CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

ALAMATH vel ALEMETH [gap: Hebrew word(s)] Latin. occultatio, sive iuventus, aut saecula, vel super mortem, fil. Beor, filii Beniamin. 1 Paral. c. 7. v. 8. fil. item Iare. 1 Paral. c. 8. v. 36. c. 9. v. 42.

ALAMBATER vulgo l'Iste de Diu, Insul. Asiae, in littore provinciae Guzarate, in India, cum portu et castro permunito Lusitanorum, frustra alias a Turicis obsesso. Aliis est Guadel oppid. et Burade est Diu.

ALAMINUS nomen officii, apud Saracenos, de quo sic Vitalis Episc. Osensis de Magistratibus Saracenorum Hispan. Est etiam inter Saracenos Officialis, qui Alamin, i. c. fidelis, lingua [orig: linguâ] Arabica [orig: Arabicâ] appellatur, qui debet causas minimas, non excedentes duos solidos terminare, et exercet in Curia Zavalachen apparitoris officium vel sagionis. --- Ideo dictus Fidelis, quia fideliter debet iura Regis perquirere, apud Car. du Fresne Glossar.

ALAMIRUS Princeps seu Calipha Tarsi, saecul. 9. cum innumerabili Saracenorum exercitu Imperio subiectas terras invasit, ab Andrea Scytha, Praefecto Orientis, victus, et capite plexus. Marmol. l. 2. c. 26.

ALANAEI populi sunt apud Eusebium l. 6. praeparat. quos carnibus ali scribit, pane minime vescentes.

ALANDIA Insul. maris Balthici iuris Suecici in Finlandiae littore. Video Oonae Insul. Relat. Succ.

ALANDRI fluminis fontes, sunt in Phrygia maioro; ut putat ex Livii l. 38. c. 18. Ortel.

ALANI populi Sarmatiae Europaeae haud procul a Maeotica palude incolentes, Roxolanis finitimi, qui nunc Lithuani dicuntur, ut quidam putant. Meminit eorum Lucianus in Toxari, qui dicit, eos cultum et linguam communem habere cum Scythis. Iuxta Tanaim fluv. et Maeotidem paludem describit eos Ioseph. de bell. Iud. l. 7. Itemque fere Claudian. l. 1. in Ruf.

A Dionysio *)alkh/entes2 *)alanoi\ vocantur, cui concinit Lucan. l. 8. v. 223.

Equiestris rei studiosos fuisse innuit idem Dionysius, cum ait, *polui/+ppwn fu=lon *)alanw=n. Unde Martial. l. 7. Epigr. 29.

