11/2007; 08/2008; 11/2010 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed (large entries only partially; cf. the signs # = complete entries; + not complete, i.e. only the beginning available) - structural markup added - spell check partially performed - no orthographical standardization
image: as0001
GLOSSARIUM AD SCRIPTORES MEDIAE ET INFIMAE LATINITATIS. TOMI II. PARS II. I.
image: as0002
[gap: blank space]
image: s0001
GLOSSARIUM AD SCRIPTORES MEDIAE ET INFIMAE LATINITATIS
D.
D LITERA numeralis quae 500.+
DA pro de, praepositione, occurrit non semel in Chartis Longobardicis in Bullario Casinensi tom. 2. p. 14. 54. 67. etc.#
DACIO Dacitum. Vide Data.#
DACRA vel [Dacrum], consistit ex 10. coriis; decem vero dacra, vel dacrae, conficiunt unum lastum coriorum.+
DADEA Charta an. 1220. apud Georgium Pilonum in Hist.+
DADSISA Indiculus superstitionum et paganiarum, ex Concilio Liptinensi an. 743.+
DADUS Vide Decius.#
DAE Striae. Ita Papias MS. Editus vero, Dahae, Scotiae. an. pro deae?#
DAEMON [Demonium], quid apud Graecos significarit, non disquiro: id constat apud Christianos hac voce semper intellectos spiritus immundos et malignos, hominumque inimicos, vexatores et seductores, et quicquid occursaculorum et terriculamentorum, sive noctu, sive interdiu, nobis adversatur, obsistit, et perturbationi est.+
image: s0002
DAEMONIACUS Daemone correptus, energumenus.+
page 3, image: s0003
DAEMONIOSUS idem qui Daemoniacus, apud Julium Africanum lib. 8. Hist. Apost. pag. 97.+
DAERIA Fleta lib. 2. c. 82. §. 3. Seucasei, butiri, vel daëriae. Cap. 87.+
DAGASCALCI Charta Henrici IV. Imp. ann. 1065.+
DAGEWARDUS Burchardus Wormaciensis Episcopus in Lege Familiae.+
DAGGER [Daggerius, Daggardum], Pugio, sica, Anglis Dagger, Hispanis Daga, Gallis Dague, Cambro-Britannis Dagger et Dagr.+
page 4, image: s0004
DAGHBRANT Incendium quod interdiu excitatur, ex Flandr. dag [perhaps: ?], dies, et brant [perhaps: ?], incendium.+
DAGLA Charta Adalberonis I. Episcopi Metensis apud Meurissium, p. 309.+
DAGUS Gloss. Gr. Lat. Editum et MS. [gap: Greek word(s)] , subsellium, dagus, Meursius censet esse Gallicum, Dais, scilicet tapetem, qui sellae insternitur.+
DAJENUS Judex, Judaeis Hispanicis sic dictus.+
DAIS Vide Dagus, Vastellum.#
DAILUS Vide Dayla.#
DALMATICA Vestis sic dicta, quod in Dalmatia primum sit reperta, ut habent Isidorus lib. 19. Orig. c. 22.+
page 6, image: s0006
DALTINI Scurrae, velites, seu servi a pedibus Hibernis, apud Stanihurstium lib. 1. de Reb. Hibern. et Jacobum Waraeum in Antiquitat. Hibern. c. 12.#
DALUM Aelfricus in Gloss. Sax cap. de Navibus: Dalum: [gap: special sign] , i. parvum velum.+
DALUS Vide Dayla.#
DAMADARIUS Hebdomadarius.+
DAMALIO ex Gr. [gap: Greek word(s)] , juvenca. Lampridius in Alexandro Severo: Ne quis suminatam occideret, ne quis lactantem, ne quis vaccam, ne quis damalionem.#
DAMEAS Damascenus. Vestimenta Damea in Testamento Bertichramni Episcop. Cenom. Locum vide in Pariculus.#
DAMMA Emissarium, cataractae claustrum, quo mare excluditur, vel admittitur, Theutonibus Dam: unde locorum nomina, Amster-dam, Roter-dam, etc. Ordinatio Marisci Ramesiensis: Non liceat alicui de caetero facere dammas, aut fordas, aut alia impedimenta in aliquibus landeis, watergangeis, fossatis, sive aquagiis, etc.#
DAMNABILITAS [gap: Greek word(s)] , in Gl. Lat. Gr. Condemnatio, exilium.+
DAMNATIO Damnum, Gall. Domage, et damage.+
page 7, image: s0007
DAMNIFICARE Damnum inferre. Pseudo-Ovidius de Vetula:+
DAMNITAS [Damnietas], idem quod Damnatio, damnum.+
DAMNUM Mulcta Judicis sententiâ irrogata.+
DANGIO Vide Dunjo.#
DANIGELDUM Tributum Anglis indictum, ob pacandos, vel vi propulsandos Danos, Angiiam saepius incurrentes.+
page 8, image: s0008
DANELAGA Vide Lex.#
DANGERIUM seu [Danger], vocant nostri, quidquid juri stricto, atque adeo confiscationi obnoxium est: ita ut res dicatur esse in dangerio domini feudalis, quae, nisi quod de ea statutum est adimpleatur, confiscari possit.+
page 9, image: s0009
DANGIO Vide Dongio.#
DANSARE Gallis Danser, saltare: Cambro Britannis Dawnsio idem sonat.#
DAPAX [Dapatitus], [Dapticus].+
DAPIFER idem qui Senescallus Senescalcus.+
DAPIFICUS Condimentarius, seu potius Cocus, qui dapes parat aut conficit. Matth. Paris an. 1258. Dapificos suos, Cocos, et Pincernas. etc.#
DAPOCLEORIUM Papias. MS. Dapocleorium, Faldistorium. Vide Cliothedrum.#
DAPSILIS Vox Latinis cognita.+
page 10, image: s0010
DARDANARII Seplasiarii, Pantapolae qui nostris, Regratarii.+
DARDUS Jaculum, Gallis, dard. Cambro-Britannis Dar, est quercus, robur, Dart. telum, jaculum. Abbo lib. 1. de Bellis Parisiac.#
DARNUS foenerator. Papias: Danus ( [gap: Greek word(s)] ) foenus, lucrum Graece, quod rustice Darnus, sive foenerator.+
DATA [Datio], [Dacio].+
page 11, image: s0011
DATA seu [Datum], anni, mensis, dieique et loci Diplomati seu Chartae adscripta notatio. Suidas et Glossae Basilic.+
page 12, image: s0012
DATI qui aliias Oblati, et Donati in Monasteriis. Concilium Senonense an. 1269. can. 6.+
DATIORA Ugutio. A Do, pluraliter Datiora, orum, quoddam instrumentum fabrile, vulgo forceps.#
DATITII Gregorius M. lib. 1. Epist. 73.+
DATIVA Donativa, in Gloss. Isid.#
DATIVUS de moneta quae in usu, commercio et conversatione est: Denarii Constantienses vel Hallenses usuales et dativi, in Charta Caroli IV. Imp. an. 1351.+
DATORES Leges Hoeli Boni Regis Walliae c. 15.+
DATUM Ordo Romanus: Et bibent de dato Presbyteri.+
DAVATA terrae, Agri portio, apud priscos Scotos, quae continet 4.+
DAVID Aegyptiis, est Archimandrita, aut quivis Monasterii Praefectus.+
DAYLA [Dailus, Dalus]. Charta Henrici III. Regis
page 13, image: s0013
Angliae tom. 2. Monastici Anglic. pag. 211.+DAYWORKE Vide Dies.#
DEADVOCARE Denegare, inficiari. Desadvouër. Bracton lib. 2. c. 5. §. 9.+
DEAFORESTARE Vide Foreste Foresta.#
DEALBARE Liber niger Scaccarii c. De officio Clericorum Camerariorum, apud Spelmannum: Memorandum vero, quae de firmablanca semper fieri solet tallia, paulo byevior est: quia facto essaio per quod firma dealbatur, prima illa confringitur, et apposita sibi tallea combustionis. Eodem lib. fol. 17.+
DEALBATIO dicitur de moneta, quae priusquam signetur, ab artificibus monetariis nativo colori restituitur: Blanchissage, nostris. Matthaeus. Paris an. 1248.+
DEALBATORES recensentur inter artifices, qui a publicis muneribus excusantur, in l. 1.+
DEALITAS pro Deitas, seu Divinitas, occurrit non semel in Conflictu Arnobii junioris cum Serapionel. 1. et 2. et apud Luciferum Calaritan. l. 1. pro S. Athanasio p. 79.#
DEAMBULATOR Vide Ambulator.#
DEAMBULATORIUM Quod proprie dicitur Lobium, quod fit juxta domos ad spatiandum.+
page 14, image: s0014
DEANTEA pro antea, quomodo Galli dicunt Devant, in Epist. 77. inter Francicas.#
DEAURATORES recensentur inter opifices, qui jute immunitatis gaudent in l. 1.+
DEAURATURA Auratura, Dorure. Capitula Caroli C. tit. 31. §. 24. Illud vero aurum quod coctum quidem fuerit, sed non tantum, ut ex eo deauratura fieri possit, etc.#
DEBACULARE valde Baculare, Ugutioni.#
DEBARONIZARE Vide Baro.#
DEBATUM Controversia, ex Gallico, Debat, in Charta Alani Ducis Britanniae ann. 1087.#
DEBELLARE Bellum inferre. Utitur Petrus Diac. l. 4. Chron. Casin. cap. 17. Gloss. Lat. Gr. Debellat. [gap: Greek word(s)] .# Duello cum aliquo certare
DEBENDUS pro debitus. Ennodius Dict. 6. Superbi sumus, si nostris debendum credimus institutis. Idem lib. 1. Epist. 16.+
DEBILIS persona, Infimi ordinis. Decretio Childeberti Regis c. 7.+
DEBILITARE Mutilare: debilitatus membro aliquo mulctatus judicis sententiâ, vel alio quovis modo. Lactantius de Mortibus Persecutor. num. 36.+
DEBITALE idem quod censule. Sex gallinas debitales seu censuales, in Tabulario Brivatonsi, non semel Charta Guillelmi Comitis Arvernorum ann. 1209.+
page 15, image: s0015
DEBITOSUS Lex Ripuar. tit. 67. §. 1. Si quis moriens debitosus, etc. Ita MS. ubi alii debiturus, et debitor.#
DEBITUM [Debita], Tributa quae debentur, crebro in Cod. Theod. lib. 15. 19. 31 34. de annona, et alibi.+
DEBLADARE Vide Imbladare.#
DEBODINATUS Vide Bodina.#
DEBRIATUS Inebriatus, ingurgitatus, et per metaphoram, repletus. Auctor Breviloqui: Debriare, inebriare. Gerbertus Epist. 31.+
DECADA ae, pro Decas. Utitur Hieronymus in c. 41. Ezechiel.#
DECALANZARE Papiae, Cantare cum laetitia.#
DECALCARE Calce oblinere, seu potius dealbare.+
DECALVARE Tondere, ad cutem caput radere. Gloss. Gr. L. MS. [gap: Greek word(s)] , decalvor. Psilotro decalvare, apud Vegetium l. 2. de Re veterin. c. 48.+
page 16, image: s0016
DECAMBIUM pro Cambium, semel ac iterum in Charta Odonis Episcopi Bellovacensis, in Tabular. Abb. Frigidi montis fol. 238.#
DECANATUS Regestum Castri Lidi in Andibus fol. 24.+
DECANICUM Carcer Ecclesiasticus: Carcer canonicalis disciplinae, in Concilio Coloniensi an. 1260. c. 1. 2.+
DECANUMMUS et Pentanummus, inter singa terminorum, apud Agrimensores p. 272.#
DECANI Qui decem praesunt militibus, [gap: Greek word(s)] Theophylacto Bulgariae Archiepiscopo Epist. 18.+
page 20, image: s0020
DECAPELLARE Capellum Cardinali auferre, Cardinalem degradare.+
DECAPILLARE Capillos per ludibrium tondere.+
DECAPITARE Caput amputare, capite plectere. Fulco lib. 2. Gestor. viae Hierosolymit.#
page 21, image: s0021
DECAPULARE Vide Capulare.#
DECARCERARE Petrus Damiani lib. 1. Epist. 9. Hac igitur difficultate convictus, Episcopale decarceravit officium. Id est, deseruit.#
DECARGYRUM [gap: Greek word(s)] , Monetae majoris species, eademque cum ea quae Majorina dicta, ex 1. 2.+
DECARNARE Carnem a cute recidere, resecare, separare, apud Apicium lib. 7. cap. 9.#
DECASSARE refellere. Stephanus Africanus Presb. in vita S. Amatoris num. 18. Et his dictis Sacerdotis suavissima verba decassans, respondit.#
DECASTELLARE Vide Incastellare.#
DECATIA Decima mercium, quae vice tributi exsolvitur, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , usurpato non semel eadem notione Scriptoribus Graecis veteribus vocabulo.+
DECEMBRICA Libertas. Vide Kalendae.#
DECEMPRIMUs Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , decemprimus.+
DECENA [Decenna], Bractono l. 3. tract. 2. c. 10. §. 1.+
page 22, image: s0022
DECENDIUM Spatium decem dierum. Fridericus Imp. l. 1. Constit. Sicul. tit. 39. c. 1.+
DECENNIO Decania. Paulus in vita S. Hilari Abbat. Galeatensis num. 7. Et missa apparitione cum quater decennionibus militum, suis aspectibus cum jussit adsisti.#
DECENS Vide Epidecen.#
DECENTARIUS Isidorus, et Papias: Decentarius, promptus, paratus, ingeniosus.#
DECENTRIX Navis compta, a decens dicitur. Jo. de Janua et Breviloq.#
DECENTUM ita dictus quidam organorum musicorum concentus, forte ex Anglico et Gallico Decent, decorus, decens.+
DECERTARE Curam adhibere, contendere. Capitul. Aquisgran. an. 789. c. 78. et lib. 1. Capitul. cap. 74.+
DECERVICARE Decollare, caput amputare, cervicem praecidere.+
DECESSIO Successio. Gloss. Lat. Gr. Decessiones, [gap: Greek word(s)] . Lex Ripuar. tit. 3.+
DECESSOR Cui quis in Magistratu succedit, qui ante alium obiit dignitatem aliquam: vulgo praedecessor: in Cod. Th. l. 1. de Distrahend. pign. l. 3.+
DECIBILIS Quem decet aliquid, vel qui decet. Jo. de Janua.#
DECIDERE et [Decidi], Occumbere, mori, occidi. Eulogius lib. 2. cap. 2.+
DECIMAE in veteri Testamento quae fuerint, omnes norunt: sed quando in nova Lege Sacerdotibus dari coeperint, non omnino constat.+
page 28, image: s0028
DECIMANUS seu Decumanus limes, Maximus limes inter agros, qui ab Oriente in Occidentem per transversum dirigitur: qui quia formam X.+
DECIMUM idem quod Decatia, de quo verbo actum supra. Charta Caroli M. apud Doubletum p. 708. 709.+
DECIUS Talus, Taxillus, Gallis De. Ebrardus in Graecismo c. 9.#
page 29, image: s0029
DECLAMATIO pro Clamatio, Vocatio in jus, calumnia, rei repetitio.+
DECLARARI apud Gromaticos, dicuntur fines confusi, cum ad veram limitum signorumque finalium auctoritatem per Agrimensores redintegrantur. Rigalt.#
DECLINATIO Gradus, descensus, Descente. Gesta Innocentii III. PP. pag. 149. In declinatione Basilicae B. Petri, coram innumera multitudine, ipsam excommunicavit.#
DECLIVITAS Liber de Disciplina Scholarium falso Boëtio adscriptus, in Prooemio: Ingenii declivitas, animarumque tenacitas, etc.#
DECLUDERE Bellicare. Ita Ugutio.#
DECLUERE Decorari. Glossae Isid. Vide Cluis Cluere. Apud Papiam, Decluere, est decurtare.#
DECOCTIO Apozima, elixatura. In Glossis MSS. ad Alexandr. Iatrosoph. Occurrit passim apud Medicos.#
DECOLLARE idem quod Decervicare, Caput amputare, securi caedere.+
page 30, image: s0030
DECOLORARE Fuscare, Joanni de Janua, Infamia notare, dehonestare: Ex Decolor, voce Latinis nota, apud quos, ut ait Donatus ad 8.+
DECOMITARE Vide Baro.#
DECONTRA Juxta. Liber Ordinis S. Victoris Parisiensis MS. c. 34.+
DECORATOR Fullo, in Gloss MS. Regio Cod. 1013. et Isidori. Papias: Fullo, lavandarius, decorator.#
DECOREA Vide Decuria.#
DECORIARE Loris caedere, Gallis Escorcher. Gl. Lat.+
page 31, image: s0031
DECOROSUS [gap: Greek word(s)] , Pulcher, Decens, in Gloss. Gr. Lat. Papias et Gloss. Lat. MS. Regium Cod. 1013. Decorosus, Decoratus.#
DECORRIGIARE et Excurrigiare, Corrigiam solvere, Ugutioni.#
DECORPORARE Avellere, detorquere, quasi a corpore separare.+
DECORTICARE Corticem auferre, nostris, Escorcher. Gloss. Graeco-Lat.+
DECREDERE Non credere, fidem derogare, Decroire: Mecroire, in Statutis S. Ludovici l. 1. c. 54. 66.+
DECRETA Jurisconsultis, dicuntur quae Princeps causa cogita et parte utraque audita pronuntiat.+
page 33, image: s0033
DECRETUM Epistola Cleri et populi Ecclesiae Episcopalis Missa ad Metropolitanum et Episcopos dioeceseos Metropolis, quâ eum, quem in Episcopum elegerunt, ab iis ordinari et consecrari postulant.+
DECRIMINARE In crimen vocare, accusare. Rotharis Rex Longob. tit. 4. Legis suae §. 3. Si quis uxorem suam decriminaverit - quasi adulterasset, etc.#
DECUBARE Vigilare, Ugutioni: [gap: Greek word(s)] , Graecis. Wallones etiam nunc dicunt Decoucher, pro de lecto surgere.+
DECUBIAE Joan. de Janua: Decubiae, vigiliae, vel qued vulgo dicitur Paleae mulieris. unde dicitur, Haec jacet indecubiis, et dicitur a Decumbo, vel a Decubo, quod est jacere in partu, vel in infirmitate.+
DECULARE Papiae; Decurtare, quasi culum abscindere.#
DECULPARE Culpam eluere, vel a se aut ab aliquo amoliri, Gallis Deculper.+
DECULTUS Leges Luitprandi Regis Longob. tit. 39. §. 3.+
DECUMANI in Ecclesia Mediolanensi, quos modo Capellanos titulares vocant, ut auctor est Joan.+
page 34, image: s0034
DECURIA idem quod Decenna Decena. Vide supra.#
DECURIALES qui erant ex decuriis urbis Romae, et acta omnia et monumenta servabant, praecipue sententias judiciorum, etc.+
DECURIANUM Decuria, Decenna.+
DECURIARE Gloss. Lat. Gr: Decuriat; et decimat, [gap: Greek word(s)] .#
DECUSATIM Honorabiliter, apte; in Gloss. MSS. S. Germani Paris. Cod. 524.#
DECUSSARE in Breviloquo, Adornare, venustare, inde decussatus, ornatus.+
page 35, image: s0035
DECUSSIO Rogerus Hovedenus p. 785.+
DEDASCULUS pro Didascalus, [gap: Greek word(s)] . Althelmus de Laude Virginum:#
DEDBANNA Leges Henrici I. c. 85.+
DEDECOROSUS Turpis, infamis. Salvianus lib. 9.+
DEDECUS Curiae. Liber de mulctis judiciariis in Praepositura Bituricensi editus a Thomasserio, cap. 1.+
DEDICARE Incipere. S. Cyprianus Epist. 33. de Lectore: Hoc die auspicatus est, dum dedicat Lectionom. Commodianus Instr. 53.#
DEDICATIO Festum Dedicationis Ecclesiarum.+
page 36, image: s0036
DEDICERE Contradicere, negare. 8ugerius in Ludov. VI. c. 15.+
page 37, image: s0037
DEDILIGERE Ab amicitia discedere, Cesser a aimer. Stephanus Tornac. Epist. 71. Confido quia quem dilexistis privatus, non dediligetis promotus.#
DEDIGNARE Respuere, dedignari. Lex Alemann. tit. 41. Et dedignet cum audire, et spernit cum. Ita Edit. Heroldi. Ubi dedignetur, in aliis Edit.#
DEDIGNE Indigne. Chron. Nangii an. 1280. Rex Franciae ferens graviter dedigne, quod, etc.#
DEDITITII [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat.Gr.+
DEDOCERE Goffridus Vindocin. lib. 3. Epist. 12. Annuam pecuniam extorquere dedocuit.#
DEDUCTIO Animi oblectatio, ex Gallico, Deduit. Constitur. Siculae lib. 1. tit. 52.+
DEDUCTIOR paulo numerus, Minor, in l. 11. Cod. Th. de Medicis.#
DEDUCTORIUM Sic appellat Paschasius Lilybitanus Episcopus in Epist.+
DEDUCTUS Vide Deductio.#
DEFABRICARE Destruere. Epistola synodalis Concilii Duziac. I.+
DEFALTA Defectus, Eremodicium: ex Gallico, Defaut, vel Anglico Defalte: vox Practicis frequens.+
DEFAMARE Convittari, criminari, famam auferre. Jo. de Janua.#
DEFECTARII Vide Derectarii Derectarius.#
DEFECTIVA febris, Intermittens, apud Caelium. Aurelian. lib. 2. Acutor. c. 10.#
DEFECTUS Defecta praedia, in Cod. Th. lib. 3 de Censitorib. Defectae domus, in l. 3.+
page 38, image: s0038
DEFECTUS Transgressio legis, statuti, in primis Statutis Roberti I. Regis Scotiae c. 12. §. 5.+
page 39, image: s0039
DEFEDARE pro Diffidare in veteri Charta apud Beslium p. 393. Contristavit se Hugo, et defedavit Comitem de se, etc. Vide Faida.#
DEFENDERE Prohibere, vetare, Gall. Difendre. Leges Edw. Confess. c. 37.+
DEFENSA Tuitio, auxilium, Defense, in Historia Cortusior. lib. 1. c. 6. 10. et alibi non semel.#
page 42, image: s0042
DEFENSIO Asylum, immunitas.+
DEFENSIVE Radulsus de Diceto an. 1153.+
DEFENSOR Advocatus; in Cod, Th. l. 2. de Postulando. l. 3. de Dilation. apud Symmachum lib. 8. Ep. 17. lib. 9. Ep. 28. lib. 10. Ep. 32. etc. Vide Advocatus Advocati.#
page 44, image: s0044
DEFENSUM Prohibitio quaevis, Defense. Statutum S. Ludovici an. 1255. c. 21.+
DEFERCULARE Fercula de mensa auferre. Vita S. Ottonis Episcopi Babergensis lib. 2. c. 11. Mensa illorum nunquam disarmatur, nunquam deferculatur.#
DEFERTUS pro delatus, in Gestis Regum Francor. c. 11. Vide Fertum.#
DEFESANTIA vox Practicorum Anglicorum, de facto quod infectum redditur, vulgo Defeisance, ex Gallico Desfaire. Vide Difficere.+
DEFETARII Ita libros Consuetudinum appellabant Siculi, ut auctor est Hugo Falcandus in Hist. de Calamitat. Siciliae pag. 664.#
DEFFESIUM Vide Defensum.#
DEFICERE Destruere, Desfaire. Vita S. Mederici c. 13. Interim venturus Pontem Carantonis, audivie quod quidam fur nocte furatus esset, et defecisset pontem.#
DEFIBULARE Fibulam detrahere, vestem exuere.+
DEFIGERE Defixiones. Vide Vultivoli.#
DEFINITOR [Diffinitor], Visitator. Offic. Monasticum, de quo Gregorius IX. PP. in Constit. pro Benedictinis, p. 837.+
DEFITERI Negare, abnuere. Papias.#
DEFLORARE Devirginare: Glossae Puteani: Refloratio, Defloratio.+
DEFOLCARE Thomas Walsingham p. 137.+
page 45, image: s0045
DEFOLIARE Folia decutere, [gap: Greek word(s)] , in Gl. Gr. Lat.#
DEFORAS [Deforis], forinsecus, extrinsecus, Par dehors, deforo, Occitanis: deffore in Consuet. Solensi tit. 2. art. 5.+
DEFORTIARE Vide Difforciare.#
DEFOSARE Devorare, faucibus haurire. Etherius et Beatus lib. 1.+
DEFOSSUS Poena apud recentiores recepta. maxime in feminis.+
DEFRAGIARE papiae, Divulgare.#
DEFRONDARE Frondes avellere: Defrondere, frondes amittere. Ugutio. Vide Defoliare.#
DEFRUSTARE Frustatim, per frusta excerpere. Ammianus lib. 31.+
DEFUGA Desertor, refuga. Prudentius lib. Peristeph. Hymn. 1.#
DEFUSTARE Fuste, vel baculo, caedere, fustigare.+
DEGAGUS Species retis quo capiuntur pisces, apud Petrum de Crescentiis lib. 10. de Agricult. cap. 37.#
page 46, image: s0046
DEGALEARE Galeam spoliare. Ugutio.#
DEGANCIA Vita S. Eparchii apud Labeum tom. 2. Biblioth. Quidam homo dives --- deganciam vini ad festa solennia B. Confessoris direxerat ad pauperum refectionem.#
DEGANNARE idem quod Ingannare, Fallere, decipere.+
DEGENERARE Depravare, animos avocare, Debaucher, Historia Wambae Regis: Diverso fraudis argumento fidem populorum degenerans, etc.#
DEGENIATUS Vide Geniatus.#
DEGINA Graece, Morsus, Latine. Ita Papias et Ugutio, Sed legendum [degma], ex Gr. [gap: Greek word(s)] .#
DEGORA Jus vicentin. lib. 1. Aquarum ductus, sive canales, lectos aquarum, ac degoras aperiri, persodi secundum quod melius faerit visum, etc.#
DEGRADARE De gradu in quo quis est, removere. Chronicon Fredegarii cap. 82.+
page 47, image: s0047
DEGRADATUM Regestum Castri Lidi in Andibus fol. 47.+
DEGUADIARE Guadiam frangere, Joanni de Janua, Degager. Vide Disvagiare et Vadium.#
DEGULATOR Gluto, gulosus, Ugutioni. Gloss. MS. Reg. Cod. 1013. Degulator, quod gulaesit deditus.#
DEGUTTARE Matthaeus Paris an. 1153.+
DEHABERE Carere. Gall. Cesser d' avoir.+
DEHAERITARE Exhaeredare, spoliare, de propriis haereditatibus pellere, Desheriter.+
DEHONESTARE Probro afficere.+
page 48, image: s0048
DEHONORARE eadem notione quâ Dehonestare: [gap: Greek word(s)] .+
DEHOSPITARE Locum hospitibus, seu in colis spoliare. Sugerius de Administr. sua cap. 15.+
DEICOLAE Monachi. Martinus Episcopus in Epist. ad Mironem Regem Galliciae, de Vitae honestae formula, in Spicilegio Acheriano to. 10. pag. 626.+
DEJEJUNARE Jejunium, ut vocant, infringere, solvere. Regula Magistri cap. 28.+
DEJICERE Scriptoribus Christianis est, Tentare, pervertere. Cassianus de Spiritu vanae gloriae c. 7.+
page 49, image: s0049
DEI gratia, formula vulgaris quam non modo Reges et Principes, sed et quivis fere alii seu laici seu Ecclesiastici ordinis titulis suis honorariis praeponebant.+
DEIFERI Apostoli, [gap: Greek word(s)] , in Epistola Ludovici II. Imp. ad Basilium Imp. CP. apud Baron.+
DEIJUDICIUM Vide Judicium Dei.#
DEIFICUS Divinus. Optatus lib. 1.+
DEILOQUUS [gap: Greek word(s)] , Gregorii Nazianzeni Piscopi [gap: Greek word(s)] , apud Petrum Damian. lib. 1. Epistus#
DEINDE pro Deinceps, apud Victorem Scotti c. 20. et in l. ult. C. Th. de Canon. frum. V.R.#
DEINSTAURARE Vide Instaurare Instaurum.#
DEINITIO Denuo. Papias.#
DEINTRO clavem. Pactus Legis Salicae tit. 7. §. 3.+
DEINTUS Intra, Dedans, De dedans. Pactus Legis Salicae tit. 8. §. 1.+
DEIPASSIANI Vide Patripassiani.#
DEIRATUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
DEIS Genus mensae in Monasteriis.+
DEITAS Divinitas. S. Augustinus lib. 7.+
page 50, image: s0050
DEJUDICARE pro dijudicare. Capitulare Saxonum ann. 797. c. 4.+
DEIVIDUS Qui Deum videt. Petrus Blesensis Serm. 18.+
DEJURIUM Fusjurandum, in Glossis MSS.#
DEJUSTIFICARE Notitia antiqua apud Loisellum in Hist. Bellovac. p. 248.+
DEIWERCA Modus agri. Charta Edwardi II. Regis Angl. in Monastico Anglic. tom. 2, pag. 643.+
DEJUXTA pro juxta Fortunatus in Vita S. Germani Paris. Episcopi cap. 25.+
DELAPIDARE Lapidibus obruere, [gap: Greek word(s)] in Gl. Gr. Lat.#
DELATOR Explorator, speculator, qui rem quam vidit, defert.+
DELATURA Accusatio, dissidum, calumnia.+
page 51, image: s0051
DELATUS Adlatus, juxta, Acoste. De latus se, de latus casa, de latus monte, passim apud Agrimensores. Vide Latus.#
DELAVATUS Non lavatus. Capitula Caroli C. tit. 29. §. 1.+
DELEGALITER Otto de S. Blasio c. 21.+
DELEGARE Dare, concedere. Gloss. Lat. Gr. Delegat, [gap: Greek word(s)] . Veteres Formulae pithoei c. 38.+
DELEGATORIA Mandatum Principis, quo quid alicui faciendum delegatur, praecipitur. Glossae veteres: Delegatorias, [gap: Greek word(s)] .+
DELENTINATIO [gap: Greek word(s)] , in Gloss. MS. Gr. Lat. Editum habet, Adloncinatio, continuatio, lege Adlentinatio. Vide Adlentare.#
DELETITIA charta, Quae ob vetustatem deletis
page 52, image: s0052
literis legi vix potest. S. Augustinus lib. 3. Contra Crescon. c. 27. Sciebam illa deletitia fuisse.#DELIBERARE Vide Liberare.#
DELIBERIUM Gloss. Lat. Gr. Consilium et deliberium, [gap: Greek word(s)] .#
DELIBRARE Librum, seu corticem ab arbore avellere. [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
DELICANTIA Ciborum sapor delicatus: Delicatesse. Processus de Vita S. Thomae Aquin. n. 58. Nunquam curabat de delicantia et singularitate ciborum.#
DELICARE Delirare, in Gloss. Lat. MS. Regio Cod. 1013.#
DELICATUS Deliciosus, Familiaris, qui in deliciis domini est.#
DELICIA Charta Philippi Augusti Regis Francorum an. 1208.+
DELITIARE Amedaeus Lausannensis Episcop. Homil. 1. Ipsa virgo virginum vernans in Floribus, et in fructuum suavitate delitrans, etc.#
DELICIUS Papiae, Puer in deliciis matris nutritus. Vide Litium.#
DELICTOR pro peccator. Commodianus Instr. 52. Refugium Regis pete, si delictor fuisti.+
DELIMITARE Valde limitare, Ugutioni, Conlimitare. Frontinus de Agrorum qualitate: In longitudinem delimitatum, per strigas, appellatur.+
page 53, image: s0053
DELIMPIDARE Vide Limpidare.#
DELINDERE Vide Elitigare.#
DELINQUENTIA Delictum. Utitur Paschasius Radbertus in Epitaphio Walae Abb. Corbeïensis lib. 1. c. 28.#
DELIQUIO Oblivio. Papias.#
DELITIGARE Vide Elitigare.#
DELITIUS Vide Litium.#
DELOGARE Charta Odonis Borelli de Curtalano in Tabulario Ecclesiae Carnotensis n. 72.+
DELONGARE Vide Dilongare.#
DELONGARIS Luithprandus in Legatione: Delongaris enim, sub cujus manu navium est omnis potestas - curam tui aget.+
DELPHICA Abacus, mensa, in qua vasa vinaria reponuntur, [gap: Greek word(s)] apud Lucianum in Lexiphane. Martialis lib. 12. Epigr. 67.+
DELPHINI ministeriis Ecclesiae accensentur, a Gregorio M. lib. 1. Epist. 66.+
page 54, image: s0054
DELTICUS Isidoro in Gloss. Literatus, Doctor.#
DELUBRICARE Labi, in Gloss. MS. Regio; vel in loco lubrico titubare, cadere.#
DELUDIUM derisio, contumelia, ludibrium. Gloss. Lat. Gr. Delusit, [gap: Greek word(s)] . S. Eulogius lib. 3.+
DEMAS dis, Vinculum, Papiae, ex Gr. [gap: Greek word(s)] .#
DEMAGIS Vehementer. Papias.#
DEMANDAE Exactiones, quae sub nomine gratuitae praestationis exigebantur: Coacta petitiones, in Charta Theodorici Comitis Flandr. ann. 1147.+
DEMANDARE Poscere, vel mandare, Gall. demander. Rodericus Toletan. lib. 2. de Reb. Hispan. cap. 9.+
DEMANDUCARE Corrodere, in Gloss. Arabico-Lat.#
DEMANICARE Manicas auferre, spoliare. Greg. Turonensis l. 7. Hist. c. 15.+
DEMANIUM pro Dominium, Gallis olim, Anglis etiamnum Demaine.+
DEMANUTENERE id est, Non manutenere. Tutelam abjicere, et protectionem alicujus.+
page 55, image: s0055
DEMARCHUS [gap: Greek word(s)] , Praecipuus Magistratus Neapoleos in Italia, apud Spartianum in Adriano, et Strabonem l. 5. Vide Magister limitum.+
DEMEMBRARE Membra corporis auferre, discerpere. Hincmarus Remensis in Epistola ad Adrian. PP. in Concilio Duziac. I.+
DEMENCUS Annonariae mensurae species, ex Latino forte demensus.+
DEMENTARE Furiosam, dementem facere, Jo. de Janua. Ita Actor. c. 8.+
DEMENTIRE Insanire. Tertullian. lib. de Anima: Cum dementit homo, dementit anima, non peregrinante, sed compatiente tunc animo.+
page 56, image: s0056
DEMENTITIUM Gloss. MS. Sangermanense: Dementitium, [gap: Greek word(s)] . Gloss. Graec. Lat. [gap: Greek word(s)] . Reverentia, Verecundia.#
DEMERITUM Peccatum, culpa, Gallis, Demerite. Magister Rogerius de Destructione Hungariae cap. 10. Meritis et demeritis personarum non discussis.#
DEMINORATIO Vide Minorare.#
DEMOGRAMMATEUS [gap: Greek word(s)] , Plebis scriba, in l. 4. C. de Tabular. lib. 10.#
DEMONACHARE Vide Monachus Monachi.#
DEMORARE Regere. Chronicon Novalicense l. 6. Demoravit Abbatiam suam 10. annos cum omni moderatione aequa.#
DEMORARI unde nostri Demeurer. Lex 3. C. Th. de Liberali causa: Si in libertate esset per annos sedecim demoratus.#
DEMOSMATUS Vide Fraustus Fraustum.#
DEMSTERS ita dicuntur duo Judices in insula Mannia, qui de litibus ibidem emergentib. cognoscunt.+
DEMULTARE Passio SS. Seraphiae et Sabinae num. 4.+
DEMUNIRE urbem, Ex munita facere infirmam, apud Petr. Blesensem Serm. 33.#
DENA [Denna], Modus agri, aut terrae, vel potius silvae portio, apud Anglos.+
DENARIALIS Denariatus. Vide Manumissio per denarium.#
DENARIATA [Denerata], [Denairada], Pretium rei per denarios.+
page 57, image: s0057
DENARISMUS Proportio ad denarium: [gap: Greek word(s)] , apud Epiphanium.+
DENARIUS Denarius Francicus, nummus argenteus, cujus mentio in Lege Salica tit. 1. §. 1. 2. tit. 2. §. 1. 2.+
page 60, image: s0060
DENARRARE Placitare, causam suam coram judice exponere, Plaider, occurrit in veteri Notitia an. 1103. in Tabulario Monast. Fiscanens. fol. 58. Vide Narrator Narratores.#
DENASATUS Absque naso in Chronico Montis Sereni p. 95. Hugo Plagon in Versione Gallica Wil. Tyrii l. 2. c. 23. Nares habens mutilas, vertit renillees.#
page 61, image: s0061
DENATA Diploma Joannae Comitissae Flandriae et Hannon. pro Marquettano Monasterio apud Buzelin. in Callo-Fl. lib. 2. c. 30.+
DENATICATUS Absque natibus. Papias: Depygis, denaticata, sine natibus: nam pyga extrema pars corporis.#
DENDROPHORI Corpora et Collegia conficiebant. in civitatibus, quae frequentia hominum multiplicari expedire ait Constantinus Imp. in l. 1.+
DENELAGA Vide Lex Danorum.#
DENECTARE Devastare, apud Erchempertum in Hist. Ducum Benevent. c. 18.#
DENIZATIO vox fori Anglici, a Denizen, quasi deins nee, inquit Cokus ad Littletonem sect. 198.+
DENNA Vide Dena.#
DENOMINATIO Professio feudalis, quâ scilicet quis feudalium praediorum cum suis limitibus ac terminis, atque adeo juribus ac oneribus descriptionem domino ex debito offert.+
DENS Dentes angulares, in Lege Frision. Add. tit. 3. §. 37.#
page 62, image: s0062
DENSETUM Locus densus in silva. Ebrardus in Graecismo c. 11.+
DENTARIA Ferrum unde Medici dentes tollunt, Ugutioni.+
DENTALES Aures aratri, quibus latior sulcus redditur, Papias.#
DENTIDUCUM Instrumentum quo dentes avelluntur.+
DENTIVA Gingivae quibus dentes haerent. Chronic. Windesemense l. 2. c. 68.+
DENTRIX Carminarium, Gallis, un Serin. Occurrit apud Cantipratanum.+
DENUNDINARE Propalare, divulgare, quod faciunt qui in nundinis merces suas palam exponunt.+
DENUNTIATORES Constitut. Siculae lib. 1. tit. 38. §. 1.+
page 63, image: s0063
DEODA id est, divina. Papias.#
DEODANDA appellantur bruta omnia et inanimata, quorum impetu vita hominis tollitur: verbi gratiâ equus calcitrans, bes cornupeta, trabis aut domus casus vel ruina, navis in flumine fracta, etc.+
DEODICATA Sacrata, Sanctimonialis, quae Deo continentiae et integritatis votum vovit.+
page 64, image: s0064
DEO GRATIAS Salutationis formula veteribus Christianis etiam usitata, ut testatur S. Augustinus in Psal. 132. et Epist. 77.+
DEONANDI Guibertus lib. 2. de Vita sua c. 5.+
DEONARII Haereticorum secta ex Manichaeis seu Paulicianis. Historia Vezeliacensis lib. 4. p. 644.+
DEORNATUS Depravatus, in Glossis MSS. ad Concilium Carthag. c. 14.#
DEPACTARE Carolus IV. Imp. de Vita sua pag. 104.+
DEPACTIRE Pacisci, depacisci, pactione transigere. Lex Wisigoth. lib. 2. tit. 2. §. 10.+
DEPAGARE Gloss. Arabico-Lat. Depago, deflecto, a pagendo dicitur, vel transigo, a paciscendo.+
DEPALARE Palis vineam instruere, vitibus palus jungere. Hermas in Pastorali lib. 1. c. 5.+
DEPALARE Manifestare. Gloss. Arabico-Lat. Depalo devolvo, manifesto.+
DEPALIARE Vide Detunicare.#
DEPANARE Depanatus. Papias: Depanare, dilaniare, de panno rapere.+
page 65, image: s0065
DEPAUPERARE Pauperem facere, vel a paupertate removere, Ugutioni.+
DEPECTIO pro depactio, Pactio, pactum, turpis pactio.+
DEPECUATIO Pecudibus spoliare, pecudes abigere.+
DEPECZATUS Vide Pecia.#
DEPELLICULARI apud Papiam, Decipere, a pelliciendo dictum.#
DEPERSONARE Vide Dipersonare.#
DEPETULARI Petulans fieri, in Gloss. MS. Regio.#
DEPILARE Decalvare, ad dedecus radere: injuriae species, in Speculo Saxonico lib. 3. tit. 37. §. 1.+
DEPITARE Discerpere, in petias mittere, Gallis Depiecer, Mettre en pieces. Lambertus Ardensis p. 161.+
DEPLANO Compendiose. Vetus Inscriptio 408. 1.+
DEPLASMARE Diformare, valde formare. In Glossis MSS.#
DEPLICARE Isidoro in Gloss. Decedere, devitare, ut applicare, est admovere.+
DEPOMPARE Ugutio: A pompa, pomposus, et pompo, as, superbire, gloriari. Vnde Josephus in 20.+
DEPONTANUS Ugutioni, qui ad tam gravem devenit atatem et vitam, ut magis prosit ei de ponte se projicere, quam vivere: quod faciebant, inquit ille, in aliquibus provinciis.#
DEPOPULARE Populo, seu incolis spoliare. Gregorius Turon. lib. 4. Hist. c. 36.+
page 66, image: s0066
DEPORTARE Favere alicui, Gall. Supporter quelqu' un. Charta Henrici Comitis Campaniae pro Communiae Meldensis institutione an. 1179.+
DEPORTUS Jus caduci in Beneficiis Ecclesiasticis, quando vacant, quod ad Episcopum aut Archidiaconum spectat, seu Annata, et reditus primi anni Beneficii Ecclesiastici vacantis, de quo jure multa Chopinus lib. 1.+
DEPOSITIO Poena Ecclesiastica, qua rei Clerici e suo gradu ejiciuntur, mitior degradatione.+
DEPOST Pone, post, Derriere. Acta Proconsularia Marcellini PP. ann. 303.+
page 67, image: s0067
DEPRECATORIAE Epistolae. Vetus Codex Canonum ex Bibl. Regia in Concilio Antioch. c. 8.+
DEPRECATURA idem quod Precaria, vel Precatura. Charta Angilranni Comitis Pontivi apud Hariulfum lib. 4. c. 21.+
DEPRECIARE Pretio minuere, Gallis, Depriser. Papias: Depretiare, de pretio auferre, deprimere, vilificare.+
DEPRISUS Charta Rotroci Comitis Perticensis ann. 1136.+
DEPROPERUS Valde properus, et probrosus. Vide Jacobum Gothofred. ad l. 13. Cod. Th. de Re milit.#
DEPROPITIUS Contrarius. Liber Diurnus cap.
page 68, image: s0068
2. tit. 9. Si praeter haec aliud agere praesumsero, eris mihi in illa die terribilis judicii dipropitius. etc.#DEPROPRIARE Extra proprietatem ponere. Matthaeus Vindocinensis in Tobia:+
DEPTIVUM Diptychum. Papias: Deptivum, duae tabulae, pten enim Graece tabula dicitur.#
DEPUBLICARE Deperdere. Additio ad Legem Frision. cap. 8.+
DEPUDESCERE Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] . Depudesco, Derubesco, Depudo, [gap: Greek word(s)] .#
DEPULSARE Vide Pulsare.#
DEPUTATI Gloss. Lat. Graec. Deputatus, [gap: Greek word(s)] .+
DEQUASSARE Vita MS. S. Amatoris Episcopi: Et his dictis Sacerdotis suavissima verba dequassans, respondit, etc. id est, expendens.#
DERATIONARE Vide Ratio.#
DERBIOSUS Octavianus Horatian. lib. 1. Rer. Medicar. c. 10. Derbiosos oculos, quos nos impetiginosos dicimus, asperitatum vitiis laborantes, sic curare consuevimus.#
DEREAMENTUM Charta Stephani Comitis sacri Caesaris an. 1290.+
page 69, image: s0069
DERECTARIUS Qui fores effringit furandi animo. Gloss. Lat. Gr. Derectarius, [gap: Greek word(s)] .+
DERECTUM In rectum vadens: Directum vero, in latere rectum. Papias.#
DEREFALD vel [gap: special sign] , vox Saxonica apud Aelfredum, pro vivario cervino, seu saepimento, quo includuntur damae: a [gap: special sign] , cervus, fera, et [gap: special sign] , stabulum. Vide Parcus.#
DERELICTORIA virga. Tabularium S. Aniani Aurelianens.+
DERENUS Moneta, quae eadem, ni fallor, ac Tarenus.+
DERESCIAT Capitulare Caroli M. an. 802. c. 35.+
DERETRO pro retro, ab ante, Derriere. Baruth. c. 5. Visa turba deretro.#
DERITTUM Derictum. Vide Directum.#
DEROBARE Furari, expilare, robam, id est, vestem eripere, ex Gallico, Derober.+
DEROGARE Detrahere. Papias: Deruere, derogare, detrabere, vituperare.+
page 70, image: s0070
DEROGATIO Charta Abbonis Patricii pro fundatione Monasterii Novalicensis, ex Tabul.+
DERUERE Evertere. Papias: Deruere, Derogare, Detrahere, Vituperare.+
DERZON Lex Longob. lib. 1. tit. 25. §. 30.+
DESACCARE Vide Saccare.#
DESAFFIDARE Vide Affidare.#
DESAFFILIARE Exhaeredare. Jacobus I. Rex Aragon. in Foris Oscae ann. 1247. f. 24.+
DESAFORAMENTUM dicitur, quicquid fit contra foros, id est leges municipales, seu libertatem indultam Civitatibus, ac Civibus oppidi alicujus.+
DESAFORARE Extra forum ponere.+
page 71, image: s0071
DESAGMARE Sagma, seu sarcinam deponere.+
DESAMPARARE Vide Amparare.#
DESAPODERARE Potestatem dimittere, dissaisire.+
DESBARATUM ganatum, seu pecus, in Foris Aragon.+
DESCA Statuta provincialia Walteri Gray Archiep. Cantuar. an. 1250. et 1252.+
DESCARGUARE Vide Discargare.#
DESCENSUS Hospitationes, quomodo nostri etiamnum dicunt, Descentes.+
DESCIRE Nescire, oblivioni tradere. Joannes de Janua.#
DESCRIBERE Censum per capita imponere, eumque exaequatum in libros censuales referre: Descriptores vero dicti, qui tributa exigebant.+
page 72, image: s0072
DESECUS pro secus. Desecus aqua apud Innoc. Agrim. p. 226.#
DESEMBARGATUS apud Martin. Didaci Daux Justitiam Aragon. l. 6.+
DESEMEL Simul et semel. Victorinus Afer de Principio diei: Ideo mundum universum suo apice desemel inluminare non potuit, imo non debuit, ne Deus definita esse adjudicaretur.+
DESENGRANARE Vide Cupa.#
DESERTARE Dissipare, vastare, desertum facere.+
DESHOMINAMENTUM Manus mortuae, seu hominis manus mortuae ad dominum devoluta successio, uti vocem hanc interpretatur vir clarissimus ac eruditissimus Dionys.+
DESIDERARE Decret. Colomani Regis Hungar. Si duo Comites pro causa aliqua desiderant, in supradicta Synodo ventilentur. i. contendunt ad se pertinere.#
DESIDERATA Gloss. Lat. Gr. Desiderat, [gap: Greek word(s)] .+
page 73, image: s0073
DESIDIAE Delectationes. Matth. Silvatic.#
DESIDIUS Deses, ignavus. Gloss. Lat. Gr. Desidius, [gap: Greek word(s)] . Gloss. Isid. Desiduus, ignavus, piger.#
DESTINATIO Testamentum, dispositio bonorum.+
DESILLARE pro desigillare, Sigillum auferre.+
DESINATOR Gloss. Lat. Gr. Desinator, [gap: Greek word(s)] . Quid si destitutus legendum?#
DESINHONORANTIA Vide Dehonorare.#
DESIPES apud veterem Interpretem Juvenalis Sat. 11. infrunitos interpretatur Petr. Pithoeus, qui alia exemplaria desides praeferre ait p. 298. a desipere.#
DESIRUM Papias: Desirum, prosperum bonum. Ex Gallico Desir, ut videtur, quod idem est ac desiderium, quia prospera tantum desiderantur.#
DESISTERE pro deficere. Justus Episcopus Urgelitanus in Praefat.+
DESITUATA Papiae, Delinita forma.#
DESLIAGE Usatica MSS. Vicecomitatus Aquarum Rotomagi: Il est une coustume, que l' on apelle Desliage, que l' on doit prendre le plus prouchain Vendredi apres ou devant la S. Audrieu a la volente des Vicomtes, et ce qui adont vendra a col se aquitera par 4. den. et aux Sergens 1. den. a carete par 16. den. et aux Sergens 1. den. pour chascune charet e a 1. cheval 1. den. etc.+
DESOCIARE Separare, quasi a socio avellere. Utitur Petrus Blesensis Serm. 33.#
DESOR Dissimilis sorte, Papiae.#
DEPARARE Vestimenta, seu paramenta exuere, deponere, uti parare Italis est induere, in Inquisitione de vita et moribus B. Joannis Episcop. Vicentini.#
DESPARARE Auferre, tollere. Fori Oscenses Jacobi I. Regis Aragon. an. 1247. fol. 31.+
DESPECTIO Despectus. In Pacto Legis Salicae titulus 59. est De despectionibus.+
page 74, image: s0074
DESPENDERE Gallis Dependre, Depenser.+
DESPERANTIA pro Desperatio, in Concil. Wormaciensi an. 868. c. 30.+
DESPERATUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Graec.#
DESPITUS Despectus, contemnendus: Despitto, Italis.+
DESPOLIARE Spoliare, Gall. Despouïller.+
page 75, image: s0075
DESPONSIO Desperatio, apud Caelium Aurelian. lib. 3. Chron. c. 18.#
DESPOTUS Dignitas in aula Constantinopolitana, ex Graeco [gap: Greek word(s)] , Dominus: quam quidem appellationem Imperatores ipsi ambierunt, cum in nummis suis, non [gap: Greek word(s)] sed [gap: Greek word(s)] titulum describi curarent, ut potissimum observare est in Alexii et Manuel.+
DESTA Papiae, Degustata.#
DESTARE Valde stare, in Gloss. Arabico-Lat. Italis Destare est somno excitare, expergefacere; destarsi, expergisci.#
DESTINARE Legare, mittere, deputare, Jo. de Janua.+
DESTIPULARI Promissum pactum denegare, in Glossis MSS. Regiis Cod. 1701.#
DESTITUDO Destructio, in Glossis Isidori.#
DESTRA Destrare, Destrales. Vide Dextrare, et Dextrales DEXTRARII.#
DESTRICARE seu potius [destrigare], Isidoro in Glossis, Consummare.+
DESTRICTUM Vide Districtum, Distringere.#
DESUB pro sub: Galli Dessous dicunt.+
DESUBITARE vox formata ex desubito, quae occurrit apud Diomedem lib. 1.+
page 76, image: s0076
DESVENIRE Decedere, mori. Testamentum Ranimiri Regis Aragoniae aerae 1099. apud Martinezium in Hist. Pinnatensi l. 2. c. 38.+
DESUPERIUS Inferius, Dessous. Gregor. Turon. lib. 6. Hist. In Gallicia quoque novae res actae sunt, quae desupertus memor abumur. Alias inferius.#
DESURSUM Ex alto, D'enhaut. Pseudo-Ovidius lib. 3. de Vetula:
-- Sed liber spiritus ipsum
Evolet ad Dominum, qui desur sum dedit illum.#DESUSCEPTUM Cautio de suscepta pecunia, seu scriptum, quo accipiens rem debitam, a se susceptam sibique a debitore traditam fatetur, quodque penes dantem remanet pro securitate solutionis.+
DETERIORARE Deteriorem facere. S. Ambros. super Levit. ad Simplician.+
DETESSERARE Tesseris, seu ludo amittere pecuniam, in Speculo Saxonico lib. 2. art. 60. et 72.#
DETESTARI pro testari. Testamentum Riculfi Episc. Helen. ann. 915.+
DETRACTARE Equis in diversum actis reum discerpere: Tirer a quatre chevaux.+
DETRANS pro trans, ap. Innocent. de Casis literar.#
DETIUS Vide Decius.#
DETRAGIGO Gloss. Arabico-Lat. Detragigo, detraho. An [detransigo]?#
DETRICALE Zona pendens in crinibus tricatis, et dicitur a de, quod est deorsum, et trica, quod est coma, quia pendet deorsum in trica.+
DETRICARE Vide Tricare.#
DETRIMENTABILIS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
DETRIMENTARI Detrimentum pati, in Constit.+
DETRIUMPHARE [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
page 77, image: s0077
DETRULLARE Diffundere, de trulla seu vase effundere.+
DETUNICARE Palam facere, detegere, quasi tunica ablata nuditatem ostendere.+
DETURBARE Vide Disturbare.#
DEVARICARE Provehere, dissimilem reddere. Papias.#
DEVERIUM Debitum, pensitatio, Gallis, Devoir.+
DEVERSUM Monasticum Anglic. tom. 1. pag. 850. Debet - - avirunatum unum, 8. pedibus longum, introrsus de deverso lanceando propellere.#
DEVETUM Interdictum, prohibitio, ex Gallico Veer, vetare, Deveer, devetare: seu potius exactio sub praetextu prohibitionis.+
DEVEZIUM Devezius Devesia, idem quod defensum, de qua voce supra, quasi devetum.+
DEVIARE Exorbitare, extra viam ire, Jo. de Janua: Desveer, nostris.+
page 78, image: s0078
DEVIRARE Alanus de Insulis in Planctu naturae contra Sodomitas:
Cum Venus in Venerem pugnans illos facit illas,
Cumque sui magica devirat arte viros.+DEVIRGINARE [gap: Greek word(s)] . [Devirginator], [gap: Greek word(s)] .+
DEVOLVERE Manifestare, propalare, revolvere. Gloss. Arabico-Lat. Depalo, devolvo, manifesto. Infra: Devolvo, depalo. Galli Desveloper dicunt.#
DEVOLUTORIUM Ugutio: Girgillum, instrumentum ferreum, quod a nomine dicitur Devolutorium, quia vertendo in girum 7. fila involvuntur.+
DEVOTAE Feminae et virgines, quas [gap: Greek word(s)] vocat Sozomenus lib. 6. cap. 19.+
page 79, image: s0079
DEVOTARE idem valet ac devovere, in Vita S. Othonis l. 4. c. 9. Gloss. Lat. Gr. Devoto, [gap: Greek word(s)] .+
DEVOTIO Tributum, vel tributi illatio, vel devotio, quae debetur in collatione tributorum: usurpatur non semel in Cod. Th. lib. 20. 22. 29. 32. 34. 35.+
DEVOTISSIMUS [gap: Greek word(s)] , Titulus honorarius concessus Domesticis et Protectoribus, in lib. 6. 8. 9. Cod. Th. de Domest. et Protector. l. un. de Praepos. labor. item Agentibus in rebus.+
DEUPARIUS Lambertus Ardensis pag. 258.+
DEUS Templum Dei alicujus. Lactantius de Mortib. Persecutor. num. 36. Qui et sacrificia per omnes Deos facerent. Ita et cap. 16.#
DEUS VULT Clamor bellicus peregrinorum Hierosolymitanorum, seu nostrorum in bellis sacris militantium.+
DEVULGARE idem quod depopulare, Populo seu vulgo urbem aut locum spoliare.+
DEX Vide Dextri.#
DEXTERALIS Qui ad dexteram est.+
page 80, image: s0080
DEXTRAE Foedera, pacta conventa, quae complicatis invicem dextris sanciebantur.+
page 81, image: s0081
DEXTRALE Ornamentum dextrae, armilla in tlextro brachio gestari solita. Glossae Isidor.+
DEXTRALIS idem quod Manuaria.+
DEXTRARE [Destrare], Gall. Adextrer, A dextris ire vel incedere, tegere latus dextrum.+
DEXTRARII [Dextrales], [Destrales], Equi majores et cataphracti, quibus utebantur potissimum in bellis et praeliis.+
page 82, image: s0082
DEXTRI Papias: Dextri dicuntur passus mensurandi apud quosdam.+
page 84, image: s0084
DEXTROCHERIUM Brachii dextri ornamentum, viris aeque ac feminis commune.+
DFERHYRNESSE Mulctae species apud Anglos. Vide Chaslite.#
DIABESTERIA Tormenta, Ugutioni, forte ex [gap: Greek word(s)] .#
DIABLAGUM Vide in Bladum.#
page 85, image: s0085
DIABOLIZARE Daemonio corripi. Hepidamus in vita S. Vviboradae num. 12. Non post multum temporis coepit diabolizare.#
DIACATOCHI [gap: Greek word(s)] , Bonorum detentatores, in l. 1. Cod. Th. de Fisci debitor.+
DIACITRINUS [Diacedrinus], [Diacetrinus], [gap: Greek word(s)] , Citrini coloris intensioris.+
DIACODIUM Potio ex papavere. Vvalbertus lib. 1.+
DIACON [Diacones], pro Diaconus, Diaconi: occurrit passim apud veteres Scriptores.#
DIACONA [Diaconissa], uxor Diaconi, seu cum maritus in Diaconum promotus erat.+
DIACONALE Vestis Diaconorum, ut Subdiaconale Subdiaconorum.+
DIACONIA Collatio eleemosynarum, quae colligebantur et distribuebantur in pauperes Christianos, quemadmodum S. Paulus 2. ad Corinth. c. 8. et 9.+
page 87, image: s0087
DIACONICUM [gap: Greek word(s)] , Ecclesiae Secretarium, sic dictum, quod Diaconorum curae incumberet.+
page 88, image: s0088
DIACONISSA Uxor Diaconi, ut Presbytera, uxor Presbyteri, in Concilio Turon. II. can. 19. Vide Diacona.#
DIACONICAE Epistolae apud Euseb. lib. 6. cap. 38. et Georgium Syncellum p. 375.#
DIACONITES Pauperes, qui in diaconiis alebantur.+
DIACONITES Vide in Diaconia.#
DIACONIUM dignitas Diaconi, quae alias [Diaconatus] dicitur. Ita S. Cyprianus Epist. 49. Ennodius in Vita S. Epiphanii Ticinensis, etc.#
page 89, image: s0089
DIACONUS Dignitas Ecclesiastica. S. Cyprianus Ep. 65.+
page 90, image: s0090
DIACOPOSIS Molestia, angustia, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , lasso, fatigo.+
page 91, image: s0091
DIACOPTUS ex Gr. [gap: Greek word(s)] , Intercisus, caelatus. Anastasius in Adriano: Fecit crucem diacopton.#
DIACYNTHINUS [gap: Greek word(s)] , Iacynthini coloris intensioris.+
DIADEMA Passio SS. Perpetuae et Felicitatis: Et inter me et illum grande erat diadema, ita ut uterque ad invicem accedere non possemus.+
DIADEMATIZARE Diadema imponere, in Vita MS. Caroli M. jussu Friderici Imp. exarata, l. 1. c. 10.#
DIADOTAE [gap: Greek word(s)] , Diribitores, Divisores.+
DIAETA seu [Dietae] Pastus, refectio. Passio S. Victoris Massil.+
DIAETARII qui in diaeta, seu coenaculo, mensas ornare et mensis ministrare solent, in leg. 12. D. de Instit. et Instr. Historia Translat. S. Sebastiani c. 12.+
DIAGNATUS Cognatione proximus, valde agnatus; id enim sonat vox dia.+
DIAGRAPHUM Descriptio census, capitatio, vel tributum, [gap: Greek word(s)] .+
DIALAPIS Constitutum Imperatorum, in Glossis Isidori.+
page 92, image: s0092
DIALOGISTA Disputator, qui disserit. Wlcatius in Cassio: Addens futurum se Sergium, si dialogistam occidisset, Antoninum hoc nomine significans, qui tantum enit uit in Philosophia, etc.#
DIALOGIUM Dualis sermo, in Glossis MSS.#
DIAMANTES Adamas, Adamantinus: Diamante Italis, Gallis, Diamant; Graeco-Barbar.+
DIAMARE pro Deamare. Gloss. Lat. MS. Regium Cod. 1013.+
DIAMETRUM Intertrimentum, Dechet. Harpocration: [gap: Greek word(s)] .+
DIAMICUS Valde amicus, familiaris. Willelmus Malmesburiensis in Vita S. Aldhelmi Episcopi c. 3.+
DIANA [Dianus]. Vita S. Caesar. Arelat. apud Surium: Daemonium, quod rustici Dianum vocant.+
DIAPISTUS Leo Ost. l. 2. Chron. Casin. c. 22.+
DIAPRASIUM [gap: Greek word(s)] , Malagma, aut electuarium, confectum prasio seu marrubio herba: vel certe ex aerugine, quam vocant nostri Verd degris: nam et ita [gap: Greek word(s)] interpretatur Myrepsus. Lanfranc. Cantuar. Arch. in Epist. 46.+
DIAPSALMA Optatus lib. 4. Legimus 49. psalmo sub secundo diapsalmate Spiritum S. dixisse, etc.+
page 94, image: s0094
DIARETOR Concilia Africana sub Bonifacio PP. c. 45.+
DIARHODINUS Vide Rhodinus.#
DIARIUM Diurnum cibarium, vel obsonium: quotidianus et diurnus victus, quantum diei sufficit.+
DIASOSTES [gap: Greek word(s)] , Ductor, conductor. Luithprandus in Legat. Civitate cum diasosta meo egressus. Supra: Sicque minus, ut res poscebat, turbatus, [gap: Greek word(s)] , id est, ductori meo 50.+
DIASPRUS Panni pretiosioris species. Bulla Benedicti VIII. PP. an. 1223.+
page 95, image: s0095
DIATYCHI Charta Garsiae Regis Navarrae apud Sandovallium in Episc. Pampilon. pag. 42.+
DIATIM Quotidie, de die in diem, apud Isidorum in Gloss. et Balbum in Catholico. Eckehardus junior de Casib. S. Galli cap. 1.+
DIATRETUS Perforatus, caelatus, ex Graeco [gap: Greek word(s)] . Calix diatretus, in l. 27. §. 29.+
DIATRITUS pro Diatretus. Paulin. Epist. 12. Totidem januis patefactus (paries) a latere Confessoris, quot a fronte ingressus sui foribus nova (Basilica) reserabatur, quasi diatritam speciem ab in utraque utramque spectantibus praebet.+
DIATYPOSIS Mandatum. Graec. Lat. [gap: Greek word(s)] , Dispositio. [gap: Greek word(s)] , Constituo, dispono, statuo. Gregorius M. l. 8. Epist. 20.+
DIAULIUM [gap: Greek word(s)] , Atrium, domus. Fridegodus in S. Wilfrido cap. 12.#
DIBELLIO Vide Duellio.#
DIBLER Anglis Doubler, Discus, patina, paropsis. Leges Burgor. Scotic. c. 125.+
DICA Charta, a dicendo. Ita Papias. Joannes de Janua: Dica, Tabula vel cautio, vel Charta proprie, ubi continetur summa debiti, et nomina debitorum, vel debentium, et ponitur pro qualibet parte Chartae: et dicitur a dico, cis.+
page 96, image: s0096
DICATIO Laus, gloria. Lex 2. Cod. Th. de Famosis libellis: Qui accusandi fiduciam gerit, oportet comprobare, nec occultare, quae scierit: quoniam praedicabilis erit ad dicationem publicam merito perventurus.+
DICCUS Flandris Diic, Gallis Digue, Agger. Dicare, Diccare, apud Aegidium de Roia an. 1322.+
DICENTARIUS Rhetor, orator. Gloss. Lat. Gr. Dicentarius, [gap: Greek word(s)] . In Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] .#
page 97, image: s0097
DICHONEVTON [gap: Greek word(s)] , bis recoctum et conflatum, mixturâ forte alterius metalli adulteratum, de quo in l. 1. Cod. Th. de Conlatione aeris, ubi consulendus Jac. Gothofredus.#
DICITRINUS Vide Diacedrinus DIACITRINUS.#
DICLUG vocabitur Antichristus, cujus numerus est DCLXVI. per litteras Graecas. Ita Papias MS. Editus habet [Didux].#
DICTARE Scribere, orationem, epistolam componere. Britannico ad Juvenalis Sat. 8.+
page 98, image: s0098
DICTATOR Municipalis magistratus, ita dictus in veteri Inscript. apud. Gruter. p. 214. Vide Dictor Dictores.#
DICTATI Scribae, [gap: Greek word(s)] , pro dictatores. Epistola Gregorii praefixa Notis Tironis et Senecae in Codd. MSS. Per dictatos suos scribendum curavit. Vide Salmasium ad Vopiscum p. 481.#
DICTIO Scriptio rhetorica, se uvera, seu ficta, Declamatio, quae publice et in consessu virorum eruditorum, dicitur, recitatur. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Declamatio. Ennodius lib. 3. Epist. 15.+
DICTITIUM Scriptum, Epistola, Diploma. Hariulfus lib. 3. Chronici Centul. c. 30.+
DICTICA pro dypticha, Pugillaris liber. Glossa apud Gratian. 24. quaest. 2. c. 6.+
DICTORES Arbitri selecti a partibus pro dirimendis controversiis, quorum dictis seu judiciis stant. Charta Episcopi et Capituli Cabilonensis ann. 1221.+
page 99, image: s0099
DICTUM Judicium, sive sententia arbitrorum, vel [Dictorum]. Willelmus Malmesbur. an. 1263. p. 384.+
DICUS Vide Diccus.#
DIDA Nutrix [gap: Greek word(s)] , apud veterem Interpretem Moschionis de morbis mulier. cap. 96. ex Gr. forte [gap: Greek word(s)] , quod idem sonat.#
DIDASCALARE Magistrare, docere. Ugutio.#
DIDASCALICUS Gloss. Lat. Gr. Doctissimus, [gap: Greek word(s)] .+
DIDASCALI [gap: Greek word(s)] , dicti Majores Judaeorum et sapientiores in Lege Moysis, apud Rigordum. an. 1181.#
DIDEMARII Commodianus, de Simulacris Deorum: Deludunt vos pauci scelerati, Extricare suam dum quaerunt vitam, Subornant aliis esse sub mysterio, falsum Indissimulantes, concussi numine quodam, Majestatemque colunt, et se sub figura fatigant. Vidistis saepe Didemarios, quali fragore Lusorias ineant, dum farias fingere quaerunt, Aut cum dorsa sua allidunt parca bipenne, Cum doctrina sua servant quod cruore sanant.+
page 100, image: s0100
DIDRAGMARE Baldricus in Chronico Cameracensi lib. 3. c. 38. Aurum plurimum didragmavit. Id est, per partes distribuit, per didragmas dedit.#
DIECULUM Dies. S. Eulogius lib. 2. Memorial. Sanct. cap. 1.+
DIES Ad diem, pro cotidie. Capitolinus in Macrino. Non enim est quisquam in vita, qui non ad diem quodcunque fecerit..+
page 106, image: s0106
DIENNIUM Biennium, Ugutioni et Joanni de Jan.#
DIESCERE Instar diei lucere. Glossae Isidori: Diescit, dies sit. Will. Brito lib. 12. Phil. de nocte cereis illuminata:#
DIETA iter, quod una die conficitur, vel quodvis iter. Jo. de Janua.+
page 107, image: s0107
DIETARE Jo. de Janua Perendinare, differre de die in diem. Charta Ludovici VII. Reg. inter Sugerianas 22.+
DIETARIUM Opus diei. Historia Translationis S. Sebastiani c. 11.+
page 108, image: s0108
DIETENUS Tota die, in Vita B. Mathildis Reginae 14. Martii.#
DIETICUS Jo. de Janua: Dieticus, i. regularis, scilicet se de die in diem custodiens, sicut faciunt claustrales.+
DIETIM Per singulos dies, apud Jo. de Janua: quotidie, de die in diem.+
DIFFACERE Destruere, Gallis Defaire; Italis disfare [Disfacere].+
DIFFALESCERE [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Graec. Lat. MSS.+
DIFFAMARE Vulgare. Gloss. Graeco-Lat. [gap: Greek word(s)] . Difamo, devulgo, pervulgo.+
page 109, image: s0109
DIFFERENTER Eminenter, in Gloss. MSS. ad Concilium Ancyran. can. 4. Differentior, eminentior, in Glossis Isidori.#
DIFFERENTIOR praestantior, [gap: Greek word(s)] . Utitur Interpres S. Jrenaei lib. 2.#
DIFFIBULARE Alanus de Insulis in Planctu naturae: Quod duplex tricatura diffibulans, etc. Infra: Adulatores a voluntate vultum, ab animo verbum, ab intellectu loquelam, amplo discessionis intervallo diffibulant.+
DIFFICAX invenitur pro Difficilis, inquit Jo. de Janua: inde [Difficacia, Difficacitas], eidem.#
DIFFICULTARE [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Difficilem se praebere.+
DIFFIDARE proprie est â fide, quam quis alicui debet, aut pollicitus est, per litteras aut epistolam deficere: nostris Deffier.+
page 111, image: s0111
DIFFIGURARE Figuram auferre, delere, deformare. Gallis, Defigurer quelqu un. Lex Longob. lib. 1.+
DIFFINIRE Vide Finire Finis.#
DIFFIRMARE Recludere, aperire, Gall. Defermer. Miracula S. Aigulfi cap. 6.+
DIFFODERE Effodere, Gallis, Defouïr.+
DIFFORCIARE Per vim et contra jus auferre, detinere. Tabularium Fiscanense fol. 57.+
page 112, image: s0112
DIFFORTUNIUM Infortunium, adversa fortuna, in Vita Balduini Lutzemburg. Archiep. Trevir lib. 1. n. 6.#
DIFFUNCTIO Diffunctus. Leges Henrici I. Regis Angliae cap. 70.+
DIFFUTARE Disputare, in Gloss. MS. Regio Cod. 1013.#
DIGER Lex Salica tit. 61.+
DIGERIES [Digestio], evacuatio, Joanni de Janua.+
DIGESTUM Ita vocant JC. Pandectarum librum.+
page 113, image: s0113
DIGITALE Theca, in modum digiti confecta.+
DIGITABULUM Gloss. Lat. Gr. Digitale et digitabulum, [gap: Greek word(s)] , id est, digitorum involucrum.+
DIGITELLUS qui et Auricularis, Ugutioni.#
DIGITIAE Bulengero, Virgulae aureae vel argenteae, digitis similes.+
DIGITUS Papiae et Agrimensoribus, Minima pars agrestium mensurarum, habet ordei 4. grana.+
page 114, image: s0114
DIGMA Specimen rei, Eschantillon, Monstre, in l. 9. Cod. Th. de Suariis.+
DIGNABILITER Cum dignitate, in Epist. 44. inter Francicas tom. 1. Hist. Franc.#
DIGNATIO Misericordia, liberalitas, humanitas: vox frequens Tertulliano et Cypriano.+
DIGNATIVUS Benignus. Vita S. Carthaci Episcop. num. 2. De miraculis vero, quae Deus per eum, dignativa sua bonitate, dignatus est mundo ostendere, etc.#
DIGNERIUM Pastus, procuratio, prandium, ex Gallico Disner, seu, uti effertur in Usaticis MSS. Vicecomitatus Aquae Rotomag.+
DIGNIFICARE Dignum censere. Capit. Caroli C. tit. 24. §. 8. Et quemcunque illorum recta ratio dignificaverit, digno honore suo fruatur.#
DIGNITAS in Ecclesiasticis beneficiis, dicitur, quando beneficium habet administrationem rerum
page 115, image: s0115
Ecclesiasticarum cum jurisdictione: vel ex eo, quod habet nomen dignitatis cum praerogativa in Choro et Capitulo: denique quando Constitutio vel Consuetudo Ecclesiae habet, quod beneficium habeatur et reputetur pro dignitate.+DIGNITATIO [gap: Greek word(s)] . Gloss. Gr. Lat.#
DIGNITER Dignanter, honorifice, Dignement. Domnizo lib. 2. de Vita Mathild. c. 1.+
DIGNITOSUS In dignitate constitutus: Dignitoso, Danti. Gloss. Lat. Gr. Dignitosus, [gap: Greek word(s)] . Occurrit in Fragmento Petronii p. 42.+
DIGNOSCENTIA Cognitio. Epist. Ludovici Pii ad Sicharium Archiep.+
DIHORNO Ratherius Veronensis in Apologetico: Post tanta enim, talia, tam foeda, tam turpia, tam incredibilia, et ipsi etiam aetati meae contraria, quae balsama dihorno, et puto, quod non adeo inlibenter audisti.+
DIJUDICATUS Vide Judicatus Judicatum.#
DILAPIDATA via, Lapidibus strata, apud Columellam lib. 1. c. 6. et Aigradum Mon. in Vita S. Ansberti Archiep. Rotom. n. 46. Vide Calceja.#
DILARGUS in Gloss. Lat. MS. et Isidori: Multum donans. Vide Largus.#
DILATARE Differre, moram texere, Capitul.+
DILATIO Dilatura. Vide Delatura.#
DILECTIO Vide Caritas.#
DILEMMATUS Marius Mercator lib. Subnotation.+
DILIGARE Probare. Papias.#
DILIGIATUS Extra Legem positus, de Lege,
page 116, image: s0116
seu Legis patrocinio ejectus, alias Vtlagatus.+DILITERE pro delitere, apud Aldhelmum de Laude Virg. c. 20.
