December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0005

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0006

[gap: praeliminaria]

page 128, image: s0128a

ALBANIA [2] regio Graeciae, quae olim Epirus et pars Macedoniae Occidentalis. Fere tota paret Turcis, populosa valde et Christianis referta, quae Albanois Gallis. Hinc milites Capelets vulgo dicti. Vide Volaterr. Geogr. l. 8. Chalcondyl. in Mahomete 2.

Albaniae urbes clariores hisce temporibus.

Aulon, la Valona. Butrotum, Butrinto. Croia. Dyrrhachium, Durazzo. Larta. Lissus, Alessio. Ochrida, Locrida. Scodra, Scutari.

ALBANIA [3] Scotia sic dicta, teste Hectore Baethio [orig: Baethiô], nunc etiam Albayn pars Scotiae mediterraneae vocatur.

ALBANIA [4] vulgo Albegna, fluv. Italiae, in Tuscia, in sinum Telamonensem defluens, prope Urbatellum. Vide Alminana.

ALBANIAE Portae memorantur Ptolemaeo, de quibus, vide Salmas. ad Solin. p. 800.

De S. ALBANO [1] Guiliemus, vide Guilielmus.

De S. ALBANO [2] Nicolaus, vide Nicolaus.

De S. ALBANO [3] Radulphus, vide Radulphus.

De S. ALBANO [4] Rogerius, vide Rogerius.

De S. ALBANO [5] Theodoricus, vide Theodoricus.

ALBANOPOLIS urbs Macedoniae mediterraneae. Albanorum metropolis, a Dyrrachio supra 40. mill. pass. et a Lisso 35. in ortum, longitud. 46. 00. latitud. 41. 06.

ALBANUM [1] vulgo Albano. Latii villa circa Velitras, ab urbe Roma ad 20. mill. pass. via [orig: viâ] Appia [orig: Appiâ] distans. Vide Alba Longa.

ALBANUM [2] urbs Asiae, in Armenia maiori. Ubi S. Bartholomeus Apostolus martyrio [orig: martyriô] coronatus. Nunc diruta, nisi sit Albana ad Caspium mare.

ALBANUM Mare dictum est mare Caspium, ab Albanis, qui eius oram incolunt. Plin. l. 6. c. 13. Dein per oram Albani, ut ferunt ab Iasone orti. Fauces vero eius ad mucronem ipsum Udios tenere 'dicit, Scythiae populos. Vide Salmas. Ibid. p. 189.

S. ALBANUS martyr in Britannia pro Christi nomine occisus, postquam charitatis gratia [orig: gratiâ] confessorem persecutoribus insectatum (ut ait Gildas) et iam iamque comprehendendum, domo [orig: domô] primum, ac mutatis dein mutuo vestibus occuluit, seque discrimini in fratris vestimentis libenter persequendum dedit. Hic trans Tamesis alveum cum mille viris, sicco [orig: siccô] ingrediens pede, suspensis utrinque undis fluvialibus, carnificem convertit, et una secum pati martyrium fecit.

ALBANUS Episcopus Philippensis, sede sua [orig: suâ] Arrianorum insidiis deiectus, Romam ad Leonem Papam inde ad D. Ambrosium Mediolanum concessit. In Germania postmodum, cum Arianis doctoribus obniteretur, sub Theodosio Iuniore capite mulctatus, martyrium subit. Urstis. Hist. Basil.

ALBANUS mons et lacus in Italia. Mons hodie vocatur Monte Albano, ab urbe Roma 16. mill. pass. apud Albam urbem Horat. l. 2. ep. 1.

Dictitet Albano musas in monte locutas.

Lacus vulgo Lago di castell. Gangolfo. Eius meminit Propert. l. 3. eleg 21.

Albanusque lacus socii Nemorensis ab unda.

Item Albanus, mons Pannoniae superioris in Norici et Iapigiae confinio; Albius Straboni; Auff der Alben teste Lazio [orig: Laziô]. Item fluv. Albaniae in Asia, in mare Caspium influens. Cohan Moletio et aliis.

ALBARA Syriae urbs circa Phoeniciam. Guil. Tyrius.

ALBARAZINUM Urbs Aragoniae Episcopalis. Vide Lobetum.

ALBARII et ALBINI qui dealbant; eorum opus Albanum quod calce mera [orig: merâ] fit: cum Tectorium fiat arenata [orig: arenatâ] calce vel marmorato [orig: marmoratô]. Hinc illorum proprium dealbare, sicut horum linire et polire. Graeci tamen tam Albarios, quam tectores, *koniata\s2 vocant. Vide infra Albini, it. Tector.

ALBAS et ALBE Fluvius Tiberis. Vide Albula.

ALBASPINAEUS Gabriel, vide Gabriel.

ALBASUS Arabica mulier, quam Deus mutavit in canem latrantem uti legit Bochart. in Alcamus, quod de Hecuba Graeci fabulantur. Vide Bochartum Hieroz. part. prior. l. 2. c. 55.

ALBATENIUS Princeps Syriacus, Astronomus insignis, saeculo [orig: saeculô] 9. Alias Mahometus Aractensis dictus, vide Voss. de Scient. Mathem. c. 35. § 6. Galeni libros primus in Arabum sermonem convertit, teste Ioh. Serapione. Idem scripsit Commentarios in Aristotelem.

ALBATI [1] una erat ex quatuor Circi factionibus, vide infra suo [orig: suô] loco [orig: locô].

