CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

APHARETUS Marpissam Oenomai filiam visam ex chorea rapuit. Plut. in Parallelis.

APHAS Molossorum fluv. Plin. l. 4. c. 1. In sinum Ambracium cadit. Hodie Inacho.

APHASIUS VERTEX distans Chalcedone 15. stadia, ubi Darius, obsidens urbem, coepit cuniculos agere. Polyaen. l. 7. c. 11.

APHEC sive APHECA, Latin. pelagus, vigor, vel fortitudo. Urbs in tribu Manasse. Ios. c. 12. v. 18. Item urbs in tribu Iudae Ios. c. 3. v. 4. Item urbs in tribu Asser Ios. c. 19. v. 30. ubi Philistini contra Israelem castra posuerunt 1. Sam. c. 4. v. 1. Ubietiam Benhadad Rex Syriae victus est. 1. Reg. c. 23. v. 30.

APHERIMA Civitas cum praefectura, in tribu Beniamin, quam Samaritis ademptam, Iudaeae attribuit Demetrius Rex 1. Machab. c. 11. v. 33. Ioseph. l. 13. Iud. Ant. c. 7.

Mons erat audaci seductus in aethera dorso
(Nomine Lernaei memorant Aphesanta coloni)
Gentibus Argolicis olim sacer --- -

Mons est Tharso-Ciliciae Lutatio; unde Perseum temerario [orig: temerariô] volatu caelum petiisse fabulantur Poetae, cum, ad exstinguendam Gor gonem, Libyam peteret; a)po\ tou= a' fei=nai, ut vult idem. A pastore Aphesanto vero sic dictum, scripsit l. 1. Herculerdos Demodocus, uti recenset Auctor de fluminibus, in voce Inachus. Sed et in Graecia eum Papinius collocat. Atque Auctor Fluviorum modo memoratus, Inacho adhaerere suum Apesantum clare scripsit. Et certe Apesas est Pausaniae, qui de situ eius in Cornthiacis videndus. Ideo in Lutatio Mons est Argis viciniae vel Argolicae, corrigit Casp. Batthius Animadvers. ad d. l. Vide quoque Petrum Gyllium de Bosphoro Thracico l. 2. c. 2.

APHETA Graece *)afe/trs2, Praetor apud Romanos dictusest, quod signum daret in Circensibus emittendarum quadrigarum. A verbo a)fie/nai, i. e. mittere, dimittere; unde *)/afesis2, dimissio: *)afethri/a, in Circo, idem quod u(/splhgc, quo [orig: quô] nomine indigitantur carceres et repagula, quibus remotis ac laxatis equi prosiliebant. Quorum carcerum fores quod cancellatae ellent et reticulato [orig: reticulatô] opere factae, hinc a)fethri/an Tzetzes interpretatur ka/gkellon, Latini quoque Transenam, de qua voce infra. Sed et in stadio a)fethri/a seu u(/sp lhgc fuit. Et quidem in Stadio u(/sp lhgc repagulum erat sive regula linea, quae laxabatur et aperiebatur exituris in stadium cursoribus: in Circo u(/splhgtes2, carcerum repagula vocabantur, quibus laxatis equi emittebantur. Certe in Stadio primitus visi a)feth/rioi *(/ermai, duo illi Hermulae, qui utrinque exstantes fune demisso [orig: demislô] repagulum solvebant, inventore Tlepolemo [orig: Tlepolemô] Myrensi, uti infra pluribus dicemus. Vide Salmas. ad Solin. p. 921. et seqq.

Quia inde, ceu a carceribus, soluta est et emissa Argo navis. Pomp. Mela l. 2. c. 3. At cum litora leguntur, a promontorio Sepiade per Demetrion et Halon et Pteleon et Echinon, ad Pagasaeum sinum cursus est. Ille urbem Pagasam amplexus, amnem Sperchium accipit: et qurit Minyae Colchida petentes inde Argo navem solvere memorantur. Ec hic, inquit Voss. in hunc loc. errat Mela. Non enim per supra memorata loca cursus est ad sinun Pagasaeum, sed per sinum Pagasaeum cursus est ad supra dicta loca. Errat quoque, cum dicit Serchium infundi in sinum Pagasicum, cum in Maliacum effundatur. Recte vero dicit Argo navem Pagasis solvisse. Nam quock Aphetas hic reposuit Pintianus, id non probo. Tum quod id adversetur veterib. exemplaribus, tum quoque quod Aphetae et Pagasae pro eodem accipi debeant loco. Itaque et Aphetis et Pagasis recte dicuntur solvisse Argonautae. Lucan. l. 9. v. 400.

APHETOR Apollo sic dictus ab edendis oraculis. Cael. Rhodig. l. 3. c. 16. et Lilius Gyraldus Syntag. 7. Quidam ex antiquis, cuius nomen iam non occurrit, *)afh/twr o( e)n toi=s2 *delfoi=s2 qeo\s2, o( polla\s2 dhladh\ fh/mas2 a)fiei/s2. Hesych. *)afhtorei/a, mantei/a. Idem. *)afh/toros2 profhtcu/ontos, h' \ tou= toco/tou.

APHEUS vel APHNIUS, Mars ita dictus in Arcadiae monte Ctesio. Pausan. in Arcad. Ceterum tu vide Cael. Rhodig. l. 20. c. 25.

