December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0005

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0006

[gap: praeliminaria]

page 85, image: s0085b

AEMYLIANUS [3] Libycus, limiti Sarmatico in Moesia a Decio praepositus est, nec a Gallo submotus; is itaque cum Scythae, sollertissimum latrocinandi genus, contenti tributo [orig: tributô] non essent; id pro contione suis militibus pollicitus est, si hostes vicissent. Praemio [orig: Praemiô] accensi vicerunt. Reversus in Moesiam Aemilianus praemia persolvit. Hoc [orig: Hôc] successu adeo [orig: adeô] gratus victori exercitui fult, ut ab eo sit Imperator appellatus, ad hos motus opptimendos Gallus, cum filio profestus, non profecit. Aemylianus ad Senatum scribit, se Imperatorem lectum, promittit se Mesopotamiam, et Armenias recuperaturum, depulsurum undique hostes. Ut vero priusquam opus aggrederetur, qui in alpibus erant milites, Valerianum Imperatorem faciunt, tum qui sub Aemyliano erant, ne civili bello [orig: bellô], et cognato [orig: cognatô] sanguine se insicerent, cum ob liumilitatem generis trucidant: Valeriano, ob generis nobilitatem, et laudatissimos mores, sese dedunt. Vixit Aemylianus annos 40. imperavit menses 3. Pomp. Latus. Eutrop. l. 9. Bapt. Egn. Aur. Vict. Orosius l. 7. c, 22.

AEMYLII ab Aemylo, Ascanii Troiani Aeneae filii filio deducti. Videatur Virg. Progeniem sed enim. l. 1. Aen. v. 19. Nam progeniem Aeneae et Iuli vocare videtur Scipionem Paulli Aemilii filium, qui Imperatur Carthaginem excidit [orig: excîdit]; Populum autem legiones Romans, quae ab iisdem etiam genus trahebant. Plut. Aemilios a filio quodam Pythagorae Mamerco dictos ait, cui consensit Sextus Pompeius: Aemiliam gentem, scribens; appellatam dicunt a Mamerco, Pythagorae Philosophi Filio, cui propter unicam humanitatem cognomen fuit. Ex Albanis Latinis in urbem a Romula accita, Patricia maiourum gentium gens, quae Mamercini, Barbulae, Privernatus, Paulli, Lepidi, Macri, Buae, Porcinae, Scauri et Liviani cognomina tulit.

AEMYLIUS [1] apud Sybarim oppid. Italiae, erat spectatae venustatis adolescens, mirum in modum venandi studiosus. Uxor autem novella cum in alterius puellae complexus ipsum ire opinaretur, in saltus egressa dilitescebat. Conquassatis autem arbusculis canes occursant, et ut feram discerpunt. Haec Clitonymus l. 2. rerum Sybariticarum; apud Plut. in Parallel. c. 34.

AEMYLIUS [2] Aelianus, Consul. Roman L. Vectii collega.

AEMYLIUS [3] Barbula, vide Quintus.

AEMYLIUS [4] Censorinus, crudelissimus Siciliae tyrannus. Hic, si quis nova quaedam tormentae, et inusitatum cruciandi genus extruxisset, summis eum muneribus prosequebatur. Quidam igitur Aruntius, nomine Paterculus, equum ex aere fabricatum, ut in eum excruciandos hominies iniceret, Aemylio, donavit. Ille autem tum denique ad aequitatis cogitationem conversus, muneris auctorem primum in eum intrusit, ut quam ceteris poenam excogitatat [orig: excogitâtat], primus ipse subiret, atque pateretur. Plut. in Parall. l. 7. c. 5. Ab hoc Amilii dicti, qui saeve imperant.

AEMYLIUS [5] Lepidus, qui cum adhuc puer esset, in aciem progressus, hostem interemit, civem servavit: cuius tam memorabilis operis index est in Capitolio statua bullata, et incincta praetexta senatusconsulto posita. Val. Max. l. 3. c. 1.

AEMYLIUS [6] Lepidus, Triumvir fuit cum Antonio et Octavio, Africam sortitus cum viginti legionibus, eoque [orig: eôque] imperio [orig: imperiô] elatus, primas sibi partes vendicabat, Octaviumque spernebat, nec auxilium contra Sextum Pompeium petentem iuvit. Quapropter ab eodem et spoliatus exercitu, et supplex, concessa [orig: concessâ] vita [orig: vitâ], apud Circeios relegatus in perpetuum fuit. Flor. l. 4. c. 6. 7.

AEMYLIUS [7] Longinus, primae Legionis desertor, caedem Dillii Voculae, Legati, maturavit. Tacit. Hist. l. 4. c. 59. Sed ab ala Byzantina, coniectis in obvium telis, interfectus, scelerum poenas dedit. Ibid. c. 62.

