CAMENA Early Modern Latin Texts

STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.

SACCVS quibusdam est intestinum caecum, quod sacci instar propendet. G. ein Sack.

SACCVLI, seu DUCTUS ADIPOSI, VESICULAE ADIPOSAE aut LOBULI, observamus, ubicumque pinguedo est, praecipue circa cutim et in musculorum interstitiis, ibi inveniri multiplices membranas sacculorum adinstar, et lobulorum excavarorum, quae substratae cuidam inembranae crassiori adhaerent. Per hanc propagari venas et arterias, quarum trunco a lateribus pinguedinis moles, veluti milii acervus, cumulatur. Vasa sanguinca expandi in ramos, arborum instar, quorum extremitatibus appenduntur membranosi sacculi seu lobuli, pinguedinosis globulis referti, qui veluti solia arboris adnata, arboris exactam figuram complent. Nectuntur ad invicem membranis, quibus efformantur, et vasorum reti, G. Die Fettsäcke.

SACCVLVS CHYLIFERVS, sive RORIFERUS, est receptaculum chyli (saccus lacteus D. van Horne, cisterna lumbaris aliis) est inferior pars ductus chyliferi, in canibus admodum magnus et conspicuus: unde aliqui male homini etiam tribuerunt. Videatur Ruyschius, et post cum alii recentissimi anatomici.

SACCVLI MEDICINALES, componuntur ex variis simplicibus, scopo medici convenientibus; eaque, si opus fuerit, conteruntur, sacculoque, cuius figura parti affectae quadrat, excipiuntur, qui saepe, ne materia in unum locum coacervetur, acu, in quibusdam locis iuntersuitur. G. Säcklein, Beutel.

SACRVM OS, Gr. platu\, h)/ i(ero\n o)stou=n, u(pospo\ndulos2, est os triangularis figurae, vertebris lumborum suppositum, a lateribus ossibus innominatis coniunctum, constat, ex vertebris inferioribus sex, cui ossa coccygis annectuntur, in abdomine a parte posteriori constituit pelvim. G. Das grosse Rückbein.

SAGAPENVM, penult. prod. [abbr.: paenultimam producit] quia Dioscoridi l. 3. c. 95. saga/phnon, unde et Vindiciano, et Andromacho apud Galenum penult. recte producitur. Sagapenum, lacrima seu gummi est ferulae, eiusdem cum succo nominis, ex qua sauciara educitur. Nascitur in Media regione, unde Alexandriam, ac hinc

Venetias atque in alia Europae loca transportatur. Optimum debet esse translucidum foris colore fuluo vel ruffo, intus albido, gustu acre, odore gravi, porrumque aemulans. Appellatur et Serapinum. G. Serapinsafft.

SAGITTA palustris planta est, et species ranunculi, quae habet folia aquis innatantia, alatae sagittae mucronem aemulantia. Flores sunt tetrapetali, rosacei, albi, plura stamina habentes in medivo rubra; succedunt fructus parvi, rotundi, fragorum magnitudinis, asperi, coloris ex viridi rubri; qui singuli continent plura semina, tenuia, acuta, in capitulum unum congesta; et figuram unguis avis habentia. G. Pfeilkraut.

SAGITTALIS SVTVRA, Gr. o)boliai=a, est illa quae a coronali incipit, et in lambdoidem desinit, inter duo ossa bregmatis decurrens. G. Die Pfeilnath.

SAL, est materia in aqua solubilis, igne liquescens, adeo simplex, ut quaelibet eius partieula eandem toti naturam referat, linguae saporem inprimat, estque fixum, vel volatile: acidum vel alcalinum: vel sal compositum, seu neutrum. Fixum est quod magna ignis vi non avolat, sed eius tortunam secure patitur, ut sal tartari; cardui benedicti etc. Volatile est quod sponte, vel minimo ignis calore sursum evehitur et in arvas evanescit, uti omnia salia volatilia arte facta. Acidum est quod sapore tali se prodit, vel solutum cum alcalicis effervescit, uti vitriola. Alcalinum est quod ignei vel urinosi saporis, cum acidis solutis ebullit, ut sal tartari. Neutrum est, quod nec ebullit cum acidis, nec cum alcalinis, ut sal marinum, gemmae etc. Omnia salia naturalia cognita sunt, sal maris, sal gemmae, sal de fontibus salinis, nitrum, borax, sal ammoniacum spontaneum, alumen, acidum vagum fodinarum. Sal fossile, cuius purior pars, sal gemmae appellatur, ex fodinis variis, perfectum eruitur. Sal fontanum, aqua dilutum, hinc inspissatum, simillimum est sali marino. Sal maris, in eo diffusum, sola exhalatione, et defaecatione in crystallos reducitur. Hae tres ab ortu diversae salis species, eiusdem naturae, eadem aquae copia solvuntur, scilicet in 3 1/4; crystallos formant fere similes, cubicas, parallelepipedaeas, vel pyramidales lentiore vel celeriore coactu; affusae ad aquam fortem aurum solvunt, vi ignis destillant in spiritus acidos eiusdem naturae; solutae in aere humido multum terrae deponunt; liquorem pinguem, acrem austerum,

relinquunt; crepitant in igne; fluunt in igne magno; diu in illo fixi manent, si puri funduntur; nec tum mutantur; nec spiritus fundunt, et parum modo aquae; alcali non dant; nec putrescendo mutantur: reliqua salia vide suis locis: derivatur a Gr. a(/ls2 sal. G. Saltz.

SALICIS IVLI, in haemorrhagia utiles pen. corr. [abbr.: paenultimam corripit]

SALICORNIA, est kali marini species, plurima cornua salsi saporis habens. Vide kali.

SALIVA, quibusdam sputum , Gr. ptuelo\n et si/alos2, est liquor insipidus pellucidus, igne non concrescens sed avolans, albus, spumans, imprimis si conquassatur, in ore reperiundus, cui infunditur ex glandulis parotidibus et submaxillaribus per ductus patentes a glandulis maxillaribus emissos; ut os et oesophagum madefaciat, masticationi, solutioni, dilutioni, et miscelae probae ciborum inserviat, eosque in ventriculo aliquo modo digerat et fermentet. G. Speichel.

SALIVANTIA, sunt medicamenta quae salivam copiose eliciunt, inter quae mercurialia principem locum obtinent. Gr. sialagw=ga. Geiffertreibende Mittel.

SALIVATIO, est sputi vel salivae per medicamenta salivantia evacuatio, ut sunt mercurialia; quandoque tamen in morbido statu pro ptyalisino sumitur. G. Salivation.

SALIVNCA, significatur spica celticd vera, quam in pharmacopoliis, spicam Romanam appellant. Vide spica celtica. Germani plerique eandem herbam adhuc proprio veterique nomine Seljunck, quasi animam iuvenilem reddens, appellant.

SALIX, arbor est satis magna et notissima: flos est amentaceus, plurimis nempe staminibus in spicam congestis constans, sed sterilis; embryones autem iis salicis speciebus innasei solent, quae floribus carent, spicati pariter, abeuntque deinde in fructum seu capsulam corniformem bifariam dehiscentem, seminibusque fetam pappis instructam. Gr. i)te/a ab i(e/nai, quia it crescendo celeriter. G. Weide, Weidenbaum.

SALVATELLA, est vena quae a brachii ramis tendit ad digitum minimum. G. Die Miltzader.