CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

AGIRIA Hispaniae urbs Antonino, inter Caesaraugustam et Liminium. Vide Agra.

AGIS [1] I. Rex Spartae, successit Patri Eurysthemi, annumque regnavit, circa A. M. 2998. Euseb. Chron. Ab eo successores posterique Eurysthenis omnes dicti Agidae, Pausan. l. 3. Successit Echestratus fil. quem vide: ut et voce Sous, qui ex Proclidis tum Rex Spartae fuit: sub quibus ambobus Ilotas in servitutem esse redactos, Ioh. Mars hamus Canone Chron.. ex Plut. Lycurgo docet.

AGIS [2] II. Lacedaemoniorum Rex, cum Atheniensibus cruentissima bella gessit. Illorum provinciam igne ferroque [orig: ferrôque] vastavit. Graecas vivitates libertati restituit. A suis civibus occisus est in carcere, quod iuxia Lycurgi leges bona publicare vellet. Plut. in Agide.

AGIS [3] III. fil. Archidami III. bello [orig: bellô] Epidaurio [orig: Epidauriô] Argolicam terram vastavit, praelio [orig: praeliô] ad Mantineam victor. Dein, in agro Attico, Deceliam munivit, totoque [orig: totôque] bello [orig: bellô] Peloponnesiaco [orig: Peloponnesiacô] rem fortiter feliciterque gessit Thucyd. l. 4. 5. et 5. Ei successit Agesilaus II. frater, postquam regnasset [orig: regnâsset] ann. 27. quorum annus 1. secundus erat belli Peloponnesiaci seu Archidamii a patre dicti; anno [orig: annô] 9. pax Nisia facta; anno [orig: annô] 18. Lacones Siculis auxilia miserunt; anno [orig: annô] ultimo [orig: ultimô] Athenae a Lysandro sunt captae, anno [orig: annô] 4. Olymp. 93. Archonte Athenis Alexio [orig: Alexiô]. Collega fuit Plistoanactis primo, dein Pausaniae, quos vide.

AGIS [4] IV. fil. Archidami IV. Graeciam ad excutiendum Macedonum iugum sollicitat, a Pharnabazo et Authophradate pecunia [orig: pecuniâ] navibusque iuvatur, ab Antipatro vincitur, caediturque, Q. Curt. l. 6. c. 1. Diodor. Sic. l. 17. c. 48. et 63. Iustin. l. 12. Vide Edudamindas. I.

AGIS [5] V. Fil. Edudamidae II. in carcere strangulatus, Ephororum decreto [orig: decretô]: successorem habuit Eurydamindam filium, quem vide, ut et Pausaniam Laconicis.

AGIS [6] Poeta Argivus, pessimorum carminum, post Choerilum conditor, caelum Alexandro aperiebat, Herculemque et Liberum patrem, et cum Polluce Castorem novi numini cessuros esse iactabat, Curt. l. 8. c. 5.

AGIS [7] Eurysthenis maioris Aristodemi liberorum fil. ab hoc genus Eurysthenis Agidas appellant. Pausan. l. 3.

AGIS [8] quidam legunt Agias Arcas, unus ex illis ducibus Graecis, qui Cyro contra fratrem Artaxerxem militarunt [orig: militârunt]. Comprehenhensus quoque perfide a Tissapherne est et ad Regem missus. Polyaen. l. 7. c. 18.

AGIS [9] Archidami fil. Lacedaemoniorum Rex, octo milibus Graecorum, qui ex Cilicia profugi domos repetierant, contractis, bellum Antipatro Macedoniae praefecto molitus, Curt. l. 4. c. 1. Sed in praelio femoribus hasta [orig: hastâ] perfolssis ac lancea [orig: lanceâ] nudo pectori infixa [orig: infixâ] occubuit, Lacedaemoniorum quinque milibus et trecentis quinquaginta amissis. l. 6. c. 1. initio. Successit Patri, Olympiadis centesimae octavae anno [orig: annô] tertio [orig: tertiô]. Vide supra [orig: suprâ].

AGISULFUS Longobardorum Rex, tempore Gregorii M. Pontificis Romani pacem cum Romanis fecit: in cuius memoriam composuit Pontifex introitus, loquetur Dominus pacem etc. qui in Missa SS. Gervasii et Protasii, in Communione Romana habetur, quod eo [orig: eô] die pax conclusa. Vide Macrum in voce Introitus. Aliis Agilulfus, vide in hac voce.

AGISYMBA regio Africae amplissima in Austrum ultra Aequatorem extensa, plures regiones sub se continens. Ptol. Hodie Zanguebar. Zangue autem idem sonat, quod niger Latinis; a nigris enim totus hic tractus colitur, Io. Barroso, et Garcia [orig: Garciâ] ab Horto auctoribus. Zenzibat M. Paulo Veneto, quam non sine maximo errore insulam credit, describitque ab insula Madagascar versus meridiem eamque in circuitu habere duo milia milliariorum addit. Ortelius Melocam, nescio qua [orig: quâ] auctoritate, vocat. Hieronym. Giava. Nic. Lloydius. Sansoni Agisymba regio erat, ubi nunc regna Monemugi et Monomotapa in Mediterraneis, seu in Aethiopa insula.

