CAMENA Early Modern Latin Texts

STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.

EMPROSTHOTONOS, est convulsio cervicis et reliqui corporis versus anteriora, ita ut mentum pectori applicetur et femora ventri, cum rigore, qui aliquandiu hanc insolitam figuram retinent, ab e)/mprosqen anterius, et tei/nw tendo. G. Das Spannen des Fordertheils am Halß.

EMPYEMA, proprie dicitus puris in throacis cavitate collectio, sed si latius sumatur; etiam pro pure in abdomine, aut alibi collecto accipi potest, dicitur et Ecpyema, et Ecpyesis, ab e)n intus, et pu/on pus. G. Eyterbrust, eytrige Materie in der Brust.

EMPYREVMA, adustum quid significat, quando aquae recens destillatae ingratum odorem et saporem habent: vel est crassamentum illud viscidum, quod in aquis destillatis ad fundum subsidet. Item olea adusta, empyreuma olere dicimus. G. Das Anbrennen.

EMVLGENTIA VASA, (sed melius renalia ,) dicuntur venae et arteriae, quae renes subeunt. G. Nierengefässe.

EMVLSIO, est medicamentum potulentum, lactis colorem aemulans, ex seminum quorundam et aliorum expresso oleo cum affuso commodo liquore valida agitando educto, compositum, cuius colaturae syrupi, laudanum, etc. adiciuntur. G. Eine Emulsion, ein Trauck wie Milch.

EMVNCTORIA, sunt cavitates, in quibus aliquid excernitur, ut nares pituitam recipiunt: aures humorem flavum crassiuseulum: alvus excrementa aluina: vesica urinam, etc. G. Höhlen darinnen sich die Feuchtigkeit sammelt.

EMVNDANS, medicamentum est, quod externe applicatum, detergit et abluit sunul per vehiculum aquosum, quod externe ulceribus vel vulneribus adhaeret. G. Reinigend Mittel.

ENAEMON, proprie, sanguine praeditum, cruentum. Dioscoride praeeunte sic quoque denominatum est medicamentum sanguinem sistens, vel quod adstringendo, refrigerando et exsiccando meatus vasorum apertorum claudit, sanguinis fluiditatem, motumque vehementiorem imminuit, vel sistit, ex in, e)n et ai(=ma sanguis. G. Blut stillende Mittel.

ENAEOREMA, sive NUBECULA, aut NUBES, est crassamentum illud, quod urinae innatat, vel in urinae medio suspensum continetur, ab e)naiwrou=mai in sublimi versor. G. Das mitten in dem Wasser schwebende Wölcklein.

ENARTHROSIS, est articulatio, cum cavitas excipiens profunda admodum, et caput quod in eam inseritur,

oblongum est. Atque haec conspicitur in femore et acetabulo, quod ischio vulgo tribuitur, ab e)n in, et a)/rqron artus. G. Gliederung.

ENCANTHIS, est caruncula lacrimalis, sive excrescentia spongiosa, glandulosa angulorum oculi internorum, ex e)n in, et kanqo\s2 hirquus.

ENCAVMA, seu INUSTIO, non tantum maculam alicui parti inustam significat, sed etiam oculi ulcus, cum crusta foeda in nigro profundius quam in albo, unde et humores sensim emanant, et visus exstinguitur, ab e)gkai/w inuro. G. Einbrennung.

ENCEPHALOS, est, quodcumque cranii moeniis concluditur; ut cerebrum, cerebellum, medulla oblongata, corpus callosum, corpus striatum etc. ab e)n in, et kefalh\ caput. G. Das Hirn.

ENCHEIRESIS ANATOMICA, est prompta et expedita, circa res secandas, actio, qua anatomicus summa agilitate cadavera incidendo eorum partes demonstrat, ab e)gxeire/w manum admoveo. G. Anatomischer Handgriff.

ENCHRISTVM, est unguentum aut linimentum, quo pars asfecta illinitur, ab e)gxi/w inungo.

ENCHYMOMA, est sanguinis effusio, qua partes externae lividae et nigrae conspiciuntur, ut in scorbuto, et sugillationibus oculorum, oliarumque partium Dicitur etiam Vibex. G. Blave Striemen. Item sanguinis diffusio, quando nimirum eius motus citatior et color inde notabilior fit, ut in ira, et gaudio effuso, ab e)n, in et xumo\s2 humor.

ENCHYTA, seu INFUNDIBULUM, est instrumentum, quo liquida in oculos, nares vel aures instillantur, ab e)gxe/w infundo. G. Ein Trichter.

