CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

ADRIANISTAE Sectatores Simonis Magi, Baron. A. C. 34. Item discipuli Adriani Hamstedii, Anabaptistae. Spond. A. C. 1580. n. 14.

ADRIANOPOLIS urbs Thraciae ad Hebrum fluv. emporium, et metropolis, ac ante captam Constantinopolin, regia Turcarum. Andernopoli hodic, et Endren Turcis, teste Leunclavio [orig: Leunclaviô], longitud. 53. 30. Latitud. 43. 20. Fuit et Urbs Aetoliae, et Pisidiae et Bithyniae, Fertar. in Hadrianopolis.

ADRIANOTHERAE urbs Mysiae non magna, alias Adriani, ab Imperatore praefato. Meminit eius Philostratus, *)aristei/dhn *)adrianoi\ hn)/etkan, oi( d' *)adrianoi\ po/lis2 ou) mega/lh e)n *mnsoi=s2, Aristidem tulerunt, quae urbs non magna in Mysia.

ADRIANUS [1] ager in Piceno, Plin. l. 3. c. 13. et 14. ab Adria Romanorum colonia.

ADRIANUS [2] Imperator Roman. qui post vexatos Christianos, morbo [orig: morbô] aquae intercutis periit. Vitam eius inter ceteros conscripsit Aelius Spartian. Moriens hos versus fudisse dicitur; c. 25.

Animula, vagula, blandula,
Hospes, comesque corporis,
Quae nunc abibis in loca,
Pallidula, rigida, nudula,
Nec, ut soles. dabis iocos.

Mirum autem, quare Spartiano hi versiculi parum videntur elegantes, nam ita mox iudicat c. 26. Videbimus alibi, inquit Casanbon: quantum isti Scriptores (Historiae Augustae ) poetica [orig: poeticâ] facultate valuerint. Multa enim de Graecis a se versa his libris inseruerunt: prae quorum venustate scilicet sordere Hadrianea debuerint. Nobis vero hi dimetri mollissimi, et melioris saeculi elegantia [orig: elegantiâ] dignissimi cum viderentur, etiam Graece idem fecimus Hadrianum Cicere nisi hoc potius balbutire est:

*)era/smion *yuxa/rion,
*se/nh, x' e(tai=ra sw/matos,
*poi= nun= ra/lain' e)leu/seai,
*)amenh\s2, goera/ te kai\ skia\,
*ou)d' oi(=a pa/ros2 trufh/seai;

Subdit Historicus praedictus, c. 26. Nec multo meliores fecit et Graecos. Atqui exstant nonnulli adhuc, non quales hic Criticus iudicat, sed qui merito [orig: meritô] suo [orig: suô], ceterorum quos amisimus, ingens desiderium in nobis excitent. Quate etiam non defuere [orig: defuêre], qui argntias illius mirarentur. Eiusmodi est, quod apud Theophylactuim Simocattum, scriptorem eximium inter Graecos recentiores, observabamus, epistola [orig: epistolâ] illa [orig: illâ], quae incipit: *(o fusiko/s2 soi ko/smos2 parw/|xhke. Clauditur autem sic. kai\ gh=ras2 ga\r a)dikei=s2, kai\ neo/thta th\n men e)patgellome/nh die/y eusai, ro\ de\ kekthme/nhs2 eno/q eusas2. Hadrianum sine dubio imitatur, qui aegro et mendico homini, a quo fuerat his versibus compellatus,

*(/hmisu/ mou te/qnhke' to\ d' h(/misu limo\s2 e)le/txei.
*swso/n mou *basileu=, mousiko\n h(mi/tonon.

Respondit hoc [orig: hôc] argutissimo [orig: argutissimô] disticho [orig: distichô]:

*)amfote/rous2 a)dikei=s2 kai\ *ploute/a kai\ *fae/qonta,
*to\n men e)/t' ei)soro/wn, tou= d' a)poleipo/menos.

ADRIANUS [5] Phoenix, patria [orig: patriâ] Tyrius, docuit Athenis multo [orig: multô] cultu, victusque [orig: victûsque] sumptu. Amatus est magnopere a Marco Antonio et Romam ab eodem ductus. Herodis discipulus fuit, et Aristidis aemulus. Inter alia, *metamorfw/seis2 consignavit. Vid Suidam, et Voss. l. 3. c. 6. de Hist. Lat.

ADRIANUS [6] de veteri Ligno, et Adrianus Butius, Flandri, Historici. Voss. de Hist. Lat l. 3. c. 6. Vide et Iohannes Baptista.

S. ADRIANUS seu RAVANELLA, celebris Hispaniae mons, a Pyreneis se extendens Compostellam Galliciae usque. Cluver.

ADRIAS et SENON, nomina sunt fluminum Ionicum sinum confluentium: sic Isacius in Lycophrontem: Ortelius videtur existimare esse eadem cum Atriano et Senna. Stephanus etiam Adriam fluvium habet, circa Adriam urbem: quae Ptolemaeo non longe ab Atriano flumine est. Vide Athesis et Idrias.

ADRIENI Arabiae populi, Stephano in urbe *)abashnoi\, Felicis, ut existimat Ortelius.

ADRINUS locus Episcopalis in Iure Orientali, cuius Episcopus Alexander. a)driano\s2 non a)drino\s2, legunt Callistus, Socrates, Tripartita Historia. Ivonis ep. ultima, Hadrianopolis legit.

ADRIS unus fluviotum in Indum defluentium, Ptolemaeo. r(oua/dis2 habet Graecus codex. Vide Hydraotis.

ADROBICUM in Hispania Tarraconensi urbs Callaicorum, in ora littorali la Corunna, aliis Caronium cicitur. Portum habet capacissimum et tutissimum; distatque us. leucis Compostella [orig: Compostellâ]. Sed aliis Caronium est Flavium Brigantinum.

ADROBRICA Hispaniae urbs in Artabris, Pomp. Melae l. 3. c. 1. Aliis Abobrica..

ADROBUS fluv. Asiae, in Tartaria Moscovitica. Influit in Volgam fluv. infra Cazanum.