APHIA Latin. flans, loquens, aut illequeans, filius viri Iemini. 1. Sam. c. 9. v. 1.

APHIDAS Centaurus *)afei/das2 Graece. Item XIV. et ultimus ex Erecthei familia Athenarum Rex. Vide Meursium de regno Attico l. 3. c. 9. Praefuit annum 1. post Oxyntem; et Thymoeti locum fecit, quem vide. Sub hoc Aphidante, Atheniensibus hoc Dodonaei Iovis oraculum datum est.

*fra/zeo d' *)/areio/n te pa/gon *bwmou/s2 te quw/deis2
*eu)meni/dan, o(/ti xrh\ *laxedaimoni/ous2 s' i(keteusai
*douri\ piezome/n ous2 tou\s2 mh\ su\ ktei=ne sidh/rw,
*mhd' i(ke/tas2 a)dikew=. *(ike/tai d' i(eroi/ te kai\ a(gnoi/.
Ara tibi Eumenidum fumans et Curia Martis
Sint cordi. Hinc bello [orig: bellô] domiti nam forte Lacones
Suppliciter maesti venient. Ne confice serro [orig: serrô],
Nec viola [orig: violâ]. Supplex sacer est et crimine purus.

Apud Pausan. l. 7. Quod impletum, bello [orig: bellô] Lacedaemoniorum, contra Codrum Regem. Cum enim huius morte audita [orig: auditâ] Peloponnesii (ut quibus victoriae spes nulla super) ex Attica retrocessissent, quidam eorum, qui intra moenia ea [orig: eâ] nocte delituerant, mane se destirutos a suis videntes, in Areopagum se receperunt et aras

Eumenidum complexi, veniam impune discedendi ab Atheniensibus, obtinuerint: quo [orig: quô] vix apud Graecos vetustius thi=s2 a)suli/as2 exemplum. Marshamus Canone Chonico Sec. XIII. ubi de Iure Asyli.

APHIDNA pars Atticae, et Leonitidis tribus [orig: tribûs]. Steph. Nomen ei ab Heroe Aphidno, Thesei comite. Sub Thesei Regno, capta est a Castore et polluce, quod sororem eorum Helenam raptam Theseus eo deduxisset. Uti vero ad Aegeidem Tribum pertinebat, antequam Leonitidi iungeretur, ut notar Harpocratio: sic cum Hadrianis Tribus, nova et decima tertia, reliquis adiceretur, Aphidna Leonitidi Tribui substracta et Adrianitidi addita est. Titactden quoque dictum hunc vicum Delrius docet ad Senec. Hippolytum v. 24, Inde *)afidnai=os, Aphidnaeus, in veteri. Inscr.

APHLE vulgo ALARCH, ut scribit Pinetus, vicus Babyloniae regni apud lacum Chaldaicum.

APHOEBETUS coniurationis, contra Alexandr. M. in Ariis initae particeps. Curt. l. 6. c. 7.

APHOPHIS Rex IV. Pastorum, in Aegypto, Apaconam excepit, dum Anchunius Ochy in Thebaide tyrannidem exerceret, regnavit ann. 61. Sub eo Moses ann. aetat. 40. Aegyptium occidit, fugitque in Madianitidem. Inde vero reversus populum eduxit; post ingentia miracula coram Pharaone Aphophe patrata, qui ipse tandem rubro mari mersus interiit; Successore Iania [orig: Ianiâ]. Vide Ioh. Marshamum, Canone Chron. Sec. VIII. et Ix. ex Manethone, Africano, Eusebio, Syncello.

