December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0005

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0006

[gap: praeliminaria]

page 79, image: s0079b

AEGYPTIACI Dies inter Christianos prohibiti, Non observetis dies, qui dicuntur Aegyptiaci, aut Calendas Ianuarii, in quibus cantilenae quaedam et comessationes et ad invicem dona dantur, quasi in principio anni, boni Fati augurio [orig: auguriô]. 26. quaest. 7. can. 16. Prolixius de iis in Ep. Bonifacci Episc. ad Zachariam Pontif. Roman. in Tom. III. Concilior. p. 429. col. 2. edit Ven. A.. 1585. ista leguntur: Sicut affirmant (Porticani) se vidisse annis singulis in Romana Urbe et iuxta Ecclesiam S. Petri in die vel mocte, quando Calendae Ianuarii intrant, paganornm consuetudine Choros ducere per plateas: et acclamationes ritu gentilium et cantationes sacrilegas celebrare et mensas illa [orig: illâ] die vel nocte dapibus onerare et nullum de domo sua ignem vel ferramentum vel aliquid commodi vicino suo praestare velle. Dicunt quoque, se vidisse ibi mulieres pagano [orig: paganô] ritu phylacteria et ligaturas in brachris et in cruribus ligatas habere et publice ad vendendum venales, ad comparandum allis offerre. Non obstante enim interdicto [orig: interdictô], de quo supra, manserat haec superstitio Romae, usque ad tempora Zachariae: Imo hodieque ibidem tanta servorum insolentia est, ut quasi de iure sibi debitum istiusmodi proventum, quem Mangia vocant, exigant. Vide Dominic. Macrum Hierolex. in voce Strena.

AEGYPTIACUS SINUS vide Aelaniticus.

AEGYPTII Belgis hodie dicuntur, qui alias Zigeuni. Vide in hac voce.

AEGYPTILLA gemma Aegyptia quaedam, Ugutio.

AEGYPTINI Aethiopes Aegyptiis finitimi.

AEGYPTIORUM Christianorum Festa , vide infra ubi de Coptitis.

AEGYPTIORUM Murus Locus sic dictus, Apamiensi agro in Syria proximus, Straboni, cui quoque vicus est inter Catabathmum et Paraetonium Libyae. Aegyptiorum Monasterium sic dictum, habetur in Prato Spirituali, distans 12. mill. pass. ab Anazarbo secundae Ciliciae. Nic. Lloyd.

AEGYPTIORUM Sacerdotes videantur infra Prophetae. Item Hier. Vecchieti Ital. quod illam regionem ultra 40. annos integros incoluit, observationibus caelestibus in caelo numquam nubilo, et libris Aegyptiorum Sacerdotum evolvendis continuo vacans, de quo vide Fortun. Licetum de Veter. Lucernis l. 1. c. 13.

AEGYPTIS regiuncula Peloponnesi est apud Pausaniam in Arcadicis: dicit enim Carnionis fluminis fontes esse in Aegyptide: pro qua Amasaeus Aepytide vertit. Aegyptios populos, idem Pausanias eodem in tractu nominat, pro quibus idem interpres Aegienses substituit. Primam vocem ubique retinendam censet Ortelius, cum bis idem Pausanias eam repetat: tum quod Stephanus huius quoque meminerit in dictione h)li\s2, ubi nominat Aegyptiam Olympiam. Nic. Lloydius.

AEGYPTIUM Canistrum Aegyptius funis, in mulieris suspectae iudicio adhibita. Vide Zelotypia.

AEGYPTIUM Mare quod Aegyptum alluit Eustathio Pharium et Parthenium. Sic quoque Amm. Marcellin. l. 22. c. 15. a Parthenio urbe, uti retur Ortelius.

AEGYPTIUS cognomen Herculis, vide infra.

AEGYPTUS [1] Rex Aethiopum, a S. Matthaeo, ut horum traditio habet, ad Christi fidem conversus. Marmol. l. 10. c. 13.

AEGYPTUS [2] a quo Aegypto regioni nomen secundum quosdam, Beli fil. et frater Danai ex Neptuno et Libya oriundus, qui cum 50. haberet filios, totidem eos fratris sui filiabus matrimonio coniunxit, quae a patre Danao, cui oraculo [orig: oraculô] praedictum fuerat, ab uno generorum suorum regno [orig: regnô] pulsum iri, instructae, prima [orig: primâ] a nuptiis nocte suum quaeque maritum interfecerunt, praeter unam Hypermnestram, quae Lynceo viro suo pepercit,

--- --- --- -- in parentem
Splendide mendax, et in omne Virgo
Nobilis aevum.

Uti loquitur Horat. l. 3. Carm. Od. 11. Vide Euseb. Hygin. Fab. 170. Ovid. Ep. Heroid. 14. Eustathium, etc. Lynceus autem postea pulso [orig: pulsô] Danao [orig: Danaô], Argivorum regnum invasit: et ann. 69. regnavit.

AEGYPTUS [3] ex Mausoli, Cariae Regis, ministris, qui, Meletum misius, ad communicanda cum prodituris consilia fere deprehensus fuit, sed, quo astu evaserit, vide Polyaen. l. 6.

AEGYPTUS [4] Ciceronis libertus, l. 16. ep. 15. Ad Tyronem.

AEGYPTUS [5] Turcis Elquibet, Asiae regio (licet a Ptolemaeo in Africa discribatur) teste Mela l. 1. c. 9. in 2. partes dividitur. Una inferior, quae et Delta, ad occidentem Bechria, et ad ortum Errif, teste Io: Leone, dicitur. Altera Superior, vulgo Sahid, et olim Thebais dicta: est autem Meridiem versus, et ad Syenen usque procedit. De antiquitate Aegypti, ac disciplina Sacerdotum, quos prophetas vocant, innumerabilia pene auctoribus memorantur. Huc Daedalus, Melampus, Pythagoras, Homerus, Solon, Musaeus, Plato, Democritus, Apollonius Tyaneus, compluresque alii eruditionis gratia [orig: gratiâ] profecti, dogmata Aegyptiorum in suam quisque patriam retulere [orig: retulêre]. Primi siquidem Artium inventores putantur Aegyptii. Dionysius Periegetes.

*(o prw=toi bio/toio diesth/santo keleu/qous,
*prw=toi d' i(mero/entos2 e)peirh/santo ar)o/trou,
*kai\ spo/ron i)quta/ths2 u(pe\r au)/lakos2 a(plw/santo.
*prw=toi de\ geammh=|si po/lon diemetrh/santo,
*qumw=| fra|ssa/menoi loco\n dro/mon h)eli/oio.

