CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

AGYRIS [1] Rex Cypri et socius Persarum ab Evagora [orig: Evagorâ] occisus fuisse arguitur, apud Artaxerxem, ab Amathusiis, Soliis et Citiensibus. Diodor. Sic. l. 14. fol. 447.

AGYRIS [2] Agyrenensium tyrannus, cum quo Messenii pacem fecerunt. Diodor. Sic. l. 14. qui post Dionysium tota [orig: totâ] Sicilia [orig: Siciliâ] erat potentissimus. Nam circumiecta munimenta propemodum omnia habebat in manu et populosissimae istis temporibus urbi Agyrenensium imperitabat: quippe in illa [orig: illâ] haud pauciores viginti milibus viventium numerabantur. Praeterea magnam opum vim ex bonis interemptorum opulentissimorum civium in arce asservabat. Hunc Dionysius maior; cum Mago Siciliam octoginta milibus Olymp. XCVII. anno [orig: annô] primo [orig: primô] invasisset, traxit in societatem. Ibid. f. 446.

AGYRIUM Siciliae urbs. Priscis Graecis *)agu/rion, Ptol. vero *)agou/rion vocat. Stephano *)agu/rhna dicitur, unde vulgare vocabulum hodie Agirone. Populi Agrinenses Tullio, Or. 2. in Verr. c. 65. Agrini Plinio l. 3. c. 8. In Excerptis Legat. Diodor. Sic. l. 22. *)agurai+oi procul dubio mendose pro *)agurinai=oi Origo huius oppidi tam vetusta est, ut Herculis fabulis admiscuerint prisci mortales. Qua [orig: Quâ] de re vide Diodor. Sic. cuius patria fuit. l. 4. et 14. et 16. Posterioribus etiam temporibus celebrem fuisse urbem patet ex Cicer. Verr. 3. Agyrinensis est imprimis honesta Siciliae civitas, hominum ante hunc Praetorem locupletium, summorumque aratorum. Sed prae omnibus aliis rebus maxime celebrem reddidit ille, qui sub initium operis sui ita scribit, *(hmei=s2 ga\r e)c *)aguri/ou to\ me/nos2 th=s2 *sikeli/as2 o)/ntes2. Docti sciunt quem velim. Nic. Lloydius.

AGYRIUS ab Atheniensibus, Thrasybulo; ad Eurymedontem fluv. ab Aspendiis interfecto, subrogatus Dux. Olmp. XCVII. An. 3. Diodor. Sic. l. 14.

AGYRTAE Sortilegi, Circumforanei, in triviis olim atque aliis locis publicis prostantes, divinationes peragendo [orig: peragendô], credulo illudebant popello, uti per cos, quos Ceretanos Itali hodie vocant, lucri gratia [orig: gratiâ] xeiroman ei/k ac metwposkopi/a exercetur: Utebantur autem tales Homericis, Virgilianis, aliisque versibus, ac per illos sortes reddebant. Et quidem Romae in Circo, ad aggerem seu spinam eius, atque, ibi ad Phalas Delphinorumque columnas, ut Iuvenalis, Sat. 6. v. 590. ait, imposturas suas ac praestigias, hominibus de fortuna circa coniugia, sua aut alia consultum venientibus venditabant. His erant tabellae in quibus versus fatidici erant descripti, atque in ea, talorum arbitrante iactu, divinationes peragebant, quae proin tabella, ut Casaubonus monet ad Histor. Aug. Tom. 1. p. 19. Graecis vocabatur pi/nac a)gurtiko\s2 sive a)gurtikh\ savi/s2. Vocabantur enim Sortilegi hi proprie Agyrtae. Unde apud Suidam inter alia, in voce *)agu/rths2 (ubi antea a)gu/rthn vocaverat ma/ntin ) habemus: *)eme/mfeto au)tou= to\ peri\ ta\s2 mantei/as2 e)ptohme/non, kai\ boulo/menon a)ei\ toi=s2 a)gu/rtais2 e)pitre/pein ta\ oi)kei=a pra/gmata, In ipso accusabatur, quod attonitus quasi haereret circa oracula ac perpetuo Agyrtis rei familiaris suaefortunas committeret. Plura de hoc hominium ac divinationis genere, vide apud Anton. van Dalen De Oraculis Dissertat. II. uti de poena iis infligi solita, Crurifragio videl. vode Crura. Adde dicenda voce Circumforanei.

--- --- - Tecum lituo bonus, adsit Agyrtes,
Occultamque tubam tacitos apportet in usus.