Amm. Marcellin. scribit l. 31. c. 2. Alanos dici, quos prisci Massagetas dixerunt. Iul. Capitolin. in Marco Antonio c. 22. eos ponit in parte Diciae. Ptol. vero in ea Scythiae parte, quae est extra Imaum. Aliis intra Imaum, prope fluv. Carambicem. Ferrar. Hi iuncti Vandalis, Suevisque, ut et postea Gothis, sub initium saeculi 5. traiecerunt Rhenum, et Moguntia [orig: Moguntiâ], Vormatia [orig: Vormatiâ], Remis, Ambiano [orig: Ambianô] etc. captis, Prosper. Cassiod. in Chon. Orosius, etc. tandem a Vallia Visigothorum Rege victi, A. C. 418. hinc in Hispaniam Africamque transierunt. Salvian. l. 7. de Provid. Iac. Ottius ICtus ad B. Rhenanum l. 1. etc. De illis sic Valesius: Alani Scythica gens, Tanais ante, tum Danubii accolae, exciti a Stilicone una cum Vandalis in galliam sese effudere [orig: effudêre]. Praeerant iis Goar et Respendial Reges: e quibus Goar ad Romanos cum suis transiit, ac in Gallia remansit, ubi Iovinum Mogontiaci Imperatorem salutandum curavit. Reliqui adiunctis Vandalis et Suevis, ductu Respendialis, Hispaniam intrarunt [orig: intrârunt]. A. C. 409. Qui in Gallia remansere [orig: remansêre], Valentiniani Principatu, in duas partes videntur esse divisi, et alteri ad Ligerim, alteri ad Rhodanum, in agro Valentino, sedem cepisse, hi Sangibano, illi Eocharico Regi parentes. Certe Constantius de Vita B. Germani l. 2. Eocharicum ferocissimum Alanorum Regem ac idolorum cultorem vocat, et cum equitibus suis ferratis ad coercendos Armoricos rebelles ab aetio missum esse dicit: quem idem forte cum popularibus circa ripam Ligeris collocavit, ut metu finitimorum Barbarorum Armorici in fide continerentur. Hi postea se ita Britannis, in tractum Armoricum transgressis, immiscuere [orig: immiscuêre], ut multi Britannorum Reges ac Duces praeter ceteros Alani vocati sint, nec ullum hodieque in ea provincia notius sit nomen. Nec alios Alonos designare volivit Sidon. l. 4. ep. 1. quum paludicolas Sicambros i. e. Francos, Caucasigenas Alanos et equimulgos Gelonos, videl. Taifalos memorat: quorum ferociam timeri a Gallis ait, stoliditatem beluinam ineptientium ac subito sine causa iracentium rideri atque contemni. Alterni Alanorum parti praefuit Sangibanus vel Samgiba, quem Prosper scribit, tractum Valentinum desertum ab Aetio locum domicilio [orig: domiciliô] accepisse, et A. C. 442. resistentes possessores agris expulisse: et quem Aurelianos, ubi cum Alanico praesidio erat ab Aetio positus, Attilae tradere voluisie, ac instructa [orig: instructâ] acie adversus hunc, tamquam virum suspectum, in medium agmen una cum suis collocatum esse, tradit Iornandes. Iidem cum finitimam partem Galliae incursionibus postea vastarent, Maiorianum Augustum expeditionem in illos parantem, a suis interfectum esse, idem est auctor. Hactenus Vales. Notit. Gall. De primis Alanorum sedibus, ita Procopius Caesar, Goth. Hist. l. 4. Quidquid terrarum de Caucaso ad Portas Caspias extenditur, Alani tenent, gens libera et Persis plerumque socia in Romanos hostiumve alios. Idem Hist. l. 1. Scirros et Anos, Gothicam nationem facit. Vide Hug. Grotium Hist. Suecorum, Gothorum et Vandalorum. De Comitibus Alanis, infra. Eorum regio Alania.

ALANIA Episcopatus, in Sanctionibus Pontificiis Oriental. Imperior. circa Byzantium alicubi, in Europa aut Asia.

ALANICUS inter cognomina Iustiniani Imperatoris sic dicti ab Alanis devictis: quos Ptol. in parte Scythiae collocare videtur; Capitolin. in Marco Antonino c. 22. in Daciae parte; Ioseph. de Bell. Iud. l. 7. inter Tanaim et Maeotidem; Plin. l. 4. c. 12. et Amm. Marcellin. l. 31. c. 2. in Sarmatia Europaea. Ioh. Calvin. Lexic. Iurid. Cum horum Rege Pharasmane, qui de imminutis stipendiis querebatur, non

sine motu, pacem composuisse Adrianus Caesar legitur apud Spartian. c. 13. Iam nempe a Domitiano malum id in Rem publ. introductum est, ut annuis muneribus gentium barbararum pacem redimerent Romani: quod perniciosissimum exemplum retinuere [orig: retinuêre] omnes deinceps Principes in utroque Imperio. Sed consuluerunt existimationi suae Romani Imperatores utcumque, cum pensionem eiusmodi annuam, quae verum erat tributum, honestiore vocabulo [orig: vocabulô] stipendium nominarunt [orig: nominârunt], aut munus: Herodian. l. 1. c. 2. et 6. sunta/ceis2. Eosdem dein saepe molientes resraeavit Antoninus Pius, apud Iul. Capitolin. in vita eius, c. 5. et 9. Cum iisdem postea et Marco Antonino res fuit; apud Eund. c. 22. Gentes omnes ab Illyrici limite usque Galliam conspiraverant, ut Marcomanni, Narisci, Hermunduri --- Rhoxolani, hastarnae, Alani, Peucini etc.