Bestia dilituit, quae pridem saevire solebat.#
DILONGARE Ugutio: Longare, longum facere. Vnde dilongare, diversis modis, vel diversas partes longare. Delongare, valde longare.#
DILORICARE Valde loricare. Ugutio.#
DILORIS Vopiscus in Bonoso: Interulas dilores duas.+
DIMIDIETAS pro medietas, in Chron. Mauriniacensi lib. 2. p. 372.#
DIMIDIUS vox in re monetaria non antiqua; cum enim nummi speciei praeponitur, non auget numerum; sed de eo dimidium demendum docet.+
DEMINORARE Minorem facere, minuere, in Charta Caroli Simplicis apud Aimoinum l. 5. Hist. c. 42.+
DIMITTERE Relinquere testamento, legare, donare, usurpavit Lampridius, ut observavit Casaubonus.+
DIMISSIO Morbi remissio, apud Caelium Aurelianum lib. 1. Acutor. c. 16.#
DIMISSORIAE Litterae, quas Synodus in Trullo can. 17.+
page 117, image: s0117
DIMORARE Demorari, Gall. Demeurer, manere, morari.+
DIMOSSARIUM [gap: Greek word(s)] , Municipium, burgus respectu castelli, seu burgus, qui castello imminet.+
DINIDOR Malus odor, in Gloss. Isid.#
DINUMIUM seu [Dinummium], Vectigal, quod fisco, vel reip.+
DINOSCENTIA Vide Dignoscentia.#
DIOCMITAE Levis armaturae milites, qui ad persequendum hostem ipsa levitate habiles sunt, [gap: Greek word(s)] dicti, apud Capitolinum in Marco, et Ammianum lib. 27.+
DIODUS Transitus, aditus, ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Guillelmus Apuliensis lib. 2. de Gestis Normannorum, de urbe Barensi:+
DIOECESIS [gap: Greek word(s)] , dicebatur plurium provinciarum praefectura.+
page 118, image: s0118
DIOECETAE Administratores apud Anastasium in Hist. Eccl. Glossae Basilic.+
DIOGENES Willelmus Apuleiensis lib. 2. de Gestis Norman.+
DIOMATUS Charta ann. 1197.+
DIOTINUM sigillum. Charta Heccardi Comitis Augustod. apud Parardum in Burgundicis pag. 26. Et sigillo diotino --- et sigillo de berillo, etc. Forte dionychino.#
DIPACATUS Concilium Vaurense ann. 1212.+
DIPERTAGUS Vide Dipeychum.#
DIPLOMATARIUS Gloss. MS. Regium Cod. 1013.+
DIPTAGUS Vide Diptychum.#
DIPTERIUM Florus Magister in Exposit.+
DIPTIRE Eckehardus junior de Casib. S. Galli cap. 1.+
page 119, image: s0119
DIPTYCHA Graecis [gap: Greek word(s)] , Tabellae plicatiles, geminas se pandentes ac porrigentes.+
page 123, image: s0123
DIRARARE Rarum, tenuem facere apud Caelium Aurelianum lib. 1. Acut. c. 15.#
DIRATIONARE Vide Derationare.#
DIRECTANEUS directanee, unico vocis tono, nulla modulatione dictus, aut pronuntiatus psalmus, hymnus, aut alius cantus Ecclesiasticus.+
page 124, image: s0124
DIRECTARIUS Vide Directarius.#
DIRECTORIUM Abacus, ministerium, ubi reponuntur vasa ad convivia, Gall. Dressoir.+
DIRECTUM idem quod Rectum, de qua voce infra, Jus.+
page 125, image: s0125
DIRECTUM alia prorsus notione, in Lege Ripuar. tit. 36. §. 11.+
DIRECTUS Gregor. Turon. lib. 3. Hist. c. 15. Gaviso autem domino, directus venit ad locum. Phrasis Gallica: il vint droit au lieu.#
DIRIGERE Vox Agrimensorum: Dirigere limites, restituere, redresser les limites; in Novella
page 126, image: s0126
Theodosii et Valentin.+DIRMATIA Charta Kenulfi Regis Merciorum, qui floruit ann. 798.+
DIROCHEUM Gennadius in Cod. MS. Prudentii ex Bibliotheca Colbertina: Prudentius vir saecularis, litteratus, et eruditus composuit dirocheum de toto veteri et novo Testamento, personis exceptis.+
DIRODINUS Vide Rhodinus:#
DIRUBERE Obstupere, in Gloss. Arabico-Lat.#
DIRUPARE Anonym. Barensis in Chron. an. 1034.+
DIRWY vox Wallica, Mulcta, mulctatio, poena pecuniaria, Boxhornio, in Lexico Wallico. Occurrit in Legibus Hoëli Boni Regis Walliae c. 10. 25.#
DISADVOCARE Inficiari, non agnoscere. Gall. Des-advouer. Radulfus de Hengham in Summa magna c. 4.+
DISAEQUARE Aequare. Vita S. Antidii Archiepise. Vesontini c. 7. Sed parvi pendentes coepta, primis certabant disaequare ultima.#
DISBANNIRE [Disbandire], Bannum revocare, Laver le ban. Charta Guillelmi Archiep.+
page 127, image: s0127
DISBRIGARE Vide Briga.#
DISBULLARE idem quod Dissigillare, bullam auferre. Charta an. 1238.+
DISCALDATUS Refrigeratus. Anonym. de Gestis Friderici II.+
DISCALIGATUS Discalceatus. Th. Walsingham. p. 248. Dicentes, nequaquam debere Regem adire tales discaligatos ribaldos, etc.#
DISCANTUS [Discantare]. Ugutio: Decantare est valde cantare. Discantare, Glossar. Gr. Lat. Reg. Cod. 85.+
DISCAPIA Vetus Charta apud Baldric. Noviom. l. 1. c. 52.+
DISCAPILLARE Capillos avellere, radere, vel disjicere, et miscere: Gallis decheveler. Lex Burgund.+
DISCARGARE Onus deponere, exonerare, Gallis, descharger. Lex Salica tit. 29. §. 21.+
DISCARICARE idem quod discargare, de carro onus deponere.+
page 128, image: s0128
DISCARRARE Vide Discargare.#
DISCEDERE pro decedere, mori, apud Fredegar. cap. 54.#
DISCENS Discipulus. S. Columbanus Epist. 3.+
DISCERNENTES Lex Wisigothorum lib. 12. tit. 2. §. 2.+
DISCEREURA ex Gallico Deschirure, Laceratio: deschirer, lacerare, quasi deschairer, carnem avellere, lacerare. Inquesta anni 1270.+
DISCESSOR Decessor, praedecessor, vel certe qui decessit, et obiit. Vide Canones Hibern. l. 41. c. 30.#
DISCIFER Dapifer, Maitre d'hostel, Senescallus, Gloss. Saxon. Aelfrici: Discifer, vel Discoforus: Oi [gap: special sign] c [gap: special sign] en. i. Dapifer.#
DISCOPHORUS eadem notione, apud Aelfricum, et Guibertum lib. 3. de Vita sua cap. 9.+
page 129, image: s0129
DISCINCTA Vestis absque cingulo, diffibulata, suprema nempe, et quae aliis superinduitur.+
DISCINGERE Dirimere, decidere lites. Vetus inscriptio: Ter vice qui sacra discinxit jurgia judex.+
DISCIPLINA apud Monachos, est flagellatio, interdum virgae ipsae, quibus flagellantur.+
page 130, image: s0130
DISCIPLINATUS moribus bonis disciplinae beneficio praeditus Juvenis disciplinatus, apud Caesasarium lib. 1. Miracul. c. 3.+
DISCIPULARE edocere: Discipulati, edocti, in Glossis Isid.#
DISCIPULATUS officium, ministerium. Chronic. S. Michaëlis Virdun.+
DISCIRCULARE a circuli rotunditate se movere. Will. Britto lib. 7. Philipp.+
DISCLAMARE Vide Clamare.#
DISCLAUDERE quod clausum est, aperire: Desclorre. Gloss. Aelfrici: Discludo, ic todaele, divido.+
page 131, image: s0131
DISCOLARE effluere, dimanare, Gall. Decouler. Charta an. 1180.+
DISCOLATUS Papias: Coloni, sunt cultores advenae - alienum agrum locatum colentes, ac debentes conditionem genitali solo, propter agri culturam, sub dominio possessoris, pro eo quod discolatus est fundus.+
DISCOLORARE Glossae MSS. ad Concil. Sardicense can. 17.+
DISCOMMUNICANTES qui cum caeteris fidelibus non communicant, nec oblationes una cum iis offerunt. Concilium Arelat. II. sub Siricio PP. c. 10.+
DISCONFICERE ex Gallico desconfire, hostes conficere, debellare, prosternere.+
DISCONSUTUS Dissutus, Gallis, descousu. Capitula Ludovici Imp. Addit. 1. cap. 61.+
DISCONVENIRE non convenire, disconvenir. Frontinus de Limit. agror.+
DISCOOPERIRE Detegere: Gallis, descouvrir. Bromptonus: Vultus capitis abscissi discooperiatur. Idem: Vultum habens discoopertum.#
DISCOPHORUS Vide Discifer.#
DISCOPULARE Canum Venaticorum copulas solvere, ut in praedam irruant: Galli dicunt,
page 132, image: s0132
DISCORDIOSE Facundus Hermianensis l. 10. c. 2. Et quod crudeliter et discordiose fecerunt, emendare aliquando dignentur.#
DISCRASIS seu [discrasia], intemperies, [gap: Greek word(s)] . Discrasis et discrasia capitis, non semel in Chronico Windesem. lib. 2. c. 38. 46. et Discrasiatus c. 32. 55.#
DISCREDERE Vide Decredere.#
DISCRESCERE pro decrescere: [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
DISCRETAE in Monasteriis Sanctimonialium, quibus rerum secretiorum incumbit cura, quae ad secretiora consilia admittuntur: ut fratres maturi, in virorum.+
DISCRIMEN Discriminale. Gloss. Lat. Gr. Discrimen. [gap: Greek word(s)] .+
DISCRIMINARE periclitari, in discrimen venire. Itinerarium S. Willibaldi n. 8.+
DISCULPARE Disculper. Culpam amovere. Vita S. Antidii Archiepisc. Bisonticensis c. 4. Cumque ille tanti criminis se se reum disculparet.#
DISCUPERE Malum, perniciem alicui cupere. Gallis, souhaiter du mal a quelqu'un.+
page 133, image: s0133
DISCURRERE dicuntur Missi, qui mittuntur in provincias, qui inde Missi discurrentes passim appellantur.+
DISCURSUS Sermocinatio, verbositas. Gall. Discours. Carolus M. in praefat. libr. in Synod.+
DISCUS Capitulare de Villis c. 24.+
DISCUSSORES dicti Cognitores et disceptatores rerum fiscalium, ab aliis tractatarum, seu, qui in provincias extra ordinem mittebantur, examinaturi et inquisituri, quid tributorum nomine exactum esset, quid in reliquis residere, quique adeo provinciales ad reliquorum solutionem cogerent, de quibus plene in C. Th. et Just. tit. de Discussorib. qui non alii videntur ab inspectoribus, de quibus suo loco. Gl. Isid. Discussor, examinator. Gl. Lat. Gr. Discussor, [gap: Greek word(s)] . Discussio, [gap: Greek word(s)] . Senator. l. 4. Ep. 38.+
DISDONARE Isidoro in Gloss. Diversa donare.#
DISENSOR [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Graec. Lat. qui ab alio dissentit.#
DISERTARI disertum velle videri. Acta Martyrii S. Theodoriti: Julianus dixit: Disertaris, sacrilege, tanquam ab Athenis nuper adveneris.#
DISERTITUDO Eloquentia, scientia. Eulogius I. 3. Memor. SS. c. 2.+
DISERTOR Sophista, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
DISFACERE Vide Diffacere.#
DISFILATUS Equus, in Statutis Mediolan. 2. part. p. 487.#
DISFOEDERATUS Foedere solutus, apud Erkempertum in Hist. Longob. p. 69.#
DISFORTIARE Vide Deforciare Difforciare.#
page 134, image: s0134
DISGAGIARE [disuagiare], ex Gallico Desgager. Tabularium S. Aegidii Pontis Audomari: Frat res de S. Egidio dissuagiaverunt domum et hortos Engerranni. Vide Gagium, Deguadiare.#
DISGRATIA Offensio, infortunium, ex Gallico disgrace. Guillelmus de Podio Laurentii cap. 1.+
DISGRUERE Disconvenire, discordare. Jo. de Janua.#
DISGRESSARI pro digredi. Utitur Alanus de Insulis in Planctu naturae p. 301.#
DISHAEREDITARE Vide Dehaereditare.#
DISHONORARE Vide Dehonorare.#
DISHYPATUS Vide Disspatus.#
DISLAUDARE Vide Laudare.#
DISLIGARE in Charta Italica an. 1287. ap. Bolandum 20. Martii, et Jo. de Janua: nostris deslier. Est etiam.#
DISLOQUI Incogitanter, imprudenter et inepte loqui et fabulari. Eckehardus Junior de Casibus S. Galli c. 14. p. 98.+
DISMANARE et [Dismannire]. Formula vetus ap. Bignon. Ut neque vos, neque juniores atque successores vestri ipsum pro hoc inquietare, nec dismanare non praesumatis, nec facere dimittatis.+
DISMASATUS Vide Amasatus.#
DISMEMBRARE Vide Demembrare.#
DISMILITARE A militia removere, degradare, proprie ordinem Militarem auferre, Oster la Chevalerie.+
DISNARE Papias: Jantare, disnare dicitur vulgo. Gallis, disner. [gap: Greek word(s)] , deducit vir doct. ad 14.+
DISOMUM Vide Bisomum.#
DISORDONARE Statutum revocare, Gallis desordonner. Capitula Caroli C. tit. 43. §. 3.+
DISPALARE in diversum tollere, in Gloss. Arab. Lat.#
DISPARAGARE Ea invaluit jam ab olim, non apud Francos modo; sed et apud exteras omnes ferme nationes, consuetudo, ut viri nobiles in matrimoniis uxores sibi adjungerent, simili natalium splendore illustres, ne si abjectae conditionis foeminis commiscerentur, generis nobilitatem turpi commercio commacularent. et ut ait Novella Theod. de Mulierib.+
page 136, image: s0136
DISPARILIARE Distribuere, in Gloss. Arabico-Lat. Nos dicimus despareiller; sed alia notione.#
DISPATRIARE De patria exire, peregre proficisci, Galli dicunt desparser.+
page 137, image: s0137
DISPECCARE Isidorus in Gloss. dispeccatis, decoriatis.+
DISPECTUS Vide Despectus DESPECTIO.#
DISPENDERE Expendere, dilapidare. Capitula Caroli C. tit. 16. c. 5.+
DISPENDIOSUS Damnosus, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
DISPENSA Expensi ratio, sumptus. Glossae vett. Barthii: Impendium, dispeusa. Will. Brito in Vocabul. MS. Dispensa, expensa. Eginhardus Epist. 13.+
DISPENSARE Gall. Despenser. Gloss. Lat. Gr. Dispensat, [gap: Greek word(s)] .+
DISPENSARIUS idem, qui infra Dispensator. Gall. Despensier, Anglis Spencer. Occurrit in Fleta lib. 2. cap. 72. §. 17.#
page 138, image: s0138
DISPENSATIO Dei dispositio et providentia, quâ vocare gentes ad verum Dei cultum, et universum humanum genus per Incarnationem, Nativitatem, Mortem et Resurrectionem Christi salvum praestare decrevit.+
DISPENSATOR qui expensa et accepta compensat et impendit. Gloss. Gr. Lat. Dispensator, [gap: Greek word(s)] .+
page 139, image: s0139
DISPERSONARE [Depersonare], Injuria afficere, verbis injuriosis dehonestare.+
DISPESSUS Capitula Ludovici Pii et Lotharii an. 821. Deinde in nostro regno beneficium non habeat, et alodis ejus dispessis vocibus in bannum mittatur#
DISPICULARE Sagittare. Papias: Spicula emittere.#
DISPIGNORARE idem quod disvadiare, Desgager, pignus reluere. Lex Longob. lib. 1. tit. 23. §. 2.+
DISPILARE compilare, expilare, [gap: Greek word(s)] , in Glossar. Graec. Lat.#
DISPISCARE Contra jus et fas piscari in aliorum vivariis. Charta Alfonsi VII. Regis Hispaniae aerae 1152.+
DISPLACENTIA Molestia, offensa, Gall. Desplaisance, desplaisir.+
page 140, image: s0140
DISPLACIDUS Morosus. Gloss. Isid. Addit Papias, inconveniens.#
DISPOLIATUS Dispolium. Vide Despoliare.#
DISPOSITIO Charta Ordonii Regis Hispan. aerae 960.+
DISPOSITIONES Administrationes, magistratus apud Lactantium de Mortib. Persec. p. 32.+
DISPOSITUM Animi decretum, statutum, consilium, arbitrium, dessein, intention, disposition. Lex Wisigothorum lib. 6. tit. 5. §. 16.+
DISPOSITUS Vide Despotus.#
DISPUDITUM Puduit, Rubor fuit. Papias.#
DISPUNGERE Gloss. Isid. et Papias: Dispungere, donare. Dispunctores, qui dona militibus erogant. Vide-Juris-Cons.#
DISPUTARE Asserere. Willelm. Brito lib. 11. Philipp.#
page 141, image: s0141
DISPUTATIO Collatio Monachorum. Regula S. Pachomii cap. 21.+
DISRATIONARE Vide Derationare, Ratio.#
DISRECITARE de aliquo detrahere. Baldricus in Gestis Alberonis Arch. Trevirensis: Dicitur quoque quod aliquando Regi et exercitui ejus formam simulans contracti, et sedens in asino occurrit, et a Regina quinque solidos in eleemosynam recepit, et in itinere longius comitatus processum, sub specie mendici, Regis sub mensa locatus, audierit plurima Regem ipsum cum Regina, et cum aliis suis fidelibus loquentem de his, quae contra Papam machinatus erat, atque inter caetera de insidiis contra ipsum Alberonem disrecitantem, et quae viae ipsi, Romam tendenti, essent interclusae, etc.#
DISROBARE Vide Derobare.#
DISSAISIRE Dissaisina. Vide Saisire.#
DISSELLATI Equi, Sella exuti, in Gestis Consulum Andegavensium cap. 13. n. 5.#
DISSERTOR Interpres, Commentator. Vita S. Hieronymi, edita a Mabillonio: Sacrae bibliothecae Scrutator, (i. e. Sacrae Scripturae Interpres,) divinorum dissertor voluminum, etc.#
DISSICIO pro disseco. Jo. de Janua: Dissicere, removere, separare: componitur a dis, et secare.+
DISSIDO IS, pro dissideo. S. Gregorius lib. 4.+
DISSIGNARE pro Dissaisire, seu extra saisinam ponere. Ita in veteri Chartâ Italica apud Ughellum tom. 7. p. 571. nisi mendum subsit.#
DISSIGILLARE Ugutio: Dissigillare, diversis modis sigillare, vel sigillum removere.#
DISSIPATUS seu [Dishypatus], Dignitas in Imperio CP. cujus mentio in aliquot Chartis Italicis apud Ughellum tom. 7.+
page 142, image: s0142
DISSITUDO Distantia, intervallum, vox efsicta ex dissitus.+
DISSOCIANTIA Discordia, jurgium, in Charta ann. 825.+
DISSOLUTI Vetus Interpres Juvenalis Sat. 2. Tunicati susc. Gracchi, qui toga deposita, qua utebantur. Hinc Lanistae, vel dissoluti dicuntur.#
DISSORTES seu [dissors]. Gloss. Lat. Gr. Dissortes, [gap: Greek word(s)] .+
DISTEGUM Aedes, vel aedificium, constans duabus stegis, qua voce usus est Plautus.+
DISTEIN vel [Distain], Praefectus, Praepositus, Oeconomus, Censor, Arbitrarius. Ita Boxhornius. Occurrit in Legibus Hoëli Boni Principis Walliae cap. 1. 31.#
DISTEMPERARE Diluere, macerare, liquare: Gallis, Destremper.+
page 143, image: s0143
DISTERMINIUM Spatium temporis, mora interposita.+
DISTINARE Repellere: sed destinare, est deputare. Iso Magister in Glossis.#
DISTOLLERE Vetus Charta to. 3. Hist. Pergamensis p. 192.+
DISTORNATUS Gall. Destourne. Distornare, divertere. Regiam Majestatem. lib. 2. c. 7. §. 1. In aquis distornatis a recto cursu.#
DISTRACTARE Distrahere, in Gloss. Arab. Lat.#
DISTRATUS Equus, cui stratura tollitur, seu sella.+
DISTRIBUTOR Executor testamentarius, in veteri Charta apud Ughellum tom. 7. Ital. sacrae pag. 566. Vide Erogator.#
DISTRICTUM Via stricta, claustra, montium fauces, clausae, clausurae.+
DISTRIGARE Vide Destrigare DESTRICARE.#
DISTRINGERE [Districtio, Districtus], etc. Cum severitate punire, coërcere, animadvertere.+
page 146, image: s0146
DISTULA [gap: Greek word(s)] , Gloss. Graec. Lat.#
DISTURBARE Avertere, Gallis, certe Picardis, detourber, quod puriores Franci dicunt detourner.+
DISTURBIUM Interturbatio, impedimentum, Anglis, disturbe, Gallis, destourbier.+
page 147, image: s0147
DISVADIARE Divadiare. Vide Vadium.#
DISVESTIRE Vide Vestire.#
DIVALIS Lex, Praeceptum divale, sanctio divalis, pro Edicto Imperatoris, non semel in Cod. Th. et Just.#
DIUCETIN Vide Dioecetes.#
DIVENTUM Epistola Michaëlis Imp. in Conventu Parisiensi ann. 530.+
DIVERGIA aquarum, quae aliis [divortia] dicuntur: ut Ciceroni in Ep. ad Caelium, et Sidonio Carm. 22.+
DIVERSICLINIUM Locus, ubi diversae viae conjunguntur, quia illuc diversae viae acclinantur, vel quia illic via inclinatur ad diversa, quod aliter Graece dicitur, hoc Eteroclitum: Ita Joan. de Janua. Glossae. Isid. Diversiclinia, heteroelita.+
DIVERSIONES vox Medicorum. Gariopontus lib. 2. cap. 13. In somnis diversiones ex pulmonibus veniunt, etc.#
DIVERSORES Hospites. Papias.#
DIVERSORIARIUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Codex MS. diversorianus habet. Alibi: [gap: Greek word(s)] , Diversoriarius, stabularius, caupo.+
DIVERSUS Varius Gallis, divers Papias: Diversus, pro vario.+
DIVEXUS pro devexus, occurrit apud Aldhelmum de Laude Virginum c. 14. et 15.#
DIVIDENTES Vide Divisio.#
DIVIDERE Vide Divisa.#
DIVINACULA Sortes. Papias.#
DIVINALIS Dicitur, quando ineffabilem naturam Dei, aut spirituales treaturas ex aliqua profundissimae qualitate disserimus. Papias.#
DIVINATIO Epilepsia, caducus, seu sacer morbus. Constantinus African. lib. 1. de melancholia p. 290.+
DIVINUS Ariolus, Augut: Indovino, Italis, Devin, nostris. Gl. Lat. Gr. Divinum, [gap: Greek word(s)] .+
page 148, image: s0148
DIVISA Divisio bonorum, quae fit inter haeredes per testamentum: unde et ipsum testamentum Divisa dicitur.+
page 149, image: s0149
DIVISIO Tabularium Lascarrensis Ecclesiae ann. 1101.+
DIVISOR qui dapes in mensa dividit, dissecat Gl. Graec. Lat. [gap: Greek word(s)] , Divisor.+
DIVISORIUM Cella ab aliis divisa, i. de Janua.#
DIVITES homines. Vide Rici homines.#
page 150, image: s0150
DIVITIOSITAS Copiositas. Ugutio.#
DIVITIOSUS Copiosus, plenus divitiis: Divitiositas, copiositas. Jo. de Janua. Divitior dixit Terentius in Phorm.#
DIVONA Fons Deorum, idiomate veterum Gallorum. Ausonius in Burdigala:+
DIURNALIS [gap: Greek word(s)] in Gloss. Lat. Gr.#
DIURNARII qui diurna conscribebant, efficiebant, et quod dietim fiebat, vel decernebatur, in Diaria describebant.+
DIURNARE diem exigere, morari, nostris sejourner. Adelbodus de Gestis S. Henrici Imp. pag. 446.+
DIUTINARE perseverare, in veteri Lectionario Asturicensi, ubi de S. Dominico Calceatensi.#
DIUTURNUS usu diuturno peritus. Ammianus lib. 16.+
DIUTURNA Modus agri, qui alias Jornale et Dies etc. Tabularium Monasterii S. Andreae Viennensis:+
page 151, image: s0151
DIUTURNIUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. MS. Editum, diuturnum habet.+
DIVUS Joan. Sarisberiensis lib. 3. Policrat. cap. 10.+
DOANAE [Doana] et [Duana], aedes, in quibus fiscales reditus, vectigalia, portoria, et caetera id genus tributa pro mercibus, et mercium transvectione inferuntur.+
DOBLA Vide Duplareum.#
DOCHA Vide Doga.#
DOCIBILIS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Graec. Lat. Gloss. Lat. Graec. Docibilis, [gap: Greek word(s)] .+
page 152, image: s0152
DOCTICANUS Papiae, qui docte canit.#
DOCTILOQUIUM doctum eloquium, Ugutioni.#
DOCRUM Charta Gennadii Episcopi Astoricensis aerae 953.+
DOCTOR Dignitas in Clero et Ecclesia, cui ex officio incumbebat docere plebem.+
page 153, image: s0153
DOCTRINARE Docere, instruere. Ebrardus Bcu???iensis in Graecismo cap. 14.#
DOCTRINUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Schola publica.#
DOCTUS Docti homines, quos vulgo Probos dicimus.+
DOCUMENTA Tabulae, Chartae, instrumenta, quibus praediorum rerumve aliarum jus firmatur.+
DOCUMENTATIO Admonitio, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
DODARIUM Vide Dotarium.#
DODUS Abbo Monach. lib. 2. de Bello Parisiaco.+
DOGA Fossa, Gallis Douve. Gregor. Turon. lib. 1. Miracul. c. 25.+
DOGMATICUS doctus, sagax, prudens, sophisticus, etc, J. de Janua. Gl. Lat. Gall. Dogmaticus, enseignez, sage.#
DOGMATISMUS [gap: Greek word(s)] , Dissertatio, docendi ars. Rusticus S. E. R. Diaconus Card. contra Acephalos: Saepe proposui taciturnitatem praehonorare dogmatismo.#
DOGMATISTA Gloss. Saxon. Aelfrici: Dogmatista, La [gap: special sign] eo [gap: special sign] . i. Doctor. Gloss. Lat. Gall. [Dogmatizo], Enseigner.+
DOHA in Regesto 49. Chartophylacii Regii.+
page 154, image: s0154
DOITKYNS monetae Anglicae species. Vide Galihalpens.#
DOLAE Anglis Doles, a Saxonico [gap: special sign] ael, pars, portio, a [gap: special sign] aelan, dividere distribuere.+
DOLABRUM Securis, apud Thwrocz. in Stephano Rege Hung. c. 26.+
DOLATICUM argentum, politum. Anastasius in S. Silvestro: - Fastigium - ex argento dolatico.#
DOLATORIA Dolabra, Gallis Doloire.+
DOLATORIUM locus, in quo dolatur, Ugutioni et Joanni de Janua.#
DOLBA Eucherius Lugdunensis, de variis vocabulis: Eruca, quam vulgo Dolbam vocant.#
DOLG Vulnus, a Saxonico [gap: special sign] olh,, et [gap: special sign] ol [gap: special sign] , eadem notione. Caput leg. Sax. 22.+
DOLIA dolor, ex Italico, doglio. Occurrit in Miraculis B. Simonis Tudertini n. 24.#
DOLIDUS Molestus. Vide Caelium Aurelian. lib. 3. Acut. cap. 3.#
DOLIUM cordis, pro Cordolium. Commodianus Instr. 73.+
DOLIUM Charta anni 1199. apud Gariellum in Episcopis Magalonensibus p. 181.+
page 155, image: s0155
DOLOROSUS Tristis, moestus, lugubris, dolorem ingerens, Italis doloroso. Utuntur Petrus de Virieis l. 4. Epist. 16. Historia Cortusior lib. 1. cap. 7. etc.#
DOLUS pro Dolor. Vide Savaronem ad Sidon. lib. 5. Epist. 3.#
DOMA Domus, ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Hesychius: [gap: Greek word(s)] .+
page 156, image: s0156
DOMALIS Charta Alemannica Goldastina 15.+
DOMATIM per singulas domos. Gobelinus Persona in Cosmodromio aetate 6. c. 70. Et fecerunt statutum illud - domatim publice intimare.#
DOMBEC Liber judicialis Anglo - Saxonum, quorum lingua [gap: special sign] om judicium, bec librum significat.+
DOMEJARE Vide Domneare.#
DOMESDEI Tabulae Censuales totius Angliae, sive Anglicani Imperii Breviarium, vel Notitia, duobus voluminibus totius Regni Angliae descriptionem continens, in qua, quot Rex ipse, vel quisquis alius in unoquoque Comitatu agrorum jugera, quas silvas, prata, qua clientelaris juris formula, quot servos, quibusve servitiis obstrictos, quot vassallos, denique quantos proventus annuos haberet, atque id genus alia, provincialium aliquot, qui ad hoc munus jutati, fide describuntur: Atque ut verbis Will. Britonis utar lib. 4. Philipp. p. 145.+
page 157, image: s0157
DOMESTICARE Mansuefacere. Leges Bajwar. tit. 20. §. 6.+
DOMESTICI Quorum apud Romanos munus fuit Imperatorii corporis custodia.+
page 161, image: s0161
DOMICELLUS [Domnicellus], diminutivum a Domnus.+
page 163, image: s0163
DOMICELLAE universim dictae filiae Principum, Magnatum, Baronum, et Militum, innuptae. Quemadmodum enim istorum filii, qui nondum ad Militarem ordinem provecti fuerant, Domicelli tantum, ita et eorum filiae, Domicellae indigitabantur, cum Baronum et Militum uxores Dominae, uti conjuges Domini, vocarentur. Apud Bromptonum ann. 1000.+
page 164, image: s0164
DOMICIALIS Vide Doma.#
DOMICUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr.#
DOMIGENA Vernaculus, indigena. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Vernus, vernaculus, domi natus.+
DOMIGERIUM ex Gallico et Anglico danger, periculum.+
page 165, image: s0165
DOMINA nude, Deipara; hinc Missa de Domina, non semel in Chronico Archiepisc.+
DOMINA Machinae bellicae species. Richardus de S. Germano in Chron. an. 1239. Ingeniaque, Biddae, Dominae, et Mangonelli fiunt, Imperatore mandante.#
DOMINAEDIUS [Domnadius], promiscue, [gap: Greek word(s)] , apud Palladium in Vita Chrysostomi pag. 202.+
DOMINALIS Invincibilis, in Gloss. Arabico-Lat.+
DOMINATIO Proprietas. Gl. Lat. Gr. Dominatio, [gap: Greek word(s)] .+
page 166, image: s0166
DOMINELLUS Domicellus; et Domicella et Dominella, a Dominus. Ugutio.#
DOMINICARIUS Vide Dominicus Dominicum.#
DOMINICA seu dies Dominicus, qui Christopotissimum dicatus est apud Christianos, Graecis [gap: Greek word(s)] , quae et [gap: Greek word(s)] , dicitur S. Ignatio in Epist. ad Magnesianos n. 9.+
page 172, image: s0172
DOMINICAE literae. Conciliabulum Sardicense sub Julio I.+
DOMINICALIS Concilium Autisiodorense c. 42.+
page 173, image: s0173
DOMINICUM Ecclesia, Aedes sacra Domino, seu Deo. Glossae veteres: Dominicum, [gap: Greek word(s)] . S. Cyprianus de Opera et Eleemos. In dominicum sine sacrisicio venis? Idem Epist. 33.+
DOMINICUM Sacrificium mysticum, Missa.+
page 174, image: s0174
DOMINICUM [Dominicale], [Dominicare], [Dominicus], [Dominicarius], etc.#
page 177, image: s0177
DOMINIUM alias [Domanium] et [Dominicum], Gall. Domatine.+
DOMINISSIMUS pro Dominus, in aliquot Chartis Hispanicis.+
DOMINOSUS Imperiosus homo, scilicet magna auctoritatis, Ugutioni. Vide Dominiosus Dominium.#
DOMINULUS in l. 41. §. testamento, D. de Legat. 3.#
DOMINUS pro Deus, [gap: Greek word(s)] , occurrit passim in libris sacris. Unde forte Itali Domenedio, Galli nostri Damedieu dixerunt, id est, Dominus Deus.+
page 179, image: s0179
DOMISTADIUM [Domistatio], Teutonice Huystede, quasi domus locus; huys enim est Domus, stede, locus, statio: ut hoffstede Villa, quasi hobae statio.+
page 180, image: s0180
DOMITEXTILE Testamentum S. Remigii apud Flodoardum: Dono ei domitextilis casulam subtilem, et aliam pleniorem. Forte auritextilis.#
DOMITIALIS Domesticus. Herkempertus in Hist. Longob. p. 75. Domitialis res ablata est reddita.#
DOMNUS Apud Scriptores aevi medii venerationem praecipuam habere appellationem Domni, apice uno ex Domini voce rejecto, observarunt pridem viri docti, et tribui vulgo Ecclesiastica dignitate fungentibus ac vitae Sanctitate insignibus.+
page 181, image: s0181
DOMNEARE Italis Donneare, quasi doneggiare, cortegiar e servir donne: Cum Domnis, seu Domicellis versari.+
DOMNAEDIUS Vide Dominaedius.#
DOMNICELLUS Vide Domicellus.#
DOMNIO Vide Dunjo.#
DOMNULA diminutivum a Domna.+
DOMUCIARE Vide Domneare.#
DOMUS Domus culta, Praedium domo ad commanendum colonis apta instructum: nos Ferme, vocamus.+
page 182, image: s0182
DONA Capitulare Caroli M. ann. 807.+
page 183, image: s0183
DONALE pro Donum, Donativum. Rigordus ann. 1201. Potentioribus imperii per multa et magna donalia sibi ascitis.#
DONATICA [Donaticus]. Ugutio:+
DONATOR Legulejis Anglis Donor, qui donat praedia vel tenementa alteri ad talliam: is autem cui donantur, dicitur iisdem Donee. Ita Rastallus.#
DONATI in quibusdam provinciis Nothi ac Spurii appellati.+
DONATI dicti Laici, qui se se et bona sua Monasteriis donabant et offerebant, de quibus multa observamus in voce Oblati.+
DONEC Nisi. Rigordus an. 1190. Ille vero respondit, quod transire non poterat donec in Augusto.#
DONESIA Doneta. Charta Ricardi I. Regis Angl. in Regesto Philippi Augusti Herouvalliano fol. 89. et apud Chopin. 1. 3. de Sacra polit. tit. 7. §. 5.+
DONGIO Vide Dunjo.#
DONICATUS Vide Dominicus Dominicum.#
DONIQUIES Donec. Vetus Inscriptio 607. 1. Doniquies locus, quem emerant, aedificaretur.#
DONITUM pro Donatio, in Praecepto Caroli M. pro Hispanis edito a V. Cl. Steph. Baluzio.#
DONNECALE Vide Dominicus Dominicum.#
DONNA Domina. Statuta Venetorum ann. 1242. lib. 4. c. 15.+
DONNULA Vide Domna Domnus.#
DONUM Corpus Christi mysticum, quod
page 184, image: s0184
offertur in Missae sacrificio:+
page 185, image: s0185
DORETUS Mensura annonaria. Charta Alienorae Comitissae S. Quintini an. 1193. in M. Pastorali Eccl. Paris. lib. 13. ch. 1.+
DORINA Theloneum S. Bertini, in Tabul. ejusdem Monasterii:+
DORMIRE Coire. In Concilio Vermeriensi anno 752. cap. 10. 11. 12. etc.+
page 187, image: s0187
DORMITORIUM Genus vestis, quam induebant cum cubitum ibant.+
DORSALE Pallium, sive aulaeum, quod parietibus appenditur, sic dictum, quod sedenti ad dorsum appensum sit.+ [Dossale]
page 188, image: s0188
DORSILOQUIUM Mendacium. Eckeardus Junior de Casibus S. Galli cap. 3. pag. 53.+
page 189, image: s0189
DORSIPALLIUM Vide Dorsale.#
DORSUM redimere, Data pecunia se a virgis vel fustuario liberare, in Lege Salica tit. 43.+
DORTORARIUS Monachus, qui Dormitorii (du dortoir) curam habet, in Statutis Ordinis de Sempringham.#
DORX Dama. Dorcades dicunt Latini a Gr. [gap: Greek word(s)] . Gloss. Graec. Lat. [gap: Greek word(s)] , Dama, capreola. Gratius in Cynegetico:#
DOS secundum leges Romanas, proprie appellatur id, quod a muliere datur viro, quod vulgariter dicitur Maritagium.+
DOS [gap: Greek word(s)] , Donatio propter nuptias uxori a marito facta, quae jure Gothorum decima pars erat bonorum mariti, Longobardorum quarta, lib. 1. tit. 4.+
page 192, image: s0192
DOSINUS vel [Cinereus] color, Saxonice a [gap: special sign] e [gap: special sign] un dictus, in Gloss. Aelfrici: id est Asininus.+
DOSSAGIUM Praestationis species.+
DOSSALE Vide Dorsale.#
DOSSERUM Corbis dossuaria, quae dorso ab homine geritur, Anglis a dosser, Gallis hotte, panier a dos.+
DOTALITIUM dos, vel dotis precium, Joanni de Janua.+
DOTARIUM quod nostris Doarium, seu doiiaire, dotalitium.+
DOUANA Vide Doana Doanae.#
DOUTA idem quod tolta, Gallis toulte vel toute, injusta exactio.+
DOXIFICARE glorificare, in Glossis MSS. vox hybrida, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , et facere.#
DOXOLOGIA Vita metrica S. Eusebiae Abbatissae Hamaticensis n. 7.#
page 193, image: s0193
DRACO Stante Romanorum Augustorum Imperio, inter varia, quae in acie deferri solebant, vexilla, quaedam exstitere Draconum non vocabulo duntaxat; sed et effigie insignita, quae, ut Aquilae Legionum, ita et illa Cohortium signa erant, ut auctor est Vegetius lib. 1. c. 23. et Modestus de Vocab. rei milit.+
page 196, image: s0196
DRACONARIUS Ugutioni et Joanni de Janua, Vexillifer, qui fert vexillum, ubi est draco depictus.+
DRAGEIA ex Gall. dragee, Pastillus saccaratus. Acta Visitationis Simonis Archiep. Bituric. p. 235. Et biberunt cum domino, et de drageia comederunt.#
DRACUNCULUS Parvus draco, Joanni de Janua, ut et apud Lampridium: Ulceris vel cancri species.+
DRACUS Species daemonum, qui circa Rhodanum fluvium in Provincia visuntur forma hominis, et in cavernis mansionem habent: de his multa habet Gervasius Tilleberiensis in libro MS. de Otiis Imper.+
DRAGMA Vita S. Eusebiae Abbatissae Hamaticensis: Laurea condecorat caput, in quo lilia vernent, Pectore dragma micat, quam viva smaragdus inumbrat.+
DRAGULUM Jaculum. Odo Cluniacensis lib. 2. de Vita S. Geraldi cap. 29.+
DRAGUMANUS [Drogamundus, Drogmandus, Drogemannus, Drogomannus, Turquingens, Turchimannus].+
page 197, image: s0197
DRALHA Tributi species. Charta ann. 1350.+
DRAPPUS Pannus, Gallis Drap, Italis drappo: quae vox occurrit in Notis, quae Tyroni adscribuntur p. 161.+
page 198, image: s0198
DRAQUILI Manus invidi. Papias.#
DRASCUS Hordeum, sive Braserium coctum, postquam cerevisia inde expressa est: nos de la drague dicimus, Angli Draines et Draff.+
DRECTURA [Dretura]. Vide Directum.#
DRENCH [Drengus, Drengagium].+ Threngus
DRESSORIUM [Dressatorium], ex Gallico Dressoir, Abacus, tabula, ubi vasa reponuntur ad mensae ministerium: Anglis, Adresser.+
DREVA Leges Hoëli boni Regis Walliae: Drevae manipulorum unius vinculi de avena.#
DRICTUM [Drictura]. Vide Directum.#
DRINCELLEN Vide in Outhorn.#
DRINCLEAN Tributum pro potu; vox Saxon.+
page 199, image: s0199
DROITURA Vide Directum.#
DROMETARIUS Camelarius, qui ducit dromedos.+
DROMONES Naves cursariae, expediti cursus navigia.+
page 200, image: s0200
DROMUS via, semita, ex Gr. [gap: Greek word(s)] .+
DROSSATUS Praefectus provinciae, Theuton.+
DRUCHTE [Druthe], virgo pacta, sponsata, quae sponso fidem dedit, a Trewe, Germanno fides: seu drut, amicus.+
DRUCULA Vetus Charta in Metropoli Salisburgensi tom. 3. p. 224.+
DRUDARIA Charta MS. Willelmi Montispessulani Domini an. 1103.+
page 201, image: s0201
DRUDES [Drudi], voces ejusdem originis ac Druchte, de qua supra: fideles, fidi, amici, qui Domino obstricti sunt, quasi trudes, aut trudi: Germanis enim Treu, idem sonat, ut Trewe, fides.+
page 202, image: s0202
DRUNGUS Globus militum. Vegetius lib. 3. c. 16.+
page 203, image: s0203
DRUSUS patiens, aut rigidus, aut contumax, Gloss. Arabico-Lat. et Isid.#
DRUTHE Vide Druchte.#
DUA pro duo, neutr. plur. dixisse veteres, notum ex Quintiliano lib. 1. c. 9. et aliis.+
DUANA Vide Doanae.#
DUBBERIA Fleta lib. 2. c. 52. §. 35. De iis, qui duobus utuntur officiis, videlices? tanneriae et carnificis, vel officio scissoris et dubberiae.#
DUBINGENIOSUS ineptus, quasi vir dubii ingenii. Gloss. Lat. Gr. Dubingeniosus, [gap: Greek word(s)] .#
DUBITARE Acta Alexandri III. PP. an. 1169 Ego neque vos, neque excommunicationes vestras appretior, vel dubito unum ovum.+
DUCALE Gloss. Lat. Gr. Ducale [gap: Greek word(s)] .+
DUCALITER in morem Ducis, qui praecedit, apud Sidonium lib. 5. Epist. 13.#
DUCAMEN Ducatus. Glaber Rodulfus lib. 1. c. 5.+
DUCATOR a Ducare, pro ducere. Glossae Lat. Gr. Ducatores [gap: Greek word(s)] .+
page 204, image: s0204
DUCARIA Ductus aquae. Vetus Charta apud Ughellum tom. 3. p. 454.+
DUCARIUS Gloss. Lat. Gr. Ductarius, [gap: Greek word(s)] .+
DUCAS seu [Duccas], Graecis Byzantinis [gap: Greek word(s)] , Latinis Dux.+
DUCATOR Ductor, apud Tertullianum adversus Judaeos c. 13. S. Augustinum lib. 3.+
DUCATORIUM Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] , Ducator, hoc Ducatorium. Editum, [Ductum, Ductarium].#
DUCATRIX apud Apulejum l. 1. de Dogmate Platonis: Illae vero vitiorum ducatrices iracundia et libido.+
DUCATUS Magistratus, Praepositura.+ Ducatum
page 205, image: s0205
DUCENAE dignitas, cujus mentio est in Cod. Th. l. 3. de Cohortalib. l. 7. 8. 20. 21.+
DUCENARIUS Ugutioni lib. 2. c. 8. dicitur, qui duobus militum Centuriis praeerat, sicut uni Centurio.+
DUCIANUS qui ad Ducem spectat.+
DUCIBILIS qui facile duci et flecti potest.+
DUCICULUS [Duciolus, Ducillus], Epistomii vertibulum, seu paxillus ori Epistomii insertus: Douzi, Douzil, et Douzilia, Arvernis: le dosil ou faucet de la tonne, in Consuetudine Labourtensi tit. 7. art. 9.+
page 206, image: s0206
DUCILLA Ugutioni, Joanni de Janua, et Balbo, Parva Dux, vel Ducis filia.#
DUCILLUS Parvus Dux, Joanni de Janua. Vide Duciculus.#
DUCLIS Ducla, trium unciarum. Ita Glossae Arabico-Lat.#
DUCONES Vide Durcones.#
DUCTARIUM Gloss. Lat. Graec. Ductarium, [gap: Greek word(s)] . Ductarius, [gap: Greek word(s)] . Ductus, [gap: Greek word(s)] .#
DUCTILE Vide Ductus.#
DUCTILIS Ductileus. Jo. de Janua: Ductilis, a duco dicitur, unde Ductiliter, adverb. et Ductileus, lea, leum, Ducillus, la, lum.#
DUCTITIA Tributum, quod pro mercibus, quae educuntur et exportantur, penditur, pour les voitures.+
DUCTOR Dux, Dignitas Ducis, apud Paulum Warnefr. de Gestis Longob. lib. 2. c. 2. lib. 4. c. 46. lib. 5. c. 16. lib. 6. c. 1. 27. 44.+
DUCTRIX [Ducissa], Ducis uxor. Leo Ost. lib. 3. c. 60.+
page 207, image: s0207
DUCTUS Marculfus lib. 1. Form. 38.+
page 208, image: s0208
DUDENA pro duodena, Gallis Douzaine. Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] , Dudena, Duodecim. Editum [gap: Greek word(s)] , duodecima.#
DUELLIO Gloss. Isid. Duellio, Rebellis, ubi forte legendum Rebellio.+
DUELLIUM Bellum, proprie tyrannis.+
DUELLUM Monomachia, seu singulare certamem quo ambiguae disceptationes dirimebantur, quae ordinario judicio terminari non poterant.+
page 226, image: s0226
DUGALIA Jus Vicentin. lib. 1.+
DUITAS Duplicitas. Utitur Prudentius in Hamartigenia.#
DULA Famula, ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Gloss. Anglo-Sax. Aelfrici: Ancilla, serva, habra, vel Dula: Pyln.#
DULCIA Tragematia, [gap: Greek word(s)] , Bellaria: [gap: Greek word(s)] , Philoni lib. [gap: Greek word(s)] . p. 138.+
DULCIANA Musici cantus dulcioris species. Aimericus de Peyrato Abbas Moisiacensis in Vita Caroli M. in Cod. MS. 1343. Bibliothecae regiae fol. 81.#
DULCICIUM Genus panis melle conspersum, in Glossis MSS.#
DULCINISTAE Haeretici Valdensium sectarii, sic dicti a Dulcino Novariensi haeresiarcha, de quo S. Antoninus part. 3. tit. 21. c. 1. §. 2. et Blondus Dec. 2. lib. 9. sub an. 1307.#
DULCO Vinum dulce, in Glossis MSS. ad Alexandrum Jatrosophistam.#
DULCORARE Dulcem reddere. Papias: Dulcoratum, dulcedine repletum.+
page 227, image: s0227
DULCOROSUS Gallis Doucereux. Alvarus in Vita S. Eulogii Presb. n. 11. Undique fulgidus rediens, limpidus, dulcorosus, nectareus, -- emicabat omnibus.#
DULGERE Dulgtum facere, Deserere, gurpire. Veteres Annal. Fr. an. 756. c. 16.+
DUMA Fridericus II. Imp. l. 1. de Arte venandi c. 45.+
DUMEX Sella Equorum, in Glossis MSS.#
DUNA Vide Dunum.#
DUNELMENSE opus, seu Dunelmi urbis Episcopalis Angliae. Visitatio Thesaurariae aedis S. Pauli London. an. 1295.+
DUNJO Castellulum, minus propugnaculum, in duno seu colle aedificatum: unde nomen Donjon, in Consuct. Burbonensi art. 286.+
page 228, image: s0228
DUNSCLAGHEN Consuetudines Arkarum in Morinis ann. 1231.+
DUNUM [Dunus, Duna], vetere Gallorum lingua montem vel collem significat.+
DUODECIMA hora, quae et Vespra, Officium Ecclesiasticum, quod persolvitur hora duodecima, post nonam. Regula Magistri c. 54.+
DUODECIMVIRATUS Vide Juratores.#
DUODENA Duodecim viri juratores in indictamentis. Thomas Wasinghamus p. 276.+
page 229, image: s0229
DUODENARIA Acta Capitularia capituli Ecclesiae Lugdun. an. 1343. fol. 88.+
DUPIA Genus vasis, quod vulgo douve dicimus. Gloss. Lat. Gr. dupia, [gap: Greek word(s)] .#
DUPLA Durandus lib. 1. Ration. c. 4.+
DUPLAE Monctae species. Roderic. Sanctius part. 4. cap. 17.+
DUPLARE pro duplicare, nostris, doubbler, Italis dobblare duplum facere, Joanni de Janua. Gloss. Lat.+
DUPLARIUM Mensura liquidorum.+
DUPLERIUS Funale, Italis doppiere. Historia Cortusiorum lib. 7. cap. 10.+
DUPLEX aureus, Double d' or, nummus aureus Francicus. Vetus Regestum 20. April. 1340.+
DUPLEX Versipellis, esprit double, qui alia loquitur quam quae in mente habet. Utitur Gregorius M. lib. 8. Epist. 16. 52.#
DUPLICARIUS Joan. de Janua: Duplicarius, qui.
page 230, image: s0230
duabus partibus favet, frandulenius.+DUPLICATA idem quod Duploma, de qua voce mox. Raimundus de Capua in Vita S. Agnetis de Montepolitiano n. 48.+
DUPLODES ex Graeco [gap: Greek word(s)] , Gambesones, ni fallor. Liber Anglicus inscriptus Justice of peace, pag. 69.+
DUPLOMA et [Diploma] Gloss. Gr. Lat.+
DURANDAL Vide Durissimus.#
DURASUNA Firma pax; vox formata ex sona, quae Danis pacem et pactum sonat. Diploma Reinoldi Archicp. Col. an. 1166.+
DURCONES Navigia fluviatilia. Abbo lib. 1. de Obsid. Paris.#
DURICA Castra stationes navium, in Isid. Gloss.#
DURICORS Duri cordis, immitis, saevus. Utitur Gerardus Episcopus Camerensis in Epist. ad Archidiaconos Leodienses.#
DURIDO Durities. Charta Lusitanica aerae 904.+
DURILOQUIUM Verbum asperum. Hincmarus in Epistola ad Carolum Calvum Imp. Missorum tuorum duriloquiis.#
DURINARE Octavius Horatianus lib. 4.+
DURIO Qui dura est et perfricta fronte, impudens. Marius Mercator in lib. Subnotat. cap. 4. §. 3.+
DURISSIMUS Ita appellabatur spatha, vel ensis Willelmi sectoris ferri Comitis Inculismensis, apud Ademarum in Chronico: Cum Rege eorum Storim
page 231, image: s0231
singlari conflictu deluctans, ense curto, nomine Durissimo, quem Walander Faber cuderat, etc.+DURPILUM Vestibulum, limen. Lex Salica tit. 61.+
DURSLEGI Verbera sine vulnere, a Germ. durre, siccus et slege, plaga, verbera, quasi sicca verbera. Ictus orbos vocarunt nostri. Lex Frison tit. 22.+
DURSUS Piscis species. Smaragdus in Grammatica MS. Piscis species sunt hae, esox, dursus, alausa, tructa, lampreda, et reliqua.#
DURUS Duraria. Gloss. MS. Regium Cod. 1197. Durus, servus. Duraria, Ancilla. Forte Dulus et Dularia scribendum fuit, ex Gr. [gap: Greek word(s)] .#
DUSII Isidorus in Gloss. Dusius, Daemon. Idem lib. 8.+
page 232, image: s0232
DUSTIE-FOOTE Vide Pede pulverosus.#
DUX sub Constantino M. qui [gap: Greek word(s)] , inquit Zozimus lib. 2.+
page 233/234, image: s0233
[gap: text of the DUX entry]
page 233/234, image: s0234
E.