ALBATI [2] Milites, apud Treb. Pollionem in Gallienis c. 8. Iamprimum inter Togatos Patres et Equestrem ordinem, Albatos milites et omni populo [orig: populô] praecunte: Qui nempe albas gestabant, de quibus supra diximus: nam videntur istae albae propriae militum fuisse diebus festis et pompae destinatae. Ita Alba Tribuno datur, eaque subserica, apud Eund. in Claudio in Ep. Valeriani ad Zosimionem Procuratorem Syriae c. 14. Huic (nempe Claudio Tribuno Martiae quintae legionis) --- dabis Alban subsericam unam cum purpura Girbitana, etc. Apud Scriptores Christianos Albati quinam dicantur, diximus in voce Alba; milites nempe Christi, qui in Baptismo sacrae huic militiae nomen dederunt, vide ibi.

ALBAVERAE gemmae apud Anastasium Bibliothecar. in Benedicto III. rete totum ex gemmis albaveris, et bullis aureis, conclusas etc. in Gregorio IV. Fecit vestem auro [orig: aurô] textilem, habentem Nativitatem, Baptismum --- habentem in capite historiae gemmas albas 380. hyacinthinas 50. prasinas 22. et in circuitu alvaviras, legente de nomine D. Gregorii PP. etc. Macro sunt candidissimae gemmae circulis aureis devinctae: Carolo vero du Fresne gemmae subpurpureae, seu purpureae candicantes: Verum enim Graecis a)lhqinon, quod purpureum denotare, dicenus infra, in hac [orig: hâc] voce.

ALBAYAD oppid. Africae, prope paludem Nube, in Nigritia regione.

ALBE Cretae Urbs, Steph.

ALBECHOUVA in Divisione Regni Lotharii memorata; seu


image: s0128b

pagus, Albensis, haud dubie a fluv. Alba, vulgo Albe vel Alve nuncupatur: Oritur hic apud vicum Albam Alve, a Selme villa atque castello non multum distantem et in Urtam effunditur. Hadr. Vales. Notit. Gall.

ALBELLA fluv. Rhaeciae prope pagum Tuscanum, ab ortu labitur.

ALBENACUN vulgo Aubenes , oppid. Galliae, in Vivariensi tractu, ad fluv. Ardesche.

ALBENSIUM Civitas nunc Vivario, in provinc. Viennensi Maurienne hodie Cenali, vide Alba et Albigensium. Item Aquae Albenses

ALBERGA et ALBERGIA seu ALBERGAE idem quod diversorium seu refectorium, in Statutis Equitum Hierosolymitanor. Cuiusmodi Albergae, septem sunt in Melitensi Conventu, separatim pro septem nationibus, quas septem linguas vocant: Prima, pro Provincialibus Galliae; secunda Alverniae et Delphinatus; tertia Franciae, in qua Aquitani et Campani Galliae; quarta Germaniae, in qua et Poloni; quinta Italiae; sexta Aragoniae, cui Catalauni et Balearici associantur; septima, Castellae simul et Lusitaniae. In quibus Albergiis quaeque linguarum harum seu Nationum, tum epularum, tum negotiorum in commune tractandorum causa [orig: causâ], congregari solet: quemadmodum etiam habent Capellas in Templo Conventuali separatas, in quibus accedunt seregatae hae nationes, ad ferenda vota sua, cum Magnus Magister eligendus est, in Conclavi. Hinc Albergare, in Bulla Casin. Tom. II. Constitut. 60. et 68. i. e. hospitio [orig: hospitiô] excipere. Albergaria item, solutio ex pacto debita pro comessatione, de Iure Patron. cap. praeter. quoniam: etiam, obligatio hospitio [orig: hospitiô] excipiendi milites, apud sigonium de Regno Ital. l. 7. In Bullario tamen Casin. praefato, loc. cit. Constit. 6. quodlibet diversorium hoc [orig: hôc] nomine indigitatur. Vide Macros Fratres in Hierolex. et infra in voce Heribergum.

ALBERGATIUS Nicolaus, vide Nicolaus.

ALBERICUS [1] fil. Ethonis seu Hettonis, nepos Ethiconis seu Athici cognomine Adelrici, Alsatiae Ducis, genuit Eberhardum, qui tandem Monachus factus est. Hoc [orig: Hôc] natus Eberhardus Iunior Lutrense Monasterium ad mortem usque, quae circa A. C. 900. cum rapuit, non desiit vexare. Filius fuit Hugo Comes, communis trium familiarum ex Alsatica hac procedentium, Lotharingicae, Dagsburgicae et Habspurgicae, per filios Gerhardum, Hugonem et Guntramum cognomine Divitem pater. Vide Phil. Iac. Spenerum Sylloge Geneal. Histor.

ALBERICUS [2] Marchio Tusciae, ab Hugone Capeto et Ottone Imperatore coercitus. Circa A. C. 941. Luitprand, Item Archiepiscopus Bituricensis saeculo [orig: saeculô] 12. Item Diaconus, qui contra Berengarium scripsit, Baron. A. C. 1059.

ALBERSTROPHIA oppid. Lotharing. Metensis Episcopatus 4. leucis a Marsalio.

ALBERTI Leo, vide Leo.

ALBERTINA [note of the transcriber: in the print: ALBRTINA] Familia in Gallia illustris, refertur ad Iacobum Alberti, quid ad Regem Franciae Ludovicum, Claromontium Arvernorum, pro Napoleone Patre, quem Florentini ditionibus suis depulerant, auxilium implorans venerit et demum sedem ibi fixerit. Ex ea laudatur Stephanus Episcopus Claromontanus, qui dem Avenione Papa sedit, sub nomine Innocentii VI. A. C. 1352. Tres fratres hoc [orig: hôc] saeculo [orig: saeculô], Carolus, Conestabilis Franciae, Duces Luyncos dedit: Honoratus, Duces de Chaunes: Leo ab uxore, Dux Lucenburgi dictus est. E quibus Carolus, maritus Mariae Rohaneae pater fuit Ludovici Caroli Marchionis d' Albert, avus Caroli Honorati Marchionis d' Albert, Ducis de Chevurese, cui nupsit Iohanna Maria Colberta, filia Ioh. Baptistae Colberti Marchionis de Seignelay. Honoratus d' Albert, ex Anna de Rodulphe, pater fuit Honorati de Chevurese, avus Henr. Ludovici Ducis d'Ailly Ducis de Chaunes, quo [orig: quô] nata est Catharina Carola d' Albert, d'Ailly de Chaunes, uxor Iohannis Baptistae Gastonis de Foix Dux de Rendan. Vide Phil. Iac. Spenerum Theatro Nohil. Europ. tom. III.