ENCOPE, est partis alicuius incisio, ut in gangraena, etc. ab e)gko/ptw incido. G. Einschneidung.

ENDEIXIS, est morborum indicatio, qua demonstratur quid sit faciendum: ex. gr. vulnus indicat deligationem. Alui obstructio indicat purgationem sive a)/nw vel ka/tw. Suntque

ENDEMIVS, sive MORBUS VERNACULUS, et COMMUNIS, est, qui omni tempore plurimos in una regione invadit, a causa, loco vel regioni propria, et inquilina proneniens. Ut scorbutus Hollandis, ab e)n in, et dh=mos2 populus. G. Landkranckheit.

ENDIVIA, penult. corripit, ob vocalem ante vocalem. Endivia, seu INTUBUM. Haec corrupta ab intubo voce, in Hetruria passim Endivia appellatur. Dicitur etiam Seris, Seriola et Scariola. G. Endivien.

ENERGIA, est agitatio vel operatio spirituum animalium, vel sanguinis, ab e)nerge/w, operor. G. Wirkckung, Kraft.

ENERVATIO, est debilitas circa tendines et nervos. G. Kraftloß, Schwachheit.

ENGIZOMA, est calvae ictus, in quo offensum os, ad interiorem cerebri membranam descendit, eamque premit. Ab e)ggi/zw appropinquo.

SAL ENIXVM per illud intelligunt sal quoddam, ex acido et alcali participans: dicitur quoque sal neutrum, quia nec alcali fere est, nec acidum; et huiusmodi sunt sal commune, fossile, nitrum, alumen, vitriolum etc. G. Ein Mittelsaltz.

ENSIFORMIS CARTILAGO, Gr. cifoeidh\s2, est infima ossis sterni pars, ensis instar mucronata. G. Das Hertzblat, der Schwerd gleiche Knorpel.

ENTALIVM testaceum quoddam marinum est, fistulae modo longum et concavum, album, foris striatum, intus laeve, raro longituinem digiti superans, ingreditur ung. citrinum.

ENTERON, est fistula longa, membranacea, mesenterio, ne confundantur intestina, annexa, flexuris variis dotata: suntque numero sex, duodenum, ieiunum, ileum, caecum, colon, et rectum; superiora tria tenuia, inferiora crassa: vel potius angusta et lata appellantur. Tunicas habent quatuor; externa membranosa est, a peritonaeo orta; secunda fibrosa seu carnosa, cuius fibrae exteriores longae, interiores vero rotundae sunt, sibi invicem ad angulos rectos superiacentes; tertia nervosa est, et oseula vasorum tum lacteorum, tum

sanguiferorum in se continet, cui intus et quarta papillosa seu villosa adhaeret, qua mediante chylus absorbetur venisque lacteis communicatur. Intestinorum magnitudo seu longitudo ut plurimum sexies plus minus superat longitudinem hominis cuius sunt. G. Das Gedärm, das Eingeweid. Rectum intestinum. G. Der Affter oder Mastdarm.

ENTERENCHYTA, est instrumentum, quo clysteres immittuntur: vocatur et siphon, et syringa. G. Eine Röhre, Sprütze, Klystierröhre.

ENTEROCELE, sive hernia intestinalis, est intestionorum, praesertim ilei, per processus peritonaei dilatatos, ad inguina vel serotum prolapsus, ab e)/nteron intestinum: et kh/lh tumor. G. Ein Darmbruch.

ENTEROEPIPLOCELE, est species herniae, quando omentum et intestina simul in scrotum per dilatatum peritonaeum, eiusque processum devolvuntur et prolebuntur, ex e)/nteron intestinum, e)pi/ploon omentum et kh/lh tumor. G. Netz und Darmbruch.

ENTEROMPHALOS, est herniae umbilicalis, cum intestina ob peritonaeum hic facile dilatandum, in umbilico protuberant, quod mulierculis gravidis non raro remanet, ex e)/nteron intestinum, et o)/mfalos2 umbilicus. Idem quod Exomphaphalos. G. Nabelbruch.

ENTRICHOMATA, dicuntur tarsi, sive extremi palpebrarum ambitus, unde excrescunt cilia.

Capparis, et tristes inulae, ferulaeque minaces. Colum. lib. 10.
Erucas virides, inulas ego primus amaras. Horat. lib. 2. Sat. 8.

EPAGOGIVM, est membri genitalis praeputium, et ut Gorraeo placet, male affectum, quod nec reduci faeile potest, ab e)pa/gw adduco. G. Die Vorhaut.