ALANORSI populi Scythici, ad Septentrionem ultimi, Ptol. Vide Agathyrsi.

ALANQUERA oppid. in Lusitania versus Tagum fluv. distat 9. leucis Ulyssipone. Vide Ierobrica.

ALANTE urbs Arcadiae, quam Theopompus in Historia Philippica, Alantrum appellat. Volaterran.

ALANUS [1] Dux Aremoricae, Normannos ingenti praelio [orig: praeliô] superavit, A. C. 890. Rheg. 1. 2. Baron.

ALANUS [2] Episcopus Antissiodorensis, inter auctores Collectionis Decretanum secundae. Huius enim tres memorantur Auctores, Gilbertus et Alanus, qui Bernardum Circam imitati, collegerunt Decretales eorum Pontificum, qui post Bernardum huncce (primum Collectorem) vixere [orig: vixêre]. Quibus nomen et gloriam praeripuit Iohannes Gallensis seu Vallensis, Volterris natus, qui 12. annis post primam collectionem (quae circa initium saeculi XIII. facta est) Pontificum, Bernardo [orig: Bernardô] inferiorum, Decretales seu Rescripta, ex utriusque, Gilberti et Alani, collectionibus congessit; quibus etiam Caelestini III. addidit, ut infra videre est. Mastricht Hilst. Iuris Eccl.

ALANUS [3] de Lynna, Anglus, sub Henric. VII. scripsit quaedam in Iosephi Antiquit. Historiam Longobard. Chronica Roberti Hovedeni, etc. Voss. l. 3. c. 5. de Hist. Lat.

ALANUS [4] Deochus, seu de Teukesburi, Anglus, scripsit historiam Thomas Cantuariensis, Baron. A. C. 1162. Alanus de Insulis, Doctor Paris. dictus Universalis, Trithem. Alanus Capus, et Alias Varenius, celebres exacto [orig: exactô] saeculo [orig: saeculô], quorum hic de Musica dialogos edidit. Genebr. in Chron. Possev. appar. Sacro. Vide et Guilielmus.

ALANUS [5] Scythiae fluv. Item mons Sarmatiae. Steph. Item Gothorum dux, sub quo Gothi propter intolerabilem Maximi avaritiam Thraciam, Epirum, et Thessaliam vastarunt [orig: vastârunt], caedibusque repletunt [orig: replêrunt], Valentem fuderunt, qui in fuga iaculo [orig: iaculô] vulneratus cecidit, acceptusque vili tugurio [orig: tuguriô] inter fomenta exspiravit. Diacon. l. 11. Hist. Trip. l. 8. c. 14. Alanus Sclavonica [orig: Sclavonicâ] lingua [orig: linguâ] canis est, ut putat Ios. Scaliger. Sic apud Romanos dictus Caninus et Caninius. Camdenus putat nostrum Alan Britannica [orig: Britannicâ] lingua [orig: linguâ] corruptum esse ab Aelianus, sicut Vitellianus transiit in Guidalan.

ALANUS [6] vulgo Alan, fluv. Angliae, in Cornubiam provinciam in mare se exonerat, prope oppid. Pastovu.

ALAPA apud Phaedrum l. 2. Fab. 6. ubi de Tiberio Imperatore cum in Misenensem villam venisset,

Ex alticinctis unus Atriensibus
--- --- - --- --- - --- -
Alveolo [orig: Alveolô] coepit ligneo [orig: ligneô] conspergere
Humum aestuantem, come officium iactitans:
Sed deridetur. Inde notis flexibus
Praecurrit alium in Xistum, sedans pulverem.
Agnoscit hominem Caesar, remque intelligit.
--- --- - --- --- - --- --- -
Tunc sic locuta est tanti Maiestas Ducis:
Non multum egisti; et opera nequiquam perit,
Multo maioris alapae mecum veneunt:

Graece *p(a/pisma, manumissionis signum, quae videl. vindicta [orig: vindictâ] fiebat. Dicere vult Imperator Libertas, quam ista [orig: istâ] tua [orig: tuâ] sedulitate ambis, tam exiguo [orig: exiguô] pretio [orig: pretiô] a me neutiquam datur. Nam cum dominus servum hoc [orig: hôc] modo [orig: modô] manumittere vellet, tenebat vel caput, vel aliud membrum servi, dicebatque, hunc hominem liberum esse volo; et cum dicto cum circumagebat, significans se ei potestatem facere abeundi quo vellet, simulque alapam infligebat. Unde Claudian. de 4. Consul. Honorii.