ADRODERE vox propria tw=n paraxaraktw=n, potius tw=n paratrw/ktwn, quos des Rogneurs de monoyes Galli dicunt. L. 1. Cod. Theodos. de Ponderat. Emptio venditioque solidorum, quos excidunt aut diminuunt aut (ut proprio verbo uter cupiditatis) adrodunt, tamquam leves eos vel

debiles nonnullos repudiantibus impeditur. Hinc de bello Monetariorum, sub Aureliano, verba faciens Victor, quod Eutropius vitiatis monetis dixit, Suidas, diafqei/rantes2 no/misma, reddit, quod nummariam notam corrosissent Ubi nummariam notam, dixit pro nunmus. Alii nummorum formam: Cato in Distich.

Non tamen idem penitus, vitiare et corrodere pecuniam: Corrodere enim est exteriorem circulum adrodere; vitiare autem adulterare est: adeo que sola [orig: solâ] adrosione seu corrosione ponderis quantitas minuebatur, absque mixtura vilioris metalli, quod fiebat, cum adulterabatur pecunia Sed nec soli paratrw=ktai nummos adrodunt et pondus im minuunt, verum etiam aerugo id facit et num mos reddit leviores. Cassianus Monachus Collat 1. c. 22. Sive illa, quorum pondus ac pretium aerugo vanitatis arrodens exagio Seniorum adaequari non sinit, ut numismata levia atque damnosa, minusque pensantia recusemus. Idem c. 21. Si meriti eius pondus inanis imminuerit et arroserit gloria: Alibi quoque imminuere et arrodere coniungens. Hinc asperi nummi dicti, quos aerugo nondum adrosisset, in quibus character vetustatc obsoletus et evanidus non esset, sed integer et solide expressus appareret etc. Salmas. ad Vopiscum in Aureliano. c. 38. vide quoque infra Adulterare monetam, voce Moneta, it. Paracharaxima et Stegna.

ADRUMENTINA COLONIA seu HADRUMENTINA apud Ael. Spartian. in Didio Iuliano, c. 1. Maternus, (avus) ex Adrumentina colonia: melius Adrumetina, ut in Palatino codice legit Salmas. Nam Adrumetum Latinis, ut Graecis *)adru/mhton, vide in hac voce.

ADRUMETUM Africae propriae urbs, in ora maris Mediterranei, vide Africa. Sallustius in Iugurtha c. 19. ubi de Phoenicum coloniis in Africa; Adrumetum, Loptim, aliasque urbes in ora maritima condidere [orig: condidêre]. Straboni l. 7. est *)adru/mh. Stephano *)adru/mhs2. Ptolemaeo *)adrou/mhttos2. A multis cum spiritu scribitur Hadrumetum. Est autem non incelebtis urbs maritima in Byzacio, Africae regione fertilissima, inter Carthaginem et Syrtes. Plin l. 5. c. 4. ubi de Byzacio; Hic oppida libera Leptis, Adrumetum, Ruspina, Thapsus. Adrumeti autem nomen Scaliger, et ex eo Drusius, Casaubon. aliique viri in his literis primarii, e)/taulin *plou/twnos, atrium plutoms, et Acherontis ostium explicant, ac si idem sit quod Ebraeis [gap: Hebrew word(s)] . Sed tunc esset Adramota, non Adrumetum. Ut taceam nihil esse causae, cur sic dicetetur, neque enim Adrumetina regio importuosa est, aut venenorum serax, aut, vel soli, vel aquarum, vel aeris vitio [orig: vitiô] pestilens, et insalubris. Quin Frugiferam vocant veteres inscriptiones, qualis est haec apud Smetium, COLONIA CONCORDIA ULPIA TRAIANA AUG. FRUGIFERA HADRUMETINA. Et merito, cum Byzacenus ager; cuius Adrumetum est metropolis, sit inter locos Africae feracissimos. Plin.. 17. c. 5. eum ait esse centena [orig: centenâ]; et quinquagena [orig: quinquagenâ] fruge fertilem. Et l. 18. c. 10. ex eo ipso probat, tritico [orig: triticô] nihil esse fertilius, utpote cum e modio, si sit aptum solum, quale in Byzacio Africae campo, centeni quinquageni modii reddantur. Varro de R. R. l. 1 c. 44. In Syria ad Gadara, et in Africa ad Byzacium item (dicunt) ex modio nasc centum. Hannibal apud Sil. Ital. l. 8.

- - - - - Seu sunt Byzacia cordi
Rura, Magis cemum Cereri fruticantia culmis.

Porro cum Sytis mea sit centum, et matan centenos sonet, *)adru/mh, vel *)adru/mhton idem videtur esse quod [gap: Hebrew word(s)] vel [gap: Hebrew word(s)] h. e. vegio centum; seu centenarum, supple [gap: Hebrew word(s)] h. e. mensurarum. Bochart l. 1. Chanaan c. 24. longitud. 36. 40. latitud. 32. 40. Hodie vulgo Mahometta, unde sinus adiacens Golfo di Mahometo. Arabibus urbs Hamamatha dicitur. Episcopalis quondam, et Concilii A. C. 394. habiti sedes, cuius canones cum reliquarum Synodorum canonibus confusi, sub nomine Canonum Ecclesiae Africanae. Marmol. descript. Afr. Mercator. Geogr. Baron. Annal.

ADRUS [1] Hispaniae fluv. Antonino, ubi loci Anas forte legendum censet. Ortelius. Alii Dadrus legere malunt, et Doriam intelligunt.

ADRUS [2] seu ISRUS seu HESRUS, dictus est olim, qui postea Arotius fluv. Galliae in Aeduis, in agro Augustodunensi. Vide Arotius.

ADSESSORIA librierant, de iis rebus scripti quas agi viderant Iurisconsulti cum Adsessores essent: a Puteolano, l. nam et nocere. 12. ff. de pact. et l. lex. §. hac legeff. iniur. Prateius, et Brissonius, apud Ioh. Calvinum Lexic. Iurid. Munus vero Adsessorum et functio, Adsessura dicitur l. sin. ff. de Proxenet. de voce Adsestrix vide Gothofredum ad. l. 16. C. de evict.

