CAMENA Early Modern Latin Texts

STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.

STIGMA, est cicatrix unde cutis deformatur, a sti/zw pungo. G. Brandmal, Narbe.

STIMVLANTIA, sunt medicamenta, quae motus oscillatorios fibrarum motricium vasorum augent, tum motu magno, tum frequentia hos accelerando, unde per vasorum crebriores et maiores contractiones liquida intus contenta velocius propelluntur; unde stimulantia non movent liquida, nisi per secundam causam.

STOEBE, est species scabiosae, iaceae etc. dici volunt a stoiba/zein instipando, cogendo: forte quia iuxta vias calcandas succrescat.

STOECHAS adis, de qua ita Dioscorides l. 3. c. 31. *stixa\s2 genna=tai me\n e)n tai=s2 kata\ *galati/an nh/sois2 a)ntikru\ *massali/as2, kaloume/nais2 de\ *stixa/sin, o(/qen kai\th\n e)ppwnumi/an e)/xhke. Igitur autem penult. corr. [abbr.: paenultimam corripit] quia,

Stoechas et Stichas est planta arabica spicata, arbusculam referens, plures habens caules vel virgas sesquipedem vel duos pedes altas, lignosas, in ramos divisas: folia lavendulam referunt, sed non tam magna, angusta, spissa, crassa, densa: flos monopetalus est, labiatus, cuius labium superius erectum est, bifidumque, inferius vero tripartitum, sie tamen secantur ambo, ut primo aspectu flos quinquepartitus videatur, flores varia serie disponuntur in capitulis squamosis, e quorum cacumine aliquot foliola eminent visui grata, quae Clusius membranaceas ligulas vocat: ex calice autem surgit pistillum, posticae floris parti ad instar clavi infixum, ac quatuor veluti embryonibus stipatum, qui deinde abeunt in totidem semina fere rotunda, nigricantia, in capsula, quae floris calix fuit, inclusa: radix lignosa: tota planta est odoris armoatici, saporis acris subamari: colitur in hortis. Arabicae factionis auctores patriam stoechada reliquis omnibus praetulerunt, hinc Arabicam pro optima dicimus, quamquam et apud nos in hortis colitur,

et passim in calidis regionibus provenit. Sunt qui rectius Stachyn, quasi spicam, dici existiment.

STOLONES, vocatur coliculorum soboles, inutilisque e radicibus fruticatio, quibus evulsis plantantur coryli etc. Vide nodus.

STOMA, OS, seu cavitas, lingua, dentibus, palato etc. praeditum. Item, oscula vasorum dehiscentia, dicuntur stomata et ora. G. Mund.

STOMACACE, est scorbuti symptoma, illud ob oris male olentis et putridi vitium cum gingivarum crosionibus, et spontaneis haemorragiis ex vasculis gingivarum, tum et in illis gangraena, dicitur. G. Mundfäule.

STOMACHVS quandoque sumitur pro toto stomacho, verum stricte refertur ad sinistrum et superius ventriculi orificium, quod est oesophagi terminus in ventriculum, sive oesophagus continuatus: situm est magis ad undecimam thoracis spinae vertebram, quam cartilagini ensiformi propinquius, perpendiculari linea ventriculi medio fere incumbit; estque cibis recipiendis destinatum, et plurimis nervis ex ramo paris vagi et intercostalis intertextum. G. Der Magen.

STORAXacis, et styrax, acis, penult. [abbr.: paenultima] genitivi corr. [abbr.: corripitur]

Andromachus quoque apud Galenum l. de Theriaca penult. in stu/rakos2 corripuit.

STRABISMVS, STRABILISMUS et STRABOSITAS, est oculi spasmus, quo pupilla versus nares, vel tempora, vel frontem, vel genas trahitur: ita ut obiecta cerni nequeant e directo, sed in contrarium flexo oculo. Est vero hic spasinus plerumque perpetuus, vel in uno tantum, vel in utroque oculo, atque iis versus unam partem, vel altero versus contrarium, contortis. Causa non tantum a spasmo, sed a relaxationc, paralysi, nimia musculorum oculos moventium longitudine, aut brevitate etc. a strabi/zw sum oculis dostortis. G. Das Schielen.

STRAMONIApomum spinosum, malum spinosum, nux methel, datura, synonyma sunt: est planta, quae habet caulem duos circiter pedes altum, digiti crassitiei, in ramos divisum:

folia ampla, lata, angulosa, acuta, solanum referentia, sed maiora, mollia, pinguia, graucolentia, summam narcosin spirantia: flores sunt monopetali, pentagoni, infudibuliformes, oblongi: pistillum fit capsula seminalis aculeis donata, quadrangularis, in quaterna loculamenta divisa septo cruciformi, in quorum singulis est placenta, cui semina adnascuntur plurima, reniformia: colitur in hortis: G. Stechapfel.

STRANGVRIA, sive URINAE STILLICIDIUM, est, quando urina guttatim cum dolore et ardore stillat, cui adest indesinens mingendi conatus, fit autem vel ex potu, et, ut passim creditur, diverso, una vice hausto; vel gonorrhoea, in dysuria, vesicae calculo, et causa est, quod materia mucosa, quae naturaliter oblinit interne vesicam, ne ab acrimonia urinae erodatur, abrasa sit a tunica vesicae, vel secerni impediatur ex sanguine, unde nuda haec tunica ab acrimonia urinae exeditur, et sensum hunc excitat molestum, etc. ex stra/gc gutta, et ou)=ron urina. G. Kalte Pisse, Harnwinde.

STRATIFICATIO, est corrosio per pulveres corrosivos; fit cum crucibulum, metallo laminato et pulveribus corrosius replectur, faciendo S. S. s. hoc est struatum super stratum: hoc fit ponendo aliquid de pulvere corrosivo in crucibulum, et huic supersternendo tenuem laminam corporis metallici, et sic pergendo, donec vas repleatur, postea ponuntur carbones per circuitum, vel datur ignis reverberii paulatim augendo, ut res postulat.

STRATIOTES, vide millefolium, et militaris, a strateu/w milito. tratiw/ths2 est miles.

STRIAE, in plantis partes sunt quaedam quae protuberant et eminent. Hinc striatus caulis, qui huiusmodi striis seu fibris longitudinalibus eminentibus est praeditus, aut striaturis est exasperatus. Strigiles etiam, si Vitruvio credimus, appellantur.

STROBILIVS, est articocalus seu scolymus: sic dicitur quod eius capitulum structili nucleorum serie pineam nucem referre videtur, a *strobo\s2 vertex, turbo. Vide articocalus.