Ubi per bi/ou keleu/qous2 Scholiastes ta\s2 te/xnas2 intelligit. Sane Diodor. Sicul l. 1. Aegyptiis a)rxaiwta/thn a)gwgh\n tribuit, Hinc Aegyptus Terrarum parens appellata est, uti tradit Crinitus. Et Macrob. Saturnl l. 1. c. 15. Aegyptum vocat artium matrem. Et de Somn. Scip. l. 1. c. 19. incolas eius appellat omnium Philosophiae disciplinarum parentes et c. 21. de iisdem, Quos constat primos omnium caelum scrutari, et metiri ausos. De agricultura Aegyptiorum nos plura in Osiris. De fertilitate Dionys.

*eu)/botos2 eu)lei/mwn te, kai\ a)/glaa pa/nta fe/rousa.

Quam tamen Nilo suo plurimum debet, qui

--- Viridem Aegyptum nigra [orig: nigrâ] fecundat arena [orig: arenâ],



page 80, image: s0080a

Uti loquitur Virg. Georg. l. 4. v. 291. Et Strabo. l. 17. ait, Sterilein Aegypto esse, quicquid non attigerit Nilus. Et certe fidem huic fecerit, si maxime alia non suppeterent testimonia, Aegypti Encomium a veteribus usurpatum, quo [orig: quô] publicum orbis horreum est appellata. Hoc [orig: Hôc] nomine olim Libyam potentissimam prae se contempsit Aegyptus angusta. Unde Proverb. Sulcus Aegypti arenas non curat Lioyae. Quod Graeco [orig: Graecô] disticho [orig: distichô] expressit Antiphilus,

*karpoi=s2, ou) stadi/oisin e)ri/zomen, ou)de\ ga\r au)/lac
*ai\gu/p' ou) *libu/hs2 ya/mmou e)pistre/fetai.

Sed non moras faciemus in re tam nota; videat studiosus lector Wendelini Admiranda Nili: c. 21. Huius divitias et opes ostendunt etiamnum tot opera immortalia, ut sunt Pyramidum vastissimae moles, tot stupendae altitudinis ex solido marmore Obelisci, Colossi, Sphinges, Statuae, Labyrinthi, totque Deorum delubra, quorum plura solum Aegyptus, quam aliae omnes regiones exhibet, teste oculato [orig: oculatô] Herodoto [orig: Herodotô] ex antiquis, ex recentioribus P. de Valle, qui magnifica horum mirandorum rudera accuratissime descripsit, Itiner. tom. 1. Fullisse autem Aegyptios ab initio Idolorum cul ores vanissimos, non tantum docent sacrae literae, sed etiam profani auctores affatim. Unum nomino Iuvenalem, Sat. 15. v. 1. s.

Quis nescit, Volusi Bithynice, qualia demens
Aegyptus portenta colat? Crocodilon adorat
Pars haec: illa pavet saturum serpentihus Ibim.
Effigies sacri nitet aurea Cercopitheci,
Dimidio [orig: Dimidiô] magicae resonant ubi Memnone chordae,
Atque vetus Thebe centum iacet obruta portis.
Illic caerulcos, hic piscem fluminis, illic
Oppida tota canem venerantur, nemo Dianam. etc.

Post Christum autem ex Diva Virgine natum, ex hac eadem Monachorum, Eremitarumque agmina primum enata, indeque per totum orbem Christianum devulgata, ex primitivae Ecclesiae monumentis docetur. A priscis incolis (inquit Bochart. l. 1. Phaleg. c. 1. Aegyptus vocabatur Chamia, vel Chemia, i. e. terra Cham. quomodo illam appellat Psaltes Ps. 78. v. 51. Plutarchus in Iside autem, qui ignorabat Aegyptios a Chama oriundos, a terrae nigredine putavit ita nominari, e)\ti th\n *ai)/gupton e)n toi=s2 ma/lista mela/ggeion ou)+tan, w(/sper to\ me/lan tou= o)fqalmou= *xhmi/a kalou=tin. Et vero Geneseos c. 30. ubi de coloribus pecudum Labanis et Iacobi, chum pro nigro quater occurrit v. 32. 33. 35. 40. Chemia tamen potius videtur ad Chamum pertinere, ut et apad Steph. alind Aegypti nomen compositum e(rmoxu/mios2, et in ipsa Aegypto pagi *xe(mmis2, yw/xemmis2, yitta/xemmis2. Hebraei Mitzraim vocant, quam vocem Doctissimus Bochart. l. 4. Phaleg. c. 24. non nomen hominis esse putat, sed regionis, ac proinde Misraim credit factum percompendium ex Mesoraiim, nam singulare eius est Masor, Id in scriptura [orig: scripturâ] occurrit aliquoties. 2. Reg. c. 19. v. 14. Siccabo planta [orig: plantâ] pedum meorum omnes rivos Masor, i. e. Aegypti. Et Esaiae. c. 19. v. 6. Et siccabuntus ftuvii Masor; ubi Kimchius, Masor, idem quod Misraim. Rursus Michaeae c. 7. v. 12. Et a Masor usque ad fluvium, h. e. ab Aegypto usque ad Euphratem, qui sunt termini terrae Chanaan. Porro Masor est munitus locus; nomen ergo ab argumento sumptum, neque enim ulla regio est naturali situ tutior. *)oxuro/thti de\ fusikh=| (inquit Diodor l. 1.) ou)k o)li/gw| dokei= prae/xein tw=n ei)s2 bati/leian a)fwrisme/nwn to/pwn, idque probat in sequentibus longa [orig: longâ] inductione. Ab occasu scil: desertum habet inacessum, a meridie Nili Catarractas, et montes Aethiopiae, ab ortu item eremum et barathra, et paludem Serbonidis, ab Aquilone mare importuosum; nam ab Ioppe Phoeniciae usque ad Paraetonium Libyae nullas est portus praeter Pharum. Haec postquam pluribus docuit Diodor. ita conculdit, *(hme\n oun)= *ai)/guptos2 pantaxo/qen fusikw=s2 w)xu/rwtai. Haec ille l. 1. Et l. 15. de Aegyptio Nectanebi, Persis adventantibus, *)eqa/r)r(ei de\ ma/lista me\n th=| th=s2 xw/ras2 o)xuro/thti, dusp ro ti/tou tantelw=s2 ou)/shs2 *ai)gu/ptou. Ita etiam Strabo. l. 16. Iam inde, inquit, ab initio Aegyptus fuit valde pacata, dia\ to\ au)tarke\s2 th=s2 xw/ras2, kai\ to\ dusei/sbolon toi=s2 e)/cwqen. Sed et Aegyptus potuit dici Masor ab angustiis, quia Sur est coarctari, et Sar, angustum sonat. Angusta enim est Aegyptus, quod omnes sciunt, et a mari Syenem usque tota patet in longitudinem, unde est quod Aegyptios Esaias appellat [gap: Hebrew word(s)] h. e. gentem in longitudinem protractam, vel extensam c. 18. v. 2. Vox autem dualis misraiim docet duplicem esse Aegyptum, de quo supra. Aegyptus etiam olim Eeria sive Aeria dicta. Schol. Apollonii Rhodii in illud Argonaut. a.