ADSTRICTUS color idem cum presso seu saturo seu austero, quem Graeci katakorh= vocant. Plinius l. 9. c. 38. de confectione purpurae, Buccinum per se damnatur, quoniam sucum remittit. Pelagio admotum alligatur, nimiaeque eius nigritiae dat austeritatem illam nitoremque qui quaeritur cocci. Ita permistis viribus, alterum altcro excitatus, aut adstringitur. Sic asirictus color, qui et pressus idem ac nigricans, excitato opponitur, h. e. claro et acuto, quem Graeci o)cu\n dicunt, qui tamen duo colores, licet in gradu colorum invicem opponantur, in eodem tamen simul esse possunt, sed di verso [orig: versô] respectu. Tyria enim purpura nigrior et adstrictior adspicientibus apparebat, suspicientibus autem excitatissimum nitorem ac lumen aftulgebat. Plinius eodem [orig: eôdem] loco [orig: locô], Laus ei summa

color sanguinis concreti nigricaus aspectu, idemque suspectu refulgens. At excitatus et dilutus, ut et adstrictus et dilutus, simul esse nequeunt, nec in uno morari. Excitatus igitur et pressus seu adstrictus, licet inter se diversi, ex aequo tamen utrique diluto contrarii sunt. excitatus et acutus color in cocco, pressus et adstrictus in purpura, nigricantis rosae ut Plinius ait colore sublucens Tyria purpura utrumque habebat, acumen lumenque cocci et nigritatem saturitatemque purpurae nigrae: neutrum habebant dilutiora, ut conchylium etc. Salas. ad Tertullian. de Pall. c. 3.

ADSURGENDI honoratioribus ritus, memoratur Arnobio adv. Gent. l. 7. Ut si quispiam viso potentissimi nominis viro [orig: virô], via [orig: viâ] decedat, assutgat, caput revelet etc. Sallustio item histor l. 5. Quibus de causis Syllam in victoria dictatorem, sibi cquo descendere, adsurgere, caput aperire solitum, apud Nonium in Apertum, et in Surgo. Unde Adsurgendi verbo [orig: verbô], in honore exhibendo, absolute usi, Apuleius Apolog. l. 1. Sueton. Iulio, c. 78. A. Gellius l. 6. c. 9. Macrob. Saturnal l. 1. c. 4. Item Plin. l. 16. c. 4 ubi de eo qui civicam coronam virtute belli adeprus est, Accepta [orig: Acceptâ], ait, licet uti per petuo ludos ineunti semper adsurgi, etiam ab Seratu, in more est. Vide god. Stevechium Electis Arnobianis. l. ult. cit.

ADUACA est in ditione Leodiensi, Tongeren vulgo, ad fluv. Iecken: 4. leucis Leodio [orig: Leodiô] distans. Vide Atuacutum.

ADUATICI Begarum populi de quibus multa apud Caesarem. Dioni Atuatici. Horum urbs, ut quidam volunt, Duacum, hodie Doway dicitur, Academia Flandrorum non obscura. Sed aliis Aduatici in Brabantia locantur, eorumque urbem Boscumducis, Bosleduc dici volunt. Est autem iuxta Mosam in Hollandiae, et Geldriae confinio ab Antwerpia [orig: Antwerpiâ] 12. leuc. in ortum. Duacum vero, teste Guicciardino [orig: Guicciardinô], urbs est Catuacorum, quos Caesar eo [orig: eô] loco [orig: locô] describere videtur. Vide infra. Hos ex Cimbris Tetonisque procreatos scribit Caesar et praeter cetera opida atque castella, unum oppidum egregie natura [orig: naturâ] munitum habuisse, positosque fuisse, inter Eburones Regnum Ambiorigis ac Cativulci, et Nervios. Eosdem contra populum Romanum coniuravisse et in communi Belgarum concilio ad id bellum pollicitos esse 19. milia armata l. 2. Bell. Gall. c. 4. prodit. Ibi enim Aduaticos pro Catuacis legendum esse. non dubitat hadr. Vales. Notit. Gall. Dion Atuaticos eos vocat, sinitimosque Nerviis fuisse, et Cimbris, a quibus orti animo ac virtute similes, Quae propria illorum sedes, ambigitur. Vide Auctorem paulo ante laudatum. Sansoni et Ortelio Aduatici, populi fuere [orig: fuêre], ubi hodie Comitatus Namuriensis; provinc. Belgii parva, cuius caput Namurium ad Mosam fluv. ubi recipit Sabim, vide et Atuae.

ADUATICUM pagus Belgii in Brabantia; Tungerloo Huberto Leodio vocata. Vide Advaca.

ADVENAE in L. Longobard. Capit. Car. M. et Caroli C. etc. Sunt alienigenae extranei, ut vulgo Albani. Gall. Aubains, qui dimisso [orig: dimissô] proprio [orig: propriô] domicilio [orig: domiciliô] alio migrant et alibi sedes figunt. In hos praecipuum dominorum ius illud fuit, quod, si nullis relictis liberis morerentur, eorum bona domino cederent. Eosdem vestigare et sequi poterant domini priores et in patriam revocare etc. Car. du Fresne Glossar. Vide quoque infra Albani.

ADVENTIA Urbs apud Allobroges, condita supra Ararim fluv. tempore Vespasiani. God. Viterbiens.

ADVENTUS [1] Consul. Romanus. Euseb. Item nomen viri, cui olim suum Polyhistora Solinus dedicavit, uti ex pr aefatione eius patet: qui quis fuerit, ignoratur. Sane Romanum hoc nomen, cuius et apud Herodianum l. 4. c. 12. mentio, qui tamen *au)/denton vocat, Graecorum more. Quemadmodum Advena, in Basilicis et Bsilicorum Glossis *au)/dena. est. Vide Salmas. ad Solin. p. 3.