AEMYLIUS [8] Macer, Veronensis poeta, tempore Augusti Caesaris, Scripsit libros de avibus, serpentibus, et herbis. Ovid. l. 4. Trist. Eleg. 10.

Saepe suas volucres legit mihi grandior aevo [orig: aevô],
Quaeque necet serpens, quae iuvet herba, Macer.

Iliacus cognominatus est, ab eodem Ovidio, quod, belli Troiani gesta ab Homero relicta descripserit. l. 2. de Ponto. Ep. 10.

Tu canis aeterno quicquid restabat Homero,
Ne carcant summa Troica bella manu.

AEMYLIUS [9] Mamercus, ter Dictator, Fidenates deficientes in potestatem cum oppido recepit. Censurae honorem, qui antea per quinquennium gerebatur, anni et sex mensium spatio [orig: spatiô] sinivit. Quamobrem Censores eum tribu moverunt, octuplicatoque [orig: octuplicatôque] censu aerarium fecerunt. Volater. Vide Caius, Lucius, et Titus.

AEMYLIUS [10] Mamertinus, vide Lucius.

AEMYLIUS [11] Marcus, vide Marcus.

AEMYLIUS [12] Pacensis; urbanarum cohortium tribunus a Galba exauctoratus, tamquam suspectus, Tacit. Hist. l. 1. c. 20. cui ademptum tribunatum Otho reddidit et summam expeditionis cum Ant. Novello et Suedio Clemente, contra Galliam Narbonensem commisit. Ibid. c. 87. In obsidione Capitolii pugnam ausus, a Vitellianis obtruncatur. l. 3. Hist. c. 73.

AEMYLIUS [13] Papinianus, Hostilii Paniniani et Eugeniae Gracilis fil. Scaevolae discipulus, procurator fisci post Septimum Severum fuit, eoque [orig: eôque] ad imperium evecto [orig: evectô], amicissimus ei, et ut quidam volunt, affinis etiam per secundam uxorem, praefectus praetorio fuit constitutus: in quo magistratu Paulum et Ulpianum discipulos suos, assessores habuit. Severus morens ei filios suos commendavit: quorum Antoninus Bassianus Caracalla Getam fratrem interemit. Parricidium hoc cum Papinianus excusare nollet, in conspectu tyranni a militibus confossus est, aetat. anno [orig: annô] 38. vel 36. Fertur etiam cum raptus a militibus ad Palatium traheretur occidendus, praedivinasse [orig: praedivinâsse], dicens, Stultissirmum fore, qui in suum subrogaretur locum, nisi appetitam crudeliter praefecturam vindicaret. Hotoman. Ex eius ludo innumerabiles civilis scientiae proceres exierunt, qui ab eo Papinianistae


page 86, image: s0086a

sunt dicti. Filius quoque eius cum triduo ante quaestor opulentum munus edidisset, interemptus est a Caracalla. In Iure plurima scripsit.

AEMYLIUS [14] Pappus, Censor cum C. Fabricio Lucino, P. Cornelium Ruffinum, qui bis consul, et dictator fuerat, senatu movit, nullam aliam ob causam, quam quod comperisset eum cenae gratia [orig: gratiâ] decem pondo argenti habuisse. Livius in Epitome l. 14. et Brusonius l. 1. Consul. de Gallis triumphavit, an. urb. cond. 528 Goltzius. Vide et Quintus.

AEMYLIUS [15] Paulus, Consul, cum C. Terentio Varrone, temeritate collegae inire pugnam cum Annibale coactus, apud Cannas cecidit, cuius cadaver inventum hostis honorifice tumulvait. Volaterran. Huius fil. L. Aemylius Paulus, primo [orig: primô] Consulatu, quem post tres repulsas adeptus erat, de Liguribus triumphavit. Liv. l. 5. dec. 5. Vide Paulus Aemylius. item voce Caius, et Lucius.

AEMYLIUS Pons qui et Sublicius, pons Romae sic a conditore dictus, a quo lapideus constructus, nunc excisus, et Marmorato dictus. De quo Iuvenal. Sat. 6. v. 32.

Cum tibi vicinum se praebeat Aemylius pons,

AEMYLIUS [16] Porcina, de quo Cicer. in Bruto: c. 25. Marcus Aemylius Lepidus, qui est Porcina dictus, iisdem temporibus fere, quibus Galba, sed paulo minor natu, et summus Orator est habitus, et fuit, ut apparet ex orationibus, scriptor sane bonus. Hoc in Oratore Latino primum mihi videtur, et lenitas apparuisse illa Graecorum, et verborum comprehensio, etiam artifex, ut ita dicam, stylus. Hunc studiose duo adolescentes ingeniosissimi et prope aequales, C. Carbo, et Tib. Gracchus audire soliti sunt.