E LITTERA numeralis, quae 250. designat. Unde versus:
E quoque ducentos, et quinquaginta tenebit.+
EADELING Vide Adalingus.#
EAHTAYN Leges Ethelredi Regis Angl. cap. 6.+
EALAHUS Anglo-Saxonibus, Caupona, vel popina: ab Eale, cervisia, et hu [gap: special sign] , domus: unde Anglis Alehouyse, pro compotationis domo.+
EALSCOP Cerevisiae confector, Cerevisiarius: vox Anglo-Saxonica.+
EASTINTUS Natus ex Orientali plaga, a Saxon.+
EBBA Refluxus, recessus maris, Anglis Ebbe.+
EBEDIU Tributum Cambrobritannis notum, quod Nobilium haeredes Capitali provinciae Domino post mortem antecessorum suorum pendunt, adeundi patrimonii causâ, quod nostris Relevium.+
EBEREMURDRUM vel [Aberemurdrum], Murdrum manifestum, seu apertum murdrum: a Saxonico aebe [gap: special sign] e, id est, probatum, vel manifestum, et mo [gap: special sign] , murdrum, homicidium.+
EBIYMIUM Vide Embrymium.#
EBOR pro Ebur. Lucas Abbas Montis S. Cornelii in Cantica Canticor.+
EBULLIUM Ebullitio, Gall. Bouïllon.+
EBULLIRE metaphorice, pro. cum abundantia et copia erumpere.+
ECBOLUM S. Augustinus in Breviculo collat. 3. c. 13.+
ECCLESIA Gloss. Lat. Gr. Conventus [gap: Greek word(s)] . Gloss. Lat. MS.+
page 235, image: s0235
[gap: text of the ECCLESIA entry]
page 240, image: s0240
[gap: text of the ECCLESIA entry]ECCLESIANI appellati a Caesarianis, qui pro Ecclesia stabant, durante Schismate inter Sacerdotium et Imperium, in Hist.+
ECCLESIARE Convocare, vel concionari, quod et Ecclesiarizare invenitur. Auctor Breviloqui.#
ECCLESIASTICAE literae, eaedem cum Formatis et commendatitiis, quae abeuntibus Clericis in aliam dioecesim ab Episcopo dabantur.+
ECCLESIASTICUM nude, pro jure Ecclesiastico, seu eo, quod ad Ecclesiam spectat.+
ECCLESIASTICUS Christianus: et opponitur Gentili, ut est apud S.+
page 241, image: s0241
ECINERARE Corpus refodere, in Vita Balduini Lutzemburg. Archiep. Trevir. lib. 2. cap. 6.#
ECLAFFA Alapa. Charta Libertatum urbis Seyselli ann.+
ECLIPSARE Evanidum facere, apud Petrum de Vineis lib. 1. Ep. 14. lib. 3. Ep. 45.#
ECQUINNA Papiae, multitudo collecta, et in unum congregata. An ex [gap: Greek word(s)] , quae vox vix Graeca est.#
ECORS sine corde vel consilio, alienus, ejectus. Papias.#
ECTETA Vide Zeta.#
EDA Basterna. in Gloss. Isidori, et apud Papiam: forte quasi [edra], ex Gr. [gap: Greek word(s)] .#
EDENTATUS Auctor Graecismi:+
EDECUMATUS Walerannus Nwemburgensis Episcopus in Epistola praefixa lib.+
page 242, image: s0242
EDHILINGUS Vide Adalingus.#
EDIA Knyghton. l. 5.+
EDICILIUM [Edicilitas], in veteri Gloss.+
EDICTUM quaevis regalis Constitutio vel praeceptio, in Decretione Childeberti Regis c. 4.+
EDITUS Praeceptum Dagoberti Regis de Episcopali dignitate Cadurcae urbis conlata Desiderio Thesaurario: Ut dum satis nobis est in Palatio nostro necessarius, ipsi nobis quodammodo violentiam inferamus, et cum ab editibus propriis profectui publico procuremus.+
EDOPORIUM Victus, vel cibus, in Gloss. MSS.#
EDORSARE in veteri Gloss.+
page 243, image: s0243
EDUCERE pro educare, dixit Sidonius post Plautum, et aliquot veteres, quos laudat Savaro ad lib. 3. Epist. 3.#
EDUCILLARE Vide Ducillus.#
EDULITAS Fames ex annonae caritate.+
EDUNIARE Vide Idoneus.#
EFA Vide Ewa.#
EFFATUI Vaniloqui, sine effectu, in Glossis Isidori.#
EFFEMINARE Castrare, in Glossis Isonis ad Prudentii Peristeph. Hym. 14. v. 190.+
EFFICABILIS in omnibus expeditus. Gloss. Isid.#
EFFICACIA Efficiendi vis, Gallis efficace.+
EFFICALE Efficax. Chronicon Windesemense lib. 2. c. 18. Fuit eorum firmum efficaleque praesidium.#
EFFICAX Magisteria. Vide Magister officiorum.#
EFFIDATUS Papiae, praeterritus. In edito habetur perterritus.#
EFFIGIARE Effingere, depingere.+
EFFIGIES Species. Siculus Flaccus de Condit.+
EFFIGIUM [gap: Greek word(s)] , Effigies, in Gloss. Gr. Lat.#
page 244, image: s0244
EFFOCARE Fauces elidere, veteri Interpreti Juvenalis Sat. 15. v. 222. Quae in somnis effocabitur propter dotem.#
EFFOLARE Vide Affolare.#
EFFORCIALITER cum copiis militaribus, cum efforcio: Avec forces.+
EFFORCIARE Distringere, mulctare, cogere.+
EFFORCIUM Exercitus, copiae militares: Gallis forces, vel effort.+
EFFOROS Synodicon Raphaëlis Archiepiscopi Nicosiensis pro Graecis sub an.+
EFFRACTORES qui januas effringunt, aedes per vim ingrediuntur, effractis januis.+
page 245, image: s0245
EFFRACTUS Fractus animo, pavidus: Gallis, Effraye.+
EFFRETARE Fretum, seu amnem pertransire.+
EFFRONTER Impudenter, apud Gaifferium Monachum in Vita S.+
EFFUGUS Fugitivus, vel extra fugiens, qui scilicet continue et saepe fugit. Jo. de Janua.#
EFORA Orig. Murensis Monasterii p.+
EGERARE apud Papiam MS. est spernere, detestari, execrare.#
EGESTUOSUS Egenus, egens: Mendicus, Isidoro in Gloss.+
EGIDIENSES denarii, qui cudebantur in civitate S.+
EGILDE Leges Henrici I.+
EGLECOPALA Genus cretae seu margae columbinae Gallis, ut auctor est Plinius lib. 17. c. 8.#
EGLITRAE Apud Tyronem in Notis, eo Capite, ubi vasa plura recensentur p.+
EGONICUS Formula veteris Formatae apud V.+
EGONIUM Vetus interpres Moschionis, apud Josephum Scaligerum Ep.+
EGRADATIM pro gradatim.+
EGRAGINARE Fragmentum Petronii: Itaque per scutum, per ocream egraginavi, quemadmodum ad illam pervenirem.#
EGREX Eximius, eminens. Gloss. Isid.#
EGO nis, et egona, a, saculum, Papiae. Egones
page 246, image: s0246
penultima producta, sunt Sacerdotes rustici. Jo. de Janua.#EGREGIATUS seu Egregii titulus honorarius, concessus ut plurimum iis, qui in Palatio militaverant, aut quibus provinciae commissae fuerant, Primipilaribus post emeritam militiam, et Caesarianis, ut est in Cod.+
EGRUNUM Vide Acrumen.#
EGUETI Dos, vox Cambrica, in Legibus Hoëli Boni Regis Walliae c. 12.#
EGUMENUS Vide Hegumenus Hegumeni.#
EGWORT Hermannus de Lerbecke in Chron.+
EIA Insula, a Saxonico Ea [gap: special sign] e.+
EJECTIO Verbum forense, alias dissaisina in rebus immobilibus, ut tenementis et terris, cui opponitur spolium, sive spoliatio, quae dicitur de rebus mobilibus, ut catallis, bobus, ovibus, pecunia.+
EJECTA Repudiata. Canones Apostolorum c.+
EJECTUS Monasticum Angl.+
EJECTUS [Ejectum], jactura, quod vulgo jet nostris dicitur: cum scilicer ingruente tempestate merces e navi in mare projiciuntur, navis ipsius et vectorum servandorum causâ, ut est apud Nilum lib. 2.+
page 247, image: s0247
EINECIUS Vide Ainecius.#
EIPERICUS Asturco, pullus equitii generosi, in Decretis S. Ladislai Regis Hungariae lib. 3. c. 28.#
EJUCARUM Genus vasis, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr.#
ELABORARE Elaboratus. Vide Labor.#
ELARGATIO Ampliatio. Chronologia Augustiniana Cantuariensis: Charta de Elargatione Curiae.#
ELATERARE Ad latus ponere, mettre a coste. Vita SS. Severini et Victorini: Paululum se ex aggere elaterat pavens.#
EFFUNDARE Papiae MS. radicitus eruere, quasi e fundo: perperam edit. effuncare, licet ita etiam alius MS. praeferat.#
ELEAE Elementa, literae Alphabeticae.+
ELECTRAT ructat. Papias.#
ELECTUARIUM Isidorus lib.+
ELECTUBILIA Vita S.+
ELECTI sic nuncupati quidam haeretici ex secta Manichaeorum, qui nec carnibus vescebantur, nec uxores ducebant: [gap: Greek word(s)] , in Anathematismo haeres.+
page 248, image: s0248
ELEEMOSYNA Misericordia, seu merces.+
page 250, image: s0250
ELEEMOSYNA [Eleemosynaria], Domus Monasterio vel Ecclesiis adjuncta, in qua eleemosynae pauperibus erogabantur ab Eleemosynario: proprie Hospitale pauperum: Aumosne, in Charta Gallica an. 1274.+
page 251, image: s0251
ELEEMOSYNARIUS Qui aedi Eleemosynariae, in Monasteriis prae est, et qui Eleemosynas et aliorum pauperibus distribuit. Liber Ordinis S. Victoris Parisiensis MS. c. 14.+
page 255, image: s0255
ELEGUS [Elegiacus, elegicus]. Papias: Elegi, versus miserorum. Sidonius lib. 2. Epist. 8. Nantam funebrem non per elegos; sed per hendecasyllabos, etc.#
ELEMENTA solem et lunam et reliquos planetas appellavit Hieronymus in Epist. ad Hedybiam, quaest. 4.+
ELENCHUS Ugutio: Elenchus, titulus libri, quia totum opus illuminat.+
ELEPHANTUS pro Ebore. Gloss. Lat. Graec.+
page 256, image: s0256
ELEPHORIUM Vide Esophorium.#
ELESREFOLS Tabular. s. Eparchii Inculismensis fol. 89.+
ELESSIOR Falsus laudator. Papias.#
ELEVARE pueros de sacro fonte, in Concilio Albinensi c. 15. to. 2. Spicilegii Acheriani. Vide Levare.#
ELEVATIO Leges Hoëli Boni Regis Walliae cap. 18.+
ELEUFUGA Alanus lib. 3. Anticl. c. 6. de Geometria:+
ELIBERARE pro liberare.+
ELIDIATUS Vide Elitigare.#
ELIGAMENTUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. MS. Editum [alligamentum] habet.#
ELIGMA [Eligmatium], [gap: Greek word(s)] , Medicamentum, quod ori inditum, sensim liquefit, et deglutitur.+
page 257, image: s0257
ELIMITARE In exilium agere, extra regni limites propellere.+
ELINGUATIO [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Graec. Lat.+
ELINGUITAS infantia, ineruditio.+
ELIQUARE apud Papiam, Declarare, Eliquata, Purgata, Aperta, Manifestata.#
ELISIMUS Fortunatus lib. 6. Carm. 12.+
ELITIGARE [Elidicare, Elidiatus, Elidegatus].+
ELOGIUM vox in malam partem interdum
page 258, image: s0258
sumpta, maxime pro brevi annotatione criminis, uti observatum ab Henrico Valesio ad lib. 14.+ELONGARE dicitur Princeps, cum alicui debitori ex certa causa dat inducias solvendi debita Elongamentum, ipsae litterae Principis, quae nostris Lettres derespit, vel d Estat.+
ELOQUENTIA Lingua, idioma, Dacisca, Romana eloquentia, apud Dudonem lib. 3. de Morib. Norman. p. 112.+
ELUCIDARIUM Ita appellavit S. Anselmus, seu quis alius Anonymus librum, quem scripsit de Summa totius Christianae Theologiae in Praefat.+
ELUDIUM Deceptio, in Glossis MSS. Vide Conludium.#
EMANCARE Vide Mancus.#
EMANCEPS Famulus a servitute liberatus. Gl. Isid.#
EMANCIPARE Ab obsidione liberare. Sugerius in Ludovico VI. cap. 7.+
EMANCIPATIO cujus apud nostros ea erat formula, quae habetur in Regesto Feodor. Burgundiae 2. p. f. 211.+
page 259, image: s0259
EMANERE Extra domum manere, vagari, peregrinari. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Emaneo, Emanet, [gap: Greek word(s)] . Gloss. Lat. Gr. Emansio, [gap: Greek word(s)] . Emansiones, [gap: Greek word(s)] . Vide Cujacium lib. 6. Observat. cap. 26.#
page 260, image: s0260
EMARCUARE Marcidum reddere, facere. Stephanus Eddius in S. Wilfrido c. 62.+
EMARCUM Gallis veteribus, vitis genus mediocris vini. Columella lib. 3. c. 2.#
EMASCULARE Enervare, debilitare, castrare. Jo. de Jan.#
EMBADIA forma. Anonymus Gromaticus: Termini si duo in unum fuerint, embadiam formam ostendunt: si autem ambo quadri fuerint, naturalem lapidem in 15. pedes ostendunt, etc. [gap: Greek word(s)] et [gap: Greek word(s)] Graecis dicuntur [gap: Greek word(s)] , ut est apud Varinum.#
EMBLEMA ex Gr. [gap: Greek word(s)] , quod operi cuipiam adjicitur ornatûs gratia, Opus tessellatum, musivum, etc. Eminens sculptura, Joanni de Janua dicitur.+
EMBDOLA Idola. Papias.#
EMBOLA Transvectio mercium, quae in navim injiciuntur.+
EMBOLIS [Embolum, Embolim], Graecis [gap: Greek word(s)] , Additio, additamentum: proprie autem dicitur, quod Epistolae jam scriptae additur, vel quod extra praecipuam illius materiam ad calcem rejicitur.+
page 261, image: s0261
EMBOLISMUS [gap: Greek word(s)] , saltus Lunae, seu superexcrescentia anni solaris super lunarem: de quo praeter Durandum lib. 8. c. 10.+
page 262, image: s0262
EMBOLUS [Imbolus], Urbis angiportus, Graecis Byzantinis, [gap: Greek word(s)] .+
EMBOTUM Infundibulum, Occitanis Embut, nostris Entonnoir. Hinc.#
EMBRACITORES JC. Anglis et Cowello lib. 4. Instit. c. 52.+
page 263, image: s0263
EMPRIMIUM in Glossis MSS. Mattaex grosso papiro tenuiter pectinata.+
EMBROCARE [gap: Greek word(s)] , seu [gap: Greek word(s)] facere, infundere.+
EMBRUM Gloss. Lat. Gr. Embrum, [gap: Greek word(s)] leg. forte [gap: Greek word(s)] , vel [gap: Greek word(s)] , negotiosus, in Gloss. Gr. Lat.+
EMBULUM Rostrum navis, [gap: Greek word(s)] .+
EMBUCHIAE Insidiae, ex Gall. Embuche, occurrit apud Continuatorem Nangii an. 1358.#
EMEDIUM Vehiculum, in Glossis Isidori et Pithoeanis.#
EMELIORALE Meliorem reddere.+
EMEMOR Oblitus, Papiae.#
EMENDA Pecuniaria mulcta, compensatio damni, emendatio, quae arbitrio judicis irrogatur. Willelm. Armoric. lib. 1. Philipp. pag. 103.+
page 264, image: s0264
EMENDATOR apud Cartusienses, de cujus officio sic Statuta antiqua ejusdem Ord. cap. 40.+
EMENTARE Mentem auferre. Victor III. PP. lib. 1. Dial. Leo vero rugiens irruit in eum --- sicque eum ementatum at seminecem relinquens, disparuit.#
EMENTUM Excogitatio, in Gloss. Pithoean.#
EMERITUM Praemium, quod datur pro emerito labore, ut loquuntur l. 3.+
EMICADIUM Isidoro lib. 20. c. 7.+
EMICATIM Splendenter, Jo. de Janua. Alia notione utitur Sidonius lib. 2. Ep. 13. Emicatim prosiliens.#
EMINA Vide Hemina.#
EMINENTIA Titulus honorarius Regum et Imperatorum, in Epistolis Francicis 38. 41. 49. tom. 1.+
page 265, image: s0265
EMINERE pro imminere. Vita S. Projecti ex Cod. Atrebat.+
EMINICULAE Eminentes in memoria. Papias.#
EMIR sic appellant Turci et Saraceni, Magnates, et urbium ac oppidorum Praefectos.+
EMISSARIUS Percussor, sanguinarius, in Glossis Isidori.+
page 266, image: s0266
EMISSUS apud Papiam, dicitur corvus, quando cervam sequitur.+
EMNE CHRISTEN vox Saxonica, Frater in Christo. Leges Edwardi Confess. cap. 36. Fratrem suum - quod Angli dicunt Emme Christen.#
EMOLA Vas coquinarium, sicut Caldaria vel Coculum. Esdrae 2. Hostias coxerunt in Emolis. Vbi Graeci habent in aeneis ollis, et dicitur Emola, quasi imola, ab immolando, quia ibi hostiae immolabantur, vel quasi aenea olla.+
EMOLERE Exacuere, ex Gall. Esmoudre. Vide Arma moluta.#
EMOLOGARE Confirmare, laudare, approbare nostris Emologuer.+
EMOLUMENTA pro tributis, usurpari in Cod. Th. observatum a viris doctis.#
EMOLUTUM proprie lucrum molendini, in Gloss. Lat. Gall.#
EMPARARE Vide Amparare.#
EMPHANISTICUM quod a Clericis ab Episcopo ordinatis ex more dabatur Clericis aliis, quorum cura erat, Clericorum recens ordinatorum nomina in matricula describere et insinuare, quae vis est vocis, quam habes apud Julianum Antecess. cap. 131. et in Justin. Nov. 56.#
EMPHIS Terroribus, conviciis. Papias edit. et MS.#
EMPHYTEUTICARII Qui per precariam possident, seu per Emphyteuseos contractum, ut est in Lege Longobard. lib. 3. tit. 1. §. 37. tit. 10. §. 4. in Capit.+
EMPINIONES Fridericus II. Imp. l. 1. de Arte venandi c. 50.+
EMPIRAMENTUM Deterioratio, ex Gall. Empirement. Charta Alani Episcopi Autisiod. Empiramentum fossati Comitis est.#
EMPLAGIUM Isidorus lib. 19. cap. de Retibus.+
EMPLEIA ex Gallico, employ,: jus utendi, fruendi.+
page 267, image: s0267
EMPONEMA ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Julianus Antecessor cap. 34. Emponemata dicimus ea, qua labore contrahentis in agro meliorata sunt. Adde c. 202.#
EMPONEMB unum e 12. auguriis, de quibus in verbo Venta, quod sic describitur a Michaële Scoro de Physionomia cap. 56.+
EMPRENDIMENTUM Fori Aragon. lib. 4. tit. 4.+
EMPRESTARE Accommdoare, praestare, mutuo dare, ex Hisp. Emprestar. Fori Oscae an. 1247. fol. 5.+
EMPRISIA Vide Imprisia Imprisa.#
EMPROSOPUS ex Graeco [gap: Greek word(s)] , qui coram adest, vel qui personam alterius repraesentat.+
EMPROTORTONUM [gap: Greek word(s)] , morbus contrahens caput ad scapulas; de quo Caelius Aurelian. lib. 3. Acut. c. 6.+
EMPTICA Navis oneraria, mercatoria.+
EMPTOR Officium aulae Regiae, cui incumbit oves et boves et porcos emere, et inde forum Regis capere; sed cum taxatione fide dignorum; quantum valet ad opus Regis, et quantum valuerint per quindenam ante adventum suum in partibus illis, etc.+
EMTURIUM Synodus Francoford. an. 794. c. 3.+
EMUNCTORIA Forcipes ad emungendum lychnum, inter vasa ac ministeria sacra reponuntur a Durando lib. 1. Rat. c. 3. n. 28.+
page 268, image: s0268
EMUNIS [Emunire, Emunitas].#
EN et [Ena], voces Nobilium utriusque sexûs nominibus praeponi solitas apud Beneharnos, scribit Marca lib. 7. cap. 16. num. 5.+
ENACH Emenda, Scotis, vel satisfactio, quae datur alicui pro aliquo delicto seu injuria. Occurrit in Regiam Majestatem lib. 2. c. 12. §. 7. lib. 4. c. 36. §. 7.#
page 269, image: s0269
ENAMELATUS Enamelyd, vox Anglica, Encaustice, pictura encaustica.+
ENANTARE Fori Aragon. lib. 1. fol. 25. ed. 1624.+
ENAPHOTI Anastasius in Paschali PP. pag. 152.+
ENARGIA Henricus Rosla in Herlingsberga:
Sed licet anxietas premat, acenergia cunctos,
Vota tamen solvunt regnatori, etc.++ENCAENIA [gap: Greek word(s)] , Templorum dedicationes. Quintilianus Declamat. 323.+
page 271, image: s0271
ENCAENIUM pro Exenium i. donum, munus. Ebrardus Betun. in Graecismo c. 11.+
ENCALCARE Vide Encercare.#
ENCAUSTUM ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , recremandum.+
ENCAUTUM Scripturae species, quae fit per adustionem et cestrum, [gap: Greek word(s)] .+
page 272, image: s0272
ENCENGIA Vide Andecinga.#
ENCERCARE Inquirere, quaerere, Gallis chercher, enchercher.+
ENCETERIA Machina lignea, quâ amphora sustinetur, in Glossis antiquis apud Casaubon.+
ENCHORI Encores, Incores lapides,; apud Gromaticos et Agrimensores, dicuntur indigenae, nativi, nati in ipso solo, quasi [gap: Greek word(s)] , ut censet Rigaltius.+
ENCHIRIDIUM [gap: Greek word(s)] , apud Paulum Diac. in Praef. ad Vitam S. Mariae Aegypt.#
ENCLETICARE Inclinare, [gap: Greek word(s)] , ex [gap: Greek word(s)] .+
ENCOLPISMUS [gap: Greek word(s)] , apud Horatianum lib. 3.+
page 273, image: s0273
ENCOLPIUM ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Anastasius ad Act. 5.+
ENCRATICI Iso Magister in Glossis: Encrates, abstinens Graece: hinc Encratici haeretici, qui creaturas Dei damnant, dicunt non esse bonum manducare carnem, et bibere vinum.+
ENCUMBRARE Vide Cumbri.#
ENCYCLIA Litterae Encyclicae, circulares. Vide Baron. an. 586. n. 50. et Meursium in Gloss.#
ENDIMITA Vestimentum, Ugutioni ex Graec. [gap: Greek word(s)] , indumentum.#
ENDOGENIA Natura. Endogenitus, naturalis. Ugutio.#
ENDOTHYS Hieron. Rubeus in Hist Ravenn.+
ENEIA Vide Aenescia AINESCIA.#
ENERGIMA ex Graec. [gap: Greek word(s)] , Operatio. Prudentius in Apotheosi v. 464.+
ENERGUMENI Papiae, daemoniaci. Energumeni; sunt qui contempta Catholica doctrina, operationes diaboli, cas imitantur.+
ENETA Vide Aneta.#
ENFORTATI Vide Efforciare.#
ENFRANQUIMENTUM Immunitas, Gallis affranchissement.+
ENGANNUM Vide Ingenium.#
ENGARIA Vide Angaria Angariae.#
ENGASTER Vide Hogaster.#
ENGLESCHERIA vox formata ex Saxonico Englisc.+
page 274, image: s0274
ENGORGARE ex Ingurgitare. Fori Aragon. lib. 3. tit. de Rivis: De duobus molendinis duorum unum super aliud sit constructum, si illud quod est inferius engorgat quod est superius, etc.#
ENGRUNAGIUM Tabular. S. Eparchii Inculism. p. 77.+
ENGUERA Fori Oscae 1247. fol. 9. Debet dar 60. sol. pignorator procalonia, et pignus reddere, et engueras tales quales judicat forus, etc.#
ENICA Gloss. Eccl. Paris. MS. et Gloss. Regium Cod. 1013. Enica, Adultera.#
ENICI Idolorum cultores, in Gloss. MS. Eccl. Paris. sed legendum [Ethnici].#
ENIM non semel redundanter usurpat Lucifer Calaritanus, nulla necessitate vel notione, quemadmodum Graeci [gap: Greek word(s)] .+
ENATENRA Tabularium Carnotense an. 1225. Et eadem domus debet fieri de decem enlatenris. Occurrit ibi rursum.#
ENNAFODIUS Vide Enafoti Enaphoti.#
ENNOS [Ennoicus]. Ebrardus in Graecisino c. 9.+
ENOLA in veteri Glossario Saxonico; redditur Pae [gap: special sign] l, i. unio, margarita, perle. Ubi Soinnerus legendum putat gemmula, lunula, vel muraenula.#
ENORMATE Cui addi minus nihil potest, in Glossis Isidori.#
page 275, image: s0275
ENORMIS Vide Abnormis.#
ENSATUS Ense armatus. Jo. de Janua.#
ENS pro Existens, ab esse. Charta Pisanorum Capitanei, apud Guesnaium in Anna lib. Massiliensib. p. 397.+
ENSAPERDA Quoddam unguentum, Papiae.#
ENSICIUM Occisio facta cum ense, Ugutioni.+
ENSIGNE Sanguine minuti, phlebotomati, Gallis, qui ont este saignez, vel ipsa sanguinis minutio.+
ENTELMA [Entilma], Praeceptum, mandatum, a Graeco [gap: Greek word(s)] mando, [gap: Greek word(s)] apud Georg. Acropolit. cap. 68.+
ENTHECA Enthica, inthica, Reconditorium, ex Graeco [gap: Greek word(s)] .+
page 276, image: s0276
ENTILMA Vide Entelma.#
ENTOLIN Luithprandus in legatione: Cum Entolin, id est praeceptum - non haberent.+
ENTOMA Insectum, quasi [gap: Greek word(s)] .+
ENTREGA In integrum restitutio, vox Hispanica, occurrit in observantiis Regni Aragon. lib. 5. tit. de Fidejussorib. §. 32.#
ENULESTIO Enulestinium, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
EODORBRYCE vox Saxonica, sepis fractio: ab Eo [gap: special sign] o [gap: special sign] , sepes, et B [gap: special sign] ce, fractio: occurrit in Legibus Aluredi Regis Westsaxiae cap. 45. editionis Saxonicae 36.#
EOLOGIA Formula Andegavensis 2.+
EORLA et [Eorl], Comes, Dux, Consul, Anglo-Saxonibus, vox Danica, ut quidam volunt: quod in dubium vocat Somnerus in Glossario Saxonico.+
EPACARE Pacare, Gallis appaiser. Baldricus lib. 1. Chron. Camerac. cap. 93.+
EPACTA Papias: Epactas Latini vocant adjectiones annuas, lunares que per undenarium numerum usque ad tricenarium in se revoluentes, quas ideo adjiciunt, ut lunaris emensio rationem solis sequatur.+
EPADIRE Dicere, manifestare, Ugutioni.#
EPANAGNOSTICON ut ait Anastasius Bibliothec. ad Synodum VIII. dicitur scriptum quod palam legitur.#
EPANLEUM Ascensio tortuosa, Papiae.#
EPATULA Aqua Papias.#
EPARTUS Perfectus. Papias.#
EPHALMATORES apud Jul. Firmicum lib. 8. Mathes. c. 8. sic dicti quod saltu corpora ejacularentur, a Graeco [gap: Greek word(s)] . Vide Manilium lib. 5.#
EPHEBIA [gap: Greek word(s)] , prima pars adolescentiae, Papiae, vel juvenum eminens pulchritudo, vel collectio Epheborum.+
page 277, image: s0277
EPHETA vox Hebraica, i. adaperire, quam in Baptismi ritu ac orationibus admittit Ecclesia, impie vero irridet Calvinus ac foede conspuit, cum eam osculentur Patres Ambrosius, Augustinus, caeterique Scriptores, utpote profectam a facto Servatoris, qui caeci mutique aures et linguam obliniit sputo.#
EPHOLAE pro Epulae, in J. 20. Cod. Th. do Paganis. Vide Conjecturas Jac. Gorofrcdi.#
EPHOT vel [Ephod], Amictus, vestis Sacerdotalis.+
EPICAUSTORIUM in Glossis MSS. est Eminentior locus in aedificio ad speculandum, vel solarium puellare: apud Joan.+
EPICOENUS Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] . Promiscuum, Epicoenum. Utitur Quintilianus lib. 1. c. 7. 10.#
EPICROCUS S. Columbanus Epist. 3. Idcirco quaemvis trisulcus aercuato vulnere scorpius insurgat, in his, de quibus scriptum est extendere linguam suam, sicut arcum mendacii, qui nova quaeque, licet Epicroca, indicam, etc.+
EPICURIUS ex Graeco [gap: Greek word(s)] , et [gap: Greek word(s)] , Adjutor, defensor Hesych.+
EPIDECEN vel [Epidicen], Vestis Monachorum, Ugutioni: sed videtur perperam scripta vox, pro Ependytes, Est autem ex Graeca formata [gap: Greek word(s)] , quâ indigitatur vestis exterior, quae Monachis Egyptiis pellicea, seu melotes, Occidentalibus ut plurimum lanea.+
page 278, image: s0278
EPIDENDAE Felix Monachus Gyrwensis in Vita S. Guthlaci n. 5.+
EPIDIPNIS [gap: Greek word(s)] . Post coena Fragm. Petronii p. 60. Nec ullus tot malorum fints fuisset, nisepidipnis esset allatae, turdis, iligine, uvis passis, nucibusque fartis.#
EPIGRI Isidorus lib. 19.Orig. c. 19.+
EPILEPTICUS Gloss. Lat. Gr. Caducos, [gap: Greek word(s)] .+
page 279, image: s0279
EPILOGARE iterare, in Glossis MSS. Regiis.+
EPILOGONIUS terminus, qui ratione potius et enimo concipitur, quam per evidentia signa.+
EPILOGIUM Gloss. Lat. Rogium: Epilogium, novissima pars controversia, quae preces tantum habet, vel narratio miserationis.+
EPILOGUS Epitome. Vita S. Drausii Episc. Suess. n. 20. Paucis de plurimis sub epilogo recitatis.+
EPILORICUM [gap: Greek word(s)] , Vestis quae loricae insternitur. Regestuin Petri Diaconi Casin. n. 146.+
EPIMENIUM [gap: Greek word(s)] , Gloss. Isid. Epimenia, senia, seu xenia. Gloss. Lat. MS. Reg. Cod. 1013.+
EPIMETRUM quod a conlatoribus, susceptoribus specierum annonarium supra et praeter modum collationis dabatur ad levandum dispendium, inl. 15.+
EPIPANTI pro Hypapanti, in Charta anni 1119.+
EPIPEDONICUS terminus, Medius, [gap: Greek word(s)] . Frontinus: Sunt et medii termini, qui dicuntur Epipedonici.#
EPIPHANIA Festum quod Christiani celebrant ex antiquo ritu 6.+
page 280, image: s0280
EPIRHEDIUM Curus, vox Hibrida.+
EPIRO nis Memoria Ugutioni.#
EPISCOPA Uxor Episcopi, seu illius qui postea in Episcopum consecratus est.+
EPISCOPATUS urbis Venetae regiones appellantur in Statutis Venetis lib. 1. c. 8. Vescovado.#
EPISCOPALISSIME Anastasius Bibl.+
EPISCOPUS ex Gr. [gap: Greek word(s)] ; quo nomine magistros aliquos e suis vocabant Athenienses, qui per provincias et regiones suae ditioni commissas excurrebant, quo eas in officio et fide continerent: Latini vero eos qui praeerant pani. l. ult. §. 7.+
page 285, image: s0285
EPISIMUS ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Epistola Joannicii Regis Bulgar. in Gestis Innocent III. PP. p. 70.+
EPISTILE pro Epistola, Fridegodus in S. Wilfrido cap. 30.+
page 286, image: s0286
EPISTOLAE Chartae et tabulae veteres, diplomata, caeteraque, quibus negotia gerebantur, instrumenta, quod in Epistolae modum conciperentur, atque adeo illius salutatione, in cujus scribebantur gratiam, inscriberentur.+
EPISTOLARIS Amanuensis, Ab Epistolis, Secretarius.+
EPISTOLARIUM Liber Epistolarum S. Pauli et aliorum, qui legitur in sacris Liturgiis. Leo Ost. lib. 3+
EPISTOLARIUS Nuntius, Epistolarum lator. Salvianus lib. 5.+
EPISTOLATIM per Epistolas. Alvarus in Vita S. Eulogii n. 3.+
EPISTOLIUM Litera formata. Synodica Concilii Sardicensis in Fragm. S. Hilarii p. 17.+
EPITAPHIUM pro sepulcro, in veteri inscriptione apud Gruterum 669.+
EPITECTICUM Epitecticalis terminus, voces Agrimensorum, forte ita dictus, inquit Rigaltius, quia sit [gap: Greek word(s)] , et recturam aliorum terminorum ostendat et commonstret.+
page 287, image: s0287
EPITENDESION vox male confecta ex Gr. [gap: Greek word(s)] , dignitas in Ecclesia CP. de qua Codinus, et ejus Commentatores.+
EPITIMIUM Gloss. Gr. Lat.+
EPITOGIUM Britannico ad Juvenalis Sat. 6.+
EPITOLIUM in Notis Tyronis p. 184. inter balneares aedes.#
EPITOMA Ermenricus Monachus Augiensis de Grammatica: Sed et hactenus rivo jucundissimo ac in omni virtutum stemmate praefulgido ex primoribus fontibus totius Europae emanauti Cohaeres, Hludovici scilicet dilectissimo Regi nostro, qui licet angustiore limite terrarum, virtute tamen vincit Herculem Centauros domitantem, et agilitate Ulissem.+
EPITOMIUM dro Epitome, apud Ordericum Vitalem lib. 4. p. 537.#
EPITUMUM [Epitimium]. Ordericus Vital. lib. 7 pag. 659.+
EPI TU YKIACON Anonymus Barensis in Chron an. 1032.+
EPIURUS Clavus ligneus, [gap: Greek word(s)] , in Gl.
page 288, image: s0288
Gr. Lat. Occurrit apud Palladium lib. 11. tit. 8. et S. August. de Civit. Dei lib. 15. c. 27. Vide Epigri.#EPLOCEUS Vetus Interpres Juvenalis Sat 6. v. 571.+
EPOREDICA Plinius lib. 3. c. 17.+
EPTATICUM Vide Heptaticum Heptaticus.#
EPULATITIUS Qui epulis dat operam. Gloss. Isid.#
EPULICENIUM Vas in quo epulae ad coenam feruntur, Ugutioni.#
EQUARE Vetus Scholiastes. Juvenalis Sat. 2. v. 144.+
EQUARITIA Equorum grex. Equaria Varroni lib. 2.+
EQUARIUS Gloss. Lat. Gr. [gap: Greek word(s)] , equarius, equipastor. Jo. de Janua: Equarius, custos equorum. Ita in Gloss. Lat. Gall.#
EQUES Equus, aut equa. Gesta Regum Francor. cap. 24.+
EQUESTER Papiae dicitur ille qui certaminibus medius intervenit, per quem utraque pars rectam fidem sectatur, et tunc videtur dici ab aequus.+
page 289, image: s0289
EQUIALE Equile. Gloss. Saxonicum Aelfrici: Equiale, ho [gap: special sign] -e [gap: special sign] n, i. equorum locus: sic paulo ante Boviale, pro Bovile.#
EQUICINIUM Officina ubi equi ferrantur.+
EQUIFER [Equiferus], in Glossario Lat. Gal. Maucheval, id est, malus equus: [gap: Greek word(s)] .+
EQUILIBRATOR Vide Aequilibrator.#
EQUILOCUS seu [Aequilocus], Par. Simeon Dunelmensis de Gestis Angl. an. 882.+
EQUISTATIUM Stabulum ubi equi stant. Jo. de Janua.#
EQUISTRATOR qui nude Strator caeteris Scriptoribus, nostris Escuier, [gap: Greek word(s)] , de quo Manilius lib. 5.#
EQUITATIO [Equitatus]. Vide Hostis.#
EQUITATURA Equus seu animal quo quis vehitur; vulgo Chevauchure, Monture.+
EQUITIARIUS qui Equitiorum curam gerit, Armenti custos.+
page 290, image: s0290
EQUORABILITER Vide Aequorare.#
EQUUS Equi albi, ut olim triumphantium fuere, quod docent Demsterus lib. 10.+
page 293, image: s0293
EQUULEUS Patibulum, furca cui decollatorum Martyrum cadavera affigebant.+
ERA Vide Aera.#
ERADICARIUS Radicitus avulsus.+
ERANEM equum vulgus vocat, quod in modum aerei sit coloris. Papias.#
EREMITAE Monachi qui vitam solitariam in eremis agunt, quorum vita est devitare saeculi tumultus, et permanere in cellulis suis, quatenus vacent orationi et silentio, ajebat S. Stephanus Fundator Ordinis Grandimontensis, apud Geraldum in ejus Vita cap. 3.+
page 294, image: s0294
EREMITARE vastare. Chronic. Gotthor. seu Lusitan. era 904. Et maris littora heremitavit atque destruxit. Ibid. Conimbriam ab inimicis possessam heremitavit.#
EREMUS Incultus, Erema terra, inculta:+
page 295, image: s0295
ERETINA Charta Desiderii Morinorum Episc. in Chronico Andrensi pag. 474.+
ERGALIUM [gap: Greek word(s)] , Instrumentum. Luithprandus lib. 6. cap. 3. Per vertibile, quod supra laquearium est, ergalium in mensam subvehuntur.#
ERGASTERIUM Glossae MSS. Ergasterium, monasterium, vel officina medicorum, vel operatorium.+
ERGATA Operarius. Papias: Ergata, vicinus, vel operator.+
ERGATICUS uti legunt Notae Tyronis, idem forte qui ergasticus.+
ERGODOCHIUM Officina, ex Gr. [gap: Greek word(s)] Sermo Petri Damiani de S. Severo: Audiistis, fratres carissimi, ex B. Severi, dum legeretur, historia, qualiter illum Deus de lanificii ergo dochio sustulit, i. gynaecaeo, Vide in hac voce Gynaecaeum.#
ERGOLABUS Operarius, operarum redemptor.+
ERGOSIATANI Vide Ergaticus.#
ERICIUS Papias: Icinus, marinum animal, a terrestri Icino nomen traxit, quem vulgus Ericium vocat.#
ERIGENA vulgo dictus Joannes, qui Scotus Ingulpho pag. 870.+
page 296, image: s0296
ERILIS Vide Herilis Heriles.#
ERIMARIUS Vide Herimannus Herimanni.#
ERINACEUS [gap: Greek word(s)] . Ita emendat Salmasius in Gloss. Gr. Lat. pro remaceus.#
ERMANA Papiae, Calamitas. Ita etiam in Gloss. MS. Eccl. Parisiensis.#
ERMESINUS pro Cremasinus, Gall. Cramoisi, in processu de Translat. S. Antonini 768. apud Bolland. to. 1. Maji.#
ERMINII apud Radulfum de Diceto, et alios, iidem sunt quos Geographi Armenios vocant, nec erat quod se hîc torqueret Somnerus. Vide Hermellinus Hermellina.#
ERMINSTREAT Una e quatuor Angliae viis militaribus celebrioribus, quam eae intersecant ac percurrunt, olim a Romanis extructis.+
ERMULUS Aldhelmus Abbas Malmesburiensis: Et ubi pridem ejusdem nefandae natrices, ermuli, cervulique crudâ fanis colebantur stoliditate in profanis, versa vice discipulorum gurgustia, imo almae oraminum aedes, architecti ingenio fabre conduntur.+
ERMUNIUS Vide Infancio Infanciones.#
EROGARE Rogam seu donativum distribuere.+
page 297, image: s0297
EROGATOR Testamentarius executor, qui ultimam voluntatem testatoris exequitur, et ab eo relicta legata in pios, vel alios sibi indictos usus, erogat et distribuit.+
EROOD Charta Premihli Marchionis Moraviae an. 1235.+
ERPLANT id est, terra accrescens, quasi aerdet plan, Terra plana: in Charta Winemari Castellani Gandensis in Prob. Hist. Guinensis pag. 66.#
ERPTIA Adalardus in Statut.+
ERRA pro Arrha quomodo Erres dicimus. Glossae MSS. Arra, i. erra. Arraboni, id est, vadimonium, etc.#
ERRANEI Errantes, in Gl. Isidori.#
ERRARIUS Errans, vagans. Charta Thomae Marescalli et Comit.+
ERRATICUS Errabundus vagus, vagabundus: Italis Erratico.+
page 298, image: s0298
ERRATOR Papiae debitor, reus obligatus. Sed legendum [aerator].#
ERROR vaticinatio, in Gloss. Isid.#
ERROVAGARE Vagari, errare, hinc inde discurrere, Alemannis Irrivagen.+
ERTHMIOTUM Conventus vicinorum terrae.+
ERVATIO Enervatio, exinatio. Papias.#
ERRUCTUARE Evertere. Acta S. Sabiniani cap. 1.+
ERUDIRE Mederi, remedium dare.+
ERUDITORIUM [gap: Greek word(s)] , Academia, Schola publica.+
ERZA Vide Hercia.#
ESBONARE Esbonagium. Vide Bonna.#
ESBRANCATURA Ramorum abscissio, ex Gallico, Esbrancheure.+
ESCA Glandatio, Glandee Gallis; Maste, Germanis et Anglis.+
page 299, image: s0299
ESCARIUS vetus Poenitential. apud Morinum: Si est ministerialis, si est negotiator, si est monetarius, si est Escarius, etc.+
ESCAETA [Eschaeta, Escheta, Escheuta, Excaeta, Escadentia, Escasura].+
page 300, image: s0300
ESCAETOR [Eschaetor], Magistratus apud Anglos, cujus munus erat, res in fiscum Principis quolibet jure redactas in provinciis diligenter exquirere et colligere: Escheators, vulgo.+
ESCALIUM Charta Sanctii Regis Navarrae aerae 1158.+
ESCAMBIUM Vide Cambium Cambiare.#
ESCAPIUM Evasio, fuga, Anglis Escaping, ex Gallico Eschapper, et Angl. to.+
page 301, image: s0301
ESCARAMIS Gauterius Cancellarius de Bellis Antioch. p. 454.+
ESCARIA Mensa escis plena, Ugutioni.#
ESCARLETUM Vide Scarlatum.#
ESCARRETA Inquesta de foresta Andeliaci in Regesto Herouvalliano Philippi Augusti Regis fol. 123.+
ESCASSA Usatici Barcinonenses MSS. editi a Raimundo Bereng. et Adalmodi Comitib. Barcin. cap. 2.+
ESCASURA Vide Escaeta.#
ESCATICUM Vide Esca.#
ESCAUDA Navis amnicae species, nostris olim nota.+
ESCENLA Scindula, Escengle, Gallis Charta an. 1257.+
page 302, image: s0302
ESCENUM In formula 3. ex Andegav. titulus ita concipitur.+
ESCEPTA Vide Eschepa.#
ESCEWINGA Vide Scavagium.#
ESCHAFFAUDUS Tribunal, pulpitum editius, Gall.+
ESCHANCHIA Vide Waterpain Wartepain.#
ESCHANTILLARE vel [Eschandillare], Mensuras ad examen publicarum mensurarum expendere, exigere: Gallis, Eschantilloner.+
ESCHANGIARE ex Gallico Eschanger, Commutare.+
ESCHARA Pedamentum cui vitis innititur, vulgo Eschallas, vel Escharas, quasi scalula, Latinis ridica.+
ESCHARGUITA Vide Scaraguaita Scaraguayta.#
ESCHAUDATI panes, qui Parisiensibus Eschaudez, leviter cocti.+
ESCHECCUM Jurata, seu Inquisitio apud Matth. Paris an. 1240.+
page 303, image: s0303
ESCHEPA [Eskepa], Mensurae frumentariae apud Anglos species. Monasticum Anglic. to. 1. p. 823.+
ESCHETA Vide Escaeta.#
ESCHIPARE Gall. Esquipper, instruere.+
ESCHIVIRE [Eschivare]. Regestum feodorum Campaniae fol. 73.+
ESCHOT Vide Scot.#
ESCHUMELLUS Tabularium Fossatense an. 1282. f. 144.+
EECLAVUS Vide Sclavus.#
ESCLIGNIATIO Vetus Inquesta apud Louvetum in Hist. Bellovac. to. 2. p. 384.+
ESCONDIRE Vide Excondicere.#
ESCORAGIUM Scacarium Paschae apud Falesiam an. 1221.+
ESCORIATIO Rogerus Hovedenus p. 784.+
ESCOSUS Escis plenus, pinguis, crassus. Ugutioni.#
ESCOTUS pro Scotus, quomodo nostri Escots dicebant, quos hodie Escossois. Formula 15.+
page 304, image: s0304
ESCROVETUS Praetor, ex Belgico Scoutet, Escoutet. Charta Ferrandi et Joannae Comituin Flandr. an. 1228.+
ESCUA Esiae, Edulia. S. Isidorus hymno in SS. Torquatum et Socios:
Mittunt asseculas Escua quaerere,
Ut fessa dapibus membra reficerent.#ESCUAGIUM Vide Scutagium.#
ESCUBIERA Libertates concessae Barcinonensib. a Pet. Rege Arag. an. 1283.+
ESCUDERIUS Scutifer, ex Gallico Escuier, sed proprie famulus: nam ita famulos suos vocabant Monachi, ut supra in voce Armiger Armigeri docemus.+
ESCULENTIA Pinguedo, in Gl. Isidori. Libellus precum Marcellini et Faustini p. 65.+
ESCULEUM Amplum spatium circa aedem.+
ESDEVENIMENTUM Curia Generalis Gerundensis an. 1321.+
ESENCIA Esitamentum. Vide Aisancia.#
ESGARDIUM [Esguardium], Judicium, sententia judicis cum cognitione causae, Gallis Esgard. Escardium, seu scardium, in Statutis Ordinis Hospital. S. Joan. Hieros. tit. 2. §. 23. tit. 8. §. 1. 2. et seqq.+
page 305, image: s0305
ESGARDUM Vide Auvardum.#
ESGRINIRE Liber Ordinis seu Regula S. Victoris Parisiensis MS. cap. 48.+
ESINGAE dicti Reges Cantiae, ab Ochta cognomento Ese, Aethelbyrthi Regis avo: ita Ethelwert. lib. 2. cap. 2.#
ESKEATA Vide Escaëta Escaeta.#
ESKEPA [Eskipa], Mensura frumentaria apud Anglos. Vide Eschepa, Mina.#
ESUPHICUS Alcuinus Poëm. 198.+
ESOPHORIUM [gap: Greek word(s)] , Interula, vestis interior. Glossarium Camberonense: Esophorium, vestis interior, id est, camisia, quae a Marciano (Capella) Interula vocatur.+
ESORITA ae, Canabum. Ugutioni.#
ESOX Piscis, cujus meminere Plinius, Isidorus lib. 20. c. 2.+
ESPALTUM Charta Gaufridi Ducis Aquitan. an. 1076. ex Regesto 66. Tabularii Regii ch. 602.+
ESPANDAGIUM Vetus Charta inedita: Ego G.+
page 306, image: s0306
ESPATA pro Spata. Vide Testinia.#
ESPEDITAMENTUM Vide Expeditare.#
ESPERICLUS Testamentum Gerardi de Abbatisvilla Archidiaconi Pontivensis in Ecclesia Ambianensi ann. 1271. in Hist. Comitum Pontivens. p. 205.+
ESPERVERIUS Vide Spervarius.#
ESPLETA Vide Expleta Expletum.#
ESPONDERIUS Statuta Delphinalia pag. 38.+
ESPORIUM Charta pro Vicariis Biturigensibus ex Tabul. S. Sulpicii Bituric.+
ESQUILLA Esquillatus. Vide Skilla Skella.#
ESSAIUM Examen, Essai. Vide Cajagium Caya, et Dealbare, et Oct. Ferrarium in Saggiare.#
ESSANNA Charta Philippi Aug. an. 1216. in Regesto Herouvalliano fol. 74.+
ESSARTUM Essartare. Vide Exartus.#
ESSE Status, estat, condition, comportement. Capitularia Caroli C. tit. 11. cap. 5.+
ESSEDUM [Esseda]. Sergius ad illud Virgilii.+
page 307, image: s0307
ESSENDOLA Vide Escensa.#
ESSENTIA Substantia, subsistentia: vox Scholasticis et Philosophis non hodiernis duntaxat familiaris, sed et veteribus.+
ESSERE [Adessere], pro Esse, occurrit in veteribus Chartis aliquot apud Perardum in Tabulis Burgundicis p. 33. 34. 35. et 36.+
ESSONIA [Essonium, Essoniator]. Vide Sunnis.#
ESTABLIA Monast. Anglic. to. 1. p. 922. Sint quietide thesauro portando, de chaciis, establiis, scctallis regalibus, de purprestura, etc. Vide Stabilita.#
ESTACO Taberna, officina. Charta ann. 1163. apud Ughellum to. 7. Ital. sacr. pag. 268.+
ESTAGGA idem quod Stagium, Gallis Estage. Charta W. D. Montispessulani an. 1103.+
ESTAGIUM [Estagiarius]. Vide Stagium.#
ESTALLUM [Estallagium]. Vide Stallum.#
ESTAMINA Vide Stamina Staminea.#
ESTARE Vide Stare.#
ESTECHA Postis, palus, paxillus, Gallis Estache, vel Esteche.+
page 308, image: s0308
ESTEMA Fori Oscae an. 1247. sub Jacobi I. Reg. Arag. f. 32.+
ESTER Ignis Sacer, morbi species. Acta S. Dympnae Virg. num. 9.+
ESTERLINGUS [Sterlingus], voces Anglis, et inde caeteris nationibus familiares in re monetaria.+
page 311, image: s0311
ESTEVINGA Vide Scavagium.#
ESTIMIUM Aestimatio, quae species est opinionis, velut de visu. Papias. Hinc nostris estime.#
ESTIVA Vide Aestiva.#
ESTIVALLUS Statuta Ord. Cartusiensis ann. 1368. 2. part. c. 1. §. 1.+
ESTOLIUM Vide Stolium Stolus.#
ESTOUBLAGIA Charta Odonis Archiep. Rotomagensis an. 1262.+
ESTOVERIUM significat apud Practicos, ait Cowellus, quandoque nutrimentum corporis, quandoque potestatem capiendi ex aliena silva lignum foco, aratris, et sepibus reparandis necessarium.#
page 312, image: s0312
ESTRAJERIAE Caduca, de relicta, bona quae in siscum ex quavis causa cadunt, proprie alienigenarum et extraneorum, quos nostri vulgo Estrangers vocant: hîc enim ie, tanquam g. effertur.+
ESTRE pro esse, in Pacto Legis Salicae tit. 76. §. 1. edit. Heroldi, unde nostrum Estre.#
ESTRECIATUS Arctatus, Gall. Estreci, ex voce Strictus. Rogerus Hovedenus pag. 783.+
ESTREPAMENTUM vox forensis; Destructio, quasi extirpamentum.+
ESTRIX Femina gulosa. Jo. de Janua.#
ESTUGIUM ex Gallico estuy, Theca, occurrit non semel in Charta an. 1231. apud Catell. in Hist, Occitan pag. 901.#
page 313, image: s0313
ESTUNUM Testamentum Heccardi Comitis Augustodun.+
ESUADIRE Charta MS. W. D. Montispessulani an. 1013.+
ESUMARE inquit Spelm. pro essoniare. Computus antiquus penes Camerarium Scacarii:+
ESUS Pastus, procuratio. Charta an. 1342.+
ETARCHARTEA Lex Bajwar. tit. 9. c. 11. §. 2.+
ETFUNDUS Fundus, ager. Ordericus lib. 7. p. 657.+
ETHILINGI Vide Adalingus.#
ETLIDUS Vide Lidus.#
ETLEHA Capitulare de Villis c. 40.+
ETUNIARE pro Idoncare, Etuniatus, pro Idoneatus, in aliquot Codd. Legis Ripuar. tit. 39. c. 2. uti monet Steph. Baluzius. Vide Idoneus.#
EVACUARE [Evacuatoria]. Vide Vacuus.#
EVADARI Reposcere, flagitare. Papias.#
EVANGELIARIUM Liber, in quo continentur Evangelia, quae in singulis Missis leguntur aut cantantur, quem, ut hodie habetur, a D. Hieronymo compositum scribit Honorius Augustod. lib. 1. cap. 88.#
EVANGELIUM Seu Evangelii lectiones ex veteri instituto stantes audisse fideles pluribus probat Henric. Valesius ad lib. 3.+
page 314, image: s0314
EVANUTUS Elapsus. Petrus de Alectis Episcop. Venogall. in Itinerario Gregorii XI.+
EVASIO latronum, in Fleta lib. 1. c. 20. § 12. Vide Escapium.#
EVASTARE pro vastare, [gap: Greek word(s)] , in Closs. Gr. Lat.#
EUCHARISTIA ex Gr. [gap: Greek word(s)] , sacrum Christi Corpus in Missae sacrificio confectum, de qua appellatione audiendus in primis Michael Dufresne Soc. Jesu Presbyter, frater: [gap: Greek word(s)] , in Dissertation. sacris achistoricis ineditis de Antiquis Sacramentorum ritibus, diss. 4. c. 2.+
page 319, image: s0319
EUDOXUS ex Gr. [gap: Greek word(s)] , Gloriosus. Fridegodus in S. Wilfrido c. 6.#
EVE et [Treve], dicuntur nativi de avo et tritavo, quorum majores servitutem servierunt. Ita Skeneus lib. de Verbor. significat.#
EVECTIO Diploma, codicillus, libellus, quo cursu publico utendi facultas datur.+
page 320, image: s0320
EVENTARE Aerem sibi vel alteri concitare, vel captare, Eventer.+
EVENTURA Fortuna, Gall. Avanture. Lambertus Ardensis p. 251.+
EVERCLUM Papias: Sagenae, retia, verundum Graece, vulgo Everclum dicitur.+
EVERTERE pecora, caballos, Injuriâ occidere, vel disperdere dolo malo, in Legibus Wisigoth. lib. 8. tit. 4. §. 20. tit. 5. §. 7.+
EVEX Versus scripti in Codice Evangeliorum, in Chronico Novalicensi c. 19. to. 2. Hist. Francor. pag. 227.#
EVICINIO Statim. Petrus de Vineis lib. 2. Ep. 44.+
EVICTIO Vetus Calendarium Romanum editum ab Aegidio Bucherio ad Victorii Canonem Paschalem, mense Octob. Evictio Tyranni, i. victoria relata de Tyranno.+
page 321, image: s0321
EVIDENTIAE Chartae, tabulae, instru menta, testimonia, quibus jus praediorum firmatum quod rem evidentem faciant, unde ut plurimum ejusmodi diplomatum initia ita concipiuntur: Notum sit omnibus praesentibus et futuris.+
EVIGILANS-canem. Ordericus Vitalis lib. 3. p. 487.+
EVIGILA-CANEM Neque id nomen Joculare Herberto duntaxat proprium fuit: nam in Tabulario S. Albini Andegav.+
EVIGILANS-stultum: sic appellabant boni illi Monachi campanam, quae pulsabatur ad Matutinos: quod tepescente eo aevo pietate, stultos eos, qui e lecto exurgerent, quo procederent in Ecclesiam ad concinendos hymnos matutinos; existimarent.+
EVINCULARE E vinculis solvere, liberare, apud Sugerium in Ludov. VI. cap. 1.#
EVINDICARE Evincere, rem seu possessionem judicio, vel lata sententia sibi asserere, obtinere.+
EVINDICATORIUM Charta Evindicatoria, Praeceptum Evindicatorium, in Chronico Laurisham. ann. 776.+
page 322, image: s0322
EVINDITALE judicium, vel forte [Evindicale], datum videtur contra eum qui re cujuspiam ablata, in jus vocatus, ad placitum, nulla missa vel nuntiata sunnia, seu excusatione, venire distulit: tunc enim is cui res ablata erat, cam judicio secundum loci legem lato evindicabat, seu evincebat.+
EVITUDO Bonitus Subdiac. in Vita S. Theodori Ducis n. 13.+
EULOGIA [gap: Greek word(s)] , ipsum Eucharistiae Sacramentum. S. Paulus 1. ad Cor. 10. 16.+
page 325, image: s0325
EULOGIOSE Baldricus lib. 2. Chr. Camerac. cap. 1.+
EULOGIUM pro Elogium. Liber de disciplina Scholarium cap. 1.+
EUNUCHUS Dignitas in palatiis Imperatorum, cui cubiculi augustalis cura erat, Cubicularius. Leo Nov. 98.+
page 326, image: s0326
EVOCATORIAE epistolae, quibus absentes ad Comitatum evocabantur a Principe, aut quibus iis, qui Principis aspectum ambiebant, veniendi facultas dabatur.+
EVOCATUS Gloss. MS. Eccl. Paris.+
EUTYCHEUM ita dictum videtur Praetorium Praefecti Augustalis Alexandriae, in l. 1. C. Th. de Alexandrinae plebis Primatib. cujus subscriptio ita concipitur: PP. (i. proposita) Alexandriae Eutycheo.+
EUVA Glossar. Keronis??? Lex, Euva. Testamentum, Euva.+
EWBRICE Adulterium et infractum conjugium exponitur in Legib. Edmundi Regis §. 4.+
EWOECK Oppidani, villani. Occurrit in Legibus Hungaricis, apud Sambucum.+
EWRII Hungaris, Finium custodes, viarumque observatores, quarum securitati, ne in iis furtum committeretur, invigilabant: divisi erant in centurias et decurias.+
EXACTARE pro exigere. Diploma Dagoberti Regis pro Monaster.+
page 327, image: s0327
EXACTIONARE idem quod Exactare, Exigere, per vim auferre.+
EXACTOR Publicanus, [gap: Greek word(s)] .+
EXADELPHUS [gap: Greek word(s)] , fratris filius, patruclis.+
EXADITUARE Excluders ab adytis, in Gloss. Isid.#
EXADONIARE Vide Idoneus.#
EXAEQUARE Gloss. Lat. Gr. [Exaequatio], [gap: Greek word(s)] . Divisio et exaquatio inter consortes, apud Marculfum lib. 1. cap. 20.#
EXAFOCI Anastasius in Benedicto III. PP. Obtulit canistra exafoci ex argento purissimo.+
page 328, image: s0328
EXAGEG Vide Alchaz.#
EXAGELLA Trutina, seu potius quota pars quae unicuique haeredum ex successione obvenit: legitima pars haeredis, cum aliis veluti ad exagium, seu trutinam exaequata.+
EXUGIA in Glossario Saxonico, [gap: special sign] e [gap: special sign] cinco. Ubi Somnerus forte, [axungia].#
EXAGIUM Trutina, et certae ponderationis genus, inquit Cujacius.+
page 329, image: s0329
EXALODIS idem quod alodis, Proprium, proprietas.+
EXAMEN [Examinatio], Purgatio, judicium Dei. Examinatio ignea, in Actis Concilii Lateran. sub Alexandro II. PP. apud Baron. an. 1063. n. 22.+
EXAMINARE dicuntur apes, quae una coeunt, et in examen congregantur. Apuleius de Virtutibus herbarum c. 6. Ne apes examinent et effugiant.#
EXAMINATOR dignitas apud Longobardos. Vide Chartam Siconis Principis in Chron. S. Sophiae Benevent. pag. 628.#
EXAMETUM [Examitum], Pannus holosericus, Graecis recentiorus [gap: Greek word(s)] , de qua voce Meursius in Gloss. Leo Ost. lib. 3. c. 19.+
page 330, image: s0330
EXAMPLARE Vide Exemplare.#
EXANGULARE Per angulos inquirere, in Glossis MSS. Regiae Bibliothecae.#
EXANGYSIS Julius Africanus 1. 5.+
EXANULARE Annulum deponere, apud Sugerium lib. Administr. sua cap. 31.#
EXAPLA exempla, in Gloss. Pith.#
EXAQUIA Michael del Moline in Repertorio Foror. Aragon.+
EXARATA Vide Exartus.#
EXARCHUS [gap: Greek word(s)] , Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Proceres, Principes. [gap: Greek word(s)] , duces factionum, apud Cedrenum.#
page 331, image: s0331
EXARCIA Funalis apparatus navium, Hispanis Xarcias, nostris Cordage.+
EXARICHUS Agrorum colonus, arator, Hispanis.+
EXARTHRARE Membra dissolvere, disrumpere. Ex Gr. [gap: Greek word(s)] , apud Julianum Antecessor. Nov. 125.#
EXARTUS [Exartum, Exartes, Essartum, Assartum, Sartus, Sartum]: voccs unius ejusdemque notionis, quam ita prodit liber Scacarii Anglici parte 1. cap. 13.+
page 333, image: s0333
EXATICUM Papias: Cantarinum, genus ordei, i. exaticum.#
EXAUCTORITAS Exauctoratio, qua quis suo gradu dejicitur, in l. 35. Cod. Th. de Cursu.#
EXAUREARE Aura seu leviori vento in aëre se se purgare, aërem captare, quod faciunt falcones, s' Airier.+
EXBANNIARE [Exbannire], Bannire, proscribere.+
EXBRANCHIARE Ramos avellere, ex Gall. Esbrancher.+
EXBROMARE Apitius l. 6. de Re culin. c. 1.+
EXCADENTIAE Excadentiae Curiae in Regno Siciliae, nostris Parties Casnelles: Caduca bona quae in fiscum cadunt, seu ex commisso, seu alia quavis ratione.+
page 334, image: s0334
EXCAETA Vide Escaëta Escaeta.#
EXCALCEATI Haeretici, qui excalceatos ambulare debere homines adserebant, inquit Philastrius.#
EXCALDARE Leviter coquere, in aquam calidam immittere, Eschauder.+
EXCALLERIUS De hac voce audiendus Ammiratus lib. 1. de Familiis Neapolitanis pag. 56.+
EXCANGIUM ex Gallico Eschange, Permutatio.+
EXCANONICARE Canonicatum alicui auferre, apud Petrum Blesens. Epist. 21.#
EXCAPILLARE Papias: Excapillare, exerere, discooperire. Gloss. MS. Eccl. Paris. Excapillato, exerto brachio ad mammam. Vide Expapillare.#
EXCAPITARE Decapitare, caput amputare. Henricus Huntindonensis lib. 2. p. 365. Novem semper excapitati sunt, et decimus remansit.#
EXCARNARE Carne spoliare. S. Zeno Veronensis Serm. 8. de Exodo, excarnatam umbram tractabilem vocat hectica febre laborantem.#
EXCARPSUS pro excerptus. Vide Capitulare 4. Caroli M. an. 805.+
EXCARRAZONATA Vetus Inquesta an. 1211.+
page 335, image: s0335
EXCARRICARE Vide Carricare.#
EXCASTRARE [gap: Greek word(s)] , alibi [gap: Greek word(s)] .+
EXCATTARISARE Fragm. Petronii: Quid, inquit Habinnas, excattarisasti me, ut tibi emerem fabam vitream?#
EXCAVERE Pracavere. Gloss. Isid.#
EXCELLARE Cum uxore esse, in Gloss. Isid. infra Excilare, cum uxore esse in libertate.#
EXCELLENTIA titulus Principum, atque adeo Imperatorum.+
EXCEPTo adverb. Praeter. S. Isidorus: Habuit enim Christus animam prudentem, intellectualem, excepto divina natura, ut humanitas integra fieret.+
EXCEPTOR Notarius, amanuensis, qui acta judiciorum describit, judicis sententiam excipit.+
page 336, image: s0336
EXCEPTORIA [Exceptorium].+
EXCERVICARE Lex Salica tit. 36. §. 1. Si quis - ritortas quibus sepes continetur, capulaverit, aut tres cambortas excervicaverit, etc.+
EXCESSUS Quod excedit, nostris le Surplus.+
EXCHUCHARE Vetus Charta in Tabulario Fiscanensi fol. 71.+
EXCIMICARE [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. MS.#
EXCIPIUM Isidorus lib. 18. c. 7.+
EXCIPULUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Vide Excipium.#
page 337, image: s0337
EXCLAMARE alta voce pronuntiare.+
EXCLARARE Anonymus de rebus Friderici II.+
EXCLUDERE Erogare, promere, in l. 16. C. Th. de Erogat. militar. annonae.#
EXCLUSA ex Gall.+
page 338, image: s0338
EXCLUSOR [Exclusorius]. Ugutio: Exclusor, janitor, qui foras excludit homines. Jo. de Janua: Atriensis, i. janitor, ostiarius, exclusarius, patiginarius, januarius.#
EXCOCIARE Monasticum Anglican. tom. 2. p. 71. Et pratum de Elmore, quod Rogerus de Cokeham excociavit.#
EXCAECATIO inter poenas judicum sententiis decretas interdum recensetur. Vide Abacinatus.#
EXCOGERE pro Cogere non semel apud Innocentium Agrimensorem pag. 227. 232.#
EXCOLIATUS Excastratus, in Gloss. Lat. MS. Reg.+
EXCOLENTIA a voce Excolere.+
EXCOLICUS Fridegodus in S. Wilfrido c. 53. Hactenus excolicum quanto sudore sacellum Emerit, exposui.#
EXCOMMUNICATIO A communione fidelium prohibitio.+
page 341, image: s0341
EXCOMMUNIS Excommunicatus.+
EXCOMMUNIONES Excommunicatis passim in Canonibus S. Patricii c. 17. 18. 20. 27.#
EXCONDICERE [Escondire], Excusare, satisfacere, purgare se sacramento, affirmare.+
page 343, image: s0343
EXCONTRUM Permutatio, quod contra aliam rem, seu pro alia redatur.+
EXCOPIARE Exscribere, Gall. Copier. Chronicon Windesem. l. 1. c. 2. Libros SS. Patrum per cos describi fecit et excopiari. Vide Copia.#
EXCORDARI Commodianus Instr. 21. Excordaris, homo, si putas ut ipsi te salvent. Id est, aberras.+
EXCORIARE Virgis vehementius caedere, Gall.+
EXCORTICARE Vide Decorticare.#
EXCREDERE Facere ut aliquis non credatur.+
EXCRUSTARE Crustam auferre. Monasticum Angl. to. 1. pag. 210. Duas imagines --- quarum unam auro et gemmis excrustavit.#
EXCUBIAE proprie sunt Vigiliae custodum, [gap: Greek word(s)] , ut est in Glossariis.+
page 344, image: s0344
EXCUBITARE [Excubitum]. Gloss. Gr. Lat.+
page 345, image: s0345
EXCUBITOR Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , vigil, excubitor. Alibi: [gap: Greek word(s)] , excubitor.+
EXCUBITORIUM idem quod Excubitus, Locus palatii in quo excubabant milites excubitores.+
EXCUBIUM Vide Excubiae.#
EXCULCATOR Vide Collocare.#
EXCULEUS Importunus, in Gloss. Arabico-Lat.#
EXCULTARE Ratherius Veron. de Qualitatis conjectura: Sede, non tibi dicit; non sedentem vero excultare nequaquam omittit. Vide Exculcare.#
EXCURSUS qua aquae excurrere possunt, seu evacuari. Charta an. 1217.+
EXCURTARE caballum, in Lege Salica tit. 40.+
EXCUSARE Recusare, renuere. Gloss. Gr. Lat.+
page 346, image: s0346
EXCUSATICUM In Capitulari Sicardi Principis Beneventani edito a Camillo Peregrino, cap. 29.+
page 347, image: s0347
EXCUSATOR in Lege Elemannor. tit. 6. §. 2. et 5. Rous qui se a crimine excusat, aut certe qui rem quampiam sibi petitam debere negat.#
EXCUSATORIA Epistola, qua quis se excusat. Vide Diurnum Romanum cap. 3. tit. 4.#
EXCUTERE Eripere de manibus alterius, Enlever, Tirer des mains de quelqu'un. Lex Salica tit. 10.+
EXDIGNUS Non dignus, in Gloss. Arabico-Lat.#
EXDOMARII Sine domibus et foris versantes. Decreta Colomani Regis Hung. lib. 1. De civilibus ex lomariis 8. denarios praecipimus colligi.#
EXDORSUARE Gloss. MS. Eccl. Paris. Exdorsuandum, judicandum.#
EXECRABILITAS utitur Apuleius lib. de Philosophia.#
EXECRARI dicitur mensa altaris, si superior tabula in qua principaliter fit consecratio, mota, vel in sui forma mutata, vel enormiter, puta ultra medietatem fracta sit: tunc enim iterum consecrari debet.+
EXECUTORES in libris Jurisconsultorum, dicuntur qui judicum mandata, et decreta exequuntur.+
page 348, image: s0348
EXEDRA Gr. [gap: Greek word(s)] . Gloss. Gr. I.+
EXEMPLARE Describere, exemplar exprimere, effingere, Gall.+
page 349, image: s0349
EXEMPLARITAS qua quis se praebet in exemplum. Rythmus de B. Marco Minorita: Splendor exemplaritatis et sanctitatis integrae.#
EXEMPLATUS Exemplatorium. Vide Exemplum.#
EXEMPLIFICARE idem quod Exemplare, Ad exemplar describere.+
EXEMPLUM Argumentum, figura. Epistolae Pontificum Romanor. Ep. 67.+
page 350, image: s0350
EXEMPLUM idem quod Exartum, Essartis. Charta an. 1126.+
EXEMPTO pro excepto, adverbialiter, in Bibl. Cluniacensi p. 543.#
EXEMPTOR Carnifex Thomas Cantiprat. lib. 1. c. 25.+
EXENARRARE Glossarium MS. Ecclesiae Parisiensis: Exenarrabant, ignerabant.#
EXENIUM [Exennium], idem quod Xenium, Munus, donum, oblatio, atque adeo quaevis praestatio vel
page 351, image: s0351
tributum sub nomine doni.+EXENTERATIO Poenae species in laesae majestatis reos, apud Anglos, apud quos eorum interanea seu viscera extrahuntur et comburuntur.+
EXEQUIAE apud S. Zenonem Veronensem in Serm.+
EXEQUIARE Exequias celebrare. Vita B. Eusebiae Abbatissae Hamaticensis n. 12.+
EXEQUIALES Vide Pulsatores Pulsare.#
EXEQUITARE Ex equo dejicere, Gallis,
page 352, image: s0352
Demonter. Petrue Diac. lib. 4. Chr. Casin. cap. 62.+EXEQUIUS Testamentum MS. Guill. Jordani Comitis Ceritaniae Id. April. an. 42.+
EXERCIPES Cursor, qui in currendo pedes exercet. Gloss. Lat. Gr. Exercipes, [gap: Greek word(s)] .#
EXERCITALES Milites, qui in exercitu militant.+
EXERCITARE Bellare, bellum gerere, vel in exercitum pergere.+
