CAMENA Early Modern Latin Texts

STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.

NEVRODES, est species febris lentae, sic a doctissimo Willisio dicta; eo quod liquor nerveus ab indole sua desciscens, et crasi sua vitiatus, atrophiae causa exsistit, ex neu=ron nervus, et ei)=dos2 forma.

NEVROLOGIA, est elegans nervorum descriptio, agens de corum origine, fine, fabrica, et usu; quam Barth. Eustachius, Thomas Willisius, et Raymundus Vieussens, omnium praestantissime descripserunt, ex neu=ron nervus, et le/gw narro, describo.

NEVROTOMIA, est anatomica nervorum sectio, item nervorum punctura, ex neu=ron nervus, et te/mnw seco.

NEVROTOMVS, est qui punctura nervorum laborat, vel qui nervos anatomice dissecat, ex neu=ron nervus, et te/mnw seco.

NEVTHA dicitur pellicula, quae in initio meatus auditorii auribus fetus accrescit, ne tympanum in utero nimis ab aqua aliabente emoliiatur, quaeque post partum successu temporis decidere solet; nonnumquam etiam similis pellicula oculis accrescit, totamque faciem obtegit.

NICOTIANA, est tabacum: planta, quae habet caulem rotundum, medulla alba repletum, villosum, digiti crassitiei: folia sunt ampla, aliquantulum aeuta, nervosa, sine caule, integra, succulenta, viscida et attrectatione manus inficientia, saporis acris aut urentis: flores monopetali sunt, infundibuliformes, quorum inferior pars tubum refert, superne in quinque lacinias dividuntur, coloris purpurei: post florem sequitur fructus menbranaceus, oblongus, in duas partes divisus, multa semina exigua et rubicunda habens: radix es tfibrosa, alba, saporis acris: tota planta habet odorem penetrantem: semen eius, cum Ulyssiponae, legati munere fungeretur, a Belga e Florida insula allatum, accepit. Vide tabacum.

NIGELLA, seu MELANTHIUM, est planta quae habet caules tenues, excanatos: folia mediocriter lata, viridia, minutim incisa, capillacea: flores sunt polypetali, rosacei, in medio corona eleganti reflexa ornati: flori succedit capsula membranacca in quinque loculos distributa, semina angulosa nigra vel flava, odoris aromatici, saporis subacris,

NITRVM, sive sal petrae, crystallos prisinaticas formans octohedras; semifossile est, ex terra petitum nitrosa, acri; in igne mediocri fusile; vix aquam exhalat, satis fixum; cum omni materia inflammabili, ubi fusum, deflagrans; solvitur in aquae 6 1/3. Haec nitrosa terrae, aut saxi notrosi, indoles ortum debet excrementis animalium, horum putrefactis cadaveribus, praecipue sale marino non utentium, avium ergo imprimis, accedente vegetantium exustorum cinere non eluto et calce viva; denique parati sic nitri, plurima aqua diluti, per arenam transcolatione, atque in crystallos octohedras formatu, est sal sapore salsoamarum, estque praeter Antiquorum nitrum, quod plane nobis incognitum est, triplex. Primum elixiviatur ex terra; Secundum, muris lapideis adhaerescit, et Tertium quod scopulis seu rupibus adnascitur. attamen officinis nostris non nisi unicum usitatum est, primum videlicet, quod excoquitur ex terris idoneis; crystallinum et purum eligendum est. Tanto autem purius censetur quanto minus salis communis particeps fuerit, quod experiri licet, si iniciatur carbonibus candentibus, nihilque post phlogosin remaneat: derivari videtur para\ to\ ni/zein, vel ni/ptein, quod abluendi, purgandique habeat facultatem. G. Salpeter, Salniter.

NOCTAMBVLO, seu, aut somnambulus, est morbus e somno profundo, insomniis gravibus, et motu corporis compositus; adeo ut hic status sit proximus quidem vigiliis, sed ut somnambuli plane excitati nesciant, quae perpetrarint, unde oblivio hic regnat et somnum non adesse dicendum foret, nisi oculi clausi essent, et sensus externi omnes aboliti. Somnambuli vero aliquos musculorum motus cient, surgunt, incedunt, stant, aut alia quaedam agunt, nonnulli ad vitae munia accedunt; et id aggrediuntur quod vigiles non auderent. Gr. *nuxtoba/ths2 et *(tpnoba/ths2. G. Ein Nachtwandler, Mondsüchtiger.

NODOSVM, dicitur de certa arthritidis specie, quando materia tophacea articulis digitorum pedum, manuumque impacta et coagmentata, post varios arthritidis paroxysinos, efficit ut distorqueantur, cutis aperiatur, et pereunte motu membrum incuruetur. Dicitur quoque de radicibus; vocatur radix nodosa, quoties oriundus ex eius latere stolo, et longe

lateque horizontaliter sub terra discurrens, hinc inde nodos format, ita ut singuli nodi radices emittant, et gemmam contineant novae plantae producendae idoneam, ut in gramine canino repente, et aliis quottidianum est observare, quae ratio est, cur tam raro tales plantae floreant, quoniam non sufficiens humorum copia sursum ad explicationem floris propellitur, maxima enim pars producendis ac nutriendis stolonibus absumitur, qui tamen, si singulis septimanis abscinduntur, flores explicant. Est etiam productio recentis soblis ex fibris ligneis et tracheis ortae, ut exterius in nova folia et plantae surculum seu gemmam compingatur, iterim tamen varias, in quibus naturae lusus elucescit, metamorphoses subire deprehenditur.

NODVLVS, NODUS, Gr. *krokufa/ntion, est sacculus linteus, medicamentis morbo convenientibus impletus, qui in cantharo cerevisiae aut vini pleno inditur, cuius tinctura aegris propinatur: G. Säcklein, ein Knötlein.

NOLI ME TANGERE, vide impatiens herba. Est etiam species cancri, in facie: praesertim supra mentum, circa os et nasum oritur tumor vel ulcus, exulcerati cancri speciem gerens, lente in initio crescens, quasi pustula parva, toto anno manet, quod alias minus saevum quam cancer, et cancer plus rodit uno die quam noli me tangere uno mense. G. Der Krebs, der fressende Wurm.

NOMAS, NOMA, est ulcus putridum et depascens in glandulosis oris partibus, cum rosione et saepe carie, a scorbutica corporis temperie saepe ortum, a ne/mw depasco. G. ein bös Geschwär.

NOSOCOMIVM, est domus publica, seu hospitium commune, in quo pauperes aegri recipiuntur, decumbunt, et curantur, ex no/sos2 morbus, et kome/w curam gero. Nosocomia est aegrorum curatio. G. ein Siechhaus, Hospital.

NOTHAE COSTAE, sunt costae quinque (in utroque latere) inferiores, spuriae dictae, sic vocantur, quia non ut aliae costae cum sterno cohaerent, neque sunt veluti aliae, tam cito, neque tam firme osseae, sed fere cartilagineae, a no/qos2, spurius. G. Die kurtze Ribben. Morbi etiam nothi dicuntur, qui ordinariam et regularem normam excedunt, ut febres tertianae, quartanae, et quottidianae nothae: pleuritis notha etc.