CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

ALVERNI [2] vulgo AUVERS, vicus non ignobilis Galliae, in Velocassibus ad Isaram, supre Brivam-Isarae. Eius mentio in Actis Synodi Suessionis habitae A. C. 862. quum Ludovicus Abbas Monasterii S. Dionysii in Alvernis mansos duos, praeter coetera, Monachis suis attribuit, Hadr. Vales. Notit. Gall.

ALVERNIA provinc. Galliae perampla. Dividitur in superiorem et inferiorem, eius primaria est Claromons. Vide Arvernae.

ALVEUS [1] in quo Veteres lavabant, occurrit apud Iul. Capitolin. in Clodio Albino: c. 5. Fuit et aliud signum futuri Imperii. Nam cum Caesariana familia hoc speciale habuerit, ut parvuli domus eius in testudinis alveis lavarentur, nato infantulo testudo ingens patri eius munere piscatoris allata est: quod ille homo literatus omen accipiens et testudinem libenter accepit et eam curari iussit, atque infantulo ad excaldationes pueriles dicari, nobilitandum etiam hinc sperans. Imo non pueri solum in alveis, sed olim etiam viri lavabantur, illa [orig: illâ] Veterum duritie ac parcitate, cum balnea nondum luxuries invenisset aut invexisset. Sed et Alvei in balneis, qui Graecis e)mba/seis2, Latinis Descensiones; recentioribus Graeciae incolis ska/fai, unde skafolousi/ai et skafoloutei=n. Dicebantur et *tita/des2, vel *titi/des2, etc. Pueriles vero Alveos, in quibus infantes excaldabantur, quod attinet, et illi ska/fai et skafisth/ria Graecis dicebantur: etiam scaphisteria Latinis. Glossae, skafisth/rion, scaphisterium. Aldhelmo Capisterium nutricis, de Laudib. Virgin. ubi Capisterium est, pro scapisterium vel scaphisterium: quemadmodum et reperitur casteria, pro scasteria, h. e. xasth/ria, apud Plautum Asinar. Actu. 3. sc. 1. et Nonium in Casteria. Nisi forte scaphisterium magis ibi positum est pro alveo, in quo infantilia linreamenta lavabantur. Vide Salmas. Not. ad Capitolin. loc. cit. Alias Solium, et Graece quoque pu/elos2. Qua [orig: Quâ] voce posteriore etiam Alvei dicti, quibus cadavera sua Persae Graeci, aliique, qui corpora defunctorum non cremabant, solebant condere. Erant illi ex lapide ut plurim um facti, cui natura est corpora cito absumere, qualis fuit Assius lapis, quem et sarkofa/gon propterea Graeci nuncuparunt [orig: nuncupârunt]. Vide infra in hac voce. Postea tamen mansit sarkofa/gwn appellatio quibuslibet mortuorum loculis etiamsi ex alia materia fierent; hodieque Galli sarcolium quamvis sepulchralem arcam appellant, voce ex sarcophagulus detorta [orig: detortâ]. Porro hi Alvei, ad modulum corporis facti erant, ac totum cadaver, quam longum erat, recipere potuerunt; hinc ab urnis, in quibus cineres cadaverum crematorum apud Romanos condebantur, diversi. Habuere [orig: Habuêre] autem similitudinem solii seu alvei, in quo lavabantur, unde nomen. Vulgo Galli dicunt un Auge, ex Latino sequioris saeculi Albium, pro Alveo. Sic pu/elon, in qua Cyri corpus iacebat, Curtius solium, h. e. alveum, est interpretatus l. 10. c. 1. Et Florus l. 4. c. 11. de Cleopatra, Ibi maximos --- induta cultus in differto odoribus solio, iuxta suum se collocavit Antonium. Similiter fictilibus solus multos condi maluisse, Plinius ait, l. 35. c. 12. Et in solio, e chernite lapide facto, Darii corpus quievisse, scribit Theophrastus de Lapid. Vide quoque infra in vocibus Arca et Solium: Et plura hanc in rem, apud Salmas. ad Solin. p. 1203. et 1204.

