CAMENA Early Modern Latin Texts

STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.

Colocynthis, est citrulli species, amarissima; quae habet plures caules repentes, villosos, asperos, folia caulibus satis longis adhaerentia, a se invicem satis distantia, ampla, profunde incisa, villosa, aspera, albescentia, inprimis in parte inferiori, punctis plurimis albis notata: flores flavi, pallescentes. Flori succedit fructus laevis, amarus, rotundus, non edulis, pugni magnitudine, ex flavo viridis, occludens sub cortice tenui, polito et splendente medullam candidam, fungosam, levem; et semina in cellulis parva, compressa, oblonga, cucumeracea, quasi sordida, albicantia, saporis, quod mirum est, non amari. Crescit haec planta in tractibus orientalibus. Fructus advehitur nobis cortice denudatus, et tunc albidi est coloris, ex Italia, Hispania, Gallia etc. Estque maior et minor, rotunda, quae in usu est, oblonga, pyriformis, pomiformis, semina quoque continet plurima. Vehementer purgat. G. *kolokunqi\s2 cucurbitam significans parvam. Vide Cucurbita. Arab. Alhandal. G. Coloquinth.

COLON [1], est crassorum intestinorum secundum; eius situs sic se habet. In dextro ilio a caeco intestino oritur, et reni dextro adhaeret; deinde sursum reflectitur sub hepate, ubi folliculo fellis nonnumquam annectitur, a quo luteo colore inficitur; ulterius pergit transversim sub fundo ventriculi, et a sinistris lieni iungitur, deinde reni sinistro alligatur, ubi gyros habet admodum obliquos, et inde in rectum recta desinit. Longum est plerumque palmas octo vel novem, latissimum vero et amplissimum omnium. Cellulas habet multas. Ligamentum quoddam, medii digiti latitudine, per eius medium parte superna intexitur, deinde ob amplitudinem duo ligamenta fortia habet, unum sursum, alterum vero deorsum, ut supernis et infernis partibus alligetur. Circa initium habet valvulam, sursum spectantem, ne sc. ex crassioribus intestinis in tenuis aliquid remeet. Gr. kw=lon, h( ka/tw koili/a RUFO, POLL. neiai/rh HOM. G. Der grosse Darm.

Quae Colophoniaco Scyllae dicuntur Homero. Virg. in Cir.
--- --- --- --- nec origine gentis
Clara, sed ante fuit pater huic Colopbonius idmon. Ovid. Metam. 6.

Colophonia pix dicitur, quod lex Colophone urbe olim advehebatur. Est substantia oleaginosa, flavescens, arida ac friabilis,

residua ex resinis abietina, strobilinaque coctione dum purgantur, vel destillantur, inspissatis ac frigore induratis; si in pulverem redigatur, et pulvis per candelam accensam dispergatur, flammam concipit, et fulgur repraesentat. Vocatur et Pix Graeca. G. Spiegelhartz, Colophonie.

COLOSTRVM dicitur lac primum, quod post partum in mammis colligitur, tenuius et acidius, facillime coagulatur. G. Biest.

COLVBRINA, est ari species, serpentaria dicta, idque ob serpentinum, sive colubrinum colorem, quem habet caulis. Vide Dracontia. Eodem quoque nomine insignitur bistorta.

COLVBRINVM LIGNVM, sive SERPENTARIUM, proprie radix est arboris Timorensis, admodum amara, colore fusco. Utuntur adversus colubri morsus; medetur et febricitantibus. Nascuntur in Zeilon tres species. G. Schlangenholtz.

COLVM, est omne illud, per quod, ad liquorum depurationem, aliquid colatur et transmittitur, ut cribrum, manica Hippocratis, linteum, papyrus bibula, etc. G. Ein Durchschlag, ein Seihtuch.

COLVMNAE CORDIS, sunt carneae et rubrae eminentiae in auriculis et ventriculis cordis conspicuae, quae sunt totidem quasi musculi, cavitates inaequales reddentes, ut sanguis his quasi manibus, dum cor contrahitur, confringatur, et separetur. G. Hertzsenaderlein.

COLVMNA NASI, est nasi pars carnosa in medio prominens: labrio superiori vicina. G. Die Nasensäule.

COLVTEA, est arbuscula, cuius lignum intus cavum, fere instar sambuci, sed durius, et non medullosum, duplici cortice obductum, superius cinereo, inferius viridi: folia nonem aut undecim uni costae adhaerentia, sennam referentia, sed maiora, molliora, et magis subrotunda, obtusa, in superiori parte polita, et magis viridia quam sennae, albescentia et villosa in parte inferiori, saporis amari: flores sunt leguminosi, coloris flavi, in spicam congesti: flori succedit siliqua membranosa instar vesicae inflata, polita, plerumque rubicunda, in duas partes dehiscens; continens semina reniformia, flava, post

maturitatem fere nigra, saporis pisi. Dicitur etiam senna spuria vel senna pauperum. G. Welschsennebaum, Welsche Linsen.

COMA, est in plantis, quidquid hilari venustate crinium modo, summa ramorum vel colliculorum exornat. Vide Summitates.

COMA SOMNOLENTVM, est sopor lethargo minor, sine febre, in quo aeger excitatus ad interrogata respondet: et statim in profundum somnum relabitur, ore hiante et maxilla inferiori demissa, mortuis similior quam vivis decumbit. Causa est obstructio cerebri cum nempe viscida illuvies anfractuum sive gyrorum cortices, una cum minoribus medullae inclusae rivulis invaserit. Idem est quod Cataphora. G. Schlafsucht.

COMA VIGIL, sive AGRYPNIA, est morbus, in quo aegricontinuo ad somnum proclives sunt, attamen vix dormire possunt, cum immani capitis gravedine, sensuum et omnium motuum torpore, quibus non raro delirium accedit. Ob insomnia, imagines et velut spectra, quae imaginationi indesinenter obiciuntur, excitantur. Hinc si eos excitaveris, oculos attollunt, et torve te aspiciunt, saepe insomnia sua narrant, mox ad somnum se rursus reponunt, subinde sese iactant, erigunt, moxque relabuntur, adeo ut coma vigil sit status medius inter lethargum et phrenitidem, ideoque typhomania dicitur. Gr. a)/goupnon kw=ma. G. Wachende Schlafsucht.

COMPLEXI MORBI, sunt, qui ita invicem comitantur, ut unus absque altero esse non possit, ut pleuritis et febris. G. Zusammengefügte Kranckheiten.

COMPLEXI MVSCVLI, pertinent ad occiput. Ortum habent a septimae colli et quinque thoracis vertebrarum superiorum transversis processibus; qui variis occipiti tendinum radiis atque carneis vinculis affiguntur.

COMPLEXIO, vulgo pro temperamento habetur; alias dicitur de morbis complexis et complicatis, item de febribus diverso tempore invadentibus. Sic et pulsuum differentium, varia coitio inter complectiones recensentur. G. Complexion, Gestaltnis.

COMPLICATI MORBI, sunt quando diversi morbi in uno subiccto concurrunt, exempli gr. si vulneri capitis adsint cranium fractum, meninx laesa, cerebrum vulneratum etc. G. Zusammengewickelte Kranckheiten.