AHA Rabbinus celebris, saeculo [orig: saeculô] 7. Auctor scripti Seelloth, cuius inter Iudaeos magnum est nomen. Genebr. Chron.

AHALA Serviliorum cognomen. Ita enim scribitur in nummis non Hala. Cicer. autem in Oratore significare videtur Ala scribendum esse. Manutius.

AHALAB Latin. fratres cordis, sive lacteus, vel lactans, aut adeps. Nomen urbis. Iudic. c. 1. v. 31.

AHARA Latin. frater redolens, aut pratum odoris, fil. Beniamin. 1 Paral. c. 8. v. 1. qui Gen. c. 46. v. 21. Gera dicittur.

AHAREEL Latin. alter exercitus, sive nivissimus exercitus: aut alter dolor, sive novissimus dolor: aut ovis fratris: fil. Aram. 1 Paral. c. 4. v. 8.

AHASBAI Latin. confidens in me vel frater circumdans: aut ex Ebraeo et Syro, frater senectutis, fil. Machati. 2 Sam. c. 23. v. 34.

AHASIAS octavus Isaelitarum Rex, regnare coepit an. 17. regni Iehosaphat, regnavitque ann. 2.

AHASTARI Latin. cursor, vel veredarius, sive festinatio turturis, aut exploratoris, sive frater qui explorat: vel ex Syro et Ebraeo princeps turturis, vel princeps explorationis. Filius Asher ex Maara. 1 Paral. c. 4. v. 6.

AHASVERUS qui est Darius Hystaspis fil. hinnitu equi Rex Persarum confirmatus, regnavit ann. 36. Herodotus. Repudiata [orig: Repudiatâ] uxore sua [orig: suâ] Vasthi, Estheram matrimonio [orig: matrimoniô] sibi iunxit. Esth. c. 2. v. 1, 2. Aliis Xerxes hic videtur, nec sine ratione.

AHAZ Latin. apprehendens, sive possidens, aut videns, fil. Micha. 1 Paral. c. 8. v. 35. Item alius Nehem. c. 11. v. 13. Sed lege Ahazi.

AHEMREMMON tribus Iudae locus, Iosuae c. 15. v. 31. ut vertit D. Hieronym. Apud 70. Interpretes duo loca sunt ai)/+n et *(re/mmwn. Ain tempore D. Hieronymi Bethennim vocabatur.

AHENOBARBUS cognomen Domitiorum, quod primus tulit Cn. Domitius, et ad suos posteros propagavit. Quidam scribunt Aenobarbus; sed in antiquis lapidib. ac monumentis semper est Ahenobarbus.

AHENUM Flammeum, inter veterum Bohemorum Insignia. Datum enim ab Ottone I. Imperatore Wenceslao Duci an ab Ottone II. Pretissao, filiae suae raptori, aquilam nigram in scuto argenteo, refert Haeping. de Iur. Insign. Part. III. c. 6. cui Otto I.

adiecisse fertur Ahenum flammeum, in Archidapiferiae signum, quam Boleslaus I. Dux in Curia Imperiali sollenni obierit. Verum Hageccius datum quidem Boleslao Ahenum, sed in poenam, ob caesum fratrem Wenceslaum, contendit: Und verordnet, das die Hertzogen in Bohmen allezeit dem Keiiser das Wasser in einem Kessel (id enim vox Aheni Germanis notat) in der Kuchen stehend Warmen sollen. Cuius poenae meminisse quoque sed Boleslao personalis, Matth. Dresserum idem Hoepingius addit. It. Ahena duo, in palum disposita auroque et minio [orig: miniô] transverso [orig: transversô] denticulata, in solo argenteo; cum tribus serperastris aureis, uno [orig: unô] introrsum, duobus extrorsum, ad ansatum aures erumpentibus, inter Ducum Escalonae in Hispania Insignia, Pachecae gentis symbolum est, apud Io. Iac. Chiffletium de Eqq. Aur. Velleris, num. 1 51. Vide quoque infra Olla.

AHER Latin. alter, sive posterior, aut novissimus. Nomen viri 1. Paral. c. 7. v. 12.

AHIA Latin. frater Domini, fil. Sisa, princeps exercitus [orig: exercitûs] Salomonis. 1 Reg. c. 4. v. 3. Pater Baasa. 2 Reg. c. 9. v. 9. Fuit et propheta quidam Silonites. 1 Reg. c. 12. v. 15.