ALVEUS [2] Lusorius, memoratur Plinio l. 37. c. 2. ex actis triumphorum Pompeii Magni: Transtulit alveum cum tesseris lusorium e gemmis duabus, latum pedes tres, longum pedes quatuor; tertia enim pars longitudinis adiciebatur ut plurimum in illis lusoriis alveis fabricandis, cuiusmodi etiam hodieque forma nostrorum alveolorum est, quae tablaria dicimus. Aliter Tabula Lusoria; unde ipse ludus, qui alias Alea, Tabula quoque appellatus est, quo [orig: quô] nomine totam ludi complexionem intelligunt Auctores, tesseris calculisque constantem et in tabula seu alveo lusitari consuetam: Tria namque totum hunc constituebant ludum, tesserae et calculi, cum tabula lineis XII. conscripta. Graecis *)aba/kion et plioqi\on petteutikon\: Cuiusmodi Alvei seu Tabulae veteris Lusoriae formam, ex thesauro Antiqq. Inscript. Gruteri prolatam, subicit curiosi Lectoris oculis, apud Vopiscum in Proculo c. 13. Salmasius, cuius inscriptio sic habet mixobarbara: *o*d*e *p*e*y*w*n *t*o*n *i*s*t*a *b*w*a*i*a *i*s *x*s *n*i *k*a *k*e *b*o*i*q*i *t*o*u*s *g*p*a *z*a*n*t*a*s *a*f*t*o*n *k*a*i *p*e*y*o*n *t*a*s *i*s *t*a *b*o*a*i*a *a*m*h*n Quae verba ita constituenda esse ait: *(=wde paizo/ntwn e)s2 ta\ bo\lia *)ihsou=s2 *xristo\s2 nika=| kai\ bohqei= tou\s2 gra/yantas2 au)to\n kai\ pai/zontas2 ei)s2 ta\ bo/lia. E quibus apparet, hanc tabulam Christiani hominis fuisse. Nam et crucem in medio figendam curavit et Christi, nomen IC XC. scribendum, parum Christiane; Impie quoque adiutorem illum futurum dicit ludentibus aleam, legibus vetitam bonisque moribus contrariam; omnibus olim Christianis impermissam; posteaque solis interdictam Clericis, ut diximus supra, in Alea; et plura infra, ubi de Tabula Lusoria, seu Tesseraria.

ALUMEN apud Dioscoridem, a)ri/sth de\ u(pa/rxes2 h( xisth\ kai\ tau/th h( pro/ sfatos2 kai\ leukh\ a)/gan, optimum est scissile, et quidem recens ac candidum valde. Quod de liquido potius accipi vult Salmas. cuius probatio, ut sit limpidum, lacicum, sine offensis fricanti, cum quodam igniculo caloris, Plin. l. 35. c. 15. Inde exaluminatae margaritae, quae

limpidi sunt et liquidi candoris, ut est liquidum alumen. Eo [orig: Eô] enim inficiebantur lanae colore claro [orig: clarô]. Idem, Quoniam inficiendis claro [orig: clarô] colore lanis candidum liquidumque utilissimum. Unde et margarirae clarae dictae, quae exaluminatae. Sed et pelles exaluminabantur, ut candorem clarum acciperent. Idem ibid. Unde aluminatae, pelles confectae et alutae. Servius, Unde et aluta pellis alba per naturam. Imo per alumen. Nam et alutam Latini alumen dixere [orig: dixêre]. Sed et Aluminis genus est; quod inficit, ut galla, hinc fuscis et obscuris lanis coriisque inficiendis legimus adhibitum, etc. Vide Salmas. ad Solinum passim, inprimis p. 1166. Porro, Alumine illitas legimus in historiis turres bellicas, ne ignem concipercent. Amm. Marcellin. l. 20. c. 11. Machinas Romanorum Persoe, exurere vi maxima [orig: maximâ] nitebantur, et assidue masseolos et incendiaria tela torquentes laborabant incassum: ea re, quod humectis scortis et centonibus erant opertae materiae plures, aliae unctae alumine diligenter, ut ignis per eas laberetur. Et certe [orig: certê] inungendi Alumine materias morem inolevisse, etiam alibi videmus. Ex Alumine Aes factitium, asservatur in Musaeo Kircheriano Romae. Vide Georgium de Sepibus in collegii Romani societatis Iesu Musaeo, et supra in voce Aes.

ALUMNA epitheton Cereris, quod frugum beneficio [orig: beneficiô] alantur homines, Martian. Capella l. 1. sive, ut ahi volunt, quod terra omnes nutriat. Orpheus in hymuis,

*gh= mh=ter p)a/ntwn, *dhmh/ter ploutodo/ttira,
Terra mater omnium, Ceres cuncta subministrans.

--- --- - --- Communis Alumna
Omnibus iniecta [orig: iniectâ] tellus cumulavit arena [orig: arenâ].