ADVENTUS [2] sacrum tempus quod Natale Domini praecedit, constans 4. septimanis, im Ecclesia Romana licet non idem semper fuerit hebdomadum et Dominicarum numerus: nam in Missis ambrosianis de Adventu Domini sunt sex Dominicae et prima subsequitur festum S. Martint etc. Meminit eius Rupertus de Divin. off. l. 3. c. 1. Tempus, quod Dominicae Nativitatis memoriam antecedit, ideo Adventus nuncupatur, quia totus eius Ecclesiasticus Ordo iuxta contemplationem Adventus Domini dispositus est. Advenire autem recte Dominus dicitur. qui ubique est invisibili praeseutia [orig: praeseutiâ] Maiestatis, dum assumpti [orig: assumptî] quod visibiele est nostrum, usibus carnis visibilem se ostendit etc. apud. Car. du Fresne Glossar. Seundum Dominic. Macrum incipit tempus hoc a S. Andrcae festo, apud Latinos; a die 14. Nov. ero apud Graecos, quod etiam antiquitus in Ecclesia Romana observatum ait, unde S. Martini quadragesima fuerit dictum. Idem addit, in Concilio Matisconensi, per hoc tempus feria [orig: feriâ] 2. 4. et 6. ieiunium fuisse institutum, huneque morem in Gallia primum introductum a Ruperto Episcopo Turonensi ex Hist. eius l. 10. c. 31. dein quottidie a quibusdam ieiunari coepisse, privato [orig: privatô] consilio [orig: consiliô], ex Odoric. Rin. in Annal. Eccles. donec circa A. C. 1270. Urbanus V. Pontificatus [orig: Pontificatûs] fui initio [orig: initiô] omnibus Clericis in Curia sua versantibus quottidiani huius ieiunii necessitatem imposuerit. Reliqua, quae de Adventu addit, sic habent: Hoc temporis spatium aliqua [orig: aliquâ] -maestitia [orig: maestitiâ], ob memoriam socundi Adventus --- -- veneratur, proinde in Missa non dicitur, Gloria in excelsis Deo: nec te Deum in matutino -- -- Diaconus et Subdiaconus planetis plicatis parantur --- At propter memoriam --- Adventus --- Incarnationis --- non relinquitur Alleluia, quae laetitia Dominica [orig: Dominicâ] praecipue tertia [orig: tertiâ] eiusdem ostenditur, permittendo nempe Diacono Subdiaconoque tunicellis indui et Cardinalibus a violaceis coloribus feriari et rosaceis vestivi; imo antiquitus in hac Dominica ipsemet pontisex sollenniter celebrare. Item Dominica vacans dicebatur quarta Adventus --- quia tunc Pontifex relictis aliis occupationibus, solum largiendis eleemosynis incumbebat --- Propter hanc sixam vacationem, si vigilia Nativitatis in hac Dominica occurrerit, nona lectio non legitur de

homilia Dominicae, neque Euangelium eiusdem dicitur in fine missae --- quia in praecedenti Sabbato iam diceta fuere [orig: fuêre]. Quare in Adventu consuetae commemor ationes ationes on dicuntur --- in Hispania cooperiuntur imagines etc. Vide eum in Hierolexico; In eadem Ecclesia. Adventio dicitur translatio reliquiarum Sancti alicuius apud Adonem Viem. At Iucundus Adventus, est tributum Domino exsolvi solitum, cum primum ad aliquam dignitatem pervenit, ut cum ad Regnum Reges evehuntur. Computus Thesaurariorum Franc. A. C. 1316. Pro dono facto Regi ratione iucundi adventus sui et exercitus flandriae 500, libr. Turonens. apud Eundem, qui hanc in rem laudat Cognatum Histor. Tornac. l. 4. c. 15. Concilium Lateranense IV. can. 57. et Chopinum de Sacr. Politia l. 1 tit 8. § 13. additque ab Episcopis etiam exactas eiusmodi praestationes in eorum iucundo Adventu, legi in Gestis Abbatum S. Germani Autissiodor. c. 18. in Constitut. Siculis l. 3. tit. 18. et apud Hubertum in Probat. Histor. Ecclesiae S. Aniani p. 62. Vide quodue infra [orig: infrâ] Introitus.

ADVENTUS [3] Augusti, in numismatibus Romanis, est e)pidhmi/a Numinis Maiestatisque eius, atque sic scribitur, ADVENTUS AUG. Nempe praesentiam saepe Divi suam declarare; saepe visae formae Deorum, ut Cicer. ait de Nat. Deor l. 2. creditae sunt: unde Ethnicus quidam, apud Arnobium, Templorum originem deduxit, adv. Gent. l. 6. Atque huiusmodi Epiphaniae seu manifestationes Isidis, apud Diodorum Sic. l. 1. Dearum Matrum Enguii Siciliae, apud Ciccer. Verr. 4. Deorum patriorum maxime et domesticorum, apud Dion. Chrysostomum Orat. Tarsis 1. celebratae, Apollo 6. mensibus hibernis apud Pataram Lyciae civitatem sex aestivis apud Delum responsa decit, Servius ad Aen. l. 4. v. 143.

Hineque Maximinus ad Tyrios scribens, civitatem eam th=| tw=n ou)rani/wn qew=n e)pidhmi/a| a)nqei=n, Caelestium numinum adventu ftorere, ait apud Euseb. Histor. l. 9. c. 7. Fiebat id vel fieri credebatur, diebus sestis et sollemnibus, Dio Chrysostom. d. l. signis subitis et insolito [orig: insolitô] delubri splendore apparitionem testantibus. Claudian. Rapt. l. 1.

Iam mihi cernuntur trepidis delubra moveri
Sedibus, et clarum dispergere culmina lumen,
Adventum testata Dei --- -

Adulatio demum hac *epifanei/as2 vocem ad Reges Orientis traxit: atque *)epifanou=s2 cognomen Antiocho Syro, Nicomedi Bithyno, Tigrani Armeno, et Arsaci Partho, datum, ut ex Appiano, Iosepho, et nummis liquet. Quorum exemplo [orig: exemplô] Caius Caesar sibi statuam Hierosolymis, sub nomine Iovis Epitphanis, i. e. Praesentis seu Apparentis, poni iussit etc. Sic ergo Adventus Augusti velut Dei, in nummis celebratus. Vide infra Divinitas, alibique passim. Coccasio Gentilibus, ex qeoptia| Israelitarum, Iacobi praecipue, Gen. c. 32. v. 30. Mosis, Exod. c. 33. v. 11. ac Prophetarun, qui hinc Videntes dicti, 1 Sam. c. 9. v. 9. Vide Ioh. Marshamum Can. Chron. Sec. IV.

