CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

ANICETUS [1] Syrus, post Pium I. Episcopus Roman. A. C. 163. cum Polycarpo de celebratione Paschatis convenire non potuit, Guosticos in Ecclesiam Romanam irrepere doluti, mattyrio coronatus, Episcopatus anno [orig: annô] 8. Euseb. Hist. l. 4. c. 13. et l. 5. c. 24.

ANICETUS [2] Libertus pueritiae Neronis educator, classis apud Misenum praefectus, quiinvenror navis solnatilis, qua [orig: quâ] Agrippina effunderetur in mare ac casu perisse [orig: perîsse] crederetur. Post interficiendae matris scelus iubente Nerone, suscepit in se. Iterum cum iusta repudii causa cum Octavia a Nerone inveniri non posset, adigente eo [orig: eô], adulterium illius confessus est: Praemill loco [orig: locô] secessus abundantes in Sardinia largirus est Nero, ubi fato [orig: fatô] quoque obiit.

ANICETUS [3] Polemonis libertus, regiae quondam classis praefectus; postquam regnum informam provinciae vertit, mutationis impatiens, Vitellii nomine adscitis gentibus Ponti accolis, Trapezuntem irrupit, caeso [orig: caesô] ibidem praesidio [orig: praesidiô]: Classem dein incendit. Quem Virdius geminus, in ostio Cohibi assequutus, ab Rege Sedochezorum deditione accepit. Tacit. Hist. l. 3. c. 47. 48.

ANICIA Familia celeberrima. De Viris vide in Anicii. Feminas habuit illustrissimas; Iulianam et Demetriadem, Hieronymi epistolis celebratas. Quarum mater Proba Falconia, cognomine Anicia, Centonis Virgilianide Iesu Christo anthor. Chrysost. Hieron. Angustinus et c. Tomo 8. Biblioth. Patrum, edit. 2. sub nomine Proba.

ANICIACUM villa Galliae, in Episcopatu Laudunensi, a qua Episcopus hic, qui Dux Laudunensis, et Par Franciae, Comes Aniciaci queque vocatur, vulgo Anisy.

ANICII florentis iam olim Rei publ. Romanae temporibus, clari atque illustres habiti sunt. I. enim Anicius Gallus Lucii fil. Marci nepos de Illyriis, et tum Rege Gentio triumphavit, Propraetor an. urb. Cond. 585. Et L. Anicius Gallus, Lucii, fil. Lucii nepos, Consul fuit cum collega Corn. Cethego an. urb. Cond. 593. Anicius Cerealis sub Nerone Consul designatus fuit. Ex ea familia primus ille Christianus senator Anicius Iulianus. Ex ea V. C. Probus sub Valentiniano praesectus praetorio; de quo videatur Paulinus, in vita Ambrosii. Ammian. l. 27. c. 28. eiusque filii Anicius Hermegenianus, Olybrius, Probinus et Probus, quorum duo priores una Consules fuere [orig: fuêre], A. C. 395. fub initio imperii Arcadii et Honorii a Claudiano Poeta insigni carmine laudati. Ex ea Anicius Faustus, Anicius Maximus, Boeriiaetate, omnes diversis temporibus Consules, ceterique plures, quos recensere singulos, operae longioris esset. Nomen autem hoc, Boetii praesertim saeculo [orig: saeculô] celebratum est, ob Ani cium illum Iulianum, qui, quemadmodum Flavius Constantinus primus Imperatorum; ita primus senatorum Romanorum Christianus fuit. Unde postea omnes fere Imperatores Flavii, sicut et senatores Anicii, affectata [orig: affectatâ] primaria [orig: primariâ] illa [orig: illâ] familia [orig: familiâ] cognominabantur; ut Romanorum Graecorumque Fasti annotant, et vetera monumenta loquuntur. Aniciorum, Proborum scilicet et Olybriorum splendorem, Secundinus ad D. Augustinum scribens notat, cum ait, Ego namque fateor, non tali diligentia [orig: diligentiâ], nec tanta [orig: tantâ] industria [orig: industriâ] Anicianae domus micare marmora, quamta [orig: quamtâ] tua scripta eloquentia [orig: eloquentiâ]. Quod et S. Gaudentius sermone de Macchaboeis, confirmat. Anicios, inquit apud Cassiodorum (epist. II. l. 10.) Rex Theodahadus, pene principibus pares oetas prisca progenuit. Familiam, inquit paulo post (epistola sequenti) toto [orig: totô] orbe praedicatam. Nic Lloydius.

