December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed - corrections from the errata list not integrated
06/2007 Katharina Meiszus, Reinhard Gruhl markup
TERMINI Markup added - spell check partially performed
01/2008; 03/2010; 11/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: s000

[gap: illustration (Frontispiz)]

image: s001

STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.



image: s002

[gap: praeliminaria]

page 474, image: s498

NEPHRITICVM LIGNVM, penult. corr. [abbr.: paenultimam corripit] ut hysterieus Martiali, ictericus Iuvenali, phreneticus Martiali et Sereno; sic phlegmaticus, arthriticus etc. Nephriticum lignum, dicitur santalum caruleum; crescit in nova Hispania; crassum est et enode; reddit aquam infusione caeruleam. Utimur hoc in affectibus nephriticis. G. Grießholtz.

NEPHRITICVS, est, qui ex renibus laborat.

NEPHRITICVS LAPIS, est opacus et variegatus, ex colore viridi, aliisque permistus. Raro hic lapis in se duos colores habet semperque viriditatem ex albedine refert, alius viriditatem subflavam, interdum subcaeruleam; plerumque ex viridi, albo, flavo, caeruleo nigroque colore mixtio est. Poliri exacte non potest, semper enim ipsius superficies pinguis apparet, quasi oleo inuncta fuisset. Adfertur ex Hispania nova, in nonnullis etiam Hispaniae locis, et in Bohemia reperitur. Tanta invenitur mole, ut pocula inde fieri possint. Utimur in nephriticis doloribus. G. Grießstein.

NEPHRITIS, AFFECTIO NEPHRITICA, NEPHRITICUS DOLOR, est dolor ardens pungensque in lumbrorum regione, ubi renes siti sunt, nempe ad latera spinae in sinistra vel dextra parte: qui si oritur ab inflammatione renum, abscessu, calculo febrem, inflammatoriam continuam comitem habet; nonnumquam a convulsione partium istarum vel rheumatismo quoque observatur; dolor in initio obscurus, sed mox acerbissimus, et sinc remissione, usque dum totus recedat, plerumque stupet alterum erus ad illud latus, in quo dolor; urina saepe est flammea, ubi autem valde urget malum, est aquosa, sed ubi summum, aliquando supprimitur; vomitus numquam non adest et maximus quidem, cum inexplicabili nausea, et anxietate et inquitudine: saepe etiam dolor ad inguina, aut alterum inguen exporigitur, descendens quasi a lumbis, iuxta situm ureteris, a nefro\s2 ren. G. Lendenstein, Nierenwehe.

NEPHROTOMIA, seu renum sectio: quando calculosi vel ulcere affecti sunt, haec operatio in uno latere instituenda quibusdam est visa: vasis nempe colligatis, eo modo, quo lien eximitur: sed forte numquam instituitur. G. Das Ausschneiden des Lendensteins.

NERION, est arbuscula, visui grata, laurum referens: folia sunt oblonga, crassa, dura: flores sunt pulcherrimi, magni, rosis similes, coloris rubri vel albi, monopetali, infundibuliformes, multifidi: fructus est teres, fere cylindricus,


page 475, image: s499

compositus, ex duabus thecis per maturitatem a se invicem abscedentibus, semina lanuginosa placentae adnata continentibus: radix polita, lignosa, longa: crescit haec arbuscula circa loca maritima, dicitur rhododendron, et rhododaphne, sic appellari videtur quod circa amnes crescat: *nhro\s2 enim est humidus. Rhododaphnen autem Gr. dixerunt a rosae floribus et lauri foliis, Barb. Oleander, forte quod eius folia sint instar oleae, sed multo maira. G. Oleander.

NERVINVM, unguentum, oleum, emplastrum. Vox haec duabus premitur diffcultatibus, altera, quod barbarisimi postulari videatur, ut Foro Romano ignota; altera, quod de paenultimae in pronuntiando mora dubitari possit. Ceterum Latinam esse vocem docet Vegetius l. 4. Tormenta, inquit, nisi funibus nervinis intenta nil prosunt. Praeterea Priscianus in Plaut. Truc. Pecua, inquit, ad hanc collo in nervina ego obligata defero. Quod ad secundum, paenultima produci meretur ad leges Adiectivorum in inus ab animatis descendentium. Neque iuverit obduxisse nervos tam plantarum attribui foliis, quam animantium corpori; nam non nisi per translationem nervi plantis conveniunt, animalibus proprie.

NERVINA, sunt medicamenta, quae adversus nervorum morbos in usu sunt. G. Nerven stärckende Mittel.

NERVVS, est pars fibrosa, rotunda, longa, alba, instar cannae indicae porosa, spirituum animalium diductioni inserviens, ut hoc ritu partes corporis mobiles sint. Intra cranium a medulla oblongata decem paria nervorum originem sumunt: ut nervus odoratorius, ophthalmicus, oculorum motorius, patheticus, gustarorins, timidus, auditorius, par vagum, linguae motolius, et cervicis musculorum motor. Intra cranium septem duntaxat paria veteres agnoscebant, hodierni decem numerant. Infra cranium triginta paria enumerantur; nempe septem ex colli lateribus, duodecim ex medulla spinali in dorso: quinque ex lumbis, et sex ex osse sacro: nervi omnes infra cranium oriuntur a medulla spinali, qui per lateralia vertebrarum foramina artubus et ventribus destinantur. Nervus, tendo et ligamentum male a chirurgis veteribus confunduntur. Gr. *neu=ron. G. Nerven, Spannader.

NEVROCHONDRODES, est ligamenti genus partim latum, partim rotundum, duritie medium inter cartilaginem et ligamentum, quale est in articulo calcis cum astragalo et vicinus partibus, et in intimo sinu ossis coxendicis, quod femoris capiti inseritur.