ADVERSARIA ab ADVERSA, sicut Opistographa, ab aversa parte, dicebantur schedae, in quibus extemporalia scripta et nondum emendata olim adlinebantur; rationes inprimis ac diurna, quae postea in mundam chartam, et quae ab una parte tantum scribebatur, transferebantur. Vide Scaligerum. l. de Papyro advers. Guillandinum. De la Cerda sic postea vocari ait Commentaria alicuius textus seu scripturae, eo quod hae notae fiebant in eo libro, ex parte textui opposita [orig: oppositâ]: hinc ipse suum opus Adversaria sacra appellavit, Dominic. Macer Hierolex.

ADULA Straboni mons inter Alpes, ex quo Rhenus fluit versus Septentrionem, inque contrariam partem Addua in lacum Larium, qui ad Comum est, delabtur. In quibusdam Straboinis exemplaribus scribitur *)adia/llas2. S. Gothard, Io. Poldo. Der Vogel Tschudo. Etzel Willichio, qui addit eum sic ab haccolis vocari. Graius hodie appellari scribit Iovius in l. l. De Larii lacus [orig: lacûs] descriptione. Eius partes sunt montes Gispaltberg, unde Rhenus anterior Effluit; et Vogelberg, unde posterior oritur; Mont Furck, unde Rhodanus et Ticinus, et Mont Grimsel, unde Arola fontes habent. Nic. Lloydius: Principem inter rhaetica iuga locum tenet, diciturque *)adou/lh Straboni l. 4. Illius summitas der Vogel, aut Vogelberg, Rhaetis colmen del olcello aut ocello, vel Monsted del vecello; Italis monte del Uccello vocatur, annotante Gaudardo. Secundum alios Mons S. Bernardini; Bralium simplicitas nuncupat vernacula, Simler. Vigenereus Gotthardi, Crispaldi et Lucumonis montes sub Adula comprehendit. Vide Ioh. Bapt. Plantin. Helvet. Antiq. et Nov.

ADULITON *)/adoulis2, Stephano, *)adou/lh Ptolemaeo, Aethiopiae sub Aegypto urbs, et Emporium ad sinum Arabicum, Docono vugo, Eroco, aliis. Nonnulli apud Stephanum Panis insulam vocant. Populi Adulitae Plinio l. 6. c. 29. qui Aduliton inter prodemaidem, et Diren 5. dierum navigatione distare scribit. Vide Guil. Stukium ad Arr. Periplum p. 10. longitud. 67. latitud. 11. 40.

--- Vel duri sideris index
Scorpius exoriens sit tempore noctis adultae,
Hic matutino veniens procul aequore Chelum
Erigit ex pelago,

Ubi scorpium exorientem, noctis adultae tempore facit: est illud tempus seu illa pars noctis, qua [orig: quâ] ea finem accipit, adveniente die. Seorpius enim matutinus oritur. Quo [orig: Quô] sensu idem maturam noctem posit, de noctis supremo tempore, quod Aratus dixit a)kro/qi

nikto/s2 Mira tamen haec locuio videtur, adultum et maturum vocare quod extremum elt atque ultimum. Repugnat eniem Veterum Latinorum usus, quibus Adulta nox potius de media noct dicitur; quemadmodum adulta astas et adulta hyems, inter primam et extremam media est. Sic Matura dies, Virgilio Aen. l. 10. v. 257. plena est, ac clara, dubiae et incertae luci, avalis sub crepusculo est, opposita. Sed Graeci to\ a)/kron vocant, non solum quod extremum est, verum et quod perfectum et in summo perfectionis conftitutum. Res enim omnes, ubi certum statumque floris sui cacumen ascenderunt, postea decidunr ac retro feruntur. In eo acumine dum sunt, a)krq/thta suam obtinent. Sic aetas ea demum perfecta est, quae modum habet nec amplius persici potest. Quia autem plures sunt aetatum differentiae, in singulis hoc a)/kron et te/leion consideratur: sicque virilis aetas ea demum matura est, quae amplius non habet, quo [orig: quô] vitilior fieri possit. Senectus etiam maturitate sua [orig: suâ] censetur, quam ubi assequuta est, in decrepitam fertur. Unde matura senectus, et maturi senes Poetis, etc. Omnia tandem, quae e)n a)kmh= sunt, etiam e)n tw=| a)/krw| consistere videri debent; et sane utrumque ab eadem origine. Inde igitur est, quod Avienus maturam et adultam noctem a)nti\ th=s2 a)/krhs2 kai\ puma/ths2 nukto\s2 posuit, quia omne maturum et adultum etiam a)/kron Vide Salmas. ad Solin. p. 719. et 720.

