December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed - corrections from the errata list not integrated
06/2007 Katharina Meiszus, Reinhard Gruhl markup
TERMINI Markup added - spell check partially performed
01/2008; 03/2010; 11/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted

image: s000

[gap: illustration (Frontispiz)]
image: s001

STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.


image: s002

[gap: praeliminaria]
page 238, image: s262

CRVCIATA, est gentianae species, quae habet caulem pedem circiter altum, tenuem, mollem, debilem, quadratum, villosum, nodosum: folia in caule in crucis formam disposita, quaterna, hirsuta, parva, oblonga: flores parvi sunt, verticillati, coloris flavi: baccae post florem geminae, fere sphaericae, cutim siccam et villosam habentes: radix tenuis: iuxta fossas, aquarum rivulos, et quandoque agrorum margines crescit: nomen accepit, quod radix secundum longitudinem tripartito, aut quadripartito fissa sit, cum foliis cauli cruciatim incumbentibns. Hinc Gr. stauro/tupos2 appellatur: vocatur etiam asperula aurea.

CRVCIBVLVM, seu TIGILLUM, est vas fusorium ex terra in igne contumacissima factum, acutiore basi et fere in ampliorem capacitatem forma triangulari, vel rotunda desinentem, ad fundenda et eliquanda mineralia, et metalla formatum. Fit etiam crucibuli species, quae vulgo testa appellatur, fundendis metallis adaequata. G. Ein Schmeltztiegel.

CRVDITAS MORBORVM dicitur cum materia morbi per vim vitae nondum satis attenuata, ut circulo sanguinis restitui, atque sic ex corpore per secretoria expelli queat, sed adhuc praedita ea mole, figura, cohaesione, mobilitate, inertia, ut augeat vel faciat morbum.

CRVDITAS VENTRICVLI, est, cum cibi ex vitio alimenti, aut alia causa, non legitime fermentantur, et in chylum transmutantur: estque triplex, apepsia, bradypepsia, et dyspepsia, de quibus suo loco specialiter.

CRVOR, Gr. ai)=ma Vide sanguis. HELMONTIUS sanguinem [correction of the transcriber; in the print sanguiguinem] a cruore distinguit. Sanguinem contineri dicit in arteriis; cruorem vero in venis. G. Das Blut.

CRVRAEVS MVSCVLVS, cur non potius cruralis? nam omni analogiae grammaticae repugnat: subiacet musculis vastis, femoris ossis involucro ubique, extima praeter, affixus, huius quatuor tendineae expansiones, in unum quasi collectae, validum fingunt tendinem communem, ipsius officium est tibiam cum ceteris musculis extendere. G. Der Schenckelmuscul.

CRVS, sive MAGNUS PES, Gr. ske/los2 et knh/mh dicitur totum id membrum corporis humani, quod a natibus ad digitorum pedis extremitates extenditur, constans ex femore, tibia, et pede cum digitis proprie dicto. G. Der Schenckel.

CRVSTA LACTEA, est species achoris, hac tamen cum distinctione, quod achor tantum caput infestat, verum

page 239, image: s263

crusta lactea obtingit infantibus in lactationis principio, atque non solum faciem occupat, sed universam fere corporis cutim inquinat. Crusta lactea albicat, achores vero alium colorem obtinent.

CRVSTA VERMICVLARIS, idem quod velamentum bombycinum.

CRVSTA VLCERIS, vide escbara.

CRVSTVLA, idem quod ecchymoma in oculo, hoc est sanguis, qui ad coniunctivam tunicam a suis descendit arteriis cum ipsae crepuerint, a percussione, vulnere, ulcere etc.

CRYMODES, AETIO est febris continua ardens cum inflammatione erysipelacea pumonum, et proinde ob circulationem sanguinis inaequalem, frigus magnum partes externas occupat, ex krumo\s2 frigus, algor, et ei)=dos2 forma.

CRYPSORCHIS, est testiculorum virilium in abdomine occultatio. Ex kru/ptw abscondo, et o)/rxis2 testicullus.

CRYSTALLI, sunt pustulae per universum corpus dispersae lupini magnitudine, albae ac instar crystalli diaphanae.

CRYSTALLINA TVNICA, vide arachnoides tunica et aranea.

CRYSTALLINVS HVMOR OCVLI, etiam glacialis dictus, ipse intra tunicae uveae aperturam, quasi vitrum foramini impositum, anterius habet humorem aqueum, posterius humorem vitreum, cui nectitur ope membranulae pellucidae, a chorioide reflexae, radios undique adventantes colligit, ac refringit. Huius substantia instar glutinis, aut gummi arboris admodum pellucida est, ac consistentia instar cerae colliquescentis praedita, licet comprimi possit, haud tamen sponte diffluit, duriorque cst humore vitreo. Figura cius in homine, ad speciem lentis accedit, cuius nempe superficies extima planior, ac intima gibbosior. Crystallinus humor dicitur, quia olim humor credebatur esse, sed hodie per anatomicorum iniectiones constat, quod componatur ex multis segmentis sphaericis, sibi immediate impositis, pellucidissimis, mere vasculosis, humorem pellucidissimum vehentibus, tamen membranula propria ar anea dicta includitur. Corpus hoc convexiori sua parte vitreo insidet humori, ibi loci, ubi fovea satis notabilis vitreo est insculpta, cuius figurae exactissime respondet, atque hac ratione praecipuam dictae cavitatis partem implet, non vero rotam, libere haeret in parte anteriore, et vitreo nectitur parte posteriore et lateribus. A kru/stallos2, crystallus. G. Die crystalline Feuchtigkeit.