AEMYLIUS [17] Rectus, Aegypti praefectus constitutus, a Tiberio Caesare, cum deprehensus fuisset nimium a populo exegisse, super ea re iratus Tiberius rescripsit, se tonderi velle suas oves, non deglubi. Dion. Nicaeus, in Tiberio.

AEMYLIUS [18] Regillus, de quo Liv. l. 7. dec. 4. L. Aemylio Regillo, qui classe praefectun Antiochi regis devicerat, extra urbem in aede Apollinis, cum senatus datus esset, autidis rebus gestis eius, quantis cum classibus hostium dimicasset [orig: dimicâsset], quot inde naves aut demersisset, aut cepisset, magno [orig: magnô] consensu patrum Triumphus navalis est decretus. Triumphavit autem Cal. Febr. In eo triumpho undequinquaginta coronae aureae translatae sunt.

AEMYLIUS [19] Scaurus, nobilis et pauper. Nam pater eius, quamvis patricius, ob paupertatem carbonarium negotium exercuit. Idem primo dubitavit, honores peteret, an argentariam faceret; sed eloquentiae consultus ex ea gloriam peperit. Aedilis, iuri reddendo magis, quam muneri edendo studuit. Praetor adversus Iugurtham pugnavit, eius tandem pecumia [orig: pecumiâ] victus Consul legem de sumptibus et libertinorum suffragiis tulit. Plinius de viris illustribus. c. 72. Cicer. pro Fonteio c. 7. Ecquem, inquit, hominem vidimus, ecquem vere commemorare possumus parem consilio, gravitate, constantia [orig: constantiâ], ceterisque virtutibus, honoris, ingenii, rerum gestarum ornamentis M. Aemylio [orig: Aemyliô] Scauro [orig: Scaurô] fuisse? Tamen huius, cuius iniurati nut prope terrarum orbis regebatur, iurati testimonio, neque in C. Fimbriam, neque in C. Memmium creditum est. Huius fil. M. Aemylius Scaurus, Syllae privignus fuit. In Aedilitate sua fecit Theatrum, opus maximum omnium, quae unquam fuere [orig: fuêre] humana [orig: humanâ] manu facta; non temporaria [orig: temporariâ] mora [orig: morâ], verum etiam aeternitatis destinatione. Plin. l. 36. c. 15. Vide Scaurus.

AEMYLIUS [20] Victor, de eo exstat Parmae tale epitaphium, a Paulo Manutio relatum, uti testatur Hieron. Mercurialis l. 3. de Gymnastica. c. 12. D. M. L. D. Aemilio Victori, qui pridie natalem suum vicesimum et secundum pruna in pensili (balneo scilicet) posita, urgente fato, spse sanum necavit se: L. Aemilius Victor Principalis et Aelia Veneria filio pientiss. et sibi.

AEMYLIUS [21] adiective aliquando sumitur. Horat. in Arte ad Pisones,

Aemylium circa ludum fabar imus et ungues.
Exprimet, et molles imitabitur are capillos.

Propert. l. 3. Eleg. 2. de Ennio poeta [orig: poetâ];

Et ceninit Curios fratres, et Horatia pila,
Regiaque Aemylia vesta tropaea rate.

AENA Arabiae Felicis urbs Ptol. eidem et Suidae, Macedoniae urbs. Aenitis regio apud eundem Stephanum, quam quoque Aeantium vocari scribit.

AENAN euntibus Thamnam, locus nunc desertus, et proximus Thamnae vico grandi, qui situs est inter Aeliam et Diospolim.

AENARE Insula circa Ioniam. Plin. l. 5. c. 31.

AENARIA insul. in sinu Puteolano, nunc Ischia, ab oppidi coxendicis imaginem praeferentis, in monte, figura. Cupresso abundat: Thermisque, quae calculosis salubres. Plin. l. 3. c. 6. Cornel. Severus in descriptione Aetnae ex Scaligeri recensione.

Dicitur indiciis flagrans Aenaria quondam,
Nunc exstincta superque satisque; Neapolin inter
Et Cumas locus est, mutis iam rigidus annis.

Stat. l. 3. Sylv. 5. v. 104.

Aenariaeque lacus medicos, Statinasque renatas.