--- -- *he)ri/h polulh/i+os2 a)=ia *pelasgw=n.

Thessaliam ita nuncupari ait, para\ to\ me/lainan ei)=nai th\n ghn=. *(ou/tw ga\r kai\ th\n *ai)/gupton *)heri/an fati/. Atque vetustissimum hoc ei fuisse nomen volu8nt prisci, et antequam Aegyptus diceretur. Eusebius in Chronico sub Mosis tempora *(ramessh/s2 o( a)delfo\s2 au)tou= o( *ai)/gupios2 kalou/menos2 e)basi/leusen *ai)gu/ptou e)/th ch. metwno/mase de\, th\n xw=ran *ai)/gupton tw=| i)di/w| o)no/mati h(/tis2 pro/teron *mestrai=a, par *(/ellhsi de\ *)aeri/a e)le/geto. Ac proinde Apollinarius illud Psalmistae Psal. 113. In exitu Israelis ab Aeegypto, etc. ita vertit.

*)/alkimos2 *)israh=los2 o(/t' h)/luqen *)heri/hqen,
*dw=ma de\ barbaro/fwnon *)iakw/bou li/pe la/os.

Restat iam ut aliquid de Graeco vocabulo dicamus. Etymologus postquam varias produxit huius vocis notationes, concludit, h)\ para\ to\ ai)/qw, to kai/w, oi( ga\r e)n *ai)gu/ptw| a)/nqrwpoi kekau me/noi ei)ti\n e)n th=s2 sfodra\s2 tou= h(li/ou fwra=s2. Quin et Hesychius *ai)guptiw=sai denigrare interpretatur. Videatur quoque Scaliger in Festum, voce Aegyptinos. Isychius quoque ad Levit. c. 3. v. 6. Aegyptus, ait, contenebratio vocatur, unde Aethiopia Stephano et Eustathio dicitur. Vetum de hac re audiamus Doctissimum virum Simpsonium. Sic enim ille, Aegyptus *ai)/guptos2 Graecis dicta, non a Danai fratre Aegypto, ut communis fert opinio, sed ab illa Thebaidos urbe Coptos, quae Aegyptiorum et Arabum commune emporium fuit, uti refert Plin. l. 6. c. 23. Hinc tota illa regio [gap: Hebrew word(s)] Koptos, dicta fuit.


image: s0080b

Nam Ebraeis [gap: Hebrew word(s)] ai, est insula, provincia, unde forsan ai)=a Graecorum. Postea vero pro *ai)/kuptos2 dicta est *ai)/guptos2, nam k et g sunt literae commutabiles, ut in *kw/bios2, Gobius etc. Vide Coptos, et de nomis Aegyptiorum, in Nomi. Aegyptus a fulminum casu est immunis ob nimium solis ardorem; siquidem calidi siccique terrae halitus in raras admodum tenuesque, et infirmas nubes densantur. Plin. l. 2. c. 50. Siquidem in Aegypto non pluit. Zachariae c. 14. v. 18. Quod si familia Aegypti non ascenderit, neque advenerit, super quos non est imber. Claudian. Epigr. X. de Nilo.

Felix qui Pharias proscindit vomere terras,
Nubila non sperat tenebris condentia caelum,
Nec graviter flantes pluviali srigore Coros
Invocat, aut arcum variata luce rubentem.
Aegyptos sine nube ferax, imbresque serenos
Sola tenet, secura poli, non indiga venti.

Tibull. l. 1. eleg. 7.

Te propter nullos tellus tua postular imbres,
Arida nec pluvio supplicat herba Iovi.

Lucan. l. 4. v. 446.

Terra suis contenta bonis, non indiga mercis,
Aut Iovis, in solo tanta est fiducia Nilo.

Inde hiulca Statio, ob nimiam siccitatem diducta. Locus est irs Theb. l. 4. v. 708. s.

Et patris undosi sonitus exspectat hiulca
Aegyptos, donec Phariis alimenta rogatus
Donat agris --- --- - --- -