EXERCITATORES Monachi, in Vita S. Macharii Alexandr. Abb. c. 5. et 7. in Vitis Patrum, dici vrdentur, qui aliis Circatores.+
EXERCITUARE Castra sequi, conscribere militem, Sambuco ad Leges Hungaricas.#
EXERCITUS Exercitum debere dicuntur vassalli, cum dominorum expeditionibus bellicis interesse, ac pro iis dimicare tenentur.+
EXFAIDUM Placitum Chlodovei III. Reg. an. 3.+
page 353, image: s0353
EXFESTUCARE Vide Festuca.#
EXFIAT pro exeat, in veteri Inscriptione apud Gruterum 755. 1.#
EXFIBULARE Fibulam detrahere, solvere. Utitur Prudentius.#
EXFINARE Terminare, definire. Charta an. 1141. apud Ughellum in Episcopis Cumanis: Sicut exfinat viam que pergit ad stratum, etc. Ibi rursum.#
EXFOLIARE Folia decerpere, apud Apicium lib. 4. cap. 2.#
EXFORBIARE Vetus Charta apud Ughellum tom. 9.+
EXFORCIARE Vim inferre. Vetus Notitia apud Beslium in Regibus Aquitan. p. 23.+
EXFORCIUM Auxilium, ex Gall. Effort. Epistola Roberti Siciliae Regis apud Albertinum Mussatum lib. 7.+
EXFRACTOR Vide Effractor Effractor.#
ERFREDIARE Quasi extra pacem ponere, violare, a Saxon.+
EXFRETARE Navigare ultra, in Gloss. Isid. et apud Papiam, Fretum enavigare.#
EXFRUCTUARE Fructus percipere. Tabularium Casauriense: Ad usum fruendum, ad labor andum, ad exfructuandum.#
EXFUNDARE [Exfundata]. Pactum Arechis Principis Beneventani cum Neapolitanis: Si censilis homo de Liburia patitur oppressiones a parte de Neapolim, et voluerit exfundare se de ipso fundo, ponit post regiam domus suae ipsum fustem, sicut antiqua fuit consuetudo, et vadit ubi volutrit.+
page 354, image: s0354
EXGARDIUM Vide Esgardium.#
EXGRAVATOR Charta MS. Mathaei, Barnabonis, et Galeacii Dominorum Mediolani an. 1354.+
EXHAERES [gap: Greek word(s)] . Testamentum S. Remigii apud Flodoardum lib. 1.+
EXHIBERE Praebere alimenta et ad vitam necessaria, apud J. C. Lactantius de Mortib.+
EXHIBITIONES Praebitiones, praestationes, tributa, etc.+
EXHOMINARE Hominem exuere, [gap: Greek word(s)] . Alanus de Insulis in Planctu naturae, de sodomitis:+
EXHONORARE Vituperare, in Glossis Arabico-Lat.+
EXHOSPITARE Sugerius in Ludovico VI. pag. 321.+
EXIDONEARE Vide Idoneus.#
EXIGENDA vox fori Anglici: ita autem dicitur conditio ejus qui quinquies in Comitatu aperto exactus, aut vocatus ad comparendum, non venit, ideoque exlex propter contumaciam proclamari potest.+
EXIGENTIA Tributum, exactio. Rogerus Hovedenus p. 592. Concessit quod---quieta sint de telonio et omnibus aliis consuetudinibus et exigentiis.+
EXILIARE In exilium agere, Gall. Exiler. Lex Aleman. tit. 35.+
page 355, image: s0355
EXILIUM Dissipatio, destructio. Exiliare, destruere, dissipare. Statutum Marlebridgense sub Henrico III. Rege Angl. cap. 25.+
EXIMEQUI Proxenetae, in Gloss. Isid.#
EXIMENTUM idem quod Exitus, fructus, et proventus praedii.+
EXIMERE Interimere, occidere. Leges Luithprandi Regis Longob. tit. 12. §. 1. Si quis frater fratrem suum in peccatis exemerit, etc.#
EXIMIETAS Sublimitas, in Gloss. Isid. et apud Papiam.+
EXINTEGRO Plene, integre, in l. 28. Cod. Th. de Suscept.#
EXINTERARE Intestina eruere. Pardulus Episc.+
EXIRE de aliquo crimine, co absolvi: Exire de latrocinio, in Lege Salica tit 49.#
EXISTIMARE Chartam commutationis anni 935.+
EXITURA Jus exiturae, Droit de sortie. [gap: Greek word(s)] , apud Phavorin.+
EXITUS Graecis [gap: Greek word(s)] , Expensae rationum: unde [gap: Greek word(s)] , in Vet.+
page 356, image: s0356
EXIUS Exitus. Tabularium Bellilocense n. 130.+
EXLEGALITAS [Exlegare]. Vide Exlex.#
EXLEX Alterius legis, seu religionis, qui extra legem est Gloss. Lat. MS. Reg.+
page 357, image: s0357
EXMELLARE Scalpellum vel lanceola quibus inciditur cutis.+
EXMERARE argentum, in Capitulis Caroli C. tit. 31. §. 13.+
EXNAMMIARE Vide Namium.#
EXMINUTUARE Pauperem facere, in Gloss. Isid. Ugutio habet Eximmutuare, Depauperare, pauperem facere. Forte, Exsumptuare. Vide in hac voce.#
EXOCCUPARE Occupationibus liberare. Ugutio: Exoccupare, expedire. Joannes Sarisber. lib. 1. Polic. c. 4.+
EXOCIONITAE in Historia Ecclesiastica Anastasii Bibliothecarii, Ariani dicti, quod Constantinopoli in loco Exocionio dicto conventus suos agerent, uti pluribus probamus in Constantinopoli Christiana.#
EXOCULARE Oculos evellere, excaecare, in Chronico Uspergensi in Philippo Imp. in Statutis Venetor. lib. 6. c. 79. etc. Plautus in Rudente:+
page 358, image: s0358
EXODIUM [Exodiarius]. Jo. de Janua: Exodium, initium cantilenae. Hinc Exodiarius, praecentor, qui cantum incipit ante alios. Notae Tyronis p. 173.+
EXOMIUM [gap: Greek word(s)] , Substricta ac brevis tunica, circa humerum desinens. Fabius lib. 5. cap. 10.+
EXOMOLEGESIS Peccatorum confessio apud S. Cyprianum Epist. 11. 13. etc. et lib. de Lapsis, Tertullianum, S. Pacianum Epist. 3. etc.+
EXONIA Vide Sunnis.#
EXOPINARI Fragm. Petronii pag. 50. Viderint qui de hoc alibi exopinissent: ego si mentior, Genios vestros iratos habeam.#
EXORABULA Exorandi modi, apud Apuleium Florid. lib. 4.#
EXORBARE Excaecare. Leo III. PP. Epist. 4.+
EXORBITARE Ab eo quod rectum est, recedere. Utuntur Sidon. lib. 5. Epist. 16. lib. 8. Ep. 11.+
EXORCIZARE apud Scriptores Ecclesiasticos, est per divina adjurando vim inimicam expellere.+
page 360, image: s0360
EXORCIDIARE pro Exorcisare, in antiquissimis Cypriani Codicibus Concilii Carthag. legi monet Rigaltius ad Commodianum.+
EXORDIARIUS Qui incipit, vel exordium facit. Ugutio. Vide Exodium.#
EXORDINARE Turbare, extra ordinem ponere. Gerardus Abbas Silvae Majoris in S. Adelardo c. 9.+
EXORIUS Immanis, Insipiens. Papias Leg. Exormis.#
EXORMIS Immanis, in Gloss. Isid.#
EXORNARE Nudare ornatu. Anastasius Bibl. in S. Hadriano PP. p. 104.+
EXORQUIA Usatici Barcinonenses MSS. c. 62.+
EXOSSATUS ager, sine ossibus, i. lapidibus. Papias.#
EXOTICUS Odibilis. in Gloss. Arabico Lat.#
EXPALLUM [Exspaltum]. Charta Gaufredi Ducis Aquitaniae an. 1076. apud Beslium p. 475.+
EXPALMAMENTUM vox Italica, Spalmamento, ex Spalmare, ungere navem. Relatio legationis Ambassiatorum Ducis Andegav. ad Judicem Sardiniae an. 1378.+
EXPALMARE Palmâ manus caedere, percutere, lepellere. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Expalmare, Alapare. Gloss. Isid. Expalmare, Depellere. S. Augustinus in Psalmum 103. Conc. 3.+
page 361, image: s0361
EXPALMITARE In palmitem excrescere. Pactus Legis Salicae tit. 37. §. 3.+
EXPANDIOSUS Vita S. Samsonis Episcop. Dolensis l. 1. c. 20.+
EXPANSALE Jo. de Janua: Aculeus, est etiam expansale in quo expanditur pannus, vel cutis ad faciendum pergamenum.#
EXPARES Epistola Incerti ad Pipinum Regem, to. 2. Hist. Francor. pag. 664.+
EXPARTA Partu vacua, exparata, vacuata. Papias. Ita etiam Isid. Gloss.#
EXPATRIARE A patria recedere. Libertates concessae ab Henrico D. Solliaci incolis villae des Ays an. 1301.+
EXPECTABILIS [Expectatus], Eximius, illustris. Prudentis contra Symmachum lib. 2.+
EXPECTANTIA pro expectatio, in Speculo Saxon. lib. 1. art. 33.#
EXSPECTARE pro spectare, occurrit non semel apud Innocentium Gromaticum pag. 236.#
EXPECTORARE Exsolvere, firmaculum a pectore removere. Ugutio et Jo. de Janua.#
EXPEDIMENTUM Impedimentum, sarcinae, Bagage. Epistola S. Thomae Cantuar. Archiep. apud Baron. ann. 1167.+
EXPEDIOSE Expedite, prompte, compendiose. Vita S. Aicadri Abb. Gemeticensis cap. 11.+
EXPEDIRE Dominum, seu dominium alicujus, dimittere, homagio domini renuntiare. Vitalis Episc. Oscensis, pag 732.+
page 362, image: s0362
EXPEDITARE canem, vox Forestariis familiaris: canum pedes quodammodo mutilare.+
page 363, image: s0363
EXPEDITIO Gloss. Lat. Gr. Expeditio, [gap: Greek word(s)] . Sed sequioribus saeculis haec vox usurpatur pro obligatione eundi in exercitum domini. Charta an. 1124. apud Hemereum in Augusta Virom. pag. 96.+
EXPEDITIONALES servi, quibus in expeditionibus uti solebant domini, in Lege Burgund. tit. 10. §. 1.+
EXPEDITOR apud Sambucum in Gloss. ad Leges Hungaricas, est qui liberat ab onere. Unde.+
EXPEDITORIAE res, Arma bellica, quibus quis in expeditionibus bellicis utitur. Speculum Saxonicum lib. 1. art. 19.+
EXPEGATORIUM Retis species, qua capiuntur perdices, coturnices, phasiani, etc. Describitur a Petro de Crescentiis lib. 10. de Agricult. cap. 25.#
EXPELLEUTA apud Julianum Antecess. Constit. 124. §. 6. qui in Novella Justiniani 128. §. 6.+
EXPENDIUM pro Dispendium. Charta an. 1152.+
page 364, image: s0364
EXPENSARE pro Expenaere, usurpavit Scaevola, in l. 41. D. de Fideicom. libert. Alias Expensares pro Compensare, dixit Macrobius lib. 1. Saturn. c. 13#
EXPERGIFICUS [gap: Greek word(s)] , apud Apuleium lib. 2. Florid.#
EXPERIMENTARE pro Experiri. Utuntur non semel Octavius Horatianus lib. 4. Rerum medicarum pag. 89. 90.+
EXPIARE ex Gallico Espier, Speculari. Tudebodus lib. 2.+
EXPLACITARE Vide Placitum.#
EXPLANTARE Eradicare, Gall. Deplanter. Utitur Petrus Blesensis Epist. 129.#
EXPLETUM [Expletium], Reditus, proventus terrae, praedii. Espletto, Occitanis: Gallis practicis, Explets, Exploits: Anglis Esplees. Chronicon Vosiense part. 1. c. 66.+
page 365, image: s0365
EXPLICABILITER adverb. apud Diomedem lib. 1. Art. Grammat.#
EXPLICIT Finitur, absolvitur, cui opponitur Incipit. Voces frequentes in MSS. verbi gratiâ, Explicit Plinii historiarum mundi liber primus, Incipit secundus.+
EXPOENITENTES Vide Poenitentes.#
EXPOSITE [gap: Greek word(s)] , Explicate, apud Gellium lib. 3. c. 2.#
EXPOGNA Charta libertatum Montis Regalis ann. 1287.+
EXSPOLIUM Vide Spolium.#
EXTREUS Abortivus, qui de exercitio ejicitur extra. Papias.+
page 366, image: s0366
EXPOLIUM Spoliatio. Papias: Expolia, hostium praeda dicta a palliis, quasi expallia, victis cum detrahuntur. Expoliare, nudare, mundare, mactare. Vita S. Leodegarii Episc. cap. 2.+
EXPOMONOGERON Tradit Ambrosius Morales lib. 16. cap. 36.+
EXPOMPARE Vituperare, detestari. Jo. de Janua.#
EXPONERE pro Deponere, non semel occurrit. Non. Marcellus lib. 4.+
EXPONTANEUS pro Spontaneus, in Capitulari 3. an. 789. in Append. c. 2. Propria expontanea voluntate, etc. nisi legendum sit, et spontanea.#
EXPOSITIONES censuales, apud Julianum Antecess. cap. 73.+
EXPOSITUM Expositio, commentarius. Testamentum Riculfi Episc. Helenensis an. 915.+
EXPRESSARE Exprimere. Thomas Walfinghamus p. 231. Post expressata negotia sua.#
EXPRIMARIO qui Primarii munus obiit. Novella Valentiniani de Episcop. judicio tit. 12.+
EXPROMISSUM Capitula ad Legem Alamannor. c. 38.+
EXPROMPTARE Expromere, apud Fulgentium Placiadem de Virgiliana continentia, semel ac iterum.#
EXPUDORATUS Absque pudore. Gloss. Isid. Expudoratus, impudicus.+
EXQUAMIARE Vide Cambiare.#
EXCARITUS Vide Scarire.#
EXSCATURIZARE Will. Brito. in Vocab. MS. iu v. Assare: Nota quod pulli prius exscaturizantur in aqua calida, ut facilius deplumentur: deplumati ustulantur, ut subtiles plumae, quae manibus extrahi non possunt, comburantur.#
EXSCUTUM Scutum, ex Gallico Escu. Vide Vicarii servi Vicarius.#
page 367, image: s0367
EXSOMNIARE Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , exsomnio, expergisco, expergefacio.#
EXSOLUTE Absolute, indubitanter. Anonymus Gromaticus: Ipse finem exsolute facit. Idem: Siue dubio exsolute finem facit#
EXSUFFLATIO vel [Insufflatio], in Baptismi ritibus usurpata occurrit passim apud Scriptores Ecclesiasticos, qua inter renuntiandum ter repetita, significat Baptismi candidatus se se daemonem, cui foedam hactenus servierat servitutem, execrari penitus et abominari.+
page 368, image: s0368
EXSUFFLANTISSIMUS vox ejusdem originis.#
EXSUMPTUARE Papiae, Pauperem facere, Sumptibus exhaurire: Pauperare, ut est in Gloss. Lat. MS. Reg. Cod. 1013.+
EXSURDARE Surdum facere. Lex Aleman. tit. 60. §. 1. Si quis alterius aurem absciderit, et non ersurdaverit, etc. Gloss. Lat. Gr. [gap: Greek word(s)] exsurdo.#
EXSUS Exitus. Primum Testamentum Widradi Abbatis Flavin. Torum illum clausum, quem nos jussimus plantare ad integrum, cum exso et regresso, una cum manso, etc.+
EXTALES Exw. Gloss. Aelfrici: Extares, [gap: special sign] nae [gap: special sign] el, vel Baec- [gap: special sign] ea [gap: special sign] m. i. Exta, Longanum.+
EXTALIATUS Charta Guillelmi Comitis Marsici an. 1179. apud Ughellum to. 7. Ital. sacrae p. 704.+
EXTALIUM Constitutiones Siculae lib. 1. tit. 61.+
EXTELARIUS cervus, domesticus, mansuefactus, quem venatores praemittunt in silvam, quo cervi alii et hinnuli nihil metuentes periculi, illius facti socii, facilius in eorum casses aut tela incidant, cervo domestico collare, aut aliud quodlibet signum habente, ne venator erret in mittendo telo.+
page 369, image: s0369
EXTEMA [Extemare, Estemare]. Eximinius Petrus de Salanova Justitia Aragonum apud Hieron. Blancam p. 748.+
EXTENDARIUM vexillum. Vide Standardum Stantarum.#
EXTENDERE Aestimare, appretiare: vox fori Anglici, quae occurrit passim apud Bractonum, Fletam, et Anglicos Practicos: Britton. p. 138.+
EXTENSIO Regio, in Gloss. Isid.#
EXTERGIFACIUM Mantile, quo facies extergitur. Ugutioni.#
EXTERGIMENTORIUM Tegilla, gausape, mantile, Ugutioni.#
EXTERMINARE terminos, Effodere, evellere, extra fines ponere, in Lege Longob. tit. 96.#
EXTERMINATIO Terminus, finis, limes. Charta Caroli C. an. 865.+
EXTERMINIUM proprie, Extra terminos ejectio. Gloss. Lat. Gr. Exterminium, [gap: Greek word(s)] . Occurrit non semel apud veterem Bibliorum interpretem, Tertullianum adversus Judaeos, Petrum Blesens. Ep. 86. et alios. Salvianus lib. 5.+
EXTERNARE Extraneum facere, in Gloss. Isid. Utitur Apulejus in Apolog. ubi Casaubon.#
page 370, image: s0370
EXTERRENUS Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] . Peregrinus, exterrimus, exterrenus. Forte [Externus], vel [Exterraneus].+
EXTERTIUM Charta Hugonis Ducis Burgund. ann. 1077. tom. 6.+
EXTESTICULARE Castrare. Willelmus Malmesbur. lib. 4. p. 124. Dum se se segniter expurgat, caecatus et extesticulatus est.#
EXTESTINUS Alienae gentis, extraneus, Papiae Gloss. Isidori: Extestinum, extraneum.#
IN EXTINCTO Chronicon Fredegarii c. 110. Carlomannus devotionis causa in extincto succensus, Romam advenit.+
EXTIRPARE Leges Edwardi Confess. c. 6. Si latro vel raptor est, quodmale cepit, si ad manum est, reddat: et si illud penitus extirpaverit, - in integrum ei, cui damnum intulit, restituat.+
EXTOCARE Monasticum Anglic. to. 2. pag. 71.+
EXTOLIUM Vide Stolium Stolus.#
EXTOLNEARE Teloneo, quod Angli Toln vocant, liberare, in Legibus Ethelredi Regis Angl. §. 23. apud Bromptonum.#
EXTORPARI Leges Edmundi Regis 4.+
EXTORQUERE dicitur terminus, qui deflectit, nec rectâ lineâ procedit.+
EXTORRES apud Cyprianum Epist. 19. 20. dicuntur, qui ne Christum negare cogerentur, dimissis omnibus, se subtrahebant, qui etiam inter Confessores adnumerabantur.+
EXTORTIONES JC. Anglis, Rastallo et Cowello lib. 4. tit. 18. §. 51.+
page 371, image: s0371
EXTRACLUSUS ager, Frontino est, qui intra finitimans lineam et centurias interjacet, ideoque Extraclusus, quia ultra limites finitima linea cluditur.#
EXTRACTA Excerpta, archetypi exemplar, vel notae inde sumptae, nostris Extraits, Anglis Estreats. Brittoni p. 35.+
EXTRACTUS idem quod Extracta, in Statutis Roberti III. Scotor. Regis cap. 27.#
EXTRAFAMILIATUS Qui sui juris est, extra familiam positus, emancipatus, vel qui uxorem duxit. Statutum Philippi Aug. Regis Fr. de Decimis Saladinis, apud Rigorduman. 1188.+
EXTRAFILATUS Papiae, Exerto humero, quasi extramanum praeferens.+
EXTRAHURA Vide Estraheriae.#
EXTRANEAE mulieres, in l. 44. Cod. Th. de Episcop. et in Leg. Bajvvar. tit. 1. cap. 13. §. 1. 2.+
EXTRANEUM facere, idem quod Exitum facere vide Exitus de quo supra, Devestire, possessione exuere. Tradit. Fuldens. lib. 3. trad. 243.+
EXTRARIA Modus tenendi hundredum p. 130.+
EXTRARIUS Papiae, Extraneus, alienigena. Claudianus Mamertus lib. 1. de Statu animae cap. 7.+
EXTRATICUS pro Straticus, [gap: Greek word(s)] , Strategus,
page 372, image: s0372
seu potius [Exstratigus], [gap: Greek word(s)] , qui Strategi functus est magistratu.+EXTRAVAGANTES in Jure Canonico dicuntur Pontificum Romanorum Constitutiones, quae Extra Corpus Canonicum Gratiani, sive Extra Decretorum libros vagantur. Ita Gobelinus Persona in Cosmodromio aetate 6. cap. 71.+
EXTREMITAS Titulus animi submissionis, quo de se loquendo utebantur Praelati Ecclesiastici, Jonas Aurelian.+
EXTRICARE Papiae, Exterminare, profligare. Anastasius Biblioth. in S. Joanne PP.+
EXTRILIDUS Exalbidus, apud Gellium lib. 19. cap. 1.#
EXTRUNCASE Truncis seu stipitibus purgare, Essartare. Charta Guarini Episc. Ambian. an. 1138. ex Tabulario Abbatiae S. Fusciani pag. 8.+
EXUERE se de re aliqua, Rem relinquere. Concilium Duziacense I. cap. 15. Nisi ab ipsis rebus, quas invaserat, se mox exueret, etc.#
EXUGIA in Gloss. Anglo-Sax. exponitur per [gap: special sign] ih [gap: special sign] un [gap: special sign] a.#
EXULATITIUS Glossae Cyrilli: [gap: Greek word(s)] Fugitivus, exulatitius, fugitivosus.#
EXUMBRES Ascii, seu [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Isid.#
EXUNGULARE Vide Ungulare Ungula.#
EXUPERARE Superare, subjugare, Latinis Exuperator omnium gentium, in Nummo Constantis.+
EXURGEBAT pro, poterat, apud Anastasium Biblioth. in Joanne V. PP.+
page 373/374, image: s0373
EZZISCZUN Lex Bajwar. tit. 9. cap. 11. §. 1. Si illam sepem ruperit, vel dissipaverit, quam Ezzisczum vocant, cum uno solido est restitutio.#
EZCIPHAM Sampirus Astoricensis in Chron. aera 971.+
page 373/374, image: s0374
F.
FLITTERA numeralis, 40. denotat: unde versus:+
FABANA Fabae decoctae. Vita S. Carilelphi: Tantam fabanam coxit, ut per totam hebdemadam satis haberet.+
FABACENA Praestatio ex Fabis. Vide in Mestivarius Mestiva.#
FABARIA in Pacto Legis Salicae tit. 27. §. 6. Campus fabis consitus.#
FABARIUM Pensitatio de fabis. Charta an. 1241. In M. Pastorali Eccl. Paris. lib. 10. Ch. 21.+
FABARIUS Cantor, qui cibis vescebatur, qui mollem vocem reddunt.+
FABATARIA Vasa amplissima, in quibus fabatia, de qua Apicius, vel puls fabata solebat apponi, apud Lampridium in Heliogabalo.#
FABERRIME pro affabre, dixit Apuleius Florid. lib. 2.#
FABRATERIA Ornatus fabrorum, vel domus, vel locus, ubi fabricae sunt, Ugutioni. Glossae MSS. Fabrateria, fabrica, qua sedent fabri, vel ornatus equorum.#
FABRICAE pro operibus publicis, in l. 13. Cod. Th. de Praetorib. l. 14. 30. de Oper. publ. etc.+
FABRICATURAE Vasa aurea aut argentea, aurum omne, argentumve factum, aut in vasa conflatum, in Formulis antiquis apud Lindenbrog. 49. 67. 72. 75 77. 78. 83.+
FABRICENSES Qui in sacris fabricis arma cudebant et fabricabant, de quibus est titulus in Cod. Th. et Justin. quorum Praepositi, Primicerii Fabricae dicebantur.+
FABRICIAE buccellae. Vide Nebulae Nebula.#
FABRICINIUM idem quod Fabricatura Fabricaturae. Capitula Caroli C. tit. 31. c. 23.+
FABRI grossarii, ferrarii, vel aerarii, uti vocantur a Plinio lib. 34. c. 8. In Statutis antiquis Abbatiae Corbeiensis lib 1. cap. 1. Fabri grossarii sex, artifices duo.#
FABRILES uvae, Fumi vapore siccatae. Caelius Aurel. l. 4. Chron. c. 3.+
FABRILLA et Fabrissa, Uxor fabri, Ugutioni et Joanni de Janua.#
FABRIRE Fabricare. Fortunatus lib 2. Poëm. 3.+
FABULA Pactum, conventio, Pourparler. Glossarium vetus: Fabula, id est, pactum conditionis.+
FABULARE [Fabulari], Confabulari. Gloss Lat. Gr. Fabulat, [gap: Greek word(s)] Italis favellare, loqui. Regula S. Caesarii ad Virgines.+
page 375, image: s0375
FABULO Gloss. Isid. Fabulo, fabulas componens. Fabulones, fabularum inventores. Utitur Macrobius lib 2. Saturn. c. 1.#
FACCES Lenticula aquatica, in Gloss. MSS. ad Alexandrum Jatrosophistam. Vide Falcata.#
FACELLA diminut. a facula, uti hoc a face, vox Petrarchae et Danti nota, Faccellina, Senensibus.+
FACENDEIRA Charta Aldefonsi Regis Castellae aerae 1218.+
FACERE Commorari. Exodi c. 34.+
page 376, image: s0376
FACES Polyptychus Floriacensis: Solvit pullos 3. cum ovis 15. et alios pullos vindemiales cum ovis. Solvit sinapem et faces.#
FACETIA pro Facundia. Chunradus de Fabaria de Casib. S. Galli cap. 8.+
FACETIARI Per facetiam aliquid dicere.+
FACHA Columbae majoris species, apud Fridericum II. lib. 1.+
FACIALIS [Faciale], Orarium, linteum tenue, quo facies extergitur.+
FACIALITER Secundum faciem. Stephan. Juliacusin Vita B. Coletae n. 8. Intuebatur vero facialiter duobus decorata coloribus, albedine scilicet et rubedine.#
FACIES Ecclesiae, Ostium, limen. Willelmus Neubrigensis lib. 3. cap. 26.+
page 377, image: s0377
FACILLARE Vita S. Deicoli Abbatis Lutrensis n. 35.+
FACILUS [Faculus]. Testamentum S. Everardi Comitis apud Miraeum in Cod.+
FACIMA Favena. Charta an. 1207.+
FACIO Vide Factio.#
FACITERGIUM [Facistergium]. Isidorus lib. 19.+
FACITERGULA idem quod Facitergium, Mappa.+
FACITUS pro factus. Charta Jacobi Regis Aragon. an. 1326.+
FACTICIOSUS Dadalus, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. 1. Lit.#
page 378, image: s0378
FACTIO Malitia, unde Factiosi, malitiosi, in Glossis MSS.+
FACTIONARII Qui factionibus Circorum praeerant: [gap: Greek word(s)] , Byzantinis Scriptoribus, factionum domini, Lampridio.+
FACTOR in Gloss. Lat. MS. Reg. Cod. 1013. est Dictor. Alias.#
page 379, image: s0379
FACTUM Sic appellata, ut auctor est Sirmondus in Notis ad Sidonii Epithalamium Polemii, Constitutio quaedam Honorii et Theodosii Augg.+
FACTURA Creatura. Sedulius lib. 1.+
FACTUS Modus agri. Capitularia Caroli M. l. 5.+
page 380, image: s0380
FACULA Latinis, Taeda ex arboribus pinei generis: recentioribus vero quivis caudex, stipes ad ardendum; Busche.+
FACULARE Faculas, vel faces fingere vel facere, Joanni de Janua.#
FACULTATICULA Bona, praedia, qualiacumque sunt, quomodo bonuscula, apud Sidonium lib. 9.+
FACUNDIA Facultas. Capitula Ludov. Pii ann.+
FADA Vide Fadus.#
FADERIUM [Faderphium, Phaderphium]. Vox Longobardorum, quae in Boëtianis Glossis, Dos exponitur.+
page 381, image: s0381
FADIATUS dies, in quo aliquis defecit, seu juri, aut assignationi non stetit, qui diem vadiatum non servavit: unde forte vocis origo, in Consuetud.+
FADUS [Fada], Daemonis species: Gallis Faie, vel Fee; vox efficta forte a Nympha.+
FAERBENA vox Saxonica, in Legibus Presbyterorum Northumbrensium cap. 47.+
FAECISCERE Faece infici, faecem redolere.+
FAESTINGMEN Homines commendati, vassalli: ex Saxon. [gap: special sign] ae [gap: special sign] in [gap: special sign] , commendatus, et manu strenuus homo.+
FAGATUM vel potius [Fagotum], Fascis, Gallis, et Anglis Fagot, occurrit apud W. Thorn. ann. 1307. Vide Fagotum.#
FAGIA Silva ex fagis, Gallis Faye.+
page 382, image: s0382
FAGINA Glandis fageae, uti vocatur a Plinio lib. 16. c. 5. copia, Fayne, in Consuetudine Arvern. c. 31. art. 38.+
FAGIOLUM Gesta Innocentii III. PP. pag. 147.+
FAGUS Jus conficiendi fasces, et eos auferendi ex silvis, quos Fagots vocamus.+
FAHNLEHEN [Fanaelen, Vanlehen], Germanis, dicuntur majora feuda, quae cum traditione vexilli conferuntur a solo Principe.+
FAIA Fagus, seu arbor glandifera, vel glandem fageam ferens.+
page 383, image: s0383
FAICIA Tabularium Ecclesiae Uticensis an. 1241.+
FAIDA exponitur Inimicitia, in Lege Longob. l. 1.+
page 385, image: s0385
FAIDIUM pro Feudum in veteri Charta, apud Sammarthanos, in Abbatib. S. Stephani de Vallibus p. 893.#
FAISA [Faissa, Faissia]. Vide Fascia.#
FALA Ordericus Vitalis lib. 6. p. 624.+
FALANGA [Phalanga, Falangus]. Papias: Phalanga, fustis, cui aliquid deligatur.+
page 386, image: s0386
FALANGUS Giraldus in Topogr. Hiberniae, apud Bromptonum: Gens ista --- vice palliorum falangis nigris utitur.+
FALARICA Vide Phalarica.#
FALAGIUM Jus herbas desecandi in forestis vel pratis.+
FALCASTRUM Isidorus lib. 20. c. 14. Falcastrum, instrumentum ferreum curvum, cum longo manubrio ad densitatem veprium succidendum.+
FALCATA prati, Quantum unus sector per diem falcare potest de prato.+
page 387, image: s0387
FALCATORES Milites falcibus instructi, apud Thwroczium in Salomone Hungariae Rege cap. 52.+
FALCATORIA Navis species. Senator. lib. 2. Epist. 20.+
FALCILE apud Adalardum in veteribus Statutis Abbatiae Corbeiensis lib. 1. c. 1. est falx, quâ herbae vel avenae secantur: nostris Faucille.#
FALCILLAGIUM ex Gallico Faucillage, Praestationis vel corveiae species.+
FALCO Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Falco: accipitris species; nostris Faucon, sic dicta, ait Joannes de Janua, quod ungues habeat recurvos ad similitudinem falcis.+
page 389, image: s0389
FALDA Vox a Saxonico [gap: special sign] al [gap: special sign] , seu Cambro-Britannico [gap: special sign] al [gap: special sign] , deducta, quae Stabulum vel caulam vulgariter, proprie vero septum, claustrum, cum ad aliorum animalium, tum ad hominis praesidium significat.+
page 390, image: s0390
FALDAO Sedes, seu sella brachiis conclusa, a [gap: special sign] al [gap: special sign] Saxonico, quod, ut supra diximus in Falda, non modo stabulum ovile; sed etiam quodvis septum significat.+
FALDEFIUM Vide Faderfium Faderium.#
page 391, image: s0391
FALDEN Hariulphus lib. 3. Chronici Centul.+
FALDIA Vestis muliebris, in Statutis Mediolanensib. 2. part. 462. Ital. Falde. Vide Faldones.#
FALDISTORIUM Sella plicatilis, uti nuncupatur ab Aimoini Continuatore lib. 5. cap. 33.+
FALDONES Helmodus lib. 1. c. 1.+
page 392, image: s0392
FALDRAVA Charta Margaretae Warvicensis Comitissae in Monastico Anglicano to. 2. p. 986.+
FALDSOCA Vide Falda.#
FALDWRTHI Charta Edwardi Confessoris apud Spelmannum: Volo praeterea, ut sancta Maria et Benedictus, et Abbas, et fratres Ramesiae habeant socam in omnibus, super omnes homines, qui sunt mortwrthi, ferdwrthi, et faldwrthi in illo hundredo et dimidio, cujuscumque homines sunt.+
FALESCERE Carere, cessare, finire, Faillir, Manquer.+
FALESIA Gall. Falese. Sic Normanni nostri vocant maris editiores margines rupesque mare claudentes.+
FALINGUS Vide Falangus.#
FALIONES Charta Ademari Comitis, regnante Rodolpho Rege indict. 12.+
page 393, image: s0393
FALKELAND Vide Folklande.#
FALKESMOTE Curia quaedam Londoniensis, in qua judicia exercebantur.+
FALISCUS Culter vel securis, Papiae MS.+
FALLACIA Levior culpa ex oblivione praesertim, nostris Faute.+
FALLERA pro Phalera, Harnesium, Instrumentum rusticum.+
FALLIBILIS Subdolus, insidiosus. Papias.#
FALLICETUM Papiae, Licentia Judaeorum, vel justitia.#
FALLIRE Lex Salica tit. 9. §. 1.+
FALLIUM Charta Lotharii Regis Franc. an. 987.+
FALLUM ex Anglico faile, Deficere: failing, desertus.+
FALQUERII Religiosi Turci. Vide Waddingum an. 1314. 9.#
FALSADOR Vide Falsarius.#
FALSARE Decipere. In Glossis Isidori: Falsatus sum, deceptus sum.#
page 395, image: s0395
FALSARIA monetae, Crimen falsae monetae, cujus cognitio solum Regem spectat ex Legibus Henrici I. Regis Angl. c. 10.#
FALSARIUS Sica, pugionis vel cultelli species. Albericus in Chron. MS. an. 1214.+
FALSATOR Falsarius, in Lege Salica tit. 32. §. 8.#
FALSIFICARE ex Gallico Fausser, Trajicere, perfringere. Joan. Monach. Majoris Monast. l. 1.+
page 396, image: s0396
FALSIGRAPHUS Qui falsa scribit. Vox hybrida, apud Joann. Sarisber. lib. 3. Metalog. cap. 5.+
FALSITIA Falsum, ex Gall. Faussete. Henr. Knyghton: Accusatus est de multis transgressionibus, fraudibus, falsitiis, et traditionibus.#
FALSO Lanceae armorum species, Fauchon Gall. de qua voce supra in Falcastrum. Synodus Nemausensis an. 1284.+
FALSONARIUS Falsarius, ex Gallico Faussonier.+
FALSOSUS Circumventus, deceptus. Gloss. Arabico-Lat.#
FALTESTALIUM Vide Faldistorium.#
FALTUS Vide Falcus FALCO.#
FALVUS Fulvus color, Gall. Fauve, Papias: Falvus, fulvus, elvus color. Fridericus II. Imp. lib. 2. de Arte venandi cap. 24.+
FALX missuria. Chartula plenariae securitatis, exarata sub Justiniano, apud Brisson. lib. 6. Formul. Arca granaria minore ferro legata valente siliquas aureas duas, falce missuria valente siliqua aurea una, cupo uno, etc.+
FAMARE Famâ vulgare. Hieron. Dungersheimius de Laudibus S. Scholastici n. 2.+
FAMBULO Vide Gurgo.#
FAMEN Sermo, verbum. Onomast. Famen, [gap: Greek word(s)] . Abbo lib. 2. de Obsid. Paris.+
page 397, image: s0397
FAME necare, Jurisdictionis species, apud Aragonenses. Fori Oscae an. 1247.+
FAMFALUCA et [Famfoluca], voces incognitae Somnero, cui in Glossis Saxonicis per [gap: special sign] apul efferuntur.+
FAMICUS Locus tabernarum in urbe, quem frequentant propter famem pellendam. Jo. de Janua.#
FAMIGERATUS Famosus, [gap: Greek word(s)] , apud Apuleium lib. 2. Florid.#
FAMILIA hac voce indigitantur Servi, coloni, in praediis rusticis commanentes, dominis praediorum famulatum et servitium exhibentes.+
FAMILIARESCERE pro familiaris fieri, vox Sidonii lib. 7. Epist. 2.#
FAMILIARES De familia alicujus, qui a servis separantur in l. 3. Cod. Th.+
page 398, image: s0398
FAMILIARITER Per familias. Frontinus: Agros in montibus Romani acceperunt familiariter.#
FAMILIARIUM Cornel. Fronto lib. de Nominum verborumque different. Familiarium, quod serva competit, ut sagum, gladius.#
FAMILIA pupillae, id est, summitas. Matthaeo Silvatico.#
FAMOSA nude, pro Libellis famosis. Glossae Basil. [gap: Greek word(s)] . Adde Joan. Tzetzem Chil. 9. c. 489. Ita usurpat lib. 7. Cod. Th.+
FAMOSITAS Fama, opinio, in Vita S. Endei Abbatis Aranensis n. 2.#
page 399, image: s0399
FAMULAMEN pro famulatus, in Epistolis Ruodeperti Magistri et Monachi S. Galli, et apud Andr. Dandulum in Chron. MS. An. 998.#
FAMULARES Miracula S. Aigulfi Abb. Lerin. cap. 6.+
FAMULI Servi, in l. 1. C. Com. ser. man.+
FANATICUS Vide Fanum.#
FANDALUTES Epistola Arnoldi Archiepiscopi Narbonensis de Victoria, obtenta a Christianis contra Miramomelinum Hispaniae, apud Ughellum to. 1. Ital. Sacr. pag. 189.+
FANGIUS Statuta Mediolan. part. 1. c. 204. In quolibet praecepto executorio apponitur quantitas frangiorum seu famulorum usque ad quam judex concedet.#
FANGUS Lutum, Italis Fango, Gallis, Fange, apud Petrum de Crescentiis lib. 4. de Agricult. cap. 35.#
FANNATIO vox forestarum: Tempus, quo pariunt damae, quo scilicet prohibentur venationes exerceri, et omnimoda alia negotia, quae aut parturientes damas, aut foetus ad huc tenellos agitent, vel perturbent. Vide Ferina, Sona.+
page 400, image: s0400
FANNATUM frumentum, Eventilatum, vannatum, Anglis fanned, nostris Vanne. Domesdei fol. 45.+
FANO Sindon, mappa, ex Germanico Fahnen, vel Fanen, quo vocabulo etiamnum dicuntur vela vel sipara ex hastilib. dependentia.+
FANTASIA Vide Phantasia.#
FANUM progentilium Templis Christiani proprio vocabulo usurpabant. S. Ambrosius Epist. 29.+
page 401, image: s0401
FARA [Phara], Generatio, linea, vox Longobardica. Paulus Warnefrid. de Gestis Longob. lib. 2. c. 9.+
FARAMANNI apud Burgundos, quaedam videtur fuisse hominum conditio: sed cujusmodi fuerit, incertum. Lex. Burgundion. tit. 54. §. 2.+
FARCITAE Epistolae. Vide Farsia.#
FARDING [Ferdingel], ex Saxonico [gap: special sign] eo [gap: special sign] , Quarta. Ita [gap: special sign] a [gap: special sign] n [gap: special sign] usurpatur pro quarta parte rei, verbi gratiâ terrae, vel nummi.+
FARETRUM pro Faretra, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
FARFALIUS Decretum Childeberti Regis ad Legem Salicam c. 6.+
FARGA Vide Bicocaria.#
FARGANA Leo Ost. lib. 3. Chr. Cas. c. 57.+
page 402, image: s0402
FARIA Verba multa, in Gloss. Isid. et Arabico-Lat. Papiae, Multaeloquia. Hinc forte nostris Fariboles.#
FARINAGIUM Pensitatio exfarina, quae fit molendinariis pro frumento molito. Tabularium Burguliense an. 1214. fol. 101.+
FARINALE Molendinum. Gloss. Saxon. Aelfrici: Farinale, Meale hu [gap: special sign] , i. farinae domus.#
FARINARIUM idem quod Farinale, Moletrina, seu molendinum, ubi ex frumento molito farina conficitur.+
FARINOLA Passio S. Maximi Presb. n. 13. Et veniens de amne, portans farinolam in ulnis suis, obviavis Magnentium. Ubi leg. forte Sarcinulam.#
FARIOLA Matth. Silvaticus: Tisana, i. aqua ordei, vel fariola.#
FARISEA Vide Farius.#
FARISTEL Viarum obstructio. a Saxon. [gap: special sign] a [gap: special sign] , iter, via, et [gap: special sign] al, stabulum, obstructio. Vide Forstall Forstallum.#
FARIUS equus, Arabicus, generosus: Arabibus Faras. Unde [gap: Greek word(s)] , apud Achmetem in Onirocriticis cap. 233.+
page 403, image: s0403
FARLEGANI Fornicatores, adulteri, ex Saxon. [gap: special sign] o [gap: special sign] le [gap: special sign] e [gap: special sign] e, fornicator, adulter, moechus: [gap: special sign] o [gap: special sign] li [gap: special sign] an, fornicari, adulterari, moechari: [gap: special sign] o [gap: special sign] li [gap: special sign] an [gap: special sign] , lupanar.+
FARO pro Baro. Fredegarius Scholast. c. 41. Burgundiae Farones vero, tam Episcopi, quam caeteri leudes, etc. Utitur praeterea hac voce cap. 44. et 55.#
FARONUS Pharus, ex Hispanico Faron. Curia Generalis Catalaniae, acta Cervariae ann. 1369.+
FARRAGO [Forrago], Equorum vel animalium pabulum ex frugum leguminumque miscellanea, ocymum Varroni, Gr. [gap: Greek word(s)] , Ital. Farraina, Fourage: vel etiam stramen, palea. Charta Ludovici Comitis Blesensis an. 1199.+
page 404, image: s0404
FARSA Tumor, qui totam cutem exulcerat. Glossae MSS. ad Alexandrum Jatrosophistam: Erpes estiomenus, i. se comedens, quod Salernitani Farsam vocant. Constantinus African. lib. 8. Commun. locor. Medic. cap. 10.+
FARSIA Charta Odonis Episcopi Parisiens. an. 1198.+
FARSURA pro Fartura, apud Petrum Blesensem Epist. 86.#
FARSWIROTAS Vide Furswirotas Furswirotos.#
FARUS Coenator, Coenatorium, Papiae. Vide Pharus.#
FASCENINA Fascenniae, Ital. Fascinata, Propugnacula urbium, seu arcium ex fascinis, seu ligneis fascibus confecta.+
FASCIA Vide Fasciola, Funiculus, Superpellicium.#
FASCIAMENTA Fasciae sepulcrales. Alcuinus Ep. 71.+
FASCINABULUM Notae Tyronis p. 182. Fascinum. Fascinabulum. Fascinabellum, Praefascinat. etc.#
FASCIOLA Ugutio, partim ex Isidoro lib. 19. cap. 33.+
page 405, image: s0405
FASCIOLUM Operimentum capitis, quod Chaldaeae incolis tribuit B. Odoricus de Forojulio in Peregrinat. sua n. 3.+
FASCULUMI pro Vasculum. Gloss. Lat. MS. Reg. Cod. 1013. et Isidori: Vasculum, Discus, Fasculum.+
page 406, image: s0406
FASEOLUS Vide Petrum de Crescentiis lib. 10. de Agricult. cap. 26.#
FASIDIS Grassus, in Gloss. Arabico-Lat.#
FASILIA in Gloss. Lat. Gr. [gap: Greek word(s)] .#
FASMA Lingua, idioma. Hesychius: [gap: Greek word(s)] . Ethelwerdus lib. 4. c. 3.+
FASOR Vide Sagma.#
FASSIO in Legibus Hungaricis, Praesens relatio voluntatis et contractuum coram magistratu. Sambucus.#
FASSUS Fascis, Ital. Fascio, Gal. Faisseau. Charta an. 1345.+
FASTA Papiae, Honorata dicta, aut locuta. Forte ex Gr. [gap: Greek word(s)] , dicta. Vide Fatare.#
FASTELLA Ligamen, Italis Fastello. Anastasius Bibl. in Benedicto II. PP. p. 57.+
FASTERLA eadem forte notione. Bernardus Mon. in Consuetud. Cluniac. MSS. c. 77.+
FASTERMANNES In Legibus Edwardi Confess. caput 38.+
FASTIDIACIO Superstitionis species. Capitulare Gregorii II. PP. pro Bavaris, §. 8.+
FASTIDIUM pro fastigium. Vetus Inscriptio apud Gualterum in Tabulis Siculis p. 51. Columnas cum fastidiis et parietibus templi, etc.#
FASTIGARE Extollere, elevare, vox usurpata a Plinio, Solino, Mela, Martiano Capella, Sidonio, Leontio Episcopo, Joanne Sarisberiensi, et aliis.+
FASTIGIUM Summitas, Servio ad 1. Aeneid. Inferioris vero aetatis Scriptoribus, nescio quod ornamentum in aedibus sacris. Anastasius Bibl. in S. Silvestro PP.+
page 407, image: s0407
FASTILIS idem videtur quod Fastella. Vetus Notitia in Tabulario Casauriensi anno Ludov. Imp. filii Lotharii 8.+
FASTIVA Otto Morena in Hist. Rerum Laudens. p. 53.+
FASTUS uum, pro Fasti, orum, dixisse Varronem, Lucanum, et aliquot alios, observatum a Prisciano l. 6.+
FATAMIA Plaga, ut meridiana, vel occidentalis, Papias.#
FATARE Fato destinare, Joanni de Janua. Festo fatari, est multa loqui.#
FATERI Dicere. Etherius et Beatus lib. 2.+
FATIGARE Vexare, praesertim de litigatorum vexationibus. Glossae antiq. MSS. Vocare, Fatigare, Lassare. Capitulare ann. 806. c. 9.+
page 409, image: s0409
FATIGIAE Molestiae, labores. Gall. Fatigues. Chronicon Windesemense lib. 1. c. 32.+
FATIGIUM idem quod fatigiae. Gloss. Lat. MS. Regium Cod. 1013.+
FATIGOSUS Fatigationi idoneus, Gall. Homme de fatigue. Utitur Michaël Scotus in lib. de Physionomia: locus non succurrit.#
FATISIA Vetus Charta apud Ughellum in Episcopis Veronensibus pag. 742.+
FATITII Charta Ottonis III. Imp. an. 997.+
FATOLES [Fateles]. Charta Rudesindi Episcopi Dumiensis aerae 930.+
FATUAE mulieres, Meretrices. Vet. Charta apud Gul. Prynneum in Libert. Eccl. Angl. to. 3. pag. 812.+
FATUARI [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
FATUOSUS pro fatuus, apud Ingulfum. p. 855.#
FATUS pro fatum, in Fragm. Petronii p. 21.+
FAUCIDIA Primum Testamentum Widradi Abbatis Flavin. an. 1.+
page 410, image: s0410
FAUCIO [Fautio, Fauctio, Factio], a Faveo. Joannes de Janua: Fautio, laus vel consensus in malo, sicut amicitia, consensus in bono, etc.+
FAUDESTOLA Vide Faldistorium.#
FAUDICUS Ille, qui vera dicit, cui cuncta favent. Ugutio.#
FAVELLARE Sermocinari, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
FAVERCA usurpari videtur, inquit Spelmannus, in MS. Rivalensis Monasterii, pro molendino ferrario, vel pro fodina, ubi fertum eruitur.#
FAVERE dicebatur dominus, quoties vassallo facultatem alienandi feudum suum concedebat.+
FAVILESCERE In favillas abire, apud Fulgentium Placiadem de Virgiliana continentia.#
FAVISOR [Favissor]. Joan. de Janua:+
FAVORARE Vide in Vaccaria.#
FAVORIZARE Favere, favorem impendere, Gall. Favorizer. Ericus Upsaliensis lib. 3. Hist. Suecicae pag. 92. Parti Regis minimum favorizans.#
FAUNI Daemones. Vita S. Agili Abbat. Resbac. c. 8.+
FAÜS Silva; idem quod Fagia, de qua voce supra. Charta Longobardica in Bullario Casinensi to. 2. p. 12.+
FAUSETUM ex Gallico Fausset. In musica cantus acutioris species. Regula Ordinis de Sempringham, pag. 717.+
page 411, image: s0411
FAUSSARIUS Gloss. Aelfrici, cap. de nominibus ferarum: Faussarius, [gap: special sign] e [gap: special sign] a. Ubi Somnerus, forte stotarius.#
FAUSTICONTIN Ethelwerdus lib. 4. c. 9.+
FAVITOR Qui partibus alicujus favet. Gloss. Isidori: Favitor, fautor. Passio SS. Perpetuae et Felicitatis n. 11.+
FAXA Vide Faicia.#
FAZENDA idem quod affarium Affare, Praedium rusticum, ager: est enim Occitanis, Fazendas, quod nostri Affaire, negotium dicunt: Facienda Itali efferunt. Fulco Episcopus Tolosanus, qui obiit an. 1231.+
FEASTINGMEN Charta Wiclafi Regis Merciorum in Monastico Anglic. to. 1. p. 123.+
FEBRIA pro fibra. Laurentius Decanus Pictaviensis in Planctu super morte Gilberti Episcopi Pictaviensis: Aurum quoque modo lentiscebat in laminas, modo vanescebat in spumam.+
FEBRIFUGIA Herbae species, quae forte febrem fugat, in Capitulari de Villis c. ult.#
FEBRETICUS Qui febri laborat. Vita S. Apiani Monachi n. 17. Plurimos ibi febreticos curavit.#
FEBRIRE Febre laborare, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr.+
FEDA Fides, ex Germ. Feid. Capitulare de Villis c. 62. Quid de feda fracta, vel freda, quid de feraminibus, etc. Vide Fides fracta Fides.#
FEDIUM pro feudum, in Charta Philippi I. Reg. Fr. ann. 1091. apud Fabrum Canterellum Tract. de Feud. in Probat. p. 1.#
FECANGI vel [Fengangi], in vet. Gloss. Furtum manifestum.+
page 412, image: s0412
FEGATUM Jecur, ex Italico Fegato. Judicatum, vel Pactum pacis sub an. 1224.+
FEIRA Vide Feria Feriae.#
FELAGUS Fidelis, ex Saxonico [gap: special sign] aele, fidus: vel a [gap: special sign] e, fides, et la [gap: special sign] , ligatus, socius individuus. Leges Edwardi Confess. c. 15.+
FELAX haec Catta, [gap: Greek word(s)] . in Gloss. Gr. Lat.#
FELDE Vide Strand.#
FELECTUM Chronicon Novalicense c. 18. Tunc pater Frodoinus misit duos ex suis --- cum Raimperto Advocato de felecto ipsius Monasterii.#
FELENA Cerva, Ugutioni.#
FELGARIA Charta Sisnandi Episcopi Iriensis seu Compostellani aerae 952.+
FELIBRIS Adhuc latus vivens, Papiae, Glossae Isidori, [fellebris], habent.#
FELICITER vox adscribi solita ad calcem veterum MSS.+
FELLIBILIS Subdolus, amarus. Papias.#
FELLICULA Mamotrectus ad 31. Ecclesiastici: Cholera, quae est una de quatuor humoribus, quae Fellicula vocatur, id est, fellis effusi.#
FELLO [Felo], Perfidus, rebellis; Lindwodo, Edw.+
page 413, image: s0413
FELONICA Charta Caroli C. ex Tabulario Arulensi in Hispania, apud V. Cl. Steph. Baluzium in Append. ad Capitul. n. 63.+
FELTE Baudovinia in Vita S. Radegundis cap. 4.+
FELTRUM [Filtrum, Filtrus, Pheltrum, Philtrum. Filtra], seu [feltra], sunt lanae coactae, quas infuso et addito aceto ferro resistere, auctor est Plinius lib. 8. c. 48.+
page 415, image: s0415
FEMARE pro fimare, Agrum stercorare. Capitul. 2. an. 813. c. 19. Terram aratoriam studeant femare.#
FEMELLA Femina, mulier. Glossae Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Femilla.+
FEMELLARIUS in Glossis Isidori: Feminis deditus, quem antiqui Mulierarium vocabant: idem qui [femellosus], in Gloss. Lat. Gall. Femellosus, feminaux.+
FEMINA Uxor, nostris Femme. Capitularia Caroli C. tit. 31. §. 31.+
FEMINALIA quae et femoralia, quibus femen, seu femur, tegitur. S. Hieronymus in Epist. ad Fabiolam: Lineis feminalibus, quae usque ad genua et poplites veniunt, verenda celantur, et superior pars sub umbilico vehementer astringitur. Adde Isidor. lib. 19. cap. 22. Theganus de Gestis Ludovici Pii c. 19.+
FEMINARE Viris se subjicere more feminarum, quod faciunt molles et subacti. Caelius Aurelian. lib. 4. Chr. c. 9.+
FEMORALIA quae et Feminalia, et Braccae. De femoralibus Monachorum, vide Regulam Magistri c. 4. Regulam Solitariorum c. 49.+
FEMORASSES Arestum Parlam. Paris. penult. Janu. an. 1319.+
FEMUR Viri inter femora fornicantes, annum 1. poenitere jubentur, in Poenitentiali MS.#
FENARIA Domus. Charta an. 1316.+
FENATICUS Foeniceus. Hesychius: [gap: Greek word(s)] .+
FENATIO Vide Fannatio.#
FENATOR qui fenisex, Persio, Columellae, et aliis.+
page 416, image: s0416
FENCEMONTH vox forestariorum, inquit Spelmannus, alias defense-month, i. mensis vetitus, prohibitionis mensis, quo scilicet venari in forestis non licet, nec animalia in silvas immittere ad pasturam, ne parturientibus damis molestia inferatur.+
FENESTELLA Charta an. 1031. ex Tabul. Angeriacensi, apud Beslium p. 401.+
FENESTRA et Fenestra versatilis, in Monasteriis Monialium, per quam danda et recipienda traducuntur, quam vulgo le Tour appellamus.+
FENESTRAGIUM Jus istud exponendi panem vel alias merces in fenestris.+
page 417, image: s0417
FENESTRARE Ugutioni, Fenestras facere, vel praeparare.+
FENESTRATIM Obiter, per transennam.+
FENGANGI Vide Fegangi Fecangi.#
FENGELDUM Pecunia, vel tributum ad arcendos hostes erogatum, a Saxonico [gap: special sign] en, hostis, et [gap: special sign] , pecunia, tributum.+
FENILE in Gloss. vett. Locus, ubi fenum ponunt.+
FEODUM Feodatus. Vide Feudum.#
FEOR WENDEL Modus agri: quarta, ut videtur, pars acrae: nam Saxonibus, [gap: special sign] , est quartus.+
FERA pro Feria Feriae, Nundinae.+
page 418, image: s0418
FERA Praedium rusticum, quod Affare alii vocant.+
FERA Apri femina: nam et feros pro apris dixerunt veteres, uti monitum a Salmasio ad Capitolinum p. 268.+
FERAGULUM Coopertorium, in Glossis Biblicis MSS.#
FERAMEN Fera venatica, Ferum, et Feramio,
page 419, image: s0419
Occitanis.+FERAMUS Idem quod Feramen.+
FERANCUS Rigordus in Philippo Aug. de Francis: Quos cum multis post idem Valentinianus praeliis attentasset, nec vincere potuisset, proprio eos nomine Francos, quasi serancos, i. feroces appellavit.+
FERATRUM dicitur a fera, et sunt feratra, tecta silvarum spissa.+
FERCOSTA Navigii species. Statuta Alexandri II. Regis Scotiae c. 25. Si aliqua navis, vel Fercosta, vel aliud vas appulsum fuerit.#
FERCULA Quae pro nuptiis celebratis Curioni seu Sacerdoti ex jure praestabantur.+
page 420, image: s0420
FERCULUM Gestatorium, sella gestatoria.+
FERDELLA terrae, Quarta pars virgatae terrae, ut colligit Spelmannus ex vetere MS. cujus haec laudat: Decem acrae terrae faciunt secundum antiquam consuetudinem unam ferdellam, et 4. ferdellae faciunt virgatam, et 4. virgatae faciunt unam hidam, et 4. hidae faciunt unum feodum militare.+
FERDFARE in Fleta lib. 1. c. 47. § 23. est Quietantia eundi in exercitum. Vide Firdfare Firdefare.#
FERDINGEL Modus agri. Domesdei tit. Somerset, Ermenton: Huic manerio pertinent consuetudines istae: de ferdingel 30. den. etc.+
FERDO Vide Ferto.#
FERDWYTA juxta Fletam lib. 1. cap. 47. §. 15.+
FERENDARIUS Procurator, qui vice alterius in judicio causam agit: Germ. Fursprech.+
FERENTES Milites Bannereti. Anonymus de Rebus Friderici II. Imp. p. 887.+
FERERIUS Ceremoniale Roman. lib. 1. sect. 2. p. 29. Fererius tapetum (portat) et parvum scabellum, et cussinum.#
FERETRUM [gap: Greek word(s)] , Isidoro lib. 18. c. 19. Ubi funus defertur.+
page 421, image: s0421
FERIAE Singuli dies Hebdomadis dicti, ut est apud Hieronymum, non quod in iis feriandi necessitas incumbat; sed a septimanâ Paschatis, quae erat immunis ab opere faciendo, et feriata.+
page 422, image: s0422
FERIALIS pro Feralis, Feriale malum, apud Paulinum lib. 4. de Vita S. Martini.+
FERIARCHA Arma subitis bellis reddita. Ita Papias MS. At editus habet [feriacha], et recondita.#
page 423, image: s0423
FERIATICA Isidorus Mercator in Concilio Laodiceno can. 37.+
FERICULA [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Parvula fera.#
FERIFERUS Furens, in Gloss. Isid. Feriferae, ferae furentes, apud Papiam.#
FERILE seu [Ferrile], ubi ferrum reconditur, in Charta veteri apud Ughellum to. 5. Ital. sacrae. p. 1538.#
FERINA Venaison, in Gloss. Lat. Gall. Gl. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Ferina.+
FERITA Vulnus, percussio, a Ferire, vulnerare, vox Italis nota.+
FERITARE Ferire, pugnare. Dudo lib. 3. de Morib. Norm. p. 136. Nullaque gens auderet feritare cum Richardidis. Eidem [Feriter], pro Fortiter.#
FERITORES Aug. Mussatus p. 33. Duae siquidem erant acies, prima ejus ordinis, quem Feritorum vocant.+
FERIUM Vide Affarium Affare.#
FERLINGUS Quadrans, vel quarta pars denarii, a Saxon.+
page 424, image: s0424
FERMARIUM Vide Firma.#
FERMENTADA Charta Guillelmi Ducis Aquitan. an. 1027.+
FERMENTACEI et [Fermentarii], a Latinis per contumeliam appellati Graeci, quod ex fermentato pane Corpus Christi conficerent, ut est apud Algerium l. 2. de Sacr. c. 10. et S. Anselmum l. de Azymo et fermentato c. 2. ut illi vicissim Latinos Azimitas vocabant.+
FERMENTUM Gravis est et intricata omnino controversia; sed et necdum omnino enodata a viris doctis, quid sit Fermentum? apud Anastasium in S. Melchiade: Hic, inquit, fecit, ut oblationes consecratae per Ecclesias ex consecratu Episcopi dirigerentur, quod declaratur Fermentum.+
page 425, image: s0425
FERNOVA vox barbara, qua significatur una e 12. speciebus auguriorum, quae sic definitur a Michaële Scoto de Physionomia c. 56.+
FERQUIDUS Par, similis: vox Longobardica.+
FERRACIA Charta Galeacii Comitis Virtutum anni 1375. Contulit et dedit pedagium, toltam et ferraciam, qui in Castro Uguilliarum? percipiuntur.#
FERRAGO Agri portio, in qua non ad frumenti copiam; sed ad viridis tantummodo pabuli saginam, ordeum, vel granum quodvis invicem mixtum seritur. Unde a Latino Ferrago, deducta vox censetur. Gloss. MS. Regium Cod. 1013.+
FERRAMENTARIUS Faber ferrarius, apud Jul. Firmicum lib. 3. Math. cap. 13.#
FERRANDUS Color in equis sic appellatus.+
page 426, image: s0426
FERRATUM Vas forte, in quo aqua benedicta defertur, quod in quibusdam Galliae Provinciis Sellet vocatur, quasi Seillet: nam Seille hydriam dicunt, unde forte legend um Sellatum, in Necrologio Ecclesiae Reiensis apud Sammarthanos an. 1316.+
FERREBRACHIA Cognomentum Guillelmi fratris Roberti Guiscardi, ob praeclaram in bellis fortitudinem.+
FERRUM Equi solea, Fer de cheval. Regestum Constabulariae Burdegal. fol. 106.+
page 428, image: s0428
FERRUM candens seu Ferri candentis judicium, quo quis innocentiam suam tuebatur, nuda manu ferrum candens deferendo, hac illaesa.+
page 433, image: s0433
FERSA Scabies, Gall. la Farse. Vide in Sturola Sturolae.#
FERSPEKEN Ferspillan. Leges Henrici I. Reg. Angl. c. 61.+
page 434, image: s0434
FERT Ita appellabant unum ex auguriis per avium volatus, de quibus in verbo Venta, quae nec fausta, nec infausta erant.+
FERTELLA [Fertellum], Mensurae species, apud Brabantenses: Quadrans. Ejusdem originis ac Ferthing, de qua voce mox.+
FERTHING Vide Ferto.#
FERTHINGMANNI in Statutis Gildae Scoticae cap. 6. 14.+
FERTO [Fertum, Ferdonum, Fierto, Firto, Ferthing], etc.+
page 435, image: s0435
FERTORIUM Sella gestatoria. Caelius Aurelianus lib. 1. de Tardis passionibus cap. 1.+
FERTUM Genus panis, in Glossis MSS. Isidoro et Papiae dicitur oblatio, quae ad altare fertur et sacrificatur a Pontificibus, a quo Offertorium nominatur.#
FERTOSUS Historia Wambae Regis Toletani p. 820.+
FERTURA idem quod Fertum, quasi Offertura, Oblatio. Gloss. Sax. Aelfrici: Fertura: me [gap: special sign] e lac, i. hostia, munus, oblatio Missae.#
FERVETUS una e 12. speciebus auguriorum, de quibus in voce Venta.+
page 436, image: s0436
FERULA Baculus pastoralis, pedum, cambuta: insigne pastoralis dignitatis, atque adeo Papalis. Honorius Augustod lib. 1. c. 216.+
FERVORIUM Ugutio: Frixorium, fervorium, patella vel sartago.#
FERUSCULA Parvula fera, animalculum. Hist. Episc. Autisiod. c. 20.+
FERVURA pro fervor, Inflammatio. Vetus Moschionis Interpres: [gap: Greek word(s)] , Fervura.+
FESSAE Nates, ex Gall. Fesse. Vide Miracula S. Bertini c. 16. apud eruditum Mabillonium to. 3. Actor. SS. Ord. S. Bened.#
FESSARA Gallina, in Glossis MSS.#
FESTAGIUM Vectigal, aut tributum, quod domino villae, aut feudi, penditur, pro facultate habendi et exstruendi domum in villa.+
page 438, image: s0438
FESTILIA Dies festi, in Glossis Isidor. Papias habet [festalia], eadem forte quae Graeci [gap: Greek word(s)] appellabant. Concil. Calchedon. Act. 10.+
FESTINANTIA Breviloq. ex Ugutione: Aginae dicitur foramen, in quo se trutina vertit, vel dicitur Festinantia.+
FESTITATULA pro festivitatula, seu parva festivitas, apud Avitum Vienn. Epist. 79.#
FESTIVARE vel [Festinare], Convivio excipere apud Cantipratanum. In vita Balduini Lutzemburg Archiep. Trevir. lib. 2. cap. 3. 13. lib. 3. cap. 10.+
FESTIVITATES feriales feminabus, non hominibus, in Charta an. 1226. apud Roveriumin Reomao pag. 253.+
FESTRA pro Fenestra, vel parva fenestra, unde Macrobius in Saturnal. Festra quidem est minusculum ostium in sacrario. Jo. de Janua. Vide Festum.#
FESTRAGIUM Charta Guigonis Comitis Fotensis an. 1253.+
page 439, image: s0439
FESTUCA [Fistuca], Signum et symbolum traditionis, vel translatae possessionis, quam tradebat emptori venditor, aut qui modo quovis rei possessionem in alium transferebat.+
page 441, image: s0441
FESTA Dominica, Martyrum, Confessorum, apud Christianos, instituta vel ab ipsis Apostolis, vel Conciliis.+
page 451, image: s0451
FESTUM Curia generalis, quae ut plurimum in diebus festis solennioribus cum conviviis publicis celebrari solebat.+
page 452, image: s0452
FESTUM Ugutioni, est lignum illud in summitate domus, ad quod omnia diriguntur tigna, et in quo conveniunt.+
FETILLERUS Fori Aragon. lib. 9. tit. de Divinis, sortilegiis, sive fictileriis.+
FEUDUM seu Beneficium, Otberto lib. 2.+
page 470, image: s0470
FEUGERA Filix, vulgo Feugere, in Fleta lib. 2. c. 41. §. 33. Vide Consuetud. Solensem tit. 13. art. 4.#
FEUGIA idem quod Feugera.+
FEXU Capitalis: sic in MS. quodam Saxonico vox exposita, inquit Spelmannus.#
FF Literae quibus Libri, Digestorum notantur a IC. quae nullam habere rationem, esseque omnino ex Notariorum invento, id est, qui notis scribebant, censet Cujacius lib. 12. Obser. cap. 40.+
page 471, image: s0471
FF In Testamento S. Fulcranni Episc.+
FIADA Vadimonium. Vox Hispanica: Fori Leirenae: De pugna, quae fuerit in fiada, si Miles fuerit victus, det 10. solid. si peon, quinque.#
FIALA Vide Phiala.#
FIATUR Vide Fitur.#
FIBEBELLA Lumina, solis ortus, vel lunae.#
FIBELLA Parva fibra. Vide Casaubonum ad Capitolinum.#
FIBULA Charta Raimundi Comitis Tolosani ann. 1088. tom. 8.+
FIBULARIUM Vide Fibulatorium.#
FIBULATORIUM a Fibula, qua vestis subligatur, vox deducta, unde quibusdam pro ipsa fibula sumitur; et certe Gloss.+
page 472, image: s0472
FICACIUM Ugutio: Cassidilis, vel cassidile dicitur sacculum, pera, saciperium, ficacium, marsupium, etc.#
FICATUM Papias MS. Epar, Graece: Jecur, i. Ficatum.+
FICHORRA Vide Batuda.#
FICO Genus calceamenti monachici, vel forte rusticorum.+
FICTA Venetis Fitta, Dolor acutior in aliqua parte corporis, quasi in ea aculeus defixus esset, cujusmodi est in pleuresi, quem Telum vulgo alii vocant, nostri Pointe.+
FICTABILIS Fictalitius. Vide Fictus.#
FICTILIARIUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. perperam in MS. [Ficliarius].#
FICTITIA Simulatio. Fleta lib. 2. c. 76. §. 2.+
FICTUS vel [Fictum]. Tabul. S. Severi apud Marcam in Hist. Beneharn. lib. 3. cap. 12.+
FICTUS Glossae MSS. ad Alexandri Jatrosophistae libros Passionum: Fictus, i. anus fictus, dicitur a fumoribus, i. stercoribus.#
FICTUS idem quod Affictus, de qua voce supra; Census, locatio, pensio, reditus, vectigal, fixum et certum: nam et fictum pro fixum dixisse Veteres observat Salmasius ad Solinum.+
page 473, image: s0473
FICTWITA Praestationis species, Anglis, in Monastico Anglic. to. 1. p. 503.#
FICUS Papias: Mariscae, exta prominentia, quae vulgo Ficus dicitur. Ebrardus Betun. in Graecismo c. 12.+
FIDAMEN Fides. Cyprianus, seu Tertull. in Carmine ad Senatorem: Corrige delictum fidamine, corrige 'mentem.#
FIDAMORA Charta Guillelmi Regis Siciliae ann. 1173. apud Ughellum to. 8.+
FIDANTIA Fidejussio, sponsio, Fidanza Italis, Fiança Hispanis. Le Romain de Jordain de Blaye MS.+
page 474, image: s0474
FIDARE Fidere. Usatici Barcinonenses MSS. c. 56.+
FIDATOR Cui aliquid commendatur, deponitur.+
FIDEDICERE Fidejubere. Gloss. Lat. MS.+
page 475, image: s0475
FIDEDIGNI Testes [gap: Greek word(s)] . Tales homines, quorum fides admittitur, in Legibus Luithprandi Regis Longob. tit. 70. §. 1. et Ratchis tit. 4. §. 1.+
FIDEFODODINCUL Observantiae Regni Aragon. l. 8. tit. de injuriis, §. 2.+
FIDEJURARE Tabular. B. Mariae Columbensis dioeces. Carnot.+
FIDEJUSSORES tollere dicebatur judex, qui in jus vocatum, aut accusatum de aliquo crimine, vadem dare ad dictam diem juri se stiturum, cogebat. Vita S.+
page 476, image: s0476
FIDELES Christiani ita dicti post susceptum baptismum, quia fidem susceperunt. S. Ambrosius l. 1. de Sacram. c. 1.+
page 477, image: s0477
FIDELITAS Fides, quam quis Regi suo vel Principi servare debet, subditus, qui et fidelis, potissimum.+
page 480, image: s0480
FIDES quae et Fides Catholica, de qua est titulus in Cod. Th. et Justin, Lactantio lib. 4. de Vera sapient.