ANICIUM Galliae urbs, quae et Podium, Episcopalis immediate sub Pontifice; vulgo Le Puy vocatur. Sunt qui Avitium scribendum velint; longitud. 24. 40. latitud. 43. 28. Prope Ligerim fluv. in monte sita est, Velaunorum caput. Episcopus, qui Comes est Velaunensis, ius pallii, et olim quoque monetae cudendae habuit. Vide Caesar. l. 7. de bello Gall. Strab. l. 4. Gregorium Turonens. l. 10. c. 25. Sidenium Apollinar. in epist. Duchesnium, de Urb. In hac urbe, concilio [orig: conciliô] ab Aquitanis Episcopis celebrato [orig: celebratô], A. C. 1130. damnatus Anacletus Antipapa, Innocentius autem II. confirmatus est. Baron. in Annal. et Tom. 10. Concil. Hinc, (quod scil. diximus, immedia e Pontifici subesse Episcopum) in literis Stephani Episcopi A. C. 1223. datis, is se Dei gratia [orig: gratiâ] Aniciensem Episcopum, Domini Papae Suffraganeum spccialem appellat. Sic in quodam veterrimo Provinciali reperitus, inter Episcopos Aquitaniae Aniciensem, sive Podiensem exemptum esse: qui quoque in Notit. Episcopatuum Galliae dicitur esse Domini Papoe: quia tum Archiepiscopi Bituricensis Metropolitani sui ditioni exemptus erat, et concessa [orig: concessâ] sibi ab Episcopo Romano perpetua [orig: perpetuâ] libertate gaudebat, ei uni peculiari quodam [orig: quôdam] privilegio [orig: privilegiô] subiectus: quales vulgo Independentes ac per se subsistentes dicuntut, vide Hadr. Valesium Notit. Gallioe, in voce Ad S. Abundum.

ANIENSIS Juniorum, apud Livium l. 24. c. 7. ubi de Comitiis Consularibus secundis a Q. Fabio Maximo post Cannensem pugnam habitis, Eo die cum sors praerogativae Aniensi Iuniorum exisset, eaque T. Otacilium et M. Aemilium Regillum Consules diceret, tum etc. uti reponit Gronovius, cum antea legeretur proerogativae ante iuniorum; tribus Romanae nomen est, cuius idem Livius meminit l. 10. c. 9. Et lustrum eo [orig: eô] anno [orig: annô] conditum a P. Sempronio Sopho et P. Sulpitio Saverrione Consoribus, tribusque additae Amensis et Tormentina. Cicero quoque in Orat. pro Plancio, Senatus consultum; item in Epistola Caelii ad Ciceronem. L. Ateius L. F. An. quod est, Aniensi. Porro Aniensem iuniorum dicit, ut l. 27. c. 6. Galeria iuniorum quae sorte praerogativa erat, Q. Fulvium et Q. Fabium Consules dixerat etc. Vide Ioh. Frid. Gronovium Observ. l. 4. c. 1.

ANIGRUS Thessaliae fluvius, Aniger Vibio Sequesiri. Huius meminit Ovid. Met. l. 15. v. 281.

Ante bibebatur, nunc, quas contingere nolis,
Fundit Anierus aquas, posrquam (nisi vatibus omnes
Eripienda sides) illic lavere [orig: lavêre] bimembres
Vulaera, clavigeri quae fecerat Herculis arcus.

Hinc Anigriades nympboe, Pausariae l. 5. ac Straboni. Nic. Lloydius. ANILE Dogma apud Prudentium in agone Fructuosi, Hymn. 10. v. 37.

Tu, qui doctor, ait, seris novellum
Commenti genus, ut leves puellae
Lucos destituant, Fovem relinquant
Damnes, si sapias, anile dogma.

Religio Christiana est, ex mente ac convitio Gentilium. Ita enim Lactantius l. 5. c. 13. Si enim feminae sexus infirmitate labuntur (Nam interdum isti midierem et et anilem super stitionem vocant) viri certe sapiunt. Eoque spectavit c. 21. Iam profecto ab aniculis, quas contemnunt, et a pueris nostratibus error illorum ac stultitia irridebitur. Scilicet vulgo exprobrabant, Christianorum fidem ab imperitis solum, et mulierculis senio [orig: seniô] delirantibus magni haberi, vide Iulianum apud Nazianzenum Orat. 2. Cyrillum l. 16. fol. 142. Celsum apud Origenem l 3. Alios. Hinc et Caecilius apud Minucium Fel. in Octavio ingemiscit, Christianos de ultima foece collectis imperitioribus et mulieribus credulis --- plebem profanae coniur ationis instituere. Quod de plebe et mulier culis et ipsi Christiani non inficiati: inter quos Theodoretus Serm. 8. Christianos ait non divites aut doctos, sed *xalkotu/pous2, oi)ke/tas2 kai\ prosai/tas2, kai\ ghpo/nous2, kai\ a)lsoko/mous2 kai\ gunai=kas2. Vide quoque supra Agrestes. Sed ta\ mwra\ tou= ko/smou e)cele/cato o( qeo\s2 i(/na tou\s2 sofou\s2 kataisxu/nh|, kai\ ta\ a)sqenh= tou=ko\smoukth. Vide. 1. Cor. c. l. v. 26. et seqq. et Desid. Heraldum aliosque ad Minucrum et Arnobium. Uti autem Anile Dogma apud Prudentium, sic Anilis superstitio, apud Minucium, proprio [orig: propriô] epitheto [orig: epithetô]. Sequior enim sexus ad superstitionem propensior, unde mulieres; th=s2 deisidaimoni/as2 a)rxhgoi= Straboni l. 7. et peri/apta, pararth/mata, aliaque huiusmodi ab aniculis frequentius appensa, Heraldus ibid.

