CAMENA Early Modern Latin Texts

STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.

SALVIA, Plin. l. 22. c. 25. Nostri qui nunc sunt herbarii, elelisphacon Graece, Latine saluiam vocant. Idem repetit Apuleius c. 101. Dicitur ita, quod salvos homines praestet, maxime feminas. Penult. ob vocalem ante vocalem necesse est corripi, ut non male veteri iactetur verbo,

Salvia est planta, quae habet folia oblonga, ampla, obtusa aspera, lanuginosa, parum succulenta, diversi coloris, odoris penetrantis, fortis et grati, saporis aromatici, amari et acris, flores sunt verticillati, galea falcata vel fornicata, barba trifida, segmentum medium vix excavatum: semina obrotunda, nigricantia, in capsula, quae flori tamquam calix inservivit [perhaps: inservit], inclusa: Gr. e)leli/sfakon. G. Salbey.

SAMBVCVSSereno semper sabucus , forsan metri gratia: penult. prod. [abbr.: paenultimam producit]

Conveniet tenerae radix decocta sabuci. Seren. tit. hydr. dep.
Aut edis in patinis tenerae decocta sabuci. Seren. tit. ventr. moll.
Prodest ex parvis acinos potare sabucis. Seren. tit. vesio. purg.

Sambucus arbor est cuius rami sunt longi, rotundi, medulla multa, alba repleti, lignum rarum habentes, initio virides, deinde grysei. Sub exteriori cortice latet alter viridescens, cuius in medicina usus est cognitus: eius folia quinque vel sex ad unam costam instar nucis iuglandis, sed minora, in margine dentata, et odoris fortis: rami in summitate habent umbellas amplas et latas, quibus adhaerent flores parvi, monopetali, rotati, multifidi, albi, odoriferi, quorum meditullium a mucrone calicis tamquam a clavo perfoditur: calix autem deinde abit in baccam instar grani iuniperi crassam, rotundam, per maturitatem nigram, succo valde rubro repletam, seminibus ut plurimum tribus oblongis fetam: Vocantur baccae grana actes, crescit haec arbor, iuxta sepes et muros; cortex medianus vi purgante famosus in usu est. Gr. a)kti\s2 et a)kth\. G. Holderbaum, Flieder.

Nataque iam veniant hilari sampsucha Canopo. Columell. l. 10.
*samyu/xou, ku/tiso/nte, kai\ eu)glage/as2 qumali=das2. Nicand. in Therias.

Galbana, sandaracham [correction of the transcriber; in the print sardaracham], sampsuchum, psoricum, alumen. Vindicianus v. 56.

SANDARACHA ARABVM, vulgo vernix, est gummi iuniperinum, colore mastichem referens, sed globulos habet longiores, est friabile, saporis resinosi, et odoris cum accenditur fragrantis. G. Sandarach, Verniß.

SANDARACHA GRAECORVM, est arsenicum rubrum, sed in pulverem redactum, color mutatur in intense croceum seu flammeum, instar corticis mali aurantii. G. Rauschgelb.

SANGVIS, est liquor rubicundus, venis, arteriis, aliisque sinubus corporis contentus; compositus ex cibis potibusque per lactea vasa in venas infusis, et circulatione diuturna, actione cordis, pulmonum, aliorumque viscerum et arteriarum mutatus in animalem indolem, et colore adscititio inde rubro gaudens; inserviens nutritioni et vitae sustentaculo. Ex eo omnia reliqua liquida animalia secernuntur; detexitque microscopium quod sanguis ruber ex globulis componatur, qui singuli ex sex minoribus pellucidis, albis, in unum compresis, et rubrum globum formantibus, constant, vocatur etiam cruor, ai(=ma, e)/ar Poet. G. Blut, Geblüt.

SANGVIS DRACONIS, est resina rubra, penitus in spiritu vini alcoholisato solubilis, saporis adstringentis, profluens ex arbore draco dicta, diebus canicularibus partim sponte, partim vulncre cortici illato, quae solis aestu tum exsiccatur. Adfertur nobis in folliculis ex foliis huius arboris convolutis. Arbor ista crescit in insula porto sancto, truncus est admodum durus, superius dividitur in octo et plures ramos, qui iterum subdividuntur, in cuius extremitate folia se erigunt instar pancratii, vel iuccae Americanae. Fructus cerasis similes sunt, colore subflavo, gustu subacido. Sunt qui Dioscoridis cinnabarim esse velint. Accuratissimus Kaempferus notat duplicem nobis exhibere sanguinem pharmacopolia, haud quaquam sola puritate, quod creditur, sed ipso genere arborum, ex quibus

colligitur, differentem, Sed longior est sermo, quam ut locum hic habeat; quare apud ipsum legatur. Gr. ai)=ma drako/ntion. Gr. Drachenblut.

SANGVISORBA, est herba pimpincllae similis, sic dicta, quod ei in sistendo sanguine, undecumque emanarit, mira admodum insit efficacia; adeo ut hunc ipsum absorbere videatur.

SANICVLAOfficinarum vox (ne quis vocem pro vocabulo barbarismi, iure postulet, cavit iam ante Quintilianus ) a sanandis vulneribus sic dicta recentioribus, ponult. corripit, ob speciem diminutivi, ut apicula, acicula, securicula. Sanicula planta officinalis, quae plurima folia habet ex radice erumpentia lata obrotunda, dura, in quinque partes divisa, denticulata, polita et interdum in margine rubra, pediculis longis adhaerentia; caules ex his enascuntur, inferius rubicundi; et in summitate habentes flores rosaceos et umbellatos in capirulum conglobatos; plurimis petalis constantes in orbem positis, ad centrum floris plerumque reflexis, et calici insidentibus: is autem abit in fructum ex duobus seminibus compositum, hinc gibbis et echinatis, inde vero planis: ex floribus nonnulli steriles sunt: dicitur et diapensia; a vulneribus sanandis nomen traxisse vulgo constat. G. Sanikel.

SANIES, est in vulneribus vel ulceribus materia pure tenuior [orig: tenuîor], acrior, sanguinolenta, omnia vascula quae in sinu ulcerato attingit, erodens cum dolore. G. Blutig Eiter, dünnetr Eiter.

SANTALVM Antiquis, uti apparet, ignotum, Avicennae dsandal, qui tamen cum dsantal rubrum Galeno cognitum scribit, memoria labi videtur; nobis non incommode enuntiabitur, ut sa/ndalon Graecorum, hoc est, penult. correpta:

*)/ansta, mhde\ po/dessi teoi=s2 u(po\ sa/ndala qei/hs2. Theocr. in Heraclisco.

SANTONICI SEMEN, (aliis semen Zedoariae, semen Cinae ) penult. corr. [abbr.: paenultimam corripit]

Tempora Santonico velas adoperta cucullo. Iuven. Sat. 8.
Gallia Santonico vestit te bardocucullo. Mart. l. 14. ep. 128.

Santonicum seu SEMENTINA: dici putatur a Santonibus Galliae Aquitaniae populis, apud quos copiosissime provenit. Sed ipsi Galli profitentur se hoc semen, quod vulgo contra vocant, ex oriente accipere. G. Zitwersamen, Wurmsamen.