page 481, image: s0481
c. 30.+
page 484, image: s0484
FIDIATOR Fidejussor, Sponsor, Hispanis Fiador.+
page 485, image: s0485
FIDICULA [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Alibi: [gap: Greek word(s)] , Fidiculae. Gloss. Lat. MS. Reg. Fidiculae, genus tormentorum, sicut laminae.+
FIDUCIA JC. est, cum res aliqua, mutuandae pecuniae gratiâ, mancipatur, vel in jure ceditur.+
page 486, image: s0486
FIERADUCA Vestis species. Statuta Massiliensia MSS. an. 1276. Garnachia, sive Fieraduca, sine rugis.#
FIERBOTE Lignum necessarium ad ardendum, quod Lege communi quis potest percipere in terris aut praediis sibi legatis aut concessis, dummodo necessarium non excedat, tunc enim vastum committeret.+
FIERI pro esse, usurpari ab Interprete S. Irenaei notat Billius lib. 1. Observat. cap. 33.#
FIERTO Vide Ferto.#
FIETA Mensura liquidorum. Sanutus lib. 2. part. 4. cap. 10. Fieta una vini similiter datur eis.#
FIFBURGENSES Vide Somnerum in Gloss. Saxon. V. Fif-burhingas.#
FIFFULS Mensurae frumentariae apud Anglos species.+
FIGERALIS Charta an. 1250. Garciae Examinii locum tenentis in Cuisla pro D.+
FIGURALITAS Figuratio, tropologia. Fulgentius Placiades de Virgiliana Continentia: Ergo sub figuralitate historiae plenum hominis monstravimus statum.#
FIGURALITER pro Figurate, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Figuranter, dixit Diomedes Grammat. lib. 1.#
FYHTWITA Amerciamentum pro conflictu: Melleta, Ranulfo Cicestrensi lib. 1. Hist. c. 50.+
FILA Vide Biga.#
FILACIUM Filum crassius, quo in Curiis judiciariis brevia et rescripta, trajecta invicem constringuntur, ne pereant, Gallis Filace.+
page 487, image: s0487
FILANDERIA Quae lanam vel linum in fila deducit. Filanderiae, lanae vellini, in Consuetud. Tolosae part. 2.#
FILARE Fila rhombo circunvolvere. B. Ordericus de Foro julio in sua Peregrinat. n. 4. Ibi viri nent et filant.#
FILATERIUM pro Phylacterium.+
FILATICIUM Processus de Translatione S.+
FILATISTA Qui vel quae pro mercede filat. Jo. de Janua.#
FILATUM Rete, Cassis, Filet a prendre per drix. Vide in Sordus.#
FILCTALE Bracton lib. 3. tract. de Corona c. 1.+
FILFORI Vide Silfori.#
FILIAE dicuntur Monasteria, quae ab aliis majoribus, peculiari quadam familiaritate dependent.+
page 488, image: s0488
FILIALITAS Epistola Calojoannis Imperatoris Bulgarorum, ad Innocentium III.+
FILIARE capere, tomar, Hispanis.+
FILIASTER Privignus. Glossae Isidori: Filiaster, privignus, qui ante natus est.+
FILIATIO Obedientia et subjectio, quam Monachi Abbati suo debent.+
FILIATUS Papiae: Curvatum. Jo. de Janua: Filiatus, i. curvatus, a filum dicitur, quia cito curvatur. Gloss. Lat. Gall. Filiatus, Convers.#
FILICON Ex Graeco [gap: Greek word(s)] pensitatio, quae ex benevolentia, amice, et ultro praebetur, in Lege 32. Cod. Th. de Naviculariis, quomodo donum, mutuum, etc.+
FILIOLATUS Vide Filiolus.#
FILIOLITAS Titulus honorarius, quo ut plurimum Summi Pontifices utuntur, cum ad Principes fideles scribunt, a quibus Patrum appellatione donantur.+
page 489, image: s0489
FILIOLUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.+
page 490, image: s0490
FILIUS vox usurpata etiam in brutis: nam et Isidorus filios de ovibus dixit: de hirundinibus, vetus Interpres Juvenalis Sat. 10. v. 230.+
page 492, image: s0492
FILLONES Nebulones, cujusmodi sunt, quos nostri inde fortean Filous vocant: verberones.+
FILOPARES ait Salmasius, res dicuntur, quae sunt filopari, id est, magnitudine et figura, lineamentisque formae plane pares: filum enim idem omnino quod lineamentum, Graecis [gap: Greek word(s)] .+
page 493, image: s0493
FILOSA Itinerarium Greg. XI. PP. p. 318. Viâ incoeptâ obviant Pontifici histriones, cum filosis via tractatur, etc.#
FILTORTUS In Lego Salica titulus 44. sic concipitur in Edit. Heroldi, de filtortis, qui Lege Salica vivunt.+
FILTRUM Vide Feltrum.#
FILUM aquae, Cursus aquae rectus: Gallis le Fil de l' eau. Filum aquae, seu medium aquae, in Statutis Alexandri II. Regis Scotiae cap. 16. §. 1.+
FIMARIUM Fimetum, locus, ubi reponitur fimus, quo agri stercorantur, in Statutis Davidis II. Regis Scotiae cap. 15.+
FIMBRIAE Pallae, quibus Sanctorum sepulcra tegebantur. Gregorius Turon. lib. 7. c. 22.+
FIMBRINA nude, in Gloss. Arabico-Lat. et mox: Fimbri, Bombyx. Sed videtur legendum, [fibrina], et fibri. Vide Bever.#
FIMELLA vel [Femella], Ferrum januae affixum, per quod circellum ei insertum ducitur, ut ad ejus
page 494, image: s0494
strepitum janitor fores aperiat, Occitanis Femelle. Gloss. S. Benedicti c. de ferramentis p. 170.+FIMITIUM Monasticum Anglic. to. 1. p. 256.+
FIMORARE Fimare, Fumer. Fleta lib. 2. c. 76. §. 3. Terra sabulonosa fimo puro non fimoretur.#
FINAGIUM Confinium, finis ac limes agri, ex Gall. Finage, in Consuetud. Meled unensi art. 302.+
FINALIS Vetus Charta an. 936. apud Catellum lib. 1. Hist. Comitum Tolosae p. 89.+
FINANCIA Praestatio pecuniaria. Vetus Charta in Historia Episcoporum Lodovensium p. 106.+
FINCARE Eximinus Petri Salanova Justitia Aragonum, apud Blancam in Comment. Rer. Aragon. p. 332.+
FINCHARE in Charta Adelphonsi Regis Aragonum pro Caesaraugustanis, apud Mich. de Molino pag. 265. et Blancam p. 640.+
FINCTUS Synodus Romana II. sub Silvestro cap. 13. Testimonium Clerici adversus laicum non admitti; finctus est enim. In utraque Editione. Forte sanctus.#
FINGA vel [Fingia], quoddam genus simiarum villosum comis et armis prominentibus, docile ad feritatis oblivionem.+
FINGIA Dicitur quoddam genus panis, qui farinulam modicam accipit et frumentum modicum, et habet humectionis plus quam omnis panis, unde et Fingiae nomen accepit propter humorem et candorem.+
FINIABILIS Terminabilis, extremus, in Notis Isonis Magistri p. 837.#
FINICULUM Charta Aldrici Episcopi Cenoman. in ejus Vita n. 31.+
FINIS est judicialis illa transactio, qua quis ad majorem facti auctoritatem coram Justitiariis Regis terras vel tenementum ad alium transfert, et eorum subscriptionibus firmat. Bractoni lib. 5. tract. 5. c. 28.+
page 496, image: s0496
FINITIO Mors, qua vita finitur. Vetus Inscriptio 810. Sane Nevia Prisca si permanserit usque in diem finitionis suae, recipietur ibi juxta maritum suum.#
FINTWITA Vide Fihtwita Fyhtwita.#
FINUS Excellenter bonus, ex Gall. Fin. Ital. Fino, pro finitus, quomodo etiam Fini usurpamus, pro re, cui nihil addi potest, seu, ut vult Casaubonus ad Persii Sat. 5. tanquam finem ultimum assecuta.+
FIOLA pro Phiala, Ampulla, nostris Fiole. Vetus Interpres Juvenal. Sat. 10.+
FIOZA Libertates MSS. Salvaeterrae in Ruthenis anni 1284.+
FIRAE Vide Feriae.#
FIRDEFARE Profectio in bellum, hostis, exercitus, cavalcata.+
page 497, image: s0497
FYRDERINGA inter crimina, quorum cognitio ad solum Regem spectat, recensetur in Legibus Henrici I. Regis Angl. cap. 10.+
FIRDSOCNE Immunitas a militia, ex [gap: special sign] i [gap: special sign] Saxonico, exercitus, et [gap: special sign] ocne libertas, immunitas.#
FIRDSTOLL Vide Fridstoll.#
FIRDWITA Militiae detrectatae mulcta, a Saxon. [gap: special sign] , expeditio, et [gap: special sign] i [gap: special sign] e, mulcta. Vide Leges Canuti part. 2. c. 12. 14. 62. 75.#
FIREBOTE vel [Fierbote], idem Anglo-Saxonibus valet, quod nostris estoverium, vel aisiamentum, jus scilicet quod quis habet in alterius silva, ligna succidendi ad foci, aedium, sepium, et agriculturae suae sustentationem.+
FIRLOTA Mensurae genus apud Scotos, galones 2. et pintam continens, pondere autem 41. libr. ut habet Spelmannus. Statuta Willelmi Regis Scotiae cap. 9. §. 2.+
FIRMA Juramentum, sacramentum, nostris Affirmation.+
page 498, image: s0498
FIRMA Scriptoribus Anglicis, Convivium, coena, et omnis denique mensae apparatus, exponitur: voce a Saxonico [gap: special sign] eo [gap: special sign] m, vel [gap: special sign] eo [gap: special sign] me, victus, coena, cibarium, prandium; unde [gap: special sign] eo [gap: special sign] mian, cibum praebere, convivio excipere.+
page 500, image: s0500
FIRMA Praedium seu villa alteri elocata ad certum tempus, sub praestatione annua vel annonaria, vel rerum ad victum necessariarum, vel denique pecuniaria.+
page 501, image: s0501
FIRMA Vide Aspergo.#
FIRMACULUM idem quod firmatorium, quo quid firmatur, Ugutioni. Fermail, Fibula, fibulatorium.+
FIRMALE [Firmallus], Fibula, firmaculum, de quo supra. Gall. Fermail, Italis Fermaglio. Vide Balascus.#
FIRMANCIA Fidejussor: [Fermanca], apud Raimundum Montanerium c. 167.+
page 502, image: s0502
FIRMARE Securitatem dare. Annales Franc. Loisselliani an. 757.+
FIRMARE Gallis Fermer. Caesarius lib. 4. c. 75.+
page 503, image: s0503
FIRMATARIUS Officium monasticum, cui forte incumbit reparationum seu Sartatectorum Monasterii cura, illiusque firmandi, nisi idem sit, cui Firmariae cura incumbit, vel certe Firmariorum: nam Fermeteurs vocant etiamnum Leodienses, quos nostri Fermiers dicunt, qui scilicet tributa exigunt.+
FIRMATORIUM quo pallium tenetur in humeris, vel cingulum in lumbis, fibula. Jo. de Janua. Vide Firmaculum, et Firmallum Firmale.#
FIRMITAS Securitas data alicui, Asseurance, Seurete, [gap: Greek word(s)] . Annales Franc. Bertin. an. 864.+
page 504, image: s0504
FIRSTFALLI Culminis ruina, ex Saxonico et Germ. [gap: special sign] i [gap: special sign] , laquear, tigillum, festum, culmen, et [gap: special sign] all, ruma. Lex Bajwar. tit. 9. cap. 3.+
FIRSTSUL Columna, qua domûs culmen sustentatur, ex Germ. et Saxon. [gap: special sign] i [gap: special sign] , culmen, et Yul, vel Y [gap: special sign] l, columna. Lex Bajwar. tit. 9. c. 3.+
FIRTALA Mensura annonaria in Morinensi seu Bononiensi et Flandrensi tractu. Chronicon Andrense p. 361.+
FIRTHE seu potius [Fyrht], vox Saxonica, pro terriculamento, phantasmate, spectro. Somnero, [gap: special sign] h [gap: special sign] o, est stupor, horror. Leges Kanuti Regis c. 27.+
FIRTHUNGA vel [Fyrthunga], Expeditio, seu profectio militaris: expeditionis apparatus, in Legibus Kanuti Reg. c. 31.+
FIRTO Vide Ferto.#
FISCALIS [Fiscalinus, Fisglinus]. Vide Fiscus.#
FISCALIA Annonae tributa, quae fisco inferuntur. Julius Africanus l. 5. Hist. Apost. p. 64.+
FISCHA Vide Faicia.#
page 505, image: s0505
FISCLA Glossar. Longobard. S. Germani Paris. ex Glossis: Fistula, vulgo Fiscla dicitur.#
FISCO Culcitra straminea, vulgo Paillasse. Fr. Juncta in Vita B. Margaretae de Cortona n. 17.+
FISCLUM Gloss. Saxon. Aelfrici: Fisclum: Ele [gap: special sign] eocche ad verbum, oleum aegrotorum.#
FISCUS Papias: Fiscus, saccus est publicus, unde fiscina et fiscella.+
page 508, image: s0508
FISSINA Fuscina. Tabularium Vindocinense Ch. 240.+
FISGILINUS Vide Fiscus.#
FISICOLUS Epistola Incerti 28. ad Dardanum de diversis generibus musicorum, to. 9.+
FISIGARDUM Charta Roberti Ducis Normanniae in Hist. Monasterii S. Audoëni Rotom. p. 73.+
FISTUCA [Fistucus]. Vide Festuca.#
FISTULA cujus opera sanguis Domini a communicantibus Fidelibus hauriebatur, quod intelligendum est de Communione sub utraque specie, quae primis Christianismi saeculis obtinuit.+
page 509, image: s0509
FITH Leges Henrici I. Regis Angl. cap. 80. In fith vel in socna est, quod ab ipsis, qui in domo sunt contubernales, agitur, etc.#
FITORA Stomachi corruptela, Papiae MS. In alio est [Fitoria], in Edito [Fictoria].#
FITTER In Lege Salica Edit. Heroldi tit. 80. idem valet ac quatuor. Vide Wendelinum.#
FITUR pro fit, apud Fredegarium Scholast. in Chron. cap. 35. 83.+
FIXORIA Limes agro positus et infixus. Vetus Charta apud Catellum in Vicecomitibus Biterrens. p. 651.+
FIXORIUM Papias: Clavus, vel fixorium, quo aliquid firmatur.+
FIXORIUS cultellus, Sica, pugio. In Chronico Montis-Sereni p. 172. Cultello fixorio, quo dudum suspectos eos habens se munierat, etc.#
FIXULA Fibula, quae ad firmandum pallium infigitur. Joan. de Janua.#
FIXUS Fibulatus. Concilium Andegavense ann. 1365. c. 19.+
FIZURIA Fidejussio, in Tabulario Celsinianensi non semel.#
FLABELLUM Ugutioni et Jo. de Janua: Muscarium, sc. quo muscas abigimus. Praesertim illud, cujus usus in sacris liturgiis. S. Hieronym. Epist. 27. c. 13.+
page 510, image: s0510
FLACHIA Acta Capitularia MSS. Ecclesiae Lugdun. ann. 1347. fol. 126.+
FLACO Locus coenosus, vel aquis stagnantibus oppletus, qui flaccere, seu arescere incipit, unde forte etymon.+
FLACTA Vide Flaxa.#
FLACTRA idem quod Flacco Flaco, et ejusdem originis. Ordericus Vitalis lib. 4. p. 537.+
FLADO Vide Flanto Flantones.#
FLAGE Statuta Ordinis S. Gilberti p. 739.+
FLAGELLARE Molestare, affligere, apud Ughellum to. 5. p. 1577. Vide Flagellatio.#
FLAGELLARIUS Ugutio: Mastigophorus, Flagellarius.#
FLAGELLATIO Inter poenas crebro occurrit, etiam apud inferioris aevi Scriptores.+
page 511, image: s0511
FLAGELLATORES Sectarii achaeretici, sub annum 1261.+
page 512, image: s0512
FLAGELLATIVUS Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] , verberosus, flagellativus, verbero. Edit. habet [flagellatitius].#
FLAGELLUM quo frumentum teritur, vulgo Fleau. S. Hieronymus in cap. 28.+
FLAGRADA Miscellus, in Glossis MSS.#
FLAMBARDUS Ordericus Vitalis lib. 8. pag. 678.+
page 513, image: s0513
FLAMINA Vexilla Ecclesiarum, Flammula. Wolfardus lib. 3.+
FLAMINARE Incendere, in Gloss. Isid. et Pithoei, Flammis urere. Vide Flammeriari.#
FLAMINES Episcopi, in Concilio Eliberitano c. 2. 3. 4.+
FLAMITA Sacerdotissa, Joanni de Janua. Videtur legendum flamina, ut est in veteri Inscript. 459. 9.#
FLAMMERIARI Flammis aduri, seu ad flammas admoveri: Gallis, Estre flamboie.+
FLAMMEUS Iratus, in vet. Gloss. MS. apud Goldastum ad S. Valerian.+
FLAMMIGARE [gap: Greek word(s)] , apud Gellium lib. 17. c. 10. et Macrob. lib. 5. Saturn. c. 17.#
FLAMMULUM Vexillum in flammae speciem desinens, cujusmodi est illud, quod Carolo M. porrigit S. Petrus, in Lateranensibus Parietinis apud Nicolaum Alemannum.+
FLANCHIA Vide Palectum.#
FLANQUERIA Vide Flecarius.#
FLANTONES Placentae species, Gallis Flans, Teutonibus Vlaeyen.+
page 514, image: s0514
FLASCA [Flascula, Flasco], Lagena, vas figulinum aut vitreum vino conservando idoneum; nostris Flascon.+
FLASCILONES Vestis species. Monachus Sangall. de Carolo M. lib. 2. c. 41.+
FLASSATA in supellectili rustica recensetur, in Charta an. 1242.+
FLATARE Paptae, Augere, vel amplum facere. Forte metaphorâ ductâ ab iis, qui ignem exsufflando augent.#
page 515, image: s0515
FLATONES Vide Flantones.#
FLATOR Tibicen, in Gloss. Arabico-Lat. qui tubam inflat.#
FLATURA pro Conflatura, [gap: Greek word(s)] . Julius Firmic. lib. 6.+
FLATUS Vita S. Alberti Abb. Gambronensis n. 11.+
FLAVA Morbus regius, seu [gap: Greek word(s)] . Vita S. Teliaï Episc. Landavensis c. 3.+
FLAVI Ita Franci indigitati in aliquot Graecorum Oraculis ob capillorum colorem.+
FLAVII Praenomen, quod Vespasiani et Titi Augustorum fuit primus, ni fallor, usurpavit Claudius Imperator, atque ex eo Constantius Chlorus et Constantinus M. et qui deinceps hos excepere CPolitani Augusti.+
page 516, image: s0516
FLAUTA Fistula, tibia, Gall. Fleute, vel Fluste. Vide Dulciana.#
FLAVOR Aurum flavum. Fridegod. in S. Wilfrido c. 20.+
FLAUVONESPENY Statuta Hospitalis S. Juliani, in Additam. ad Matth. Paris p. 163. Habeant - in die Paschae unum denarium, qui apud eos Flauvonespeny nominatur.#
FLAXA vox Saxonica, Lagena, Flasco, al. [gap: special sign] e [gap: special sign] e [gap: special sign] laxa. Gloss. Aelfrici, cap. de Vasis: Flaxa: Flaxe. Ugutio habet: Flacta, Lagena, Laguncula.#
FLAXARE Papiae: Vigilias circuire, Edit. Circumire.#
FLEBILIS pro debilis, infirmus, imbecillis. Gallis Feble, olim Fleble.+
FLEBOTOMARE Vide Phlebotomare Phlebotomum.#
FLECARIUS [Flecaria, Flanqueria], Panifex, qui vol quae panes conficit.+
FLECTA Glossarium Aelfrici: Crates, i. flecta, H [gap: special sign] el.+
FLEDWITA Vide Flidwita Fletwite.#
FLEMEN FIRMA [Flemenefrith, Flemeneferwthe], Fugitivorum admissio: receptio: vox Saxonica, formata ex [gap: special sign] lema, vel [gap: special sign] l [gap: special sign] ma, fugitivus, profugus, exul, et [gap: special sign] m [gap: special sign] e, vel [gap: special sign] ea [gap: special sign] me, firma, cibus, alimentum.+
page 517, image: s0517
FLEMENESWITE Vox Saxonica, Mulcta fugitivorum, a [gap: special sign] leam, fuga, et [gap: special sign] ite, mulcta.#
FLEMENSREDE Jus, quo catalla fugitivorum, sive amerciamenta hominum fugitivorum, cum anno et vasto, dominis feudalibus competunt, ut est apud Bromptonum p. 2031.+
FLESHMONGERS Macellarii, carnifices, ex Anglo-Sax. et Anglico [gap: special sign] lae [gap: special sign] -man [gap: special sign] ere, eadem notione.+
FLET Leges Burgorum Scotic. c. 25. §. 2.+
FLETA [Fletum], Aestuarium, fluentum, seu canalis, quem aqua fluens et refluens occupat, a Sax.+
FLETGEFOTH vox Saxonica, in Legib. Henrici I. cap. 81.#
FLETWITE [Flitwitae], Mulcta ob rixas et jurgia excitata, ex Saxonico [gap: special sign] li [gap: special sign] , contentio, lis, jurgium, rixa, et [gap: special sign] i [gap: special sign] e, poena, mulcta.+
FLEVAS equitis, Papiae dicitur, quoddam genus ornamenti equi, quod Flexum vocant. Sic in Cod. MS. et Edito: alter MS. habet Equitas.#
FLEVILIS Vide Flebilis.#
FLEUMA pro Flegma: Flemma, Italis.+
page 518, image: s0518
FLEXURA [gap: Greek word(s)] , Amfractus, in Gloss. Gr. Lat. Flexurae viarum, apud Sueton. in Nerone.#
FLEXUS Charta an. 1242. apud V. C. Steph. Baluzium in Notis ad Concilia Narbon.+
FLICTIM pro Efflictim, apud Diomedem l. 1. Grammat.#
FLIMA [Flyma], Anglo-Saxon. fugitivus, in Legibus Ethelredi Regis c. 12.#
FLITWITE Vide Fletwite.#
FLOBARIUM Ambra, Matthaeo Silvatico.#
FLOCARIA Testamentum Will. Dom. Montispessulani an. 1211. Illud vero, quod statui de Flocaria, et tabula et molendino, et tincturis, etc. Vide Flasca.#
FLOCCARE Jo. de Janua: Floccus, parva massa lanae vel nivis, quod leviter flatu impellatur huc et illuc.+
FLOCTBABEN Andreas Suenonis lib. 5. Legum Scanicarum c. 18.+
FLOCUS [Floccus], Monachorum vestis, quae amplas habet manicas, vulgo Froc.+
page 519, image: s0519
FLODDUS [Flud], fluctus, ex Anglico Floud. Vide Ebba.#
FLONIS Vide Rasus Rasum.#
FLORALIS Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Floralis. [gap: Greek word(s)] , Floralis color.+
FLORENI Monetae aureae Florentinorum, apud quos cudi primum coepere anno 1252.+
page 520, image: s0520
FLORENTIA Lib. 2. Paralipom. cap. 4.+
FLORES diversi coloris, ad instar charismatum Spiritus sancti, desursum immissi in festo Pentecostes. Joan. Episcop. Abrincensis de Offic. Eccl. p. 58.+
FLORETUS Joanni de Janua, floretum est locus, ubi flores abundant.+
FLORIERE Florescere, Gallis Fleurir. S. Bonifacius Moguntin. Epist. 1. Homo, sicut foenum dies ejus, et sicut flos agri, sic floriet.#
FLORIARIUM corporis, anima dicitur Zenoni Veronensi Episc. Sermone de Lazaro.#
FLOSEGA Flosca. Matth. Silvaticus: Gebara, Gebaram, i. flosega molendini. Infra: Geravera, id est, flosca molendini.#
FLOTA Piscis species. Tabularium Fiscanense fol. 75.+
FLOTSON Marini juris vocabulum, quod ex
page 521, image: s0521
naufragio in mari fluctuat, eoque ipso Amiraliorum juris est, ex Saxon. [gap: special sign] laeo [gap: special sign] en, fluctuare.#FLOTTA Glaber. lib. 1. Hist. c. 5.+
FLOZE Ratis. Vita S. Willibaldi, edita a Gretzero pag. 140. Se conduxerunt in quodam ligno, quod dicitur Floze, transeuntes venerunt in oppidum, etc.#
FLUCTUS Vetus Charta MS. Guillelmus Comes Hannoniae tenet de Duce (Brabantiae) Advocatiam et dominium in Mechlinia, fluctum atque theloneum, forum seu staplum salis, piscium ac animalium.+
FLUMA Flegma, quod etiamnum Picardi Flume dicunt. Monasticum Anglic. to. 1. p. 7.+
FLUMARIA Fluvius, Italis Flumara. Charta Friderici II. Imp. pro Ecclesia Anglonensi apud Ughellum to. 7. pag. 125.+
FLUMETICA Regio flumini adjacens, apud Leon. Ost. lib. 2. c. 1.#
FLUMICELLUS Fluviolus, Innocentio Agrimensori p. 233. Italis Fiumicello.#
FLUMINEA Flumen: apud Innocentium Gromaticum non semel.#
FOAGIUM [Focagium], Census, qui exigitur a domino feudali pro singulis focis seu domibus subditorum ac tenentium suorum: [gap: Greek word(s)] Scriptoribus Byzantinis, Theophani pag. 411.+
page 522, image: s0522
FOCACIA [Focacius]. Isidorus lib. 20. Orig. c. 2.+
page 523, image: s0523
FOCAGIUM Vide Foagium.#
FOCALE Annona lignaria, vulgo Chauffage.+
FOCALIA Papiae, A fuco, i. oraria, Gener a vestimentorum. Vide Senecam lib. 3. Natural. Quaest. et Quintilian. lib. 11. et horum Interpretes#
FOCARIA Ancilla, famula, quae focum curat, Culinaria, 1. Regum, Jurisconsultis, apud Petr. de Vineis lib. 5. Ep. 9. etc.+
page 524, image: s0524
FOCARIUS [Focarista], Presbyter Concubinarius, qui focarias alit et domi detinet.+
FOCATA [Focaria], Tributum, quod praestatur pro ligno, quod ad focum faciendum in urbem adducitur: Gallis Foüee.+
FOCILE Fridericus II. l. 1. de Arte venandi cap. 33.+
FOCILLARES Domus, Papiae. Vide Foculare.#
FOCIS Italis Foce, Senensibus Fauci, ex Lat. Fauces.+
FOCOSITAS Gesta Consulum Andegav. cap. 3. n. 3.+
page 525, image: s0525
FOCULARE idem quod focus, Locus ubi ignis asservatur, vel domus ipsa, Italis Focolare nostris Foier. Gloss. Saxon. Aelfrici. Foculare. Eo [gap: special sign] . Quae vox terram, et solum, sonat. Aliud Glossarium Saxon. Cottonianum: [gap: special sign] e- [gap: special sign] ea [gap: special sign] un [gap: special sign] a, Focularia, Somnero, fomes combustibilis. Lex Longobard. l. 1. tit. 19. §. 2.+
FOCUM Focus, ignis. Capitulare de Villis c. 27. Casae nostrae indesinenter foca et wactas habeant, ita ut salvae sint.#
FOCUS Ignis, unde nostrum Feu: contra Latinis id dicitur, in quo ignis servatur.+
FODERARE Vide Fodrum.#
FODERATUS Pellitus, Italis Foderato, Gall.
page 526, image: s0526
Fourre. M. Robertus de Sorbona in Serm. de Conscientia: Supertunicale --- strictum sine manicis, de vario foderatum.+FODERUM Vide Fodrum.#
FODIO Bidens, in Gloss. Arabico-Lat.#
FODITA Fossa, seu vivarium piscium in fossa. Speculum Saxonicum lib. 2. art. 28. §. 2. In piscaturis vero, foditis, seu stagnis, si quis piscaverit, etc.#
FODORUS Vide Posticium.#
FODRATURA Pellitium, quo vestis ornatur, Gallis Fourrure, in Concilio Constantiensi an. 1418. sess. 36. Vide Foderatus.#
FODRIUM Vide Fodrum.#
FODRUM [Foderum, Fodrium]. Ita Scriptores inferioris aetatis appellarunt annonam militarem, uti haec vox definitur in Vita Lud. Piian. 796.+
page 529, image: s0529
FOECUNDIA Foecunditas, in Glossis Arabico-Lat.#
FOECUNDICES Partes steriles glebae, in Glossis MSS. Reg. Cod. 1013.#
FOECUNDITAS Liberorum numerus, in l. 105. Cod. Th. de Decurion. Foecunditatis privilegium, pro jure liberorum, in l. 8. eod. Cod. de Bonis proscript.#
FOEDERATI generatim dicti a barbaris populis, qui Romanis merebant: unde a Militibus, qui proprie Romani sunt, distinguuntur in Novella Valentiniani de Reddito jure armor.+
FOEDUS pro Foeditas, in l. 47. D. de Ritu nupt.#
FOENERATOR Vide Vsurarius Usurarii.#
FOETUTINA Foetorum colluvies, apud Apuleium in Apologia: In foetutinis et olenticetis suis jaceat.#
FOESA Monasticum Anglic. to. 2. pag. 906. Sexaginta solidos in foesa forestae, et decimam molendinorum ipsius.#
FOGAGIUM Gramen, quod aestate non depascitur, et quod spoliatis jam pratis, hiemali tempore succrescit.+
FOGATA Vide Focatia.#
FOINESUM Vide Fannatio.#
FOLCLAND Terra popularis, quae jure communi possidetur, vel sine scripto: cui opponitur ea, quae Bocland dicitur.+
FOLCMOT Vide Folkesmote.#
FOLEIA Charta Matthaei de Mommorenciaco an. 1218.+
FOLEN Fori Oscenses Jacobi I. Regis Aragon. an. 1247. fol. 6.+
page 530, image: s0530
FOLGARE Fulgare, Saxonibus [gap: special sign] ol [gap: special sign] ian, est sequi: est igitur Folgare, sistere se in aliquo contubernio, friborga, seu fidejussione, tradere se alicui in clientelam: servire, sequi, sectari.+
FOLIATA Locus foliis obsitus, Gall. Feuillee. Miracula S. Bertae Blangiacensis Abbatissae part. 4. n. 10.+
FOLIATA Bernardus Monach. in Consuetudinibus Cluniacensib. MSS. ex Bibl. Sangermanensi c. 8.+
FOLIATUM Curvatum, in Gloss. Pithoean.#
FOLIATI calcei. Isidorus lib. 19. c. ult. Lingulati (calcei) quos nos Foliatos vocamus. Papias: Ligulati, genus calcei, qui Foliati dicuntur.#
FOLIXELLUS Computum Thesaurariae urbis Bononiae in Italia ex Bibl. Regia: A Joanne Buvalelli Attolini Not. et Conductore dacii folixellorum pro uno anno incoepto die 20.+
FOLKESMOTE [Folkmote], et [Folkesmoth], Conventus populi, a Saxonico [gap: special sign] olc, populus, mo [gap: special sign] e et [gap: special sign] emo [gap: special sign] e, conventus.+
page 531, image: s0531
FOLLICANTES Vestis grossior, Papiae. Caligas follicantes, dixit Hieronymus Epist. 22. c. 14. et c. 12. Sipes laxa pelle non folleat.#
FOLLIS Vasis Genus. Stephanus PP. in Ep. ad Pipinum to. 3. Hist. Franc. p. 708.+
FOLLIS Genus monetae, apud Byzantinos potissimum.+
FOLLIS [Follus, Folletus, Follia, Follitia], etc. voces unius ejusdemque originis.+
page 532, image: s0532
FOLLIS Folliculus, Scrotum. Ditmarus lib. 8. de adultero: In pontem mercati is ductus per follem testiculi clavo affigitur. Folliculi testiculorum, in Lege Angliorum tit. 5. §. 16.#
FOLOBS Sermo, Papiae.#
FONG [Fongere]. Charta Anglica an. 1330.+
FONS Vas in baptisterio, in quod baptizandi descendebant: [gap: Greek word(s)] , et [gap: Greek word(s)] Graecis Scriptoribus, laudatis in Descript. S. Sophiae n. 83.+
page 534, image: s0534
FONTAGIUM Charta Odonis Archiep Rotomag. M. Jul. an. 1266.+
FONTALIA Fontes, rivi a fontibus profluentes, in Charta an. 1180.+
FONTANA Fons, Fontaine: Italis, Fontana, Papias: Fontamina, sunt fontanae.+
FOOTEGELD Pedis redemptio: vox Saxon. ex [gap: special sign] oo [gap: special sign] e, pes, et [gap: special sign] el [gap: special sign] , mulcta.+
FORADE Vide Forathe.#
FORAGARE [Foragium, Foraginare]. Vide Fodrum.#
FORAGIUM Jus, quod domino feudi competit, non pro perforatione dolii vinarii, ex quo vinum promitur ad vendendum in popinis, ut quidam volunt; sed pro pretio a domino imposito vino, quod a Tabernariis et Cauponibus distrahitur. Charta Jvonis Abb. S. Dionysii an. 1169.+
page 535, image: s0535
FORAGO in Glossis Isid. Trames diversi coloris: Papiae, nota in textura, significans cujuscunque diei opus.+
FORALE Pars currus, lignum scilicet perforatum, in quo ponuntur furcalia. Ita Interpres Joannis de Garlandia in Synonymis:+
FORALIS Ager optimus, Papiae.#
FORAMINARE Perforare. Utitur Sidonius lib. 1. Epist. 5. lib. 3. Epist. 3.#
FORANEITAS dicitur de Canonico, qui foraneus est, seu qui non facit residentiam. Charta Petri Episcopi Meldensisan. 1245.+
FORARIUM [Fordarium]. Monasticum Anglic. to. 2. pag. 279.+
FORARIUS Liber Inquisitionum Alfonsi III. Reg. Castil. apud Cordosum in Hagiologio Lusitano: Dixit, quod Ferdinandus Canellas comparavit tempore D. Regis Sancii, avi istius Regis villam de Pinhiero, et forariam de Caballacia etc.+
FORAS Extra, cum accusativo. Decretio Childeberti Regis c. 4.+
page 536, image: s0536
FORASMURANEUS Foras, seu extra muros, cui opponitur Intramuraneus, intra muros, de qua voce infra Gregorius Turon. lib. 5. cap. 11.+
FORASTICUS Extraneus, Papiae, Exterior. Pugnae forasticae, in Epist. 3.+
FORASTUM Vide Forestum Foresta.#
FORATHE vox Saxonica, composita ex [gap: special sign] o [gap: special sign] , pro, et a [gap: special sign] e, juramentum. Constitutiones Canuti Regis de foresta cap. 1. 2.+
FORATICUM [Foraticus], Vectigal, idem quod foragium. Charta Dagoberti Regis Fr. apud Doubletum pag. 656.+
FORATORES Vide Fodrum.#
FORATUS Vide Furratus.#
FORBANNIRE Vide Forisbannire.#
FORBATOR Armorum politor, samiarius, Gallis Forbisseur. Leges Aluredi Regis c. 23.+
FORBATUDUS dicitur ille, qui ab eo occiditur, quem per vim aggressus erat. Formulae vett. c. 29.+
page 537, image: s0537
FORCAPIUM Forcheapum. Vide Foriscapium.#
FORCIA Forcelletum. Vide Fortia.#
FORCIPES quorum gemino dente componitur ignis in lychnis, inter vasa ac ministeria sacra reponuntur a Durando lib. 1. Ration. c. 3. n. 29.+
FORCONSILIARE Vide Forisconsiliare.#
FORDA Ordinatio Marisci Ramesiensis p. 69.+
FORDANNO Formula Lindenbrog. 160. Etquod feci, super me feci, et ego hodie ipsum facio fordanno, et forbatudo infra noctes 42. sicut lex et consuetudo est.+
FORDARIUM Vide Forarium.#
FORDRO Lex Ripuar. tit. 33. §. 4.+
FORE pro Esse. Gregorius Turon. in Vita S. Maurilii Episc. Andeg. MS. c. 2.+
FORE CENSITI Presbyteri. Capitulare Pipini Regis Italiae, editum a V. Cl. Steph. Baluzio c. 36.+
FOREFACTUM Vide forisfacere.#
FORENSES Extranei, in Hist. Cortusior. lib. 1. c. 11. et alibi. Foresi, Bocaccio.#
FORERA vox Agrimensorum, apud quos in agrorum distinctionibus pars ea dicitur, quae latus suum alterius fini, fronti seu capiti opponit.+
page 538, image: s0538
FORESCUM Fori Morlanenses c. 12. Item statuo, quod aliquis istius villae non capiatur pro aliquo foresco, si fidejussores dare poterit.+
FORESNI Titulus 2. Legis Frisior. Foresni inscribitur, seu [Forresni], ut habet Editio Heroldi: ubi agitur de iis, qui alios exponunt ad occidendum, i. clocant, vel adsciscunt: ex quo Sikama legendum censet forreednisse, id est, de proditione.#
FORESTA [Foreste, Forestus], etc.+
page 546, image: s0546
FORESTARE Proscribere, bannire. Conventiones inter Carolum I. Comitem Andegav. et Provinciae et Arelatenses, an. 1251. art. 15.+
FORESTEL [Forstel, Forstal], Criminis in via perpetrati reus, viae obstructio, itineris interceptio, a Saxonico [gap: special sign] o [gap: special sign] e, quod est prae, vel ante, seu [gap: special sign] a [gap: special sign] e, via, et [gap: special sign] al, statio, septum; cujus quidem delicti cognitio ad solum Regem spectat, ut est in Legibus Henrici 1. Regis Angl. c. 10. 12. 35. 59.+
FORESTERAE Mulctae, seu, emendae, quae ex forestis male habitis emergunt. Vide in Forestarius Foresta.#
FORESTERIA Jus albanatus, nostris Droit d' aubeine, quod dominis in bonis advenarum competit.+
page 547, image: s0547
FORESTOLIUM Aimericus de Peyrato Abbas Moissiacensis in Vita Caroli Magni in Cod. MS. 1343. Bibl. Regiae fol. 83.+
FORETHOT-FELONIE Statuta Roberti II. Regis Scotiae cap. 3. §. 1. cap. 4. §. 2.+
FORFACES Charta an. 1204. de Interceptionibus Clericorum adversus Do. Regis jurisdictionem, in nupera Conciliorum Rotomagensis Ecclesiae Edit.+
FORFANG [Forfeng, Forefeng], et [Forfengen], voces ejusdem originis et notionis: a Saxonico [gap: special sign] o [gap: special sign] e [gap: special sign] an [gap: special sign] , vel [gap: special sign] o [gap: special sign] e- [gap: special sign] en [gap: special sign] , vocabulo composito ex [gap: special sign] o [gap: special sign] e, ante, et [gap: special sign] an [gap: special sign] , captio, prehensio, apprehensio.+
FORFEX [Forpex]. Gloss. MS. Regium: Forceps, fabri, qui corrupte Forfices dicuntur.+
page 548, image: s0548
FORGELDUM in Monastico Angl. tom. 1. p. 372. Et omnibus geldis, tengeldis, horngeldis, forgeldis, penigeldis, etc.#
FORGIA Fabrica ferraria, nostris Forge. Occurrit in Monast. Angl. to. 1. p. 508. 600. et in Fleta l. 2. c. 41. §. 8.#
FORGORPIRE Foris gurpire, devestire, possessione exuere. Tabularium Casauriense an. 2.+
FORIARII Vide Fodrum.#
FORICATUS idem quod Furratus, Pellitus, Fourre.+
FORICATUS Vide Redorsatus.#
FORICUS Sigebertus an. 1107.+
FORINSECI Extranei, habitantes extra burgum, in Legibus Burgor. Scoticor. cap. 3.#
FORIS Extra, praepositio cum accusativo. Recapitulatio Legis Salicae §. 3.+
page 549, image: s0549
FORISBANNIRE In exilium agere per bannum, seu banno et edicto promulgato.+
FORISCAPIUM [Forcapium], Exactio, tributum haud debitum, per vim vel contra jus captum, exactum: Mala tolta.+
page 550, image: s0550
FORISCASATUS Emancipatus, extra casam, positus, in Curia Generali Catalaniae, celebrata Perpiniani sub Petro Rege Aragon. an. 1351. MS.#
FORISCONSILIARE [Forconsiliare, Forsconsiliare], Male consulere, malum consilium dare.+
FORISFACERE Ugutioni, est Offendere, nocere, quasi facere foris, i. extra rationem.+
page 552, image: s0552
FORISFAMILIARE Aliquem forisfamiliam ponere, emancipare.+
FORISFAMULARE idem quod forisfamiliare, in Fleta lib. 1. c. 7. §. 5. c. 27. §. 2. lib. 2. c. 52. §. 7.#
FORISFANGIUM Vide Forfang.#
FORIS-HABITANS qui et Forinsecus; extraneus, nostris Forain, in Legibus Burgorum Scoticorum c. 3.#
FORISJUDICARE [Forjudicare], Rem, aut possessionem quampiam per judicium vel sententiam abjudicare, auferre; possessione exuere, privare.+
page 553, image: s0553
FORISJURARE [Forjurare], Ejurare, abjurare rem aliquam, Quitter, abandonner.+
FORISMARITAGIUM appellabant forenses nostri eam praestationem, quae a servis, seu adscriptis glebae, exsolvebatur, profacultate conjuges sibi adsciscendi ex libera conditione ac ingenua, ut est in Consuet.+
page 557, image: s0557
FORISMITTERE Extra manum suam ponere, alienare, Mettre hors. Capitulare 3. an. 813. cap. 11.+
FORISNEGARE Fornoier un meffet en jugement, apud Philippum Bellomanerium cap. 59.#
FORISPATRIATUS idem quod forisbannitus Forisbannire, vel expatriatus, Gallis Forspayse.+
FORISTALLARE [Foristallator, Forstallator, Forstellarius], et in Domesdei Foristellarius, Forstaller, Brittoni pag. 33. 77.#
page 558, image: s0558
FORIZARE Fora negotiandi causâ frequentare, Goldasto.+
FORLONGA Vide Furlonga Furlongus.#
FORMA Figura, imago. Honorius Augustod. lib. 1. cap. 133.+
page 559, image: s0559
FORMELLA Nicaeni tractatus, seu Concilii, in Fragmentis S. Hilarii p. 1. [gap: Greek word(s)] .#
page 562, image: s0562
FORMALIA verba, quae in Formis, seu sacris [gap: Greek word(s)] ut plurimum scribebantur, cujusmodi sunt: Nostra Serenitas, Pietas, Mansuetudo, etc.+
FORMALES epistoloe Latinis sunt, quae eadem forma omnibus scribuntur, [gap: Greek word(s)] .#
FORMARIUS Dignitas in Monasteriis, Qui in bonis sit forma, ut loquitur S. Ferreolus in Regula c. 17.+
FORMATAE Ecclesiasticis Scriptoribus Latinis appellatae Epistolae, quae Graecis [gap: Greek word(s)] , quod scilicet Canonibus et Conciliorum Statutis inductae fuerint.+
page 564, image: s0564
FORMATICUM [Formaticus], Formatis, Caseus: sic vulgo Formage, vel Fromage appellant, quod in forma infarciatur et struatur.+
FORMATUM inquit Papias, sive Formatium in Africa et Hispania parietes dicunt de terra formatos, utrimque duabus tabulis.+
FORMELLA Ponderis genus apud Anglos, cujus ratio habetur in Statuto de ponderibus, edito anno 51. Henrici III. i. an. 1267.+
FORMELLA Ugutio et Auctor Breviloqui: Formella et formula, dimin. a forma, et sunt proprie instrumenta alutariorum, quibus formant subtalares.+
FORMELLUM Vide Formaticum.#
FORMERIUS Puer oblatus vel novitius. Charta an. 1322.+
FORMICAE Scoticae. Ita per ignominiam et contemptum, et ut pusillos appellabant Angli Boreales vicinos Scotos, quos animitus olim oderunt, Osthe
page 565, image: s0565
Scotch tikes. Matth. Paris an. 1174.+FORMICANS et vermiculus pulsus, [gap: Greek word(s)] et [gap: Greek word(s)] , inordinatorum pulsuum apud Medicos species, quorum primus dicitur a formica, quod is velut formicae super digitos, alter quod ut vermis motus sentiatur; uterque mortis indices.+
FORMICARIUM Locus formicarum, quod et Formicetum dicitur, Ugutioni. Formicaio, Italis.#
FORMICTA Monasticum Anglican. to. 1. p. 149.+
FORMIDAMINA Spectra, [gap: Greek word(s)] , apud Apul. in Apol.#
FORMIDINES Illigatae pennoe, quibus venatores cervos capiunt. Papias. Seneca lib. 2. de Ira c. 11.+
FORMIDUS Joannes de Janua: Formos, calor vel ignis, unde formus, et fermidus, calidus. Hoc formum calida materia ferri, sicut extrahitur ab igne.#
FORMISCARE Charta Idelfonsi Regis Aragonum an. 1187.+
FORMITER Rite. Vita S. Domnoli Episcopi Cenoman. num. 4.+
FORMULA idem quod Formaticum, Caseus. Acta Murensis Monasterii p. 54.+
FORNACALIA Instrumenta fornacis ad opus aptata. Ugutio. Vide Festum.#
page 566, image: s0566
FORNACIRE Fornacem facere, vel in fornace coquere: hinc fornacitus, in fornace coctus. Jo. de Janua.#
FORNASERII Tegularii. Jus Vicentin. lib. 4. Fornaserii teneantur et cogantur facere tegulas tectorum, etc. Occurrit in Statut. Veron. lib. 2. cap. 187. etc.#
FORNATA [Fornaticum, Forneria], etc. Vide Furnata.#
FORNAX In fornace pro sanitate febris filium ponere, superstitio damnata in veteri Poenitentiali MS.#
FORNELLUM Charta an. 1208 apud V. C. Dion. Salvagnium Boissium lib. de Usu feudor. cap. 24.+
FORNIA Fornicatio, Papiae.#
FORNICARIUS Qui meretricatur, vox Latinis vix cognita, tametsi Fornicariam meretricem vulgo dicant. Glossar.+
FORNICEPS pro Fornix, in Rythmis de Verona, to. 1.+
FORNICIUM Fornicatio, Mulcta stupri. Charta Alfonsi VI. Regis Castellae aerae 1115.+
FORNILLA Regestum Herouvallianum Philippi Aug. f. 69. Donant - de unaquaque domo unum panem in Natali, pro fornilla furni.#
FORNIMENTUM Vide Furnire.#
FORNIX Arcus, quo sagittae emittuntur. Usus est Abbo lib. 1. de Bellis Parisiac.#
FOROSTAGIARE dicitur, qui fidem erga eum, cui in obsidem datus est, fallit.+
FORPRISA idem quod Forcapium, Exactio, malatolta, tributum, quod injuste accipitur, ex Gallico Forprise. W. Thorn. an. 1285.+
FORPUGH Charta Woldemari Regis Daniae an. 1326.+
page 567, image: s0567
FORQUINA Vide Furcia.#
FORRARE Forrator. Vide Foderium.#
FORRESNI Vide Foresni.#
FORSARIUS Visitatio Thesaurariae S. Pauli Londoniensis an. 1295.+
FORSCHAP Vide Forcheap FORCAPIUM.#
FORSOCNE Vide Frithsocne.#
FORSPECEN Leges Kanuti Regis c. 46.+
FORSTALLUM [Forstel, Forstal]. Vide Forestel, Foristallare.#
FORSTHUB Aedes forestariorum: vox Germanica. Statutum Caroli IV. Imp. an. 1358.+
FORSTULLA Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Papula, pusilla, puscula, forstulla. Ita MS. Editum habet, [gap: Greek word(s)] , Papulla, pusilla, pesulla.#
FORSULA Munitiuncula, Petit fort, forcelletum. H. Knyghton. an. 1333. Forsulam funditus averterunt. Utitur non semel.#
FORTALITIUM Vide Fortia.#
FORTENSES Ita dicti milites legionis X. Vide Henricum Valesium ad Ammiani lib. 18. extrem.#
FORTERA Vox Hispanica vetus, vas quodpiam significans.+
FORTERITIA idem quod Fortalitium, nostris Forteresse. Rigordus an. 1212.+
FORTIA [Forcia], Potestas, dominatus. Leges Henrici I. Regis cap. 86.+
page 569, image: s0569
FORTIOR Major, ditior. Capitularia Caroli M. l. 5. c. 136.+
FORTIS Fortis moneta. Vide Moneta.#
FORTITAS Virilitas, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Alibi: [gap: Greek word(s)] , fortitas, strenuitas.#
FORTUNA Bona. In Lege Salica tit. 48.+
page 570, image: s0570
FORTUNIUM Ugutioni, Prosper eventus, et dicitur a fortuna.+
FORVENGE Quietum esse de forvenge, in Monastico Anglic. to. 2. p. 387. Vide Forfang.#
FORULUS Vagina, nostris, Fourreau.+
FORUM Nundinae, feriae, Foires. Charta Lotharii Imperatoris, filii Ludovici Pii, in Tabulario Ecclesiae Viennensis fol. 4.+
page 572, image: s0572
FORUS idem quod Forum, Nundinae, Mercatum. Jo. de Janua: Forus etiam est, ubi res venduntur. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , hic forus.#
page 573, image: s0573
FOSCUS Vide Fraustus.#
FOSIA Vide Faicia, et Fazenda.#
FOSSA Caverna, seu locus in terra defossus, aquâ repletus, ubi feminae furti damnatae immerguntur. Ita Skenaeus ad Regiam Majest. l. 1. c. 4. §. 2.+
page 574, image: s0574
FOSSAGIUM Vide Fossatum.#
FOSSARIUS Papias: Vespillo, fossarius mortuos sepeliens.+
FOSSATOR Qui fossas facit, apud Eigilem in Vita S. Sturmii Abbat. Fuldensis n. 20.#
page 575, image: s0575
FOSSATUM Vallum, fossa: sed ea praesertim, quae circa urbium moenia circumducitur, nostris Fosse.+
page 576, image: s0576
FOSSADARE Fossam facere: fodere. Formula 28.+
FOSSADEIRA in Charta Alfonsi Regis Castellae erae 1218. in Histor. Segoviensi c. 18. Vide in Fossatum.#
FOSSATURA Fossatum. W. Thorn. an. 1363. Rex concessit 250. marcas pro fossatura et claustura civitatis. Vide Fossura.#
FOSSE Vide Ermistreat Erminstreat.#
FOSSIDARE Fossam facere, fodere, in Charta an. 1179. Vide Aspaldare.#
FOSSINA Fuscina, Italis Fossina, Instrumentum ad capiendos pisces. Petrus de Crescentiis lib. 10. de Agricult. cap. ult.+
FOSSINAGAR Lex Longob. l. 3. tit. 4. §. 1.+
FOSSORES Vide Fossarii Fossarius, et Talparii Talpa.#
page 577, image: s0577
FOSSORIATA Modus vineae: quantum quis uno die fodere potest. Tabularium Ecclesiae Gratianopolitanae sub Hugone Episcopo fol. 53.+
FOSSORIUM Ligo. Gloss. Lat. Gall. Ligo: Hoë, ou Fossour.+
FOSSUM Vide Fossa.#
FOSSURA Fossa. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Fossura, occatio, bidentatio. Infra: [gap: Greek word(s)] , Fossura.#
FOSTER LEANN Leges Edmundi Regis de Sponsalibus, c. 2.+
FOSTRE Vernae ex ancillis nati, quibus et peculium et familiam habere concessum fuit, in jure prisco Sueonum apud Joannem Stiernhookum pag. 208.#
FOTEGELDUM Fotgeldum. Vide Footgeldum Footegeld.#
FOTINELLUM Genus ponderis apud Anglos. Vide Charrus.#
FOTRUM Capsa, vel instrumentum, in quo scyphi feruntur, apud Caesarium Heysterbac. nostris Fourreau. Vide Fodrum.#
page 578, image: s0578
FOVEA Thesaurus in terra inventus. Radevicus l. 3. de Gestis Friderici cap. 26. Quicumque foveam invenerit, libere fruatur ca.#
FOVERARE pro Foderare, Fourrager, Fodrum auferre. Fleta lib. 2. c. 41. §. 13.+
FOVENTATIO Edictum Philippi Pulcri pro Reformatione Regni an. 1202. c. 5.+
FOUNINARE Foetum edere, proprium damarum. Fleta lib. 2. c. 41. §. 33.+
FRACHENDA Testamentum MS. Guillelmi Jordani Comitis Ceritaniae Id. April. an. 42.+
FRACISCERE Isidorus Mercator in Can. 17.+
FRACTALE Charta Longobardica apud Baron. ann. 1019. n. 8.+
FRACTELLUM Stillicidium stercoris, vel sterquilinium. Ugutio.#
FRACTITIUM Jo. de Janua: Fractitium, quod facile frangi potest.#
FRACTILLUS Ugutioni et Joanni de Janua: Cauda vel fragmentum panniculi causâ ornatus pendens ex interiori parte.+
FRACTILATA vestis, apud Jo. Buschium in Chr. Windesem. lib. 2. c. 47. 49 dicitur concisa, latissimis rimis et hiantibus, cujusmodi aestivo tempore Galli nostri thoraces gestant, adeo fenestratos et hiantes, ut seminudi fere appareant, vel certe, ut Petri Chrysologi verbis utar, artificiosa nuditate vestiti.+
page 579, image: s0579
FRACTIO Vide Factio.#
FRACTURA Constantinus Afric. lib. 8. Pantechn. c. 19.+
FRAENARII Fraenorum confectores, [gap: Greek word(s)] , in Constit. Sieul. lib. 3. tit. 36.#
FRAGA Charta Alphonsi Imperatoris Hispan. aerae 1162.+
FRAGIDIS Constitutio Ludovici II. Imp. an. 867. in Hist. Ignoti Casin. cap. 6. pag. 101.+
FRAGILITATUS Debilitatus, fragilis factus; Fresle, nostris. Leges Rotharis Regis Longob. tit. 105. §. 6.+
FRAGINA Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] , Plagiarius, Fragina. Editum, Fragaena.#
FRAGIUM Monasticum Anglic. to. 1. p. 813. Concessi eisdem fragium, focalia, et coopertoria, etc. Sed legendum videtur fagium. Vide Fagus.#
FRAGRANTIA Flagrans delictum: vox fori Hispanici. Vide Michaëlem del Molino in Repertorio Foror. Aragon. in hac voce.#
FRAGRARE Olfacere. Vita S. Wunebaldi c. 22.+
FRAGUS gi, Joanni de Janua: Incurvatio genuum, vel ipsum genu, a frango, quia videtur ibios fractum.#
FRAIRESCHIA Vide Fratriagium Fraternitas.#
FRANCALIA Agri a censu et praestatione immunes. Charta an. 1247.+
FRANCENUM Pergamenum ex pelle vitulina confectum, Flandris Francyn, nostris Velin. Occurrit in Chr. Windesem. lib. 2. c. 42. 43. 54.#
page 580, image: s0580
FRANCHERIUS Libertates concessae Barcinonensibus a Petro Rege Aragon. an. 1283.+
FRANCHESIA Vide Francisia.#
FRANCHILANUS Monasticum Anglic. tom. 1. p. 442.+
FRANCIA Gallia, a Francis, qui eam invaserunt, et Romanis abstulerunt, dicta.+
page 581, image: s0581
FRANCIGENAE Anglis dicebantur omnes extranei, sive cogniti essent, sive incogniti, nisi Anglos se
page 582, image: s0582
esse probasseat per Englescheriam, inquit Bracton lib. 3. tr. 2. c. 15. §. 2. 4.+FRANCISCA [Franciscus]. Papias, Jo. de Janua, et Jacobus de Voragine scribunt, Franciscas dici signa quaedam instar securium, quae Romae ante Consules ferebantur, quae erant in terrorem, in securitatem, et in honorem. Certe Aimoino lib. 1. c. 12.+
FRANCISCI Franci, Galli, [gap: Greek word(s)] , Nicetae in Isaacio et Alexio num. 2. et Pachymeri l. 3. c. 8.+
FRANCI dicti viri potissimum ex nobilitate, ingenui, ipsique proceres. Decretio Childeberti Regis c. 8.+
page 584, image: s0584
FRANCHIRE Ingenuum, francum facere ex servo, manumittere, Gallis Affranchir. Gloss. Lat. Gall. Manumittere, Franchir. Charta an. 1185. ap. Guichenonum in Probat Hist. Bressens. pag. 5.+
FRANCHISIA Praedii rustici species, sic forte appellata, quod Francorum et liberorum esset, cujusmodi est apud Anglos liberum tenementum, tametsi postmodum censibus et praestationibus obnoxia.+
page 585, image: s0585
FRANCIGINI Statutum Communis Bononiensis apud Ghirardaccum lib. 9. Hist. Bonon. p. 279.+
FRANCITAS Surita lib. 1. Indic. Arag. aera. 882.+
FRANCLING Vide Franchilanus.#
FRANCUM plegium. Vide Plegium Plegius.#
FRANCUINUM seu Francum vinum, quasi Franc vin. Charta Hugonis Ducis Burgundiae an. 1253. apud Perardum p. 476.+
FRANGERE Vide Juramentum fractum.#
FRANQUILLINUS Avis species, de qua Fridericus II. lib. 1. de Venat. cap. 9.#
FRASCARIUM Locus arbustis consitus: est enim Frasca Italis folium, vel ramusculus arboris: unde frascati, pro fascibus ramorum. Hinc etiam Frascheggiare nostri Faire frasque, pro illudere, metaphorâ ductâ ab his, qui ram usculis aut bacillis aliis illudunt. Hispani pariter Frascas, ramos siccos vocant. Charta ann. 1003. apud Ughellum to. 2. pag. 137.+
page 586, image: s0586
FRASCETUS Rafanus de Caresinis in Chron. MSS. an. 1379.+
FRASENUM Vetus Instrumentum an. 1143.+
FRASSETUM in Inquisit. apud Lanc. in Comitatu Cornubiae coram Justitiario Aud. an. 6.+
FRATALIA Confraternitas, ex Ital. Frataria, in Chronico Paduano an. 1393. post Rollandinum, semel aciterum.#
FRATRES invicem se appellabant Christiani, quod unius Dei parentis homines, quod consortes ejusdem fidei, et spei cohaeredes, ut ait Minutius, fraterno inter se more viverent: quod et unum patrem Deum agnoscerent, ut Tertullianus in Apologetico: quod essent cum omnibus, quos sol videt, germanitatis necessitudine copulati, ut Arnobius lib. 4.+
page 590, image: s0590
FRATERCULI Monachi, Italis Fraticelli. Vita S. Ricmiri Abbat. n. 2.+
FRATERIA Fraternitas, confratria, congregatio, Italis Frataria. In Charta Riccardi Comitis Ayelli n. 1193.+
FRATERNITAS ipsa Ecclesia dicta, vel certe ipsi
page 591, image: s0591
fideles, apud Tertullianum, Cyprianum, Ambrosium, Hieronymum, S. Maximum Taurin. homil. 1.+
page 595, image: s0595
FRATERNUS Filius Fratris, in Gloss. Arabico-Lat. Isid. et Pith. sed legendum videtur Fratruus.#
FRATRICELLI qui et Fratres de paupere vita, Bizochi, et Beguini, interdum nominantur.+
FRATREIA Societas, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , Confrerie. In Synodo Rotomag. ann. 1189. c. 25.+
page 596, image: s0596
FRATRIAGEUM Vide Fraternitas.#
FRATRISSA Fratris uxor. Isidoro lib. 9. c. 8. Papias addit, fratruelissa vocatur. Gloss. Sax. Aelfrici: Fratrissa: b [gap: special sign] o [gap: special sign] o [gap: special sign] i [gap: special sign] . i. fratrisuxor.#
FRATRUELES Duorum fratrum filii, in Gloss. Lat. Gall. Isidorus lib. 9. cap. 6.+
FRATRUUS Ex fratre nepos, fratris filius. Apud Florent. Wigorn. p. 604.#
FRAUSTUM vel [Frausta terra], Vastum, incultus et eremus ager, Terre en gast.+
page 597, image: s0597
FREA Quae sub alterius tutela seu mundio, vel dominio est, Papias: Frea, i. mundoalda. Isid. in Gloss.+
FRECIA Papias, de coloribus nativis: Ut sinopis, rubrica, paritonium, melinum, frecia, auripigmentum, etc. Nescio, an huc pertineat Charta Dagoberti Regis Fr. apud Doubletum p. 670.?+
FRECINNANT aves, Cantant. Papias.#
FRECTA [Frectatus, Frictatus]. Inventarium ornamentorum Ecclesiae Eboracensis an. 1530.+
page 598, image: s0598
FREDA Ornamentum vel umbraculum, quod feretris et capsis Sanctorum superponebatur. Monachus Altisiod. an. 840.+
FREDIANI cum Dendrophoris et aliis, qui gentilitiae superstitioni operam dabant, recensentur in l. 20. Cod.+
FREDLESS Andreas Suenonis lib. 7. Legum Scanicar. c. 6.+
FREDUM [Freda, Fredus, Fridus], Mulcta, compositio, qua fisco exsoluta, reus pacem a Principe consequitur, vel ob violatam pacem publicam indicta, uti vult Vadianus.+