APHRICA una ex tribus orbis, iam priscis cogniti, partibus, melius Africa. Fuit olim, sub variis Principibus, a quo Caini Noaeque posteri ibi sedes fixerunt. Postea, a Romanis subacta [orig: subactâ] Carthagine, huc coloniae deductae: donec Vandali, Genserici auspiciis, regione potiti sunt, A. C. 427. secundum Prosperi Chronicon. Recuperavit eam Belisarius, Iustiniani copiarum Dux, Gilimerumque cum Carthagine cepit, A. C. 552. Arabes A. C. 653. dein seu 40. Hegirae, sub Odmano Califa 3. ductu Occuba ben-nafii huc pervenerunt, iunctique Saracenis Heraclii Imperatoris praesidia pepulerunt, a quo tempore per annos 900. gravissima [orig: gravissimâ] servitute terra haec pressa est: iam Turcarum Imperator partem eius tenet, reliquum sub Principibus propriis, Mahometanis itidem, gemit, maritima quaedam loca Hispani quoque possident, et Angli. Marmol. Diego de Torres. Alii complures Religionem Afrorum quod attinet, primi Barbariae incolae Soli et Igni sacra fecerunt, dedicaruntque [orig: dedicâruntque] templa sumptuosissima, ubi non minori cura [orig: curâ] Ignis, quam apud Persas, Romanosque custoditus est; conversi A. C. 387. Numidae planetas adorarunt [orig: adorârunt]. Nigri quibusdam astris elementisque honoremk exhibuerunt divinum, imo etiam primae rei viventi, in quam matutini inciderunt. Aethiopiae superioris populi Deum caeli, sub nomine Guignimo, venerati, Maguedae Sabae Reginae suasu Iudaismum receperunt, ab Eunucho autem Candaces Christiana [orig: Christianâ] fide imbuti sunt. Inferioris Aethiopiae incolae idololattae omnes, moribus ab humanitate abhorrentibus, brutis quam hominibus similiores, semper fuere [orig: fuêre]; mhilominus quidam ex illis a Lusitanis subinde converri dicuntur. Aegyptii olim ridiculi omnino Idolorum cultores, postea devoti Christiani, tandem Mahometani superstitiosi evaserunt. Marmolius l. 1. c. 3. Salvianus l. 7. de provid. Augustin. c. 15. de unit. Eccl. docent, Africam ab Apostolis ipsismer, vel ad minimum, ab horum discipulis veram fidei doctrinam hausiste: unde Ecclesia per aliquot saecula, inter persequutionum procellas, erroresque Manichaeorum, Donatistarum, Arianorum, Pelagianorum, Circumcellionum, etc. tandem falsorum Fratrum insidias, sub Diocletiano, et Apostatarum insultus sub Decio, nihilominus floruit. Baron. A. C. 302. 353. 439. etc. Vandali post haec rerum potiti, Ecclesiam gravissime afflixerunt, vide Victorem Uticensem. Sub Hilderico tamen Thrasimundi successore, exules e Sardinia revocavit. A. C. 522. Tandem Arabes sub finem saeculi 7. Africam ingressi, Mahometis eam deliriis infecerunt, quae, etiam auctoribus in deserta compulsis, nihilo [orig: nihilô] setius durant. Proprie autem quinque incolarum hodie genera, Mahometani, Cafri exleges, Idololatrae, Iudaei et Christiani. Primi, magnam Africae partem possidentes, iterum in 72. sectas sunt subdivisi. Secundi nulla [orig: nullâ] Dei cognitione imbuti, brutorum more vivunt. Tertii Nigrorum regionem et Aethiopiam praesertim inferiorem implevernnt. Iudaeorum in variis ibi regnis non exiguus numerus. Ex his indigenae Abrahami quoque le posteros ferentes, in Aegypto et Abyssinia non invalidi.l Advenae partim, post vastatam a Romanis, Persis, Christianis et Saracenis terramk Canann, huc se receperunt: partim ex Europa pulsi, e Gallia A. C. 1395. Italia A. C. 1342. Anglia 1290. Hispania 1492. eodem confugerunt. Habent hi Synagogas aliquot, sed egeni sunt et ab omnibus calcati. Christianorum in hac Mundi parte degentium quidam peregrini sunt, ut a piratis capti, vel indigenae, ut Regum Angliae, Hispaniaeque subditi, et magna pars Abyssinorum. Reliqui Shismatici sunt, ut Maronrtae, Georgiani, Graeci, Armenii et qui a S. Thoma nomen habent; quorum aliqui Patriarcham Alexandrinum pro capite agnoscunt, alii Praesules habent peculiares.

Graeci a Constantinopolitano dependent. Ioh. Leo, Grammaeus, Marmolius, etc. Synodo [orig: Synodô] Carthagine a Cypriano, A. C. 255. habita [orig: habitâ], rigor erga abnegantes mitigatus, et paenitentibus reditus permissus est. Dein A. C. 257. controversia ingenos oborta, an ab haereticis baptizati rebaptizandi: quod cum affirmarent Afri, a Stephano Episcopo Romano excommunicati sunt, increpantibus hunc Orientalibus Episcopis, quod lenitatem et humilitatem Apostolicam non servasset [orig: servâsset], Euseb. l. 7. c. 3. Cyprian. t. 5. Ep. ad Pompeium. Unde Schisma. Plura de Conciliis Africanis vide apud Laetum in comp. Hist. univ. Moret. in Diction. Hist. Baron. A. C. 257. 258. 522. 523. Conciliorum tom. 1. etc. De situ autem, moribus incolarum, regionibus urbibusque supra, in Africa.

APHRICES Indus, qui cum viginti milibus militum et quindecim Elephantis substitit ad Aornam Petrum: sed a suis dolo [orig: dolô] interfectus, caputque ei praecisum ad Alexandrum relatum est. Hunc, ut Ianus Gebhardus observat, vocat Curtius Erycem l. 8. c. 6. Vide Diodor. Sic. l. 17. parte posteriore.

Alex. APHRODISAEUS unus ex Aristotelis interpretibus, Quo [orig: Quô] nemo melius mentem Aristotelis assequi solet. Voss. de Theol. Gentil. l. 1. c. 4.

APHRODISIA insula in mari Persico, ubi Persis a Carmania dispescitur; sic dicta quod in ea Venus coleretur. Alio [orig: Aliô] nomine *kwlia\s2 dicta.

APHRODISIAS [1] Insul., Graece h(' *afrodisia\s2, memorata Solino c. 54. Carmaniae Persis annectitur, quae incipit ab insula Aphrodisiade, variarum opum dives, etc. *)afrodi/ths2 nh=sos, Ptolemaeo dicitur, quam in Arabico sinu collocat. Arrianus ex Nearcho *katai/hn proprio [orig: propriô] nomine nuncupat et Mercurio Venerique sacram eam fuisse dicit, ut non minus *(ermei/a, quam *)arodisia/s, indigitari potuerit: )/enqen ei)s2 *katai/hn nh=son e)ri/mhn a(litene/a. au(/th *(/irh *(erme/w kai\ *)afrodi/ths2 e)le/geto. Desertam fuisse, Nearchus scripsit, eiusdem Arriani, ut et Onesicriti, restimonio [orig: restimoniô]: Plin. l. 6. c. 25. vero habitatam refert. Vide Salmas. ad Solin. p. 1129.

