December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed - corrections from the errata list not integrated
06/2007 Katharina Meiszus, Reinhard Gruhl markup
TERMINI Markup added - spell check partially performed
01/2008; 03/2010; 11/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: s000

[gap: illustration (Frontispiz)]

image: s001

STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.



image: s002

[gap: praeliminaria]

page 360, image: s384

HEPTAPHYLLVM, seu septifolium, est tormentilla, sicque vocatur, quod fere semper septem folia ubique caulem ambiunt, ab e(pta/ septem, et fu/llon folium. G. Birckwurtzel, Tormentille.

HEPTAPLEVRON, est plantago maior, septenis costis gaudens, ex e(pta/ septem, et pleuro\n costa. Vide Plantago.

HERACLEA, illud nomen diversis inditur herbis; ab Hercule procul dubio accepit, sed qua de causa nescio.

HERACLEOTICVM, nempe origanum, dictum ab Heraclea Ponti.

HERBA, est planta frutice minor, cuius caulis singulis annis perit, novo deinde renascente, vel a radice foliato, vel nudo, floribus et semine donato. In praxi tamen, pro foliis solis ut plurimum usurpatur. Gr. bota/nh, et *po\a. G. ein Kraut.

HERCVLEVS MORBVS, idem quod epilepsia.

HEREDITARII MORBI, dicuntur quos et parentes habuerunt, et cum genitura iam filios invaserunt. ut sunt podagra, phthisis, nephritis, etc. G. Erbkranckheit, angebohrne Gebrechlichkeit.

HERMAPHRODITVS, est homo utriusque sexus, id est, vir et femina simul. Verum muliebribus instrumentis duntaxat utuntur, rarissime viri sunt; conformatio istaec et abusus inde contingit, quod plus iusto clitoris propendeat, ex *(ermh=s2 Mercurius et *)afrodi/th [note of the transcriber: in the print: *)afrode/th ] Venus. G. ein Zwitter.

HERMETICA MEDICINA, qualem iactant a Paracelso deducti chymici, quam ab Aegyptiis et Mercurio, deducunt. Haec morborum causas ad sal, sulpur et mercurium refert, et generosissima remedia, non modo ex vegetabilibus et animalibus, verum etiam ex mineralibus praeparat. G. Hermetische Artzney.

HERMETICE SIGILLARE, scribitur saepe duabus literis H. et S. est quando vitra ita ferruminantur, ut nihil possit exhalare, et fit sive vitri ipsius colliquatione, sive alterius indolis luto.

HERMODACTYLVS, penult. corr. [abbr.: paenultimam corripit] vide Dactylus. Hermodactylus, sub hoc nomine in officinis est radix bulbosa vel tuberosa ex appositis tuberculis composita, est rotunda, avellanae magnitudine, compressa, externe coloris rubicundi, interne valde albi, substantia levis fungosa, non fibrosa, valde fragilis, hinc facile in pulverem farinaceum reducitur, dum recens, est saporis acerrimi, dum annosa subdulcis farinacei, paululum


page 361, image: s385

viscosi, vel lenti, odoris nullins. Cuius sit plantae radix, non conveniunt. Dicunt esse colchici speciem, quod vix credibile est, cum omnes ciusmodi bulbi ad interius usque corculum tunicas habeant, quae in hermodactylis non reperiuntur. Adfertur ad nos ex Syria; saporem habet insipidum, et leniter purgat. G. Hermodatteln.

HERNIA, RAMEX, Gr. kh/lh, proprie est intestinorum, omenti etc. in inguina, et scrotum prolapsus, ob peritonaei lamellam interiorem relaxatam, utpote quae ad processus vaginalis ortum in abdomine simplex, qualis annulum pro vasorum spermaticorum exitu tegit, facilius vi externae cedit, unde hanc lamellam intestina vi illata impellunt per annulum in tunicam vaginalem, sicque ea haerent in proprio sacculo, et tumorem, ubicumque haeserint, excitant. Item quando umbilicus protuberat. Improprie dicitur uteri prolapsus; bronchocele; varices vasorum spermaticorum, item distensiones a flatibus, homoribus aquosis, vel tumoribus etc. G. ein Bruch.

HERNIA GVTTVRALIS, idem quod bronchocele.

HERNIA SCROTALIS, est, quando usque in scrotum intestina deciderunt.

HERNIA VENERIS, idem quod testiculi venerei, est quando testes, inflammatorio tumore ad vesiculas seminales orto, admodum dolent, et tument a materia seminali intus contenta nec effluere potente.

HERNIA VTERI, raro est, et maxima ex parte tunicae internae vaginae relaxatio et prolapsus. Vide in Procidentia uteri. G. Mutterbruch.

HERNIARIA, recentiorum vox, dicta quod herniis curandis accommodata sit; pen corr. ob vocalem ante vocalem. Herniaria, est planta exigua, humilis, quae habet plures caules vel ramos nodosos, qui repunt et circulariter se ubique extendunt per terram, sibi mutuo adhaerentes et intermiscentes: folia sunt exigua, serpillum referentia, coloris viridis subflavescentis, saporis acris: flos apetalus, quinque flaminibus vel pluribus instructus, ex calice multifido, quadrifido plerumque vel quinquifido, stellatim expanso, surgentibus: fructus in floris fundo ortus fit capsula rotunda membranacea, striata, divisa in octo loculamenta, in singulis horum semen unum parvum, acuminatum, ovatum; radix fibrosa, parva: haec planta crescit in locis arenosis. Dicitur etiam polygonum minus; herniis eam mederi perhibent. G. Harnkraut, Bruchkraut.