page 599, image: s0599
FREDUS Marrubium, Papiae.+
FREMENEFEDA in Monastico Angl. tom. 2 p. 286. Vide Flemenefrith Flemen Firma.#
FREMITICUS in Notis Tyronis p. 180. idem, qui Frigoreticus: Epifora. Fremis. Fremiticus. Cardiacus, etc. Ubi fremis videtur esse horror febris.+
FRENDLESMANNI appellabantur olim ab Anglis, qui postea Utlaughe, seu utlegati, vel exleges, id est, proscripti exules, in Legibus forestarum Canuti Regis cap 24.+
FRENDWYTE in Fleta lib. 1. c. 47. §. 15. significat acquietantiam prioris prisae ratione solennitatis convivii. Vide Forfeng FORFANG.#
FRENELLATUS Sanutus lib. 2. part. 4. cap. 23.+
FRENOSUM Alcuinus Poëm. 199.+
FRENISCULI Ulcera circa rictum oris, similia, quae fiunt jumentis asperitate frenorum. Isidor. lib. 4. c. 8.#
FREOBORGES Vide Friborgum Friborga.#
FREPATAE vestes, Gallis, Habits trouëz, decoupez,
page 600, image: s0600
frippez, unde vocabulum.+FREQUENTANEUS Vita S. Deicoli Abb. n. 38.+
FREQUENTARE pro narrare, seu [gap: Greek word(s)] dicere, iterare, dixic Vopiscus: Quod memoria tenet publica, et fides historica frequentavit.+
FREQUENTIDICUS Mathematicus, Divinus, in Glossis MSS. Reg. Cod. 1013.#
FRESCUS Vide Friscus Friscum.#
FRESIA Vetus Charta apud Buzelinum lib. 2.+
FRESTRA Fenestra, Papiae.#
FRESUM Lex Angliorum tit. 5. §. 20.+
FRETALE Vas coquinarium, frictorium, sartago, Frixorium. Apitius lib. 7. c. 5.+
FRETUM Rivulus, canalis, Bras d'eau.+
page 601, image: s0601
FREYGRAVIUS Comes liber. Extat Charta Ruperti Imp.+
FRIA Prima Statuta Roberti I. Regis Scotiae c. 12.+
FRIBORGA [Friborgus, Friborg, Freoborhges].+
FRICHBORGH Vide Friborgus Friborga.#
FRICHIUM Vide Friscum.#
FRICO cui in Monasteriis fricare aut tergere quidpiam incumbit.+
FRICTIONES ex Gallico, Fricons, quasi
page 602, image: s0602
frigitionos, [gap: Greek word(s)] . Gregorius Tur. de Vitis Patrum c. 6.+FRIDARIA Vide Frigidaria.#
FRIDEGHETA in Statutis Mediolan. part. 2. cap. 457.#
FRIDHBURGUM Frigildum, Fridmannus. Vide in Frith Frithgildum, Frithmannus.#
FRIDSTOLL Vide Frithstol Frithstoll.#
FRIDUS Vide Fredum.#
FRIGDARIUM Receptaculum piscium, in Glossis MSS.#
FRIGDOLAE Vide Crispellae.#
FRIGDOR Glossae antiquae MSS. Fricdor, frigus, frigidum. Gloss. MS. Regium Cod. 1013.+
FRIGDORAE et Occidentanae, Toni vel modi musici, a Notkero Balbulo adinventi. Eckehardus Junior de Casib. S. Galli c. 4.+
FRIGGEDO Frigus. Vetus Interpres Alexandri
page 603, image: s0603
Jatrosophistae 1.2. Passionum: Membrana calefacta et temperata friggedine.#FRIGIDARE Frigefacere, Refroidir. Frigidare ardorem tentationum, in Vita S. Isidori Episcopi Hispal. n. 18.#
FRIGIDARIA [Fridaria], voces Mathematicorum.+
FRIGIDARIUM [gap: Greek word(s)] . Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , in Lat. Gr. Vide Frigdarium.#
FRIGISCI equi, quos Chevaux de Frise dicimus, velocitate et continuatione cursus invicti, apud Vegetium 1.4. Art. veterin. c. 6.#
FRIGITUDO Frigida complexio. Constantinus Afric. lib. de Stomachi affect. c. 5. Frigitudo vero membra exprimit.#
FRIGIUM Vide Phrygium.#
FRIGOR [Frigus]. Ugutio, et exeo Joannes de Janua: Frigores, febres, quae faciunt homines frigere.+
page 604, image: s0604
FRIGOROSUS Plenus frigore, Jo. de Janua: Frigorosae regiones, apud Anonymum de Re architectonica cap. 2.#
FRIGULITUS Glossae MSS. ad Alexandrum Jatrosoph. Erpes cancreas, i. granosa desudatio, quam Salernitani Frigulitum dicunt.#
FRILAZIN Manumissus, libertus, libertinus; ab Anglo-Saxon.+
FRILINGI Ingenui, liberi, ex Saxon. [gap: special sign] e, liber, et lin [gap: special sign] , progenies. Nithardus lib. 4. p. 376.+
FRINIGILDUM Mulcta viri liberi, ex Saxon. F [gap: special sign] inan, liber, ingenuus, et [gap: special sign] eld, mulcta, pensitatio. Occurrit in Legibus Henrici l. c. 76.#
FRINTSCHINGUM Vide Frisinga.#
FRISANTUS Historia de Exordio Monasterii S. Joannis de Tarouca in Lusitania: Dedit illis 70.+
FRISCINGA [Friscinka, Friskinga, Frischenga, Frisgunga], voces in antiquis Chartis, non Alemannicis duntaxat; sed ex Gallicis, admodum frequentes, et Germanicae originis, licet de significatione inter Germanos non constet.+
page 606, image: s0606
FRISCULUM Stephanus Tornacensis Ep. 107.+
FRISCUM Ager incultus, eremus, nondum proscissus. Charta an. 1237.+
FRISGUNGA Vide Friscinga.#
FRISKINGA Vide Friscinga.#
FRISIA In Statutis Canonicorum S. Quintini in Viromanduis, apud Hemeraeum: Carpeia cum frisia, non semel occurrit: ubi in carpeia inesse dicuntur dimidius porcus, 1. aries, 250.+
page 607, image: s0607
FRISII panni, in Statutis Petri Venerab.+
FRISOCNE Vide Frithsocne.#
FRISUM Fimbria, lacinia, Frange, vox formata ex Phrygium.+
FRITELLA Glossae MSS. ad Alexandrum Jatrosophistam: Crustula, i. fritella quaedam in sartagine facta, vel cortex panis.#
FRITORGA Pacis securitas. Vox. Saxon.#
FRITHGEAR vox Saxon. Somnero: Pacis annus, Jubilaeus, ex [gap: special sign] i [gap: special sign] , pax, et [gap: special sign] ea [gap: special sign] , annus.+
FRITHGILDUM Collegium, Sodalitium, ex Saxon.+
FRITHMANNUS Glossarium Saxon. sub Edw.+
FRITSALUM genus panni, apud Andr. Monach. lib. 1. Vitae Ottonis Episcopi Bamberg. c. 45.#
FRITHSOCNE Tuendae pacis jurisdictio, a Sax.+
FRITHSTOLL [gap: special sign] i [gap: special sign] oll, Asylum, Sanctuarium, refugium, ex Saxon.+
page 608, image: s0608
FRITTICULA Ganeum, aut popina, in veteri Glossario. Quare ita vocetur, ignorare se fatetur Jos. Scalig. Epist. 205.#
FRIVOLA [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
FRIXIATUS pro Frigiatus, seu Phrygio vel limbo ornatus. Charta an. 1228.+
FRIXONES Albertinus Mussatus 1. 6. de Gestis Henrici VII. rubr. 11.+
FRIXORIUM Patella, vel ferrum, super quo quid coquitur, Ugutioni.+
FRIXURA Consuetudines Eoveshamensis Monasterii in Anglia: Praeterea percipiet coquinarius tria praebendaria frumenti de granario ad flathones inveniendos: similiter in Rogationibus ad festum S. Odulfi unum praebendarium ad frixuras.+
FROBERGA Ensis, gladius. Le Roman de Garin de Loherans:+
FROCCUS Vide Floccus Flocus, Fraustum.#
FRODMORTELL Charta Adelstani Regis Angliae in Monast. Anglic. to. 1. p. 173.+
FROMAGERIA Vide Formaticum.#
FROMENTUM pro Frumentum, quo modo Froment dicimus, in Formulis Baluzianis 11. 12.#
FRONCHUSE Vetus Charta Germanica in Metropoli Salisburgensi to. 3. p. 319.+
FRONDARE Purgare, putare, Papiae. Frondes avellere. Frondator, putator, eidem.#
page 609, image: s0609
FRONDEVOLA Vide Fundibalum Fundabulum.#
FRONDOSITAS Abundantia frondium. Ugutioni.#
FRONIMUS ex Graeco, [gap: Greek word(s)] , Prudens. Papias: Fronymos, sapiens, nomen: bene ergo fronestatus, sapientissimus.+
FRONOMEN Acta Murensis Monasterii p. 38.+
FRONSSATUS Rugatus, sinuatus, a rugis frontis, Gall. Fronse: in Concilio Senonensi an. 1346. cap. 2.#
FRONTALE [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. MS.+
FRONTARIA [Fronteria], Gall. Frontiere, Regni aut Provinciae cujuslibet limites. Lucas Tudensis aera 1273.+
page 610, image: s0610
FRONTISPICIUM Frontis hominis inspectio. Will. Malmesburiensis lib. 1. de Gest. Pontif. p. 205.+
FRONTOSUS Impudens. Chronicon Mauriniacense lib. 1.+
FRORISTEUM Tabular. Claromariscense in Hist. Guinensi pag. 126.+
FROSCUS Frosta. Vide Fraustum.#
FRUCTA pro Fruita, id est, adepta. Papias.+
FRUCTUARIA Vectigal ex fructibus. Testamentum Petri Comitis Sabaudiae an. 1268.+
FRUCTUARIUS Officium in Domibus regiis: cui fructus, atque adeo candelarum et cerae cura incumbit, in Ordinatione Hospitii S. Ludovici Regis an. 1261.+
FRUCTUATIONES publicae, Publici proventus, tributa, in Charta Conradi Imp. an. 1029. pro Ecclesia Aemonensi apud Ughellum.#
FRUCTUM pro fructus. Capitulare de Villis c. 20. Unusquisque judex fructa semper abundanter faciat omni anno ad curtem venire.#
FRUCTUOSUS Regula cujusdam Patris cap. 22. to. 2. Regularum antiq. p. 170.+
page 611, image: s0611
FRUGESTRUM Vita S. Lupi Archiepiscop. Lugdun. Quoniam auditus est in frugestris, inventus est in campis silvae, etc. Campus frugibus ferendis idoneus.+
FRUGIARE Frui, in Charta Rogerii Ducis Calabriae, apud Ugliellum to. 7. p. 400.#
FRUGIFERATIO [gap: Greek word(s)] , in Glossis MSS.#
FRUITIS Vas aquarium, pro parvioribus. Glossae antiq.#
FRUMENTAGIUM Praestationis agrariae species, primitus ex frumento, deinde etiam ex ipsis vineis: Droit de fromentage, de quo jure quaedam attigit Raguellus.+
FRUMENTARII Quorum munus paucis declarat Aurel.+
FRUMENTUM aeneum, in l. un. Cod. Th. de Frumento Carthag. ad quam consulendus omnino Jac. Gothofredus.#
FRUNISCAT Charta Alemannica Goldastina 35.+
FRUNIUM Auctor Mamotrecti ad cap. 23.+
FRUSCA terra. Vide Fraustum.#
FRUSSURA Terra de novo proscissa, Ruptitium, Ruptura, novale, etc. Terre froissee, rompuë.+
page 612, image: s0612
FRUSTARE ex Italico Frustare, Flagellare, flagris caedere. Leges Luithprandi Regis Longob. tit. 110. §. 2.+
FRUSTARI apud Interpretem S. Irenaei lib. 3. cap. 15. 24. pro rejicere. Vide Billium lib. 2. Observat. sacr. cap. 5.#
FRUSTITES in Actis B. Aegidii Minoritae n. 10. qui in alio MS. Dispensator appellatur, forte quod Dispensatoris sit, cibos in frusta scindere.#
FRUSTRARIUM Invanum, in Gloss. Regio MS. Cod. 1197.#
FRUSTUM terrae. Domesdei apud Spelman.+
FRUTECTUM pro frutetum, vel fruticetum, Locus fruticibus consitus. Hierem. 11. Et combusta sunt frutecta ejus.#
FRYDIUS Charta Caroli IV. Imp. an. 1377.+
FRYGIUM Vide Phrygium.#
FRYGRAVIATUS Libera sedes: feudi Germanici species, cujus formula erectionis habetur apud Goldastum to. 2. Constit. Imperial. p. 343.#
FUACA Vide Focagium.#
FUACIA Vide Focacia.#
FUALIUM Vepreta siccata ad ignem conficiendum: nostris Foüailles. Monasticum Anglic. tom. 2. p. 23.+
FUARIUM Fodrum, palea, Fouërre, Fourage. Monasticum Anglic. to. 2. pag. 275.+
FUDIBULUM Vide Fundabulum.#
FUGA Gall. Chasse, vel Chace, Venatio, jus venationis, quia venando fugantur ferae. Charta Alani Comitis Penteuriae an. 1211.+
page 613, image: s0613
FUGACES Fugitivi servi, qui a dominorum servitio se subducunt, in l. 8.+
page 614, image: s0614
FUGACIA Ruris portio cervis et feris addicta, nullo sepimento, nec forestae legibus; sed tamen suis privilegiis communita, Chacea.+
FUGATORES carucarum, quorum ars est, ut boves aeque sciant conjunctos fugare, ipsos non percutiendo, pungendo seu gravando, ut est in Fleta lib. 2. cap. 78. §. 1.#
FUGELLA Abbo lib. 2. de Bellis Parisiac. p. 513. Inde sopor repetit cives, miserosque fugella.#
FUGILLUS Gall. Fuzil. Ugutio et Jo. de Janua: Fugillus, ferrum, quo extrahitur ignis de petra. Unde fugillare, ignem de petra fugillo extrahere, et fugillator.+
FUGINARE Adulando impedire, ludum dare, decipere, in Gloss. Arabico-Lat. Glossae antiquae MSS. Fuginat, adulando impedit, laudari decipit. Isidori, laudando habent.#
FUGITIO pro fuga. Henr. Knygthon. ann. 1357. Condonavit omnes felonias, evasiones et fugitiones.#
FUGITIVARIUS Fugitivus, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. MS. Editum: [gap: Greek word(s)] , fugitivus, [gap: Greek word(s)] , fugitivarius.#
FUGITIVOSUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Alibi: [gap: Greek word(s)] , fagitivus, exulaticius, fugitivosus.#
FUJAGIUM Vide Affujagium Affuiagium.#
FUISTALLUM Charta Edw. III. Reg. Angl. to. 2. Monast. Angl. pag. 89.+
FUIT pro ivit. Vetus Inscriptio: Sex. Truttedio. Sex. f. pol. Maximiano. fuit ad superos menses 7. etc.+
page 615, image: s0615
FULBORAN Germ. Echt und wolgeboren. Lex Longob. lib. 2. tit. 14. §. 2. Si quis dereliquerit filium legitimum unum, quod est fulboran, et filios naturales unum aut plures, etc.+
FULCARIUS idem qui Falconarius Falco, Aucupii et Falconum praefectus, in Mirac. S. Thomae Aquin.#
FULCFREAL Vide Fulfreal.#
FULCIATORIUM Baculus, quo quis fulcitur. Vita S. Deicoli Abb. n. 14. Fulciatorium, quo utebatur, - donavit.#
FULCRALIA Lecti ornamenta, in Gloss. Isid.#
FULCRARI Fulcra lecto facere, lectum fulcris praeparare, Ugutioni, est enim fulcrum pes lecti.#
FULCUS In Chartis an. 1301. 1450. etc.+
FULFREA [Fulfreal, Fulfrear], Liber, ingenuus. Papias MS. Fulfreal, i. liber; sed non extraneus. Perperam Fulcreal in Edit. Veneta. Aliud Gloss. apud Lindenbrogium: Fulfrea, sive ingenua, sive libera, Germ. fulfren, in Lege Longob. Mulier libera fulfreal, lib. 1. tit. 25. §. 6. lib. 2. tit. 12. §. 1.+
FULGARE Vide Folgare.#
FULGERIA Filix, Fougere. Charta Guillelmi Comitis Moretonii an. 1105. Et pasnagium in foresta, et herbam, et fulgeriam, et juncos ad falcandum, etc.#
FULGIT Nutrit, splendet, eminet. Glossae Antiq.#
FULGORUS Splendidus, Ugutioni.#
FULGRETIDO Fulgor, splendor, quasi fulgoritudo, fulgoritas. Vita S. Boniti Episcopi Claromont. n. 17.+
FULGURATORES Rustici aruspices, in Gloss. Isid. Vide Nonium c. 1. n. 319.#
FULGUS Rufus, Rubeus. Fulgo tegmine, flava pelle, in Gloss. MS. Reg. Cod. 1013. Papias: Fulgus, rufus, flavus.#
FULINA Culina: Fulinarius, Culinarius, in Gloss. Isid. a fuligine, qua culinae inficiuntur. Jo. de Janua: Fulina, coquina, quasi fuliginosa, unde fulinarius, coquus: Fulinare, coquinare, in fulina coquere.+
FULL Vide Pes forestae.#
FULLENCIUM Molendinum fullonarium, Moulin pour fouller les draps, quod inferiori justitiario competit, ratione cujus fullonagium exigere potest, ut est in Consuetudine Andegav. art. 21.+
page 616, image: s0616
FULMEN Fulcimentum editum jaculi, in Gloss. antiq.#
FULSIT Periit, vel percusserit: fulgere enim ferire est, unde quoque Fulmendictum est. Glossae antiquae.#
FULTI Vasa aquarum parvissima, Papiae.#
FULVIDA Rubea, in Gloss. antiq.#
FULVIDUS Impetosus. Ita Glossae antiq.#
FUMA Rheda minor, apud Papiam MS. Editus perperam famae praefert.#
FUMAGIUM [Fumale], idem forte quod focagium, [gap: Greek word(s)] , Joan. Zonarae, Scylitzae, et aliis.+
FUMARIA [Fumarium]. Chronicon. Abbat. Trudon. lib. 10. pag. 470.+
FUMATICUM [gap: Greek word(s)] , idem quod focagium. Charta Guonradi Regis Burgundiae an. 972. in Tabulario Ecclesiae Viennensis f. 14.+
FUMICATORIUM Thuribulum, incensorium. Chron. Casin. lib. 3. c. ult. Fumigatorium Graecum aliud cum nigello.#
FUMILARE Anonymus Barensis in Chr. an. 1043.+
FUMUS Focus. Ericus Upsaliensis l. 5. Hist. Suecicae p. 148.+
FUNA Redde minore. Ita Glossae antiquae.#
FUNALIA Lignalia, funalia, in modum funalium candelae intortae. Glossae antiquae.#
FUNAMBULI dicti ironice quidam ignavi, qui ex obsessa urbe funibus e moenibus demissi fugae se dabant. Ordericus Vital. lib. 9. p. 739.+
page 617, image: s0617
FUNCTIO Exsolutio tributorum, in Glossis antiquis MSS. Gloss. Lat. Gr. Functio, [gap: Greek word(s)] . Functionum, [gap: Greek word(s)] .+
FUNDA Bursa, crumena, Italis. S. Bonaventura in Vita S. Francisci cap. 7.+
page 618, image: s0618
FUNDABULUM Funda, fundibulum, machina oppugnatoria, qua jactantur lapides, Fondefle, veteri Interpret: Aegidii de Roma de Regimine Princip. Monstrelleto 1. vol. cap. 29. 143.+
page 619, image: s0619
FUNDAMENTUM Charta Benedicti PP. apud Ughellum, to. 1. Ital. sacr. p. 117.+
FUNDARE Ex proprio fundo Ecclesiam, Monasterium construere, dotare, Fonder: vox usitatissima hac notione. Ebrardus Bethuniensis in Graecismo c. 19.+
FUNDARIUS Rusticus, qui fundos colit, Ugutioni. Jo. de Janua habet Fundanus.#
FUNDATA Vide Fundora, Exfundata Exfundare.#
FUNDATOR Fusor, Fondeur. Fleta lib. 1. c. 20. §. 132. De fundatoribus, qui retonsuram, vel platas ejusdem affinaverint.#
FUNDATUM Vide Funda.#
FUNDATUS Caesarius Heisterb. lib. 6. cap. 5. Adeo enim in puerilibus fundatus erat, ut, sicut ex eo audivi juvenis, scholas regeret, pueros ipses erudiret, etc.+
page 620, image: s0620
FUNDIBLA Vide Fundabulum.#
FUNDICUS Vide Funda.#
FUNDORA Fundus. Pactum Arichis Principis Beneventani cum Judice Neapolitanorum, apud Camillum Peregrinum p. 319.+
FUNDUS Fortuna. Ita Glossae antiq.#
FUNEBRITAS Exequiae. Gallis Funerailles. Baldricus lib. 1. Chr. Camerac. cap. 87.+
FUNERALIA Funus ipsum, exequiae, Gallis Funerailles, in Synodo Nugarolensi an. 1302. c. 9.+
FUNERATUS Funus perfectum, vel sepultus, in Glossario MS. Reg. Cod. 1013.#
FUNERARII Funerum curatores. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Funerarius. Jul. Firmicus lib. 3. c. 6.+
FUNESTARE Humo mandare, vel cum exequiis funus deducere. Salvianus lib. 3.+
FUNGUS Papyrus, ellychnium, [Mesche]. Lib. 2. Miraculor. S. Bertini cap. 14. Contigit - magnam domum ex immertuo cerei fungo succensam ardere.#
page 621, image: s0621
FUNICULUS Charta an. 1141. apud Guichenonum in Probat. Hist. Bressensis: In eadem Mornia est funiculus, hoc est, divisio quaedam, quam Fasciam vocant, inqua Miles quidam - habebat terrae tertiam partem, etc.+
FUNUS Cadaver. Gesta de Nomine Acacii, et Liberatus Diac. c. 15.+
FUOZARUS Glossae Isonis Magistri ad Prudentium: Calce mera, pede puro, vel nudo. Barfuessig pararo fuozaro.#
FUR Furis apprehensio. Charta Ethelredi Regis Angliae pro Monasterio S. Albani: Quia omnimodis cuncta illius Monasterii possessio nullis est obnoxia fiscis, scilicet nec expeditionis, nec pontis et arcis aedificamine, nec juris regalis fragmine, nec furis apprehensione, etc.+
FURABULA Tenebrae, in Gloss. Isid. Addit Ugutio, quia fur antur nobis visum, et discretionem rerum. Gloss. Isid. et Pithoean.+
FURAGIUM Vide Fodrum.#
FURBANNITUS Vide Forisbannitus Forisbannire.#
FURBATTERE Vide Forbatudus,#
FURCA Jus erigendi patibulum intra feudi fines, et in eo reos suspendendi, quod majoribus Justitiariis maxime competit. Arestum 16. Maji an. 1320.+
page 622, image: s0622
FURCALIA dicuntur quatuor ligna, quae tenent scalas. Ita Interpres Joannis de Garlandia in Synonymis:+
FURCANTES Qui furcis utuntur, apud Thwroczium in Chr. Hungar. p. 59.#
FURCARE vox fori Anglici, cum vir et uxor in jus vocantur, et uterque essonium proponit: tum enim illud furcari, (Gall. Fourcher) dicitur, id est, duplex fit, etc. Radulfus de Hengham in Magna cap. 9.+
FURCHETUM idem quod furcula, de qua voce mox. Vetus Charta apud W. Dugdalum in Antiquitatibus Warwicensis Provinciae p. 664.+
page 623, image: s0623
FURCIA [Furquia], Furcensis moneta. Observat Marca in Hist. Beneharn. lib. 4. cap. 16. §. 8.+
FURCILLARE Suspendere, vel concutere. Affurcillare, juxta, vel ad aliquid suspendere, vel concutere. Jo. de Janua.#
FURCULA Pars pectoris, ubi venae, quae ab hepate proficiscuntur, in furculas dividuntur, ubi pectoris est spatiositas, inquit Constantinus lib. 3. Commun. loc. med. c. 19.+
FURECTUS Viverra: nostris, Furet: apud Fridericum II. lib. 1. de Venat. cap. 1.+
FURELLUS Vagina, ex Gall. Fourreau. Regula Templariorum c. 38. Tegmen autem in clypeis, et hastis, et furelli in lanceis non habeantur.#
FURIARIA furor, furia. Acta Martyrii SS. Maximiani et Isaaci: Repetebant iterum furiariam defatigati tortores, quorum jam lassa faciebat solo crudelitas fortiora.#
FURFART Telonei species, forte idem quod Jus transitus, passagium: nam Germanis id vocis transitum sonat. Charta Leopoldi Ducis Austriae an. 1198. in Metropoli Salisburgensi to. 3. p. 18.+
FURFURAGIUM Vide Bren.#
FURIGILDUM Mulcta furti nomine soluta. Vox hybrida, composita ex Latino fur, et Saxon. [gap: special sign] l [gap: special sign] , mulcta. In Legibus Ethelredi Regis, quas Institutiones vocant c. 1.+
FURIX Anonymus de Natura rerum, cap. de falconibus secundum Aquilam, etc.+
page 624, image: s0624
FURLONGUS [Furlongia, Forlonga], Ager, campus, continens complures acras, quae seriatim adjacentes, pariter incipiunt, et pariter desinunt, sulcique longitudine concluduntur.+
FURMA et [Furmelli], Morbus equinus, inter junctur ampedis et pedem, super coronam, prope in pastura, et accidit ex percussione mala in aliquo duro loco, etc. Petrus de Crescentiis lib. 9. cap. 49.+
FURNAGIUM [Furnaticum], Praestatio pro coctione furnaria, quae domino furni datur a Sectatoribus ob furniusum.+
FURNARIUS Pistor: Qui custodit furnum, Joanni de Janna. [gap: Greek word(s)] , in Corona pretiosa; Fournier, in Consuetudine Marchensiart. 316. et Baionensi tit. 22. art. 1.+
page 625, image: s0625
FURNATA Coctio furnaria, vulgo Fournee, occurrit in Vitis Abbatum S. Albani f. 63.#
FURNATICUM [Fornaticum], idem quod Furnagium. Tabularium Conchense in Ruthenis Ch. 24.+
FURNESIUM Fornax, ex Gallico Fournaise. Occurrit semel ac iterum apud W. Thorn.#
FURNIARE In furnum immittere, Enfourner. Matthaeus Paris an. 1258.+
FURNILE Pars aedis rusticae, in qua est furnus, vulgo Fournil: vox Belgis frequens pro ipsa aede rustica. Vetus Charta in Hist. Monasterii S. Nicolai Andeg. pag. 41.+
FURNIRE Praebere, instruere, Fournir. Furniri, se fournir de quelque chose, apud Sanutum lib. 1. part. 1. cap. 2.+
FURNITORES Italis Fornitori, qui executorum testamentariorum vices explent, cum ii mortui sunt, aut munus illud recusarunt. Statuta Venetor. lib. 6. c. 17. 18.+
page 626, image: s0626
FURNULUS Furnulia. Tabularium S. Crucis Talemondensis fol. 3.+
FURO pro Fur: Italis Furo. Marculfus lib. 2. form. 22.+
FURQUIA Vide Furcia.#
FURRATUS [Forratus], Pellitus, ex Gallico Fourre. Matth. Paris p. 302.+
FURST et [Fondong]. Leges Henrici I. cap. 46.+
FURSWIROTOS Lex Bajwar. tit. 17. §. 2.+
FURTARE pro furari. Coronatio Henrici Regis Portugalliae apud Brandaon. lib. 3. cap. 13.+
FURTH Cummand borg. Quoniam Attachiam. c. 17. Cujus titulus est, de plegio furth cummand borg, et de plegio de standojuri. Vide §. 1.#
FURTO pro Furtim. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Clam. clanculo, clandestino, furto. Ita in furto, in Lege Longob. lib. 1. tit. 30. c. 2.+
page 627, image: s0627
FURTUM habens in manibus. Vide Manus rubra.#
FURTUOSUS Plenus furto, qui saepe committit furtum, vel qui pugnat, ubi merces certa paratur. Ugutio, Jo. de Janua.#
FURTUS pro Furtum, in Lege Salica tit. 10. Edit. Heroldi, et in Legib. Luithprandi Regis Longob. tit. 73. §. 1. Utitur etiam vetus Interpres Juvenalis Sat. 8. v. 112.+
FURVANA viridissima, foliis perseverans. Gloss. Longob. S. Germani Paris.#
FURUNDUM Vulnus, inquit Papias, quod nascitur, Latine Furunculus, tumor in acutum surgens, ita dictus, quod ferveat, unde Graece [gap: Greek word(s)] dicitur. Ita etiam Ugutio.+
FUSARIA Epistola Gaufredi de Meduana, to. 2. Spicilegii Acheriani p. 507.+
FUSARIUS Joanni de Janua, qui facit fusos. Vide Statuta antiqua Corbeiensis Monasterii lib. 1. cap. 1.+
FUSCA Anastasius Bibl. in Hist. Eccles. p. 132.+
FUSCANUS Fuscus colore, vel subfuscus. Vett. Schedae Thuanae: Hoc est casula fuscana renelana 1. sagia fusca 1. caligas albas 4. etc.#
FUSCELLUM Hariulfus lib. 3. cap. 3. Candelabra auro argentoque parata 6. ventaculum deauratum 1. fuscellum deauratum 1. scyphus de argento 1. etc.#
FUSCI Mauri, Mauritaniae incolae, nostris les Noirs, vel les Negres. Chronicon Novalicense lib. 6. p. 639. Eodem tempore, quo Fusci morabantur in Castro Frascenedello, etc.#
FUSCINA Papias: Fuscina, unde pisces perforantur, tridens, creacra. Habetur interministeria sacra in Hist. Episcop. Autisiod. c. 20. p. 423.#
FUSELLUS Parvus fusus, Joanni de Janua: Fuseau.#
FUSIO In latio publica, tributi pensitatio. Gloss. Lat. Gr. Fusio, [gap: Greek word(s)] .+
FUSOLUS molendini, apud Petrum de Crescentiis l. 5. extremo, ex Italico Fusolo, Gall. Arbre de moulin.#
FUSORIUM Ugutioni, in quo quid infunditur. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , fusorium. [gap: Greek word(s)] , effusorium, fusorium.#
FUSTA Lignum, materia lignea, materiamen, Gall. Fust, Merrien, ex Lat. Fustis. Charta Raimundi Comitis Tolosae an. 1181.+
page 628, image: s0628
FUSTANUM Panni ex gossipio confecti species: Xylinum: Fustani, Occitanis, nostris Fustaine.+
FUSTARE Vide Fustis.#
FUSTERARE Vide Tasca.#
FUSTIA [Fustianum, Fustinum]. Vide Fustanum.#
FUSTIBALUM Machinae bellicae species. Fulco lib. 2. Viae Hierosol. p. 893.+
FUSTIS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Isidorus lib. 5. c. 27. et lib. 20. c. 13.+
page 629, image: s0629
FUSARE Fusum trahere. Theodoricus Thuringus lib. de S. Elizabeth Regina Hungariae cap. 6. Nunquid hactenus visum est filiam Reges lanam fusare?#
FUSUS Mulier, vel muliebris sexus, cui fusus, ut viro gladius et arma, competit.+
page 630, image: s0630
FUTHWITA Leges Henrici I. Regis Angl. cap. ult.+
FUTURARE Differre. Archithrenius lib. 1. c. 2.+
FUXOLANA Vitis species, de qua Petrus de Crescentiis lib. 4. cap. 4.#
FYRDERINGA in Legibus Henrici I. Regis Angl. c. 10. inter crimina, quorum cognitio ad solum Regem spectat, recensetur: ubi Spelmannus legit [Fynderinga], aitque, forte thesaurum inventum significare.+
page 631/632, image: s0631
G.
G LITTERA numeralis, quae 400. denotat: unde versus: G. Quadringentos demonstrativa tenebit.+
GAANNERIA Vide Gagnagium.#
GABA Via, quasi cava; quomodo rugam hodie dicimus, quod rugae frontis formam effingat. Charta ann. 1216.+
GABAR Gloss. MS. Regium: Calonis, Gabar militum.#
GABATA [Gavata]. Isidorus lib. 20. c. 4.+
image: s0632
GABBARA [Gabares]: ita vocabant Aegyptii mortuorum condita cadavera, quae alii Mumias.+
GABATOR sive [Gabitor], dicitur homo jocosus, in Glossario Cambronensi. Etiamnum se Gaber de quelqu' un, dicimus, pro aliquem irridere.#
GABBARUS Squilla, piscis. Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Scilla, Gabbarus. Ita in MS. editum habet, Galbacus. Joan. Archithrenius lib. 1.#
GABELIA Vide Gablum.#
GABIA Cavea, unde vocisetymon: Italis Gabia, et Gabbia: nostris, Cage.+
page 633, image: s0633
GABETTUS Visitatio Thesaurariae S. Pauli Londinensis an. 1295.+
GABLUM Census, tributum, reditus: ex Saxonico [gap: special sign] a [gap: special sign] el, vel [gap: special sign] a [gap: special sign] el, eadem notione: illud vero ex Hebraeo Gab, quod idem sonat, si Guichartum audimus.+
page 635, image: s0635
GABULUM pro gabalum. Nonius c. 2. Gabalum, Crucem dici veteres volunt, etc. Althelmus de Laude Virg. cap. 29. de Christo:#
GABUSIA Caulis species, quam Choux Gabus dicimus, apud Petrum de Crescentiis lib. 6. de Agricult. pag. 324.#
GACHUM Recensio facultatum Monasterii S. Augustini Cantuariensis apud Will. Thorn. p. 2010.+
page 636, image: s0636
GADALES Capitulare de Ministerialibus Palatinis, nuper editum a V. Cl. Steph. Baluzio. c. 3.+
GADIUM Vadum, Gall. Gue. Charta Willelmi Vicecomitis Massiliae apud Guesnajum in Annalib. Massiliensib. pag. 289.+
GAFANS Gafrans. Vide Gaphans.#
GAFARIA Testamentum Sancii I. Reg. Portugalliae aerae 1217.+
GAFULLAND Census torrae, ex Saxon. [gap: special sign] a [gap: special sign] cel, census, et lan [gap: special sign] , terra. Foedus Aluredi et Gothurni Regum Angl. cap. 2.+
GAGELLI Glossae MSS. Bracteoli, ornamenta equorum, quae discuntur [correction of the transcriber; in the print dscuntur] Gagelli.#
GAGERIA Vide Vadium.#
GAGGA Gall. Jauge. Mensura, ad quam exiguntur dolia vinaria. Iter Camerarii Scotici c. 39.+
GAGGARE Anglis Gaged, Suffocare. Jo. Fortoscutus de Laude Legum Angliae cap. 22.+
GAGIUM Gagiare, Gageria, etc. Vide Vadium.#
GAGNAGIUM [Wagnagium, Wannagium], Peculium agricolae, quo nomine, ut auctor est Cowellus, comprehenduntur omnia tam jumenta, quam alia instrumenta, quae ad cultum agrorum, et fruges colligendas sunt necessaria.+
page 638, image: s0638
GAJA [Gajus], Gallis Jay, Pica.+
GAJA idem quod Cavea.+
GAIBUS Jus Vicentin. lib. 3. Copia aquarum fluentium per gaibos, et alveos consuetos, etc. Ex Ital. Gabbio, locus cavus, subterraneus.#
GAJARE Vide Vadium.#
GAID vel Gisele, Ferrum, hastilia. Ita Glossae Pithoeanae.#
GAIFANDA Vide Gaphans.#
GAINA Vagina, theca, Cambro-Britannis Gwain, Gallis Gaine. Tudebodus lib. 3.+
GAIRETHINX Vide Garethinx.#
GAISDA Isatis, Glastum, vulgo Guesde. Marbodeus lib. 2. de Virtutibus herbarum cap. 30. Isatis a Graecis est vulgo gaisda vocata.#
GAISINDUS Vide Gasindus.#
GAITA Gaitagium. Vide Wactae.#
GAITANUM Zona, cingulum. Marcellus Empir. cap. 8. p. 56.+
GAJULARIUS Vide Geola.#
GAJUM Excerpta Pithoeana: Gajo, vel gagio, silva densissima.+
GALABRUNUS et Isenbrunus, Pannorum species. Statuta Petri Venerabil. cap. 16.+
page 639, image: s0639
GALANAS vox Wallica, Inimicitia, homicidium, item pretium homicidii, Boxhornio in Lexico Wallico. Occurrit in Legibus Hoëli Boni Regis Walliae cap. 8.#
GALANDRAVUM Vestis virilis. Statuta MSS. Massiliensia lib. 2. De galandravo sine penna et frezo. - Galandravum et caputium de panno grosso.#
GALANGA Radicis arboris species, apud Jacobum de Vitriaco in Hist. Hierosol. cap. 85.#
GALANTES Sperantes, in Glossis antiqq. MSS.#
GALBA Gallis veteribus, Pinguis, obesus. Sueton. in Galba cap. 3. Strabo lib. 4.#
GALEA Will. Brittoni in Vocabul. MS. Est genus navigii velocissimi. Ebrardus in Graecismo:#
GALEDELLUS navis species, ac forte minor galea. Rafanus de Caresinis in Chron. MS. an. 1379.+
page 640, image: s0640
GALIDA vasculum. Vita S. Fidoli Abbat.+
GALEARES Gloss. Lat. MS. Regium: Crepidae, Galeares. Perperam: Glareares. Papias: Caliga, galeia.#
GALEARIA Pileus, sive tiara, Papiae.#
GALEARII Lixae, calones. Vegetius lib. 1. c. 10.+
GALERA Liburna, [gap: Greek word(s)] , simplicis ordinis remorum navis, nostris Galere. Guill. Apuliensis lib. 5. Rer. Norm. p. 50.#
GALERANNUS Avis species, de qua Fridericus II. lib. 1. de Venat. cap. 23.#
GALERIA Anastasius Bibl. in S. Hadriano p. 111.+
page 647, image: s0647
GALERUS Insigne Ducalis potestatis, in Ceremoniali Rom. lib. 2. p. 186.#
GALETA [Galetus, Galleta]. Vide Galo.#
GALGO Vide Putiatorium.#
GALIARIA Negotii alieni mercator, Papiae MS. Editus habet [Gallaria]: alius MS. [Galearea].+
GALIHALPENS Pecuniae genus una cum Suskins, et Doitkins abolitum Statuto primo an. 3. Henrici V. cap. unico. Spelm.#
GALILEAE Bernardus Mon. in Consuet. Cluniacensib. MSS. cap. 34.+
GALILAEOS Christianos appellari praecepisse Julianum Parabatam scribunt Gregorius Nazianzenus Orat. 1. in Julian. et Chrysost. contra Gentiles.#
page 648, image: s0648
GALIO Galiota. Vide Galea.#
GALIOLA Vide Galeola.#
GALIQUA seu [Gallica nux], Galla, vulgo Noix de Galle, apud Hugonem Farsitum de Miracul. S. Mariae Suession. cap. 19.#
GALIT Perit. Gallivit, periit. Ita Glossae antiq. MSS.#
GALLA Scabies, Gall. Galle. Jordanus Rufus Calaber MS. lib. 1.+
GALLADELLUS Naviculae species. Caresinus: Dum Niemensem Insulam applicasset, viso uno galladello, una ex galeis ipsum cepit, etc.#
GALLETA Vide Galo.#
GALLETUS Henricus Knyghton an. 1342.+
GALLICA [Gallicula], Genus calceamenti, quo utuntur Galli: Galloche. Agellius lib. 13. c. 20.+
page 649, image: s0649
GALLICIANALE tempus, pro Galliciniale. Galli cantus, Gallicinium. Occurrit apud Felicem Gyrwensem Monachum in Vita S. Guthlaci c. 20.#
GALLINAGIUM Census ex gallinis: Geline de coustume, quae in Christi Natalitio domino exsolvitur, in Consuetud. locali Castelli novi in Biturig. art. 6. et de Troy in Biturigib. art. 7.+
GALLINARII Gallinarum venditores, apud Andr. Dandulum in Chron. MS. circa an. 1175. Glossae vett. Gallinarius, [gap: Greek word(s)] .#
GALLINIUM Praestatio gallinarum, [Gallinagium]. Charta Occitanica an. 1311. ex 47.+
GALLUS silvestris, Fasianus, Matthaeo Silvatico.#
GALOPINUS Le Roman de Garin MS.#
GALNABIS [Galnape], Laena, stragulum villosum, apud Smaragdum.+
page 650, image: s0650
GALNES Species satisfactionis pro delicto, apud Scotos. Reg. Majest. lib. 4. c. 24. §. 1.+
GALNUS Hariulfus lib. 3. c. 3.+
GALO [Galona], Mensura liquidorum apud Anglos, quarum unaquaeque octo continet pintas Anglicanas, ut modius eorum 8.+
page 651, image: s0651
GALUM Charta Longobardica an. 774. to. 8.+
GALUMMA Capitis operculum, ex Gr. [gap: Greek word(s)] . S. Agathae Martyris Galumma, apud Thietfridum Epternacensem in Florib. Epitaph. SS. lib. 3. cap. 4.#
page 652, image: s0652
GAMACHA Pedulis lanei species, quae etiam superiorem pedis partem tegit, vulgo Gamache.+
GAMACTA [Gamactus], Ictus, percussio. Lex Bajwar. tit. 2. cap. 4. §. 6.+
GAMAGOGA Lena, quasi ex Gr. [gap: Greek word(s)] , nuptiarum conciliatrix.+
GAMALES [Gamahali]. Lex Longob. lib. 2. tit. 55. §. 7.+
GAMASUS Fortis, agilis, Papiae.#
GAMBA Vegetius lib. 1. Veterin. c. 56.+
GAMBAGUS Vide Campagus.#
GAMBARON Ordericus Vitalis lib. 4. p. 545.+
GAMBARUS Cancer, astacus, vox Italica Gambaro, nostris Ecrevisse.+
GAMBASIUM Vide Bombyx Bombax.#
GAMBERIA Gambria, Italis Gambiera, nostris
page 653, image: s0653
Jambiere, crurum armatura.+GAMBESO Cento, centunculus, Thoraconactus, Vestimentum coactile, ex coactili lana confectum: seu vestimenti genus, quod de coactili ad mensuram et tutelam pectoris humani conficitur, de mollibus lanis, ut hoc inducta primum lorica vel clibanus, aut his similia, fragilitatem corporis ponderis asperitate non laederent, ut est apud Anonymum de Rebus bellicis, Notitiae Imperii subjectum.+
page 654, image: s0654
GAMBETTA diminutivum a Gamba: baculus, qui claudo vel infirmo vicem gambae, seu cruris praestat, Jambette.+
GAMBRIA Vide Gamberia.#
GAMBUTTA Vide Cambutta Cambuta.#
GAMELUM Sanutus lib. 2. part. 4. cap. 22.+
GAMINULA Charta Athelstani Regis Angl. in Monastico Anglic. to. 3. p. 130.+
page 655, image: s0655
GAMMA ae, vox Agrimensorum: Limes utramque agri partem complectens, ita ut litterae 1. formam efficiat.+
GAMMADIUM Anastasius in Leone III. pag. 123.+
GAMMUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Est autem [gap: Greek word(s)] Plinio lib. 11. c. 37.+
GAMULA Anastasius in Benedicto II.+
GAMURDRIT Lex Bajw. tit. 18. c. 2. §. 3.+
page 656, image: s0656
GAMUS Cerva, ex Hispan. Ganco: nostris, Dain. Fori Alcaçonenses: De coyro de cervo et gamo tres Morabit.#
GANAPE Vide Galnape Galnabis.#
GANARE Acquirere, Hispanis, Ganar. Charta Bermundi II. Regis aerae 1028.+
GANANCIA vox Hispanica, Lucrum, reditus, Gallis Gagnage. Vide Bragalis.#
GANATA ex Hispanico Ganado, Grex, armentum: Ganadero, pastor.+
GANCARE per vim auferre.+
GANDARGIUM Tributi species. Charta an. 1300.+
GANDEIA Genus navigii, Afris familiare, apud veterem Interpretem Juvenalis Sat. 5. v. 89.#
GANDENGA Vestis species. Chron. Vosiense c. 73.+
GANEA Vide Glavea.#
GANEO Gulosus, popinator, tabernio, hasta, vel jaculum, lingua Gallica. Gloss. MS. Reg. Cod. 1013.+
GANERBII de quibus exscribam, quae habet Spelmannus, cujussunt, quae sequuntur.#
page 658, image: s0658
GANGALIZARE Titillare, in Glossis antiq. MSS. et apud Papiam.#
GANGANUM Charta Heccardi Comitis Augustod. ex Tabulario Persiacensi apud Perardum in Burgundicis p. 26.+
GANGDAYES dies lustrationis, vox Saxonica, in Concilio Grateleano an. 928. c. 12. in Concil. Anglic. Somnero, [gap: special sign] an [gap: special sign] - [gap: special sign] a [gap: special sign] a [gap: special sign] , dicuntur Rogationes.#
GANGIA Occulta loca et subterranea. Gangagia Graeci vocant. Ita Glossae MSS.#
GANNINARE Gantare, Papiae.#
GANNIUN Taberna, Papiae, pro Ganeonium. Alibi: Ganea, taberna, popina, etc.#
GANNUM [Gannatura], Irrisio. Italis Gannare, et Ingannare, est fallere, decipere: ut Latinis Gannare, irridere.+
page 659, image: s0659
GANNUS Vide Wantus.#
GANTAE Anseres silvestres. Gloss. Lat. Gr. Ganta, [gap: Greek word(s)] . Glossar. Saxon. Cottonianum: [gap: special sign] ae [gap: special sign] - [gap: special sign] o [gap: special sign] , Ganta. Anglis, Agrey goose. Fortunatus lib. 7. Poëm. 4.+
page 660, image: s0660
GANTUM vide Guantum.#
GANSA Vide Ganta Gantae.#
GANZARA et [Ganzerolum], navigii genus, in Statut. Veron. lib. 1. cap. 97.#
GANZAROLA species navis, ex Ital. Ganzara, eâdem notione. Occurrit apud Rafanum de Caresinis an. 1379. pluries.#
GAOLA Vide Geola.#
GAPHANS [Gafans, Gafandus], voces Longobardicae. Excerpta Pith. Gafandus, haeres, in Lege Long. Gaifanda, cohaeres.+
GAPO Clavus, uncus, nostris Crampon. Galvaneus Flamma in Chron. majori in Ottone III.+
GARA Modus agri. Charta an. 1123. in Monastico Anglic. to. 3. part. 2. p. 29.+
GARALIS Glossarium Saxonicum Aelfrici: Acetabulum, vel [gap: special sign] a [gap: special sign] ale, i. aceti scyphus. Leo Ost. lib. 1. c. 24. Scattones 3. garales 2. Cap. 28.+
GARANTIA Rubia, [gap: Greek word(s)] , Gall. Garance, Glossarium vetus: Sandix, herba tincturae, quam vulgus Varantiam vocat.+
GARANEUS Colorin equis, qui ad Rubiam accedit, cujusmodi est cervorum: Couleur de cerf, garance. Ugutio: Equus cervinus, qui vulgo Garaneus dicitur. Vide Varanjo.#
GARANDIA Garentizare. Vide Warantus.#
GARARIUS Officium monasticum. Adalardus in Statutis antiquis Monasterii Corbeiensis lib. 1. cap. 1.+
page 661, image: s0661
GARATHINGI Vox Longobardica, cujus notio habetur in Lege Longob. lib. 1. tit. 7. §. 15.+
GARATHINX vox perinde Longobardica. Papias: Garathinx, donum, Editus perperam praefert Garetinis, ut alius MS. Garechinis. Gloss. vett. Garathinx, donatio universitatis. Aliae: Garathinx fecerit, id est, donatum quid fecerit extra hostem.+
GARBA Spicarum manipulus, Gallis Jarbe, Gerbe, Picardis, Garbe: Occitantis, Garbe.+
page 662, image: s0662
GARBELLARE ex Italico Garbellare. Statuta MSS. urbis Massiliensis an. 1269.+
GARBERA Congeries garbarum, Jarbiere. Petrus Rex Aragonum in Constitut. Catalaniae MSS. an. 1200.+
GARBINUS Ventus Africus, libs, Sudouëst, Italis Garbino, Raimundo Montanerio in Chron. Aragon. cap. 140. Garbi; apud Sanutum lib. 2. part. 4. cap. 25.+
GARBUM Vide Garba.#
GARCAGIUM Charta an. 1309. in 9. Regesto Philippi Pulcri Reg. Franc. ex Tabulario Regio Ch. 27.+
GARCETA Fori editi per Jacobum Regem Aragon. Caesaraugustae an. 1301.+
GARCINAE Impedimenta castrorum, le Bagage d' armee, a Garcionibus forte, seu militum famulis. Thomas Walsinghamus in Ricardo II. p. 242.+
GARCIO Ugutio et Will Brito in Vocab. Lixa, mercenarius, garcio qui sequitur curiam, et portat aquam in castris exercitus.+
page 664, image: s0664
GARDA Vide Warda.#
GARDACORSIUM Pars vestis muliebris, quae pectus constringit, Garde corps; Garderobe, Occitanis, Gardaraube.+
GARDEROBA [Guarderoba], Vestiarium, locus, in quo asservantur vestes et robae: Garderobe.+
page 665, image: s0665
GARDIANUS Custos, ex Gallico Gardien. Gardianus terrae Angliae, Gardianus regni, apud Knyghtonum an. 1284. 1287. 1321.+
GARDIATORES Tutores. Charta Beatricis Comitissae Provinciae, apud Guesnaium in Annalib. Massiliens. an. 1242. n. 10.+
GARDINGI apud Gothos Hispanos, accensentur optimatibus et majoribus Palatii Officialibus, (tametsi quae fuerit eorum dignitas, non omnino percipitur) in Lege Wisigoth. lib. 9. tit. 2. §. 9.+
GARDINUM Gardinus, hortus, pomarium, viridarium, Italis Gardino, Picardis Gardin, Germanis Gart, Danis Gaart, nostris Jardin.+
GARDIO Piscis, qui nostris Gard, vel Gardon, apud Silvestrum Giraldum in Topogr. Hibern. Dist. 1. cap. 7.#
GARDROPIA Vide Garderoba.#
GARECTUM Poples, Italis, Garetto, Gall. Jaret, Garectum, apud Petrum de Crescentiis lib. 9. de Agricult. cap. 7. 36. 37.+
GARENNA Vide Warenna.#
page 666, image: s0666
GARGALIA Pars gutturis et cannae pulmonis, Matthaeo Silvatico. Gurgulio.#
GARGARARE altius et voce inflatiori aliquid effutire: a [gap: Greek word(s)] , Gurgulio: quae est pars oris hominis propria, quae facit ad vocis modulationem, ideoque [gap: Greek word(s)] a quibusdam dicta est. Matth. Paris an. 1252.+
GARGARIZARE [gap: Greek word(s)] . Vox Medicis notissima. Glossae MSS. ad Codic. Theodos. Colluo, gargarizo. Martianus Capella lib. 3. pag. 49.+
GARGATHINGI Vide Garathingi.#
GARIOLA Lydio, Pica glandaria, Germanis Heer, vel Hetzler. Lex Aleman. tit. 100. §. 13. Edit. Heroldi: Aneta, gariola, ciconia, corvus, cornicula, etc.#
GARIRE Tueri, protegere, Garir, Garantir. Regestum Tolosanum Cametae Comput. Paris. f. 87.+
GARISMATIUM Senator l. 12. Ep. 22. Haec loca et garismatia plura nutriunt, et piscium ubertate gloriantur. Vide Gorraei Definitiones Medic. in [gap: Greek word(s)] .#
GARITAE [Garittae], Turriculae editiores in tectis domorum, vel in castrorum muris, Gallis Guerites vel Garites: ita dictae, quod eos, qui intus sunt, ab hostium insultibus servent.+
GARLANDA Coronula, sertum, strophium: Italis Ghirlanda, nostris Guirlande, Anglis, a Garland. Ordo ad benedicendum Ducem Aquitaniae: Princeps debet venire Baronum Comitatus caterva, et capite suo garlanda redimitus aurea, cujusmodi circulus aureus a capite ejus, cum ibi advenerit, amovebitur, etc.+
page 667, image: s0667
GARLETA Vide Galo.#
GARMASIA Concilium Albiense an. 1254. cap. 16.+
GARMORDRIT Vide Gamurdrit.#
GARNACHIA [Garnacia, Guarnacia], Italis Guarnaccia, Toga, vestis talaris.+
GARNARIA idem videtur quod Garnacia Garnachia, nisi ita legendum sit in Constitutionibus Catalaniae MSS. In mantellis, similiter et cotis, sive garnariis.+
page 668, image: s0668
GARNESTURA ex Gallico Garniture, Garnison.+
GARNIAMENTUM [Garnitus, Warnitus, Garnisio], voces ejusdem originis.#
page 669, image: s0669
GARPAE vox Italica, Morbus equinus, in juncturis crurium circa pedes, ex Petro de Crescentiis lib. 9. c. 44.+
GARRAPATA vox Hispanica, Genus pediculorum, qui canes et cattos mordere solent.+
GARRICAE [Garrigae, Garriciae], etc. Terrae incultae, Gallis Garriges, Garicae, Garricae, in Usaticis Barcinonensibus, in Testamento Guifredi Comitis Ceritan. to. 6. Spicil. p. 433. 434.+
GARROTUS Spiculum arcus balistarii, Gall. Garrot. Continuator Nangiian. 1356. Munientes turres balistis, garrotis, canonibus, et machinis, etc.#
GARRULARE Regula Templariorum cap. 47.+
GARSA Statuta Ord. Praemonstratensis Dist. 1. c. 19.+
page 670, image: s0670
GARSIO [Garsia, Garzo, Garzio]. Vide Garcio.#
GARWYTE Monasticum Anglic. to. 2. p. 283.+
GARZARIA in Statutis Patavinis tit. 30. §. 67. Locus, ubi panni poliuntur. De vocis etymo vide Orig. Italic. Octavii Ferrarii.#
GARZATOR Panni tonsor, carminator, in Statut. Veron. lib. 2. cap. 187. a Carduis, etc.#
GAS Hasta. Papias.#
GASACHIO Adversarius, cum quo quis litigat, a Saxonico [gap: special sign] ac, causa, lis, dissensio; unde??? acan, dissentire, et [gap: special sign] e [gap: special sign] aca, adversarius, [gap: special sign] e [gap: special sign] acen, accusator.+
GASALIA vox Occitanorum, qua significatur contractus, vel pactum de tenendo animalia ad medietatem, ut vocant, apud quos, Bailla en gasailbo est bailler le betail a moitie: Gazalha, Metaier, Laboureur.+
GASCARIA Ager proscissus, necdum satus. Gloss. Lat. Gall. Novale, Gaschiere. Tabularium Eccl. Ambian. Unusquisque equus, qui laborat in terra ejusdem villari, id est, in gascariis, et in Martio.+
GASCHA Charta an. 1322. apud V. C. Dionysium Salvagnium Boissium lib. de Usu feudor. cap. 32.+
GASINDUS Qui ex familia alicujus est vel domo,
page 671, image: s0671
familiaris, famulus honoratior: cujusmodi sunt, qui in Lege Longobard. Principi deservire dicuntur, lib. 1. tit. 9. §. 21.+GASIONGABER interpretatur consilia viri. Papias.#
GASTALDUS [Castaldus, Gastaldio, Gastaldius, Gastaldeus].+
page 673, image: s0673
GASTELLUS Vide Wastellus.#
GASTINA Vide Vastum.#
GASTERIUS Qui vineas et messes servat, Messier. Libertates Solemniaci in Arvernis an. 1272.+
GASTIA Constantinus Afric. lib. 5. Pantechn. cap. 32.+
GASTER Vas aeneum cum fundo angusto, in Gloss. Arabico-Lat. Dioscoridi [gap: Greek word(s)] . Marcellus Empiricus c. 8.+
GASTUM Vide Vastum.#
GASTUS veteribus Francis, Dominus: ita auguratur Wendelinus, cujus conjecturae haec ratio est.+
page 674, image: s0674
GATA Mensurae frumentariae species apud Anglos. Vide Mina, Catus, Gatus.#
GATHA Vide Wacta.#
GATTA Felis. Otto Morena in Hist. Rer. Laudensium p. 28. Januas suarum domorum claudentes, solis canibus ac gattis ibi relictis. Vide Catta.#
GATUS [Gata, Catta, Cattus], Navis species.#
page 675, image: s0675
GAVALUM Appendix ad Vitam Lietberti Episcopi Cameracensis ex Cod. MS.+
GAVANUS Tonsilla, glandula, Italis Gavigna. Miracula S. Thomae Aquinat. Puella a nativitate gutturosa, quia tres gavanos habuit.#
GAVARRETUS Officium in Aula Regum Siciliae sub Normannis Principibus, penes quem non modo Cura et Custodia Palatii sub Castellano incumbebat; sed et illius erat cos, qui per diversos Palatii carceres tenebantur inclusi, frequenter inspicere, corumque statum mitius, asperius, vel, prout ei visum erat, commutare, et prout vellet, custodes singulis designare carceribus.+
GAVATA Vide Gabata.#
GAUDENTES Fratres. Vide Frater Fratres.#
GAUDEYES Vide Precula.#
GAUDIATA Codex MS. Abbatiae S. Joannis de Vineis, laudatus a Grisio p. 287.+
GAUDIBUNDUS Laetabundus. Occurrit apud S. Cyprianum Epist. 77.+
GAUDIFICARE [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. Laetificare.#
GAUDIMONIUM Gaudium, laetitia, Gall. Rejouïssance: Gaudina, Occitanis. Epistola 11. ex Tegernsensib.+
GAUDINA Vide Gualdus.#
GAUDIOSUS Gaudens, laetus, ex Gallico, Joieux: Occitanis gaujous. Gaudioso, apud Jacob. Passavantum Italum p. 258. Utitur Baldricus lib. 2. Chron. Camer. c. 5. lib. 3. c. 37.+
GAUDITA Ususfructus, Gallis, Jouïssance. Charta Raimundi de Monte Olivo: Et concedo tibi, ut gauditas et obventiones omnes tu et tui titulo dominationis habeatis.+
GAUDUS Vide Gualdus.#
GAVELBRED Vetus Charta apud Somnerum in Tractatu de Gavelkynd p. 25.+
GAVELDUNG Vetus Charta apud Somnerum in Tractatu de Gavelkynd pag. 21.+
page 676, image: s0676
GAVELFOTHER Vetus Charta Cantuariensis Ecclesiae apud eundem Somnerum p. 25. De Gavelnoht vel Gavelfother de Ostreland.#
GAVELGIDA quod gablo, censui, ac pensitationi obnoxium est: a Saxon. [gap: special sign] a [gap: special sign] el, census, tributum, et [gap: special sign] il [gap: special sign] am, solvere, pensitare.+
GAVEL-HERTE Charta Cantuariensis Ecclesiae, in Tractatu de Gavelkynd pag. 17.+
GAVELKYND [Gaveletum], est consuetudo, quae in Comitatu Kantiae in Anglia obtinet, qua haereditas tenens in antiquum socagium aequaliter inter filios masculos dividitur, et qua haeres annorum 15.+
page 677, image: s0677
GAVELLA Merges, spicarum manipulus, ex Gallico, Javelle, seu Gavelle, uti Picardi efferunt: Gabel et Gabelo, Occitanis.+
GAVELMAN Tenentes gabulo obnoxii.+
GAVELMED Vetus Charta apud Somnerum in Tractatu de Gavelkynd: Consuetudo falcandi, quae vocatur Gavelmed.+
GAVELNOHT Vide eundem Somnerum p. 25.#
GAVELLOND idem quod Gavelkynd, in Charta apud eundem Somnerum pag. 189.+
GAVELOCES Spicula, jacula, ex Gall.+
GAVEL-RIP dicitur consuetudo metendi, in veteri Charta apud Somnerum in Tractatu de Gavelkynd, pag. 21.+
GAVELROD Vide Burghard.#
GAVEL-SESTER Vetus Charta apud Somnerum ibid. p. 24.+
GAVELTYMBER Vetus Charta apud Somnerum ibid. pag. 22.+
GAVELWERCK Vetus Charta apud eundem Somnerum p. 24.+
GAVELWOOD Vetus Charta apud eundem Somnerum p. 23. Et de 18. sol. 3. den. ob. de fine cariandi Gavelvvood de consuetudine.#
GAVENA a Flandrico Gave, Gaven, i. donum, seu munus, ut annotat Carpentarius in Hist.+
page 678, image: s0678
GAUFRA Gurges, ex Gall. Goufre, seu potius sinus maris. Vincentius Belvac. lib. 31. c. 142.+
GAUGIATOR Vide Gagga.#
GAVIALTO Lex Salica tit. 76. §. 1.+
GAVINA Species vestimenti, super humeros habens purpuram. Ita Papias. Forte ex Sclavina. Vide in hac voce.#
GAVISCI Gloriari, Gaudere, Gestire.+
GAVISIO Usus, professio, Gall.+
GAVIUS Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] , GAVIUS. Editum habet [Gravius]. Hinc forte nostris Goujats, Calones dicti.#
GAULUM Vide Gabulum.#
GAUNAPE Vide Galnape Galnabis.#
GAUSAPE Ugutio: Gausape, mantile, et invenitur pro quodam genere pallii.+
GAVUS Levis in verbis, Ugutioni.#
GAYDES Limbi, fimbriae, ex Ital.+
GAYMARIA Monasticum Anglican. to. 1. p. 603.+
GAYTUS Vide Caytus.#
GAZA [Gazera], Pica, avis, Italis, Gazza, et Gazzera: occurrit apud Petrum de Crescentiis lib. 10. de Agricult. cap. 4. et 20.#
page 679, image: s0679
GAZELA [Gazella], Equus Saracenicus cursu praevalens.+
GAZERA idem videtur quod Gasalia.+
GAZETUM Vinum a Gaza Palaestinae, olim in pretio.+
GAZUM pro gaza, vel gazophylacio, usurpat Commodianus Instruct. 55. et 72.#
GAZZATUM Linum vel sericum subtilissimum, vulgo Gazze, forte quod Gaza Palaestinae urbe primitus advectum sit.+
GEASPECIA Charta Privilegiorum Novi Castri in Anglia renovata an. 30.+
GEBELLINA pellis. Vide Gibellina Gibellinae.#
GEBULSKINI Lex Bajwar. tit. 3. §. 4.+
GEBURSCIPA Vicinia Lambardo, seu potius paganorum conventus, Friborga: vox Saxonica, a [gap: special sign] ebu [gap: special sign] e, colonus, rusticus, villanus, et [gap: special sign] cip, ad jectitia particula apud Saxones, quam posteri mutarunt in Ship, Belgae in Schap.+
