CAMENA Early Modern Latin Texts

STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.

DISPENSATIO, pharmacopoeis dicitur, quando simplicia alicuius compositionis ordine disponuntur, ne quid ingredientium omitti possit.

DISPENSATORIVM, dicitur liber pharmaceuticus, continens omnia medicamenta, tam simplicia quam composita, secundum mentem doctorum, qui in hac vel illa provincia aut urbe praxin exercent, uti est Amstelodamense, Londinense, Brandenburgicum, etc. Dicitur quoque Pharmacopoea. Ex hisce medicamentis secundum normam, et dosin officina pharmaceutica instruitur. G. Apoteckerbuch, Apoteckertare.

DISPOSITIO, est habitus, quo ad actiones peragendas, bene vel male sumus dispositi. Vide Diathesis.

DISSIMILARES partes sunt, quae in varias partes sibi dissimiles dividi possunt; ut manus, vena, musculus, quibus opponuntur similares. G. Ungleiche Theilung.

DISSOLVTIO, est, quando metalla, lapides, salia, resinae, aut aliud quid in spiritu vini aliove liquore dissolvuntur. Vel quando corpora arte chymica, in sua elementa rediguntur. G. Auflösung.

DISTENSIO, est, quando partes ab alio inflantur, dilatantur, et relaxantur, ut ex effervescentiis vel contractionibus, in intestinis concitatis, oriuntur flatus et non raro pressiones doloresque. G. Außstreckung, Ausdehnung.

DISTICHIA, et DISTICHIASIS, est duplex pilorum in palpebris ordo: quando scilicet sub ordine naturali pilorum alius ordo subcrescit, qui protinus intus ad oculum tendit, unde continuus lacrimarum defluxus. Gr. distixi/asis2, ex di\s2 bis, et sti/xos2, ordo. Alias vocatur distrixi/asis2, ex di\s2 et qri\c pilus.

DISTICHVM, vocatur hordeum minus seu aestivum: sic dictum quod spica tantum duos granorum ordines habear.

DISTRIBVTIO intelligi potest de quocumque humore singulari per corpus distributo; ut cum chylus ex ventriculo et intestinis papillas intestinales (a WILLISIO tunica glandulosa dicta est) subit, et per venas lacteas, ductumque chyliferum, in venam subelaviam exantlatur, ut una cum sanguine circuletur et purpureo colore induatur. Vel quando sanguis ex corde, et sucus cerebralis ex nervis per totum corpus distribuitur, et

talis distributio vocatur a)na/dosis2. Verum de excrementis, dicitur diaxw/rhsis2. G. Austheilung.

DIVRESIS, Gr. diou/rhsis2, est urinae per renes secretio, quae hoc modo peragitur: adiacent arteriis renalibus exiguae glandulae, vel laterales arteriolae cincinnatae, quibus serum a sanguine secernitur, et per canaliculos exiguos, (ex quibus renum substantia maxiuma ex parte constat) ad carunculas papillares, et deinde ad pelvim, ureteres, vesicamque foras deducitur, ex dia\ per et ou)=ron, urina. G. Absonderung des Urins.

DIVRETICA, seu VRETICA, urinalia medicamenta, quae sanguinem incidendo et disloluendo, serum per renes, ad vesicam copiosius determinant, ex dia\ per, ou)=ron urina. G. Harn oder wassertreibende Mittel.

DODECADACTYLVM, sive DVODENVM e)kfusis2 dwdekada/ktulos2, i. e. processus duodecim latorum digitorum longitudinem habens, ab Herophilo primum denominatus est, qui et flexuram instar C notavit: est intestinorum tenuium primum, a ventriculi pyloro incipiens, et primo fere perpendiculariter, deinde horizontaliter, a dextra abdominis parte versus renem sinistrum, excurrit: recipit, ad trium vel quatuor digitorum distantiam a pyloro, oscula ductus cholidochi et pancreatici, pro bilis et succi pancreatici susceptione. Tunicarum eius crassities maior, quam reliquorum tenuium; sed cavitas vere minor, glandulas BRUNNERI copiosissimas habet: terminatur ubi ieiunum incipit, ex dwdeka duodecim, et da/ktulos2 digitus. G. Der zwölf Finger Darm.

DODECAPHARMACVM, est compositio constans ex duodecim simplicibus, ut unguentum Apostolorum. Ex dwdeka duodecim, et fa/rmakon medicamentum.

DODRANS, est pondus unicarum novem. Item mensura novem digitorum, alias palmus, maior Latinis, et Gr. spiqamh\, dicitur. Dodrantalis itaque cauliculus vocatur, qui longitudine novenos aequat digitos.

DOGMATICA MEDICINA, seu RATIONALIS, quae ex observatis et analogia ratiocinatur: huius auctor fuit Hippocrates, et post eum Galenus, qui experientiae rationem addidere, ita a doke/w censeo. G. Eine regelmäßige und verständige Artzney.