December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed - corrections from the errata list not integrated
06/2007 Katharina Meiszus, Reinhard Gruhl markup
TERMINI Markup added - spell check partially performed
01/2008; 03/2010; 11/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted

image: s000

[gap: illustration (Frontispiz)]
image: s001

STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.


image: s002

[gap: praeliminaria]
page 75, image: s099

APOSTASIS, vetustis medicis, praeeunte HIPPOCRATE, varia significat. Sic de ossibus fractis, quoniam extrema a se invicem disiuncta sunt, nomen adhibetur, adeoque in genere significat omnem continui solutionem. Deinde etiam notat illam partium, quae naturaliter cohaerere debeant, secessionem, quam inducit aliquod heterogeneum interpositum: quod accuratius dicitur a)po/shma. Tandem quoque significet idem quod meta/stasis2, aut meta/ptwsis2: quando materia vitiosa ad aliquam definitam partem transponitur, ex universa massa, cui prius inhaeserat, segregata.

APOSTEMA, ABSCESSUS. Notat proprie tumorem pure impletum, quod cavitate quadam non limitata continetur, intra partes solidas corporis vi morbi facta. Aliquando tamen non continet pus coctum, sed ichorem, putredine corruptam pinguedinem, saepe pilos, ossicula, aliaque heterogenea: quae ubi fuerunt emissa, sinum vacuum relinquunt. Hinc non amplius abscessus, sed ulceris sinuosi nomen gerit. Aliqua abscessuum genera illud, quod continent heterogenum, tunica includunt, indeque vocantur tunicati. Est a Graeco a)fi/stamai, disto, seiungor. Saepe confunduntur apostasis et apostema. G. Ein Geschwär, Apostem.

APOSTOLORVM VNGVENTVM, sic dictum a duodecim ingredientibus, quod numero Apostolorum respondet: est ulceribus mundificandis idoneum.

APOSYRMA, est ossis vel cutis abrasio, ab a)posu/rw, detraho, abrado.

APOTHECA, est vas aut capsula in qua medicamenta conservantur: ita etiam officinae pharmaceuticae appellantur; ex a)po\ de, et ti/qhmi pono, hinc.

APOTHECARIVS qui medicamenta praeparat.

APOTHERAPIA, est terminus antiquae medicinae gymnasticae, qui finem perfectae exercitationis significat, et postremam partem, quando ordine adhiberi solent frictio, unctio, et balneum, ad lassitudinem tollendam. Ea pars quoque medicinae gymnastieae, quae hoc docet, apotherapeutica propterea dicitur.

APOZEMA, Gr. a)po/zema DECOCTUM. Pharmacopaei decoctionem nominant. Est decoctio ex radicibus, lignis, rortibus, herbis, floribus, fructibus, seminibus etc. Quae in aqua aliove liquido coquuntur ad remanentiam ut plurimum unciarum duodecim, quindecim, vel viginti. Estque purgans, laxans, alterans, exsiccans, cephalicum, stomachium,

page 76, image: s100

diureticum, splenicum, hepaticum etc. ab a)poze/w deferveo, dicitur etiam a)fe/yhma. G. Ein abgesottener Tranck.

APPARATVS MAIOR, et MINOR, Lithotomis loquendi formula est; duas enim calculum extrahendi methodos habent. Una fit apparatu plurimorum instrumentorum, eaque tantum in adultis instituitur, et apparatus maior ideo vocatur. Altera vero minori cum apparatu fit, et olim tantum in puerulis adhibebatur. Hodie etiam apparatus altus innotuit, ubi incisio fit supra pubem. Vid Lithotomia.

APPENDICVLA VERMIFORMIS, est propendens quoddam corpusculum iuxta intestinum caecum, quatuor ut plurimum digitorum transversorum longitudine, crassitie minimi digiti, cavitateque quanta est calami scriptorii. G, Wurmgleicher Anhang.

APPENDIX, et APPENDICVLA. Vide Epiphysis.

APPETITVS, est instinctus quidam naturalis ad cibum potumque reficiendo corpori quaerendum. Si illo instinctu ferimur ad alimentum solidum, fames vocatur; sitis autem, quando desideramus alimentum fluidum. Causas eius physiologi indicant. G. Lust und Begierde zum Essen oder Tricken.

APPETITVS CANINVS, vide Bulimus.

APSYCHIA, est summum animi delinquium. Vide Deliquium animi, ex a priv. et *yuxh\ anima.

APTYSTVS, est salivae defectus, ita ut quis spuere nequeat, ex a priv; et ptu/w spuo.

APYREXIA, est febrium intermissio, sive illud intervallum febrium intermittentium, ubi et pulsus naturali similis est, et calor ad gradum naturae conformen rediit, ceteraque febris symptomata cessant. Celso dicitur integritas. Ex a priv. et pure/ssw febricito. G. Ablassung des Fiebers, der gute Tag.

APYRON, dicitur quod ignem non est expertum. Sic veteribus laudatur tale sulpur, quod et vivum vocant: itemque aethiops mineralis, qui sola sulpuris et mercurii diuturna tritura paratus est, vocatur a)/puros2. Ex a priv. et pu=r ignis.

AQVA, est liquor valde fluidus, inodorus, insipidus, pellucidus, excolor, qui in certo gradu frigoris in glaciem fragilem, duram, vitream, congelascit. Apud auctores Arabicoscholasticos idem est ac suffusio, cataracta.

AQVA DESTILLATA [note of the transcriber: in the print: DESILLATA] ,, seu STILLATITIA, est liquor destillatione ex quavis re elicitus; estque vel per se simpliciter, vel cum herbis, aliisve rebus prolectus. G. Distillirt Wasser.