ALBERTONIUM oppid. Africae in ora regni Barcae versus Aegyptum. Aliis Paraetonium.

ALBERTUS [1] I. Imperator, Hunc pater Rodulphus I. Austria [orig: Austriâ] A. C. 1283. Augustae donavit; ut vero se vivo [orig: vivô] Rex Romanorum eligeretur, obtinere non potuit. Electus dein a Principibus aliquot Imperator, contra Adolfum Nassovium, qui Austria [orig: Austriâ] illum excutere conabatur, eum praelio [orig: praeliô] victum interemit, hinc coronatus Aquisgrani A. C. 1299 Bohemiam aliquoties frustra tentavit, Ecolesiasticos autem Electores, bello [orig: bellô] se adortos, A. C. 1301. coercuit: a Marchionibus Misniae, quos condemnaverat, fortiter repulsus. Philippi Pulchri Franciae regnum a Papa oblatum suscipere negavit; Helvetiis vero, apud quos novum Principarum moliebatur, gravis inprimis visus est; plurium Monasteriorum Advocatia [orig: Advocatiâ] obtenta [orig: obtentâ], et Comitibus aliquot, ut a se feuda acciperent, perductis, viam ad illum sibi parans. Hoc cum alii negarent, Suirenses etiam se subicere recusarent, iratus Praefectorum insolentiam, de qua illi conquerebantur, non castigavit: unde primi foederis fundamenta A. C. 1308. Quos conatus bello [orig: bellô] vindicaturus eodem [orig: eôdem] anno [orig: annô] a Iohanne nepote, cuius bona tutoris nomine adhuc detinebat, aliisque coniuratis trucidatus est eo [orig: ] loco [orig: locô], cui dein vidua Elisabetha filia Mainradi Carinthiae Ducis Coenobium Konigsfelden superstruxit. Pater fuit ex ea Friderici Pulchri, contra Ludovicum Bavarum, electi Imperatoris Rudolfi cognomine Mitis, Bohemiae Regis: Leopoldi, qui Sueviam Alsatiamque tenuit: Ottonis qui Stiriam nactus est: Henrici Coadiutoris Moguntini; Alberti Sapientis, qui stemma propagavit et Agnetis Hungariae Reginae. Successit Henricus VII.

ALBERTUS [2] II. cognomine Honorificus, fil. Alberti IV. Austriae Ducis a Sigismundo Imperatore socero suo primum Moraviam tenuit, hinc post eius mortem Bohemiae Ungariaeque regnum.


image: s0129a

Post quae A. C. 1438. Imperium etiam accepit, ter uno [orig: unô] anno [orig: annô] coronatus. Vladislaum Polonum e Bohemia amovit, factiones attrivit; advocatus a Georgio Serviae Despota Amurathem ad solvendam Albae Graecae obsidionem coegit, sed in reditu, ex esu peponum soluto [orig: solutô] ventre, obiit, A. C. 1439. Pater Ladislai posthumi, Hungariae Regis. Successor in Imperio fuit Fridericus III.

ALBERTUS [3] vel ADELBERTUS cognomine Dives, fil. Werneri III. Habspurgii Comitis, maritus Itae Brigantinae de Pfullendorff, Landgravii Alsatiae titulum primus gessit. Pater Rudolfi, quo [orig: quô] geniti Albertus Sapiens, (pater Rudolsi I. Imperatoris) et Rudolfi cognomine Taciturni, e quo ultimi Comites Habspurgii, Lauffenburgii et Kyburgii orti sunt. Albertus hic Sapiens lectus Dux expeditionis Christianae adversus Saracenos, ad Accaron exstinctus est.

ALBERTUS [4] I. Dux Austriae, vide Albertus I. Imperat.

ALBERTUS [5] II. cognomine Sapiens, vel Contractus, quod ex veneno fraude Medici sumpto [orig: sumptô] debilitatus esset, initio Canonicus Passaviensis, demum duxit Iohannam, ultimi Comitis Pfirtensium Ulrici heredem; inter agnatum Iohannem et Helvetios pacem fecit. Sed A. C. 1351. aliud illi ortum bellum cum Tigurinis, quam ob causam hi foederi accessere [orig: accessêre]. Cum Venetis etiam in Foro Iulio et Marchia Tarvisina ipsi res fuit, A. C. 1353. et cum bellum recruduisset A. C. 1357. pace facta [orig: factâ], Wirtenbergicum quoque comitem Comitatum Hohenbergensem infestantem, repressit: Ceterum aucupii, quam regiminis, ut scribunt quidam, studiosior. Pater fuit Rudolfi cognomen o [orig: ô] Ingeniosi, Friderici cognomine Splendidi, Alberti III. Austriacae et Leopoldi Tirolensis lineae conditorum.

ALBERTUS [6] III. cognomine cum trica, quam vel ipse uxori reliquit, vel ex itinere redux abscidit. Cum Henrico Schaumburgio et Bohemis bellum gessit: Pater filii Nothi Leopoldi, Matheseos Viennae Professoris et Alberti, de quo infra.