ADULTERA priusquam convincitur, suspecta est: dequae Lex sic sonar Numer. c. 5. v. 12. Si viri cuiuscumque uxor declinaverit, et --- immunda Facita fuerit --- adduct vir ille uxorme suam ad Sacerdotem, adducatque cum ea sacrificium pro ea --- adducet itaque illam Sacerdos et stare eam faciet ante Dominum. Assumat quoque Sacerdos aquas sanctas in vase fictili et de pulvere, qui fuerit in pavimmento Tabernaculi, tollat --- et ponat in aquam etc. Vide infra, ubi de Amaris aquis et Zelotypia. Maritum autem Zelotypum, eum hic [orig: hîc] intelligunt Magistri, qui praemonuerat uxorem, ne deinceps in secreto essetcum aliquo, sive patre eius, sive fratre; nedum aliis plus dissitis, sivegentili sive servo, idque coram testibus; quae nihilomines cum ipso, de quo praemonita erat, in secreto esset occultata, idque restibus item probaretur. Quantillo tempore pollui femina posset, i. e., quantillo [orig: quantillô] tempord ovum (gallinae) et assari posset et absorberi etc. Adulterio [orig: Adulteriô] rite probato [orig: probatô], poena mors fuit apud Hebraeos, at non idem mortis genus cuiliber Adulterae: Quod enim adulterium committebatur in vore, quae filia Sacerdotis non erat, eaque aut nupta [orig: nuptâ], aut tantum desponsata [orig: desponsatâ], strangulatione puniebatur, Levit. c. 20. v. 10. et Deuteron. c. 22. v. 12. 23. Verba Legis sunt, Morte intersiciatur, tam adulter, quam adultera. Si desponsata esset virgo, necdum nupta, lapidatio utriusque poenaerat. Ubi vero Sacerdotis erat filia, ipsa comburenda, adulter autem strangulandus erat, Levit. c. 21. v.9. Ec quidem de adultera desponsata, nec dum nupta, iuxta Hebraeorum placita, capiendum illud, quod habetur in historiola illa sacra Adulterae in Euangelio Iohannis c. 8. v. 4. Magister, hanc deprehendimus in ipso facinore adulterii. In lege autem nostra Moses praecepit, ut huiusmodi faminae lapidarenur: de qua periocha fuse agit Seldenus Uxor. Hebr. l. 3. c. 11. etc. Uti vero capitali supplicio [orig: suppliciô] plectebantur adulteri, apud Iudaeos, sic iuxta Philonem l. de Iosepho etiam nullibi non capite plecti iure potuere [orig: potuêre]; saltem deprehensi a deprehendentibus. Certe Solonis lex erat, e)a/ntis2 moixo\n la/bh|, o(/, ti a)/n bou/lhtai xrh=spai, Si quis adulterum deprebenderit, de eo quod libuerit, statuat. Et de maritali iure hic [orig: hîc] receptissimo, Cato Or. de Dote, apud A. Gellium l. 10. c. 23. In adulterio uxorem tuam si deprehendisses, iure necares; cui consonae XII. Tabb. Moechum in adulterio deprebensum impune necato. Atque aliae, avae citta sunt mortem poenae, pro deprehendentis arbitrio irrogatae, uti discimus ex Scholiaste Aristophanis Pluto, Iuvenali Sat. 10. Martiali l. 3. Epigr. 43. Aliis. Unde illud Sincerasti apud Plautum in Poenulo Actu 4. sc. 2. MI. Quid agis? SY. facio, quod manifesto moechi haud ferme solent. MI. Quid id est? SY. refero vasa salva. Cuiusmodi ius, moechum deprehensum mutilandi, apud Anglos quoque olim viguit, non alii tamen, quam marito, concessum. Etiam de deprehensis impune occisis, a Parte sive naturali, sive adoptivo, idque ex lege Iulia. luculenta sunt in iure Caesareo testimonia; quod iuris marito illic negatur, nisi in domo sua deprehendantur et adulter persona infamis sit. Atque non iudicatos ita impune necari adeo postea receptum est, etiam inter Christianos, ut generali nomine Legis mundanae in Iure pontificio designetur, Caus. 33. quaest. 2. c. 6. Et quae morem plane receptum redolent, occurrunt apud Hincmarum in Respons. de divortio Bosonis et uxoris. suae et Nicolaum I. Ep. ad Rudolfum Archiepiscop. Bituricensem. Certe ab ICT is admitti solet, ut plane licitus, in Foro sal tem contentioso: An in foro quoque conscientiae, quaestio est celebris, negantibus quidem omnino Viris consultissimis et caedem eiusmodi peccatum esse, asserentibus etc. Porro in Partitas quoque Hispanorum Legesque Lusitanorum, receptum est heic ius vetus Caesareum, uti item in populorum aliquot aliorum mores. Imo et ex iure Iustinianco, si suspicetur vir quempiam uxoris suae pudicitiae insidiari, et post tres denuntiationes, quibus omnimodus uxoris et insidiantis congrssus vetetur, invenerit eum convenientem suae uxori quidem in sua domo aut ipsius adulteri, aut in popinis, aut in suburbanis, permittitur licentia marito propriis manibus talem perimere, Auth. Coll. 8. tit. 18. c. 15. Utut autem se res habuerit, us illud deprehensos occidendi, quod praedicat Philo, neque in Susannae pro deprehensa habitae historia [orig: historiâ], neque in adulterae in Euang. Iohannis causa, omnino admitti videtur. Quod vero ab illa Philonis attinet, quibus adulterium morte passim multandum, uti aud Ebraeos, asseri videtur: certe, dum vixit Philo, ne Aegyptiis quidem, inter quos ille, poenae eiusinodi usus erat forensis, uti nec Atheniensibus aut Romanis ut de aiis taceam. De Aegyptiis diserte Diodor. Sic. Biblioth. l. 1. c. 78. Adulterium apud eos vi, comissum,