APHRODISIAS [2] templum Veneris, Plin. l. 4. c. 11. S. Theodoro, teste Coriol. Cepio [orig: Cepiô], oppid. Ciliciae maritimae 12. mill. pass. a Seleucia in Africum, 18. autem ab Arsinoe in ortum.

APHRODISIAS [3] olim Troezen Peloponnesi. Steph. apud quem duodecim Aphrodisiades enumerantur.

APHRODISIAS [4] urbs Cariae apud Maeandrum fluv. Ptol. Abodisia hodie. Aphrodisium Ptol. Nunc fere diruta, sub Turcis. longitud. 58. 40. latitud. 38. 10.

APHRODISIUM [1] urbs Africae maritima inter Neapolim et Hadrumetum. Hoc Mahometta Castaldus interpretatur. Mercator vero Africa. Sic etiam Calvetus Stella, qui eius expugnationem a Carolo 5. Imperatore factam descripsit, illudque a Mauris Mahadia appellari ait. Urbs hodie munita Barbariae, in ora regni Tunetani. longitud. 36. 15. latitud. 32. 04. Alterum quoque Aphrodisium in ora litorali eiusdem Africae, apud Hipponem Regium, ab eo parum recedens in occidentem, urbs et colonia. Mabra Castaldo et Moletio. longitud. 30. 20. latitud. 32. 30.

APHRODISIUM [2] oppid. Cypri in ora ad ortum et Boream a Salamina 9. mill. pass. inter Carpasium et Cerauniam urbes. vulgo Achaton, teste Lusignano. Nunc in vicum redactum est.

APHRODISIUM [3] promontorium cum oppido eiusdem nominis in ora Hispaniae citerioris. Ptol. Capo de Cruz, teste Floriano [orig: Florianô]. Straboni et Plinio l. 3. c. 3. Pyrenaea Venus: Portus Veneris Melae dicitur. Aliis in confinio Caraloniae provinc. prope montes AntiPyrenaeos, differtque a portu Veneris, vulgo Port Vendres; qui capacissimus iuxta Caucoliberim portus est, in Ruscinonensi Comitatu et ditione Regis Franciae 5. leuc. ab Aphrodisio promontor. in Circium et 3. ab Helena in ortum. Vide Baudrand.

APHRODISIUS Praesul Bituricensis, Petri discipulus, genere Aegyptius. Volaterran. In huius aedibus, Cairi, perseptennium, sive quod magis probabile, biennium latuisse Christum, A. C. 1. 2. sunt qui scribant. Vide Ioseph. Iud. Ant. l. 18.

APHRODITE Graecis Venus dicta, ab a)fro\s2, quod est spuma, nam de spuma maris natam ferunt. Unde illud Ovidii Ep. 15. Heroid. v. 213.

Nam fuerit quicumque loquax, is sanguine natan,
Is Venerem e rapido sentiet esse mart.

*)agnw/sseis2 o(/ti *ku/pris2 a)po\ sp oro/s2 e)sti qala/sshs2,
*kai\ karate/ei po/ntoio kai\ h)mete/rwn o)duna/wn;

Hesych. *)afrodi/sion, *)afrodi/ths2 a)/galma. Inde *)afrodisik/zesqai, gunaiki/zesqai, Idem Hesych. *)afrodi/sios2 o(/rkos, paroimi/a, hn(\ kai\ a)nagra/fousin,

Sophocles apud Stobaeum, *)afrodi/sios2 o(/rkos2 ouk e)mpoi/nimos. Callimachus:

*)/wmosen, a)lla\ le/gousi qew=n po/te tou\s2 e)n e)/rwti
*(/orkous2 mh\ du/nein ou)/at' e)s2 *)aqana/atwn.

Athen. l. 12. *pla/twn de\ e)n tw=| filh/bw|, fhsi\n, h(donh\ me\n ga\r a(pa/ntwn a)lazone/staton, w(s2 de\ lo/gos2 kai\ e)n tai=s2 h(donai=s2 tai=s2 peri\ ta *)afrodi/sia, a(\ dh\ me/gista dokou=sin ei)=nai kai\ to\ e)piorkei=n sugtnw/mhn ei)/lhfe para\ qew=n. Apollodorus l. 1. *fwraqei\s2 u(f' *(/hras2 th=s2 me\n ko/rhs2 a(ya/menos2 ei)s2 bou=n metemo/rfwse leukh\n. *au)th\n d' a)pwmo/sato mh\ sunelqei=n, *dio/ fhsin *(hsi/odos2 ouk e)pispa=sqai th\n a)po\ tw=n qew=n o)rgh\n iou\s2 gino me/nous2 o(/rkous2 u(pe\r e)/rwtos. Tibullus l. 1. Eleg. 4. v. 21.

Iuppiter ex alto periuria ridet amantum,
Et iubet Aeolios irrita serre Notos.

Scilicet aeterno falsum iurare puellis
Dii quoque concedunt, famaque numen habct.

