CAMENA Early Modern Latin Texts

STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.

PENISveretrum, virile membrum, membrum genitale, mentula, virga, priapus; tau=ros2 est membrum virile, quod constat ex duobus corporibus, nervosis, urethra, glande, cute, praeputio etc. G. Das männliche Glied.

PENTACVLA, seu PERIAPTA, sunt signa, sigilla et delineamenta admirandis et incognitis aliquando literis; et characteribus implicata, quae collo appensa creduntur a malignis spiritibus, et quovis fascino praeservare. Idem quod periamma.

PENTADACTYLON, vide palma Christi, ex pe/nto quinque, et da/ktulos2 digitus.

PENTAMYRON, est unguentum ex quinque ingredientibus compositum: constat enim ex styracc, mastiche, opobalsamo, cera et unguento nardino, ex pe/nte quinque, et mu/ron unguentum.

PENTAPHYLLVM, est quinquefolium, quia quinque folia habet, unico insistentia petiolo, ex pe/nte quinque, et fu/llon folium. G. Fünfsingerkraut, Fünfblat.

PENTAPLEVRVM, est plantago minor, quinquenervia dicta, eo quod eius folia costis quinque tamquam nervis distincta sunt, ex pe/nte quinque et pleugai\ costae. Vide plantago.

PEPANSIS, est vitiati, corruptique humoris in convenientiorem sanitatis statum deductio, a pepai/nw excoquo.

PEPASTICVM, est medicamentum mitigans, et cruda concoquens, a pepai/nw excoquo.

PEPLION, PEPLIS, et PEPLUS, est esulae species; sic nominatur, quod ramulorum ambitu, et quasi rotundo amictu velum efformet ac tellurem operiat: peplus enim sive peplum, sindon est, sive veflis praetenuis, proprie mulierum, G. Wolfsmilch.

PEPO, onis, penult. corr. [abbr.: paenultimam corripit] quia Dioscoridi l. 2. c. 164. *(h de\ tou= pe/ponos2 sa\rc kai\ au)th\ ou)rhtikh\.

*)=w pe/pones2, ta/k' e)le/gxe' )dxai//des2, ou)kk e)/t' *)axaioi/. id est,
O stupidi, peponibus similes, pessima ludibria, Achaides non Achivi. Homer. Il. b.

Pepo, est planta, quae habet caules sarmentosos, crassos, repentes, in longum et latum se extendentes, cum capreolis vieinis plantis vel lignis adhaerentes: folia sunt ampla magna, incisa, dura, aspera, dentata coloris viridis, subfusci, splendentia, caulibus longis, duris, aut spinosis adhaerentia: flores sunt monopetali, campaniformes, lanuginosi, aliquantulum odorantes; flori succedit fructus oblongus vel rotundus, earnosus, corticem durum et quasi lignosum habens, trifariam divisus, fetus seminibus planis, oblongis, annulo quodam cinctis, quae habent sub cortice amygdalam albam dulcem, et gratam: haec planta in hortis colitur. Gr. pe/pwn, a pe/ptw eoquo, vel a pepai\nesqai maturescere, est melonum species, quae mitis est et tenera, ac maturitatem nacta, facile flaccescit. G. Pfeben.

PEPSIS, est coctio, sive actio ventriculi, intestinorum, salivae, liquoris gastrici, pancrcatici, et bilis in cibos assumptos, qua acquirere incipiunt naturam a sua priori diversam, et similem ac corporis in quo continentur, et attenuantur, subiguntur, miscentur, ut cum modo dictis liquoribus in bonum chylum redacti per lactea vasa transire possint: a pe/ptw coquo. Vide coctio et fermentatio.

PERCOLATIO, est, quando liquor turbidus per pannum linteum, chartam, pannum laneum etc. transmittitur, ut mundior reddatur. G. Das Durchseigen.

Seu fel perdicis parili cum pondere mellis. Seren. tit. ocul. dol.
Vulturis atque iecur, vel ius perdicis apricae. Seren. tit. iec. vit.

PERDICIVM, est planta sic dicta; quod perdices se ad id volutent, terramque suffodiant. Vide helxine.

PERETERION, est modiolus vel terebellum rectum et acutum, a pera/w transfodio. G. ein Trepan, Böhrlein.

PERFOLIATA, est planta, quae caulem habet tenuem, firmum, striatum, nodosum ramosum, saporis aliquantulum aromatici; folia simplicia, alternatim disposita, ovalia, vel fere

circularia, dilute virentia, sapore oleraceo sed fervidiore: slores in summitate ramorum nascuntur parvi, in umbellas flavas dispositi, quarum quaevis ex quinque foliis componitur, in orbem positis: radix ut ininimi digiti crassa, simplex, lignosa, alba: semina longa, striata, nigricantia. Dicitur, quia folia circa caulem sese ita comprehendunt, ac si essent mutuo coalita, ut vaccariae, brassicae etc. species quaedam. G. Durchwachs.

PERFORANS MVSCVLVS, perforato musculo substernitur perforans, qui superiori cubiti, radiique parti adnatus, tendine quadripartitio priorem perforans, in tertium usque excurrit articulum. Unde hos duos musculos, ex pluribus suorum generum simplicibus constitutos esse censendum est: digitos cum perforatore flectit. Ita ut manus, sic et pes suum perforantem obtinuit. Supernae tibiae, ut et tibiae ex parte ossis extremitati posterius alligatus in quatuor inferius dissectus tendines, tertiis affigitur digitorum ossiculorum integumentis, perforat hic prioris tendines musculi perforati. G. Der durchbohrende Muscul.

PERFORATA, est hyperici species, cuius folia plurimis punctis videntur pertusa.