Eam ob rem Aegyptus Melae l. 1. c. 9. terra expers imbrium dicitur. Saeculi autem nostri admiratores, et hoc quoquc antiquorum simplicitati adscribunt. Una [orig: Unâ] omnes voce contendunt, imbres in Aegypto non minus frequentes esse atque alibi locorum. Alexandriae enim et in itinere Memphim versus, pluvias se expertos esse continentes, oculati et complures testes affirmant. Sed desinant rogo, boni viri non veteribus, sed sibi illudere. In inferiori Aegypto, quae mari vicina est, nonnumquam pluvias descendere, non illos fugit. Proclus in Timaeum l. 1. *ei' kai\ gi/gnoito/ pote o)/mbros2 peri\ th\n *ai)/gupton, a)ll' ou) peri\ pa=tan, a)lla\ peri\ th\n ka/tw gi/gnesqai ei)w/qasin. Vide Voss. ad Melam. p. 49. et infra. De Aegypto sic Baudrandus: Aegyptus, est Africae regio celeberrima, non autem Asiae, sub potestate Turcarum ab A. C. 1517. A. Gallis l'Egypte dicitur, ab Italis et Hispanis l'Egitto, Indigenis Chibili, Arabib. Bardamasser, Extenditur a Septentrione in Meridiem, per 500. mill. pass. nempe a mari Mediterraneo usque ad Syenem. Eam interfluit Nilus fluv. cuius inundationibus annuis fecundatur. Ab Oriente habet deserta Arabiae, ab Occidente Libyam, a Meridie Aethiopiam, et a Septentrione mare mediterraneum. Habet primariam urbem Cayrum ad Nilum amplissimam, et alias Sultanorum Regiam. Aegyptios tamquam viles et sordidos, onera instar asinorum corpore vectare solitos Suid. scribit, Unde apud Aristoph. Aegyptius laterifer, vide infra. Eam iuxta Kircherum a Septentrione distendunt Mediterrancum pelagus atque Nili ostia: ab Ortu Erythraei maris cingulum concatenatis veluti montibus in Aethiopiam usque extensum: a Meridie horrida catarractarum praecipitia: ab Occasu cum sabulosus Libyae Oceanus, tum continuata montium series, Erythraeis fere parallela, in explicatae fasciae formam, iuxta Strab. aut melius, in extensi brachii figuram, cuius manum seu palmam Delta Niloticum refert, et varia [orig: variâ] fluminis divaricatione, veluti manum in digitos dispescit. Divisa olim fuit in 30. Nomos seu Prefecturas: Postea in Inferiorem, quam Geographi Delta appellant, Mediterraneam et Superiorem. Pinguedo soli tanta, ut incolae eius luxuriam arena [orig: arenâ] solo mixta [orig: mixtâ] temperare cogantur. Eius historia haec: Primorum Regum Dynastias, exhiber Kircherus Oedip. Tom. I. Synt. I. Iis deletis Persae sceptrum regni huius capessiverunt? Inde, intercedentibus paucissimis, et tributariis Persarum, ad Ptolemaeos devolutum est et partem Quartae Monarchiae constituit. Exspiravit dein regnante Cleopatra [orig: Cleopatrâ], et provincia Romanorum esie coepit; vide infra ubi de Comite Aegypti ac diviso [orig: divisô] horum Imperio [orig: Imperiô] Graecis paruit, usque ad A. C. 704. quo [orig: quô] Aegyptii denuo sibi Regem crearunt [orig: creârunt], e genere Muhammedico, quem Calipham dixere [orig: dixêre]: a quo deinde et Successores eius hoc sumpsere [orig: sumpsêre] nomen, usque ad A. C. 1053. quo [orig: quô] Almerico [orig: Almericô] Christiano [orig: Christianô], Hierosolymorum Rege Calipham urgente, ille Sultani Syriae Regis auxilium imploravit, a quo missus Sarraco, pulsis Christianis, Calipham simul in vincula coniecit Regnumque usurpavit, iubens se in posterum, non Regem, sed a Principis sui nomine Sultanum vocari. Sic nomen hoc ibi primum auditum, et postea inter servos, qui regnum ad se traxere [orig: traxêre], ac tandem Mammeluchos conservatum est, usque ad A. C. 1517. quo [orig: quô] in fidem accepto [orig: acceptô], sed paulo post ab ea recedente Sultano [orig: Sultanô] Tommanbaio [orig: Tommanbaiô], Selimus Turcarum Imperator Aegyptum iterum in provinciam redegit, Tommanbaium vero Alcairi publice suspendio [orig: suspendiô] peremit Vide P. Martyr. Leg. Bab. l. 3. Leunclav. Pand. n. 27. et c. Et de rebus Aegyptiacis plenissime disserentem Athan. Kircherum in Prodromo Ling. Copticae et Oedipo Aegypt. ac Obelisco Pamphylio, Sed praecipue Ioh. Marshamum Equ. Anglum Canone Chronico [orig: Chronicô], ubi intervallum a diluvio MCCCC. annorum, ad res Aegypti pertinens, in duas partes distiinguit: quarum prior continet annos DCC. ab initio Menis usque ad incursionem Pastorum; quo [orig: quô] temporis spatio [orig: spatiô] Aegyptus in diversas partita Dynastias, (Thebanam, cuius caput Thebae Aegypti seu Diospolis; Supertoris Aegypti, cuius metropolis Memphis; Inserioris Aegypti, cuius praecipua urbs Heliopolis ) et secura [orig: securâ] pace potita, neque bellum cum exteris, neque commercium exercuit; posterior alteros DCC. annos persequitur, ad adventum Pastorum, ad expeditionem Sesostris in Asiam, quibus temporibus Aegyptus a Pastoribus diutissime oppressa; tandem a servitute liberata in Monarchiam coaluit. Post quae res Aegypti splendidissimas refert, et Imperium amplissimung Sesostris ad successores


image: s0081a

transmissum: refert item, mutata [orig: mutatâ] fortuna [orig: fortunâ], alteram Aegypti servitutem, alteram *polukoirani/hn, idque filo [orig: filô] temporis satis continuo [orig: continuô], Historiae autem stylo [orig: stylô] saepius interrupto [orig: interruptô], non quidem per Annales sed annorum Centurias, ob materiae penuriam. Tandem accuratiore fretus Chronologia [orig: Chronologiâ], res Graecas por Olymiadas, res Orientis per annos Nabonassaraeos digerit. Regnum. Aegyptiorum instauratum, pessundatas Hebraeorum fortunas; Assyriaca, Babylonica, Medica, Lydica, Medo-Persica percurrit; donec tandem in Persa tum potestatem omnia haec devenerunt. De quo Opere iudicium Eruditi orbis, vide in Praef. editioni Lipsiensi anno [orig: annô] 1676. praefixa. Adde dicenda, voce Buastus, Elephantine, Heliopolis, Memphis, Misr. Sais, Thebae Aeg. This etc.

Urbes Aegypti clarae: quarum clariores asterisco [orig: asteriscô] notantur.

Abydus episcopalis; *Alexandria patriarchalis. Anthedon. Antinopolis episcopalis Arsinoe. *Babylon nova. Berenice. Bubastus. Busiris episcopalis. Canobus seu Canopus. Casium. *Coptos episcopalis. Dionysias. Diospolis magna. Diospolis parva. Gerra. Heliopolis episcopalis. Hermopolis episcopalis. Heroopolis. *Lycopolis episcopalis. Mendes. *Memphis. Mysormus. Naucratis episcopalis. Nilopolis episcopalis. Ostracine episcopalis. *Pelusium episcopalis. Pharos. Ptolemais ad Nilum. Altera ad finum Arabicum. Rhinocorura episcopalis. Sais episcopalis. Sebennytus episcopalis. *Syene episcopalis. Tanis episcopalis. Tentyra episcopalis. *Thamiatis episcopalis. *Thebae, Thmuis episcopalis. Nunc pro maiori parte interiere [orig: interiêre]; et partes Aegypti a Nilo fluvio remotiores fere incultae iacent, praesertim versus Libyam.

AEGYPTUS [6] peculiaris quaedam Aegypti regio, in Libr.Notit. qui eam in 6. Provincias dividit, quarum haec una. Vide Cumae. Populi vero [orig: verô] seu incolae totius Aegypti, Aegyptii, qui apud se ab orbis primordio primos homines fuisse ferunt, cum propter soli fertilitatem, aerisque temperiem, tum propter Nilum, qui multa oblimi ubertatem generat animalia, et suapte [orig: suâpte] natura [orig: naturâ] nutrit. Nam in Thebaidos agro gignuntur mures, qua [orig: quâ] ex re multum stupent homines, cum priorem quorundam partem, pectore tenus animatam, in limo moveri videant, posteriori nondum inchoata [orig: inchoatâ], sed informi. [De quo Ovid. Met. l. 1. fab. 8. v. 422.