Hoc perdit miseras, hoc perdidit ante puellas,
Quicquid iurarunt [orig: iurârunt] ventus et unda rapit.

Non semper placidus periuria ridet amantum
Iuppiter, et surda [orig: surdâ] negligit aure preces.

pro APHRONITRIS Eunuchi apud Ael. Lamprid. in Heliogabalo c. 21. Eunuchos pro aphronitris dedit: dedit quadrigas, equos stratos, mulos, basternas et rhedas, etc. Ita enim legi posse, cum vulgata lectio praeferat, Eunuchos pro apophoretis, censet Salmas. cum de pilcinis et balneis proxime sermo fuerit. Nitri certe et aphronitri in balneis usum fuisse apud antiquos, qui lavantes eo se detergebant ac defricabant, notum. Unde Cyprianus Ep. 76. Neque enim sic in sacramento delictorum contagia, ut in lavacro carnali et saeculari sordes cutis et corporis abluuntur, ut afronitris et coeteris quoque lumentis et solio et piscina opus sit, quibus ablui et emendari corpusculum possit. Pro aphronitris itaque Alagabalusiis, qui secum una lavarent, Eunuchos dabat et quadrigas et equos et aureos millenos. Dicet aliquis, quae aphronitrorum? Certe nulla. Sed cum nullam hoc propudium perdendi profundendique occasionem praetermitteret, populo secum lavanti, Aphronitrorum nomine haec talia dabat, quae hic [orig: hîc] commemorantur. Plerumque etenim boni Imperatores balneum, quo [orig: quô] usi essent, populo gratis exhibebant, ut omnia scil. quae ad lavandum opus sunt, sine mercede acciperet, ut de Antonino Pio Capitolin. c. 7. ait. At hic nepos et gurges, Populo ad lavandum secum admisso, non aphronitra, nec quae balneorum poscit usus, danda curabat, sed pro aphronitris illa, quae diximus. Sic in conviviis pro pipere margaritas exhibebat, aureos nummos pro pisis, ceraunia pro lentibus, electra pro fabis. Salmas. Not. ad Lamprid. Est autem a)fro/nitron, flos nitri, de quo vide eundem ad Solinum p. 1079.

APHSES i. e. comminuens, vel eripiens, sive aperiens, aut desiruens, nomen viri. 1. Chron. c. 24. v. 15.

APHTHARTOCITAE Haeretici ex Eutychianorum secta suppullulantes, Servatorem nostrum corpus a conceptione immortale habuisse, commenti sunt. Sanderus haeres. 106. Baron A. C. 535.

APHTHONIUS Sophista, scripsit progunha/smata i. e. praeexercitamenta in Rhetoricam, et in artem Hermogenis, saeculo [orig: saeculô] 2. Exstat Graece cum Hermogene et Longino apud Io. crispinum 1557. Item Graec Latin. apud Hieron. Commelinum 1597. Vide Volaterran. Anthrop. l. 13. Genebr. in Eleuthero.

APHUSIA *)afousi/a Graece, insula quaedam, in qua exularunt [orig: exulârunt] D. Theophanes Poeta, et Theodorus ipsius frater cognomento [orig: cognomentô] *grapto/s2. Uterque confessor. Suidas.

APHYTE vel APHYTIS, oppid. Thraciae non procul a Pallene, oraculo [orig: oraculô] Apollinis insigne. Incolae Aphytaei. Steph. Hos Iovem Ammonem non minore cultu, quam iplos in Africa Ammonios veneratos, Pausan. in Laconicis refert, et Lysandro urbem oppugnanti Ammonem per noctem apparuisse, et illum monuisse; et illi, et Lacedaemoniis melius cessurum, si Aphytaeos desiissent bello [orig: bellô] vexare. Itaque Lysandrum obsidionem deseruisse, et Ammonis religiosius colendi eis auctorem fuisse. Nic. Lloydius.

APIA regio ab Api IV. Sicyoniorum Rege appellata, Aegialea antea dicta, nunc Peloponnesus. Homer. Il. 1. v. 270.

Ubi tamen Schol. *)ek th=s2 a)llodaph=s2 kai\ makra\n a)pexou/shs2 gh=s2. Idem. Item, Tellus apud Scythas. Herodot. Melpomene.

APIANUM vulgo AVIANO, et APPEN, German. castrum Tridentinorum, apud Athesin fluv. in via Tridento Veronam eunti occurrens.

APIANUS [1] Oasi Aegypti urbe natus, Alexandriam secoutulit, cuius semper civis habitus est. Dem, Theo, in professione Rhetoricae, sub Tiberio successit. Hinc Alexandriam reversus, ad Caligulam Imperatorem remissus est, ubi contra Iudaeos librum edidit, quem Iosephus refutavit. Ridet illum Plin. in praefatione hist. naturalis, sub nomine Cymbali mundi, quo [orig: quô] Apianus a Tiberio notatus erat. A. Gell. l. 5. c. 14. et l. 6. c. 8. Euseb. Hist. l. 2. c. 5. Senec. ep. 88. Clemens Alexandr Strom. l. 1. Vide Apien.

