CAMENA Early Modern Latin Texts

STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.

DOLICHOS, est smilax hortensis seu phascolus, est inter leguminum species: nomen accepit a longitudine siliquarum aut fructuum, do/lixos2 enim est longus.

DOLOR, Gr. a)/lghma, o)du/nh, po/nos2, est ingrata perceptio in mente orta, quod nervus, ex cerebro originem habens, tam valide per causas distendatur, ut periculum ruptionis incurrat. Si autem rumpitur, non amplius ille dolet, sed rami nervosi laterales, iam magis quam ante distracti, eum sensum excitant. Pro varietate etiam variant nomina, ut algens, si frigus adsit: grauativus, si caput vel alia pars gravatur: pungens, quando gladii instar pungit: osteocopus, quando dolor circa ossa est: stupidus, si vix sentiatur, aut saltem ferri possit: tensivus, quando tensio adest. Sic a parte affecta, etiam varia sortitur nomina. In capite cepbalalgia, cephaloea, hemicrania, crapula, etc. circa articulos, artbritis dicitur. In renibus nephritis, in alvo colicus etc. G. Der Schmertz.

DORIA HERBA, est species solidaginis Saracenicae. Nomen accepit ab Andrea Doria Genuensi duce, qui eam ex Africa attulit.

DORONICVM, vox ab Arabibus petita, quibus doronigi vel dorunigi appellatur. Nos penult. corripiemus, ut santonicum, lingonicum, betonica. Doronicum est planta hodie officinalis, sed veteribus omnibus incognita. Arabes fere principalibus confectionibus suis indiderunt. Sed an nos illud, quod ipsi adhibuerunt, habeamus, iustissime dubitatur. Illud, quod sic vocant hodic herbarii, habet folia ampla, subrotunda, viridia, lanuginosa, cucumeris satis similia, sed magis exigua, et molliora: caulis pedem circiter altus est, parum lanuginosus, rotundus, striatus, in summitate in plures ramusculos divisus, floriferos: flos est radiatus astere maior, flavus: huiusque discus ex flosculis, corona ex semiflosculis componitur, semen est papposum, minimum, nigricans, calidum est, ac sudoriferum insigne. Radix composita est ex radiculis oblongis, rotundis, tuberosis, nodisis, digiti minoris crassitie, ex viridi pallescentibus, plures ex uno capite tenuibus quasi filis dependent, saporis subacris, subdulcis, ad glycyrrhizam accedentis, odoris nullius, saporis minus aromatici, quam glycyrrhiza. Haec quibusdam suspecta est et venenata habetur, quia quibusdam animalibus exitiosa deprehensa fuit, unde non doronicum, sed daemoniacum appellat Marantha, et forte quia gustata in faucibus relinquit aliquam acrinoniam, et infesta

dulcedine os replet; qui venenatam dixerunt, crediderunt esse aconitum Theophrasti. G. Gemsen Wurtzel.

DORSVM seu tergum, pars thoracis posterior dicitur G. nw=ton. Dorsum manus vel pedis, est exterior eorum facies. Ita gibba nasi, scapulae et ilii ossis pars etiam dorsum appellatur. G. Der Rücken.

DOSIS, est medicamenti determinata portio, sive quantum unica vice exhibetur vel propinatur, a di/dwmi do. G. Gewisse Maß einer Artzney.

DRACHMA, est et pondus et mensura. Aegyptiaca fuit olim et Attica. Illa pendebat obolum, haec vero scrupulos tres, vel obolos sex, ut et hodie in officinis. Octo hodie constituunt unciam [correction of the transcriber; in the print unicam]: olim o(lkh/ dicta fuit, et signabatur cum *l quod ab inferiore parte o habebat, quandoque manipulum significat, a dra/ttomai prehendo, manu corripio. G. Eine Drachme, der vierte Theil eines Loths, ein Quintlein.