Sic ubi deseruit madidos sepiemfluiss agros
Nilus, et antique sua flumina reddidit alveo,
Aetherioque [orig: Aetheriôque] recens exarsit sidere limus,
Plurima cultores versis animalia glebis
Inveniunt, et in his quaedam modo caepta sub ipsum
Nascendi spatium quaedam imperfecta, suisque
Trunca vident numeris: et eodem in corpore saepe Altera pars vivit; rudis est pars altera tellus.

Mela l. 1. c. 9. Nilus glebis etiam infundit animas, ex ipsaque humo vItalia effingit. Hoc eo manifestum est, quod ubi sedavit diluvia; ac se sibi reddidit, per humentes camkpos quaedam nondum perfecta nimalia, sed tum primum accipientia spiritum, et ex parte iam formata, ex parte adhuc terrea visuntur. Verum hoc esse suo [orig: suô] quoque suffragio [orig: suffragiô] comprobat Plinius, et murium exemplo [orig: exemplô] ostendit l. 9. c. 58. Ommibus his, inquit, sidem Nili inundatio affert, omnia excedentem miracula: quippe detegente eo [orig: ] musculi reperiuntur, inchoato [orig: inchoatô] opere genitalis aquae terraeque, iam parte corporis viventes, novissima [orig: novissimâ] effigie etiamnum terrena [orig: terrenâ]. Testis etiam Diodor. Sic. l. 1. c. 2.] Verum Psammeticho regnum adepto, cum incessisset cupido dignoscendi, qui revera primi hominum exstitissent, ex eo tempore didicerunt Aegyptii, Phrygas fuisse primos, se vero secundos, Diod. et Herod. vide etiam hac de re historiam scitam et lepidam in Psammetichus. Ut et haec addam: Aegyptum plerique volunt nili fluminis invectu paulatim fuisse aggestam, ac proinde illam Ephorus appellat potamo/xwston; Herodotus e)pi/kthton gen=, et dw=ron tou= potamou=. Aristot. tou= potamou= e)/rgon. Atque ex eo ipso Aethiopes sese Aegyptiis antiquiores esse probabant, quod cum Aegyptus olim esset mare. tandem tou= *hsti/lou kata ta\s2 a)naba/teis2 th\n e)n th=s2 *ai)qiopi/as2 i)lu\n katafe/rontos2, Nilo [orig: Nilô] per excessus suos limum ex Aethiopia [orig: Aethiopiâ] ferente, facta esset terra continens. Cui rei probandae multa afferunt. 1. Quoties Nilus abundat limi alluvionibus, cedere pelagus et removere nonnihil. 2. In Aegyptimontibus convhylia reperiri. 3. puteos et fontes quotquot sunt salsam habere et amaram aquam, ac si reliquiae maris in iis subsederint. 4. Denique Pharum insulam, hodie solum 7. stadiis aut summum mill. pass. ab Alexandria [orig: Alexandriâ] disparatam, Homeri vero [orig: verô] aevo [orig: aevô] noctis et diei cursu ab Aegypto distasse [orig: distâsse], ut idem testatur, Od. d. v. 356. Constat tamen, Aegyptum semper in eodem fuisse situ; nam ut cetera taceam, Tanis Aegyptiorum olim regia non procul a Tanitico, Nili ostio, iam extabat tempore Mosis. Psal. 78. v. 12. Qui mirabilia fecit in terra Aegypti, in campo Taneos. Quin antiquissima urbs, in qua decimus a diluvio Abrahamus diu vixi, Gen. c. 13. v. 18. et c. 23. v. 2. non nisi septennio [orig: septenniô] ante Tanim fuit rondita, Num. c. 13. v. 22. Itaque fabularis historia Isidis, et Ori, et Osiridis, qua [orig: quâ] nihil antiquius habent Aegyptii, multorum meminit locorum in infima Aegypto, ut quae illo [orig: illô] aevo [orig: aevô] iam exstiterint. Sic in Plutarcho de Iside, et Osiride legas, arca [orig: arcâ] inclusum in mare fuisse deiectum, dia tou= *tanai+tikou= sto/matos2, per Nili ostium Tanaiticum, et postmodum a Busiride sepultum, aut ut alii


page 81, image: s0081b

volunt, Taphosiride: Et Orum Buti educatum, et Pelusium oppid. ab Iside conditum. Sed et Troianis temporibus creditur Menelaus Canobum appulisse, unde Pharus aberat solum 127. stadiis. Itaque falsissimum est, quod ab Homero loc. cit. traditur, a Pharo in Aegyptum noctis et diei cursum fuisse, adeo que cursum navis,

--- -- h(=| ligu\s2 ou)=ros2 e)pipnei/hsin o)/pisqen,
----- Stridens2 quam ventus2 pone sequatur.

Navis enim integrum diem vento [orig: ventô] secundo [orig: secundô] procedens, eoque [orig: eôque] stridente et acri, iter emetitur decuplo [orig: decuplô] longius, i. e. pro centum et viginti stadiis, stadia mille et ducenta. Id lectorem malo docere Aristidis verbis in Oratione Aegyptiaca [orig: Aegyptiacâ]: *ka/nwbos2 fa/rou stadious2 ei)/kosi kai\ e(kato\n a)pe/xei, ka/ toi vau+s2 panhmeri/a qe/outa, u(p a)n/mou kata pru/mnan pne/ontos, prosqh/sw de\ kai\ lige/ws2, ou)k ei)/koti kai\ e(kato\n stai\i/ous2 a)nu/s2 mal/s2a, a)ll' i)/sws2 ma=llon diakoti/ous2 kai\ xili/ous2. Sed neque Aegypto quicquam ex Nili alluvionibus concesserim; id enim quicquid est, facile dissipat continua maris agitatio. Proinde cum Alexandria stet ab annis fere bis mille, tamen semer est litorea, et quantum a Pharo distabat olim, tantum hodieque distar, nempe stadia 7. aut, ut alii, mill. pass. Aristides ubi supra: kai/toi th=s2 me\n h)pei/oou a)pe/xei e(pta\ ma/lista stadi/ous2. Amm. Marcellin. l. 22. c. 16. Insnla Pharos, ubi Protea cum Phocarum gregibus diversatum Homerus fabulatur inflatius: a [orig: â] civitatis litore mille passibus disparata. Haec Veteres. Nihilo magis credo, quod habet Plutarchus in Iside, omnes Aegypti fontes, et puteos esse amaros. Fontem Solis prope heliopolim multi describunt; sed amarum esse nullus observat, ut neque quemquam alium in Aegypto, quod quidem sciam. Iam quod de conchyliis in sumitate montium praeter Plutarchum Herodotus etiam tradit, malo referre ad signa generalis inundationis, quae in diluvio contigit. Quo mire faciunt haec Theophrasti apud Philonem de mundi perenntate: *shmei=a ta\ th=s2 palaia=s2 e)napole/leifqai qalattw/sews2, ykfi/das2 te\ kai\ ko/gxas2 kai\ o(/sa o(moio/trota pro\s2 ai)gialou\s2 ei)w/qasin a)pobra/ttesqai, h. e. pristina inundations signa superesse calculos, et conchas, et quaecumque huius operis aestuante mari solet ad litus eici. Itaque etiam in Numidia Pomp. Mela l. 1. c. 6. aliquid observat simile. Interius, inquit, et longe satis a litore (si sidem res capit) mirum admodum, spinae piscium, muricum, ostrecrumque fragmenta, saxa attrita (uti solent) fluclibus, et non differentia marinis, infixae cautibus anchorae. Alia et huiusmodi signa, vestigia esfusi olim usque ad ea loca pelagi, in campis nihil alentibus esse invenirique narrantur. Et Ovid. Met. l. 15.

