CAMENA Early Modern Latin Texts

STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.

FRITILLARIA, est plantz, quae habet caulem, pedem circiter altum, tenuem, rotundum, interne fungosum, coloris viridipurpurei vel nigri: folia mediocriter longa, angusta, excavata: flos est liliaceus, campaniformis, hexapetalus, pendulus, nudus, plerumque tesselatus, sex staminibus fetus, ovarium complectens. Ovarium est structum tuba bifida, triplici cavitate pergente usque ad cava ovarii, fit fructus oblongus, ferens semina plana, gemina serie oridinata: radix duobus tuberibus carnosis constat, ex quorum medio caulis assurgit: haec planta crescit in pratis, et colitnr in hortis: dicitur, quod eius flores maculis pingantur in modum fritilli. Vocatur et meleagris. G. Bretspielblum, Kiewitzeyer.

FRONS [1], Gr. me/twpon, est superior faciei pars, terminata superciliis, temporibus, et erinibus capitis: quibusdam a ferendo dicitur, quia prae se fert animae signa. G. Die Stirn.

FRONS [2], inter vegetabilia interdum pro ramo ponitur. Proprie tamen dicitur id quod ipse ramus circumquaque producit, multa interdum folia habens, et nonnihil corticis, ac veluti cauliculi.

FRONTALE, est medicamentum externum, quod frequenter, ad capitis dolorem et fervorem, fronti applicatur. Constat ut plurimum ex herbis, floribus, seminibus, farinis, et aceto rosaceo madesactis. Gr. prometwpi/dion. G. Stirnumschlag.

FRVCTVS, sunt grandiores illi ac succnlenti plantarum soetus, et seminum receptacula, ut poma, pyra, pruna etc. vel, quod carne et semine compactum est. Frequenter tamen pro eo, quod involucro perinde quasi carne, et semine coactum est, accipi solet. G. Frucht.

FRVMENTVM dicitur a fruendo, quod maximo cum fructui eius usus est. Estque quod geniculato culmo, et arundinaceis constat foliis, semenque panificio et pultibus aptum in spicis aut iulis producit. G. Korn.

FRVTEX, est planta inter herbas et arbores media, perennis, et gemmipara, ad arboris magnitudinem non assurgens; ad ligneam tamen indolem proximeaccedens, vel quod a radice caudice multiplici, ramosumque sese attolit, ut rubus. G. eine Staude, Gesträuch.

FVCVS, est plantae genus, quae crescit in aquis, primo multos caules tenues, angustos et compressos germinat, qui sese postes extendunt in parvos ramos, habentes folia ampla, oblonga, quercum referentia, sed minora, substantia sua tenaci,

membranosa, flexili, plerumque polita, aliquantulum'lanuginosa, canlibus suis adhaerentia: adsunt tubercula vacua, aut bulbulae aut vesiculae cum seminibus, oblongae, vel obrotundae, aliquando maiores, interdum minores: haec planta est plerumque humilis, aliquando tamen ad duorum pedum altitudinem erescit, recens capta est coloris flavi viridescentis, sed ficcata fit coloris nigri: numquam flores habet; ab illis vesiculis supradictis supra aquam sustinetur. Gr. fu/kos2, an a fu/w cresco ut qui dam volunt? Vide alga.

FVMARIA, est planta, quae habet plures caules ad altitudinem pedis vel sesquipedis crescentes, quadratos, excavatos, coloris partim purpurei, partim albescentis: folia minutim incisa, caulibus longis et angulosis adhaerentia, lobata umbelliferarum instar: flores sunt polypetali, anomali, papilionaceis aemuli, ex duobus tantum petalis constantes, quasi bilabiati, labio superiori in caudam abeunte cum inferiori ad pediculum coniuncto: haec inter labia velut in palato, cuius os a ligula occupatur, pistillum positum est vagina obvolutum, quod deinde abit in fructum membranaceum nunc longiorem, nunc breviorem, fetum semine parvo, rotundo, ex nigro viridescente, saporis amari et ingrati. Radix mediocriter crassa, fibrosa, alba. Tota plantz habet saporem amarum et ingratum, crescit in pratis. Dicitur etiam fumus terrae. Gr. *kapo\s2. et *ka/pnios2. G. Taubenkropf, Erdrauch.

FVMIGATIO CHYMICA, est corrosio metalli; per fumum vel vaporem. G. Räucherung.

FVNDA GALENI, est fascia, in quatuor partes divisa, in affectionibus maxillae inferioris utilis, vel alibi fissis. G. Eine vierhauptige Winvel.