ANIM Latine, respondentes, sive cantantes, aut afflicti, sive pauperes, Nomen civitatis. Iosuae c. 15. v. 49.

ANIMA corpori nubens, antistitem Lunam, eo excedens Proserpinam habere credita est Porpbyrio. Eandem, a corpore solutam, triplici elemento [orig: elementô] expurgari, staruerunt Gentilium Theologi, qua [orig: quâ] de re vide infra, in voce Vannus. Quod vero eam immortalem esse noverant, hinc cultus eius apud Gentilium non paucos, quem inter decem Idcolollatrici honoris genera, septimo [orig: septimô] loco [orig: locô] recenset Isaacus Abravanel. Et quidem ab antiquis Persis ac Afris receptus is non est, at solas defunctorum Animas Augilae agnoscebant, gens Africae, inter garamantas, et Troglodytas, de qua Mela agit. l. 1. c. 8. Augiloe, inquiens, Manes tantum Deos putant, per eos deierant; eos, ut Oracula, consulunt: precatique, quae volunt, ubi tumulis incubuere [orig: incubuêre], pro responsis serunt somnia. Quod de Nasamonibus, Africae item populo, Herodot. quoque tradit Melpom. ut de aliis taceam. Duum [orig: Duûm] verogenerum hic cultus fuit: quia Ammarum aliae privata [orig: privatâ] colebantur auctoritate, aliae publica [orig: publicâ], ut quae Regia [orig: Regiâ], vel Optimatium vel Populi auctoritate in Deos relatae forent. Priori modo [orig: modô] venerabantur Lares, dequibus vide Apuleium de Deo Socr. ubi quadruplicem videas appellationem, Lemurum, Larium, Larvarum et Manium. Sed sacris quibusdam opus fuisse, ut Animae fierent Dii, indicat Servius ad Aeneid. l. 3. ubi Lares, Deos Penates et Viales vocat, qui colebantur feriis Dencialibus, quae privatae erant, teste Festo [orig: Festô] et quotannis recurrebant. Imo et quottidie suum Laribus fuiste honorem habitum domi, discimus ex Plauti Aulul. Prolog.

Huic filia una est: ea mihi quottidie
Aut ture, aut vino [orig: vinô], aut aliqui [orig: aliquî] semper supplicat:
Dat mihi coronas, etc.

Qua de re plura vide infra, ubi de Laribus etc. Alias vero Animas princeps potestas caelo [orig: caelô] locavit, sive quia nobili reperto [orig: repertô] profuissent generi humano, sive quoniam gentis vel urbis forent conditores, sive quia bello [orig: bellô] rem praeclare gessissent, vide Lactant. de falsa Relig. l. 1. c. 5. Angustinum de Civ. Dei lib. 8. c. 9. Ciceronem etiam de Nat. Deor. l. 1. etc. Cuiusmodi *)anqrwp odai/mones2 dicebantur Dii Indigetes, quod nomen primum Aeneam sortitum esse legimus: quamvis aliis eo antiquiores coluerint Latini, Herculem, Liberum, Aesculapium, Castorem, Pollucem, Quirinum, Cicer. de LL. l. 2. Praeter quos etiam alii memorantur Vossio de Idol. l. 1. c. 12. Sub Regibus Romani hominem neminem caelesti donarunt [orig: donârunt] honore, praeter unum Imperii conditorem Romulum, atque, ut videtur, longe tamen inferiore gradu, nutricem eius Accam Laurentiam. Postea vero, si quis hoc honoris adeptus sit, unica fuit Anna Bovillana: nec tamen e sententia Senatus. Interea Heroas suos magnis sunt dignati honoribus, at non divinis: quae distinxere [orig: distinxêre] etiam Graeci, quibus aliud e)nagi/zein aliud a)poqeou=n. Sed apud hos fere usu veniebat, ut qui prius herociis essent honoribus affecti, iisdem postea praestarentur divini, quod et Lampsacae conrigisse, docet Plut. de proecl. Mulier. factis. In Heroicis autem honoribus Graecis Romanisque erat, si statuis donarentur: particulatim vero apud Romanos, si essigies ferretur in pompa Circensi, item nomen referretur inter hymnos Saliares; quemadmodum apud Athenienses nomina eorum intexebantur Minervae peplo, ut alibi dicetur. Eversa [orig: Eversâ] Republ. primus Caesarum consecratus est Iulius, idque ab Auguito, Sueton. Fulio c. 88. post quem consecrati et alii, Plin. Panegyr. c. 11. de quo ritu vide infra in voce Apotheosis. Imo nec soli Caesares, sed et Augustae: maresque alii, qui ex Augustea domo fuere [orig: fuêre], inter divos relati sunt. Vide Tertullian. l. 1. advers. Marc. Et quod mireris, in numismate veteri habemus consecrationem etiam Constantini M. licet Christiani: In eo enim Anima eius linteo velata, coetero nuda, in caelum vehitur quadrigis, brachioque [orig: brachiôque] exserro [orig: exserrô] excipitur a brachio altero caelitus porrecto. Subscriptum vero CONS. h. e. CONSECR ATIO. Verum haec Christiano [orig: Christianô] sensu accipi potest, non de immortalitate in terris a mortalibus collata, sed de caelorum gloria, donata divinitus, vide Vossium loc. cit. Nec minus defunctorum Animas a Graecis cultas esse, adeo que Numina eorum homines fuisse, in caelum, ob merita evectos, idem docet capp. sequentibus, ut de aliis gentibus, usque ad finem libri praefati. Aliquid etiam voce Mysterium item Teletes et Theurgia ubi Animae perfectionem, Graecis te/los2, omnium Sacrorum Ethnicorum finem fuisse, in eo autem consistere creditam, ut post mortem deificarentur, videbimus, ut et, ubi de Purgatione Animae apud eosdem triplici sicut de Animarum obambulatione olim hodieque non paucis credita, voce Spectra: de