ALBERTUS [7] IV. cognomine Patiens, seu Mirabilia mundi, fil. prioris, cum Iodoco Moraviae Marchione rem habuit, pari cum Patre fato dysenteria [orig: dysenteriâ] exstinctus. Omnium artium peritus et eruditorum Maecenas. Eo [orig: ] genitus.

ALBERTUS [8] V. Vide Albertus II. Imperator.

ALBERTUS [9] e familia Tirolensi, (cuius Leopoldus Alberti Sapientis fil. auctor fuit,) fil. Ernesti Stiriae Principis, ex Cimburgi Mazovia, femina robustissima, cognomen Mitis seu Placidi tulit. Fundator Academiae Friburgensis, a Friderico III. Imperatore fra- tre, perpetuo discors, inprimis ob Ladislai hereditatem, bellum sexennale gessit; A. C. 1463. in Comitiis Ratisbonensibus a fratre, qui postea eius haeres fuit, proscriptus. Vide et infra.

ALBERTUS [10] fil. minor natu Ludovici, (cui pater fuit Otto fil. Ludovici Imperatoris ex Margareta Hollandica) cum fratre Wilhelmo, qui obiit A. C. 1378. Hollandiam cum Comitatibus iunctis adiit: Pater Wilhelmi et Iohannis Episcopi Leodicensis, contra quem Iacoba Wilhelmi filia [reading uncertain: page damaged] , incontinentia [orig: incontinentiâ] sua [orig: suâ] satis famosa, Comitatus sibi vindicavit.

ALBERTUS [11] cognomine Puis, fil. Ernesti, (quem Iohannes auctor familiae Monachensis, progenuit) Bavariae Dux, educatus apud Wenceslaum Imperatorem quod linguae Bohemicae non esset ignarus, a maiori Procerum huius regnis parte, spreto [orig: spretô] Ladislao [orig: Ladislaô] Alberti II. Imperatoris filiolo [orig: filiolô], Rex electus, noluit cum pupilli iniuria regnum capessere, Bohemos ad fidem legitimo Principi servandam cohortatus. Obiit A. C. 1460. ad extremum sepositis curis, Musica [orig: Musicâ] et nonnumquam venationibus se oblectans. Eo [orig: ], praeter alios, natus

ALBERTUS [12] cognomine Sapiens, Bavariam unione partium divisarum, et successione Landshuto-Ingolstadiensi, quae bello [orig: bellô] Bavarito [orig: Bavaritô] vindicata, auxit. Nec parum Maximiliani I. Imperatoris affinitas, ac domus Palatinae, bello [orig: bellô] illo [orig: illô] afflictae, calamitas domus huius aemulae consiliis profuit. Eo [orig: ] geniti Wilhelmus, Patris successor, Ludovicus, qui ambo acerrimi Lutheri hostes, et Ernestus, Aventini discipulus. Wilhelmo [orig: Wilhelmô] natus est.

ALBERTUS [13] Ferdinandi I. Imperatoris gener, Pontifici et Iesuitis, quibus Monachii, Ingolstadii et Landshuti collegia splendidissima exstruxit, addictissimus. Nihilominus A. C. 1556. suorum precibus, cum idem Ferdinandus Imperator suis quoque subditis concessisset, indulsit ad tempus, ut coena [orig: coenâ] Dominica [orig: Dominicâ] integra [orig: integrâ], et carnibus urgente necessitate, diebus vetitis, uterentur. Postea quoque in Calicis negotio ad Pontificem scripsit, A. C. 1564. legatosque habuit in Concilio Tridentino. Praeses Comitiorum Ratisponensium, loco [orig: locô] Soceri, fuit A. C. 1556. Ladislao [orig: Ladislaô] Comite hagensi A. C. 1567. sine masculis mortuo [orig: mortuô], feudum a Maximiliano II. Imperatore impetravit. Ei successit fil. Wilhelmus, a quo Wilhelminae lineae nomen: reliqui filii fuere [orig: fuêre] Ferdinandus, qui cum imparibus nuptiis sibi copulasset [orig: copulâsset] Mariam Petenbeckiam, ex ea Comites Wartenbergios sevit, et Ernestus, Episcopus primum Frisingensis et Hildeshemius, dein Leodiensis, et tandem Archiepiscopus ac Elector Coloniensis.

ALBERTUS [14] fil. minor natu Wilhelmi praefati, frater Maximiliani, Electoralis lineae auctoris, lineam Albertinam condidit. Natus A. C. 1584. nepotis a morte fratris curator fuit et Electoratus administrator. Ob uxorem Mechtildem Filiam Georgii Ludovici Landgravii Leuchtenbergici, eam postea successionem nactus, aliis in Bavaria acceptis commutavit. Eius filii, Albertus Sigismundus vatus A. C. 1623. Episcopus Frisingensis fuit, et hoc [orig: hôc] maior Maximimilianus Henricus, natus A. C. 1621. ad Electoratum Coloniae et Episcopatum Leodiensem, evectus est, quo [orig: quô] utroque [orig: utrôque] etiamnum defungitur.

ALBERTUS [15] cognomine Degener, Dux Saxoniae, fil. Henrici cognomine Illustris (qui mortuo [orig: mortuô] Henrico [orig: Henricô] Thuringiae Landgravio [orig: Landgraviô] suae gentis ultimo [orig: ultimô] A. C. 1249. Landgraviatum sibi vindicavit)


page 129, image: s0129b

uxorem Margarotam, filiam Friderici II. Imperatoris in gratiam pellicis Cunegundae ab Eisenberg, pessime habuit: Misniam, Osterlandiam et Lusatiam, in qua patruo filii Margaretae successere [orig: successêre], sibi asseruit, civitatesque in verba filii Ludovici Apitii, ex Cunegunda suscepti, ut iurarent, frustra adigere conatus est. Captus postea a filiis, sed interventu Rudolfi I. Imperatoris liberatus, Brandenburgicis et Anhaltinis adversus filios incitatis, cruentum his movit bellum, quod compositum est A. C. 1290. Post quae re desperata [orig: desperatâ] ditiones vendidit Adolpho Imperatori, qui tamen contra filios infelix fuit, uti et successor eius Albertus I. horum tandem causa [orig: causâ] triumphante. Decessit Erfordiae, in Monasterio, in summa rerum egestate, A. C. 1314. Eum in Principatu excepit fil. Fridericus cognomine Admorsus, vel Fortis, Germanis der Freudige.