APIARIA frequentissima in Podolia, regione Poloniae, ubi Apes propter pascuorum ubertatem, odorem suavem, abundantem florem ac saporem iucundum, maximas terrae foveas favis melle plenis replent, ut immanes quoque ursi, dulcedini mellis inhiantes, in iis quandoque suffocentur, uti docet Olaus M. et elegantissimo [orig: elegantissimô] carmine in Utopia sua Bidermannus Iesuita expressit. Idem de Sarmatarum universa regione, Ambrosius Leo Nolanus refert. In quorum vastis silvis, cum in abietum cavernis sedes plerumque habeant hae Veris filiae, ursi mellis cupiditate felium more ad praedam in arbores enituntur; adversus quos Apiarii malleum ingentis ponderis, ante Apum vestibula, hac [orig: hâc] arte suspendunt, ut bestia

malleum amotura eo vehementius tundatur, quo maiore impetu malleum repellit, etc. Contra Apis in Scotia nusquam; etim advectum inde pulverem seu lapillos si quis alibi sparserit inter alvearia, deserunt favos examina: cum apud Hibernos passim reperiantur. Vide Auctorem Anonymum Sinae et Europae p. 1080. et hic [orig: hîc], ubi de Apibus, nec non infra Hymettus.

APIARIUS Presbyter Ecclesiae Siccensis in Numidia, ob crimina, ab Episcopis provinciae condemnatus, ad Zosimum appellavit, ab eoque absolutus est. Postmodum, cum Tabaram, aliam Numidiae urbem, pervenisset, enormium eriminium reus deprehensus et a Synodo condemnatus est. Concil. 5. Carthag.

APIASTRI flore coronatae olim Deorum arae, uti diximus supra. ubi de Amelle. Est autem hoc Apiastrum idem cum melissophyllo, quod proin ab apibus nomen habet, non ab apio, uti alterum Apiastrum, h. e. agreste apium, a)griose/linon, quod venenatum in Sardinia nascitur, et idem est cum herba Sardoa. Vide Salmas. ad Solin. p. 101. etc.

APIATAE maculae in mensis Romanorum citreis, olim notabiles. Nec enim unius generis aut nominis erant ligneae illae maculae, quas tantis facultatibus veteres illio Quirites aestimavere [orig: aestimavêre], ut ait Tertullianus de Pallio. Aliae namque tigrinae, aliae pantherinae appellabantur; aliae pavoninae, aliae etiam apiatae: quae ultimae non ab apibus vel apiculis, sed ab apio nomen habebant, quod densa grani congerie crispae apii semen et grana dese congesta referrent, Salmas. Notis ad Tertull. p. 435.

APICATA Seiani uxor, ex qua [orig: quâ] tres liberos sulceperat; ab eo repudiata, ne adulterae Liviae Drusi Tiberl F. uxori sulpectaretur. Tacit. l. 4. Annal c. 3.

APICELLAE in Charta Wilhelmi Regis Siciliae, apud Ughellum Ital. Sacr. Tom. VII. p. 404. Insuper confirmamus eidem Minerensi Ecclesiae omnes homines de eadem terra, qui dicuntur Apicellae, praefatae Ecclesiae pertinentes, apothegarios 2. et furnarios 2. mandantes et firmiter praecipientes, ut tam homines ipsi, qui dicuntur Apicellae, quam et ipsi 2. Apothegarri, ei respondeant, apud Car. du Fresne Glossar.

APICES fastigati Alanorum, apud Isidorum, Persae brachia ac crura linimentis, caput tiara [orig: tiarâ] tegunt. Eminent apicibus fastigatis Alani: sunt kurbasi/ai ei=s2 o)cu\ a)phg me/n ai, seu pilei acuminati; cuiusmodi fere omnia erant barbarica pilea. Sic tiarae Persicae acumen habebant, imo nec tiarae dici alias poterant, cum ti/arin lo/fon i. e. apicem notare dicat Hesych. Unde in antiquis asteris morum figuris, Cepheus pingitur cum eiusmodi tiara, in anteriorem partem acumine proclinato [orig: proclinatô]. Non dissimiles kurbasi/as2 Scythis donat Herodotus. Atque hine Bardaici cuculli, a Bardaeis Illyrici populo. Est autem cucullus proprie regmen capitis acuminatum, in summo, ex Graeca origine, qua [orig: quâ] ko/kkos2 signisficat lo/fon vel apicem: cuem uncum appellat Martial. l. 1. Epigr. 54. ubi de Lingonico bardocucullo. Habebant enim hi apicem retro inflexum, non in ante, ut in Persicis et Phrygiis tiaris vel etiam rectum, quo solo [orig: solô] solo [orig: solô] Reges insignes erant. Hodieque ita sunt cucullae Monachorum et Benearnensium cappae, quas vocant. Et tales forte olim paenularum sive lacernarum, quas pluvio [orig: pluviô] tempore superinducebant, cuculli, etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 556.

APICIUM oppid. regni Neapolitani ad fluv. Caloren, in Principatu ulteriori. A Benevento, 7. mill. pass. in Orientem totidemque ab Ariano, in Occasum paucilque constar incolis.

APICIUS Romanus, totum nomen M. Gavius Apicius, omnium helluonum maximus gurges, cui parum fuit et principum congiaria, et Capitolii vectigal devorasse [orig: devorâsse], nisi insuper gulae suae monumentum posteris reliquisset, edito [orig: editô] de gulae irritamentis volumine, quo [orig: quô] saeculum suum infecit. Hunc Senec.l. de Consolatione ad Helviam c. 10. suo [orig: suô] saeculo [orig: saeculô] vixisse testatur, et laqueo [orig: laqueô] vitam finivisse, cum subductis rationibus ex sestertio millies, quod in culinam congesserat, centies tantum superesse sibi cogaovisset. Iuvenalis, Sat. 11. v. 2.

