December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed - corrections from the errata list not integrated
06/2007 Katharina Meiszus, Reinhard Gruhl markup
TERMINI Markup added - spell check partially performed
01/2008; 03/2010; 11/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: s000

[gap: illustration (Frontispiz)]

image: s001

STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.



image: s002

[gap: praeliminaria]

page 461, image: s485

MORIAstupiditas, fatuitas, stoliditas etc. est iudicii et intellectus defectus; oritur praecipue ab imaginationis et momoriae deliquiis, a mwrai/nw stulte ago. G. Thorheit.

MOROSIS, idem quod moria.

MORPHAEA, idem quod alphus.

MORPIONES vocantur, pediculi illi lati, qui ad pubem genitalium, imo et sub axillis in crinibus hospitantur. G. Filtzläuse.

MORSELLI, MORSULI,, seu TABULAE, medicamenta sunt quadrata figura ut plurimum, parata ex pulveribus et similibus saccharo soluto exceptis, superque tabulam ligneam, lapideam, cupreamve effusis, ut consolidentur. G. Zeltlein, Morsellen.

MORSVS DIABOLI, seu SUCCISA, est planta officinalis, de qua vulgus superstitione quadam credit, cacodoemona tantae efficaciae radicem invidere hominibus atque hac ratione ubi succreverit, statim eam undiquaque circumrodere. G. Teufelsabbiß.

MORSVS GALLINAE, est alsines species, sic dicta quod gallinis gratum pabulum subministret. G. Hünerbiß.

MORSVS RANAE, est nymphaeae minoris species: sic appellatur, quod ranae eius morsu gaudeant. G. Froschbiß.

MORTARIOLA, seu CAVERNAE, loculamenta sunt quibus singuli dentes sunt infixi. *bo/qria Galeno, o(lmi/skoi Poll. Rufo. G. Die Hölen der Zähne.

MORTARIVM, est vas ex marmore, aere, ferro, ligno, vel vitro confectum in quo pistillo ligneo, vitreo, ferreo, aereo, vel lapideo res quaedam comminuuntur. G. ein Mörsel

MORTIFICATIO, idem quod sphacelus.

MORVS, MORUM, est arbor magna et ramosa, cuius truncus satis est crassus, cortice crasso et aspero obductus: lignum est durum, intus flavum: folia sunt instar manus ampla, serrata, dura et tactu aspera, saporis dulcescentis et viscosi, bombycibus pabulo inserviunt: flos est amentaceus, plurimis nempe staminibus e calice quadrifolio surgentibus constans, sed sterilis. Embryo autem abit deinde in fructum nigrum, sucum viscosum dulcem habentem, et e glomerulis squamarum, sucum viscosum et dulcem continentium, compositum, quae semen amplectuntur subrotundum: an a morando? quia


page 462, image: s486

differt germina donec frigus minime timendum sit. Gr. more/a, sukamine/a, et mo/ron. G. Maulbeerbaum.

MOSCHATA NVX, quae aliis muscata , aliis nucista, nux myristica, nux unguentaria , moxokau/ou, ka/ruon, a)rwmatiko\n. Nomen ei ab odore, qui tantillum ad moschi similitudinem accedit. Primi vocis natales, quantum constat, ab Aetio deducti sunt, cui mo/xata placuit in suffimento odorifero. Quod ad penult. in Graecis parum praesidii est, cum alia in atos2, h, penult. corripiant, ut dunato\s2, e)/mbatos2, e)lato\s2, perato\s2; alia producant, ut qeato\s2, o(rato\s2, a)rato/s2 etc. tutius ad analogiam Latinorum penult. producemus, ut consulatus, senatus, auratus, candidatus, capillatus, paludatus, stolatus, togatus, oculatus, etc. Moschata nux, duplex habetur, oblonga nempe, quae et mas dicitur; alia rotunda, quae femina, differentiae gratia appellatur. Nascitur arbor in insula Banda Indiae orientalis: proceritatem habet arboris pyri: folia persicae malo haud absimilia, vel ut verius dicam, breviora, et magis subrotunda, imo et latiora sunt. Fructus apposite malum perficum refert: cuius cortex externe per maturitatem instar iuglandis non tantum dehiscit, sed eo incolae quoque vescuntur. Hoc remoto, sequitur macis, constans ex variis subrubicundis foliolis: haec item durum corticem investiunt, qui ipsam nucem moschatam inclusam servat. Leguntur nucea maturae, lectae remotis putaminibus aqua marina consperguntur, et siccantur ad solem, siccatis adimitur macis, et postea nuclei lavantur calce, ut eo melius a corruptione seruentur. G. Muscatnuß.

