CAMENA Early Modern Latin Texts

STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.

MATVRATIO, Gr. pe/pansis2, chirurgica vox est, et dicitur de tumoribus in pus vergentibus, item de variolis. Chymicis quaedam exaltatio est rerum crudarum in maturiorem et gratiorem statum; estque digestio, circulatio, fermentatio, proiectio. G. Die Reiffung,

MEATVS, Gr. po/ros2, est vas, ut vena, arteria, vasa lymphatica, ductus chyliferi etc. per quod aliquid transit; alii sunt recti, alii ramosi, alii tortuosi etc. G. ein Gang.

MEATVS AVDITORIVS, canalis est, conchae continuatus, ab eius cartilagine continuata, angustata, originem ducens, sic externo sui extremo ab auricula principium sumens, porro temporalis ossis parti petrosae insculptus, sic aictum os perforans, oblique ad interiora versus faciem excurrens, longus, angustus, non rotundus, sed quodammodo depressus, in initio paululum ascendens mox incurvatus iterum circulari sectione descendens deorsum, iterum ascendens, deinum ultimo, maxime parte sua inferiori, ad extre mam tympani membranam, qua terminatur, descendens, aiqua aliqua sectione clauditur sic, ut faciat cum hac obtusum angulum parte superiori, et posteriori; acutum vero anteriori et inferiori; sic serpentino incessu progreditur, et figuram habet tubulosam, cylindro-ellipticam, tortuosam, constat hic meatus partim cartilagine conchae elastica, continuata, partim osse petroso, protuberantiis quibusdam cartilaginem excipientibus, ut et ligamento validissimo ab extremitate conchae proveniente. Hic ductus vere soniferus est, dum sonum versus interiora defert; dum radios sonoros, ab auricula receptos, impulsos, recipit, retinet, redire et iterum ad exteriora egredi, impedit; reflectit, et quidem creberrime, et efficit, ut omnes in medium sui finis currant, hoc est in membranae tympani centrum, incurrant, dum interim huius canalis obliquitas et tortuositas eius longitudinem, superficiemque augent; loca reflectionum, ipsasque reflectiones multiplieant, et simul impediunt corpusculorum heterogeneorum facilem ingressum, et transitum ad interiora. G. Der Gang des Ohrs.

MECHOACANNA, est radix purgans alba, Bryoniae instar, ex Hispania nova. Duplex habetur ratione loci. Prima ex Mechoaca insula (unde nomen) affertur, altera vero ex eontinente, circa Nicaragua nata, quae priore longe praestantior est. Inter convolvuli species numeratur. Folia habet

magna obscure virentia et lata, et in acutum desinentia. Vocatur et Mechocanna Peruviana, Rhabarbarum album. G. Weisse Rhabarber.

MECONIVM, est opium sive condensatus papaveris sucus. Item excrementa fetus, post partum intestinis adhuc inhaerentia, a papaveris succi nigredine sic dicta, a mh/kwn papaver.

MEDIANA VENA, est illa sita in cubiti flexura inter cephalicam et basilicam media: ea tumefacta a perito chirurgo tuto satis pertunditur, sed imperito non sine periculo laesurae tendinis subiacentis, unde convulsiones, gangraenae etc. procurantur. G. Die Medianader.

MEDIASTINVM, est sepimentum membranosum, thoracem et pulmones bifariam dividens, estque ipsum duplex, dum pleura cingens thoracem ab utraque parte in medio assurgit, hocque sepimentum constituit, hinc anterins sternum attingit, posterius dorsi vertebras. G. Das Brustfell, Mittelfell.

MEDICA, est trifolii species, sic dicta quod in Media plurimum crescat, unde nobis primum advecta: quae ex unica semente durat annos decem. G. Schneckenklee.

MEDICAMENTVM, est auxilium conveniens, quo cum alteratione morbi impugnantur, eo fine, ut sanitas in integrum restituatur manente vita: vel quicquid corporis affectum depellit. Estque vel actuale, quod primo contactu corpus nostrum ea, qua praeditum est, qualitate, afficit: ut ferrum candens, aqua frigida. Vel potentiale, cuius vis non primo contactu, sed tum demum sese exserit, cum illa ex aliqua in corpore mora, in medicamento excitatur, ut piper, raphanus, salia acria etc. deinde medicamentum dicitur vel primis vel secundis, vel tertiis facultatibus esse praeditum. Eaeque omnes a temperamento et varia particularum in corpore nostro actione innotescunt. Medicamentum est triplex chirurgia, pharmacia et victus ratio. Vocatur etiam medicamen, i)/ama, fa/rmakon, luth/rion, remedium, iuvans, et indicatum. G. Mittel, Geneßmittel, Artzeney.