genitalium abscissione; sine vi, mille plagis adultero, narium detruncatione adulterae irrogandis punitum; licet saeculis vetustissimis adulteras quasdam a Sesostri Rege vivicomburio [orig: vivicomburiô] plexas idem memotet lbid. c. 59. Athenis autem si quis reus peractus e)pi\ tou= dikasthri/ou, a)/neu e)gxeiridi/ou xrh=sqai o(/, ti a)\n boulhqh=|, Iudicum erat in eum pro arbitrio animadvertere, excepta [orig: exceptâ] poena [orig: poenâ] gladii, ut diserte leticur apud Demosthenem Orat. in Neaeam. Utrum autem ex iure Caesareo veteri poena adulterii forensis esset vitae amission, saepe dispurtum est; scil. an a Lege Iulia aliaque vetrustiori. Sed a Viris doctissimis demonstratum, ex iure recepto poenam eiusmodi non irrogandam fuisse, antequam ab Augustis Christianismus exciperetur; Sed relegationem, aliamve citra mortem coercitionem. Quamvis certum sit, ab Augusto etiam suas Leges egrediente adulteros morte punitosaliquos, ut et postea ab Opilio Macrino, qui adulterii reos semper vivos simul incendit iunctis corporibus. ut de eo Iul. Capitolin. c. 12. Vulgo autem habetur Constantinus M. auctor primus Legis, de morte adulteris ex iure Caesareo irroganda. Et sane im Codice Iustinianeo occurrit rescriptum eius ad Evagrium de accusatoribus adulterii, ad cuius calcem adicitur, Sacrilegos autem Nuptiarum gladio [orig: gladiô] puniri oportet, circa A. C. 326. Vide l. 30. quamvis Cod. tit ad leg. Iul. de Adult. Constantius dein ac Constans culeum aut vivicomburium introduxere [orig: introduxêre]: sub Valentiniano et Valente, Cethegus Senator adulterii reus delatus cervice periit abscissa [orig: abscissâ], uti refert Amm. Marcellin. l. 28. c. 1. qua [orig: quâ] eadem poena [orig: poenâ] feminas aliquot illustres tunc temporis, ob idem crimen, adfectas, addit. Leo tamen et Maioranus Augg. relegatione perperua [orig: perperuâ] in reos animadverterunt, circa A. C. 459. donec Iustinianus ius hoc de morte puniendis adulteris constans voluit esse ac perpetuum. Orientali autem iure Caesareo [orig: Caesareô] recentiori o( moixo\s2 kai\ h( moixali\s2 r(inokopei/sque wsan, Adultero et Adulterae nares praecidantur; Sic Harmenopulus Prochir. l. 6. §. ult. Addit Michael Attaliates Synopsi tit. 70. tnptomen/ois2 kai\ koureuomen/ois2, verberatis et tonsis: Etiam adulteram exulem fieri bonisque spoliandam. Saeculis recentioribus morte, verberibus, multa [orig: multâ] aliterque pro variis gentium moribus atque aliter punitur id crimen: et ubi cognitio eiusdem ad Forum spectat solum Pontificium, excommunicatione et paenitentiae sollennis sive ritu ipso [orig: ipsô] seu redemptione, vide plura hanc in rem apud Ioh. Seldenum praefatum in Uxore Ebraica l. 3. c. 11. et seqq. cui adde Iac. Cuiacium Observat l. 6. c.11. B. Brissonium ad L. Iul. de Adult. Theod. Marcilium ad Institut. Iustiniani et infra dicenda in Adulterium. Poenae Adulterorum, apud varids gentes apud Anglos, adulterium wera [orig: werâ] emendari fanxit Henricus I. c. 11. et 12. At LL. Edmundi Regis c. 4. Adulter ut homicida punitus. Canutus vero adulterum exilio [orig: exiliô], adulteram narium auriumque trumcatione, punivit, in LL. part. 2. c. 6. et 50. Vide quoque supra. apud Aragonenses, secundum Foros antiquos, si coniugatus aut coniugata erant deprebensi in adulterio, amittebant vestes suas et solvebant 60. solidos de calumnia. Si coniugatus cum coniugata --- solvebant dicram calumniam duplicatam --- aut flagellabantur. Michael del Molino Repertor. Forror. Aragon. apud Bohemos, poena decapitatio fuit, teste Vita [orig: Vitâ] S. Adalberti Episcopi Pragensis num. 9. apud Francos, adulteri nudi per urbem aut villam traducebantur, quod currere et trotari apud eos dictum, vide suo [orig: suô] loco [orig: locô]. apud Hispanos, adulteri castrabantur, Luc. Tudensis de Bamba Rege, vide Luithpranum l. 6. c. ult. LL. Aelfredi Regis c. 25. Saxonem Gram. Histor. Dan. l. 5. p. 77. etc. apud Mabometanos, mulier quavor testibus Musulmannis convicta, detineri iubetur in aedibus suis, ad mortem usque. in Alcorano Azoara [orig: Azoarâ] Lat. 8. At Azoara [orig: Azoarâ] 34. centum sunt ictus, quibus in adulterio deprehensi flagellantur. Sequitur in Alcorano, quod poenam auget, Adulterminime ducat, nisi adulteram aut associantem seu participem facientem. nec ducat adultera nisi adulterum aut associatorem. Hoc enim credentibus seu Musulmannis est interdictum. Vide infra in Associans. apud Polonos, dum adhuc pagani essent, adulter in pontem mercati ductus per follem testiculi clavo affigebatur et novacula [orig: novaculâ] prope posita [orig: positâ], hic [orig: hîc] moriendi sive de bis abselvendi dura electio dabatur, Ditmarus. l. ult. p. 106. apud Saxones, olim si mulier maritata --- adulterium perpetrasset [orig: perpetrâsset], aliquando cogebant eam propria [orig: propriâ] mann per laqueum suspensam vitam finire: et super bustum illius incensae et concrematae corruptorem eius suspendebant. Aliquando congregato [orig: congregatô] femineo [orig: femineô] exercitu, flagellatam eam mulieres per pagos circumquaque ducebant virgis caedentes et pungentes minutis vulneribus cruentatam et laceratam de villa ad villam mittebant et occurrebant semper novae flagellatrices, usque quo eam aut mortuam aut vix vivam dereliquerent, Petrus Opmerus in Chronologia p. 345. Vide quoque Tacitum de Mor. Germ. c. 19. in Ungaria, adulteras vivas defodere, moris est. apud Wisigothos olim, Adulter et Adultera marito adducebantur: cui, si adulter filios non haberer, huius bona cedebant, ut exstat in L. Wisigothorum l. 3. tit. 4. §. 1. 3. 12. Ut alias gentes in praesens non attingam. Addam saltem, in Cantio, provinc. Angliae, Regem olim adulterum, Archiepiscopum adulteram habuisse, et illum quidem 8. sol. 4. denarios persolvere coactum fuisse; hanc vero tantundem etc. Domesdei apud Car. du Fresne Glossar. Vide etiam, quod hic laudat, Chronicon Besvense p. 672.

ADULTERARE monetam, non idem cum adrodere, ut visum supra.Multis vero modis monetam adulterabant olim hodieque Monetarii, aut miscendo et adulterando inter se metalla, ut aurum argento [orig: argentô], argentum aere, aes plumbo [orig: plumbô]: aut adulterinam monetam clam exercendo, ut sub Constantino fecisse,testis est lex 2. Cod. Theodos. de falsa mon. aut secernendo separandoque

metalla, ut argentum ab aere, quemadmodum Monerarii quidam sub eodem Constantino Fecerunt, ut indicat l. 6. tit. eod. his verbis: Comperimus nonnullos Flaturarios maiorinam pecumam non minus criminose, quam crebre, separato [orig: separatô] argento [orig: argentô] ab aere purgare. Maiorinae enim illae pecuniae argento [orig: argentô] aere mixto [orig: mixtô] flabantur. Flaturarii autem argentum separabant, et aes solum in figuranda moneta exhibebant, in quo non mediocre compendium faciebant Monetarii; quae separatio vulgo stdgnatio dicta est, teste Isidoro [orig: Isidorô] in Gloss. ubi legimus, stagenare, metalia secernere. Ipsa vero adulterina pecunia et falsa [orig: falsâ] cusione formata, paracharaxima dicitur Casiano et paracharaximi nummi, vide infra. Quonam autem horum modorum vitiata fuerit pecunia, sub Aureliano Imperatore incertum; certe fuit sub eo Monetariorum bellum, Felicissimo rationali auctore; quod acerrinie severissimeque compescuit, septem tamen milibus suorum militum intermtis, apud Flav. Vopisc. c. 38. ad quem vide Notas Casauboni et Salmasii, ut et aliquid, uti infra de Plumbea Selibra.