MOSCHELAEVM, est compositio ex moscho et oleo.

MOSCHELLINVM oleum, Officinis ita dictum, a Nic. Alexandrino compositum Nomen ei a moscho, qui in eo copiosus. *moxe/laion forsan rectius appellaretur. Penult. autem corripit, ut cetera in inus adiectiva ab inanimatis descendentia. Vide Amaracinum sequ.

MOSCHVS quidam esse saniem ex tumore circa umbilicum alicuius animalis promanantem volunt: alii testiculos eiusdem, alii aliud quid censent. Moschifera caprae, capreae minoris species est, dentibus duobus versus inforiora prominentibus praedita, quadrupes, ungulis bisectis, sine cauda. Pilorum color variegatus ex luteo, maculis interspersis. Ceterum in abdomine, non longe a posterioribus pedibus, eminentia quaedam est, rotunda et dura, ovi gallinacei mediocris magnitudine, pilis albis, iisque non flexuosis, sed rectis, et


page 463, image: s487

ad folliculi fastigium porrectis obsita. Circa cuius partem inferiorem unica utrinque caruncula apparet, qualis etiam, licet paulo maior, non longe ab istis in sinistro conspicitur latere. Ea autem eminentia, sive tumor, nihil aliud est, nisi folliculus quidam in quo moschus saniei instar, colligitur. Venit ex India orientali, de Tonquin, non procul a China. G. Bisem.

MOTOS, est linteum carptum, quod ulceribus inditur, quo etiam sanguinis fluxus sistitur, vulgo Carpi, a moto/w linteamentum vulneribus indo.

MOTVS CONVVLSIVVS, est convulsio, quae alternatim fit inter musculos, vel fibras antagonistas sive oppositas. Hic vero motus convulsivus multa complectitur, et in multis morbis tragoediam suam exhibet: vulgo quidem eum vix intuentur, nisi in una illa specie, quam vocant epilepsiam, quae ferme universalis est, sed altera quaedam particularis occurrit, cum in his illisve musculis, cum maxime in fibris motricibus, quae longe, longeque frequentior est. G. Das böse Wesen, Gichter.

MOTVS PERISTALTICVS, vide peristalticus motus.

MOXA venit ex China et Iapan. Lanugo quaedam est ab inferiore parte artemisiae foliis accrescens, quae scalpello abraditur, et postea caro pretio venum exponitur. Inseruit ustioni, eodem modo ut in Aegypto gossypium, et olim Hippocratis tempore fungi. Conficitur ex artemisiae vulgaris (latifoliae) adhuc dum recentis foliis exsiccatis, longo tempore in aere suspensis et obsoletis: colligitur vero ad moxam eliciendam artemisia non omni promiscue tempore, sed certis tantum diebus ab astrologis indicatis. Praeparatio moxae nullo artificio absolvitur: tunduntur primum impigro pistillo folia, ad mollitiem rudioris stupae; dein utraque manu agitantur et fricantur assidue, ut priori contusione iam attritis decedant duriores fibrae, et recrementa membranacea: quibus excussis, remanet desiderata illa insignis teneritatis homogenea et purissima lanugo, qua tenellam regii nominis artemisiam prae ceteris herbis ditare natura studuit. Lanugo illa coloris cinerei est, concipiendo igni aptissima, eoque admisso moderate gliscens, scintilla minus conspicua, ardore temperato, progressu lento, donec in favillam tota fatiscat.

MVCCVS, idem quod mucus.