ALBERTUS [16] fil. Ernesti, Electoris Saxoniae Electoratum Moguntinum, sed brevi tempore, gessit, vicennis mortuus A. C. 1484. Item fil. Iohannis, Ducis Vinariensis, Isenaci habitavit.

ALBERTUS [17] cognomine Animosus, Rolandus, Dextra Imperii, Friederici cognomine Placidi, Electoris Saxoniae fil. secundo genitus, frater Ernesti Electoris lineam Albertinam coepit. Ipse militari laude clarus, de Friderico III. Imperatore et eius filio Maximiliano optime meruit, Matthia [orig: Matthiâ] Hungariae Rege ad aequas conditones vi compulso [orig: compulsô], Maximilianum dein a Belgis captum in libertatem asseruit, cuius in Belgio Locum-tenens relictus, contra reliquos rebelles et Gallos quoque non parum egit. In virtutis praemium et sumptuum solatium Frisia [orig: Frisiâ] ei cum Groninga concessa [orig: concessâ], quam hereditario [orig: hereditariô] iure Imperii vicarius regeret, bellis continuis cum Frisiis implicitus, obiit. Pater ex Sidonia, filia Georgii Podiebradii Bohemiae Regis Georgii Henrici (quo [orig: quô] natus Mauritius Electoratum in hanc lineam intulit) et Friederici.

ALBERTUS [18] cognomine Achilles Germanicus, aliis Ulysses, fil. Friderici I. Electoris Brandeburgici, fratri Friderico cognomine Ferreo, in Electoratu successit. Bello [orig: Bellô] Bohemico [orig: Bohemicô] sub Caesare tyrocinia posuit, A. C. 1428. inde Vratislaviensibus, adversus Polonos, Dux datus est. Tum Ludovico Gibboso contra Patrem fortiter adstitit, A. C. 1444. Principum dein 17. auxilio [orig: auxiliô] Norimbergenses, a superioris Germaniae civitatibus adiutos, aggressus, 8. praeliis victor, uno [orig: unô] victus est. In bello Moguntino, Adolfo Nassovio contra aemulos adstitit, A. C. 1461. ab Imperatore belli Dux constitutus, sed anno [orig: annô] sequente ad Giengam victus est. Inde A. C. 1470. Fratris successor, a Pomeranis, ut Stetinensem et Pomerianae Ducatus a se in feudum acciperent, impetravit. Sequienti anno [orig: annô] Imperialium copiarum ad Novesium, contra Carolum Burgundum Dux fuit. Obiit A. C. 1486. Miles fortissimus, et hastiludiorum quoque peritissimus: Auctor insuper Legum fundamentalium domus, et confraternitatis cum Saxonibus ac Hassis. Calvaria eius Hailsbronnae, ubi sepultus, ostenditur, in cuius continuo esse nullae suturae, imo nec vestigia, apparent. Eius filii, Iohannes Electoralem lineam continuavit et Fridericus Franconicam orsus est.

ALBERTUS [19] cognomine Alcibiades Germanicus, fil. Casimiri, Culmbacensis lineae auctoris, Friderico [orig: Fridericô] praefato [orig: praefatô] geniti, coniunctis studiis fere semper cum Mauritio Saxone, aequali suo, Caesari militavit: foederis dein contra Ioh. Fridericum Electorem Saxoniae et Philippum Hassiae Landgravium icti Dux, A. C. 1547 Rochliciae captus est. Inde liber Magdeburgum A. C. 1552. cum Mauritio obsedit; cuius, cum adversus Caesarem moveret, iterum comes sociusque fuit. Re postea ad transactionem spectante, Magistrum Teutonicum, Norimbergenses, Bambergensem, herbipolitanum, Spirensem, Vormatiensem, Episcopos: Moguntinum item ac Trevirensem Archiepiscopos, ditionibus misere, incendiis et ferro [orig: ferrô], vastatis, ad iniquas adegir conditiones: tanto [orig: tantô] sui terrore sparso [orig: sparsô], ut quacumque incederet, diffugerent, aut mutata [orig: mutatâ] veste ordinem dissimularent Sacerdotes: Nec Passaviensi transactione voluit comprehendi. Tum Lucemburgensis Ducis, et Lotharingia [orig: Lotharingiâ] vexata [orig: vexatâ], Regis Franciae nomine praetenso [orig: praetensô]: tandem Caesari reconciliatus, Aumalium ad Mussipontem vicit cepitque: cum autem per Franconiam iterum grassari inciperet, ei a Ferdinando Rege Romanorum bellum denuntiatum, ipseque praelio [orig: praeliô] ad Sivershusam, a Mauritio superatus est A. C. 1553. Nihilominus continuato [orig: continuatô] bello [orig: bellô], ad Brunsvicam iterum profligatus, moli succubuit: novaque [orig: novâque] proscriptione A. C. 1554. territus, in Galliam se recepit: tandem, Regis intercessione, accepta [orig: acceptâ] publica [orig: publicâ] fide, in Germaniam redux A. C. 1557. ex taedio fortunae, et vita intemperanter acta morbo [orig: morbô] contracto [orig: contractô], decessia Pfortshemii, A. C. 1557. Vide Sleidan. l. 25. Thuan. l. 11. et 19.