Plin. loc. cit. Aenaria, inquit a statione navium Aeneae, Homero Inarime dicta, Graecis Pitbecusa, non a simiarum multitudine, ut aliqui existimavere [orig: existimavêre] sed a figlinis doliariorum. Quae omnia, inquit Bochart. l. 1. Chanaan. c. 33. sunt perabsurda. Neque enim Homerus Inarimen dixit (licet id sequantur Virg. l. 9. Aen. v. 716. Ovid. l. 14. Met. Lucan. l. 5. v. 101 Statius l. 2. Sylv. 2. v. 76. Silius l. 8. et 12. aliique.) sed distinctis vocibus: *)ari/mois2. Et ab Aenea non diceretur Aenaria, sed Aenearia, aut Aeneia potius, et a doliis Pithusa. At a simiis est Pithecusa, ut in Africa Pithecusae, de quibus, Diodorus l. 2. *)ene/balen ei)s2 xw/ran e)/xoutan plh=sqos2 piqh/kwn, kai\ po/lis trei=s2 ta\s2 a)po\ tou/twn tw=n zw/wn o)nomazome/nas2 ei)s2 to\n *)ellhnikon tro/pon th=s2 diale/ktou meqermeneuomen/as2 *piqhkou/ssas2,


image: s0086b

li. e. regionem invasit simiis scatenten, et tres urbes ab illis animalibus denominuatas, quas Graecae linguae more Pithecusas interpreteris. Sic Pithecusam insulam dici volunt a Cercopibus, in simias a Iove mutatis, ac deinceps eo translatis. Ita Lycophron in Cassandra. Ovid. Met. l. 14. fab. 3. et Phavorinus in *ke/rkoyi et *nh=sos2 giga/ntwn, ubi usurpat ipsa verba Scholiastis in Lycophronem. Quin et Aenarae, vel Enariae potius nomen eodem [orig: eôdem] refert Servius in Aen. l. 9. a magno Salmasio sic emendatus; Inarime nunc Enaria dicitur, etc. quia in eam ad contumeliam siniae missae sunt, quas Graecorum lingua [orig: linguâ] a)r)ii\tas2, i. e. onares dicunt, ob quam causam Pithecusam etiam vacitamt. Nempe ut Simus dicitur, quia simus est, ita cenaris; avia sine naribus; enaris enim est ut elumbis, elinguis etc. Itaque ab enaribus, i. e. simiis *)hnkri/a Enaria scribendum, quomodo legere est in Plutarchi Mario. Haec Bochart. Is. Vossius autem ridiculum esse ait Salmasium, cum Enarium dici iubet, ac dictam scribit ab enaribus, i. e. simiis, quia sunt sine naribus. Locum Servii, quem adfert ex Strabone emendandum vel puer videat. Ab aerifodinis dicta est haec insula, ut enim ab are sit ararius, sic ab aheno facta est Abenaria vel Aenaria prodigiosae siquidem fertilitatis est haec insula, noniis tantum quae summa [orig: summâ] tellure nascuntur, sed et metallis adeo abundat, ut tota auro [orig: aurô], argento [orig: argentô], aere, ferro [orig: ferrô], fale, aliisque fossilibus videatur substerni, nur mirum prorsus sit, tantam, varietatem in tam brevi spatio naturam inclusisse. Verum postquam auri illic detectae sunt venau, verisimile est desiisse incolas aera scrutati, quorum tamen copiam aquae e visceribus insulae prodeuntes ipso [orig: ipsô] odere ac gustu testantur. Haber Urbem probe munitam cum arce, in sonpulo ab insula quasi seiuncto, ubi alias asylum Ferdiandi Regis Neapolitani temore Caroli VIII. Franciae Regis qui totum Regnum subiugaverat, intra paucos dies. Eam pluribus descripist C. Nepos Gallus. Vide Inarime.

AENARIUM Iovis lucus in Achaia iuxta Olemum oppid. in quo Achaei de rebus communibus consulturi conveniebant. Strabo l. 8. Arnarium alibi vocat.

AENAUTE Graec. *)aeinau=tai, quasi dicas, Semper nautae, Magistratus quidam apud Milesios, inquit Hesych. Plut in Quaest. Graecan. sic fuisse quosdam ex potentioribus apud Milesios appellatos ait, qui concensis navibus de maximis rebus consicia agitare consuverint, procul a terra; dein cum ratam habuissent aliquam sententiam, fuerint reversi. Ioh. Calvin. Lexic. Iurid.

AENDA Civitas in tribu Simeonis, quam Asa, Rex Iuda, expugnavit et subvertit. 2. Paral. c. 14. v. 13. 14. Hieronym. in Locis Hebr.

AENEA [1] vel AENEIA, Macedoniae urbs, 15. mill. pass. a Thessalonica adversus Pydnam posita, fertili agro [orig: agrô], ut eam describit Liv. l. 44. c. 10. Moncastro hodie vocari scribit Nardus. Ab Aenea [orig: Aeneâ] conditam ait Liv. l. 40. c. 4. Eius meminit Herodot. l. 7.