AHIALON [1] seu ELON, Aialon aut Addon, Zabulonita XI. Iudex Iraelit. Iudic. c. 12. v. 11. Torniel. Salian.

AHIALON [2] e)lwn 70. Interpretibus locus Palaestinae, Ios. c. 19. v. 33. Urbs est a Salomone aedificata, 2 Paral. c. 11. v. 10. haec Ealom 70. Interpret. est, et Elom Iosepho Iud. Antiq. l. 8.

AHIAM Latin. frater matris, aut frater gentis, fil. Sarar. 2. Sam. c. 23. v. 33. qui 1 Paral. c. 11. v. 35. dicitur fil. Sachar.

AHIAR D. Hieron. Avan. 70. Interpret. Assyriae regionis populi videtur. 2 Reg. c. 17. v. 30.

AHICAM Latin. frater resurgens, vel frater vindicans, fil. Saphan. 2 Reg. c. 22. v. 12.

AHIE quae et Achalgai, pro hoc interpretatur Symmachus, in Collibus: est autem e regione quondam Moab. nunc Arcopoleos, ad Orientalem plagam: sic D. Hieron. in Locis Hebraicu.

AHIEZER vel ACHIEZER, Latin. frater adiutorii, vel fratris adiutorium, aut fratris atrium, fil. Amishadai, princeps tribus [orig: tribûs] Dan. Num. c. 10. v. 25.

AHILUD Latin. frater natus, pater Iosephat illius, qui erat a commentariis Davidi. 2 Sam. c. 8. v. 16.

AHIMAAZ Latin. frater meus consiliarius, Sadoci fil. sacerdos Magnus, cuius aetate Shemaia et Iddo prophetarunt [orig: prophetârunt]. Item socer Sauli. 1 Sam. c. 14. v. 50. Item gener Regis Solomonis. 1 Reg. c. 4. v. 15.

AHIMAN Latin. frater praeparatus, sive frater dextrae, aut frater meus quid? Nomen viri. 1 Paral. c. 9. v. 17. Fil. Enach. Ios. c. 15. v. 14.

AHIMELECH Latin. frater meus Rex: vel frater Regis, sive consilii, unus ex filiis Ithamar. 1 Paral. c. 24. v. 3.

AHIN Latin. frater vini, vel fratres, fil. Semidae. 1 Paral. c. 7. v. 19.

AHINADAB Latin. frater spontaneus, aut frater voventis, vel voti, sive frater principis, fil. Addo. 1 Reg. c. 4. v. 14.

AHIO Latin. frater eius, fil. Abigabaon. 1 Paral. c. 8. v. 14. Fil. item Iehiel 1 Paral. c. 9. v. 37. Fil. Abinadab. 2 Sam. c. 6. v. 3.

AHION Latin. intuitus oculus, vel fons, nomen urbis. 1 Reg. c. 15. v. 20. In tribu Nephthalim, quam Benhadab Rex Syriae cepit.

AHIRA Latin. frater iniquitatis, sive frater socii, aut pastoris, vel fratrem confringens, fil. Enam, princeps tribus Nephthali. Num. c. 1. v. 15.

AHIHUD Latin. frater unitatis, vel acuminis, aut aenigmatis, sive gaudii. Nomen viri. 1 Paral. c. 8. v. 7.

AHISAHAR Latin. frater aurorae, vel nigredinis, fil. Balam. fil. Iadiel, filii Beniamin. 1. Paral. c. 7. v. 10.

AHISAR Latin. frater principis, directionis, vel cantici. aut frater insidians, Praepositus domus [orig: domûs] Solomonis. 1. Reg. c. 4. v. 6.

AHIUD Latin. frater laudis, vel confessionis, fil. Salomi, princeps tribus Aser. Num. c. 34. v. 27.

AHMET Praefectus Aegypti, sub Saracenis, A. C. 878. cepit Antiochiam, et familiae suae Syriae atque Aegypti regnum vindicavit, Damasci sedens. Opibus, elcemosyna [orig: elcemosynâ] et numerosa [orig: numerosâ] prole inclitus. Histor. Sarac. Vide et Achmet.

AHOBAN Latin. frater filii, vel fratris fil. sive frater intelligentiae, aut frater aedificans, vel absconditus, fil. Abisur, filii Semei, filii Onam. 1 Paral. c. 2. v. 29.

AHOD [1] Hebraice Ohad. Latin. laudans, sive confitens; fil. Simeonis Patriarchae. Gen. c. 46. v. 14.

