December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed - corrections from the errata list not integrated
06/2007 Katharina Meiszus, Reinhard Gruhl markup
TERMINI Markup added - spell check partially performed
01/2008; 03/2010; 11/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: s000

[gap: illustration (Frontispiz)]

image: s001

STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.



image: s002

[gap: praeliminaria]

page 530, image: s554

PHRENITICI NERVI, sunt qui ad diaphragma pertinent.

PHRENITIS, PHRENITIASIS, seu PHRENESIS, est delirium cum febre acuta continua, saepe cum furore et excandescentia, inquietudine, rubore oculorum et faciei, aspectu truculento, pulsu duro, respiratione rara et magna coniunctum, a spirituum animalium inordinato motu, ab exesionibus meningum, inflammationibus etc. productum; nam ab irritationibus istis convulsiones totius cerebri fiunt, unde imaginatio perturbatur, et obiecta animae non debite repraesentantur, a frh/n, mens. G. Tobfieber, Tobsucht.

PHRICE, idem quod horror.

PHRICODES, est febris horrifica, in qua una cum calore horrores sentiuntur, ex fri\c horror, et ei)=dos2 forma. G. Zitternde Fieber.

PHRYGANIVM, sive CREMIUM, est suffrutex: fic forte dicitur a cremando, fru/gein enim seu fru/ttein est cremare, arefacere, quia eius sarmentis ignes struuntur.

PHTHARTICVM, est medicamentum corrumpens et deleterium, a fqei/rw corrumpo.

PHTHEIROCTONON, est staphys agria, sic dicitur quia eius semen pediculos enecat, a fqei\r pediculus, et ktei/nw occido.

PHTHORA, est napelli deleterii species, a fqe/w corrumpo, perdo, tela enim huius succo illita parant vulnera deleteria, nisi excisione pernicies antevertatur.

PHTIRIASIS, sive MORBUS PEDICULARIS, est affectio, qua verminat corpus, scatetque pediculis. In hominis corpore primo exiguae excitantur pustulae, quae, si aperiantur, facile curantur, sin minus in gravem morbum pedicularem incidunt. G. Lausesucht. Aliud genus est, quod dicitur a)/grion sive ferum, quia ita corpori tenaciter adhaerent, ut di velli nequeant: sunt lati pediculi in barba, palpebris, pectine et sub axillis nidificantes. G. Filtzläuse. Huc referuntur sirones, dracunculi, passio bovina, ricinus etc. quandoque infantibus pedicelli succrescunt pedibus.

PHTHISICVS, est qui pulmonum tabe laborat, a fqe/n corrumpo. G. ein Schwindsüchtiger.

PHTHISIS, TABES, Gr. fqo/h, fqi/sis2, fqina/s2 no/sos2 thkedw\n, pu/h, est universi corporis consumptio, ex pulmonum vel alterius visceris nobilieris ulcere orta, cum febri lenta et continua coniuncta; saepe anhelitus fetens, sputa purulenta,


page 531, image: s555

et tussis comitatur, a fqe/w corrumpo. G. Schwindsucht, Lungensucht.

PHTHOE, idem quod Phthisis.

PHV, seu PHY, est valeriana: illa vox a Ponti incolis Graecis est mutuata: dici volunt a putore gravique odore, mixto nardeae suanitati, quem phu seu phy, adverbio admirantis, et abhorrentis adversamur subodorati. Vide valeriana G. Baldrian, Katzenwurtzel.

PHYGETHLON, sive PANUS, est tumor ex inflammatione glandularum ortus, ut in peste circa inguina etc. G. ein Geschwulst, ein Schlier.

PHYLACTERIVM, est amuleti species, qua venenati morbi arcentur, ut zenexton et alia.

PHYLLITIS, est scolopendriae species: sic dicitur quod foliosus cespes appareat, ex fu/llon folium.

PHYLLVM, est mercurialis.