ALUNTIUM oppid. Siciliae *)alo/ntion Ptol. *)alou/ntion vero Phalaridi, Dionys. Diodoro Sic. imo Cicer. Verr. 4. et Plin. l. 3. c. 8. Aliis Haluntium. Alontium autem ex aloth; Aluntium ex aluth factum putat Bochart. in Chanaan l. 1. c. 27. Aloth vero et Aluth idem sunt; nisi quod prius Ebraeum, alterum est Phoenicium. Tale quid occurrit in Plauti Poenulo Act. 5. sc. 1. alonyth Deoe, et bynyth filiae. Adde beryth, puteos: Unde *bhruto\s2 apud Steph. aluth. i. e. celsa, sub. mecomoth, loca. Itaque Aluntio nomen a situ. Erat enim in loco edito. Cicero Cerrina [orig: Cerrinâ] quarta [orig: quartâ]. Cum Aluntium venisset praetor laboriosus et diligens, ipse in oppidum accedere noluit, quod erat difficile ascensu. Th. Fazellus Dec. 1. l. 9. c. 4. In colle edito, et mari prominenti, infra S. Philadelphi oppidum, Aluntium vetusta urbs iacet. Recte vetustam appellat, cum Troianis temporibus putetur iam stetisse. Dionys. Halicarn. l. 1. ubi de Aeneae profectione in Italiam, *pa/trwn de\ peisqei\s2 u(p' *ai)nei/ou koinwnei=n th=s2 a)poiki/as2, kai\ su\n au)tw= tines2 tw=n fi/lwn u(pe/meinon e)n tw=n sto/lw| ou(\s2 e)/nioi/ fasin e)n *)alounti/w| katoikh=sai th=s2 *sikeli/as2. Vide Cluver. Sicil. Antiq. p. 293. Nic. Lloydius.

ALUS [1] seu ALUUS, vel HALUS, Arcadiae vicus, quem Aesculapii fanum quoque vocant. Pausan. in Arcad. quamquam ibi potius legendum sit Caus, ut ex Stephano ostendit Sylburgius.

ALUS [2] Latine commistio, seu aspersio, locus ad quem descenderunt filii israelis proficiscentes in terram Chanaan. Num. c. 33. v. 13.

ALUTA Daciae fluv. Ptol. Alvata Mercatori. Laxius et Sambucus scribunt, Olth Hungaris, et Alth Germanis dici.

ALUTRENSES Alpini populi Plin. l. 3. c. 19. Ledro oppid. putat Simlerus, a quo Ledronii Comites.

ALUVA vulgo ALWAY, oppid. Scotiae Australis iuxta Tavi aestuarium, in Fisa provinc.

ALYATTA regio Bithyniae, a)po\ *)alua/ttou krath/santos2 to\n to/pon. Steph. Inde Alyatteni.

ALYATTES [1] I. Lydorum, ex Heraclidis, seu Dynastiae II. Rex XX. successit Ardyso, regnavit ann. 14. Eum excepit Meles. Eusebius in Chron. num 1239. Vide Ardysus, it. Meles.

ALYATTES [2] Lydorum Rex Mermnadarum, quae tertia Dynastia, III. post Sadiatten, Croesi pater, Cimmerios Asia [orig: Asiâ] pepulit, cum Medis bella gessit, obiit, in bello contra Milesios, A. M. 3496. regni 35. Usus fertur in exercitu Musicis instrumentis. Herodot. l. 1. Euseb. Chron. Huic exstructum est monumentum apud Sardos, maxima [orig: maximâ] impendii parte ab ancillis, quae omnes apud Lydos corpore quaestum faciunt, in hoc opus collata [orig: collatâ]. Nic. Lloydius. Circa eius tempora Cyaxares III. a Scythis victus Medis; et Necho Aegyptiis adhuc imperitabant: Draco autem Legislator Athenis florebat. Post sexennale bellum cum Cyaxare praefecto sub Eclipsi cum co pactus est: Cimmerios, qui sub auc eius Ardye, Sardes ceperant, iam demum ex Asia pepulit, Strabo l. 13. regnavit ann. 57. dum in Media Astyages IV. Cyaxaris in Aegypto Psammis, Apries, Amasis Nechoni successere [orig: successêre]. Eum excepit fil. Croesus, Ioh. Marshamus Chron. Can. ad Sec. XVIII. Inde Regnum Alyattici apud Horat. l. 3. Carm. Od. 16. pro ditissimo, quamquam ibi posset aliquis legere Alyattei, ut Ulyssei, Achillei.

*au)ta\r *(alizw/nwn o( *di/os2 kai\ *)epi/s2rofos2 h)=rxon,
*thlo/qen e)tr *)alu/bhs2, o(/qen a)rgu/rou e)sti\ gene/qlh.

ALYBAS alias Metapontium, in Italia [orig: Italiâ]; vel Thraciae civitas. Inde Alybantius, Steph.