AHOD [2] Latin. laudans, sive confitens, fil. Balan, filii Iadihel, filii Beniamin. 1 Paral. c. 7. v. 11.

AHOD [3] Latin. unitas, vel gaudium, sive aenigma, vel acumen; nomen viri. 1 Paral. c. 8. v. 7.

AHOE Latin. tribulus, vel spina, sive fraternitas, aut hamus; fil. Bela, filii Beniamin. 1 Paral. c. 8. v. 4.

AHOHITES Latin. frater vivus aut tribulus, vel spina mea, Zalmonis cognomen. 1 Paral. c. 27. v. 4.

AHORI Graecis *)/awroi, iuvenes dicti sunt, quos ante tempus mors im matura rapit, ut fructus qui acerbi adhuc et immites avelluntur. Babrius,

Aliter pro/wroi, quod pro\ w(/ras2 obeant; cum pro\ moi/ras2 dicantur qanei=n, qui violento [orig: violentô] exitu decedunt; Hinc in Magicis sacris differentia tw=n *b oqana/twn et *)aw/rwn. Tertullian. de Anima, Aut optimum est hic [orig: hîc] retineri secundum Aoros, aut pessimum secundum Biothanatos, ut ipsis etiam vocabulis utar, quibus auctrix opinionum istarum Magia sonat, Ostanes et Dardanus et Damigeron et Nectabus et Berenico. Publica iam liter atura est, quae animas etiam iusta [orig: iustâ] aetate sopitas; etiam proba [orig: probâ] morte dis iunctas, eliam prompta [orig: promptâ] humatione dispunctas evocaturam se ab inferumincolatu [orig: inferûmincolatu]

pollicetur. Opinio enim multorum fuit, non receptos Inferis, qui funere acerbo [orig: acerbô] praerepti essent, nec eos, qui violento [orig: violentô] genere mortis erepti forent, nec illos, qui sepulturae honore caruissent, sed animas solum matura [orig: maturâ] aetate solutas et supremitatis honore donatas. Et Quidem Aoros tam diu in superis errare ac vagari credebant, donec in morte reliquum tempus exegissent, quod in vita non impleverant. Horum autem, ut et bioqana/twn animas solas in Necyomantia magicis artibus evocari quidam opinabantur, quia de propinquo evocarentur, nec avellendae essent ex intimis Inferorum sedibus. Aliam reddit rationem idem Scriptor. Quod credibile videatur, eas potissimum animas ad vim et iniuriam facere, quas per vim et iniuriam saevus et immaturus finis extorsit. Sic Aori diversi a Biothanatis; aliquando tamen in eundem hominem concurrit et violenta mors et immatura, ut simul a)/wroi sint et bioqa/natoi; quemadmodum de Didone Virg. l. 4. Aen. v. 696.

Nam quia nec Fato [orig: Fatô], merita [orig: meritâ] nec morte peribat,
Sed misera ante diem.

Quodnam vero illud tempus sit, ante quod qui decedunt, pro\ w(/ ras2 decedunt, aliaque huc pertinentia, vide apud Salmas. ad Solin. p. 1119. apud Persas Parthosque olim immatura [orig: immaturâ] sic morte defunctis, os oculosque lacte oblinebant propinqui inde equo [orig: equô] impositos, instigatoque [orig: instigatôque] eo [orig: eô], corvorum praedae exponebant. Quod si ab iis animadversum esset, dextrum eius oculum prius a corvis laceratum, felicem eum iudicabant; sin sinistrum contra. Cum senibus aliter agebatur. Eos enim ad montana deferebant, fameque enecabant, ac omnes, qui hoc [orig: hôc] modo [orig: modô] obiissent, praedicabant felices. Quae duo genera mortis Strabo, Caspiis id tribuens videtur confudisse l. 11. Vide quoque Petrum Texeiram Compendio [orig: Compendiô] Mirkondi et I. B. Tavernier Itin. Pers. ubi morem veterem ex parte perdurare, apud Gauros; refert.

AHUMAI Latin. pratum aquarum, vel frater aequarum, fil. Iahath. 1 Paral. c. 4. v. 2.

AHUSA oppid. Scaniae in Suecia, ad mare Balticum, prope Christianostadium. Dicitur et Ahuis, cum portu commodo, in ditione Suecorum paucis ab hinc aunis.