Haereticorum circa Animan erroribus infra Arabici it. Thetnopsychitoe, et Traouciani. In Sacris saepe Anima, pro Homine. Sic in Histor. Clementis I. Pontificis Rom. die illa quingentae animae --- baptizati: apud Audoenum in Vita Eligii l. 2. c. 40. Tanta fuit copia decimoe, ut decima accolarum pars centum animae ad partem B. Eligii sorte devenirent, alibique passim. Hinc kata yukh\n apud Theophanem anno [orig: annô] 18. Mauricli, *)egw\ de\ tous2 ai)xmalw/tous2 a)podi/dwmi au)nw=| kata yuxh\n no/misma e(n komizomenos2 par' au(tou, redditur, in singula capita: et Capitatio animarum, in leg. 6. Cod. Th. de Conlat. donat. est ea, quae pro servis, adscriptis, censitis praediorum praestatur, quaeque yuxikh sunte/leia dicitur in Constitut. Graec. Anastasii leg. ult. cap. de Annona et trib. et Humana capitatio l. ead. Sed et Gallis hodieque Ame hominem notat. Car. du Fresne Glossar. Aliam notionem vocis, vide infra ubi de Halitu.

ANIMACA fluv. Asiae, in India, et regione Malabaria. Oritur in regno Calecuti, et in Oceanum influit. Oppid. rigat cognomine.

ANIMAE Graecis ynxai\ genus animalis lucernas circum volitantis et flammam appetentis exitio [orig: exitiô] suo [orig: suô]. *purau/stai aliter iisdem dicuntur. Glossarum vetus c. de avibus, Anima, yuxh\. tabanus mu/wy. vespertilto, nukteri\s2. Hesych. yuxh\, pthno\n, zwu/+fion, Anima, volatile, animalculum. Interpres Nicandri vetus falai/nas2 vocari ait yuxas2: falaink autem, inquit, *po)di/wn e)s2i\n o)/noma. ou(/tw ta\r au)toi\ ta\ peri\ tou\s2 lu/xnous2 peto/mena qhri/a kalou=si, Rhodiense est voeabulum; na autem appellant animalia, quae lucernas circumvolitant. Valerio in Catholicis, etiam vappones, a vappa, cuius ut et vini amantes funtac cupidi etc. apud Salmas. ad Spartian. in Adriano Caes. c. 16.

ANIMAL ut Graece zw=on, ita Hebr. chaia, ratione vitae dicitur: non quod vita sit animalis propria, sed quia illud solum sentit, appetit et movetur. Unde e)/myukon animatur Graecis, saepe idem quod Animal quo [orig: quô] sensu Pychagoras tw=n e)myu/xwn a)phgo/reuen a(/ptesqai, animata degustare prohibuit. Cuius dogmatis apud Comicos frequens mentio, Antiphanes in Coryco, apud Athenaeum l. 4.

*prw=non me\n w(/spr *pu1ago ri/zwn, e)sqi/ei
*)/emyuxon ou)de\n.
Primum quidem, ut Pythagorae sectator, edit
Animalium nihil.