ALBERTUS [20] prioris patruus, initio Magister Ordinis Teutonici cum esset, nec homagio [orig: homagiô] se Regi Poloniae obstringere vellet, bello [orig: bellô] a Rege petitus A. C. 1521. post impetratas inducias, nec obtenta auxilia, Ordinibus etiam provinicae pacem et cum ea Religionem Euangelicam expetentibus, se submisit, parte Borussiae, in feudum Ducatus nomine ad heredes transmittendum, acceptaque [orig: acceptâque] parte Regi relicta [orig: relictâ]. Ipse Religioni Euangelicae nomine dato [orig: datô], Academiam Regiomonte instituit; Fratribus e Bohemia pulsis locum perfugii dedit: In religione Osiandrismo; in aula, Scalichii, Funccii, Horstii, aliorumque senis facilitate abutentium machinationibus turbatus, obiit A. C. 1568. Pater Alberti Friderici, quo [orig: quô] exstincto [orig: exstinctô] A. C. 1618. Borussia Georgio Wilhelmo Electori collata est, vide Thuan. l. 38. et 63. Sleidan. l. 20. etc.

ALBERTUS [21] cognomine Magnus, fil. Ottonis Ducis Brunsvicensis, frater Iohannis Luneburgicae familiae conditoris, hanc continuavit. In bello Ortocari Bohemiae Regis adversus Henricum M. Misniae, a quo captus est, Sophiae Brabantinae adstitit: Lubecenses quoque contra Iohannem Comitem Holsatiae defendit. Eo [orig: ], praeter alios, geniti, Henricus cognomine Mirabilis, lineam Grubenhagiam et Albertus cognomine Pinguis, Brunsvicensem orsi sunt. Pater hic fuit


page 130, image: s0130a

Magni cognomine Pii, Ottonis cognomine Largi, et Ernesti Goetingensis. Magnoo [orig: Magnoô], inter alios, natus Albertus Archiepiscopus Bremensis, quod Hermaphroditus esset, a Decano contumeliose accusatus est, vide Spenerum Sylloge Geneal. Hist.

ALBERTUS [22] fil. Iohannis cognomine Theologi, Dux Megapolitanus, cum fratre Iohanne, Imperii Princeps est creatus, a Carolo IV. Imperatore A. C. 1348. Bello [orig: Bellô] adversus Lud. Romanum, Marchionem Brandenburgicum, ob Stargardiam (quod data [orig: datâ] ei coniuge filia [orig: filiâ] sua [orig: suâ] Ingelburgi compositum) tum ob Rugiam adversus Barnimum, Bogislaum et Vratislaum Pomeranos feliciter gesto [orig: gestô] celebris: Pater, inter alios fuit Alberti, ad regnum Sueciae, adversus Magnum Smeck vocati, quo [orig: quô] geniti Ericus et Albertus, ambo improles, vide hic [orig: hîc] infra.

ALBERTUS [23] Dux Megapolitanus a Suecis Magni tyrannidem, cuius ipse ex sorore nepos erat, non ferentibus, Rex electus, Magnum vicit. Mox et ipse ex otio in tyrannidem prolapsus, nobilitatem sensit inimicam. Unde a Margareta, filia Valdemiri Daniae Regis vidua Haqui, nutu Magni, cruento [orig: cruentô] praelio [orig: praeliô], A. C. 1388. superatus, post septennalem captivitatem, regno [orig: regnô] so abdicavit. Ioh. Magnus, l. 21. Crantz l. 5. Hist. Suec. Pater fuit duorum filiorum, ut diximus.

ALBERTUS [24] cognomine Formosus fil. Magni, Dux Megapolitanus, belli quam pacis amantior. Cum fratre Henrico, adversus Lubecenses, inde Carolo V. in obsidione Geldriae militavit. Post mortem Friederici Daniae Regis in regno cum Christophoro Oldenburgico, partes Christiam II. captivi, et Hafniam contra Christianum III. defendit, sed dedere se et veniam petere coactus est. Pater inter alios, Iohannis Alberti, et Ulrici Episcopi Suerinensis, qui et ipsi docti et literarum amantes, simul Rostochiensem Academiam, a Iohanne et patruele eius Alberto A. C. 1415. fundatam, insigniter dotarunt [orig: dotârunt]. Iisdem, quidquid in Politica et Ecclesia Megapolis salubriter institutum habet, refert acceptum, et Ioh. Alber- tus quidem Ducatum omnem, ad normam Augustanae Confessionis reformavit, tum A. C. 1552. foederi pro defensione Religionis et libertate Landgravii icto dedit nomen, ipseque expeditioni interfuit. Post haec cum urbe Rostochio, ut et fratre Ulrico, ipsi res fuit; obiit A. C. 1577. Pater ex Anna Sophia Brandenburgica Iohannis et Sigismundi Augusti; quorum ille in ipso aetatis flore A. C. 1592. abreptus, filios reliquit Adolfum Fridericum, Suerinensis et Ioh. Albertum, Gustrovianae, linearum auctores. Ex quibus hic Reformatis accessit, exstinctus A. C. 1636. pater autem fuit, ex Eleonora Maria Anhaltina, Gustavi Adolfi nati A. C. 1633. quem tutor patruus Matri mvitae ereptum in Augustana Confessione educari curavit.