--- Vidi factas ex aequore terras,
Et procul a [orig: â] pelago conchae iacuere marine,
Et vetus inventa est in montibus anchora summis.

De Aegypto plura qui volet praeter Geogtaphos, Auctoresque retro laudatos, Herodotum, Diodorum, Plutarchum, Aristidem, Heliodorum consulat. Ex recentioribus adde P. de Valle, Itiner. tom. 1. qui, paulo post initium saeculi huius, inter alias regiones dissitas, hanc quoque sollicite perlustravit, eamque exactissime descripsit; Ut alios omittam. Partes eius ut dictum, a Nilo fluv. remotiores fere incultae nunc iacent, praesertim Libyam versus; cum olim numeraret 20000. Urbium et ultra. Ad incolas ut redeam, admirabiles adeo fuere [orig: fuêre] in nectendis machinis Aegyptii, ut hine tractum fuerit provercium,

*deinoi\ ple/kein ta\s2 mhxana\s2 *ai)gu/ptioi.

De versutis, et ut ait Plautus in Pseud. Aclu. 1. sc. 5. consutis dolis dictitatum. Torqueri potest et in perplexas sophistarum argutias, ac syllogismorum inexplicabiles labyrinthos, aut in Sycophantas et delatores, qui vera falsis permiscendo, nectunt calumnias. Aegyptii praeterea, quod gestandis oneribus quaestum non satis honestum factitare consueverint (unde et *)axqofo/roi dicti) in iocum proverbialem abierunt, hoc [orig: hôc] adagio [orig: adagiô],

*(\ous2 ou)k a)/raint' a)\n ou)d' e(kato\n *ai)gu/ptioi.

De molestis dici solitum, ac moribus intolerandis, seu fastu praeturgidis. Suidas. Hinc affine est, Aegyptius laterifer, *ai)gu/ptios2 plinqofo/ros2 Aristoph. in Avibus. Quadrare videtur in sordidum, atque infimae sortis hominem, vel potius in eum, qui molestis negotiis (puta LEXICIS CONFICIENDIS) premitur. Nic. Lloydius. Sed et Aegyptios vanam gentem, et novandis, quam gerendis rebus aptiorem vocat Q. Curtius l. 4. c. 1. Synesius in encomio calvitii per translationem *ai)guptia/zein pro dolo seagere usurpat. Strabo l. 17. a)nqrw/pous2 a)pole/mous2 vocat, homines imbelles, h. e. ad rem gerendam ineptos. Polybius l. 15. ait, esse hoc Aegyptiis hominibus innatum, ut dum fervent ira [orig: irâ], mirum in modum sint crudeles. Plinio in Pancgyrico c. 31. appellantur ventosa et insolens natio. Philo in Flaccum scribit, esse Aegyptios natura [orig: naturâ] irritabiles, et e minima scintilla suetos magnas seditiones accendere, Et Vopiscus in Saturnino: c. 7. Sunt Aegyptii viri ventosi, furibundi, iactantes, iniuriosi, atque adeo vani, liberi, novarum rerum usque ad cantilenas publicas cupientes; Et mox ex epistola [orig: epistolâ] Adriani c. 8. Aegyptum totam didici levem, pendulam, ad omnia famae momenta volitantem etc. Genus hominum scditiosissimum. Ergo Suetonio [orig: Suetoniô] in Caes. c. 35. teste, veritus est Caesar Aegyptum provinciam sacere; ne quandoque violentiorem praesidem nacta, novarum rerum materia esset. Plura suggerent Geographi, Ptolemaeus, Strabo, Plinius, Pomponius Mela, Solimis, Ortelius, Mercator, Cluverius, Bertius, Merula, Maginus, Sempilius, Golnitzius, Sanso et du Val: Historici, Herodotus, Diodorus Siculus, Ammiamis marcelliaus, Polybius, Iustinus, Diogenes Laertius, Manetho et Berosus, Iosephus, Appianus Alexandrinus, Procopius, Iac. Vitriacensis, Nangius, Leunclavius, Terniellus, Salianus, Historia Calisarum, Godosredus, P. Iovius, Maffaeus, Capellus, marmolius, Murthadius, Haito, Davity, et iam supra dicti Philologi, Pkilo Iudaeus, Circro, Aristoicles, Iamblichus, Luciams, Cl. Alexandrinus,


page 82, image: s0082a

Eusebius, Plutarchus, Macrobius, Suidas, Aeltanus, Cael. Rhodiginus, Pierius etc.
Chronologi, tandem aliique, Petavius. Scaliger, Calvisius Ricciolus, Censorinus, Pouletus, Montconis, Thevenotus, Guyonus, Pigafetus, Villamontius, Radzivilius, Palernus, Mantagazzius. Vinc. le Blanc, Beloniu, Iarricus, Ioh. Leo. et supra omnes praelaudatus Marshamus.

AEGYPTUS [7] inter antiqua Nili fluv. nomina: Homero *ai)/guptos2, Od. c. v. 258. an quod u(po\ th=s2 ai)go\s2 u(/ptios2, sub Capri signo supinus, ut Goropio Becano placet? vide Eustathium to\n *parekboli/thn in Homerum.

AEGYRA vide Aegira et Lesbos.

AEGYRPANI vide Argypana.

AEGYS *ai)/gus2 urbs Laconica, item Arcadiae locus. Vide Steph. in Carysto.

AEGYSSUS vide Aegypsus.