PHYMA, sive TUBERCULUM, generaliter sic vocatur omnis tumor p. n. praesertim in ambitu extremo corporis, a causa quacumque interna proveniens. Gr. fu/ma, quatuor vel quinque generum sunt, verrucae, calli, vari, furunculi et hydroa sive desudationes, de quibus suo loco. Aliis est tumor glandularum duntaxat qui statim augetur et ad suppurationem festinat, a fu/w cresco.

PHYMATODES, est tuberculum phymati simile.

PHYSALIS, est lupulus, vel potius eius flores seu umbellae: forte dicitur a fusk/w inflo, quia cerevisia cum lupulo cocta facile in bullas elevatur. Eodem quoque nomine vocatur solanum vesicarium ob vesicas, fusa/lis2 enim est bulla, vesica.

PHYSALOS, est bufo, qui se mirum in modum inflare potest, a fusa/w inflo.

PHYSEMA, seu PHYSESIS, est inflatio in quacumque corporis parte, intestinis vel abdomine, ut in tympanitide, a fusa/w inflo.

PHYSIOGNOMICA, sunt signa, quibus nonnihil ex vultu praesagiri potest, ex fu/sis2 natura, et ginw/skw cognosco.

PHYSIOGNOMIA, est peritia in natura, hoc est, in creatis cognoscendis, a ginw/skw cognosco, et fu/sis2 natara.

PHYSIOLOGIA, est medicinae pars, quae docet corporis humani constitutionem quatenus sana est, quod omnes


page 532, image: s556

eius partes, fabricam tam solidorum quam fluidorum, ex quibus constat exhibens, legesque tradens iuxta quas haec in se agant, quaenam effecta producant, et cui usui omnia destinata sint, ex fu/sis2 natura, et le/gw narro.

PHYSIS, idem quod natura.

PHYSOCELE, idem quod pneumatocele.

PHYSODES, est quod flatibus abundat: a fusa/w inflo.

PHYTOLOGIA, est pars medicinae, quae stricte ad pharmacologiam et late ad physicos pertinet. Est enim vegetabilium et plantarum cognitio, ex futo\n planta, et le/gw dico. Vide botanica.

PICA, est appetitus vix superabilis eorum, quae in nutrimentum commutari queunt, vel eorum, quae neutiquam apta huic operi: huius mali causam observationes docuere esse humorem acrem praedominantem in visceribus chylopoeeticis, vel ad stomachum et intestina delatum, vix nisi insueto assumpto compescendum, circuitum cruoris mutatum, imaginationem depravatam; unde virgines, gravidasque mulieres in primis mirabilis hic affectus occupat; raro autem viri eo infestantur, nisi qui aliquomodo hypochondriaci. Vide citta.

PICATIO, vide dropacismns.

PICEA, Gr. pi/tus2, est abietis species, picem proferens.

PICRA, vide hiera picra.

PICRIS sic nominatur cichoreum, aliquando hieracium idque propter amaritudinem: pikro\n enim est amarum.

PICROCHOLVS, est is, qui amaram bilem eructat, eaque abundat, ex pikra\ amara, et xolh\ bilis. Cholerisch, voll von Galle.

PIESTRVM, est instrumentum chirurgicum ad contundenda ossa capitis in extrahendo fetu mortuo, a pie/zw, comprimo.

PIGRITIA, est maxima corporis tarditas cum appetitu otii et somni, metuque defatigationis, lassitudinisque: sed raro sunt macilenti, unde pigritia non tam in macie vel tabe pinguedinis carnisque et succorum defectu, quam in sucis non satis agilibus et fibris motricibus, hinc inde obstructis, consistit. Ideo qui pingues, carnosi, crassique sunt, longi item et ventre tumidi, solent pigri esse: at pigritia unum est ex praecipuis scorbuti dicti symptomatis; Gr. o)/knos2. G. Faulheit, Trägheit.