--- Quid enim maiore cachinno [orig: cachinnô]
Excipitur vulgi, quam pauper Apicus?

Ipse quoque ad cenam gaudebat Apiclus ire,
Quum cenaret, erat tristior ille, domi.

Alii Apitius. Eius quoque meminit Athen l. 1. Ceterum tres Roma tulit Apicios, inquit Casaub. ad Athen. l. 1. c. 6. et Lipsius ad Annal. Tacit. l. 4. Primum, qui Athenaeo nominatur, l. 4. c. 20. qui vetri Republ. fuit, quemque a Posidonio celebratum ait, et auctorem fuisse, ut Rutilius in exilium mitteretur. Alterum, qui Augusti aevo [orig: aevô], de quo supra; nepotum omnium altissimus gurges Plinio l. 9. c. 17. et l. 10. c. 48. dictus, de cuius deliciis volumen Apioni Grammatico scriptum legas Athenaei l. 7. Vide Dion. l. 57. Tacit. l. 4. Annal. c. 1. et Senec. Consol. ad Heviam. c. 10. Tertium, qui in imperio Traiani, cuius mentio apud Suidam in *)ostrea, si tamen Traiani ibi vox incorrupta. Nic. Lloydius.

Ubi alii *)apidanh=os2 legunt, ut referatur ad montem Erymanthum. Cur vero Arcades pisi, aut mons ille sic dicatur, haud satis constat. Eustathius quidem ab Apide quodam, qui ex Epiro veniens Arcadiam incoluit, Peloponnesum totam Apiam, Arcades vero peculiariter Apidaneas dictos refert, hunc versum ex Arriano in rei testimonium adducens:

--- *kluto\s2 *)api\s2
*(/os2 r( *)api/hn s)fa/tize kai\ a)ne/ras2 )/apidanh=as2.

Ubi Scholia, *)atidanh=es2, oi( a)rxai=oi *)arka/des2. Strabo tamen Apiae nomen potius ad Argiam, et *)apido/nwn (sic enim vocat) ad Argivos proprie pertinere censet. Forte tamen Apis utrique regioni imperitavit, et sic Strabo cum Dionysio et Eustath. conciliabitur. Idem.

APIDANUS unus ex praecipuis Thessaliae fluviis, tarde fluens, quousque illi commiscetur Enipeus, quem ipse secum in Peneum defert, supra Larissam, ut habet Lucanus l. 6. v. 372.

--- It gurgite vasto [orig: vastô]
Aptdanus, numquamque celer, nisi mistus Enipeus.

APIDIUS Merula, quod in acta D. Augusti non iurzverat, a Tiberio Caesare albo [orig: albô] Senatorio [orig: Senatoriô] erasus est. Tacit. l. 4. Annal. c. 42.

APINA vel APINAE, urbs Apuliae. Tricas autem et Apinas vulgo res futiles, et nugatorias dicunt. Martial. l. 14. Epigr. 1. v. 7.

Plin. l. 3. c. 11. Diomedes ibi delevit gentes Monadorum, Dardorumque, et urbes duas, quae in proverbii ludicrum vertere [orig: vertêre], Apinam, et Tricam. Inde Apinarii, gelotopoioi\, scurrae, mimarii, qui divitum menlas sectabantur, Trebellius Pollio. in Gallien. c. 8. Vide hic [orig: hîc] infra.

APINARII memorati Trebllio Pollioni in Gallicnic c. 8. Cyclopea etiam luserunt omnes Apenarii, ita ut miranda quaedam et stupenda monstrarent: Non sunt rhedrii seu aurigae, Graece a)phna/rioi, ut quidam Vir doctus contendit; sed ab apinis dicti Apinarii, scutrae videl. vel ludii, qui moribus et gestibus fabulas et historias desaltabane in scena et varia miraque in illo genere ostendebant, ut hi Apinarii, qui Cyclopea luserunt et totam illam Cyclopis fabulam expresserunt. Apinas optimae Glossae interpretantur a(malogi/as2; quae vox notat argutias, ineptias et garrulitates idque genus alia facetias ac lepores: Unde et a(malo/gos2, garrulus, qui omnia simul effundit et esfutit, nec finem facit garriendi blaterandique, dr scurrae solent et vernaculi. Item sa/nnas2, unde Sanniones et Sanni, qui ridiculis moribus quidvis imitantur et ostendunt. Fabulones iidem dicebantur, Macreb. l. 2. c. 1. ubi alii Sabulones male legunt: Scenici enim et Atellani et istiusmodi Apinarii ibi designantur. Varro.

Et orthophallica attulit psalteria,
Quibus sonant in Graecia dicteria,
Qui fabularum collocant exordia:
Ut Comici, Cinaedici, Scenatici.