ALBERTUS [25] I. cognomine Ursu seu Pulcher, fil. Ottonis M. seu Divitis, ex familia Ascania, contra Sorabos fidam operam cum Imperio praestitisst, a Conrado III. Imperatore Marchiam Brandenburgicam, antiquis Marchionibus exfamilia Stadensi et Pribislao Heneto exstinctis accepit. Postea cum henrico Leone, cum cuius Patre Henrico ob Saxoniam contenderat, universam Salvicam nationem perpetuis bellis vexavit, et tantum non exhausit. Eidem Principatus Brandenburgicus et vicinia omnem fere cultum suum ac nitorem debet: Pater fuit, ex Sophia Reineccia, quam A. C. 1169. moriens viduam reliquit, praeter Sigfridum Archiepiscopum Bremensem, Anselmum Episcopum Havelbergensem et Henricum Praepositum Magdeburgensem, Ottonis Brandenburgicae et Bernardi Saxonicae lineae, conditorum.

ALBERTUS [26] II. fil. Ottonis I. praefati, fratri Ottoni II. in Electoratu successit; Friderico II. Imperatori gratissimus, cum Pomeranis Boleslao ac Casimiro bellum habuit. Pater ex Mechtilde Lusata Iohannis et Ottonis III.

ALBERTUS [27] I. fil. Bernardi, (cuius Pater Albertus Ursus quoque fuerat) educatus in aula Friderici II. Imperatoris huic in expeditione sacra astitit A. C. 1228. et ad Pelusium fortiter se gessit. Idem cum Lubecam a Waldemari Imperio vindicaret, Imperatori militavit: antea quoque A. C. 1223. ad preces Volquini Episcopi in Livoniam, domandis Gentilibus, exercitu ducto [orig: ductô]. Gener fuit ex Helena filia Ottonis IV. Imperatoris, cum eo a Comite Suerinensi captus. Obiit A. C. 1260. Pater, praeter alios, Alberti II. qui lineam Electoralem Saxonicam, in familia Ascania, continuavit et Iohannis, qui Lawenburgicam condidit.

ALBERTUS [28] II. Patris in Electoratu Saxonico successor, cum Gunthero Archiepiscopo Magdeburgensi bellum varia [orig: variâ] fortuna [orig: fortunâ] gessit. Periit secundum aliquos, in sollennitate coronationis Alberti I. Imperatoris turba [orig: turbâ] oppressus. Eo [orig: ], inter alios, ex Agnete Rudolfi I. Imperatoris filia natus est Rudolfus successor, et Albertus Episcopus Pataviensis.

ALBERTUS [29] III. fil. Wenceslai Electoris, fratris Rudolfi III. in Electoratu successor, A. C. 1418. cum A. C. 1422. in saltu Lochaviensi venaretur, et cum uxore Offega Olsnicia in casa rustica divertisset, orto [orig: ortô] incendio [orig: incendiô], ex quo nudus aufugere coactus est, tantum concepit terrorem ut paucos intra dies exstinctus, Electoralem hanc lineam terminaret; dignitate in Misnicam familiam translata [orig: translatâ].

ALBERTUS [30] I. Princeps Anhaltinus, fil. Sigfridi, Servestanae lineae auctoris, ex Catharina Gleichia: genuit ex Elisabetha Brandenburgica Woldemarum seniorem, qui A. C. 1367. praelio [orig: praeliô] Magni Torquati Brunsvicensis adversus Hildeshemios cecidit, et Albertum Iuniorem.

ALBERTUS [31] II. cognomento [orig: cognomentô] Iunior, fil. prioris, Pater fuit Iohannis: quo [orig: quô] natus.

ALBERTUS [32] III. cognomine Claudus Caethensis lineae conditor. Hic cum fratre Sigismundo, pro Marchia Brandenburgensi,


image: s0130b

quam Sigismundus Imperator Burggravio Norimbergensi concesserat, 60000. aureos accepit. Eo [orig: ] genitus, praeter alios,

ALBERTUS [33] IV. et Adolfus, cuius filii Wilhelmus ordini Minoritarum addictus ac Adolfus Episcopus Lersburgensis (cui Lutherus theses suas de Indulgentus inscripsit) lineam clausere [orig: clausêre].

ALBERTUS [34] Dux Monsterbergicus, gener Iohannis, ultimi ex familia Sagano-Glogovia, sub finem saeculi 15. Idem nomen fuit trium veterum Tecciae Ducum: sex Principum ex vetere familia Ascania: Marchionis Anspacensis, A. C. 1620. Ioachimo [orig: Ioachimô] Ernesto [orig: Ernestô] geniti: Comitis item Leonstenii, qui Eques Hierosolymitanus, Graeclam, Syriam, Aegyptum ac Arabiam perlustravit; Supremus dein Equitum Praefectus Philippo II. Hispaniae Regi in Belgio et Gallia, Regi dein Galliae adversus Condaeum militavit, exstinctus A. C. 1587. etc. De quibus omnibus vide Phil. Iac. Spenerum Syll. Geneal. Histor.

ALBERTUS [35] Georgii, Iohanne cognomine Seniore geniti, fil. ex priore eius uxore Anna Amalia Saraepontana, natus est Dilleburgi A. C. 1596. Studiis probe imbutus, ad militiam animum applicuit, turmaeque Equitum praefectus, in Belgio Foederato, obiit globi ictu A. C. 1626.