Vide Marcilium ad hanc Sat. Brissonium Antiqq. l. 5. c. 11. Sigonium de Antiquit. Iuris Civ. Rom. c. 6. Alios. Cuius ritus vestigia etiam sequenti aevo occurrunt. Hinc Alapa apud recentiores, ictus appellatus est, qui tyronis ad dignitatem militarem promovendi collo aut humeris, ense vel gladio [orig: gladiô], quo [orig: quô] Miles, et sic quasi liber fiebat, infligebatur. Militaris nempe ordo, quo [orig: quô] quis donabatur, facultatem dabat untendi armis militaribus suique iuris militem efficiebat: Magnum Chron. Belgicum A. C. 1247. Plerique milites moderni temporis patrimoniis intendentes, omissis sumptuosis sollennitatibus, saltem per infractum colaphum militarem consequuntur dignitatem. Lambertus Ardensis, Eidem Comiti, in signum militiae gladium lateri et calcaria sui militis aptavit, et alapam collo [orig: collô] eius inflixit, etc. Sic de militari inauguratione Wilhelmi Comitis Hollandiae in Regem Romanum electi, qui a Bohemiae Rege in aede Coloniensis urbis praecipua, Militari cingulo [orig: cingulô] instructus est, legimus apud Ioh. de Beka in Ottone III. Episc. Traicct. circa A. C. 1247. Illis itaque dictis Rex Bohemiae grandem dedit ictum in collo tyronis, ita dicens: Ad honorem Dei Omnipotentis te

militem ordino, ac in nostro collegio te gratanter accipio. Similiter Franciscum de Carraria, Imperator sedens in equo fecit militem, et cum palma cum percutiens super collum ait: Esto bonus miles et fidelis Imperii, apud Aucctorem Historiae Cortusiorum l. 11. c. 2. Triplicis percussionis meminit Ceremoniale Roman. l. 1. sect. 7. de Milite, a Pontifice facto, Tum accipiens illius ensem nudum, ter Militem percutit plane super spatulas, dicens: Esto Miles pacificus, strenuus et Deo devotus. Quam trinam percussionem observat etiam Car. du Fresne, in Actis Parlamenti Paris. A. C. 1415. ubi enarrant, quemadmodum Sigismundus Imperator qui causis diiudicandis, Caroli V. Regis permissu, in suprema Curia praesidebat, Guidonem Pastellum Militem fecerit, quod de Senescalli Bellicadrensis officio, cum Guilielmo Signeto Milite litiganti, obiceretur, nondum militare adeptum cingulum, cum Senescallus aut Baillivus nemo fieri posset, nisi esst Miles, etc. Sed ex Actis potius id honoris ab Imperatore Signeto contigisse patet. Istiusmodi autem Alapas Galli coles appellant, quod collo infligerentur: primumque ritus auctorem Mythologi quidam famosum illum Arturum Britannum faciunt. Vide Auctores magno [orig: magnô] numero [orig: numerô] praefato [orig: praefatô] Glossarii Auctori laudatos, et infra, voce Buffa item Cladius. Apud eundem Ehrardus Beth. Breviloquum secutus, dicentem, Alapa est faciei percussio, sicut colaphus collis, haber:

ALAPAM dare vide supra. Sed et Alapam dandi, et autem torquendi in testimonium, ritus alius occurrit in LL. Ripuarior. tit. 60. § 1. Si quis villam --- ab alio comparaverit, et testamentum accipere non potuerit, si mediocris res est cum 6. testibus --- si magna cum 12. ad locum traditionis accedat, et sic eis praesentibus pretium tradat et possessionem accipiat, et unicuique de parvulis alapas donet, et torqueat auriculas, et postmodum testimonium perhibeant. quod forte propterea factum, ut testes postmodum, cum in rei gestae testimonium advocarentur, in memoriam revocarent, se ibi loci alapis caesos aut auribus vellicatos esse, apud Eund. Vide quoque infra in voce Auris. Histriones porro os sibi percidi et alapis battui ut risum moverent, patiebantur, vide infra Latini alapis dignus: uti de ritu alapas infligendi servae quam unam in templum matronae introducebant, in Matralium Festo, ubi de eo. At per Alapam seu Colaphum contrario [orig: contrariô] ritu servos sibi fecit Ioculator quidam, qui dux viae fuerat Carolo M. pergenti in Italiam, contra Longobardos. Cum enim hic ab Imperatore veniam nactus esset petendi quod vellet, in monticulum quendam ascendens, cornu inflavit suum, et quam longe sonus pertigisset, agros hominesque sibi dari postulavit. Nec frustratus est eius votum Carolus: itaque descendens is, per viculos et arva, et interrogans, quos inveniebat, Audisti, inquit, sonitum tubae? Cui si dixisset, Etiam audivi, dabat illi mox colaphum dicens, Tu, inquit, es meus servus. Quo [orig: Quô] pacto [orig: pactô] satis amplum dominum sibi quaesivit: Servi autem, quos hoc [orig: hôc] pacto [orig: pactô] suos fecit, a cornu eius Transcornati dicti sunt, ut Idem ex Chron. Novaliciensi docet.

ALAPISTa apud Arnobium l. 7. mimus est ac ludio; cuiusmodi homines, ludis comoediisque exactis, sibi invicem alapas infligebant, ut spectatores ad risum commoverent. Unde Alapistarum strepitus apud Arnobium; ita enim restituit Scaliger pro solapitarum strepitus. At Alapator, kauxhth\s2 exponitur, in Excerptis veterum Glossar. p. 275. quia petulantes ac iactabundi colaphos aliis gavent incutere, ut ait Voss. apud Eundem, Gloss.

ALARES Pannoniae populi habet Tacitus l. 15. Annal. c. 10. Sed non gentis nomen, verum militum ab ala, putat Ortel.

Rumpe omnes Alarice moras: hoc [orig: hôc] impiger anno [orig: annô],
Alpibus Italiaeruptis, penetrabis ad urbem.

Nomen id fuit duobus Regibus Gothicis. quorum alter Romam sub Honorio cepit, Attalo [orig: Attalô] Imperatore constituto [orig: constitutô], sed iterum propter ignaviam deiecto [orig: deiectô], vide S. Zim. l. 5. 8. 9. Oros. l. 7. Baron. A. C. 395. alter cepit quidem eandem, sed per fraudem occisus est, A. C. 506. Vide Gregor. Turonens. l. 2. c. 35. 36. 37. Baron. A. C. 484. 506. Alaricus Anglis dictus est Alric, Normannis Alberic, et significat regnum sive opes et potentiam, quasi dicas Allrich: nam ric est regnum, item dives, potens, Germanis; Ricco Italis, Rico Hispanis, Riche Gallis. Albericus igitur sic dicitur, ut Plutarchus, Crates. Prior Visigothorum Rex II. Athanarico successit, regnavit ann. 13. successorem habuit Ataulphum, de quo infra. Adde praedictis Auctoribus Procopium Vandalic I. Isidorumque Era [orig: Erâ] 447. Posterior, Visigothorum Rex X. Eurico successit, regnavit ann. 23. ac successorem habuit Gefalricum, de quo infra. Theodorici Ostrogothorum in Italia Regis gener, Paulus Diacon.

ALASCO seu IOH. DE LASKO, nobilis Polonus, ab Eduardo VI. ad Reformationem in Angliam vocatus, Ecclesias ibi Belgicam et Gallicam ordinavit. Subsecuta [orig: Subsecutâ] dein persecutione, in Daniam, cum fidelium coetu traiecit, ubi hi male habiti, partim Vismariam, partim Rostochium devenere [orig: devenêre]. Ipse, Francofurti Ecclesia [orig: Ecclesiâ] Belgica [orig: Belgicâ] excitata [orig: excitatâ], in Patriam 40. Magnatum Ministrorumque literis revocatus rediit, post 20. Annor. exilium. Obiit autem A. C. 1560.