AGITARE apud Lamprid. in Commodo, c. 8. Voluit etiam in Circo quadrigas agitare, verbum Circensibus Ludis proprium. In his enim Agitatores dicti aurigae, qui agitandi munus exercebant in l. 3. Cod. de Scenicis, qui equos Curules in Circo agebant et agitabant, Gloss. Graeco Lat. e)la/ths2 i(/ppwn, Agitator etc. Cuiusmodi homines, ut et Pantomimi ac Histriones, recensentur inter homines viles ac infames, in l. 4. Cod. de Spectac. Iique omnino sunt, de quibus ista habet Concilium Arelatense I. can. 4. De Agitatoribus, qui Fideles sunt, placuit eos, quamdiu agitant, a communione separari. Eadem statuuntur in Arelat. II. A C. 452. can. 20. ubi Agitatores sive Theatxici dicuntur, etc. Nempe plerique tales Magicis artibus uti credebantur, ut adversariorum suorum equos in certamine frangerent, et impedirent, sicque palmam consequerentur, quod ex l. 9. cod. de Malefic. colligitur, ut et ex S. Hieronymo in Vita Hilarionis, Ammiano item l. 26. et Senatore l. 3. Ep. 51. Car. du Fresne Glossar. Vide et hic [orig: hîc] in voce Agitator.

AGITATIO in Sacris, vide infra. Primitiae, it. Theruma. Ceremoniae nempe in sacrificiis quibusdam V. T. genus fuit, quorum oblatio fiebat agitatione versus Orientem, Occidentem, Meridiem et Septentrionem, ad ostendendum, in quatuor mundi partibus debere sacrificia ad laudem nominis divini offerri, Cod. Talmud Menachoth. c. 5. fol. 61. 62. Vide Rabbi Salomonem in Exod. c. 29. v. 24. Qua in re proin frequens verbum agitavit, ventilavit, et per synecdochen obtulit, Exod. loc. cit. it. cap. 35. v. 22. et Levit. c. 9. v. 21.

AGITATOR Servus, inter eos erat Romanis, e quibus dominus non voluptatem solum, sed et lucrum facere, operas illorum locando [orig: locandô], consueverat: Tales enim erant, praerer alios Artifices, Gladiatores, Agitatores, Funambuli, Palaestritae, Alii. Et quidem Agitatoris servi meminit Paulus IC. l. 43. ff. de Action. empt. Plane, si in tantum pretium excessisse proponas, ut non sit cogitatum a venditore de tanta summa, velut si ponas, Agitatorem postea factum. Quae verba is intelliget, qui apud Suetonium legerit Caligul. c. 55. Agitatcri Cythico comessatione quadam in apophoretis, vicies HS. collata: et

in Veteribus monumentis notaverit praemia decreta M. Aurelio Diccli Agitatori factionis russatae. Pignorius de Servis. Vide supra ut et ubi de Ludis Circensibus; Factionibus etc.

AGLA [2] pooid. regrn Fezzae in Africa, prope fluv. Guargam, in Habata provinc.

AGLAIA una Gratiarum, alio [orig: aliô] nomine [orig: nominê] Pasiphae dicta. Graece *)aglaih laeitiam sonat, laeti enim in dandis beneficiis esse debemus. Vide Charites.

AGLAIS Megaclis filia, mira [orig: mirâ] gulositate et voracitate mulier, ut quae carnium libras decem, panis choenicas quatuor, et vini congium, sive sextarios sex, unica [orig: unicâ] coena [orig: coenâ] absumeret. Cael. Rhodig. l. 15. c. 19.

AGLAONICE Hegemonis filia, astrologiae perita, et eclipses Lunae, quando futurae essent, praevidens, illamque se caelo [orig: caelô] deducere iactitans; quae ob id postea in magnas calamitates incidit, adeo ut in proverb. abierit, thn *selh/nhn katapa=. Lunam detrabit, ut refert Apollonius. l. 4. quo [orig: quô] utimur, quoties aliquis sua [orig: suâ] iactantia [orig: iactantiâ] in calamitatem incidit. Aganice, Plut. de def. Or. c. 22.

AGLAOPES Aesculapius Lacedaemoniis. Hesych. *)aglao/phs2 o( *)aoklh/pios. *aa/kwnes2.

AGLAOPHON pictor nobilissimus, cuius meminit Plin. l. 35. c. 9. Cicer. l. 3. de Orat. Athen. l. 10. Aelian. de Animalibus, l. 17. c. 47.

AGLAOSTHENES qui corrupre in libris nonnullis est Aglosthenes, imo et Aedosthenes vocatur, historiam rerum Naxicarum consignavit. Strab. l. 6. Plin. l. 4. c. 12. Vide Voff. Hist. Gr. p. 318.

