinantis: huius color videtur deberi pigmento metallico inprimis, aut et alteri cuidam fixo et fossili principio, in ipsa earum nativitate, quam intime permixto, unitoque: evincit hoc huius et aliarum similium gemmarum coloratarum artificiosa confectio. Datur Orientalis et Occidentalis. In India Orientali, Arabia petraea, Armenia, Cypro, Bohemia etc. G. Amethyst, Ametist. Dicitur ebrietatem impedire: indeque nomen Graecum ipsi est impositum.

AMIANTVS, est lapis alumina plumoso similis, sed absque sapore et in igne non combustilis, in quo ab alumine plumoso differt, coloris varii, et in filamenta deductilis; inde veteres indusia, aliaque, praeparare noverunt, quae ubi sordida, igne tradebantur et pura evadebant: duplici forma diversa reperitur, sub specie filamentorum maiorum alumine plumoso, et vocatur haec linum incombustile, altera species sub forma lapi dis fusci, vel nigri, duri, malleo extensilis. Graecis *)/asbestos), quod ellychnia ex eodem fiant incombustilia: G. Federweis, Steinflachs, Schieferweis, Steindacht.

AMMA, sive SUBLIGACULUM, aut BRACHERIUM est vinculum herniosis utile, quod vel ex lintea fascia, vel orbiculo metallico inferius abdomen ambiente, conficitur, et protuberantia eminente interius donato, applicatur in

inguine ad processum peritonaei, ubi per musculos transit, et annulum comprimens, retinet intestina in abdomen reducta, quae per hunc annulum ceteroquin elaberentur, ab a(/ptw connecto. Bracherium nomen accepisse videtur a cingulis, quae lumbis et renibus adaptantur, ab Isidoro Brachiale Monachorum vocatum Succinctorium; Brachile seu Brachiale dicitur, quamvis non brachiorum sed renum sit cingulum. Rebrachiatorium Cassiano, unde procul dubio natum Bracherium chirurgorum, cingulum nempe herniam intestinalem substringens. G. Bruchband.

AMMI, sunt semina exigua, sabuli grana referentia, striata globosa, suaviter aromatica, saporis amari, acris, odoris fragrantis, fere ut origani vel thymi; optima deferuntur ex Alexandria vel candia. Planta, unde crescit, satis est procera, ramosa, Ammioselinum dicta, folia habens anethi similia, in longas et angustas dissectas lacinias abeuntia, crenas habentia ad costas. Nomen deduci videtur ab a)/mmos2 [note of the transcriber: in the print: a)\mmos2 ] arena, ob similitudinem quam habent cum granis sabuli.

Male autem Vindicianus paenult. [abbr.: paenultimam] producit, et peius o corripit, cum Nicander vacem hanc per w exprimat, et Virg. 4. Aeneid. ita:

Gummi autem Ammoniacum est lacrima ex Ferula Africana, iuxta delubrum Hammonis nascente, unde et nomen: gummi instar thuris grumosum est, subalbicans, cui semina, angelicae instar, interspersa sunt; odor est fere castoreus, et gravis saporque aromaticus et amarescens. G. Ammoniack.

AMNION, male pro AMNIOS, CHARTA VIRGINEA. Multo vitiosius Realdus Columbus, scribit agmios vel ammios; vid. eius de re anatomica lib XII. p. m. 248. conf. Riolanus in Anthropographia libr. VI. 608. Amnios autem est membrana fetum in utero proxime obvolvens, et molliter excipiens, quae etiam cum reliquis secundinis post partum expellitur. Chorio longe albicantior atque tenuior est, ipsi chorio blanditer accumbens, non tamen nisi superiore parte adnexa; haec figurae fere ovalis, maxime tenuis et simplex ac mollis est, laevior ac politior parte interna, externa inaequalior, candida et pellucida, laxo intervallo a fetu distans, nullis vasis

sanguineis hactenus demonstratis donata; exterius Chorio investitur, quae sibi invicem aliquando satis tenaciter adhaerent ab hac parte, ita ut vix avelli queant: Continet non tantum fetum, sed et humorem nutritium, quo fetus, per os et gulam alimentum sibi sugit: vide liquorem Amnii. *)amnei/os2, *)amni/os2 Graecis dicitur, Latinis amiculum, indusium, quod fetum amiciat et abvolvat [perhaps: obvolvat], vel ut alii volunt ab a)mno/s2 agnus, sic ab eius teneritudine dicta et mollitie. G. Schafhäutlein [note of the transcriber: in the print: Schafhaütlein].

AMOLYNTVM, est medicamentum, quo tractato, manus non inquinantur, a priv. et molu/nw inquino.

AMOMVM, paenult. [abbr.: paenultimam] producit, quia Dioscoridi, et Galeno a)/mwmon: his adde:

Veterum quodnam sit, adhuc sub iudice lis est. Sunt enim, qui rosam Hierichuntis esse velint: alii aliud quid esse contendunt. Officinae duplex semen sub amomi nomine monstrant, quorum alterum maius, nigrum rotundumque est, instar granorum piperis rotundi vel cubebarum, gustu minime acre, quod videtur veterum esse Sison, Dioscoridi memoratum. Alterum minutum semen et pallidum; utrumque raro in usu, locoque Amomi Veterum repitur Acorus. Ingreditur Theriacam. Amomum et Cardamomum minus, quae in officinis prostant, putant nonnulli fructus esse plantarum genere convenientium, specie vero saltem differentium; et quoniam illa differentia in fructuum duntaxat forma, hoc est rotunda aut triangulari consistit, folia autem conveniunt, nec fructus hac in regione unquam producuntur; hanc plantam pro utrisque spectandam exhibent. Dicitur ab odore bono, qui reprehendi minime queat: mw=mos2 enim est reprehensio, et a)/mwmos2 reprehensioni non obnoxius. Sed forte origo est ex orientalicus linguis repetenda, a mum vel mom, quod pretiosum balsamum, viribus praeclaris in medicina praeditum, denotat: cui praemissa littera a videtur esse articulus Arabum al. In illa enim lingua l articuli ante m et alias quasdam literas non pronuntiatur. Suadent hoc credere poetae, qui inter species ad pollincturam magnatum requisitas amonum referunt. Quumque plura aromata fragrans oleum possidentia, in terminationem amomum exeant, ut cardamomum, cinnamomum; tanto magis fit verosimile hanc terminationem significare aliquid fragrans, balsamicum: priores autem litteras pro differentia [correction of the transcriber; in the print difierentia] denotanda fuisse adiectas.