*(o prw=eos2 ei)pw\n oi(/ sofisth\s2 ou)de\ ei(=s2
*eu)yuxon e)sqi/ei, sofo/s2 tis2 h)=n.
*)/egw\ ga\r h(/kw a)gora/sas2 ou)de/ e(/n
*)/emyuxon. i)xqu=s2 i/priamhn teqnhko/tas2. Qui primus dixit Philosophum neminem
Animatum quidquam comedere, sapiens quidem fuit.
Ego etiam venio mercatus animatum nihil,
Emi enim pisces mortuos etc.

Est autem aliud logiko\n, aliud a)logon, 2 Petri c. 2. v. 12. quorum hoc, brutum scil. Hebraei dividunt in 4. summa genera. [gap: Hebrew word(s)] Animal quadrupes; [gap: Hebrew word(s)] avem; [gap: Hebrew word(s)] reptile; et [gap: Hebrew word(s)] Piscem: quae, ut alias notas d akri/tika/s2 omittam, motus praecipue distinguit. Graditur enim quadrupes, avis volat, reptile serpit, natat piscis. Graeci vero, a reptilibus tam quadrapeda, quamlibet parva, quam insecta (ab Hebraeis sub Reptilium nomine comprehensa) distinguunt; Quos sequutus Bochart. illustre suum Opus de Animalibus S. Scrpturae, seu Hierozoicum, in duas partes divisit: quarum prior, 4. libris comprehensa, post Animalia in genere, de quadrupedibus domesticis et feris; item de oviparis, ut sunt lacertae et testudines, agit; posterior sex libris, Aves mundas, immundas ex lege Dei, serpentes, insecta, aquatica et fabulosa animalia, persequitur. His omnibus Adamus nomen cuique convenien imposuisse legitur, Gen. c. 2. v. 19, 20. quae proni ad eum adducta fuere [orig: fuêre], solis mere aquaticis, utpote in diverso elemento agentibus, exceptis. Namque et amphibia, ut ranae, sibri, phocae, crocodili, hippopotami, ex aquis excedere poterant, uttam sollenni concilio intereslent. E singulis autem speciebus bina solum huc convenisie verosimile est, quomodo postmodum in arcam Noae, ut confusio vitaretur: nec sine Deo factum, quod tam hic, quam in Arca, lupus cum ove, canis cum lepore, felis cum mure, accipiter cum columba, simul pacate degebant; Creatore illorum rabiem et horum trcpidationem et fugam ad tempus reprimente, ne intempestivis tam diversae naturae animalium dissidiis conventus turbaretur. Quo [orig: Quô] modo [orig: modô] autem Animalius tam multae species in unum locum deductae sint; An ventis impellentibus, ut in Deserto coturnices? An per Angelos, ut cum Philippus Azotum transvectus fuit? Aur areano [orig: areanô] Dei impulsu, ut in Aegyptum ranae et cynomyia? etc. nihil opus est quaerere. Namque etiamnum ciconiae et grues ex Boreali plaga in Aegyptum et Aechiopiam certa [orig: certâ] anni tempettate volant et post aliquot menses revolant, unde discesserant: Haleces quoque et thynni quotannis ingenti turba [orig: turbâ] sedes mutant et in alias sedes transeunt. Nempe idem Deus, qui hanc iis naturam indidit, reliquis etiam animalibus id facile inspirare potest, ut, cum res ita postulat, in certum confluant locum, tamquam si voce praeconis citata ac convocata essent. Aliquid simile attentavit Regum maximus Alexander, qui naturae animalium pernoscendae cupidus, de iis commentarionem Aristoteli delegavit, octingentis talentis, i. e. ex Budaei supputatione, aureorum nostri temporsi 480000. per Graeciam Asiamque hanc in rem impensis. Quod iam manimo habuiste patrem Alexandri Philippum, et plou= on a)nendeh=, immensas opes, ad id exsequendum de suo liberalissime suppeditasse [orig: suppeditâsse], in Aeliani Variis legas, l. 4. c. 19. Sed quidquid uterque egerit, tamen Aristotelem multa Animalia latuere [orig: latuêre], de quibus in eximio opere ne gru= quidem habet: multa etiam, ex auditu solum, cognita habuit. Unde scias, quanto [orig: quantô] hominibus sit potentior Deus, qui uno momento [orig: momentô] exsequitur, quod per plures annos, tantis sumptibus et tot adiutorum opera [orig: operâ], praestare nequiverunt duo Reges potentissimi. Ita igitur Animalium conventus habitus est, qualis deinceps nullus alius, praeterquam in Arca Noae, ad quam pariter convenerunt, sed longe diversa