AJA [1] per [gap: Hebrew word(s)] Latin. vultur, vel heu, sive ubi est? aut insula eius; fil. Sebeon, filii Seir Horraei. Gen. c. 36. v. 24. Item pater Risphae Saulis concubinae. 2 Sam. c. 3. v. 7.

AJA [2] per [gap: Hebrew word(s)] Latin. acervus, civitas tribus Ephraim. 1 Paral. c. 7. v. 28.

AJA [3] Insul. Galliae in Aquitania, cellam olim habuit, ad Cluniacum pertinentem. Vulgo Isle d'Ais: estque in Oceano Santonico ac Dioecesi Santonica, non multum dissita a Castro Alione, Castel Aillon. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall. in voce Oia,

AJA [4] apud Hebraeos accipitris species est, quam Veteres Aesalonem, Germani Smirle, Galli Esmerillon, appellant. Nomen ei a clamore; uti enim aquilarum clangere est, milvorum iugere vel lipire, accipitrum pipare et crocitare corvorum: ita Ia ia secundum Arabes, huius avis proprium est, unde ipsa Hebraeis dicta videtur Aia. Quod minime novum esse, docet Varro de L. L. l. 4. Pleraeque (aves) a suis vocibus, ut hae, upupa, cuculus, corvus, hirundo, ulula, bubo: item hae, pavo, anser, gallina, columba. Inter Accipitris sacri species tertio [orig: tertiô] loco [orig: locô] recensetur Damiri, de quo sic inter alia: Quidam nomine Behram Giur primus eum ad venationem ad hibuisse dicitur. Cum scil. eo [orig: eô] praesente avis haec alaudam insequuta fuisset, et ei colluctata, cum illa sese efferens et demittens, nec relinquens, donec cepisset: id ille admir atus avem erudiri iussit et postmodum ad venationem ea [orig: eâ] usus est. Alberto l. 23. c. 14. quantitate minimus est (inter accipitres) nulli tamen animo [orig: animô] et audacia [orig: audaciâ] cedit etc. Itaque Guilielmus Falconarius refert, se harum avium aliquando opcra [orig: opcrâ] gruem cepisse. Alioquin enim alaudas et similes aves tantum capere potest. Sedoculorum inprimis perspicacia [orig: perspicaciâ] pollet, unde siquis vivaces oculos habet et maxime perspicaces, cum vulgato [orig: vulgatô] adagio [orig: adagiô] Smerillonis oculos habere Galli dicunt; quia tales haec habet avis. Et Arabum quoque Poetae oculos sui iviu multum commendant. In quibus Anonymus apud Damirem, Iuiu celer et pernix, cuius oculi sunt fere suaves et pupillae tamquam torno [orig: tornô] expolitae, plusquam sapphirus. Et Abu Nawas, in libr. de Aucupiis, de eadem ave verba faciens, id ipsum mire laudat verbis, quae in hocce distichon compegit Bochartus, Hieroz. seu de Animalibus S. Script. Part. 2. l. 2. c. 8.

Caesius atque oculis numquam fallentibus usus,
Et quod venator non videt, ille videt

Unde de eius oculo legimus Iobi c. 28. v. 7. Semitam non novit avis, neque eam vidit oculus aia. Ubi de fodinis agit, unde hominum industria [orig: industriâ] metalla eruuntur: quae cum in intimis terrae visceribus lateant, harum semitam, inquit sacer Scriptor, non novit Aiit, i. e. avis non quaevis, sed avis rapax, quod genus multo perspicacius est. Haec in priore disticho, et in altero huic parallelo, Neque eam vidit oculus tou= aia, i. e. smerillonis, licet illa avis inter rapaces etiam oculatissima sit, et tam cernat acutum, quam aquila, aut serpens Epidaurius, etc. Plura hanc in rem vide apud Auctorem praefatum.

AJABIRA oppid. Americae, in Peruvia, versus lacum Titicacam, 10. leucis Hispanic. hinc distantem, Cusco autem 35. in meridiem.

AJALON Latin. ilex, vel quercus, aut fortitudo, sive cervus, nomen civitatis a Roboamo constructae, 2 Paral. c. 8. v. 13. Item nomen, Ios. c. 10. v. 13. Civitas de tribu Dan data Levitis, Ios. c. 21. v. 24. Civitas refugii. 1. Paral. c. 6. v. 69. Fuit et altera civitas in tribu Zebulon. Iudic. c. 12. v. 12.

AJAS Aegypti mons ad sinum Arabicum, Ptol. Fluvii nomen est Sicph. ex Latmo fluentis. Aeas. Latinis.