AENEA [2] apud Gregorium M. l. 9. Ep. 40. Pervenit ad me, quia in ea Ecclesia, quae Aenea dicitur, saepe in Hierosolymorum urbe, vestrae Ecclesiae iurgia nascuntur. Ab aeneis foribus seu valvis, nomen accepit; iuxta Altaserram. Car. du Fresine vero legit e Nea, h*(ne/a i. e. nova Ecclesia. Vide Luithprandum l. 3. c. 8.

AENEA Testa vide Chalcus Ceramus.

AENEADES Graec. *ai)nea/des2, apud Virg. Aen. l. 3. v. 18.

Aeneadasque meo nomen de nomine fingo:

nomen urbis, quae alias *ai)/neia, in Chersoneso, cui nomen Pallene, ab Aenea conditae: quam durasse [orig: durâsse] usque ad Imperium successorum Alexandri M. dirutam dein a Cassandro, et Aeneadas Thessalonicam, tum recens exstructam, translatos, ait Dionys. Halicarn. l. 1. Vide Salmas. ad Solin. p. 161. et infra in voce Aenos: nec non Latium.

AENEAE vide Athos.

AENEAE Fulloniae apud Plin. l. 27. c. 10. Hippophaeston nascitur in spinis, ex quibus sunt aeneae fulloniae: ex spinis contexebantur ad vestes pectendas et radendas; non ex arc. Ad linum porro pectendum simile instrumentum non ex spinis fiebat, sed ex ferro: quod tamen idem Aenas vocat. l. 19. c. 1. ubi de lini medulla, Et ipsa tamen pectitur ferreis aenis, donces omnis membrana decorticetur. Vitiosum igitur utrumque et sorruptum, pro Incae, de qua voce infra.

AENEAS [1] Anchisae et Veneris fil. princeps Troianus, post longos errores in Italiam pervenit ad Evandrum ac Tyrrhenos, apud quos regnavit Tarchon iunior ann. 20. Primus fuit Latinorum Rex, regnavitque post soceri Latuni mortem ann. 3. Turnum vicit, eiusque sponsam Laviniam accepit coniugem. Aboriginibus dein cum suis coniunctis, post varias urbes conditas, tandem in praelio contra Tuscos occisus est. In Numici ripa a suis conditus, Iovis Indigetis nomen acepit. Dionys. Halicarn. l. 1. Hist. Rum. Liv. l. 1. c. 1. 2. Aur. Victor. l. 1. Orig. Rom. Fingunt autem, hunc fuisse Veneris filium iuxta Simoentem natem. Virg. in libris Aen. Ulyssi Homerico per omnia similem facit, virum fortem et bellicosum, qui per varios et maris et terrae errores in Latium venerit. Convenit inter omnes fere auctores, Troiam ab eo et Antenore proditam fuisse, quapropter ubique illam culpam diluit, ut Romanorum gloriae, qui ab eo traxerunt originem, consulat. Troia [orig: Troiâ] diruta [orig: dirutâ], patrem Anchisen senio [orig: seniô] confectum humeris impositum ab hostibus liberavit. Unde versus in Neronem,

Quis neget Aeneae magni de stirpe Neronem?
Sustulit hic Matrem, sustulit ille Patrem.

Dum autem Ascanium filium suum et Penates secum defert, Creusam uxorem in itinere amisit; Hinc in Macedoniam transiit: unde ulterius profectus Anchisen in Sicilia apud Drepanum mortuum reliquit. Africam numquam vidissle, ne dum Didonem multi testantur; quapropter totum 4. Aeneidos librum


image: s0087a

confictum omnes confirmant. Alii dicunt, Aeneam captivum una cum Andromache datum fuisse Neoptolemo Achillis, filio, ac in Thessaliam deportatum; ut scriptum est a Lesche, poeta [orig: poetâ] Graeco [orig: Graecô], qui parvam Iliadem composuit, cuius versus refert Natalis Comes l. 4. c. 13.

*au)ta\r *)axillei=os2 megaqu/mou fai/dimos2 ui(o\s2
*(ektore/hn a)/loxon ka/tagen kai/las2 e)pi\ nh=as2.
*pai=da d' e(lw\n ek ko/lpou eu)ploka/moio tiqh/nhs2,
*p(i/ye podo\s2 tetagw\n a)po\ pu/rgou, to\n de\ peso/nta
*)/ellabe porgu/reos2 sqa/natos2 kai\ moi=ra krat aih/.
*)ek d' e=let/ *)androma/xhn hu)/+awnon para/koitin
*(/ektorow, h(/n te oi( au)tw= aristh=es2 *panaxai/wn,
*dw=kan e)/xein, e)pi/hron a)meibo/menoi ge/ras2 a)ndri/.
*au)to\n t' a*gxi/sao kluto\n go/non i(ppoda/moio
*ai)nei/an, e)n nhusi\n e)bh/sato pontopo/roisin
*)ek pa/ntwn *danaw=n a)ge/men ge/ras2 e)/coxon a)/llwn.