AEGYSTUS fil. Plisthenis, Clytemnestrae adulter, occiso eius marito [orig: maritô] Agamemnone, Regnum Mycenarum invasit. sed septennio post, A. M. 2878. ab Oreste, fil. Agamemnonis, una cum adultera, occisus est, Vell. l. 1. c. 1. Euseb. in Chron. Hyginus, Fab. 117. 244. Euripid. Ovid. l. 1. de Remed. Amor. v. 161. De hoc tritum illud:

Queritur Aegystus, quare sit factus adulter?
In promptu cansa est, desidiosus erat. Vide Aegisthus.

AEIANES Graeciae populos habet Pausan. in phoc. Cnemidis montis accolas forte. Aenianes mavult legere Ortel.

AELANA urbs Arabiae Petraeae ad intimum fere sinus [orig: sinûs] Arabici recessum, ubi sinus Aelaniticus, a Sma monte 60. mill. pass. distat. stephano *ai)/lanon dicitur. Glaucus vicum appellat, Arabicorum l. 3. Eltor hodie, teste Villanovano [orig: Villanovanô], Aila vero Nigro. *)elani\ths2 mu/xos2 dicitur ptolemaeo, quem Plin. l. 6. c. 28. scribit, aliis Aelenaticum, ab Artemidoro Aleniticum, et a Rege Iuba [orig: Iubâ] Leniticum nominatum. Laeanites Agatharchidi dicitur. Vide Bochart. Geogr. Sacr. p. 761. itemque Lipenium De navigatione Solomonis Ophiritica, Scet. 2. p. 115. longitud. 65. 00. latitud. 29. 51.

AELAS Suburbanum Carthaginis. Procop. l. 2. Wandal.

AELBURGUM urbs episcopalis in ea parte Daniae, quae Cimbrica Chersonesus olim, hodie Iutlandia. Dicta ab anguillis, Aalen German. quarum commercium ibi ingens. Mercat. Davity.

AELESHAMIA oppid. Angliae in Norfolcia provinc. Distat a mari German. 8. milliar. Angl. et totidem a Norvico.

AELETANI populi intra Iberum, usque ad montem Pyrenaeum, et Pompeiana Tropaea habitantes. Strabo l. 3. Vide Laletani.

AELIA [1] et Helia, duae gentes Romanae, quae cum a plurimis confundantur, factum, ut in libris citimae vetustatis, ubi de Adriano Imperatore sermo, Helius, non Aelius, scribatur. Sic Helius Verus, Helius Spartianus, Helius Lampridius, in iisdem semper. Cum de nomine e. g. Adriani vel ideo ambigi non possit, quod Aeliam urbem et alia multa eiusdem appellationis loca, ab eo, constet esse denominata. Mirum vero, quod Graecorum vetustissimi Critici de hoc nomine observant: quia Hadrianus dicebatur Aelius, propteres et ceteros Augustos Aelios, et Augustas Aelias appellari. Orion: *ai)/lios2 o( *)adriano\s2 basileu\s2 e)kalei=to. o(/qen *ai)/lioi xrhmati/zousi e)k tou/tou kai\ *ai)/lia; ai( basili/des2, Aelius Adrianus vocabatur; unde ab ipso Imperatores Aelii et Imperatrices Aeliae audiunt. Quod ut vere de Imperatoribus sui temporis dixerit Orion; qui iuvenis sub Hadriano (cui et panegyricum scripserat) proximos tantum Augustos vidit, quos scimus Hadriani nomen assumpsisse: at de uxoribus Imperatorum excusari vix potest. Cum neque Sabina Hadrini neque Lucilla Aelii Veri, neque Faustina Antonini Pii, aut altera Faustina Marci, Aeliae reperiantur nominatae, neque in scriptis historiis, neque in sculptis lapidibus aut nummis. Casaubon. ad Spartian. in Hadriano. c. 1. Vide quoque in voce Aelius.

AELIA [2] nomen urbium haud paucarum, quas Aelias Hadrianas appellavit Adrianus Imperator, quorum et in scriptis veter. et in saxis adhuc memoria durat. Imo etiam non defuere [orig: defuêre] aliae, quae per ambitiosam levitatem Hadrianopoles aut Aelias sese ultro indigitarent. Erat enim illis temporibus usitatissimum hoc adulationis genus, quo [orig: quô] novorum semper Augustorum gratiam civitates captabant: quod observat Dio, carpitque; notans, in potestate Senatus [orig: Senatûs] hoc fuisse antea, non in arbitrio civitatum; quas iam videas, inquit, nominibus, quae sibi ipsae pro libidine imponunt, catalogos nominum suorum contexere, l. 54. Idem ibid.

AELIA [3] vide Elaeazama et Hadrianopolis. Sed et Aelia, Ierusalem cognominata, quod eam Aelius Adrianus Imperat. Roman. restaurari curavit. Steph.

AELIA Aug. Mercurialis Thaenitt. Vide Thenae.

AELIA Capitolina colonia vide Hierosolyma.

AELIA Adriana urbs Africae, vide Zama.

AELIA Catulla nobilissima et ditissima matrona, quae annos octuaginta nata, in ludis a Nerone institutis saltavit. Xiphilinus.

AELIA Lex lata a Q. Aelio Tuberone Tribuno plebis, P. Corn. Scipione Afric. 2. T. Sempronio [orig: Semproniô] Consulib. ann. 559. Urb Cond. voluit: Ut Latinae coloniae duae, una in Brutios, altera in Thurinum agrum deducerentur. Liv. l. 34. et 35. Alia a Q. Aelio Paeto Cons. cum M, Iunio Penno sancita, an. Urb. Cond. 598. haec fuit: Ut quoties cum populo ageretur, Augures de caelo servarent, Magistratus et obnuntiandi et legislationi inter cedendi potestatem haberet. Huius, ut et Fusiae, crebra apud Auctores mentio est. Fuit et lex Aelia Sentia, lata a Sexto Aelio Cato, C. Sentio [orig: Sentiô] Saturnino [orig: Saturninô] Consulib. an. Urb. cond. 756. Ut, qui servi poenae causa vincti a Domino, quibusve inustae notae fuerant, quive propter noxam torti nocentesve inventi, quive traditi, ut ferro [orig: ferrô] aut cum bestiis pugnarent, quive in custodia fuissent: ii manumitterentur, non cives Romani, sed deditiorum numero [orig: numerô] essent. i. e. ut ne


image: s0082b

connubium, neque commercium, neque testamenti factionem haberent, Dempster. Antiqq. Rom. l. 8. c. 15.

AELIA Petina e familia Tuberonum, Claudii Caesaris uxor, ex qua Antoniam genuit, sed repudiata, inducta [orig: inductâ] Messalina [orig: Messalinâ].