GEBURUS vox Saxonica in Legibus Inae Regis Wostsax. art. 6. apud Brompton. Villanus, paganus, uti supra annotatum.#
GEDEOLA Matth. Silvaticus: Sima, concavitas est hepatis ampleans stomachum: sed ejus gibbus dicitur Gedeola, ut in lib. Urinarum Isaac.#
GEHENNAE nomen in veteribus non invenitur; sed primum a Salvatore ponitur.+
page 680, image: s0680
GEHENNATIO Jurisdictio, districtus: vox, ut videtur, sumpta a Germanica Ghe-nachte, vel Ghenechte, Concilium, placitum.+
GEINFAHRE Vide Wifa.#
GEIST Gietivus. Vide Jectivus.#
GELATOR pro zelator, Italis Zelatore, zelo plenus.+
GELBA Charta Alberonis Episcopi Leod.+
GELDONIA Geldum. Vide Gildum.#
GELICIDIUM Gelu cadens, Joanni de Janua: Florentinis, Gelicidio, i. stagion fredde de gelata.+
GELIMA Manipulus. Jo. de Janua: Gelima, a genu, et ligo, as, et manu componitur, i. garba, vel coma segetis, quaecum manu ligatur super genu.+
GELLAGIUM idem videtur quod Jallagium, de qua voce in Gillo.+
page 681, image: s0681
GELLO Gellus. Vide Gillo.#
GELMUS Vide Helmus.#
GELOSITAS ex Italico Gelosia, vel ex Gallico, Jalousie, Zelotypia: unde et vocis etymon.+
GELTINA piscium est, quando pisces coquuntur in aceto, et postea congelatur acetum cum quo coquuntur: et eodem modo fit cum carnibus. Matth. Silvatic.#
GELUNA Vide Gelima.#
GEMATA Confectiones liquidae, quas mulieres faciunt adliniendum faciem. Matth. Silvatic.#
GEMELLAE Fridegodus in Vita S. Wilfridi c. 15.+
GEMELLARIS Gemellus, geminus, [gap: Greek word(s)] .+
GEMELLARIUM apud S. Augustinum in Ps. 80. Vasis genus, quod, ut quidam volunt, geminam mensuram contineret. Neque aliud est.#
GEMELLIO in Ordine Romano: Aquammanus, patenam quotidianam, calicem, scyphos, et pugillares, et alios aureos, et gemelliones argenteos, cum colatorio aureo et argenteo, etc.+
GEMINARIUM Lavacrum, in Gloss. Isid. Vide an balneum [gap: Greek word(s)] intelligat?#
GEMINA Portio cibaria monastica duplicata: Double pitance.+
GEMITUOSUS Gemitum ciens, tristis, in Chr. Abb. S. Trudonis l. 3. semel atque iterum p. 377. 379.#
GEMMA Vita S. Joannis Abb. Reomaëns. lib. 1. cap. 3.+
GEMMARIUM Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , Trifilum, gemmarium.+
GEMMILIO Vide Gemellio.#
GEMOTUM Conventus publicus, concio, concilium, conciliabulum, Comitia, mallum, forum: vox Saxonica, [gap: special sign] emo [gap: special sign] e, et mo [gap: special sign] e simpliciter, ( [gap: special sign] e enim particula est verbis et verbalibus saepe addita) a [gap: special sign] eme [gap: special sign] an, convenire; quippe provinciarum, urbium et villarum incolae tenebantur interesse mallis istis et placitis publicis; iisque in eundo et redeundo securitatem omnimodam sanciunt Leges Canuti cap. 107.+
page 682, image: s0682
GEMUND Jura Advocatiae Ecclesiae Bambergensis in Metropoli Salisburgensi to. 3. p. 50.+
GENALIS Vide Maialis.#
GENEALOGIA Gens, genus, familia. Vita S. Boniti Episc. Claromont. c. 4.+
GENEATH vox Saxonica: Villanus, colonus, inquilinus. Leges Inae cap. 19.+
GENEATICUS pro Genethliacus, occurrit apud Rodericum Toletan. in Hist. Arab. cap. 1. 2. et alibi semel.#
GENECIUM Vide Gynaeceum.#
page 683, image: s0683
GENECTUM Charta Joannis Archiep.+
GENER Agnatus, affinis; maxime sororis maritus, Beaufrere.+
GENERALE ubi communia dantur conditionibus personarum, in Glossis antiq. MSS.+
page 684, image: s0684
GENERALES Praefecti regionum. Scribit Constantinus Porphyrogenitus lib. 1.+
GENERATIO Gradus cognationis et affinitatis, intra quem matrimonia contrahi vetant Canones, et agnatio computatur.+
page 685, image: s0685
GENEROSITAS idem quod Genu, Genuculum, familia, genus.+
GENESIS Genitura, fatum. Glossae antiquae MSS.+
page 686, image: s0686
GENIATUS Gratus, delectabilis, Joanni de Janua.+
GENICIUM [Geniciaria]. Vide Gynaeceum.#
GENICULUM idem quod Genesis.+
GENIMEN apud veterem Bibliorum Interpretem, Job. c. 31. v. 12.+
GENIOLUS Qui habet ingenium. Papias, et Glossae antiquae MSS.#
GENISCUS Genius. S. Eligius Episc. Noviom.+
GENISIDIUM Generatio, Papiae, et in Glossisantiq. MSS. Ex Gr. forte [gap: Greek word(s)] , a [gap: Greek word(s)] .#
GENISTAE Haeretici Judaeorum dicti, quia de genere Abrahaese esse gloriantur. Papias.#
GENITIALII nempe dies, [gap: Greek word(s)] , Dies, quo quis in lucem editus est.+
GENITIARIAE Vide Gynaeceum.#
GENIUS Angelus. Hermas in Pastore lib. 2. c. 6.+
GENNALE i. roseum, vel de germine. Ita Glossae MSS. ad Alexandrum Jatrosoph.#
GENOBARDUM Vide Grani.#
page 687, image: s0687
GENENPIROS Papiae in MS. Cod. Lingua Gothorum Antichristus vocatur, quod interpretatur Dissipator gentium, et seductor.+
GENS Gentiles, Pagani. Hinc Patrum libri scripti adversus Gentes.+
GENTARE [Gentaculum]. Will. Brito in Vocabul.+
GENTIA Capitulare de Villis c. 31. Ut hoc, quod ad paraveredarios vel gentias dare debent, simili modo unoquoque anno separare faciant.#
GENTILES vocabant Romani, quos ipsi etiam interdum Barbaros, qui Romanis militabant, corum foederati, vel qui in Leges Romanas ultro, vel deditione transibant.+
page 688, image: s0688
GENUALE [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr. Jarretiere.#
GENUBIUS Papiae, Intimus, interior, domesticus, naturalis.#
GENU Generatio, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , Gradus generationis.+
GENUCULUM et [Geniculum], diminutivum a Genu, unde nostrum Genouïl.+
page 689, image: s0689
GENUFLEXORIUM Pulvinus, super quo genu flectitur.+
GENUFLEXUM Genuflexio. Vita S. Aicadri Gemetic. cap. 27.+
GENUINUM Nativitas. Natale genuinum, in lib. 3.+
page 690, image: s0690
GENUISCISSIO Vide Expeditatio.#
GENUITAS Genus, natales. Monachus Elnonensis in Vita S. Eusebiae Virg. Quantum ad genuitatem nobilissimae conditionis.#
GENULLUM Vide Genuculum.#
GENZIVA Gingiva, ex Gallico Gencive. Warnerius MS. in Caprum Scottum Poëtam:+
GEOLA [Gaola], Carcer, nostris Geole, vel Gayole, qua voce Caveam, qua includuntur aves, etiam Picardi nostri nuncupant.+
GEORGIANI Christiani populi, Persis, Medis, et Assyriis contermini, sic nuncupati, quod S. Georgium, quem in praeliis suis contra gentem incredulam advocatum habent, et patronum, et tanquam signiferum, cum summa reverentia colunt et adorant, et prae aliis sanctis specialiter honorant.+
GEQUARIA [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. forte Zizeria.#
GERA pro hiera, [gap: Greek word(s)] , dicta quasi divina, confectio medicinalis est. Papias. Vide Girapigra.#
GERADA Speculum Saxonicum l. 3. art. 15.+
page 691, image: s0691
GERAPIGRA Vide Girapigra.#
GERARCHA pro Jerarcha, apud Petrum Diac. lib. 4. Chr. Casin. c. 125.+
GERBA Charta anni 1041.+
GERBARIA Gerberia, Vide Garba.#
GERDIUS Textor. Hesych. [gap: Greek word(s)] .+
GERNARIA apud Petrum de Crescentiis lib. 9. c. 66.+
GERNOBADA [Gernobadatus]. Vide Grani.#
GEROCOMIUM ex Graeco [gap: Greek word(s)] , Locus, ubi aluntur senes, in Vita S. Euphrosynae Virg. n. 8. in Vitis Patrum.+
page 692, image: s0692
GERGENNA Vasis species, apud Adamannum in Vita S. Columbae. Glossae Saxonicae MSS. apud Somnerum: [gap: special sign] icca, Gergenna.#
GERIMA Vide Gelima.#
GERMANITAS Titulus honorarius in Epistolis Episcoporum invicem sibi scribentium, apud S. August. Ep. 19. 97. 106. Vide Fraternitas.+
GERMANITUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
GERMUNDUS Navis species, Germe, nautis. Gaufredus Malaterra lib. 2. c. 8.+
GEROFANTES pro [gap: Greek word(s)] . Vide in Chaldaei.#
GEROFUTILIS Gloss. Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , inutilis, incommodus, gerofutilis. Editum habet tantum futilis; sed legendum, gerro, futilis.#
GEROLDINGA Mali seu pomi species, in Capitulari de Villis, c. 70.#
GERONTES ex Gr. [gap: Greek word(s)] , senex. Domnizo lib. 1. de Vita Mathild. c. 2. de Presbytero:+
GERONTICON Liber, continens vitas Patrum.+
page 693, image: s0693
GERONTOCOMIUM Vide Gerocomium.#
GEROPREPES ex Graeco [gap: Greek word(s)] , Sacer, divinus.+
GERRIA Vide Jarria.#
GERSA [Gersare]. Joannes de Garlandia in Synonymis Chymicis: Gersa, id est, cerusa.+
GERSUMA [Gersoma], ex Saxonico [gap: special sign] ae [gap: special sign] uma, sumptus, expensae, praemium, compensatio, opes, thesaurus: haec enim omnia id vocabuli sonat.+
GERULA Gestatorium instrumentum, quod ad dorsum gestatur, nos vulgo Hostes dicimus.+
GERULPHUS [gap: Greek word(s)] , Gallis Lou-garou.+
page 694, image: s0694
GESSEL Vide Gisil Gisiles.#
GESSUM [Gaesum], Gallis veteribus hasta.+
GESTA Acta publica, in quae referebantur donationes, aut quae vis instrumenta.+
GESTA ae, Historia de rebus gestis.+
GESTA [Gestum], Flos, seu purgamentum recentis cerevisiae, quo pistores panes leviores reddunt, Anglis Gest, Theutonicis Ghest et Ghist, est faex. Matth.+
page 695, image: s0695
GESTAMEN [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr. Sceptrum.#
GESTANTES Patrini, qui baptizandos infantes brachiis gestant, et Sacerdoti baptizaturo offerunt.+
GESTARI Lecticâ, vel equo vehi.+
GESTARIUM pro Gestatorium. Albertus Aquensis lib. 10. c. 5. Milites Hugonis corpus extinctum gestario impositum, in civitatem Nazareth - attulerunt.#
GESTATORIUM Lectica. Jo. de Janua: Gestatorium, illud in quo aliquid portatur, ut feretrum.+
GESTICULATIO Habitus corporis. Alexander III. PP. in Appendice ad Concilium Lateranense III. part. 6. c. 6.+
GESTIUM Vide Gistum.#
GESTORIUM Ferculum, Ugutioni et Jo. de Janua: Mets de viande, in Gloss. Lat. Gall.+
GETA Vide Conjectare.#
GETAGEGA... T Gothice loquitur, in Glossis antiquis MSS.#
page 696, image: s0696
GETIA Maleficiorum doctrina. Glossae antiq. Forte pro [gap: Greek word(s)] .#
GEUSIAE Genae, unde Galli, Jouës, Picardi Jeuës. Marcellus Empir. cap. 12. p. 93.+
GEWERTESCHIN Charta Friderici I. pro erectione Ducatus Austriae an. 1156.+
GEWINEDA in Legibus Ethelredi Regis cap. 1.+
GEWITNESSA in Legibus Ethelredi Regis c. 3. apud Bromptonum, vox Saxonica testimonium significans.#
GHERSA Vide Gersuma.#
GHESCOT Charta Ludovici Imp. pro Trajectensi Ecclesia, apud Wilhelmum Hedam p. 228. 1. Edit.+
GUILDHALLA [Guihala, Guilhaula]. Vide Geldum Gildum.#
GHILLEOLA Vide Geldum Gildum.#
GIALNISCO Generosus, Neapolitanus equus, Sambuco in Gloss. ad Leges Hungaricas, un Genest de Neaples, d'Espagne.#
GIBBETUM Vide .#
GIBBOROSUS pro Gibberosus, quae vox postrema habetur in l. 3. D. de Aedilit.+
GIBELINI et [Guelfi], factiones binae, quarum dissidiis diu Germania atque Italia conflagrarunt: prior a Sueviae, altera a Welphis Bajoariae in Alemannia Ducibus nomina mutuatae.+
page 697, image: s0697
GIBELLINAE pelles. Vide Zebellinae Zebellina.#
GIBETUM ex Gall. Gibet, Furca patibularis: Giubeto, Danti in Inf. cant. 13.+
GIBOLENGI Vide Gibellini Gibellinae.#
GIFFARDUS Herodius, falconis species, in Libro incerti Auctoris de Natura rerum.#
GIGA Rigordus p. 13. Trahentes equi gigas passim per campos, tam homines quam equi totius exercitus, conculcaverunt messes.+
GIGLIATI Nummi, ut quidam volunt, argentei, in quibus lilium, quod insigne est Gallorum, insculptum erat.+
page 698, image: s0698
GIGNADIUS Joan. Sarisberiensis lib. 1. Policrat. cap. 8.+
GIGNARUS id est, delirus. Ita Gloss. Arabico-Lat. ubi Ignarus reponunt viri docti.#
GIGNASIA [Gignasium], pro Gymnasia, et Gymnasium. Ugutio: A gignos, haec gignia, i. exercitium, quod fiebat in gignasio, et haec gignasia. --- Locus studii gignasium, et quandoque ipsum studium.+
page 699, image: s0699
GILBOGUS quid sit? docent Statuta Synodalia Episcopi Sodorensis in insula Manniae an. 1229.+
GILDUM [Geldum], ex Saxonic. [gap: special sign] il [gap: special sign] , Solutio, praestatio, vectigal, tributum.+
page 702, image: s0702
GILLATI Vide Gigliati.#
GILLO [Gelo, Gellus, Guillo], Lagena, vas vinarium. Papias: Gelonis, Baucalis, vas.+
GILTWITE vox Saxonica, Emenda protransgressione, Bromptono: ex [gap: special sign] i [gap: special sign] e, mulcta, et [gap: special sign] il [gap: special sign] , reatus, peccatum.#
GIMARESTA Vitis species, de qua Petrus de Crescentiis lib. 4. cap. 4.#
GIMEL Smaragdus in Grammatica MS. El, ut Mel, Fel, Gimel: ubi Glossa superlinearis, i. plenitudo.#
GIMNAREMUS Vitis species, de qua Petrus de Crescentiis lib. 4. cap. 4. ubi vetus Interpres Gallicus legit Gunvaresco.#
GIMUS [Gimetta]. Vide Gunas.#
GINA [Ginia]. Vide Guna.#
GINGIVUS Constantinus African. lib. de Gradibus, de Pipere: Cujus fructus sunt sicut siliqua fascoli, et dicuntur Piper longum; cujus concavitas parvis granis sicut milium impletur: quae cum tempus maturandi focerint, fiunt in eis quasi gingivi pleni seminibus, quae dicuntur Piper.#
GINGILIPHUS Fragmentum Petronii: Caeteri convivae circa labrum manibus nexis currebant, et gingilipho ingenti clamore exsonabant.#
GINGLA [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat.#
GINGNASIUM Vide Gignasium Gignasia.#
GINOVAGIUM Vide Guionagium.#
page 703, image: s0703
GIOSTRA Monomachia ludicra: vox Italica, nostris Jouste: [gap: Greek word(s)] , Nicephoro Gregorae lib. 10. et Cantacuzeno. Historia Cortusiorum lib. 5. cap. 7.+
GIPO Porpoent, Gallice et Britannice, in Catholico Armorico. Expressit nostrum Jupon.#
GIPPUS pro Gibbus. Althelmus de Laude virginum cap. 27.+
GIRACULUM est illud, cum quo pueri ludunt, quod in summitate cannae vel baculi volvitur, et contra ventum cum impetu defertur. Jo. de Janua.#
GIRAPIGRA Gerapigra. Will. Britto lib. 12. Philip. p. 256.+
GIRATA Bulla Honorii III. PP. in Bullario Casinensi to. 1. pag. 32. Sanctam Mariam in Casis, cum girata, id est, piscaria in Fucino.#
GIRCA Testamentum Ranimiri Regis Aragon. aerae 1099. in Hist. Pinnatensi lib. 2. cap. 38.+
GIRDELLA Cingulus, zona, ex Saxonico [gap: special sign] i [gap: special sign] l, et Anglico Girdle. Leges Burgorum Scoticor. c. 125.+
GIRGILLUS Rota, in Gloss. Arabico-Lat. Vide Girdella.#
GIRO Vide Gyro.#
GIRSITH Vide Gisil Gisiles.#
GISARMA Gesum, spiculum. Jo. de Janua: Gesa, a gero, is, genus armorum, quod Gallice dicitur Gisarma. Gloss. Lat. Gall. Gesa: Jusarme, Maniere de glaive. Fleta lib. 1. c. 24. §. 12.+
page 704, image: s0704
GISCELLUS Gistellus, Viscellus. Charta Conradi Imp. an. 1029. in Metropoli Salisburgensi to. 1. pag. 143.+
GISIA Charta Friderici II. Imp. an. 1210. pro Ecclesia Panormitana apud Rocchum Pirrum to. 1. pag. 143.+
GISILES Testes, sive obsides in munimentum alicujus pacti, aut traditionis. Papias Edit. Venetae: Gisid, testes. MS. Navarraei Collegii Parisiensis, Girsith, infra, Gisith. Ex Germanico Ghiisel, obses. Boërius, Gisiles, testes. Lex Longob. lib. 2. tit. 15. §. 1.+
GISSUM pro Gipsum. Charta Alfonsi I. Regis aerae 1157. pro Caesaraugustanis, apud Mich. del Molino in Repertorio Foror. Aragon. p. 265. col. 4.+
GISTA aquae, Jest, vel Gest d' eau. Monasticum Anglic. to. 3. p. 60.+
GISTUM Hospitum susceptio, Gall.+
page 706, image: s0706
GISTAREGIS in al. MS. Gista, quae Domino Regi debentur. Archiep. Remens. unum. S. Remigius Remens. 1. S. Petrus, Theodoric. et S. Basolus 1.+
page 708, image: s0708
GITA idem quod Assisae, Impositio, vel potius aequa impositionis partitio. Martinus Didacus Daux Justitia Aragon. in Observantiis Regni Aragon. lib. 6.+
GLABRIO Vetus Charta in Chron. Besuensi pag. 599.+
GLADIOLUM vel [Gladiolus], Carex, vel Carectum, Anglis Sedge, in Capitulari de Villis cap. 70.+
GLADIUS pro sexu virili, ut fusus, pro muliebri. Schedae MSS. Colus est instrumentum filandi, et appellatur a rusticis Gladius mulieris. Speculum Saxonicum lib. 1. art. 45. §. 1.+
page 709, image: s0709
GLAEPTA Lampridius in Severo: Sed summa illa oblectatio fuit, ut --- aut perdices inter se pugnarent, aut glaeptae parvulae sursum et deorsum volitarent.+
GLAGA Fleta lib. 2. c. 79. §. 2. Praesepia ac sua ovilia bonis glagis calide furatis, palisque grossis praeparari faciat atque muniri.#
GLAMA in Gloss. Gr. Lat. edito et MS. [gap: Greek word(s)] , i. Lippitudo.#
GLANA pugillus spicarum, alliorum, etc. Gall. glane, unde glaner, spicas legere in agro. Tabul. Maurigniacense ch. 68. an. 1256.+
GLANDARA Aviculae species, de qua Petrus de Crescentiis lib. 4. de Agricult. cap. 4. 20.#
GLANDIS Gallis, Glandee. Chrodegangus Metensis in Regula Canonicor. c. 8.+
page 710, image: s0710
GLANDO dinis, Glans. Ditmarus lib. 1. pag. 8. Tritico et avena, et glandine refertus.#
GLASTUM Gallis herbae genus, quo Britanni tingendis corporibus usi, ut auctor est Caesar lib. 5.+
GLASSANUS Truttae species, apud Hibernos. Vide Giraldum in Topogr. Hibern. dist. 1. cap. 7.#
GLAUCUMEUS pro Glaucus. Vita S. Maioli Abbat. in Prologo lib. 2.+
GLAVEA Gervasius Dorobernensis anno 1144.+
GLEBA Fundus, praedium, in lege 72. Cod. Th. de Decurion.+
page 711, image: s0711
GLEBARIAE quae vulgo Turbae, seu carbones ex glebis. Charta an. 1198. Monasticum Anglic. to. 1. p. 920.+
GLEBO Arator rusticus, in Gloss. MS. Reg. Cod. 1013.+
GLEBULENTUS pro glebosus, apud Apulejum de Deo Socrat. terra glebulenta.#
GLEIFATUS Monetae aureae species. Diploma MS. Friderici III. Regis Sicil. an. 1305.+
GLEGELLATUS Visitatio Thesaurariae aedis S. Pauli Londoniensis an. 1295.+
GLEINATOR Spicarum legulus, ex Gallico Glanneur. Charta Libertatum oppidi Jasseronis an. 1283.+
GLEISAGE Charta an. 1188. pactum continens inter Bernardum Archiep. Narbonensem et Guacerandum de Capestang pro Ecclesia Castelli ejusdem loci, in Tabulario Ecclesiae Narbon.+
GLEPAS Dissensiones, in Gloss. Regio MS. Cod. 1197. forte legendum, [glebas], possessiones. Vide Gleba.#
GLESCERE Glebescere. S. Althelmus de Laude Virgin. pag. 806.+
GLESSUM [Glesum], veteribus Gallis Succinum. Tacitus de Morib. German. Succinum, quod ipsi Glesum vocant inter vada atque in ipso littore legunt. Plinius lib. 37. c. 3.+
GLETLUS Smaragdus in Grammatica MS.
page 712, image: s0712
Altare, mare, astile, mantile. Ubi Glossa interlinearis, i. [Gletlus]. Vox Francica vetus.#GLEZINUS Vide Glizzum.#
GLIBATIS Ignis. Papias.#
GLISCHROMARGA Vide Merga.#
GLISCYWA Leges Adelstani Regis c. 12.+
GLIZDUM Vide Glizzum.#
GLISERIA Charta Will. Com. Pembrochii in Monast. Angl. tom. 1. p. 721. 722.+
GLISIS Silvester Giraldus in Hibern. Expugn. lib. 1. c. 21. Hasculphus a marina glisi, per quam ad naves transfugerat, retractus, etc.#
GLISSERA Mensa, a glisco. Ugutio.#
GLIZZUM [Glizum, Glisdum], Linteum, seu tela majoris pretii, sic forte appellata, quod niteret ac pelluceret: a Germanico [Gleysen], et [Glaenzen], nitere, pellucere. Lupus Abbas Ferrar. Epist. 68.+
GLOBA Junctura, Papiae.#
GLOBOSITAS [gap: Greek word(s)] . Globositas terrae, apud Macrobium lib. 1. c. 15.#
GLOBUS Imperialis. Vide Palla.#
GLODUS Clavus, Gallis Cloud. Teloneum S. Audomari in Tabular. S. Bertini: Duo scofferri 1. obol. glodi ferri centum 4. den.#
GLOGGA Vide Gloca.#
GLOMERARII [Glomerelli], in Statutis Academiae Cantabrigiensis tertio hinc saeculo editis, asseruntur fuisse quasi Commissarii, dati ad lites inter scholares et ministros suos audiendas.+
GLOMERUM Pallium pastorale. Ugutio.#
GLOMEX Plinio [Glomer], aut [Glomus]. Gl. Lat.+
GLOMO Instrumentum rotundum, quod retinetur in ore, ut teneatur os apertum. Matth. Silvatic.#
GLORIA Pompa, apparatus. Anastasius Bibl. in S. Joanne PP. pag. 35.+
page 713, image: s0713
GLORIABILIS [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Graec. Lat. Superbus. Glossae aliae MSS. Gloriatio, [gap: Greek word(s)] .#
GLORIATIO Crucis. Vide Crux.#
page 714, image: s0714
GLORIETA aedificiolum altius, Nostris, Gloriete. Statuta Mediolanensia 2. part. c. 348.+
GLORIFICATIO Vide Gloria Patri.#
GLORIOSITER Gloriose. Occurrit apud Eulogium Cordubensem.#
GLOS ris, pro Gloria. Fridegodus in Vita S. Wilfridi c. 63.+
GLOSSA Lingua, idioma: ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Fridegodus in Vita S. Wilfridi:+
GLOSSES Gerardus Presbyter in Vita S. Udalrici Augustani c. 13.+
GLOTORARE [gap: Greek word(s)] , Clangere, voce ciconiae. Auctor Poëmat. de Philomela:+
GLUFIA Gall. Glufie, Species ferri fusi, in Usaticis Vicecomitatus Aquarum Rotomagi MSS.#
GLUTEN Fel taurinum, Joanni de Gallandia in Synonymis Chymicis.#
GLUTO [Glutto], [gap: Greek word(s)] , in Gl. Gr. Lat. Papias: Ambro, devorator, profusus, luxuriosus, glutto, consumptor patrimonii.+
GLUTIS Terra tenax, in Glossis MSS. ad Alexandrum Jatrosoph. Gluten.#
GLUVIDENUS [Glovidenus]. Ennodius lib. 5. Epist. 4.+
page 715, image: s0715
GNANUS pro Nanus, Pygmaeus, in Archithrenio lib. 2. c. 12.#
GNARIFICATIONES Sermones, Papiae.#
GNATUS Vide Creare.#
GNATICA Guill. Armoricus de Gestis Philippi Aug. p. 82.+
GNATICIDIUM [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Graec. Lat. Codex MS. S. Germani Paris. habet Gnatium.#
GNOSOCOMIUM pro Nosocomium. Gloslae MSS. Gnosocomium, domus infirmorum. Gnosos, infirmitas.#
GNOSTICI Haeretici, quorum haeresis a Nicolao Antiocheno fluxit, ut auctor est Philastrius.#
GOBELINUS Daemon, qui vulgo Faunus, Nostris Gobelin, Demon folastre. Vide Folletus. Ordericus Vitalis lib. 5. p. 556.+
GOBELLUS Vide Picherus.#
GOBIA Pagus, regio, ex Germ. Govv, quod idem sonat, ut ex aliquot Chartis docet Goldastus ad cap. 1.+
GOBONATUS Monasticum Anglic. tom. 3. part. 2. p. 83.+
GODALA Vide Celia.#
GODENDAC Armorum species, quam Flandrensibus familiarem fuisse innuit Guil. Guiart sub an. 1298.+
page 716, image: s0716
GODEBERTUM Vestis species. Computum Stephani de la Fontaine Argentarii Regii an. 1351.+
GODENGHENUCTEN Arestum 20. Aug. an. 1411.+
GODETUS Scyphi species, nostris Godet. In Statutis Ord. Cartusiensis an. 1368. 2. part. c. 1. §. 8.#
GODGILDUM in Praefatione Legum Aluredi, dicitur, quod Diis offertur, ut Deofugyld, quod diabolo. Vide Gildum.#
GODIA Usus fructus, Italis Goduta, nostris Jouïssance, in Charta an. 1398. in Hist. Sabaud. p. 112. apud Guichenonum.#
GOGOLACIA Species retis, qua capiuntur pisces, apud Petrum de Crescentiis lib. 10. de Agricult. c. 37.#
GOGRARHOPHE Alexander III. PP. in Ep. 52. ad Coloniensem Archiep.+
GOGRAVIUS Germanis Oder Gograff, Comes, qui sine causae cognitione judicat, vel potius, Gograven, vel Gauvvgraffen, Praeses aut Comes pagi: Gau namque, vel Govv, apud Theotiscos sumitur pro pago, seu territorio satis amplo.+
GOILART Monetae Petricoricensis species. Tabularium Abbat. Deip.+
GOLAFRI Navis species, apud Gaufredum Malaterram lib. 2. c. 8.#
GOLDA Monasticum Anglic. tom. 2. pag. 610.+
GOLERIUM [Gula], seu collum vestis, in Concil. Saltzburg. an. 1420. cap. 6.#
GOLIA Glossar. Longobard. S. Germani Paris. Testudo, quam vulgo Guolatiam vocant. Testudo, quam vulgo Golia dicunt. Vide Golola.#
page 717, image: s0717
GOLIARDUS Breviloq. Goliardi, busones, joculatores iidem sunt. Gloss. Lat. Gr. Estor, ris, Gouliart. Concilium Turonense, seu Castelli Guntheri, an. 1231.+
GOLOLA Glossae Arabico-Lat. Testudo, animal quod testam gerit, i. Golola. Infra: Golora, Testudo. Vide Golia.#
GOLTA Gena, apud Auctorem Mamotrecti in Isaiam c. 50. et alibi.#
GOMOR Vetus Agrimensor tit. De mensuris liquid. Modia 5.+
GOMPHUS Vide Gumphus.#
GONDOLA Navigioli seu scaphulae species, qua aestuaria Veneta pertranseuntur.+
page 718, image: s0718
GONONUS Vide Cona.#
GONNA Gonnella. Vide Gunna.#
GORDANA Tabularium S. Genovefae Paris. an. 1187.+
GORDUS Gurges, locus in fluvio coarctatus piscium capiendorum gratiâ: Gors, Gors [perhaps: ?], et Guort, dictus passim in Domesdei: De 3. gorz, mille anguillae.+
GORFFWYLLANC Stultitia exponitur in Legibus Hoëli Boni Regis Walliae c. 23. Boxhornio in Lexico Cambrico, Gorffvvyll, est rabies, insania.#
GORGIA Rumen, ingluvies, de ave, ex Gallico Gorge, apud Fridericum II. lib. 1. de Venat. cap. 40.+
GORMARINGA Mali seu pomi species, in Capitulari de Villis c. 70.#
GORNITHINGSWERC Andreas Suenonis lib. 9. Legum Scaniae c. 9.+
page 719, image: s0719
GORRIDA Terribilia et metuenda, Papiae F. Horrida.#
GORRIONES Cum errore sonantes, in Glossis Isid. Emendat Pricaeus, cum horrore.#
GORS Vide Gordus, Gurges.#
GORSUM Danis, Summa est super constitutam mulctam erogata, vel doni nomine, ut habet Saxo Grammaticus l. 10.+
GOSSILIA Tunicae ex crassiore materia. Chronicon Windesem. lib. 2. c. 50. Prior voluit, ut Fratres in labore gossilia deferrent. An Gossipia?#
GOSSUM Petrus de Crescentiis lib. 9. c. 73.+
GOTA Canalis, ex German. Gote, canalis, tubus: Gallis Goutiere.+
GOWNA Vide Guna.#
GRABATARII Vide Clinici.#
GRACILIS Species cornu, aut buccinae, quae inflata acutum et gracilem sonum edit: nam Vox angusta, apud Juvenalem Sat. 3.+
GRACOMUS in Epistola Stephani Tuertbo Regis Bosniae an. 1435. Vide Waddingum hoc an. n. 2. 3.#
GRACULA Avis, quae Latinis Graculus.+
GRADALE [Graduale], Responsum, vel Responsorium, ita appellatum, quia in gradibus canitur.+
page 720, image: s0720
GRADELLA vox Italica, Craticula, apud Petrum de Crescentiis lib. 10. de Agricult. c. 37.+
GRADUS in Ecclesia, Ambo, Analogium, Lectrum.+
page 723, image: s0723
GRAECISCUS pro Graecus, ex Graecia.+
GRAECUM Vinum, quod etiamnum Graeco vocant Itali, et in ea Italiae parte, quam incoluere Graeci, nascitur: Vinum Aminaeum, Virgilio. Senator lib. 12. Ep. 4.+
GRAECINGARIUM Merum, vel vinum Graecum. Monachus Sangallensis lib. 2. c. 12.+
GRAECITAS Lingua Graeca, vox veteribus nota. Adamnanus lib. 2. de Locis SS. cap. 27.+
GRAECOLATIO Gloss. Gr. Lat. MS. [gap: Greek word(s)] , Graecolatio. Editum habet Graeco-Latino. Idioma scilicet ex Graeco et Latino mixtum.#
GRAECOLONUS Graecae linguae peritus, interpres linguae Graecae.+
GRAECOS ab Ethnicis appellatos Christianos teflatur Tertullianus, quod cum Christianam amplecterentur religionem, abjecta toga, pallium, quod erat Philosophorum indumentum, supervestiebant.+
page 724, image: s0724
GRAFFAGIA Matth. Silvatico, Scriptura. Infra: Melangraficum, graffagia.#
GRAFIO [Graffio, Graphio, Gravio], Teutonice Graef, Comes, Praeses, Praefectus. Ita passim usurpant hanc vocem Scriptores.#
page 725, image: s0725
GRAGNAGE Regestum censuum et debitorum Comitatus Bigorrae, ex Camera Comput. Paris. fol. 9.+
GRAGULA Avis species Hispanis ita dicta, forte graculus. Vita S. Fructuosi Episc. cap. 9.+
GRAICUS Color, Caeruleus. Chronicon Constantiense: Venetiarumque Episcopus modium plenum, Graici coloris, qui Lazurius dicitur, contulit.+
GRAMALLA Laïcae vestis genus, quo in Hispania Barcinonenses et Castellani utuntur: maxime urbium Aediles.#
GRAMATA [Gramicia]. Charta an. 1197. apud Ughellum to. 7. p. 1275.+
GRAMINARI Gramine pasci, in Gloss. MS. Regio.#
page 726, image: s0726
GRAMMAE Lineae. Auctor Mamotrecti ad lib. Judith c. 10.+
GRAMMATICUS Disciplinis liberalioribus instructus, eruditus.+
GRAMMATOFORA Apices, scriptura, diploma.+
GRAMPHA Historia a Cutheis, de Gestis civium Spalatinorum cap. 2.+
GRAMPOISE Vide Craspiscis.#
GRANA Monasticum Anglic. to. 2. pag. 453. Et de 94. selionibus, et 12. buttis terrae, et de grana unius acrae, etc. Vide Grava.#
GRANAMELLUM Vide Gruta.#
GRANARIUM Locus, seu camera reponendis granis frumentariis, nostris Grenier.+
page 727, image: s0727
GRANATARIA Granarium, vel locus, ubi bladum venum exponitur. Charta Libertatum de Moneto in Biturigib. an. 1269.+
GRANATARIUS Officium Monasticum, de quo sic Bernardus Monach. Cluniac. c. 8. et ex eo Udalricus lib. 3. Consuetud. Cluniac. c. 18.+
GRANATERIA Vectigal e granariis collectum. Constit. Siculae lib. 1. tit. 84.+
GRANCHIA Vide Grangia Granea.#
GRANATICUM idem quod granateria. S. Gregorius M. lib. 1. Epist. 42.+
GRANDES Vibices flagrorum, interdum ipsae flagellationes, quod catervatim instar grandinum irruant.+
GRANDITUS Enormis, Gloss. Arabico-Lat.#
GRANDUALIS Monachus Florentinus de Expugn. Accon.+
page 728, image: s0728
GRANEA [Granica, Grangia], etc. Locus, seu aedes, ubi grana frumentaria reconduntur, nostris Grange.+
page 729, image: s0729
GRANI Latinis, si Savaronem et Salmasium audimus, dicuntur Capilli sparsi ac discriminati, quia cum sint in fine rotundati, granorum formam efficiunt.+
page 730, image: s0730
GRANICA Vide Granea.#
GRANICIES In Wichbild Magdeburgensi, art. 127. est de limitibus et graniciebus.+
page 731, image: s0731
GRANONES Vide Grani.#
GRANT Daemonis species. Gervasius Tilleberiensis MS. lib. 3. de Otiis Imperialib. c. 64.+
CRANTARE [Crantum]. Vide Creantare.#
GRANUM Quae vis annona, quo modo Grain nostri usurpant. Will. Neubrigensis lib. 4. cap. 19.+
GRAPHIA Joann. de Janua: Graphia, scriptura, [gap: Greek word(s)] .+
GRAPHIO Vide Graphio.#
GRAPHIUM [Graphius], Graecis et Latinis, dicitur stylus ferreus, ab una parte acutus, qua exarabantur in cera literae, ab altera parte planus, qua inducebatur, quod perperam erat exaratum, et rursus complanabatur.+
page 732, image: s0732
GRAPILA Vita B. Angelae de Fulginio c. 20.+
GRAPINUS Charta an. 1236. in M. Pastorali Eccl. Parisiens. lib. 16. Ch. 10.+
GRAPPUS Botrus, racemus, Gall. Grappe, apud Petrum de Crescentiis lib. 4. cap. 4. extremo. Italis Grappo, est uncinus, Gallis agraphe.#
GRARIUS Vide Ughellum tom 9. Italiae sacrae p. 211. b. 213. a.#
GRASANEC Charta Anglica an. 1330. laudata a Spelmanno: Et debet grasanec pro porcis suis ad festum S. Martini, videlicet pro quolibet porco aetatis unius anniobolum.#
GRASSELLUS Vasculi seu mensurae frumentariae species. Libertates MSS. Salvae terrae in Ruthenis an. 1284.+
GRASSUS Pinguis, Gras. Gloss. Gr. Lat. MS. S. Germani Paris. [gap: Greek word(s)] , Grassa.+
GRATARE Scabere, Joanni de Janua, nostris, Grater. Glossae MSS. Reg. ex Cod. 85. [gap: Greek word(s)] , Pollio, Frico Grato. De vocis etymo, vide Vossium, et Ferrarium.#
page 733, image: s0733
GRATIA Eucharistia. Optatus lib. 5.+
GRATIARE Gratias agere, in Legibus Adelstani Regis Angl. apud Bromptonum p. 851. 854.+
GRATIFICARI Largiri, impartiri. Papias.#
GRATIO Crudelitatis voluptas, Papiae. Codex MS. habet Crudelitas.#
GRATUITER pro Gratuito utitur Osbernus in Vita S. Elphegi Archiepisc. Cantuar. n. 19.#
GRATUS Vide Gradus.#
GRATUS Gratum. Vide Creantare.#
GRAVA Lucus, arboretum, fructetum, arbustum, nemus, ex Anglico a Grove. Monasticum Anglic. tom. 1. p. 113.+
GRAVAMEN Damnum, vel injuria: Gallis Grief. Matth. Westmonaster. an. 1246.+
GRAVANETUM Vetus Charta apud Perardum in Chartis Burgundicis p. 89.+
GRAVARE Sculpere, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , vel ex Germ. Graven, fodere: Gall. Graver.+
GRAVARIA Notitia seu Charta Roberti Ducis Normann. an. 1088. in Tabulario Fiscan. fol. 14.+
page 734, image: s0734
GRAVARINGUS [Gravator]. Ordericus Vitalis lib. 12. p. 876.+
GRAVATAE mulieres, gravidae, quae uterum gestant, [gap: Greek word(s)] in can. 6.+
GRAVATIO Vide Cravare.#
GRAVATORES in Glossis antiquis MSS. Ad aquas cruribus conligatis ambulantes. Vide Gravaringus.#
GRAVATUM opus, Sculptura, ex Gall. Grave, Graveure. Occurrit non semel in Monastico Anglic. tom. 3. p. 310. 311. etc. quasi graphio exaratum.#
GRAVELLAE vinorum. Vide Vimpum.#
GRAVELLATUS Historia Episcopor. Autisiodor. c. 25.+
GRAVERIA Arena, sabulum, nostris Gravier. Testamentum Guill. D. Montispessulani an. 1146.+
page 735, image: s0735
GRAVIA Statuta pro Canonicis S. Capellae Paris. Non debent nutrire, neque deferre comas,... nec etiam facere gravias in frontibus eorum, quia talia non pertinent Ecclesiasticis hominibus.#
GRAVIDARI Gravidam fieri, apud Aurelium Victor. in Epit. in Adriano.#
GRAVIO Vide Grafio.#
GRAVITAS Honor: Gravare, honorare, in Glossis MSS. ad Concil. Sardic. c. 13.+
GRAVOSUS Gravis, in Lege Wisigoth. lib. 9. tit. 1. §. 9.#
GRAUSIA gravamen, ni fallor. Charta Gualteri Episcopi Lingonensis ex Tabul. Albaeripae: Dimisit omnes grausias et querelas, etc. Vide Greugia.#
GRAZALETUS Vide Grassellus.#
GREAGIUM Praestationis species. Professio, feudalis, seu uti vocant nostri, Adveu, quam Regi praestitit Episcopus Ambianensis an. 1301.+
GREGARIA Bercaria, praedii rustici species, ubi grex ovium, ut Vaccaria, ubi vaccae, nutriuntur. Chronicon Fontanellense cap. 16. pag. 245.+
GREIL Custumarium Priorat. de Levves, apud Spelmannum: Haec sunt, quae Aluredus accepit cum Ecclesia et terra: 5. boves, --6 vaccas, -- 3. equos,-- 1. archam, 1. greil, 1. patellam, et 1. triparium, et 3. barillos, etc.+
GREMIALE Pannus sericus, qui Episcopi, sacra facientis, cum sedet, gremio aptatur.+
GREMIALES rivi. Monasticum Anglic. tom. 1. p. 19. Circiter 30. jugera inter duos gremiales rivos fluminis, quod dicitur Stour.#
GREMIUM Basilicae, Mediam partem, seu Navim, interpretantur quidam, atque in iis Josua Arndius in Lexico Antiquitatum Ecclesiasticarum p. 1088.+
page 736, image: s0736
GRENA Vide Greva.#
GRENONES Grenniones. Vide Grani.#
GRESSA Vernix, sandaros. Matth. Silvatic.#
GRESSUTUS Pedester, Papiae.#
GREVA Arena, sabulum maris, glarea; nostris Greve. Charta Roberti Comitis Drocensis an. 1220.+
GREARIA Vide Gruaria Gruarius.#
GREPLA Contract. Datior. Bergom. lib. 2. cap. 12. Salvo, quod quilibet ipsam greplam portare sine dacio per 2. milliaria, etc.#
GREUGIA Gravamen, Gall. Grief: in Foris Beharnensib.+
GREZISCUS Vide Graecisus.#
GRIDARE Clamare, ex Italico, apud Petrum de Crescentiis lib. 4. cap. 17. extremo. Vide Cridare.#
GRIECHIA Gravatio, onus, ex vet. Gall. Grieche. Charta an. 1269. ex Tabul. Fossatensi fol. 97.+
GRIETMANNI Praefecti civitatum: [Grietania], praefectura: voces Frisonibus familiares.+
GRIFALCO Breviloquus: Erodius, rapacissima avis, omnium volatilium major, et aquilam vincit. Vulgo Grifalco dicitur, qui aquilam rapit.+
page 737, image: s0737
GRIFFONES nostris ita Graeci Byzantini Imperii olim dicti. Matth. Paris an. 1190.+
GRIFUS Vide Gripus.#
GRILLA Uvae species, de qua Petr. de Crescentiis lib. 4. c. 4.#
GRILLIAN Smaragdus in Grammatica MS. Promiscui generis sunt haec glis, grus, lens, mus, etc.+
GRILLIONES Pedicae, compedes, Hispanis Grillos.+
GRANGNALOTA Vitis species, de qua Petrus de Crescentiis lib. 4. c. 4.#
GRINIOSUS Fridericus II. Imp. lib. 2. de Arte venandi c. 30.+
GRIPHUS [Grippis]. Isidorus lib. 20. Orig. c. 11.+
GRIPPA Genus navis. Bernhardus de Breidenbach in Itiner. T. S. Et vidimus fustes et grippas cum armatis navibus intrare in portum.#
GRIPPERIA seu Gall. Gripperie, Species navis, in Itinerario MS. Guillelmi de Lanoy D. de Villerval.#
GRIPUS [Grippus]. Glossae Isid. Grippus, superbus, pilosus.+
GRISENGUS Vide Griseus.#
GRISETUS Vide Griseum.#
GRISEUM [Grisium], Pellis animalis cujusdam, quod vulgo Vair Galli appellant, de quo quaedam attigimus in Dissert. 1. ad Joinvillam, semper in pretio habita.+
page 738, image: s0738
GRITHBRECH Pax Domini Regis fracta, Willelmo Thorn pag. 2031.+
GROBA Fovea, cloaca, ex Germ. Grube. Occurrit apud Henr. Aquilonipolensem in Lubeccal. 2. cap. 1. non semel.#
GROGNIUM Tabular. Episcopat. Ambian. an. 1231. fol. 95.+
GROINUM Charta Raynaldi Episc. Noviom. an. 1177.+
page 739, image: s0739
GROMATI Epitaphium Romoaldi Principis Beneventani, apud Camillum Peregrinum: Gromati pollens, mundana lege togatus, Divina instructus, nec minus ille fuit.+
GROMULUS Ager, in Gloss. Regio MS. Cod. 1197. vox orta, ut videtur, ex Groma, quae Agrimensoribus nota, vel ex Grumus, i. Clivulus.#
GRONNA [Grunna], Colgano et Bolando, est palus, seu locus bituminosus et uliginosus, unde cespes eruitur, qui siccatus foco struendo, non secus ac carbones, adhibetur. Cogitosus de S. Brigida virg. Scota, n. 33.+
GRONNIUS Asserus de AElfredi rebus gestis an. 887.+
GROPOSA Vitis species, de qua Petrus de Crescentiis lib. 4. cap. 4.#
GROS Orbis, circulus. Papias.#
GROPPA Clunes, vox Italica, nostris Grouppe. Auctor Mamotrecti ad cap. 24. Numer.+
GROPPOLOSUS Nodosus, vox Italica, Gropposo, Groppoloso, Lapis groppolosus, in Miraculis B. Simonis Tudertinin. 36. Vide Ferrarium in Groppo.#
GROSA Rasoria, Papiae. Ita MS. Codd. At Editio Veneta habet Rasoria argentarii.#
GROSELLA Glossae MSS. Calta, grossella.#
GROSSA Dragma, Anglis a Groate, nostris un Gros. Henricus Knyghton an. 1378. Concessa est Regi una grossa, quae continet 4. denarios de quolibet viro et muliere. Vox nota.#
GROSSILIA Jus Vicentin. lib. 4. COloni tenentur dare fictus de grossilibus, sive de maxoriminibus, in festo sancti Felicis, etc.+
GROSSUS Crassus, magnus. Glossae Gr. Lat. [gap: Greek word(s)] , bassus, grossus, crassus. Amalarius in Prologo ad lib. de Eccles. Offic.+
page 740, image: s0740
GRUA Grus, Italis Gru, Grua, Gallis Gruë. Lex Salica tit. 7. §. 6.+
page 741, image: s0741
GRUARIUS Primus cognitor, seu Judex causarum ad silvas et venationem attinentium, et delictorum, quae in iis committuntur; cujus appellatio ad Majorem forestarium devolvitur: Gruier, Gallis, apud quos idem, secundum locorum discrimina, qui Verdier, Forestier, Chastellain, Concierge, Maistre Sergent, etc.+
page 742, image: s0742
GRUELLUM Polenta, Gall. Gru, Gruan. Guill. Britto in Vocab. MS. Plus dicitur cibus ex aqua et farina confectus, sicut gruellum. Monasticon Anglican. p. 149.+
GRUFUS Setosus, pilosus, hirsutus. Ugutio. V. Gruosus.#
GRUGNUM Rostrum, Grugno Italis, Gallis Groïn, proprie porcorum et aprorum, quo grunniunt, Hinc versus: Hinnit equus, grunnit porcus, pipat quoque nisus.+
GRUMA Glossar. Graec. Lat. [gap: Greek word(s)] , Gruma, papilla.+
GRUNNA Vide Gronna.#
GRUNNIRE Murmurare more suum, indignari, Gallis Gronder, Grongner. Usus antiqui Cluniacenses cap. 106.+
GRUOSUS Setosus, pilosus, hirsutus. Ugutio. Papias habet grusus. Vide Grufus.#
GRUPTA Crypta, antrum; German. Grubbe, Gruple; Ital. Grotta. Charta an. 887. apud Ughellum to. 2. pag. 747.+
GRUPUS Nodus, ex Ital. Groppo, Gruppo. Charta signata cum grupo, apud Ughellum to. 4. Ital. sacrae p. 1300.#
GRUTA Gallina silvestris. Silvester Girald. in Topogr. Hibern. Dist. 1. cap. 10.+
GRUTARIA Bellaria. Ita vetus Interpres Palladii [gap: Greek word(s)] vertit c. 9. Alius vero grutaria vendens.#
GRUTPOPTE Theloneum Mon. S. Bertini: Carteia Grutpopte, 2. den.#
GRUTUM Leguminis species, alias Granamelum: Anglis Grout. Liber Rames. sect. 144.+
page 743, image: s0743
GRYPTA Vide Crypta.#
GRYPUS Superbus, cervicosus, parvus. Papias.#
GUACCIA Species tributi, in Hist. Episcopor. Lodovensium p. 106. Ab omni exactione toltae, quaestae, tailliae, guacciae, et financiae.#
GUADARFIDA Vide Cadarfreda.#
GUADELLUM Jus Vicentin. lib. 4. Nullus qualeas et aves ejusmodicum guadello, vel cogolo, vel rete capiat, etc.#
GUADIA Guadiare, etc. Vide Vadium.#
GUADUM Vadum, Ital. Guado. Otto Morena in Hist. Retum Laudensium p. 67.+
GUAISDIUM Glastum Plinio, quo infectores lanarum utuntur: nostris Guesde, Picardis Waide. Matth.+
GUALDANA Acies, equitatus, manipulus militaris, ex Ital.+
GUALDUS Nemus, silva, ex Saxonico et Germanico [gap: special sign] al [gap: special sign] . Charta Carlomanni Regis Italiae et Bavariae pro Monasterio S. Christinae in Italico Regno: Donamus - partem terrae de gualdo nostro, quod Sisenate dicitur.+
page 745, image: s0745
GUANASCHIA Vide Garnaschia.#
GUANCIALE Pulvinus, in Addit. ad Vitam S. Antonini n. 73. ab Hetrusco guancia, gena.#
GUANTUS Vide Gantus.#
GUARADANAU Libertates villae Bergeraci in Vasconia, MSS. Sine culpa autem dicitur dictus Dominus fore, cum equitat equum vel equam, mulum vel mulam, asinum vel asinam currentem, clamans, Guaradanau, etc.+
GUARANI [Guaranci], et [Guarangi], iidem qui Varingi, et [gap: Greek word(s)] Graecis dicuntur, apud Leonem Ostiensem lib. 2. cap. 58. et Anonymum Barensem in Chr. sub an. 1046. 1047. et 1066.+
GUARANIO Vide Garanjo.#
GUARERAFFAU vox Cambro-Britannica in Legibus Hoëli Boni Regis Walliae c. 19. Rhaff, Boxhornio in Lexico Cambrico, est funis, restis.#
GUARGATURA pro Carcatura, ex Gallico Charge, onus.+
GUARINGAGA Charta Henrici Imp. an. 1049. pro Ecclesia Pisana, apud Ughell. to. 3. p. 421.+
GUARNACIA Vide Garnacia Garnachia.#
GUARNELLUM Genus vestis, viris et mulieribus communis.+
GUARNIMENTUM Vide Garniamentum.#
GUARPIRE Vide Warpire.#
GUASCAPUS Vestis species. Urban. IV. PP. in Regula Militum Ord. S. Mariae, Bononiae, quos Fratres Gaudentes vulgus appellavit, apud Cherubinum Ghirardaccum in Hist. Bonon. in Indice to. 1.+
page 746, image: s0746
GUASCHIA Charta an. 1228. apud Petrum Mariam Campum in Regesto 3. part. Hist. Eccl. Placentinae pag. 266. Item in guaschiis de Caverzago 12. den.#
GUASNACIA Vide Garnacia Garnachia.#
GUASTELLUS Vide Wastellus.#
GUASTUM vox veterum Gallorum, de cujus significatu vide Plin. lib. 22. cap. 1. et Salmasium ad eundem p. 254.+
GUAZO Vide Waso.#
GUAYTA [Guaytare]. Vide Gueta.#
GUCCIA Charta MS. an. 1235.+
GUCLA Wil. Brito in Vocabulario MS. Polymitus, plurium guclarum vel colorum, a polis, quod est pluritas, et mitos, quod est gucla, etc.+
GUELCUS Jo. de Janua: Petus, i. guelcus, strabo aliquantulum, scilicet cujus oculi quadam velocitate cito volvuntur huc illuc: et baec peta, i. guelca, et aliquantulum straba.#
GUELFI Vide Gibellini Gibellinae.#
GUERIGNAGIUM ex Gallico Vernage: Vergner enim nostris est fossati seu fluvii ripas virgis seu palis continere.+
GUERPIRE [Gurpire, Werpire], etc. Possessionem rei alicujus dimittere, ex Saxon. [gap: special sign] u [gap: special sign] pan, vel [gap: special sign] eo [gap: special sign] pan, deserere, jacere: Guerpir, et Deguerpir, nostris et in Consuetudinibus municipalibus, passim.+
GURPINA Tabular. Nantoliense in Pictonibus an. 1392.+
page 747, image: s0747
GUERRA [Werra], Bellum, publicum vel privatum, Gallis Guerre, Anglis Warre, et Werre.+
page 748, image: s0748
GUESDIUM Vide Guaisdium.#
GUESPA Vespa, nostris, Mousche guespe. Constantinus African. lib. 8. Pantechn. c. 22.+
GUETA Guetta. Vide Wactae.#
GUFA Vide Bigerrica Bigera.#
GUGALIA pro Cochlea, perperam scribi in Gloss.
page 749, image: s0749
AElfrici, monet Somnerus, Chelio, Testudo, vel marina gugalia. [gap: special sign] ae [gap: special sign] nael.#GUIARE Vide Gaida.#
GUIDA [Guidare, Guiare, Guidaticum, Guidagum, Guionagium], etc. voces ejusdem originis.+
page 751, image: s0751
GUDERBORA Libera. Leges Luithprandi Regis tit. 80.+
page 752, image: s0752
GUIDICTORIA i. per quadrum. Ita Ugutio.#
GUIDRIGILD Vide Weregild.#
GUIFA Guiffa. Vide Wifa.#
GUIHALA Vide Ghildhalla Gildum.#
GUILDA vox Anglica vetus. Ordericus Vitalis lib. 4. p. 506.+
GUILHAULA Vide Ghildhala Ghildhalla.#
GUILLATOR Baratator, apud Albericum in Chron. MS. an. 1239.+
GUILLO Vide Gelo Gillo.#
GUIMPA Peplum, velum muliebre, quo etiamnum utuntur Monachae, quod Guimpe vocant.+
WIMPLA [Guimpla], ex Gallico Guimple, Gimple, vel Wuimple.+
GUIONAGIUM Vide Guidaticum Guida.#
GUIRENS Vide Warandus Warantus.#
page 753, image: s0753
GUIRIBECCUS Ordericus Vitalis lib. 13. pag. 905.+
GUIRPIRE Vide Guerpire.#
QUISATUM Testamentum Alfonsi II. Rog. Portugalliae an. 1208.+
GUISCARDUS Eo cognomine vocatum Robertum Normannum Apuliae Principem, ob vafritiem, annotant Willelmus Gemetic. lib. 7. c. 3.+
GULA Gallice Gueule, vocabulum, quo frequenter utuntur feciales nostri ad designandum in armis seu insignibus rubeum colorem.+
page 754, image: s0754
GULBIUM Instrumentum ad hortum excolendum, apud Adalardum in Statutis antiquis Monasterii Corbeiensis cap. 1. Scalprum, gulbium, et falcilia, etc.#
GULDA Vide Gilda Gildum.#
GULERUM Vide Gula.#
GULFUS [Gulphus], Sinus maris, ex Gr. [gap: Greek word(s)] , seu ut recentiores efferunt, [gap: Greek word(s)] , ut colligimus ex Glossis Graeco-Barbaris, in quibus praeterea [gap: Greek word(s)] , pro [gap: Greek word(s)] habetur, de qua voce Leunclav. in Pand. Turc. n. 180.+
page 755, image: s0755
GULONES Gulosi, [gap: Greek word(s)] , apud Apulcium in Apol.#
GULTA Tributum. Charta Caroli IV. Imp. an. 1350. apud Pontanum lib. 7. Rerum Danicar. pag. 478.+
GUMBA Cuneus, Papiae. Vide Cumba.#
GUMBARIA Gumpae Synonymon.#
GUMPHUS [Gunfus, Gomphus], Conglutinatio, concatenatio, Papiae: Junctura vel vinculum aliquorum corporum, Ugutioni, et Willelmo Britoni in Vocabulario.+
GUNA Gunia. Vide Guva.#
GUNDEBODINGI appellati Burgundi, et generaliter, qui Lege Gundeboda vivebant, ea nempe, quam Gundebadus Rex Burgundiae condidit, in Capitul.+
GUNNA [Guna, Gonna], Vestis pellicea, nostris Gonne, Anglis Govvne.+
page 756, image: s0756
GUNNA Machinae bellicae, seu missilis species: vox contracta ex Mango, vel Mangona, uti opinatur Somnerus.+
page 757, image: s0757
GUNTFANO Vexillum, flammulum. Vox formata ex Fano, de qua supra. Hariulfus lib. 3. Chron. Centul. c. 3.+
page 758, image: s0758
GURBILIO Charta Gastonis Vicecom.+
GURDUS Gloss. MS. Reg. Obtusa, surda, gurda.+
page 759, image: s0759
GUREIG Ephebiae, vox Wallica, in Legibus Hoëli Boni Regis Walliae c. 13. Boxhornio in Lexico Cambrico, Gvvyryf, est virgo.#
GURGUNEO Glutto. Papias.#
GURGES Papiae et Will.+
GURGO Poëta laudatus ab Aldhelmo Abbate Malmesburiensi in Epist. ad Eahfridum:+
GURGUR Celer. Papias MS. Editus habet Gurgus.#
GURGUSTIUM Papias: Gurgustium, casa brevis, ubi pisces nutriuntur.+
page 760, image: s0760
GURPIRE Vide Guerpire.#
GURUM vel [Girum], Pulvis molendini, apud Matthaeum Silvaticum.#
GUSSA [Goza, Guzia], Machinae bellicae species. Usatici Barcinonenses MSS. cap. 83.+
GUST Bracton. lib. 3. tract. 2. c. 10. §. 2.+
GUSTALDUS Vide Gestaldius.#
GUSTATOR digitus, qui Graecis [gap: Greek word(s)] . S. Hieronymus in cap. 40. Esaiae: Parvo digito, quem vulgo Gustatorem vocant.#
GUSTRUM Vasis species. Zyxillanes Episc.+
GUSTUM Cupediae. Utitur Apitius lib. 4. de Reculin. cap. 5.+
GUTTA [Guta], idem videtur quod Gota, de qua voce supra, et [Gutera], canalis, rivus.+
page 761, image: s0761
GUTTORIUM [Guttatorium, Guttera], Rivulus, canalis, stillicidium.+
page 762, image: s0762
GUTTATUS Guttis diversi coloris inspersus.+
GUTTERIA Vitium, seu morbus gutturis ex maleolentium aquarum potu contractus, [gap: Greek word(s)] Graecis, Goitrie Gallis.+
GUTI [Gothi], et [Gotti], vel [Goti], quibusdam Jutae et Jutones, Romanis Getae, Anglo-Saxonibus [gap: special sign] ea [gap: special sign] a [gap: special sign] , a prisco Gothico Jaet, quod gigantem significat.+
page 763, image: s0763
GUVA seu [Guna], ut praefert Codex MS. et Editio Veneta, Papiae est Vas vitreum, quod a Latinis a similitudine cucurbitae Ventosae vocatur, quae animata spiritu per igniculum in superficiem trahit sanguinem.+
GUVASTRAUD a fuyn, vox Wallica, quae occurrit in Legibus Hoëli Boni Regis Walliae cap. 5.+
GUVERNERIUS Rector, gubernator, Gallis Gouverneur. Metellus in Quirinalibus pagin. 136.+
GUVIA Isid. l. 19. c. 19. de Instrumentis lignariis: Cauterium, Gallis Guvia.+
GUVIO Gobio, piscis, qui nostris Goujon, apud Silvestrum Giraldum in Topogr. Hibern. dist. 1. cap. 7.#
GUVUS et [Guvetta], Bubo, Italis Guvo, Guffo.+
GWALSTOWNA Locus patibuli, patibulum, furcae.+
GUYSA Forma, modus, ex Gallico Guyse. Knyghton an. 1388.+
GUZIA Vide Goza Gussa.#
GYMNASIUM Thermae. Aelfricus in Gloss. Saxon. Termas, vel gimnasium, bae [gap: special sign] e [gap: special sign] e, i. locus lavacri.+
page 764, image: s0764
GYMNOLOGIZARE Exercere, in Gloss. MSS. S. Germani Parisiensis.#
GYNAECEUM [Genecium, Genicium], [gap: Greek word(s)] , Graecis et Latinis Scriptoribus, dicitur locus interior in aedibus, in quo solae mulieres versantur, apud Plautum in Mostellar.+
page 767, image: s0767
GYPSA pro Dipsas, Serpens. Althelmus de Laude Virginum cap. 26.+
GYPSEAE fenestrae. Matth. Silvaticus c. 479.+
GYRARE contentionem, in Lege Alaman. tit. 84. est agrum, de quo est contentio, seu controversia, inspicere et circumire. Vide Monstrata, Ostensio, Visus.#
GYRO [Giro], Lacinia, id est, pars vestis ac togae, qua laxior fit, et in superiori parte contracta, in largiorem formam in imo se explicat, nostris Giron, Italis Gerone vel Gherone: Germanis, Gheere, et Gheerene: Anglis a garde.+
page 768, image: s0768
GYROFALCONES vel [Gyrofalci], ita vocantur majores, fortiores, audaciores et velociores omnibus aliis falconibus, inquit Fridericus II. lib. 2. de Arte venandi cap. 4.+
GYROVAGARI Circumcirca vngari, Joanni de Janua.+
GYROVAGI proprie appellati Monachi, qui Monasteriis suis relictis per diversas cellas, nescio qua pietatis vana specie, vagabantur, de quibus ita Regula S. Benedicti cap. 1.+
page 769/770, image: s0769
GYRRUS Charta Dalmatica ann. 1064. apud Joann. Lucium lib. 2. de Regno Dalmat. pag. 101.+
GYSARUM Vide Gisarma.#
page 769/770, image: s0770
H.