ALBERTUS [36] Philippi Comitis Weilburgensis, ex Anna Comite Mansfeldia (filia Alberti ) fil. Saraepontanam ditionem, Adolfo [orig: Adolfô] ultimo [orig: ultimô] illius rami exstincto [orig: exstinctô], hereditario [orig: hereditariô] iure ad se devolutam Weilburgensi ditioni denuo iunxit, postquam illa avulsa inde fuisset ab A. C. 1429. quo [orig: quô] Philippo [orig: Philippô] Weilburgi et Sarbrugii Comite geniti Philippus et Iohannes paternam hereditatem divisere [orig: divisêre]. Obiit A. C. 1616. ex Anna Guilielmi Auriaci Principis sorore, Annae Amaliae (quae Othoni Comiti Solmae Sonnenwaldensi nupsit) Iulianae, Catharinae, Ludovici, Georgii Philippi, Alberti (ante serperastra mortui) Guilielmi (cui uxor Isenburgica obtigit) Elisabethae (Georgio Witgenstenio elocatae) Iulianae, Annae Sibyllae (Petro Ernesto Baroni Criechingensi in uxorem datae) Iohannis Casimiri (cui Elisabetha, Georgii Landgravii Hassiae filia uxor obtigit) Magdalenae, Annae Ottiliae (quam Guilielmus Comes Witgenstenius sibi iunxit) et Ernestae, parens: e quibus Ludovicus Patri successit. Cyr. Lentulus Geneal. Princ. et Comit. Nassov MS.

ALBERTUS [37] Austriae Dux, Basileensium hostis acerrimus, audito [orig: auditô] ingenti terrae motu, quo [orig: quô] urbs illa concussa erat, odium in commiserationem vertit et ruinas suas refecturos adiuvit. Urstis Hist. Basil. Ioh. Fabri hist. Suev. l. 1. c. 14.

ALBERTUS [38] Archidux Austriae, Rudolphi Imperatoris frater, fil. Maximil. II. et Mariae, sororis Phil. II. Hispaniae Regis primo Cardinalis, dein Lusitaniae Prorex, porro Belgi Gubernator, A. C. 1596. prudentiae varia edidit specimina. Mortuo [orig: Mortuô] Philippo [orig: Philippô], deposuit purpuram, et infantem Isabellam duxit, quae dotis loco [orig: locô] Belgium ei attulit, cum Burgundiae Comitatu A. C. 1598. Victus a Mauritio Naslovico ad Neop. Ostendam triennium obsedit, usque ad A. C. 1604. Secutae induciae duodecennales, A. C. 1609. Sub quarum finem, obiit, A. C. 1621. Grotius Annal. Belg.

ALBERTUS [39] Bavariae Dux, prudentia [orig: prudentiâ] et moderatione insignis, recusavit oblatum Bohemiae regnum, post mortem Alberti II. Imperatoris, ne Ladislao, ex Regina Elisabetha, post mariti obitum nato, tamquam legitimo heredi praeiudicaret. Aen. Sylvius Hist. Bohem.

ALBERTUS [40] Marchio Brandenburgensis Achilles, aliis Vulpes Germaniae dictus, circa A. C. 1450. Cuius historiam habent Trithem in Chron. Crantz. Metrop l. 11. c. 48. Aen. Sylvius Eur. c. 39. Campanus, l. 6. ep.

ALBERTUS [41] Brandenburgensis, Magnus Magister ordinis Teutonici Euangelium amplexus, Sigismundum I. Poloniae Regem hostem sensit, sed omisso [orig: omislô] Magni Magistri, et assumpto [orig: assumptô] Prussiae Ducis titulo [orig: titulô], pax inita A. C. 1525. Duxit postmodum Dorotheam, Danorum Regis filiam, virtutibus inclitam. Surius, Gaguin. l. 11. Spond. A. C. 1525.

ALBERTUS [42] vel ADELBERTUS Henrici IV. Imperatoris Cancellarius, Archiepiscopus Moguntinus. Cuius historiam vide apud Abb. Ursperg. et Baronium A. C. 1112. 1121 1125.

ALBERTUS [43] Patriarcha Hierosolymitanus, de quo vide Onuphr. Genebr. Spond. A. C. 1203. n. 5. et 1205. n. 13.

ALBERTUS [44] Magn, professione Augustinianus, genere Patavinus, Thomae Aquinatis praeceptor, in Academia Parisiensi Encyclopaediam, ac praesertim Theologiae scientiam hausit, quam in universa postea disseminavit Italia. Alii Germanum faciunt Dominicanum, in Sueviae agro Lavingensi, ex Regulis Bolstadiensibus ortum, et Episcopum Ratisbonensem fuisse, sed sponte resignato [orig: resignatô] Episcopatu, ut studiis vacare commodius posset, Coloniae vixisse, ibique A. C. 1280. vitae 87. obiisse. Vide Leand. l. 1. de Viris Illustr. Voss. de Scient. Mathem. c. 16. §. 9. c. 20. § 8. etc. 43. § 20. Albertus Germanice significat Allbright, ut Epiphanius, Phaedrus, Eudoxus, Lucilius, Illustrius, Fulgentius. Nam Bert, et Beort, est illustris, clarus, ut Alfricus, et Rhenanus interpretantur. Et Bertha Domina Germana apud Graecos dicta est Eudoxia, ut ait Luitprandus. Et qui olim Ecbert, Sebert, Ethelbert, in recentioribus scriptis vocantur Ecbright, Sebright, Ethelbright. Camdeno, Nic. Lloydius. Ei Maximi cognomen Gymnasiorum onmium consensus, nisi publico voto Christiana verecundia restitisset, deserebat, Iovius in Elogiis. In dicendo Gothicum sapit et Barbarum: inter Peripateticos tamen nominis celeberrimi, Cael. Rhodig. l. 1. c. 11. Vir eruditionis admirandae, quem divinarum rerum pauca, humanarum forte nulla latuerunt, Sixt. Senensi. in Biblioth. Necromantiae immerito accusatus, Labbaeo. Dominicanus quibusdam fuit ex nobilissima Dynastarum Bolsatensium familia, Lavingae natus, Guil. Croweus Elencho Script. in S. Scripturam. Eius in utrumque Test. Commentaria exstant inter Opera in fol. tomis 21. Lugd. 1651. Idem.