MEDICINA, est ars medendi, sive qua per convenientia remedia, quantum possibile est, introducatur sanitas amissa, conseruetur praesens in corpore humano: a Galeno definitur a

fine, quod sit ars praesentis sanitatis conservatrix, et labefactatae instauratrix, et libro introductorio, scientia sanitatis protectrix, et morborum expultrix, ab Herophilo autem ex subiectis, scientia salubrium, insalubrium et neutrorum. Medendi methodus, a Sylvio de le Boe sic definitur, ars inveniendi et rite usurpandi remedia reparandae ac restituendae valetudini amissae maxime convenientia. Medicina a Sennerto aliisque recte in quinque partes dividitur; in physiologiam, nempe in qua agitur de constitutione humana quatenus sana; ad hanc etiam pertinet anatomia. 2. Pathologiam, in qua agitur de morbosa corporis nostri constitutione. 3. Semeioticam, de signis sanitatis et morborum. 4. Hygieinen, illa de regimine sanitatis conservandae leges pronuntiat. 5. Et therapeuticam, quae docet diaetam, chirurgiam, et pharmaciam. Prima et generalis medicinae divisio bimembris tantum est, et una medicinae partem theoreticam constituit, altera vero practicam. Medicinae subiectum est corpus humanum quatenus sanabile: scopus seu finis est sanitas. Hippocrates vocat eam artem longam cum dicit, h( de\ te/xnh makrh\, e contrario Paracelsus eam ponit brevem: revera tamen ars magna et longa est, ita ut exclamare cogamur, quantum est quod nescimus. G. Artzeneykunst.

MEDICVS, est vir artis medicae gnarus, eamque apud clinicos exercens: si autem rationem experientiae observatisque aliorum adiungit, dogmaticus vocatur; si solam consulit experientiam et a similitudine concludit, dicitur empiricus. Gr. *)iatro\s2, ab i)a/omai medeor. Vulgo vocatur doctor ob promotionem suam, qua potestatem alios docendi accepit. G. ein Artzt.

MEDIMNVS, est mensura aridorum Attica, continet choenicas quadraginta et octo, sive centum et octo libras mensurales, seu modios sex, non medicos, sed georgicos, eius nota fuit m et in summitate e.

MEDVLLA, inter mineralia partem molliusculam denotat, quae in saxis nonnumquam reperitur. G. Steinmarck. Inter vegetabilia, est media cuiuslibet caulis, seminis, fructus pars mollior ac praestantior, quam et cor et matricem appellant. Quoad animalia, medulla est pars mollior, et pinguior, quae in ossium cavitatibus continetur, sive oleum blandissimum,

MEDVLLA CEREBRI, est substantia alba et mollis, ex infinitis nervorum filamentis, singulis ab invicem separatis composita, exterius corticali substantia obducitur; quae magis cinerea est, intus corpus callosum constituit: in ea fit spirituum animalium distributio, et imaginatio. Malpighius eam ex innumeris filamentis constare affirmat: nam nervi exinde oriuntur. G. Das Marck im Hirn.

MEDVLLA OBLONGATA, est initum spinalis medullae, a qua nervi intra cranium originem sumunt, quae per foramen occipitis et vertebrarum usque ad os sacrum descendit, ex suis lateribus decem nervorum paria ad thoracem, abdomen et artus emittit, etiam sensorium commune prw=ton ai)sqhth/rion appellatur, quia ubi nervorum origo, ibi est sensuum externorum receptio communis. G. Das lange Marck.

MEDVLLA OSSIVM, est substantia pinguis, in ossium cavitatibus, porositatibusve ab arteriis deposita. Medulla haec membranulis et cellulis continetur, et omni prorsus sensu caret; in fistulis maioribus rubicunda est, in minoribus alba, in ossibus spongiosis mollis et succulenta. Gr. muelo\s2. G. Das Marck in Beinen.

MEDVLLA SPINALIS, sive DORSALIS, est cauda cerebri, muelo\s2 nwtiai=os2, est illa pars, quae per annulos vertebrales descendit et in os sacrum terminatur, habet etiam substantiam eandem et usum cum cerebro; nervorum coagmentatio est, quorum etiam usum possidet; superius bifida conspicitur: hinc si alterutra obstruatur, hemiplegia sive paralysis unius lateris oritur, utrimque triginta nervorum paria ad artus, ventres, ceterasque corporis partes emittit, si convenienti liquore diligenter lavetur, in plurimas fibrillas dispescitur. G. Das Marck im Rückgrad.

MEL, Gr. me/li, est substantia liquida crassiuscula ex albo flavescens, nata in variis vegetabilium floribus, et ab apibus in iisdem collecta. Mel differt, tum ratione temporis, et loci, tum ratione plantarum ex quibus colligunt illud apes; sic veteres locuti sunt de melle venenato, ubi in vicinia erant multa rhododendra. Pharmacopoeis denotat aliquando sucum simplicem ad mellis consistentiam inspissatum, melque sapore aemulantem, sic convenit cum sapa sive rob; uti mel passulatum, iuniperinum. Non raro refert syrupum cum melle paratum, ut mel rosarum, diamorum etc. G. Honig.