PERFORATVS MVSCVLVS, prior musculorum digitis adhaerens, perforatus, dicitur, interno humeri ossis tuberculo alligatus; circa carpum tendines dispergit rohustos quatuor, qui prope finem rima quadam perforanti musculo transitum praebente finditur, tandemque digitorum internodio. secundo affiguntur; cum perforante digitos flectit. In pede in planta situs est, superius calcis ossi adnatus; quaruor adhaeret articulationibus secundis. Sic et coracoideus etiam perforatus dicitur. G. Der durchgebohrte Muscul.

PERIAMMAperiapton, amuletum, Xenechton, medicamentum est quod de collo suspensum morbum arcere creditur, ac praecipue pestem, ex peri/aptw circumplector. G. ein Angehencke.

PERIANTHIVM, sive calix, id est, circumvolutum flori integumentum, quod partim pro basi et fulcimento, partim pro tegmine erupturis deinceps petalis et staminibus inseruit, pro quorum vario exortu variae magnitudinis et figurae deprehenditur, estque vel mono/fullon ut in quinquefolio, fragaria, caryophyllata, filipendula, et similibus; vel di/fullon ut in papavere, vel tri/fullon, ut in chelidonio minore, vel totra/fullon, ut in bursa pastoris non raro observatur, vel

penta/fullon et e/ca/fullon, ut in ranunculo: imo quando que in sedecim et ultra solvitur folia, quae iterum in summitatibus vel levioribus vel profundioribus gaudent segmentis, et copiosis interdum pilis fungis et spinis operiuntur, ut in rubis, rosis, et similibus apparet, angulare enim calicis foliolum, tenui capillitio obductum. laterales profert appendices, quarum extremitates rubicundis fungis liquidum quoddam fundentibus terminantur.

PERICARDIVM, Involucrum, capsula, bursa, scrotum seu sacculus membraneus cordis, est involucrum membranaceum, quo totum cor investitur, et in quo libere haeret, quod ex glandulis vel ipsi, vel cordis basi insidentibus accipit perpetuo humidum aliquod tenuissimum, pinguo, exhalans sponte, quodque perpetuo iterum absorbetur, et inseruit humectando et flexiles tenendo fibras cordis. Duplici constat membrana, quarum exterior communis cum mediastino, interior propria, lubrica est, cum tunicis maiorum vasorum continua, ex peri\ circum, et kardi/a cor. G. Hertzbändel.

PERICARPIVM, illud est, quod semen vel fructum ambit, in quibusdam edule est, ut in pomis, pyris, in aliis non, ut in nucibus, castaneis etc. dicitur et follieulus, et siliqua. G. Die Hülsen, darinnen der Samen steckt.

Periclymenum est caprifolium, cuius nomine et alii frutices scandentes, et circumvolventes vocantur. Vide caprifolium.

PERICRANIVM, est membrana, periosteo cranii super inducta, ab aliis ipsum periosteum cranii dicitur pericranium, ex peri\ circum, et kra/nion calvaria. G. Das Hirnschedelhäutlein.

PERINAEVM, seu INTERFEMINEUM, est sutura illa ligamentosa inter anum et scrotum. G. Die Arsnath.

PERIODVS MORBORVM, est tempus in morbis intermittentibus ex intensione et intermissione eonstans, ex peri\ cireum, et o)deu/w iter facio.

PERIODVS SANGVINIS,, seu CIRCULATIO, et CYCLOPHORIA, est continua sanguinis per totum corpus

circumgyratio. Haec est duplaex, vel in adulto, vel in fetu: in adulto, sanguis omnis in venam cavam redux influit in sinum venosum ante dextram auriculam, inde impellitur in auriculam dextram cordis, hinc in cordis ventriculum dextrum, ex quo vi magna impellitur in arteriam pulmonalem, cum qua minima omnia loca pulmonis perfluit, et intrat venas pulmonales, quae ante auriculam sinistram in unum saccum quoque desinunt, ex hoc sacco pellitur in auriculam sinistram, inde in ventriculum cordis sinistrum, ex hoc iterum in arteriam magnam, quae cum dispergatur ad omnia corporis viscaera et loca, nullo excepto, sanguinem quoque ad omnes partes circumvehit. Sanguis autem ex arteriolarum finibus infunditur initiis venarum, quae omnes confluunt in venam cavam superiorem, inferiorem, et azygon, quae coniunguntur in sinum venosum ante auriculam dextram, soletque hoc circuitu sanguis continuo ferri. Verum in fetu magna intercedit differentia, ob placentae uterinae vasa, canalem venosum in hepate, canalem arteriosum ex arteria pulmonali in aortam hiante, et foramen ovale, quae cuncta observantur in fetu; et in adulto concrescunt. Hanc circulationis differentiam vide in anatomicis, ex peri\ circum et o(deu/w iter facio. G. Umgang des Bluts.

PERIOSTEVM, est membrana tenuis, ossa, paucis exceptis, immediate investiens, ex peri\ circum, et o)ste/on os. G. Das Häutlein der Beine.

PERIPHERIA, est corporis vel alicuius visceris ambitus aut circumferentia, a perife/rw circumfero. G. Der Umfang.

PERIPNEVMONIA, est vasorum arteriosorum pulmonalium, tum arteriae pulmonalis, tum bronchialis inflammatio, cum febri acuta, respirandi difficultate, tussi, et dolore grauativo, rubore omnium partium faciei, pulsu exili, molli et omni modo inaequali, et maxima anxietate coniuncta: distinguitur ab auctoribus in veram et notham. Vera oritur ex sanguine phlogistico, notha ex sanguine pituitoso: ex peri\ circum, et pneu\mwn pulmo, a pne/w spiro. G. Entzündung der Lungen.

PERISCYPHISMVS, est sectionis chirurgicae genus in sincipite ad calvariam usque, una tribusve lineis. Hodie non est in usu.