ADULTERI Scriptoribus Ecclesiasticis dicuntur, qui civitatis Episcopo [orig: Episcopô] adhuc superstite, eiusdem Episcopatum invadunt aut quempiam ad Episcopatum promoveri patiuntur; Episcopo [orig: Episcopô] adhuc vivente. Episcopus enim spirituales nuptias cum Ecclesia sua contrahere ipsis dicitur. Liberatus Diaconus c. 14. Cumque super hoc multa dubitatio processisset, volemibus civibus neminem penitus oremare, ne Adulteri viderentur (Dioscoro [orig: Dioscorô] quippe vivente ) novissime in Proterium universa sententia declinavit. Et c. 17. Porro Haeretici, ut iam dictum est, Petrum latenter instituerant, quem iussit Zenon Imperator expelli, tamquam haereticum et Adulterum etc. apud Car. du Fresne Glossar.

ADULTERIUM primus inter Gentiles poena [orig: poenâ] affecisse legitur Hiectus Argivus, apud Alexandr. Genial. dier. l. 4. c. 1.quem alii Hiettum vocant, vide Pausan. Boeot. Aegyptii Adulteros mille plagis caesos castrarunt [orig: castrârunt], Laur. Rhodomannus in Diodori Sic. l. 2. c. 3. quorum severitatem Romanos quoque sequutos esse innuti Horat. Sat. 2. l. 1. v. 46.

--- --- --- --- Quin etiam illud
Accidit, ut cuidam testes, caudamque salacem
Demeteret ferrum.

Apud alios tanti flagitii poena erat, membrorum detruncatio artuumque mutilatio et praesertim autium nariumque, ut ipso vultu sceleris atrocitatem loquerentur; Adr. Turneb. Adversar. l. 28. c. 46. Martial. l. 3. Epigr. 85.

Combustione porro punita esse Adulteria, pater ex sacris, vide Gen. c. 38. v. 24. Mosaica postea lex lapidatione illa ulta est, vide Ezech. c. 16. v. 38. quam poenam simpliciter mortem vocari, probant quidam, ex Levitici c. 20. v. 10. Morte plectatur. Alii tamen generali hoc [orig: hôc] vocabulo [orig: vocabulô] suffocationem, ut pote mitius mortis genus, cum favores ampliandi sint, hic [orig: hîc] intelligunt. Apud Graecos poena in viris paratilmo\s2 et r)afani/dwsis2 fuit, quo alludit Iuvenal. Sat. 10. v. 317.

Vide infra Paratilmis it. Raphanus. Feminas vefo templorum aditu arcuerunt, quae si matronarum habitu incederent, cuique obvio vestes illarum dilacerate ius erat. Apud Romanos antiquissimis temporibus, cognati und cum viro de adulterra iudicarunt [orig: iudicârunt]: iuxta legem a Romulo latam, Adulterii convictam, vir et cognati, uti volent, necanto. Insequutus dein Numa aliam, super eodem crimine, legein tulit, cuius capita: Pellex aram Iunonis ne tangito, sitanget, Funoni crinibus demissis agnam feminam caedito, apud Festum Pomp. l. 14. M. Fabius mattonas stupri damnatas pecunia [orig: pecuniâ] multabat, Liv. Dec. 3. l. 5. Alii relegatione, vide Sueton. in Aug. c. 65. dotis atnissione, vide Senec. Controv. 5. l. 1. gladio [orig: gladiô], vide Sueton. in Iulio c. 48. deturbatione e Saxo Capitolino, vide Senec. l. 1. Declam. 3. etc. Tandem ab Augusto lata Lex Iulia est, coercendis adulteriis stuprisque, Sueton. in eo c. 34. in cuius laudem Horat l. 4. Carm. od. 5.

Nulls polluitur casta domus stupris,
Mos, et lex maculosum edomuit nefas:
Laudantur, Simili prole puerperae:
Culpam poena premit comes.

Eius capita hinc inde dispersa collegit Barn. Brislonius, illaque eleganti commentario explicavit. Sewuentibus temporibus, velut obsoletam, postliminii iure reduxit Domitianus. Unde Martial. l. 6. Epigr. 2.

Lusus erat sarrae connubia sallere taedae,
Lusus et immeritos exsecusse mares.
Utraque in probibes, Casar.

Poena, relegatio, Ancyrana Synodus Can. 7. Adulterum a participatione sacrorum mysteriorum exclusit septem annis integris. Mosocovitae in partes dissecant; Nonnullae gentes ferreis catenis collo adulteri saxa alligabant, ut, omnibus ludibriis expositus, solo terrore fragiliorem sexum a corruptela arceret, Olaus M. et ex illo Corn Scribonius Graphaeus Epit. l. 6. c. 12. Apud eundem l. 14. c. 6. Mulier adulteraus, testimonio [orig: testimoniô] sex. virorum deprebensa. perdit dotem, et quidquid secum tulit in cohabitationem viri: quaelex non barbara, sed Romana videri posset, vide supra. Plato adulterum Magistratu arcendum censuit; de Legg. 9. l. 8. De veterib. Germanis Tacitus de mor. Germ. c. 19. Adulteriorum poena, inquit, proesens et maritis permissa. Accisis crinibus nudatam coram propinquis expellit domo maritus,ac per omnem vicum verbere agit, etc. Plura vide apud Thom. Dempster. Antiqq. Rom. l. 8. Paralip. ad c. 24. Berneggerum Quaestion. in Tac. Germaniam 103. 104. etc. Adiciam hoc unum, quod ne inter milites quidem adulter recipi potuerit, apud Romanos, ut habet Menander ICtus l. 41. ff. § 7. de Re milit. Pluar hanc in rem retro dicta sunt.

ADULTUS Iuppiter cognominatus, ut etiam Iuno Adulta. Nam praecipue in connubiis Ethnici Deos quinque invocabam, Venerem, Suadelam, Dianam, Iovem Adultum, et Iunonem Adultam, Plut. in Problem. Vide infra Nutiae.