Nic. Lloydius.

AENEAS [2] unus ex iis legatis, quos Lacedaemonii, octavo [orig: octavô] belli Peloponnesiaci anno [orig: annô], finiendae controversiae ad Athenienses miserunt. Vide Scholia in Aristoph. Equit. p. 336. F.

AENEAS [3] Gazeus, vir eruditus, sub Zenone Imperatore scripsit eximium de immortalitate animae tractatum, quern Theophrastum appellavit. Bellarminus de Script. Eccl. Saeculi V.

AENEAS [4] Sylvius, quartus Latinorum Rex regnavit ann. 31. Alius eiusdem nominis, qui A. C. 1458. factus est Pontifex Romanus, ac dictus Pius 2. Scripsit longe plurima, quae recenset Platina in eius vita. Vide Voss. de Hist. Lat. l. 3. c. 7.

AENEAS [5] Tacticus, floruit temporibus Aristotelis, cuius e s2rataghtokoi=s2 sive Commentario de arte Imperatoria superest taktixon, kai\ poliorkhtiko/n, Tacticus, et Obsidionalis liber. In quo non tam obsidentibus, quam obsessis dat praedepta. Huius manuscriptum codicem in Bibliotheca Vaticana extare refert Gesnerus in Biblioth. Suidas perperam vocat De Stratagematis. Vera enim Inscriptio est *strathgika\, uti nuncupat Polybius l. 10. itemque Aelianus in Tacticis. Primus divulgavit Causaubon. pater, qui et notas adiunxit. Tacticorum vero Aeneae epitomen fecit Cineae Thessalus, Consiliaris Pyrrhi, Epirotarum regis, quorum meminit Cic. l. 9. Ep. 25. Vide Vofl. de Scient. Math. c. 48. §. 3. 4. et l. 4. de Hist. Graec. c. 11. Nic. Lloydius.

AENEATORES vide infra Cornu.

AENEIA quae postea Ianiculum. Dionys. Halicarn. l. 1. Troadis quoque urbs. Strab. l. 71. et Steph. Eidem Thraciae locus: ad Pallenem Insulam. Dionys. Halicarnass. loc. cit. Vide Aenia.

AENEIS liber de rebus gestis Aeneae, ut Achilleis. Statuis ad finem Theb. ipsam alloquens,

Vive precor, nec tu divinam Aeneida tenta,
Sed longe sequere, et vestigia semper adora.

Ovid. Trist. l. 2. circa fin.

Et tamen ille tuae felis Aeneidos auctor
Contulit in Tyrios Arma virumque toros.

AENEOS oppid. Thraciae liberum, cum Polydori tumulo. Ciconum quondam regio Plin. l. 4. c. 11.

AENESIDEMUS illustris Argivorum Imperatos fuit, qui cum Argis a Philocle obsidertur, nec urbem tueri posset, impetrata [orig: impetratâ] a militibus abeundi facultate, ipse honeste in praesidio sibi ctedito occumbere maluit, quam cum dedecore in patriam reverti. Liv. l. 32. c. 25. Item Philosophus quidam Pyrrhonicus. Laert. l. 9. c. 62.

AENESIPHYRA Marmaricae portus, Ptol.

AENESIPPA et AENESIPACAT vide Oenesippa.

AENESIUS Iuppiter, dictus ab Aeno monte. Vide Aenum.

AENETUS [1] Demetrii Praetor, Epheso praesidere iussus: sed astu Lyci et fraude Andronis oppid. amisit. Polyaen. l. 5. c. 19. Vitiose Latina Versio propagat Anetus.

AENETUS [2] quinquertio in Olympia victor declaratus, accepta [orig: acceptâ] corona [orig: coronâ] statim e vita excessit, prae gaudio. Eius statua Amyclis visitur. Pausan. in Lacon.

AENEUM Frumentum, memoratur in l. unic. Cod. Theodos. de frum. Carthagin. in qua traditur, illus pensitationi fuisse obnoxia certa corpora seu praedia vel agros, atque adeo magistratus seu Duumviros Carthagine. Sed quale illud fuerit, omnino non constat, cum apud alios Scriptores vox haec non reperiatur. Vide quae in hanc rem habet Iac. Gothofredus ibi. Aerariae vero annonae, quae adaeratae in praetiis eshibebantur, occurrunt LL. 34. 35. 36. Cod. Theodos. de Erogat milit. annon. Car. du Fresne Glossar.