AGLAUROS filia Erechthei Regis Athenarum antiquissimi, a Mercurio in saxum mutata, de qua [orig: quâ] Ovid. Met. l. 2. Hesych. *)/aglauros, *quga/thr *ke/kropos2 peri\ (lege para\ ) de\ *)attikoi=s2 kai\ o)mnu/ousi kat' au)th=s2, hn' de\ i(s/reia th=s2 *)aqhna=s2. Aglauros, filia Cecropis; apud Athenienses autem per illam iuratur: erat vero Sacerdos Minervae.

AGLAUS Psophidius, Arcadum pauperrimus, ab Apolline felicior Gyge iudicatus, quod agelli sui limites numquam egressus esset, parvuli ruris fructibus contentus. Plin. l. 7. c. 46. Val Max. l. 7. c. 1. ex. 2.

AGLIBOLUS et Malachbelus, Dii Palmyrenorum, quae Arabiae olim civitas: Illorum mentio in vet. Inscr. apud Gruterum p. 81. *a*g*l*i*b*w*l*w *k*a*i *m*a*l*a*x*b*h*l*w *p*a*t*p*w*o*i*s *q*e*o*i*s, Aglibolo et Malachbelo, Patriis Diis, quae Palmyrenae inventa est. Sed, cum de utroque apud veteres Scriptores silentium sit, animales, an naturales fuerint Dii, in obscuro est. Etymon eorum nemo hactenus attulit. Vossio Agliboius videtur ex Arabicis ag, al, bal, h. e. ad verbum, pone super corde: Sententia est, Pone cogitationem, sive Animum, adhibe. Quam Arabicorum istorum mentem esse, docent Abenezra et Dav. Kimchi. Sic illius Dei nomen fuerit, sive ex eo, quod Deus cogitet de nobis; ut ita providentiam signet divinam: sive etiam, quia cogitationes nostras exploret; unde renes scrutari dicitur in Scripturis: sive, quia assidue cogitandum de Deo omnibus; ut nomen hoc homini commender Dei cultum. Sed et deduci posset ex agul, i. e. rotundus, et baal, h. e. potens dominus. Ut sit potens rotundi sive Orbis terrarum, vel orbium aetheriorum seu caelestium dominus. Sane Hebraeis similiter Deus baal schamaim, h. e. dominus caeli; pro quo Phaenices *beelsa/mhn, quod itidem est *ku/rios2 ou)ranou=, ut ex Philone Bybliensi cognoscimus. At Malachbelus fortasse ex melech, i. e. Rex et baal, i. e. dominus: ut valeat Dominum ac Rectorem Universi. Vide Gerh. Ioh. Vossium de Idolol. l. 1. c. 26. Salmasio, eorum in antiquo monumento simulacra in marmore sculpta habentur virili habitu, crispo [orig: crispô] crine succincta et taeniata, eorumque alterum Lunam pictam in humeris habet et cothurnis innexum est, hastile manu gestand. Sunt nempe, addit, Sol et Luna; nam et Lunam marem Deum esse credebant masculinoque [orig: masculinôque] eam nomine ac sexu nuncupabant plerique Orientis populi, ut videre est in hac voce: Et quidem *mkla/xbhlon, Solem esse plane sibi persuadet Salmas. *)agli/bwlon Lunam; sed quare ita dicti sint, ambigit, Notis ad Vopiscum in Aureliano. c. 31.

AGLOG locus alicubi ad Euphratem, teste libro [orig: librô] Proprietatum Elementorum qui Aristoteli falso a quibusdam adscribitur.

AGMANTUM villa Galliae, memoratur Aimoino l. de translatione SS. Martyrum Georgii et Aurcii in Gallias, A. C. 858. ubi scribit, Usuardum et Odilardum Monachos, iussu Hilduini Abbatis, eorum non multo ante sub Habdaraghmane Rege caesorum corpora domum detulisse, et in munitissima Coenobii lui (sancti Germanensis) villa Agmanto, ubi tum pars maior fratrum Monasterii S. Germani, metu Normannorum, residebat, loculis inclusa collocasse [orig: collocâsse]. Vulgo Esmans. Hadr. Vales. Notit. Gall.

AGMET urbs provinciae Maroci, 8. milliar. a metropoli distans, ad radicem Atlantis, sedes olim Imperii, Ptol. Emera. Vide Marmol. l. 3. c. 41.

AGMINALES Equi, seu Paraveredi, ut habetut in l. 4. et 6. Cod. Theod, de curs. publico, olim dicti sunt, qui gregatim, *)agelhdon, agminatim, prope civitates nutriebantur et habebantur ad cursus publicos. Mentio eorum quoque in l. 18. D. de muneribus et honor. Patrimoniorum muner a duphcia sunt: nam quaedam ex his muneribus et possessionibus sive patrimoniis indicuntur, veluti Agminales equi vel mulae et angariae atque veredi. Vide hic [orig: hîc] passim, imprimis ubi de Agariis, Cursu publico et Paraveredis.