AELIA Ricina seu potius Helvia Ricina, urbs Piceni excisa; ex cuius ruinis Macerata urbs Episcopalis condita est. Ferrarius. Ei excisae successit Recinetum, urbs Episcopalis Piceni in colle, et in dictione Pontificia, 6. mill. pass. ab ora maris Adriatici.

AELIAE Calendae occurrunt apud Ael. Lamprid. c. 12. in Commodo, Assumptus est in omnia Collegia Sacerdotalia Sacerdos, XIII. Calendas Invictas, Pisone et Iuliano [orig: Iulianô] Consulib. Profectus in Germaniam XIV. Calendas Aelias, ut postea nominavit iisdem Consulib. pro Calendis Iuniis, Cum enim Commodus nova mensibus nomina impositum iret, uti Ianuarium *)amazo/nion, Februarium *)ani/khton seu Invictum etc. sic Iunium Aelium appellasse legitur, apud Dionem. Vide Salmas. ad dict. loc.

AELIANA Ponti urbs. In Libro Notiar.

AELIANUS [1] cognom. Claudus, Praeneste oriundus, Sophistae Romanus, a Philostrato maxime laudatus, quod Romanus homo tam probe Atticissaverit, tamque eleganter peregrinam a patria [orig: patriâ] vocem retinuerit. Scripsit De Animalibus, De Varia historia; De Re militari, quae omnia ad nos pervenere [orig: pervenêre]. Fuit auditor Pausaniae sub Adriano Imperatore, Graecis ob eloquentiam *meli/glwssos2, et *meli/fqoggos2 dictus, itemque Facundus a Martiale l. 12, epigr. 24.

O iucunda, Civine, solitudo,
Carruca [orig: Carrucâ] magis, essedoque [orig: essedôque] gratum
Facundi mihi munus Aeliani.

Vide Suid. Voss. de Hist. Graec. l. 2. c. 11.

AELIANUS [2] Lucius, vide Lucius.

AELIANUS [3] Meccius, Italus Medicus, qui pestilentia [orig: pestilentiâ] ingruente, auctor fuit, ut theriaca [orig: theriacâ] uterentur homines: ea [orig: ] multos servavit, plurimos praeservavit: eum commendat Galenus l. de Usu theriacae, ob experientiam et humanitatem.

AELICE vide Lalice.

AELIEORUM ai)lie/wn, et Aeliotorum ai)liwtw=n, meminit Thesaurus Goltzii ex nummis: ab ai)/lou, vico Arabiae Felicis, ut suspicatur Ortelius, eius quoque apud Ptolemeum memoria est.

AELIOPOLIS vide Pelusium.

AELIOTORUM vide Aelieorum.

AELIUS [1] et AELIA nomina sunt propria Romanorum, carent aspiratione; Perottus de Eliorum familia. Quae Romae admodum pauperrima fuit; adeo ut sedecim eodem [orig: eôdem] tempore Aelii fuerint, quibus una domuncula erat, ubi nunc sunt Mariana monimenta, et unus in agro Veientano fundus. Eadem gens nullum ante scrupulum argenti habuit, quam Paulus, Perfeo [orig: Perfeô] rege devicto [orig: devictô], Quincto Aelio Tuberoni genero suo quinque pondo argenti ex praeda donaret. Val. Max. l. 4. c. 4. Hinc Aelia series pro Aelioroum familia. Claudian. in laud. Serenae, Hispanians alloquens;

Dives equum [orig: equûm], frugum facilis, pretiosa metallis,
Principibus fecunda piis, tibi saecula debent
Traianum, series his fontibus Aelia fluxit,
Hinc senior pater, hinc iuvenum diademata fratrum.

Videatur Athenaeus, Cordus, Maurus, Sabinus, Verus, etc.

AELIUS [2] Milies quidam Romanus qui letali morbo [orig: morbô] correptus, ut fortiter interiret, sibi ipsi manus intulit.

AELIUS [3] Adrianus, Romanus Imperator. Vide Adriama et Hadrianus.

AELIUS [4] Adrianus, Afer, Adriani Imperatoris, consohrinus Traiani Imperatoris fuit, Spartianus in Adriano c. 1. Nempe Aelio Aelii Hadriani Imperatori avo coniux fuit Ulpia, M. Ulpii Traiani soror, Traiani Augusti amita: hic Traianus Imperator et pater Hadriani Caesaris ut ex fratre et sorore nati amitini invicem fuerunt; quos etiam consobrinos nominare Latini assuevere [orig: assuevêre], ut et ICtus notat. Iunxit is sibi Domitiam Paulinam Gadibus ortam, atque ex ea Hadrianum genuit Imperatorem et sororem eius Paulinam, nuptam Serviano. Ibid.

AELIUS [5] Antoninus Pius, vide Marcus.

AELIUS [6] Catulus, vide Sexus.

AELIUS [7] Celsus, inter Nobiles Senatoresque, iussu Severi Imperatoris occisos. Ael. Spartian. in Severo: c. 13. Occidit autem sine causae dictione hos nobiles, Mummium Secundinum, Assellium Claudianum, Claudium Rusum --- --- Aelium Celsum, Iulium Rusum etc.

AELIUS [8] Commodus Verus, vide Lucius, item Lucius Annius.

AELIUS [9] Corduenus, apud Ael. Spartian in Pescennio Nigro, c. 4. Dux militiae sub Commodo fuit non incelebris; qui sic de Pescennio: Pescennium fortem virum novi et ei tribunatus iam duos dedi: ducatum mox dabo, ubi per senectutem Aelius Cordvenus Remp. recusaverit.

AELIUS [10] Donatus, Grammaticus, D. Hieronymi praeceptor, Romae cum Victorino rhetore, ethnicus: Praeonius dictus, quod pater eius praeconium faceret, et Stylo, quod orationes nobilissimas scriberet. Volaterran. l. 13. c. 3. Anthropol. Sigonius l. 5. Imper. occident. Cum de Iuliani Imperatoris Apostatae morte nuntius Romam perlatus esset, iocabundus dixit, Quomoda Christiani dicunt Deum, Suum esse patientem et a)neci/kakon? nihil iracundius, nihil hoc furore praesentius, ne modico [orig: modicô] quidem spatio [orig: spatiô] indignationem suam perferre potuisse. Nic. Lloydius.

AELIUS [11] Gallus, ordinis equestris vir, Arabiam Felicem primus subegit, ab Augusto Imperatore missus. Plin l. 6. c. 28. Huius amicitia [orig: amicitiâ] usus est Strabo Geographus, et cum eo Nilum navigavit, totamque fere Aegyptum lustravit, ac bonam etiam Africae partem. Testis ipse Sirabo.