de causa. Namque, ut alia omittam, in prima brutorum hac convocatione id praecipuum fuit, quod eorum ad hominem concursus statim a creatione, fuit volutariae subiectionis professio, quasi se domino suo sisterent et in eius se reciperent clientelam. Hinc in servitutis notam omnibus illis Adam nomina imposuit, nempe ut domini servis selent, quemadmodum Iosephi a Pharaone, Danielis et Sociorum a Nebucadnezare, Eliakimi a Necone, nomina mutata esse, ut ex novis nominibus se novis subesse dominis discerent, legimus, Gen. c. 41. v. 45. Danielis c. 1. v. 7. et 2 Paralip. c. 36. v. 4. Qua de re, ut et aliis huc pertinentibus, vide praefatum Bochartum Hieroz. Part. prior. l. 1. c. 9. uti de omnis generis Animalium receptaculis carceribusque hic passim, inprimis infra [orig: infrâ] voce Vivaria; it. Zotheca: de consecratione et cultu, voce Consecr atio, it. Zoolatria; de more vero Aninialium figuras vestibus intexendi hic [orig: hîc] passim vocibus Bellnata, Peristromata, Phrygiones: in corporibus pingendi, voce Picti. Apud Graecos voce *zw=on, it. *)/alogon, absolute equum plerumque indigitari, dicemus infra, voce Volutabrum: uti apud Latinos recentiores Animal, equus aut iumentum notat, l. 9. Cod. Theodos. de Re milit. apud Paul. Diaconum in Heraclio, Aimoinum de Miracul. S. Benedicti l. 3. c. 6. Gaufridum de Vita S. Bernardi c. 2. num. 4. Alios. Hinc Animalia publici cursus, pro equis ad cursum publicum destinatis, l. 8. Cod. Theod. de cursu publ. quae etiam Animalia publica dicuntur, in l. 2. 10. 53. 60. Cod. cod. At Animal de hoste, in Charta Remundi de Canavellis Domicelli in Comit. Ruscinon. A. C. 1298. alibique idem est, quod Animal mulinum, Anastasio in Histor. Eccl. ann. 9. Copronymi, et zw=on mouliko\n: mulus nempe vel mula, uti explicat alia Charta Berengeri de Canavellis filii Remundi A. C. 1308. apud-Car. du Fresne in Glossar.

ANIMALES [1] et LUTEL, Origenistis dicti sunt reliqui omnes, qui sacris eorum initiati non erant. Hieron. Ep. ad Pammach. et Ocean. de error. Origen. Nec mirum, putant enim me suim esse symmystam et propter Animales et Luteos nolle palam dogmata profueri. Ipsorum enim decretum est, non facile margaritas ante porcos esse mittendas, nec dandum sanctum canibus etc. Ubi perstringit acriter eos, quod mysteriorum arcane habendorum praetextu, obtegendae dogmatum, quorum ipsos pudebat, pravitati abuterentur. Quod de Basilide similiter, turpissimae improbissimaeque doctrinae auctore, notat Epiphanius Haer. 24. etc. Vide Tob. Pfannerum System. Theolog. Gentil. purior. c. 1. §. 12. infra Psychici. et de Mysteriorum occultatione apud orthodoxos aeque ac heterodoxos, infra passim, imprimis in voce Mysterium, Norunt Fideles, Silentium.

ANIMALES [2] Dii, quinam Veterib. dicti sint, ex praecedentibus facile liquet. Nam, si exceperis tou\s2 th\n mona gi/an sebontas2, puta qui solum Israelis Deum colerent, coeteri vel adorabant Naturales Deos; vel Animales non naturales; vel in unum conflabant cultum utrumque. Naturales autem appellabant, quando vel tota rerum Natura, vel eius pars, aut effectio, invocaretur; cuiusmodi Dii erant, Mundus, Aether, Sol, Aer, Aqua, Tellus, Tempestas, Amor et similes. Animales nuncupabant animas a corpore solutas; uti illas Herculis, Thebani, Castoris, Romuli, Iulii Caesaris, alias. Unde Servius ad Aen. 3. Labeo, inquit, inlibris, qui appellantur de Diis, quibus origo animalis est, ait esse quaedam sacra quibus animae humanae vertantur in Deos, qui appellantur Animales, quod de animis fiant. Hi autcm sunt Dii Penates et Viales. Et de his vide Voss. ubi supra: ut et Salmas. ad Solin. p. 64.

ANIMALIA [1] apud Romanos in publicum producebantur, trium rerum gratia [orig: gratiâ]: i(stori/as2 xa/rin, ut spectarentur solum; vel, ut pugnando spectatores oblectarent; aut denique ut a Populo non spectarentur tantum sed et diriperentur: ad quod tertium genus Gordiani venatio pertinet, Capitolino memorata, c. 3. Exstat silva eius memor abilis quae picta est in domo Rostrata Cn. Pompeii-in qua pictura continentur cervi palmati ducenti mixtis Britaninis: equi feri 30. oves ferae 100. alces triginta, tauri Cypriaci centum, struthiones Mauri miniati trecenti, onagri triginta, apri centum quinquaginta, ibices ducentae, damae totidem. Haec omnia Populo rapienda concessit die muneris, quod sextum edebat. Nempe Silva istiusmodi venatio dicta est, ab eo quod totus circus ad silvae speciem arboribus esset consitus, qua [orig: quâ] differta omni genere herbaticorum animalium immittebatur populus, qui omnia diriperet, ut videbimus infra pluribus, in voce hac. Hanc vero cum Pancarpo male a Viris quibusdam eruditis confundi, docet Salmas. ad. loc. cit.