DRACO HERBA, est planta, quae habet caules plures, tres pedes altos, tenues, duros, parum angulosos, folia plurima gerentes longa et angusta instar lini, odorata, coloris vitidis, obscuri, splendentia, sporis acris, aromatici, cum dulcedine quadam grata anisum referente. Flores in sumitate caulis crescunt instar abrotani, sed minimi, his succedunt fructus parvi, rotundi, et squamosi, qui singuli continent semen: radix longa, ramosa: est herba non insuavis odoris ac saporis: eius nomen videtur fuisse taracon, tarchon, tragum, tragium etc. hinc mutato T in D, oritur draco. Vocatur etiam dracunculus esculentus. G. Dragon.

DRACO ARBOR, est arbor exotica, cuius lacrimae rubicundum et sanguineum fundunt sucum resinosum, unde ei nomen impositum sanguis draconis: additur draconis, quoniam profluit ex arbore dracone dicta, ex cuius cortice vel inciso, vel sponte destillat. G. Drachenblut.

DRACONIS sanguis,, etiam uocatur lapathum rubrum, cuius folia costas habent obscure rubicundas, seu sanguineas.

DRACONTIA, est planta, quae habet unicum caulem tres pedes circiter altum, pollicis crassitie, erectum, cortice tectum cutim serpentis referente: folia profunde incisa in magnas, varias, et profundas lacinias, angusta, polita, carnosa, splendentia, caulibus longis et fungosis adhaerentia; cetera ut

in aro: radix est crassa, fere rotunda, carnosa, externe coloris flavescentis, interne albescentis, saporis dulcis: crescit haec planta in locis umbrosis, praesertim in regionibus calidis. Dracontium, Dracunculus, Serpentaria. Nomen a figura sumpsit: caulis enim glaber purpureisque respersus lituris, versicolori facie, corpus anguinum repraesentat, et aequat longitudine. Vertex quoque sinuoso oris hiatu, linguam exserens cruentam, caput exprimit. Atque hinc est quod veteribus etiam Romanis colubrina ac serpentaria nuncupata sit: vel sic dicta, quod e terra ad primas serpentium vernationes exeat, rursusque cum iisdem se in terram recondat. G. Schlangenkraut, Drachenwurtz.

DRACVNCVLVS, idem quod Dracontia. Item lumbricus longus, planus, non admodum latus, albus, qui cruribus Indorum frequenter innascitur, vena medinensis ab auctoribus Arabicis vocatur. Morbus est Europae incognitus, sed Indis admodum familiaris.

DRASTICA, sunt medicamenta praesentissima et multarum virium; in specie fic vocantur purgantia fortiora, a dra/w facio. G. starcke Artzney.

DROPACISMVS, est medicameutum externum, partibus rubefaciendis, adeoque motum in iis excitando, dicatum, quo membra externa omnia extenuata, resoluta, frigida et humida, oblini solent. Estque vel simplex vel compositus. Simplex ex pice modica oleo liquata, constat. Compositus praeter picem oleo liquatam, recipit etiam piper, pyrethrum, bitumen, semen rorismarini: et si opus sic siccare, sulpur vivum, salem, cinerem sarmentorum; sin vellicare, euphorbium. Forma varia est, quidam enim emplastri referunt, alii cataplasmatis formam. Lat. Picatio, Gr. drw/pac. G. Ein Pechpflaster, Pechhaube. Vocatur etiam Dropa ismus.

DRYS, Gr. dru=s2, quercus, veteres omne genus arboris druo\s2 appellatione intellexerunt: posterioribus dru=s2 omnem arborem glandiferam tantum significat, et praesertim Quercum.

DRYPETES, Gr. drupeth\s2, sic vocatur oliva aut quilibet alius fructus prae maturitate plena sponte deciduus, ex dru=s2 arbor, ut apud veteres, et pi/ptw cado, antiquo more pe/tw. La. tine drupa.