FVNGVS [1], est plantae genus nullos flores, folia, nec semina apparentia habens, utriculis et aeris fasciculis pedunculus constar, qui pedunculus est brevis, erassus, fungosus, instructus capitulo carnoso, cranoso, crasso, spongioso; obrotundo, aut compresso, aut. acuto, soliaceo, saepe plurimas fistulas inferius habet in formam organi pneumatici dispositas. Falso creduntur nullum habere semen, nam inter lamellas habent uteros, qui infinita semina continent. Sed variae sunt fungi species;

sub forma excrescentiae arboribus, fruticibusve quibusdam adnascuntur, nascuntur, vel immediate e terra prodeunt, sub varia forma et figura, de quo consulendi botanici. G. Ein Erdschwamm.

FVNGVS [2], est caro mollis et spongiosa, quae vulneribus superincrescit. G. Schwammgewächs.

FVNICVLVS VMBILICALIS, sive INTESTINULUM, LAQUEUS, seu ductus umbilicalis, est pars, funiculi modo contorta, oblonga, vasculosa, crassitie pollicis, longitudine quatuor quasi spithamarum, in fetibus ab umbilico in placentam uterinam usque porrecta; continet arterias duas, venam unam, et urachum. G. Die Nabelschnur.

FVRCALE OS, FURCULA SUPERIOR, FURCELLA, dicitur os sterni superius, alii etiam iugulum vocant; ita etiam claviculae os appellatur.

FVRFVRATIO, Gr. pituri/asis2, Latinis etiam porrigo; affectus est, cum scalpentibus sursuribus similia ex capitis cute decidunt, et quidem plerumque cute ea, quae sub capillis est, item etiam e barba et superciliis. G. Der Hauptgrind, die Schwinden, Schuppen.

FVRNVS, est locus in quo ignis ad materiam chymice tractandam, dextre et convenienter accommodatur: apertus vel tectus, rotundus, quadratus etc. De furnis consule auctores. G. Ein Ofen, Brennofen.

FVROR VTERINVS, est in feminis salacitas et satyriasis quaedam, sed cum delirio, ita ut non modo venerem et viros appetant, sed prostituant sese primum sermone obsceno, eoque delectentur, deinde abque pudore denudent, et sine discrimine etiam obvios quosque invadant, et sollicitent. Cum primum hic morbus incipit, feminae tristiores sunt et taciturnae, oculos iactant lascivos, rubet, modo pallet facies, praecipue narratione rerum obscenarum, rubore lucet cum pulsu et respiratione mutatis, adhaec vix pedibus consistunt tripudio deditae. Inconstanter plerumque amant hunc vel illum, quo conspecto, aut de quo cogitantes ilico perturbantur. Deinceps rixantur, maerent, rident, garriunt, cantant, dubia loquntur, demum delirant, et pudorem decoquunt, ita ut nonnumquam in lecto nudae decumbant, aut per plateas vagabundae quaerant, quibuscum sese commisceant, quos non bene excipere solent. Causa videtur consistere in succo seminali, qui ad summum maturitatis gradum evectus virgines in furorem

agit; exemplum illud in brutis animalibus quotannis occurrit, ut in felibus, tauris, damis et cervis. Est quidem et alius affectus huic cognatus, quem uteri vel matricis fervorem antiqui appellarunt, quando nimirum universa substantia, et totum eius corpus incalescit, cum dolore et lumborum gravitate, horripilatione, fastidio et urinae ae excrementorum alvi suppressione; et femina coitum vehementer appetit, sed ob dolorem venere uti pertimescit Gr. *(usteromani/a. G. Wütende Geilheit.

FVRVNCVLVS, Gr. doqih\n, est tuberculum acutum ovi columbini magnitudine cum inflammatione, et dolore; maximeque ubi iam in pus vergit. Qui ubi apertus est, et exiit pus, subter apparet pars carnis in pus versa, corrupta, subalbida, subrubra, quem ventrieulum quidam furunculi nominant. In eo nullum periculum est, etiamsi nulla curatio adhibeatur: maturescit enim per se, atque erumpit. Sed dolor efficit, ut Potior medicina fiat, quae maturius liberet. G. Blutgeschwär.

FVSIO, est liquatio cuiuscumque materiae fusilis per calorem ignis saepe vehementissimi, ut fit in liquandis metallis et mineralibus; huic operi non raro follis adhibetur. G. Ein Guß, Schmeltzung.

GAGATES, est asphaltum eo usque vi naturae persectum, ut evadat nigrum, durum, terrenum, scissile, politum, grave olens, resplendens: propter duritiem vocatur lapis gagates, vel thracius Nicandri.

GALACTOPHORI DVCTVS, proprie sunt vasa lactea, sive quae chylum versus cor ex intestinis per mesenterium et ductum thoracicum ducunt. Item dicuntur ductus lactiferi, chylum (ut quidam neotericorum finxerunt) ab intestinis recta via ad glandulas mammarias ducentes. Rectius tamen hoc officium arteriis imponitur, quod una cum cruore chulum mammis advehunt, in quibus lac, ad infantis usum sequestratur. Sic quoque vocantur tubuli ex glandulis mammariis lac in papillas ducentes, ex ga/la lac, et fe/rw porto, duco. G. Milchgefässe.