AENEUS [1] vide Gnosidicus.

AENEUS [2] Cyzici pater. Hinc Aenidae.

AENEUS [3] Serpens seu Saraph, Dei iussu in deserto erectus est, ut morsi a Seraphim, i. e. Hydris seu Chersydris, ut interpretatur vocem Bochart. Israelitae, eius aspectu sanarentur, Numeror. c. 21. v. 9. Hinc Christum adumbravit, Iohan. c. 3. v. 14. cuius rei rationes afferunter variae. Puta primo, serpentem illum serpentum, qui morsu adurebant, figuram quidem, venenum tamen non habuisse: prout in similitudine carnis peccati fuit Christus, Roman. c. 8. v. 3. quamvis a peccato immunis. Secundo, aereum fuisse, non aureum, et e viliore metallo conflatum, ut nobis Christum exhiberet, in quo non fuit forma, neque decor, Esai. c. 53. v. 2. Tertio, divinum Chrsti robur significari aeris firmitate et perennitate. Unde Poeta, Horat. l. 3. Carm. Od. 30.

Exegit monumentum aere perennius.

Quarto, inter monia metalla aes maxime sonorum. Unde Claudian. de quarto Consulatu Honorii v. 150.

Non te progenitum Cybleius aere sonore [orig: sonorê]
Lustravit Corybas.



page 87, image: s0087b

Itaque per aes recte designari Christum crucifixum et praedicationem crucis, cuius sonus ivit per omnem terram, Rom. c. 10. v. 18. Sed duo potissimum hic [orig: hîc] observanda. Nempe I. Christum in crucem fuisse subvestum, sicuti serpentem in peticam, Iohann. loc. cit. et c. 12. v. 32. ubi de crucifixione Christi vox extolli et attolli, alludendo ad evectionem serpentis im perticam, occurrit: Hinc et holocausta, Hebr. [gap: Hebrew word(s)] , Graec. u(yw/seis2, dicebantur; quia sursum attollebantur sicque significabant fore, ut Christus, pro peccatis se offerens, exaltaretur in cruce. II. A Daemone inficta vulnera, Christi in crucem sublati solo [orig: solô] aspectu, fidei videl. de qua Hebr. c. 11. v. 1. et 27. perfecte sanari; uti solus serpentis aspectus Iraelitas a morte tum eximebat: Si qui enim in Israel caecutirent, aut oculos ultro averterent, spem salutis non habebant ullam. Sed neque alterius aspectu, verum proprio [orig: propriô] Israelitae sanabantur, uti nos, ex fide nostra, non aliena vivimus, Habacuc. c. 2. v. 4. Tamen uti saluti esse potuit visus etiam imbecillus: ita ex morte nos eripit fides adhuc infirma, modo vera sie ac sincera. Atque ut semel morsus et viso [orig: visô] serpente sanatus, si rursus mordebatur, ad idem remedium confugiebat: ita, si post restitutionem denuo in peccata labimur, eadem succurrit fides, quae prius. Proinde, ut illi, tam praesenti auxilio [orig: auxiliô] freti, anguium morsum et aculeum parum timebant: sic fidelis qui Christo [orig: Christô] nititur, Daemonum insultus nihili faciens, cum fiducia exclamat, O mors, ubi est victoria tua? o [orig: ô] sepulchrum, ubi est stimulus tuus? 1 Cor. c. 15. v. 55. Israelitas tamen nemo dixerit, huius medicinae fiducia [orig: fiduciâ] tam fuisse protervos, ut serpentes ad morsum ultro provocaverint: ita cavendum, ne Christi gratia [orig: gratiâ] et auxilio [orig: auxiliô] freti, in tentationes sponte incidamus. Interim serpens hic, utut gratiae Dei illustre symbolum, tamen per se nihil poterat, Auctor libr. Sapientiae c. 16. v. 7. Sed CHRISTUS vitam habet in se absconditam, Coloss. c. 3. v. 3. et vivificat quoscumque vult, Iohann. c. 5. v. 21. Serpentis aspectus solis Israelitis fuit salutaris, fides in Christum et Iudaeis et Graecis, Galat. c. 3. v. 28. Ille intuentes a corporis morte sic eximebat, ut morti tamen adhuc essent obnoxii: Hic, nempe Christus, tam ab animae, quam a corporis morte, in aeternum nos liberat, Ioh. c. 11. v. 26. In diem unum aut alterum duravit anei serpentis virtus, at Iesus Christus heri et hodie idem est, ac in saecula, Hebr. c. 13. v. 8. Itaque serpentem aeneum colere nefas fuit; et tam eximinum divinae virtutis monimentum merito contrivit Ezechias, cum Israelitas ei adolere animadvertisset, 2 Regum c. 18. v. 4. At cum (Christum) adorant omnes Angeli, Hebr. c. 1. v. 6. Proinde, cum contritus fuerit serpens aeneus, quem colebant Israelitae, contra illi conterentur, qui debitum Christo cultum denegabunt, Psalm. 2. v. 9. etc. Licet autem Moses non dicat, in quo praecise loco Aeneus serpens erectus fuerit, probabile tamen est, locum illum fuiffe Phinon seu Phunon, memoratum Numer. c. 33. v. 43. qui Idumaeae locus fodinis aeris valde insignis fuit, et Patribus Phaeno, Phennen, Feran, Metallo-fenon scribitur, unde Phaenesia vel Phennesia metalla, etiam profanis scriptoribus celebrata, ut dicemus infra suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Neque fortasse sine mysterio in his ipsis fodinis, ubi tum Israelitae degebant, sumptum aes, ex quo conflatus fuit serpens aeneus. Sic enim significari poturit, corpus, quod assumpsit Christus, non aliunde fuisse allatum, sed ibi natum et formatum, ubi in catne manifestatus est. Bochart. Hieroz. Part. poster. l. 3. c. 13. Vide quoque infra Nehustan.