ANIMALIA [2] Herbatica, Graece pohfa/ga, apud Solin. c. 27. Inter ea, quae dicunt Heibatica, eadem Africa onaoros habet, in quo genere singuli imperitant gregibus feminarum. Et Vopisc. in Probo, c. 19 Mille struthiones, mille cervi, mille damoe, ibices, oves ferae et caetera Herbarica animalia, quae vel ali potuerunt, vel inveniri: dicuntur ex silvestribus ea, quae herbis gramineque vescuntur, ut distinguantur a carnivoris, vide infra Herbatica et ubi de eo venationis genere, quae Silva dicta est. In Silva enim Herbatica Animalia exhibebantur, ut dictum; at Animalia saokofa/ga ad Pancarpum, aliud spectaculi genus, pertinebant. Solebat autem missio huiusmodi Animalium silvestrium fieri discreta per sexus. Unde in Vitis Imperator. legimus saepe, centum leones und missione editos et centum leoenas. Apud Vopiscum itidem ibid. in Probo, editi centum Leopardi Libyci: centum deinde Syri: editae centum leoenae etc. Vide Salmas. ad Solin. P. 213. De Animalium pro omai=s2, in proris navium, pingi solitis, vide infra ubi de Navium Parasemis.

ANIMALIA [4] Quatuor, in visione memorata [orig: memoratâ], Ezech. c. 1. v. 5. et Apocal. c. 4. v. 6. vide supra, ubi de Angelis. Haec picta fuisse in quatuor Iudaeorum vexillis, de quibus Numer. c. 2. v. 3, 18, 25. dicunt Iudaei. Aben Ezra in Numer. c. 2. v. 2. Et Antecessores nostri dixerunt, fuisse in Rubenis vexillo figuram homims, iuxta vim symbolicam mandragorarum: et in vexillo Iudae figuram leonis; quia illum Iacob Leoni comparavit: et in vexillo Ephraim figuram bovis; quia dicitur (Deuteron. c. 33. v. 17. de Iosepho patre Phraim) Primogeniti bovis

illius decor est ci: et in vexillo Dan figura aquilae, ut similis sit Cherubinis, quos vidit Ezechiel Propheta. Quibus similia habent Chizkuni et Bar Nachman ad eundem loc. Sed hoc [orig: hôc] commento [orig: commentô] nihil iudicat Bochartus putidius. Nam, ut de Iuda iam taceamus, inquit, plane absurdum est, quod Rubenitas figuram hominis volunt habuisse in vexillo suo, propter mandragoras a Rubene repertas, quae scil. fuerint a)nqrwpo/morfoi, ut Pythagoras appellat: und e Columella, l. 10.

Quamvis semihominis vesano [orig: vesanô] semine feta,
Mandragorae pariat flores.

Namque nec mandragora quidquam cum forma hominis commune habet, praeter radicem, quae saepe bifurcata est, ut sciunt illi, qui viderunt: nec Ruben mandragoram invenit, sed dodaim, quae plane aliud esse, ostendit idem Bochartus puculiari libello [orig: libellô]. Absurdum quoque illud, Ephraimitas figuram bovis et Danitas figuram aquilae in vexillis habuisse; illos, propter ultima Mosis morientis verba: hos vero, quia e quatuor Cherubinorum faciebus, quos vidit Ezechiel, una fuerit a)qto/morfos2. Agitur enim de vexillis, quae erexerant Israelitae anno [orig: annô] secundo [orig: secundô] ab Aegypti exitu, annis ante Mosis obitum 38. saeculis ante Ezechielem circiter novem etc. Imo plane nullas animalium imagines in vexillis suis habuisse Hebraeos, ex Iosepho colligere est l. 18. c. 7. Cum enim Vitellius in Arabas bellum moturus, vellet e Ptolemaide per Iudaeam exercitum ducere, u(pantia/santes2 a)/ndres2 oi( prw=toi parh|tou=nto dia\ th=s2 xw/ras2 o(do\n, ou) ga\r au)toi=s2 ei)=nai pa/trion periora=|n ei)ko/nas2 ei)s2 au)th\n feromen/as2, polla\s2 d' ei)=nai shmai/as2 e)pikeime/nas2, Viri (Iudaeae) primarii illi occurrentes, transitum per regionem deprecati sunt, causati patrios ritus non permittere ut inferrentur ullae imagines quales Romana signa pleraque habebant. Quorsum, si et ipsi imagines habuerunt in vexillis suis? Adde, quod nec in Scriptura, nec in Iosepho, nec in libris de Vita Mosis apud Philonem quidquam tale habeatur; sed nec in universo opere Talmudico etc. Vide Sam. hunc Bochartum Hieroz. Part. prior. l. 3. c. 5. et infra Corporale.

