December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed - corrections from the errata list not integrated
06/2007 Katharina Meiszus, Reinhard Gruhl markup
TERMINI Markup added - spell check partially performed
01/2008; 03/2010; 11/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted

image: s000

[gap: illustration (Frontispiz)]
image: s001

STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.


image: s002

[gap: praeliminaria]
page 395, image: s419

ISCHIVM, est coxa, sive coxendis. Gr. i)sxi/on. G. Das Hüfftbein.

ISCHNOPHONVS, est vox gracilis, ex isxno\s2 gracilis, et fwnh\ vox. G. Kleine Stimme.

ISCHVRETICA, sunt medicamenta quae urinam suppresfam emingi curant, ab i)sxouri/a, urinae retentio. G. Harntreibende Mittel.

ISCHVRIA, est duplex vera vel notha. Vera est, quando urina in vesica haerens emingi nequit, quamvis aeger perpetuo mingendi desiderio laborat: hic circa pubem tumor dolorque circumscriptus oritur, verum cathetere immisso prodit urina. Notha est, quando vitio renum vel ureterum nulla urina ad vesicam mittitur, nec dolor, tumor, nec conatus mingendi adest, sed vel urina non secernitur in renibus, vel secreta, ob impeditum exitum, readmiscetur sanguini. Quod in vesicae aut renum calculo, in obstructione arteriarum renalium vel ureterum, vel urethrae a pituita aut concreto sanguine, aut haerentibus lapillis, contingit. Etiam in sudoribus, vomitu, vel alvi fluxu copiosis: imo in imbecillitate, paralysi vesicae aut penis, delirio, apoplexia, lethargo etc. locum habet, ab i)/sxw cohibeo, et ou)=ron urina. G. Verhaltung des Harns.

ISTHMVS, est ea pars, quae inter os et gulam seu guttur in modum isthmi interiacet. Item, intersepimentum vel discrimen narium: interfinium Isidoro. Imbrex narium Arnobio scite dicitur. Item i)/sqmion, stuli/s2, ki/wn, dia/fragma, etc. G. Wand der Nasenlöcher.

ITMOIDEA OSSA, vide ethmoides.

ITINERARIVM, est instrumentum chirurgicum, lithotomis in usu, quod urethrae intrusum, crenatum est, ut cum certitudine incisio in eo fiat. Vide catheter.

IVA ARTHETICA, seu MOSCATA, est chamaepytis, aiuga sive abiga; Latinis dicitur. Invenitur et ibiga vocari, quod nomen fere servant illyrici, hinc abiectis duabus literis i et g fit iba, unde iva manavit in vulgi nomenclationem. Vide abiga.

IVBA, est arundinacea coma effusa, qualis est in milio.

IVDAICVM BITVMEN, vide asphaltum.

IVDAICVS LAPIS, olivae specie oblonge rotundus, tener, striis secundum longitudinem discurrentibus et aequidistantibus, ac si torno factae essent; colore est subcinereo, duritie silici vix cedente, fractus, intus glaber et politus, reperitur in Iudaea, unde et nomen accepisse videtur, imo et ex

page 396, image: s420

Silesia huc adfertur. Maiores vocant masculos, minores vero feminas. In nephritide saepe praescribitur. G. Judenstein. Dicitur Aetio lapis Syriacus, aliis tecolithos.

IVGALE OS, idem quod Zygoma.

IVGLANS, est arbor nucifera, sic appellatur quasi Iovis glans, ob nucis praestantiam et excellentiam: Gr. dio\s2 ba/lanos2, kw/ruon basiliko\n. Porro regia nux et Persica. G. Welsche Nuß, Wallnuß.

IVGVLARIS VENA, est illa quae iuxta iugulum cranium petit, tam interna, quam externa. G. Die Halsader.

IVGVLVM, idem quod furcula.

IVIVBAE, dicuntur Officinis, quae Actuario zi/zufa, Myrepso zi/nzifa, Simeoni Zethi zi/tzinfa. Gallis ion ioube, quam nomenclaturam a zizyphis corrupta voce detortam esse opinatur in Etym. Martinius. Quod si a ion ioube Gallorum nomen invenerint iuiubae, ut verosimile est, undecumque tandem ion ioube hauserint Galli, necesse est paenultimam produci, quod Gallorum iou longum u constituat. Iuiubae, est prunorum species, extus rubrae sunt, dulcem habentes saporem; arbor prunum vix superat, folia habet parva, et serrata, ex Italia fructus nobis adferuntur, qui in pectoris morbis usui sunt. G. Brustbeerlein. Dicuntur et Ziziphae.

IVLEBVS, vox Officinarum (quibusdam iulapium, et zulapium) paenult. [abbr.: paenultimam] producit: descendit ab Arabico sialaba, si credimus Sennerto, quod est medicari, sanare. Ceterum convenientius derivabitur ab Arabico golabon, quod iulebum, seu iulapium hodieque designat, ut probe iam ante Golius in Lexic. Arab. observavit. Golabon autem propter eliph quiescens, paenultimae moram necessario extendit, producitque, Natales ei a voce Persica gul, id est, rosa, et ab, id est: aqua, quod initio iulebi ex sola rosacea aqua saccharo permista conficerentur, qualis etiamnum Iulebus Rasarum Alexandrinus appellatus. Sequitur hinc, iuleb rectius dici quam iulep, et gulab quam iuleb. Iulepus est medicamentum liquidum internum, sapore gratum et perspicuum, ex liquore idoneo cum syrupo vel saccharo ex tempore sine coctione mixtum, in tres quatuorve doses ad alterandum vel refrigerandum compositum. Constat communiter ex libra una et semisse aquae hordei, vel est aquis destillatis, rarissime vino, ex syrupo refrigerante ribesiorum, berberum, violarum etc. frequenter aliquot guttae spirit. sulpur. vitrioli, salis etc. ad gratum saporem admiscentur. Arabibus vox iulebi a syrupis non distinguitur. G. ein Kühltranck, Julep.