HLITTERA numeralis, quae 200. denotat.+
HAALADAL Caro conjuncta venis, per quam fit motus membrorum. Ita Constantinus African. lib. de Anima et spiritu. Vox Arabica.#
HABE pro ave, vel have: nam et ita scribebant.+
HABENAE Papiae, Funes navium.#
HABERE Velle, vel debere. Lib. 1. Capitular. c. 61.+
HABILIS Agilis, industrius, Habile et diligent. Odofredus ad l. Quod venditor 37. D. de Dolo malo: Bonus est servus et habilis.#
page 771, image: s0771
HABITATORES haereditarii. Vide Mansionarii.#
HABITUS venerabilis, Imperatorius, apud Victorem in Epit. in Constante.#
HABUISIA Vide Placa.#
HABULUM Portus, Gallis Hable, et Havre.+
HABUS [gap: Greek word(s)] , in Gloss Gr. Lat. MS. et edito, forte apex: nam id [gap: Greek word(s)] sonat.#
HC pro K. non semel occurtit, praesertim in Chartis Longobardicis.+
HACHIA Vide Harmiscara.#
HADERUNGA vox Saxonica, Personarum acceptio, ab ha [gap: special sign] , persona, et a [gap: special sign] un [gap: special sign] . honoratio, admiratio.+
HAEREDIPETA Haeres proximior. Leges Henrici I. Regis Angl. c. 70.+
HAEREDITABILIS Qui rem avitam et haereditariam possidet.+
HAEREDITAGIUM Pars, quae haeredi obvenit.+
HAEREDITANTES homines. Tabularium Eleemosynae S.+
HAEREDITARE Possessionem dare rei alicujus: Adheriter.+
HAEREDITARII Haeredes, Heritiers. Ditmarus lib. 6. p. 77.+
HAEREDITORIA charta, Epistola, qua scilicet quis filiam suam naturalem, quam ex ancilla suscepit, ingenuamque ac Denarialem ante Regem factam, ad haereditatem suam vocat.+
HAEREDES nude, interdum feudi paterni appellatione addita, dicebantur apud nos, Nobilium filii ac haeredes, qui parentum haereditatem, quoad feuda, adire non poterant, donec 21. annorum attigissent aetatem; cum interim eorum tutores, ac Custodes, praediis
page 772, image: s0772
pupillorum feudalibus fruerentur, et eo nominem ilitaribus obsequiis ac servitiis obnoxii hominia dominis praestarent.+
page 774, image: s0774
HAERESEUS [Haeresista], Haereticus. Carolus M. de Cultu Imag. in Praefat.+
HAERESIS [gap: Greek word(s)] , Functio quaevis. Haeresis navalis, in l. 9. et 10.+
HAERETICI ut est apud Papiam, dicuntur, qui de Domino vel creatura, sive de Christo vel Ecciesia prave sentiunt, ac dchinc conceptam novi erroris perfidiam pertinaci pravitate defendunt.+
page 775, image: s0775
HAESIMENTA Latrinae, Gall. aisements. Andr. Monach. lib. 1. de Vita Ottonis Episcopi Bambergensis c. 44.+
HAESITANTES Eutychiani Haeretici. Vide Leontium de Sectis Act. 6. et 7.#
HAFNECOURTS Curia portus, seu Cour d' Amiraute, ex Hafne, portus Danis, et Courts, Curia.+
page 776, image: s0776
HAFTUNNA Traditiones Fuldenses lib. 1. cap. 12.+
HAGA Seps, sepes, sepimentum ex virgultis confectum, Germanis Hage, Hagen, et Haeghe, Anglis a Hedge, nostris: denique Anglo-Saxonibus, hae [gap: special sign] , Haie.+
page 778, image: s0778
HAGABULUM Vide Gablum.#
HAIA [Haibote]. Vide Haga.#
HAIMHALDARE Rem suam, vel animal aberrans rei vindicatione repetere, et suum vel quasi domesticum reposcere, seu potius ad domum reducere: est enim Scotis et Germanis Haime, domus, vel domicilium.+
HAIMESUGKIN Vide Hamsoca.#
HAIRA Vett. Schedae Thuanae: Sagia fusca 2. caligas albas 4. sagia de hair a 1. calcias filtrinas paria 1. etc. Vide Bigerra Bigera.#
HAIRBANNUM Vide Herebannum.#
HAISTALDI Rustici, Coloni, Hospites, Mansionarii, etc. qui in praediis dominorum mansiones habent, et glebae addicti.+
HAISTERAHANDI Lex Aleman. tit. 10.+
HAKEDUS Lucius, piscis, ex Sax haeceo [gap: special sign] , haco [gap: special sign] , lucius, vel mugil.+
HAKET Lucius piscis, Gall. brochet, in Vita S. Osvvaldi Archiep. Eborac.#
HALA Hircosus, olens. Papias.#
HALBANUM Tributi species: vox formata ex herebannum, idemque quod arbannum, et biennium, Submonitio ad operas, vel ejus redemptio pecuniaria.+
page 779, image: s0779
HALBERGETUS pannus. Vide Haubergetus Halsberga.#
HALBFRISCH Semifriscinga: vox Germanica, ex German.+
page 780, image: s0780
HALESONE Consuetudines Arkenses an. 1231. in Tabul. S. Bertini: Si convictus fuerit de halesone infra villam data vel accepia, tres libras emendabit.#
HALFEHANG Charta Canuti Regis de Forestis c. 14. Et pro culpa solvat Regi 10. solidos, quos Dani vocant Halfehang, alias Halsehang.#
HALGARDUM [Algardum]. Charta Joann. Regis Angl. to. 2. Monastici Angl. p. 71.+
HALFKINEG et [Healfkoning], Semirex, ex Saxon. hal [gap: special sign] , dimidius, et kin [gap: special sign] , rex. Liber Rames. sect. 4.+
HALIETUS Tabularium Abbatiae Villaelupensis pag. 125. Et quitare fecit duos halietos, quos ipsi de Chepdone debebant.#
HALIMOTUM Curia Dominica Baronis seu alterius domini, in villis suis et dominiis, in qua lites vassallorum agitantur: seu Curia tribuum, vvardarum, et societatum in burgis et urbibus.+
HALITOR Fortis, vel olerum cultor. Papias.#
HALLA Domus, domicilium, aula, palatium: sed proprie locus contectus hallis, id est, ramalibus siccis, unde etymon.+
page 781, image: s0781
HALLEBIC Pensitatio pro piscibus, qui Parisios importabantur, sublata a Carolo Pulcro Statuto mensis Mart. an. 1325.+
HALLENSES Monetae Hallae cufae. Kilianus: Haller, obolus vulgo Hallensis.+
HALLUS Ramus siccus, in Gloss. vet. apud Lindenbrog. Anglo-Saxones healme, ramum, et frondes appellant. Lex Salica tit. 43. §. 3.+
HALSBERGA Lorica maculis contexta: Cotte de mailles, Germanis Hals-bergh, id est, munimen colli, ex hals, collum, et berghen, tueri, custodire: ut beinbergha, crurum munimen, de qua voce, suo loco.+
page 782, image: s0782
HALSFANG [Hea fang, Helfeng. Halfang, Hanlffange], Collistrigium, vulgo Pilorium, a Saxon. Hal [gap: special sign] , id est, collum, et [gap: special sign] an [gap: special sign] en, comprehendere.+
HAM et [Hamme], voces Saxonicae et Theutonicae: Domus, domicilium, habitatio.+
page 783, image: s0783
HAMA Hamula. Vide Ama.#
HAMARIUM Modus agri, vel mansionale, ab ham Germ. mansio.+
HAMALLUS Lex Salica tit. 49.+
HAMATORES Piscatores, in Gloss. Isidori, qui hamis piscantur.#
HAMELETEM Vide Ham.#
HAMFARE ut et [Hamsocna], Insultus, factus in domo, apud Bromptonum p. 957.+
HAMIS Hamitis, Joanni de Janua, est fustis aucupabilis, scilicet virgula, que sustinet rete, quo capiuntur ferae: vel quod levatrete, in quo capiuntur aves, et dicitur ab hamus.#
HAMMA [Hamme], Portio et modus agri. Monasticum Anglic. tom. 2. p. 210.+
page 784, image: s0784
HAMSOCA [Hamsocna, Hamsoken], Domus seu habitationis immunitas, a Saxon.+
HAMULA Fibula libri. Vide in Ligator Ligatores.#
HAMUS Mensura liquidorum. Ephemerides Monasterii S. Galli p. 160. Quindecim hami cervisiae. Vide Ama.#
HANAPUS [Hanappus, Hanaphus], Vas, patena, crater, ex Saxonico hnaep, hnaeppa, calix, patera.+
page 785, image: s0785
HANCA Vide Anca.#
page 786, image: s0786
HANDHABENDA Latro manifestus, in flagranti crimine deprehensus, Bractono, Handhabend, ex Saxon.+
HANDGRITH Pax manu data, ex Saxon.+
HANGWITH vel [Hengvvitha]. Mulcta pro latrone praeter juris exigentiam suspenso vel elapso: a Saxonico, han [gap: special sign] ian, suspendere, et vvithe, mulcta.+
HANIG Praestationis vel operae species, apud Anglos.+
HANNIPA Vide Hanapus.#
HANOK Statutum Henrici V. Regis Angliae tempore guerrae, apud Nicolaum Uptonum lib. 4.+
HANONES Piscium species, vulgo Hanons. Vide Platesia.#
HANSA Pensitatio pro mercibus exsolvi solita.+
page 787, image: s0787
HANSATUS In hansam, id est, societatem, admissus: ex German, Hansen, in numerum sociorum recipere.+
HANSE Charta Caroli IV. Imp. an. 1356.+
HANSGRAVIUS Comes vel praefectus societatis, vel confraternitatis: ex Germ. Hanse, societas, et Grave, Comes, praefectus. Fridericus II. Imp. in Privilegiis Ratisbonensibus an. 1230.+
HANSESISII Vide Assasini.#
HANTELOD Decretum Tassilonis Ducis Bajwar. part. 2. §. 15.+
page 788, image: s0788
HANTRADA Capitulare 3. an. 813. cap. 10.+
HAPICH-HUNT Vide Canis acceptoricius.#
HAPIOLA Cognomentum, quod datum legitur Balduino Comiti Flandriae, Roberti II. Comitis filio, in Chronico Andrensi p. 409.+
HAPSUM Velus lanae, in Gloss. Isid. Caper de Verbis dubiis: Hapsum, vellera lanae, non hapsus. Utitur Celsus lib. 4. c. 6. lib. 7. cap. 26.+
HARACIUM Grex equorum, nostris vulgo Haras: ab Hara forte, stabulo, vel grege porcorum.+
page 789, image: s0789
HARAIDUM Vide Harireda.#
HARANSCARE Vide in Harmiscara.#
HARAUM Vide Arabum.#
HARDACIUM Notitia an. 1145.+
HARDES Tortiles ex virgultis laquei, nostris Hards, et Harcelles.+
HARDWICES Domesdei apud Spelman. In Wales sunt tres hardvvices: Lamecare, Potischmet, et dimid. ex his sunt 8. carucatus, et 2. villani.+
page 790, image: s0790
HARENAM vel [Herrenam], unam e 12. auguriis, de quibus in verbo Venta: quando homo vel avis a dextro latere tui vadit in sinistrum, transiens post tergum tui, et eam vides alicubi repausare: tunc est ibi malum signum super negotio.+
HARIGOLA Vestis species. Statuta Waltheri Episcopi Dunelmensis an. 1255.+
HARINAEIDA Vide Harireda.#
HARIOTUM Vide Heriotum.#
HARIREDA [Hariraida]. Lex Ripuar. tit. 64.+
HARITRABID Vide Aratraib.#
HARMANNUS Vide Arimannus.#
HARISLIZ Vide Herisliz.#
HARMISCARA [Armiscara], Gravior mulcta, quae a Principe viris praesertim militaribus, atque adeo magnatibus irrogari solebat.+
page 793, image: s0793
HARNASCHA Armatura, lorica, thorax; sed proprie apparatus omnis bellicus: Germ. Harnas, Harnasch. Anglis Harnisch, Gallis Harnois, Italis Harnese. Radevicus lib. 3. c. 26.+
page 794, image: s0794
HARO [Harou], seu Clamor de Haro, qui in Normannia potissimum obtinet, et inclamari solet, dum crimen aliquod capitale perpetratur: verbi gratiâ, furtum, incendium, homicidium, etc.+
page 795, image: s0795
HAROPEN Consuetudines Arkarum an. 1231. in Tabulario S. Bertini: Similiter haropen et scissio vestimentorum cum eorum restitutione, emendabitur.#
HARPA [Arpa], Instrumentum musicum, cujus figura et forma Delta Graecum efficit, sequioribus saeculis notum, Germ.+
page 796, image: s0796
HARPA Falx, ex Gr. [gap: Greek word(s)] . Andr. Monach. lib. 2. Vitae S. Ottonis Bamberg. cap. 30. Armati securibus et harpis.#
HARPAGARE [gap: Greek word(s)] , Rapere, diripere: vox Plauto familiaris. Victor Uticensis l. 3. de Persecut. Vandalica p. 50.+
HARPIGERI Albertinus Mussatus lib. 1. de Gestis Italicor. post Henricum VII. rubr. 1.+
HARPONES Spicula ferrea longa 6. pedib.+
HARROIDA Vide Harireda.#
HART Henricus Rosla in Herlingsberga.+
HARTPENNY Denarius S. Petri, seu Romescot, in Legibus Eduardi Regis c. 4.+
HASCARIA Vide Harmiscara.#
HASLA Lex Ripuarior. tit. 67. §. 5.+
HASPA Cowello est id, quod ostium posti annectit, Anglis haspe, fibula. Bracton. lib. 2. c. 18. §. 1.+
page 797, image: s0797
HASPACIUM Praestationis species. In Charta an. 1283.+
HASPALICI Miracula S. Eusebiae Abbatissae Hamaticens. n. 7.+
HASSOCUS Monasticum Angl. tom. 1. p. 850. 852.+
HASTAE Francorum potissimum fuere arma, quos probissimos bellatores, et mirabiles de lanceis percussores fuisse ait Fulcherius Carnot. lib. 2. c. 41.+
HASTARIUM argentum, apud S. Augustinum.
page 798, image: s0798
Ep. 124.+HASTATOR Officium in coquina regia, in Ordinat.+
HASTEDUM [Astedum]. Tabularium S. Petri Cellensis Dioecesis Trecensis, an. 1089.+
HASTILE Pars candelabri a stipite directe procedens, Jo. de Janua.+
HASTILUDIUM quod vulgo Torneamentum vocant.+
HASTINA Gloss. Hasta, [gap: Greek word(s)] . Hastina, [gap: Greek word(s)] . Leg. forte hastula, vel hastile.#
HASTINGI Normanni, Dani, ab Hastingo eorum duce primario, de quo Scriptores passim; et quem natione Gallum, ac in pago Tricassino ex infimo rusticorum genere ortum asserit Glaber Rodulfus lib. 1. cap. 5.+
HASTULA Modus agri, pertica. Gregorius M. lib. 8. Epist. 61. Hastulas vinearum numero quatuor. Vide Lancea sartatoria.#
page 799, image: s0799
HAVADIUM [Havagium]. Charta Gaufredi Comitis Mauritaniae in Biblioth. Clun. p. 543.+
HAUBERGETTA [Haubergettum], Panni genus apud Anglos, Haberjects, apud Steph.+
HAVE pro Ave, Salutationis formula, crebra in Constitutionibus Imperatorum, de qua videndus Brissonius in Formul. lib. 3. p. 351. Vide Habe.#
HAVER idem quod Averium Averum, de qua voce supra, in Foris Oscae an. 1247. f. 4. Vide in Pignale.#
HAULA Navium statio, portus, hodie Havre, olim Hable, vel Havle, ex quo habulum, de quo supra.+
HAVO Odo de Diogilo lib. 4. de Ludovici VII.+
HAURITORIUM Locus, de quo hauritur, vel ubi hauritur, vel instrumentum hauriendi.+
HEADBOROW Capitalis plegius, primarius: ex Saxonico hea [gap: special sign] o [gap: special sign] , caput, et bo [gap: special sign] h, vas, fidejussor:
page 800, image: s0800
in decuria enim seu decemvirali collegio decimus ipse novenis praefuit: qui quod minus essent capitales, Handborovves, quasi plegii manuenses, seu manuales, hoc est, inferiores appellantur.+HEASTINGENSES Vide Hastingi.#
HEALGEMOT Vide Halimot Halimotum.#
HEBDOMADA Septem dies totius septimanae: vox nota.+
page 801, image: s0801
HEBDOMADARIUS Frater, vel Monachus, qui suas vices in ministeriis monasticis per hebdomadam exequitur.+
page 802, image: s0802
HEBIDUS pro hebes. Vita S. Guthlaci cap. 21. O mi Becceline, et quid hebido sub pectore antiquum hostem occultat?#
HECATONPENTA Anastasius Bibl. in S. Hilario PP. Vbi sunt columnae mirae altitudinis, quae dicuntur Hecatonpenta: altae scilicet 105. pedibus.#
HEDA [Hitha], Portus. Domesdei, in Descriptione terrarum Regis, Tarenfordiae, in Comitatu Cantii: Ibi sunt duo hede, id est, portus.+
page 803, image: s0803
HEDERAM in Pascha, in Choro administrare. Vide Hemeraeum in Augusta Viromand. in Regesto pag. 42. in Charta an. 1130.#
HEDINUS apud Hispanos, dicitur Justitiarius Judaeorum, qui exercet compulsiones, et mandat sententias executioni, et cognoscit de minoribus causis, etc.+
HEDRA Sedes, lectica, ex Gr.+
HEDROTII Vide Heydeoti.#
HEGELWITE Charta Henrici I. Regis Angl.+
HEGIN Vide Haga.#
HEGIRA Muhametanorum aera, quae a Muhamedis pseudoprophetae fuga initium habet.+
HEGUMENI [gap: Greek word(s)] . Ita Graeci Abbates passim vocant, qui Primates Monasterit Juliano Antecessori cap. 19.+
HEIA [Heiare]. Vide Haga, Hercia.#
HEYDEOTI Factio quaedam in urbe Leodiensi,
page 804, image: s0804
de qua Magnum Chronicum Belgicum an. 1403.+HEILOTA Vide Haga.#
HEIMERE Chronicon Montis-Sereni ann. 1218.+
HEIMSUCHUNG Jura Ecclesiae Bambergensis pro advocatia, in Metropoli Salisburgensi to. 3. p. 50.+
HEIMZUHT Expeditio hostilis, Germanis Heimzucb, ut vult Lindenbrogius.+
HEINFARE [Heinfara], et [Hainfar], Discessio, fuga lapsus servi, ex Angl.+
HEYRONES Ardeae, erodii, Herons nostris, accipitrum nobilium species primaria.+
HELCINIENTES Charta Theodorici Comitis Flandr. an. 1151.+
HELFENG Vide Healsfeng.#
HELIOGABALUS ita Sol dictus apud Gabalitanos.+
HELMUS Cassis, galeae conus, Heaume Gallis, >Helmo Italis, Helm Cambro-Britannis.+
page 805, image: s0805
HELP Piscis majoris species.+
HELSWINDE Vide Hermannum Contractum pag. 562. Edit. Canisii.#
HELVITICE Liber 3. Miraculor. S. Dionysii c. 14.+
HEMERO [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Graec. ubi Goldastus ad S. Valerianum emendat [Hamero]: hunc vide pag. 63.#
HEMINA in Regula S. Benedicti cap. 40.+
page 806, image: s0806
HEMISSECLA Dimidium sicli, Germanis secel, sive sicel, quod est quarta pars unciae apud Graecos et Latinos.+
HEMMETHE Modius, mensurae frumentariae species, apud Holsatenses.+
HENEDPENY Monasticum Anglic. to. 2. p. 827.+
HENGISTNOTUS Charta Ludovici Regis an. 892.+
HENGISTE Charta Arnulsi Imp. an. 898.+
HENGHWITA Vide Hangvvita.#
HENCHEN Carcer, custodia, ergastulum: ex Saxon.+
HENKINI dicti per contumeliam Rheni accolae, die Henchen, vel Hencken, carnifices, furciferi.+
HENOTICUM ex Gr. [gap: Greek word(s)] , Edictum de unitate Ecclesiae, quomodo appellatum illud, quod Zeno Imper.+
HENRICIANA haeresis, dicitur Simonia, ab Henrico IV. et V.+
page 807, image: s0807
HEORDFEST Mansionarius: ex Saxon.+
HEORDPENI Praestatio pro quolibet foco: ex Saxon.+
HEPTATICUS [Eptaticus], corrupte, pro Heptateucho, seu tomo sacrorum Bibliorum primo, continente Pentateuchum Moysis, et sequentes 2.+
HERA Vide Aera.#
HERACLEA Statua Herculis. Sic Glossae MSS.+
HERALDUS vel [Haraldus], Fecialis, vulgo Herault, de cujus officio, sic Nicolaus Uptonus lib. 1.+
page 814, image: s0814
HERBA Herba aluminis, in Constit. Sicul. lib. 1. tit. 84.+
page 815, image: s0815
HERBAGIUM Herba in pratis succisa: Herbage, in Consuetud. Norman. art. 30.+
page 816, image: s0816
HERBAJARE Herbas depascere. Observantiae Regni Aragon. lib. 7. tit. de Pascuis, §. 7.+
HERBARE Herbam pascere, Joanni de Janua.#
HERBARIUS Vide Herba.#
HERBARIUM Joanni de Janua, Locus, ubi herbae abundant.+
HERBAPERIARUM Thwroczius 2. part. c. 3. Kusid autem de aqua Danubii lagenam implens, et herbamperiarum ponens in utrem, et de terra nigri sabuli accipiens ad suos reversus est.+
HERBATICUS Gloss. Gr. Lat. MS. et Editum: [gap: Greek word(s)] , Herbaticus, vagus, erroneus. Seg leg. Erraticus.#
HERBIDARE Herbam seu gramen proferre, apud Colvenerium in Glossar. ad Baldricum.#
HERBILIA Leguminis species. Miracula S. Columbani cap. 5.+
HERCALAE Strumae, ex Gallico, Escrouëlles. Gaufridus de Belloloco, de Vita et conversat. S. Ludovici Regis Fr. c. 35.+
HERCIA Occa, instrumentum rusticum, quo terrae proscissae occantur, et teruntur, vulgo Herce: ex herpex, herpicis, quasi herpicia, et contracte, hercia.+
page 817, image: s0817
HERDOCHO Vide Hereotum Heriotum.#
HEREBANNUM [Heribannum, Arribannum], Submonitio ad exercitum: ex heer, exercitus, et bannum, citatio, submonitio, indictio.+
page 820, image: s0820
HEREBERGA [Herebergum, Heribergum, Heribergare, Alberga, Albergata], etc. Voces unius ejusdemque originis, tametsi non omnino ejusdem significationis.#
page 824, image: s0824
HERDAMENTUM Possessio, Haereditas, in Chartis Hispanicis, quasi Haereditamentum.+
HEREDA Suecis, est Provinciae pars, suis terminis circumscripta. Vide Joann. Stiernhookum de Jure Sueonum vetusto p. 29.#
HEREBURGIUS Vide Chervioburgus.#
HEREDA Mala hereda. Lex Burgundion. tit. 86.+
HEREDITAGIUM Haeredium, praedium ex successione parentum, Gall. Heritage, in Constit. Neapol. lib. 3. tit. 8. 10. 15.#
HEREFARE Profectio militaris, ex Saxon. hee [gap: special sign] e, exercitus, et [gap: special sign] a [gap: special sign] e, iter, profectio, expeditio.#
HEREGET Vide Hereotum Heriotum.#
HEREGRAVIUS vel [Heergravius], id est, Comes militaris, seu verius, belli dux.+
HEREMINAE pelles. Vide Armeniacae.#
HEREMUS Vide Eremus.#
HERENACHUS apud Hibernos, Dignitas Ecclesiastica, apud quos sic nuncupabatur Clericus, qui primam tonsuram non excesserat, et censum Episcopi caetera que Ecclesiae debita colligebat, partem unam Episcopo, aliam resiciendae Ecclesiae fabricae, tertiam fovendis pauperibus excipiendisque hospitio peregrinis disponens.+
HERENAMES vox formata et contracta ex Saxonico hae [gap: special sign] e [gap: special sign] eame [gap: special sign] , id est, exercitus illicite coacti participium, ab he [gap: special sign] e, alias he [gap: special sign] e, unde et he [gap: special sign] ian, quod grassari, praedam facere sonat: et [gap: special sign] heam, sequela. Leges Aluredi et Godrini Regum
page 825, image: s0825
cap. 2.+HERENCIA Charta Hispanica apud Oyhenartum in Notitia Vasconiae pag. 203.+
HERIOTUM [Herietum, Hariotum], Arma bellica, bellicus apparatus, Saxonibus He [gap: special sign] e [gap: special sign] ea [gap: special sign] : vox conflata, ut quidam putant, ex hee [gap: special sign] e, exercitus, et [gap: special sign] ea [gap: special sign] , profectio, quod hereotum fuerit praestatio, quae domino dabatur profecturo ad bellum.+
page 829, image: s0829
HERES Medicaminis species, apud Caelium Aurelianum. lib. 1. Chronion cap. 3.#
HEERE-SCHILD vox Saxonica et Germanica, composita ex hee [gap: special sign] e, exercitus, et [gap: special sign] chil [gap: special sign] , vel [gap: special sign] c [gap: special sign] l [gap: special sign] , clypeus.+
page 830, image: s0830
HEERESTRETE Viae regiae, seu militares, uti appellantur ab Eumenio in gratiarum act. sect. 7.+
HERETAGIUM ex Gallico Heritage, Patrimonium, quod successione obvenit, apud Henric. Knyghton.#
HERETAYNES [Herethaynus], idem quod Herenames, de qua voce supra, ejusdemque originis ac notionis, in Legibus Inae c. 17.+
HEERETOCHIUS Ductor exercitus, magister militum: ex Saxon.+
page 831, image: s0831
HEREZELDA et [Herrezelda], Scotis, dicitur jus illud, quod domino feudali competit ratione dominii, percipiendi in bonis sui husbandi, seu tenentis, meliorem averium seu animal, de ejus catallis, post illius decessum.+
HERGEWETH Arma bellica: vox Theutonica, ex heer, exercitus, et gevvet, pignus, quod in belli pignus ea haeredi relinquantur. Speculum Saxon. lib. 1. art. 19. §. 1.+
HERGRIPA Leges Henrici I. Regis Angliae c. 94.+
HERKARE Lambertus Ardensis pag. 142.+
HERIGALDUS Vestis species. Synodus Wigorniensis ann. 1340. c. 21.+
HERIBANNUM Vide Herebannum.#
HERILES Principum seu Dominorum filii, quasi minores heri, quos sequior aetas Domicellos dixit. Gloss.+
page 832, image: s0832
HERIMANNI [Heremanni, Arimani, Arimanni].+
page 834, image: s0834
HERISCINDIUM Henricus Rosla in Herlingsberga:#
HERIPERRETUS Brovverus lib. 8.+
HERIREITA Lex Bajvvar. tit. 3. c. 8. §. 1.+
HERISLIZ [Harisliz], Theutonica Lingua, est armorum depositio, ab heer, exercitus, et lassen, deserere, Laisser, uti vult Lindenbrogius. Rhenanus lib. 2. Rer.+
HERISTALLUS Castra, sedes exercitus, ex heere exercitus, et stelle, vel stal, statio, situs. Veteres Francorum Annales c. 57.+
page 835, image: s0835
HERISZUPH Collecta, conventus militaris, seu cum armis.+
HERITUDO Dominatio, ab herus, Joannide Janua. Gloss. Graec. Lat. [gap: Greek word(s)] , Dominatus, dominatio, heritudo.#
HERNIA Castratio, in Gloss. Isid. Alias est [gap: Greek word(s)] , seu tumor in inguinibus ac scroto.#
HERMAPHRODITUS Eunuchus, spado. Gloss. Isid. Papias, et Gloss. Lat. MS. Reg. Cod. 1013.+
HERMECACES Vide Bicocaria.#
HERMELLINA Mus Ponticus, nostris Hermine, ab Armenia dictus, quod inde ejusmodi murium pelles in Europam adveherentur: nam Hermeniam, pro Armenia dixere Scriptores Latini recentioris aevi, Anonymus in Actis S.+
page 836, image: s0836
HERMENDATUM vocant Hispani, et maxime Navarrenses, jurisdictionis speciem, in fures et facinorosos homines.+
HERMERUS Leges Adelstani Regis Angl. apud Brompton. p. 851.+
HERMORA Vetus Charta Cornutianensis, edita a Suaresio: Septem pharos aereos, duos habentes delphinos octonos et hermoras, etc. An remoras?#
HERMUNII Vide Infanciones.#
HERNASIUM [Hernesium]. Vide Harnascha.#
HERPIX [Hirpex, Herpex], Occa, crates: Festo, instrumentum rusticum trigonum ad terendas glebas, nostris, Herce.+
HERSIA Vide Hercia.#
HERTHAMON Lex Frision. tit. 22. §. 28. Si praecordia, id est, herthamon gladio tetigerit.+
page 837, image: s0837
HESIA Vide Aisia.#
HESTALDI Vide Haistaldi.#
HESTCRASDA Miracula S. Joannis Beverlac. num. 7.+
HESTERNUS annus, proxime elapsus.+
HESTHA Domesdei tit. Cestre: Quando Rex ipse ibi veniebat, reddebat ei unaquaeque carucata 200.+
HESTRAFFLA Monasticum Anglic. tom. 1. p. 170. Rex Athelstanus suum jus de Hestraffla, id est, de pabulo equorum, quod ei singulis annis solvebatur, etc.#
HETAERIARCHAE Qui cohortibus conflatis ex Romanorum sociis praeerant in Palatio ad Imperatoris custodiam.+
HETTEMATICUS Jul. Firmicus l. 3. c. 9. Ipsos tamen faciet hettematicos, et prima quidem aetate semper vitiosos.#
HEVEWARD Domesdei titt. Grentebr. Picot. de Grentebr. Hestiton.+
HEULBO Guttur, Papiae.#
HEUVELBORH Fidejussor: ex Saxonico heal [gap: special sign] , dimidius, et bo [gap: special sign] e, bo [gap: special sign] h, debitor, vel etiam fidejussor, quia qui fidejubet, debitorem se quodammodo constituit: nisi haec vox eadem sit cum headborovv, quam consule.+
HIALUM ex Graec. [gap: Greek word(s)] , Vitrum. Gloss. Aelfrici: Vitrum, vel hialum, [gap: special sign] la [gap: special sign] .#
HIATOR ex Gallico Hieur, et Hie, Fistuca, pavicula, instrumentum, quo pavimenti silex premitur.+
HIBALCIO Maris habentia. Ita Glossae antiquae MSS.#
HICHINACULUM Testamentum S. Remigii, apud Flodoardum lib. 1. c. 18.+
page 838, image: s0838
HICHINARIUS [Hicinarius], inter ministeria seu vasa sacra reponitur in Historia Episcoporum Autisiodor c. 20.+
HIDA et [Hyda], ex Saxon h [gap: special sign] , terrae portio, quantum sufficit ad arandum uni aratro per annum.+
page 839, image: s0839
HIDALGUS Nobilis, apud Hispanos, de cujus vocis etymo consulendus Covarruvias tom. 2. Var. Resol. c. 1. n. 11.+
HIDGILDUM Corii redemptio, ex Saxon. h [gap: special sign] , vel h [gap: special sign] e [gap: special sign] l [gap: special sign] e, ab h [gap: special sign] e, corium, et [gap: special sign] , solutio, compensatio.+
HIDROS Diabolus, Servus, in Glossis antiq. MSS. Vide Hydros.#
HIEMICA aestas. Gloss. MS. Medicum Reg. Cod. 1486.+
page 840, image: s0840
HIEMS Per hiemes annos putâsse Anglos, colligitur ex fragmento Regum Westsaxon. edito post Vitam Aelfredi Regis p. 199.#
HIERODULUS Aedituus, [gap: Greek word(s)] . Vim vocis indicat Jul. Firmicus lib. 8. Math. c. 21.+
HIEROHAERIX in Notis Tyronis p. 173. inter Salpinctas recensetur.+
HIEROPREPES Vide Geroprepes.#
HIFFARONDA Glossae antiquae MSS. Orbia, fiffaronda.+
HIFFERA Pila, a feriendo. Papias MS.#
HIGRA Anglis dictus quidam quotidianus aquarum Sabrinae fluvii furor, quem vel voraginem vel vertiginem undarum dicam nescio, ait Guill.+
HIKENILD Hikenil-strete. Vide Ikenild Ikenild-Streat.#
HILARAMEN Laetitia, gaudium. Joann. de Janua.#
HILARIZARE Hilariter agere, in Histor. Translation. S. Modoaldi Archiepiscop. Trevir.#
HILCUS Testamentum S. Everardi Comitis apud Miraeum in Cod. Donat. Belgic. p. 96.+
HILDA Vide Hida.#
HILIDER Coluber, serpens, pro Chelider, vel Chelidrus.+
HILISTRINUS Anastas. in Hormisda PP. pag. 34. Gabata electrina pensant. libr. 2.+
HILLITOR Papias: Hillae, salcitiae vulgo. Hillitores scaenici. Mox: Hillitor, hortica. In edito ortica.#
HILLO Aquilo, apud Papiam. MS. Navarraeus habet [hilo].#
HILNACHIA Vide Naca.#
HIMERINUS Joann. Sarisberiensis Epist. 183.+
HIMILSORUN Lex Bajvvar. tit. 7. cap. 4. Si indumenta super genucula ele???averis, quod Himilzorun vocant, etc. Editio Heroldi [himilzoron] habet.#
HINDENI homines, in Legibus Adelstani Regis c. 3. et 7.+
page 841, image: s0841
HINFANGTEFE apud Bracton. lib. 3. tit. 2. c. 8. §. 4. Vide Infang-tefe Infang-thefe.#
HINDERLING Contumeliae vocabulum Occidentalibus Saxonibus olim familiare.+
HINNICULUS Vide Cervulus Cervula, et Ermulus.#
HINEFAR Vide Heinfar Heinfare.#
HINTHICA Annales Rerum Pisanarum anno 1156.+
HIPPOCOERCIUM seu [Ypocoërcium], sic enim scribitur in Glossa MS.+
HIRCIPES Vide Herpex Herpix.#
HIRCORITIA Stabulum hircorum, in Capitulari de Villis c. 23.#
HIRD Aula, domus, Danis. In Confirmatione Libertatum Decani S. Petri Eboracensis an. 5.+
HIREMANNI apud Anglo-Saxones, videntur iidem fuisse, qui Aremanni apud Longobardos: ita ut vox utraque deducatur ab herr, dominus, et man, homo, et quasi homines domino subditi dicti sint, cum revera subditi dicantur in Legibus Adelstani Regis c. 18. apud Brompton.+
page 842, image: s0842
HIRSET Leges Burgorum Scoticor. cap. 29. §. 1.+
HIRSTIS Charta Henrici III. Regis Angl. tom. 2. Monastici Anglic. p. 815.+
HIRTUS Sonitus. Papias.#
HIRUNDELLA Hirundo, Gall. Hirondelle. Sic autem Hirundellae Comitem Anglum vocat non semel Will. Britto lib. 3. Philipp. quem alii d' Arundel.#
HIRUNDO Machinae bellicae species.+
HIS EMNE CHRISTEN voces Saxonicae, quae frater in Christo sonant.+
HISPANUS Thvvroczius in Chron. Hungar. 1. part. c. 15.+
HISSA Vide in Housia.#
HISTINERE Detinere, Papiae. Ita MS. Codex, ubi editus [Hiscinere] praefert.#
HISTORIAE dicuntur Scriptoribus de Offic.+
page 843, image: s0843
HISTORIARE Narrare, dicere. Alypius Antioch. seu Auctor Descript.+
HISTORIOGRAPHUS Pictor. Gloss. Lat. Gall. Historiographus, Peintre de hystoire.+
HISTORIALITER Dudo lib. 3. de Actis Normannorum p. 153.+
HISTRIONES Praepositi meretricum, in Glossis antiq. iidem forte qui lenones.#
HITHA Vide Heda.#
HITTA [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Lat. Gr.#
HIUFA Vide Guifa.#
HLAFORDSCONA Leges Adelstani Regis, Exoniae editae c. 5.+
HLAVA Tributi species apud Bohemos. Occurrit in Charta Regis Ottocari ann. 1221. in Bohemia Pia pag. 88.#
HLOTH vel [Hlode], Anglo-Saxonibus dicitur turma, vel cohors, quae a 7. hominibus, usque ad 35. numeratur.+
page 844, image: s0844
HLUTTRES vox Saxon. simplex, purum, lucidum. Leges Inae c. 70.+
HOBA Vide Huba.#
HOBELLARII [Hoberarii], Hobillers, sic Anglis nuncupati milites levis armaturae, et mediocri equo et cursorio merentes, quem Angli an hobby vocant, Hobin Philippus Cominaeus lib. 6. cap. 7.+
HOBIRA Lorica, in Gloss. Isid.#
HOBERUS Vide Oberos.#
HOCCUS Picardis, [Hoc], uncus, aduncum instrumentum.+
HOCHIA Vide Olca.#
HOCKETTOURS in veteri Statuto, quod Ragman nuncupant, apud Spelmannum: Que nul en querelant, n'en repoignant, ne soit surpris neu cheson pur hockettours, ou barestours, paront que la verite ne soit ensuë.+
HODIE Theodericus de Inventione S. Celsi Episcopi Trevirens. n. 16. Cujus memoria, quamdiu bodie dicitur, semper est in benedictione habenda.#
HODIEDUM pro etiamnum hodie. Historia fundationis Monasterii Gladbacensis c. 7. Ingrandi cavato lapide, quem hodiedum cernere licet.#
HODOEPORICUM Iter, via. Historia
page 845, image: s0845
Translat. S. Sebastiani c. 14. n. 69.+HODUS Mensura frumentaria, apud Flandros, vulgo Hoed.+
HOECKENSES Vide Cabelgenses.#
HOFFATA Praedii rustici species: Curtis, ex Germanico, Hoff.+
HOFWARDERS Villarum vel domorum custodes, ex Theutonico hof, villa, fundus, area, solum, hortus, etc. et vvarder, custos.+
HOGA [Hoghia, Hogium], et [Hoch, Hogum], Mons, collis: a German.+
HOGASTER Porcellus: ex Anglico hogge, porcus.+
HOGENEHYNE Vide Agenhine.#
HOKEDAY sic appellarunt Angli festivitatem annuam, quam ob ejectos ex Anglia ab Aethelredo Rege Danos, eosque paene omnino uno eodemque die anno 1002.+
page 846, image: s0846
HOLDES Leges Aethelstani, de Wergildis, i. de capitis aestimationibus: Comitis Wergildum est 15. millia thrymsa.+
HOLMUS Vide Hulmus.#
HOLOBLATTEUS Totus ex blatta, seu purpura.+
HOLOCHRYSUS Totus aureus, Gr. [gap: Greek word(s)] . Gregorius Turonensis lib. 10. Hist. c. ult.+
HOLOGRAFUS vel [Olografus], [gap: Greek word(s)] , pro [gap: Greek word(s)] . Acta vetera ex Collectione Conciliorum Crisconiana, apud Baron.+
HOLOVERUS Purpureus: vestes holoverae, quae totae vero colore, i. [gap: Greek word(s)] , seu purpureo tinctae sunt absque ullius alterius coloris permistione: quomodo fuisse indicantur in l. 3. Cod.+
page 847, image: s0847
HOLOVITREUS vel [Olovitreus], Totus vitreus: vox hybrida.+
HOMAGIUM Vide Hominium.#
HOMALLARE Vide Hamallus.#
HOMBARIUS Vide Huba.#
HOMENECHA Tabular. Nantoliense in Pictonib. an. 1165.+
HOMESOKEN Vide Hamsecna.#
HOMICIDA de animali. Jacobus I. Rex Arag. in Foris Oscensib. ann. 1247.+
HOMICEDIUM Cum quis hominem caedit, verberat.+
HOMICIDIUM Hominum caedes, cujusmodi in praeliis, Carnage, nostris.+
HOMILIAE Familiares collationes, quae a Praesulibus habebantur in aedibus sacris, in quibus et interrogabant populum, et interrogabantur a populo: ita enim [gap: Greek word(s)] a [gap: Greek word(s)] seu oratione distinguit Photius in Bibl. Cod. 172.+
page 848, image: s0848
HOMINATA Observat vir Cl. Aegidius Menagius Andega vensibus suis hominatam vinearum, Gall.+
HOMINATUS Hominium. Vide Homagium.#
HOMINICOLAE [gap: Greek word(s)] , dicti ab Apollinaristis Catholici, quod Deum hominem adorare dicerent.+
HOMIPLAGIUM Cum quis homini plagas infligit. Leges Henrici I. Regis Anglor. c. 80.+
HOMINIUM est servitium, seu obsequium, quod homo, seu cliens, vel servus, domino suo praestare tenetur.+
page 860, image: s0860
HOMO Homines appellati, famuli, actores, procuratores, custodes, etc.+
page 862, image: s0862
HOMOLOGARE [gap: Greek word(s)] , Profiteri. Tabularium S. Flori in Arvernis an. 1268.+
page 863, image: s0863
HOMOLOGI coloni, in l. 6.+
HOMORARIUM Vide Humerale.#
HOMULLUS pro Homulus, Homunculus, Homo.+
HOMUNCIONITAE Ita vocantur a Prudentio Ebionitae, Samosateniani, aliique haeretici, qui Christum purum hominem esse, nihilque divinae essentiae ac virtutis habere contendebant.+
HOMUNCIONATES dicuntur ab Arrianis apud Arnobium Juniorem in Conflictu cum Serapione, initio libri 1.+
HOMOUSIANI appellati ab Arianis Catholici.+
HONDHABBENDE Qui rem furtivam in manu habens, deprehenditur, et cognitio ejusmodi delicti, quae Baroni competit in Curia sua, ex hond Angl.+
HONESTAS Honor, praerogativa, privilegium. Charta Godefridi Episcopi Ambianensis an. 1104.+
HONESTIMUS Honestus. Papianus in Collat.+
page 864, image: s0864
HONNO [Honnia]. Charta Bonifacii Marchionis Italiae an. 1009.+
HONOR apud Scriptores Ecclesiasticos, usurpatus potissimum pro majoribus et excellentioribus in Ecclesia dignitatibus, ut sunt Episcopatus, Presbyteratus, et Diaconatus.+
page 866, image: s0866
HONORABILES Honoribus perfuncti, ut est in l.+
HONORABILITAS Titulus honorarius Episcoporum, apud Facundum Hermianensem lib. 4. cap. 2. p. 152.#
HONORANTIAE Honores, privilegia, praerogativae. Charta ann. 1193.+
HONORATI Qui in honoribus ac dignitatibus sunt constituti, vel qui dignitates gessere, seu in urbe, seu in provinciis.+
page 867, image: s0867
HONORATIM Fulcherius Carnot. lib. 1. Hist. Hieros. cap. 4.+
HONORERIUM Presbyterium, consessus Presbyterorum honoratiorum. Inscriptio Christiana apud Gruterum 1174. 8.+
HONORIUM idem quod Honor, Charta Philippi Pulcri Regis Fr. ann. 1309.+
HONORIFICABILITUDO pro dignitas, in Charta Hugonis Archiep. Genuensis an. 1187. apud Ughellum.#
HONORIFICENTIA Titulus honorarius Pontificum, in Epist.+
HONOROSUS Regula Templariorum cap. 10. Quia assueta carnis comestio intelligitur honorosa corruptio corporum. Ita Editio Andr. Favini et Labbei.#
HONTFONGENETEF Monasticum Anglic. to. 1. p. 723.+
HONUS pro honor. Gloss. Lat.+
HOPELANDA pallii vel tunicae species, nostris, Houpelande.+
HORAE Canonicae, Officia diurna, quae in Ecclesiis fideles psallendo exequuntur, sic dicta, quia certis horis recitari debent juxta Canones et regulas SS.+
page 868, image: s0868
HORAMA [Orama, Oroma], ex Gr.+
page 869, image: s0869
HORARIE quasi Ad horam: Galli dicerent: Pour un temps, Pour une heure.+
HORARIUS Genethliacus. Gloss. Gr. MS. cui titulus [gap: Greek word(s)] , ex Biblioth.+
HORDA Udalricus lib. 3. Consuetud. Cluniac. cap. 8.+
HORDARIUS Vide Hordera.#
HORDERA [Hordarius], vox Saxon. ho [gap: special sign] e [gap: special sign] e, quaestor, ab ho [gap: special sign] , thesaurus.+
HORDICIUM Vide Hurdicium.#
HORGRIFT Lex Bajvvar. tit. 7. cap. 3.+
HORIDIA pro hordeum, perperam scriptum apud Alypium Antiochen. in Descript. orbis c. 30. Vina varia, oleum, horidiam, purpuram bonam, etc.#
HORMESTA mundi, vel Ormesta. Ita inscripta vulgo in MSS.+
page 870, image: s0870
HORNA pro Vrna. Joannes Diaconus in Episcopis Neapolit.+
HORNGELDUM Tributum, quod exigitur pro animalibus cornutis, ex Saxon.+
HORNO [Orno]. Jo. de Janua: Horno, hoc anno.+
HORNOMME Andreas Suenonis lib. 4. Legum Scaniae cap. 8.+
HOROCRALU Lex Alem. tit. 100. Aneta, gariola, ciconia, corvus, cornicula, columba, horocralu, et cauba, etc. In Edit Lindenbrog. abest haec vox.#
HOROMA Vide Horama.#
HOROLOGIUM nocturnum in venit Pacificus Archidiaconus Veronensis, qui vixit Lothario Ludovici Pii filio imperante, si qua fides illius Epitaphio, quod ex Panvinio recitat Ughellus in Italia sacra tom.+
page 871, image: s0871
HOROVENO Vide Charocna.#
HORREUM Joannes Diaconus in Episcopis Neapolitanis: Ante majoris Ecclesiae fores magnum aedificavit horreum, in quo cubiculum aptavit: erat autem horreum locus destinatus ad custodiam pretiosarum rerum ad quotidianum usum deservientium.#
HORRIBILIS Qui aliquid abhorret, refugit.+
HORRIPILARE Horripilatio, cum capilli prae horrore eriguntur.+
page 872, image: s0872
HORSGABULUM Vide Nydbedripes.#
HORTATUS Impetu detrusus, horten Germanis et Belgis.+
HORTUS [Hortalis, Hortifer, Ortus], etc.+
HOSA [Hosobindae]. Vide Osa.#
HOSPES Burgundi, pervasis Galliarum finibus, cum veteribus incolis, quos Romanos vocabant, agros, terras ac praedia, et mancipia ita partiti sunt, ut Burgundis duae terrarum partes, mancipiorum tertia reliquae cederent Romanis, quos ex eo Hospites appellabant, quod ab iis Burgundi, atque adeo Barbari.+
page 874, image: s0874
HOSPITALE et [Hospitalis], Hospitium, diversorium.+
page 877, image: s0877
HOSPITALITAS Studium, quo quis afficitur erga peregrinos, quos benigne excipit: vox Latinis Scriptoribus nota.+
page 878, image: s0878
HOSPITARE Hospitio excipere. Leges Edvvardi Confess. c. 27.+
HOSPITATICUM Pactum Arechis Principis Beneventani cum Neapolitanis, apud Camillum Peregrinum in Hist.+
HOSPITATUS Monasticum Anglic. tom. 1. pag. 511.+
HOSPITIUM idem quod Gistum, procuratio Procurare. Synodus Ticinensis anno 855.+
page 880, image: s0880
HOSTAGIARIA Securitas, Gallis Ostage, Ostagiere.+
HOSTAGIUM Monasticum Anglic. tom. 1. p. 348.+
page 881, image: s0881
HOSTELICIA [Hostelicium]. Vide Hostis.#
HOSTELLARIA Eleemosynaria, Domus eleemosynae, in qua hospites et advenae gratis excipiuntur, in Chronico Andrensi pag. 361. 414. et tom. 1. Monast. Anglic. pag. 298.+
HOSTENDICIUM Vide Hostis.#
HOSTIAE immolatitiae, quas stulti homines juxta Ecclesias ritu pagano faciunt sub nomine sanctorum Martyrum vel Confessorum Domini, in Capitulis Caroli M. ann. 769. c. 6.#
HOSTIALIS [Hostiarium, Hostiarius]. Vide Ostiarium Ostiarius.#
HOSTIARIA Pyxis, quae hostias consecrandas continet, in Ceremoniali Episcop. libro 1. cap. 12.#
HOSTIARIUM Vide Hostis.#
HOSTIARIUS Tabular. S. Theofredi in Velavis:+
HOSTILAGIUM Pretium seu salarium, quod exsolvunt mercatores extraneis pro locario domorum, seu apothecarum, in quibus reponunt merces suas vendendas et distrahendas in nundinis publicis.+
HOSTILARIUS idem qui Hospitalarius Hospitale, Officium Monasticum, ex Gall. Hostellier, apud Henr. Knyghton. an. 1099.#
HOSTILIENSE Vide in Hostis.#
HOSTILITAS Hostilitium. Vide Hostis.#
HOSTIS Exercitus, castra, expeditio bellica, Gallis Host, et Ost, Hispanis Hueste.+
[gap: text of the HOSTIS entry]
page 901, image: s0901
HOSTISIA Vide Hospes.#
HOSTOLENSES Charta Caroli Simplicis, apud Catellum in Hist. Occitanica pag. 773.+
page 902, image: s0902
HOSTULARIUS lapis, apud Joannem de Beka in Egilbodo Episcopo Traject. 13. Locum vide in Superaltare.#
HOTCHPOTH vox fori Anglici, significans rerum haereditariarum et bonorum collationem inter fratres, quorum alii vivente parente per donationem propter nuptias partem jam adepti sunt, qui si ad paternam successionem accedere volunt, tenentur res donatas in commune conferre, ut inde cum aliis fratribus, quibus nihildum in partem cessit, legitimam jure ipsis debitam auferre possint.+
HOTOLBENDER Andreas Suenonis lib. 4. Legum Scaniae c. 8.+
HOVA Vide Huba.#
HOUAWARTH Vide Canis.#
HOUCIA Vide Housia, et Osa.#
HOUETMANNI Sic Judices Groningani appellantur, quos circa annum 1400.+
HOULKENHINE Vide Homebine.#
HOUSEBOTE Lignum, quod ex indulgentia Legis conductori de conducto praedio succidere et asportare licet in aedium, sepium, aratrique sui refectionem, etiam ignis subministrandi gratiâ.+
HOUSIA [Houcia], Tunica talaris, Gall. Housse, quam vocem vulgo tribuimus equorum instratis, vel lectariarum cortinarum stragulis.+
HOWSEROBING Anglis, est crimen supra aedium expilationem, id est, diurna irruptio in domum.+
page 903, image: s0903
HR Vide Aera.#
HRANNE Grex porcorum: Vox Latina ex Hara, quae idem sonat, formata: unde etiamnum Renne, progrege, Antuerpianis, uti habet Wendelinus: et Rannen, gregatim procurrere.+
HREDIGE Leges Adelstani apud Greateleiam c. 16. ex Bromptono: Item diximus de illis latronibus, qui in hredige nequiunt culpabiles inveniri.+
HRAEFAWNT [Hrefvvnt], Ventris seu alvi vulnus: ex Saxon. h [gap: special sign] i [gap: special sign] , seu a prisco Germ.+
HRINGUS [Ringus]: Ita olim Avares seu Hungari castra sua appellabant, quod in circuli modum circumducta essent, a voce Saxon.+
page 904, image: s0904
HROCCUS Vide Roccus.#
HROPANT Lex Bajvvar. tit. 3. §. 8. Si cum per vim implexaverit, et non ligaverit, quod Hropant dicunt, etc.+
HUANUS Avis species, quae in altum volat, apud Fridericum II. lib. 2. de Venat. cap. 54.#
HUBA [Hoba, Hova, Hobunna], etc.+
page 905, image: s0905
HUCA Ricinium, quo soil. mulieres olim caput operiebant et velabant: Huque, uti etiam appellatur in Flandria.+
HUCCIARE Vetus Placitum ann. 17. Ludovici Pii, editum a V. Cl. St. Baluzio in Append. ad Capit. n. 34.+
page 906, image: s0906
HUCHIA Arca, vel cista lignea oblongior, vox Picardis nostris nota, Huche.+
HUDEFEST Vide Heordfest.#
HUDEGELD ex Saxon. h [gap: special sign] , Cutis vel corii pretium, quo sensu quis dicitur corium redimere, cum a flagellationis poena, soluta pecunia, se eximit; exh [gap: special sign] , corium, et [gap: special sign] , mulcta.+
HUERNUM Charta Eduardi Confessoris anno 1044. in Monastico Angl. to. 2. p. 901.+
HUESIUM [Hutesium], Multitudinis clamor inconditus, quo ut plurimum quempiam insectatur: ex Gallico Hus, formato ex ipso sibilo, quo quis aliquem explodit: Huer et Huee, etiamnum dicimus.+
page 909, image: s0909
HUGONENSIS solidus, in Tabulario Narbonensi subann. 1126.#
HUISSERIUM [Vsseria, Vsserius, Vsaria, Vssers], Hippegus, navis, qua equi transvehuntur, Linto Genuensibus, Palandrea Turcis dicta, ut auctor est Remigius Nanninus.+
HULDA Hominium, veteri Scriptori apud Brouverum lib. 17. Annal. Trevir. p. 957. 1. Edit. ex Germ. Hulde, fides, fidelitas, obsequium.+
HULLAE Carbones ex terra nigra, quibus fabri utuntur, Leodiensibus, apud quos primum reperti dicuntur sub ann. 1200.+
page 910, image: s0910
HULLA Navis species, oneraria, Flandris, Hulks. Thomas Walsinghamus p. 394.+
HULLUS Monasticum Anglic. tom. 2. pag. 291. Habendum et tenendum dictam pasturam in hullis et holmis, etc.+
HULMUS [Holmus], Anglis, Danis, Germanis, holm, vel holme, Clivus, monticulus, collis.+
HULSAAR Andreas Suenonis lib. 5. Legum Scanicarum c. 23.+
HUMANITAS Cibus, potusque humanitati sufficiens, Varroni.+
page 911, image: s0911
HUMERALE idem quod amictus, vel superhumerale, Vestis Clericalis, Sacerdotalis et Pontificalis, de qua suo loco.+
HUMIGARE Humidum reddere, Gallis Humecter. Vindicianus Comes Archiatror. Post haec a me aeger ad balnea mittitur, ut lavacro ejus siccitas humigetur.#
HUMILIARE Dehonestare. Concilium Triburiense anno 895. cap. 41.+
page 912, image: s0912
HUMILIATI ita dicti in Italia, maxime in Lombardia, viri quidam ac mulieres regulariter, et in congregatione viventes, eo quod in paupertate et asperitate habitus, (quem album fuisse ajunt,) et gestus exterioris compositione, et morum gravitate, et in omnibus verbis et operibus suis magnum ostenderent humilitatis exemplum.+
HUMILIATORIUM Charta Didaci Episc. Compostellani aerae 1153. apud Anton. de Yepez in Chronico Ord. S. Benedicti tom. 4. p. 437.+
HUMILITAS Dejectio, opprobrium. Gregor. Turon. lib. 2. Hist. c. 41.+
HUMILITARI Humilem fieri, humiliari.+
HUMILITUDO [Humiliatio], [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Lat. in aliis Gloss. MSS. [gap: Greek word(s)] .#
HUMLO [Humulo], ex Gall. Houblon, quod a Latin. Lupulum formatum, elisa litera L. Adalardus in Statutis Abbatiae Corbeiensis part. 1. cap. 7.+
HUMULUS idem forte quod Humulo. Specul. Saxon. lib. 2. art. 52.+
HUNDREDUS [Hundredum, Hundreda],
page 913, image: s0913
[Hundreth], vel [Vndredus], absque aspiratione, ut apud Petrum Blesensem Epist. 95.+
page 916, image: s0916
HUNNISCUS pro Hunnicus, inflexione Anglo-Saxonibus et Longobardis familiari.+
page 917, image: s0917
HUNONES vel [Hunnones]. Charta Henrici III. Imp. an. 1056. et Henrici IV. Imp. 1065.+
HUOBA Vide Huba.#
HUPA Lupulus, Flandris Hop. Hortus huparum in Chron. Windesem. lib. 1. c. 9. lib. 2. c. 17.#
HURA Vitae Abbatum S. Albani p. 53.+
HURDEREFEST Familiae alicui adscriptus, ex Saxonico h [gap: special sign] e [gap: special sign] , familia, et [gap: special sign] ae [gap: special sign] , fixus: hinc paterfamilias h [gap: special sign] e [gap: special sign] e [gap: special sign] - eal [gap: special sign] , materfamilias h [gap: special sign] e [gap: special sign] e [gap: special sign] mo [gap: special sign] e [gap: special sign] .+
HURDICIUM [Hurdicius], Cratis lignea, qua obducebantur moenia, ne ab arietibus, vel missilibus lapidibus laederentur: seu, ut ait Vegetius lib. 4. cap. 23.+
page 918, image: s0918
HURSACRUM Ignis sacer, morbi genus, apud And. Resendium in Vita S. Aegidii Ord. Praedic. n. 99. sed legendum Pursacrum, [gap: Greek word(s)] .#
HURSTA Saxon hu [gap: special sign] , silva. Hinc castellum quod intutelam portus Avoniensis extructum est, a silvestri situ Hursta dicitur. De hoc Lelandus:+
HURTUS [Hurtardus]. Monasticum Anglic. tom. 2. pag. 666. De multonibus 381. de hurtis et muricis 207. de hogris 121. et de agnis 100.#
[HUSBANDUS] [Husbanda], Paterfamilias agriculturam exercens, oeconomus, Gallis, Mesnager. Scotis praesertim agricola dicitur.+
page 919, image: s0919
HUSBOTE Vide Haga.#
HUSBRECE Infractura domus, Bromptono, ex Sax. hu [gap: special sign] , Anglis House, domus, et b [gap: special sign] ce, Anglis brech, fractura, effractura: unde nostris Breche eadem notione.+
HUSCARLA Vir e familia, domesticus, famulus domesticus, ex Sax. hu [gap: special sign] , domus, et ca [gap: special sign] le, pertranslationem, vir, homo, proprie autem masculus, robustus, fortis: unde Carolus nomen, nostris Charles.+
HUSFASTENE Anglis, Qui terram tenet et domum, quasi domi fixus, apud Bractonum lib. 3. tract. de Corona c. 10. §. 1.#
HUSGABLUM quasi census domus, ex hu [gap: special sign] domus, et [gap: special sign] able, census. Monasticum Anglic. tom. 3. p. 154.+
page 920, image: s0920
HUSLADA est annua quaedam exactio, inquit Joannes a Leydis lib. 7. c. 26.+
HUSLGENGA [Huslgengum], in Legibus Inae Regis Saxonicis §. 15. et 19. in Latinis vero §. 18.+
HUSLOTUM Tributum, cujus mentio in Chartis aliquot apud Willelmum Hedam pag. 65. 78. 85. 2. Edit.+
HUSONES Majorum piscium species. Thwroczius in Andrea Rege Hungariae c. 43.+
HUSTINGUS Curia ita dicta non modo in urbe Londoniensi; sed et in Wintoniensi, Lincolniensi, Eboracensi, et apud Schipvvey insula in borealibus Cantii partibus, ex hu [gap: special sign] , domus, et [gap: special sign] in [gap: special sign] , causa: quasi domus causarum, vel ubi causae agitantur.+
HUSTILIMENTUM Supellex domestica, Vtensile, unde forte vox nata. Joan. Fortescutus de Laudib. Legum Angliae cap. 36.+
HUSTINUM pondus, dictum ab Hustingo Londoniarum civitatis Angliae praecipuae Curia suprema: quod in ea fortean pondus ad examen caeterorum ponderum asservaretur.+
page 921, image: s0921
HUTESIUM Vide Huesium.#
HUTFANGTHEFE apud Bractonum lib. 3. tit. 2. c. 8. §. 4. Vide Vtfangthefe Utfangthef.#
HUTICA Otbertus Abbas Gemblacensis in Vita S. Veroni n. 2.+
HUTINUS cognomen quo donatus Ludovicus X.+
HUTTEN Glossae Isonis Magistri: Magalia: hutten mapalia et magalia idem sunt, id est, casae pastorum, quae et tugurium.+
HYBERNAGIUM [Ivernagium], ex Gallico Hivernache, vel hivernage. [gap: Greek word(s)] in Nomocanone Coteleriano num. 516.+
HYBERNIUM Hiematio, [gap: Greek word(s)] , in Gloss. Gr. Latino.#
page 922, image: s0922
HYDRIA Metreta frumentaria, interdum liquidorum, et vini: vaeder. Ita Sambucus ad Leges Hungaricas.#
HYDRIAE inter ministeria sacra recensentur ab Anastasio in S. Leone PP. pag. 27.#
HYDROMANTII inquit Hincmarus Remensis tom. 1. pag. 125.+
HYDROPICARE Hydropem facere. Alanus lib. 4. Anticlaud.+
HYDROS Psalmus, quem cantio componit organi. Papias MS.#
HYEMA Regula Magistri cap. 81. Inquinamenta caccaborum, cucumae, vel hyemarum, nec non et foci calorem sustineant. Legendum [zemarum]. Vide Zema.#
HYMNUS [Hymnarium, Hymnizare], etc.#
page 924, image: s0924
HYOPA Hirtus, setosus, ex Graeco [gap: Greek word(s)] , porco similis. Luithprandus in Legat. pag. 81. Edit. 1600. de Nicephoro Imp.+
HYPAPANTI barbare, ex Graeco [gap: Greek word(s)] : qua appellatione donatur festum Purificationis B.+
HYPATUS [Ypatus]: Dignitas in Aula CPolitana, cujus mentio est in Epist. 36. 38. 227. Joannis VIII. PP. Anastasius in S. Agathone PP. p. 54.+
page 925, image: s0925
HYPERICUS vel, ut habet Ugutio, [Ipericus], superbus.#
HYPERPERUM Moneta Imperatorum Byzantinorum aurea, sic appellata, quasi exauro eximie rutilo et recocto confecta esset, quod pluribus docemus in Dissertatione de Imperatorum Constantinopolitanorum nummis, ut et hanc monetae aureae nomenclaturam vix cognitam ante nostrorum in Orientem expeditiones.+
page 926, image: s0926
HYPOCAMISIUM Vestimentum, quod subtus camisium est: [gap: Greek word(s)] , apud Codinum in Orig.+
HYPOCARTOSIS Vide Camaradum.#
HYPOCAUSTORIUM in Monasteriis, ubi Monachi simul sese calefaciunt, Chaufoir.+
HYPOCISMA Lex Wisigoth. lib. 11. tit. 1. §. 5.+
HYPODIACONISSA Vide Frigdora.#
HYPODIACONUS Subdiaconus, quo vocabulo utitur passim S. Cyprianus in Epistolis. Vide Subdiaconus Subdiaconi.#
HYPODROMUM seu potius [Hypodromus], Longior porticus, Galerie. Papias MS.+
HYPOGAEA pro Hypogaeum. Anonymus in Miracul. S. Ursmari per Flandr. n. 6. Quaesivit et invenit securumin hypogaea sedentem, etc.#
HYPOPSALMA S. Augustino lib. 1. Retractat. c. 20. est, quod ad singulas Psalmi partes succinitur et respondetur. Galli vocant Refrains.#
HYPOTENUSA Vide Tolffmyning.#
HYPOTHECA Vide Apotheca.#
HYRITIUS Erinaceus. Sugeriusin Ludovico VI. c. 16. Innumeris sagittis hyritiorum more hispidi, etc.#
HYSOPUS Ugutioni, herba est, - et dicitur Sparsorium aquae, quia in quibusdam locis fit ex ea herba, vel propter similitudinem purgationis.+