in ANIMAM alterius jurandi ritus Tillio observatus est l. 1. ubi inter alia refert, foedera, quae cum aliis Regibus Galliae sanciebant Reges, non ab ipsismet, sed, iis praesentibus, a quopiam ex Aulae Proceribus ad id delecto in eorum animam iurata. Sic Priorem S. Martini de Campis coram Ludovico IX. Sacramento [orig: Sacramentô] in illius animan facto [orig: factô], inducias cum Henrico III. Angliae Rege pepigisse A. C. 1231. alias item inducias inter eosdem Reges, quendam de Proceribus, pro et coram ipso Henrico iurasse [orig: iurâsse], A. C. 1244. etc. Hinc in Actis Innocentii III. legitur de Philippo Augusto Rege Franciae. Faciens in animam suam iuramento [orig: iuramentô] firmari, quod honorifice ipsam ut Reginam tractaret. Adde Probat. Histor. Vergiac. p. 105. et Matth. Paris p. 109. atque is tum usus apud Principes invaluerat, uti docet Car. du Fresne ex Epistola Wilhelmi Regis Siciliae ad Henricum II. Angliae Regem apud Rad. de Diceto A. C. 1175. Falcando l. de Siciliae calamitatibus, Actis Hadriani IV. Pontificis apud Baronium A. C. 1155. Aclis Alexandri III. apud eundem A. C. 1177. Epistolis eiusdem Alexandri 51. 52. et Charta Iacobi Regis Maioric. A. C. 1284. Imo non Regum duntaxat hunc morem fuisse, sed aliorum quoque, patet ex Actis Innocentii praefati ubi nobilis quidam in animam Marcualdi Senescalli Imperii iurat p. 3. Iuratum quoque fuisse, in animam Universitatus, refert Guilielmus de Podio Laurentii c. 40. Quam in rem vide quae erudite congessit Car. du Fresne Glossar. in voce Iuramentum.

ANIMAS ex Inferis, Magicâ ope evocari posse ad oracula responsitanda, creditum olim inter Gentilium complures. Saniores tamen eorum hac de re merito dubitantes, solas a)w/rwn et bioqana/twn Animas ad hoc elici crediderunt, non etiam ad Inferos iam redactas et sedibus beatis receptas. Nempe opinio fuit multorum, non receptos inferis, qui funere acerbo [orig: acerbô] aut violento [orig: violentô] mortis genere essent erepti; uti nec eos, qui sepulturae honore caruissent. Hinc Animas talium, in Necyomantia, Magicis Artibus evocari quidam opinabantur, quia de propinquo evocarentur, nec avellendae essent ex intimis Inferorum sedibus, ubi quiescere dicebant animas matura [orig: maturâ] morte solutas, placida [orig: placidâ] morte separatas, atque etiam supremitatis honore donatas. Vide quae hanc in rem habet Salmas. ad Solin. et hic [orig: hîc] passim, inprimis ubi de Ahoris, Biothanatis, et Necyomantia.

ANIMATAE Tegulae dicebantur Veterib. quae in modum canaliculi factae erant, et in imo ac summo spiramenta habebant, h. e. foramina. Vitruvius l. 7 c. 4. Deinde insuper animatae tegulae ab imo ad summum parietem sigantur, quarum interiores partes curiosius picentur; ut ab se respuant liquorem: item in imo et in summo supra camer am habeant spiramenta. Quomodo in antiquis duobus Palatinae Bibliothecae codicibus se legisse, ait Salmas. cum vulgo habeatur hamatoe. Ad eundem sane modum animatoria olla dicebatur, quae in summo spiramentum habebat, h. e. quae pertusa erat. Glossae xu/tra tetrhme/nh, olla animatoria. Non dissimili genere loquendi, nares fossoe, apud Vopisc. in Probo c. 21. nares canalis, apud Vitruvium l. 7. c. 4. a)napnoh\ o)xetou=, de elice, apud veter. Glossarii Auctorem, occurrunt. Vide quae hanc in rem annotavit praedictus Salmas. Not. ad Vopiscum d. l.

ANIME Lusitanorum Dioscoridi *saramhniko\n da/nruon, Saracenica lacrima, eadem cum Bdellio, quod vide.

ANIMETTA palla dicitur in Ecclesia Romana quae calicem tegit; quod quasi anima in Corporali plicato includatur et conservetur. Ios. Vicecomes l. 7. c. 5. Graeco Auctori, yuxi/a, a yuxh/, anima, Dominic. Macer Hierolex. Vide infra Corporale.

ANIMUS inter gentilium Numina, memoratur Arnobio adv. Gentes l. 2. Ipse denique Animus, qui immortalis a vobis et Deus esse narratur, cur in oegris oeger sit, insantibus stolidus, in senectute defessus, delira et fatua et insana.