AENI [1] sinus Arabici insula. Ptot.

AENI [2] Pons. Oetingen vulgo, oppid. Norici in Bavaria ad Oenum fluv. Scribitur et Oenipons.

AENIA urbs Macedoniae, 15. mill. pass. Thessalonica [orig: Thessalonicâ] distans, Liv. l. 44. c. 10. Item, urbs Perrhaeborui, non procul ab Acheloo, Strab. l. 14. Vide Steph. in Alviae. Populi Aenianes et Aenienses.

AENIADAE vide Oeniadae.

AENIANES [1] populi, postae Paravae vocati, cum fugati Molossiae regionem circa Avum fluvium occupassent [orig: occupâssent]: Plut. in quaest. Graecis: sed a)ranouanw/ran Graecus codex legit: parauai=oi, Parabei, ab Abo fluvio alii scribunt, ut ait Steph. ex Rhiano. Aenianes Straboni et Heliodoro sunt Thessaliae gentes ad sinum Maliacum: Epicnemidiis Locris vicini, ad Oetam montem, gentile ab Aenia. Strabo quoque Aenianes in Media habet. Ibidem Aenianam urbem, in Vitia. Plionio l. 4. 6. 2. Aenienses in Aetolia. Aenianes alios esse in Ponto, quos Patsios vocant, ait Steph. ex Strabonis l. 14. Nic. Lloydius.

AENIANES [2] populi Epiri, inter Aetolos et Molossos, remotiores ab urbe Episcopali Ioanna in Ortum, in Thessalia, versus Oetam montem. Vide Ioanna et Cassiope.

AENICUS Atheniensis, priscae Comoediae poeta, fabulas multas conscripsit, a Polluce et aliis memoratas. Voss. de Poet. Graec. c. 6.

AENIGMA in veterib. Gloss. Moneta, ut auctor est Iac. Gothofredus. At in Gloss. Isidori, est figura sive typus, scve species, nempe monetae. Certe ita usurpat etiam Prudentius in hymno S. Laurentii, v. 118. Is tantum non habet argenteorum anigmatum. Item, v. 95. En Caesar agnoscit suum Nomisma nummis inditum. Ubi Wowerius mavult Aenigma legi. Aenigmata enim et notae variarum rerum nummis insculpeantur, ut notum. Graeci xara/gmata, item ei)ko/nas2, alquando et nomi/smata appellabant. Vide modo dictum Wowerium Not. ad Minutium p. 211. et Car. du Fresne Gloss. Ceterum Aenigmata, ab implicatione Sirpi dicuntur. Vide ibi, ut et aliquid, voce Griphus: uti de Aenigmatica Veterum Theologia Philosophiaque hic [orig: hîc] passim, vocibus Hieroglyphica, Mysterium, Silentium, Sphinx. Symbloum etc.

AENIOCHI populi Sarmatiae Asianae. Vide Heniochi. Lucan. l. 2. v. 591. an.

Aeniochi, notique erepto vellere Colchi.

AENIPONTANA Familia, vide Ocnipontana.

AENIUS fluv. Perrhaeborum. Steph. Item, Troadis. Strab. l. 2.