Inde igitur Fabulones, a fabulis, etc. Sic itaque Apinae nugae sunt, vel ridicula et nugatoria dicta, atque inde Apinarii vel Apenarii (ut patenas pro patims non raro, Catena pro Catina urbe, in veterib. libris legitur) sunt mwrolo/goi et qui ridicularia quacumque occasione funditant; quique non dictis solum et salibus, sed etiam motibus corporis et gestibus, sunt ridiculi. Quales illi fuere [orig: fuêre] Pollioni memorati, qui totum istud Cyclopicae fabulae argumentum non solum facetiis ac dictis similibus, sed schematibus praecipue ac gestibus peregerunt: unde miranda quaedam et stupenda monstravisse, in illo Cyclopeorum lusu dicit Salmas. ad dict. loc. Vide etiam infra, ubi de Sannis et Sanmonibus.

APINIUS Tiro, Praetura [orig: Praeturâ] functus Classis Misenensis, cum Claudio Apollinari Praefectus, Ducem se defectoribus ad Vespasianum obtulit; a quibus municipia coloniaeque impulsae, praecipuo [orig: praecipuô] Puteolanorum in Vespasianum studio [orig: studiô]. Tacit. Hist. l. 3. c. 57. Romana Editio Aponius praefert, aitque Gruterus nomen hoc notius altero [orig: alterô]; nec putat istud alibi invenirt. Vide Aponius.

APIOLA vel APIOLAE, civitas Italiae, capta a Lucio Tarquinio rege, de cuius praeda Capitolium inchoavit. Plin. l. 3. c. 5. Steph.

APION [1] cognomen Ptolemaei ex Lagidis Nothi, Libyae Regis, qui regnum moriens testamento [orig: testamentô] Populo Romano reliquit; in quo inclitae civitates erant Berenice, Ptolemais et Cyrene. Factum hoc an. urb. cond. DC. LX. Caio [orig: Caiô] Caelio [orig: Caeliô], L. Domitio [orig: Domitiô] Consulib. Videatur Appian. l. 1. Bell. Civil. et Eutropius.

APION [2] Tiberii temporibus et ultra floruit, periergo/tatos2 *grammatikw=n, Grammaticorum curiosissimus, ut Africano apud Eusebium vocatur; a)nh\r dokimw/tatos2, vir celeberrimus, uti dicitur Tatiano, Literis homo multis praeditus, rerumque Graecarum plurima [orig: plurimâ], atque varia [orig: variâ] scientia [orig: scientiâ], ut iudicat Gellius l. 5. c. 14. Natus fuit Oasi, Aegypti civitate: sed Alexandrinus vocari volebat, quod ius eius civitatis haberet. Auctor Ioseph. l. 2. eorum quos adversus eum scripsit. Cognomen habuit *pleistoni/khs2, h. e. Multivictor, uti liquet ex Plin. l. 37. c. 5. Gellio l. 6. c. 8. et Clem. Alex. l. 1. *strwm. Sed Suidae dicitur *)api/wn o( *pleistoni/kou. Verum fallitur; nam Posidonii fil. fuit, teste Africano [orig: Africanô] in tertio xronografiw=n. Etiam cognomen habuit *mo/xqos2, ab assiduo labore, ut Suidas docet, ex quo etiam cognosces, quibus praeceptoribus usus sit. Plin. in Praefat. Nat. Hist. Apion Grammaticus, hic quem Tiberius Caesar Cymbalum mundi vocabat, cum publicae famae tympanum potius videri possit, immortalitate donaria se scripsit, ad quos aliqua componebat. Unde liquet, Tiberii aetate non exignum nomen habuisse. Idem ab Alexaandrinis ad C. Caesarem, cognomento [orig: cognomentô] Caligulam, accepit legationem. Quo [orig: Quô] tempore Philo a

Iudaeis est missus ad eundem, ut gentis suae causam agerer, ad versus Alexandrinos. Ioseph. Iud. Ant l. 18. c. 10. Senec. Ep. 88. Apion Grammaticus, qui sub Caio Caesare tota [orig: totâ] circulatus est Graecia. Nec tantum Tiberii et Caii, sed Claudii etiam tempore vixit, teste Suida: Cui Flavius Iosephus respondit. Idem scripsit Aegyptiacorum libros 5. Gellius l. 5. c. 14. et l. 10. c. 10. Ab Aegyptio Apidis numine vocatus est. Errant ideo, qui geminato [orig: geminatô] p. dicunt Appionem, quasi derivatum sit, ab Appia gente Romana. Video tamen, non semel sic scribere Iosephum Scaligerum, in erudita appendice praeclari operis, de Emendatione Temporum. Voss. l. 2. de Hist. Graec. c. 7. p. 530. 531.

APIS [1] Argivorum Rex II. Iovis fil. ex Niobe Phoronei filia, alio nomine Osiris appellatus, Isidem uxorem duxit; Achaiae regno [orig: regnô] Aegialeo fratri concesso [orig: concessô] in Aegyptum traiecit: ubi cum homines rudes ad mitiotem vitae cultum traduxisset, colendarumque vinearum rationem eos edocuisset, concordibus omnium votis in Regem est adscitus. Cumque aliquandiu mira [orig: mirâ] prudentia [orig: prudentiâ], parique clementia [orig: clementiâ] Aegypti regnum administrasset [orig: administrâsset], multaque in subditos beneficia contulisset, vita [orig: vitâ] tandem functus, pro Deo est habitus, et sub vivi bovis imagine, ad cuius imitationem forte vitulus aureus ab Aarone conflatus est, ab Aegyptiis cultus. Hic Straboni fronte candida [orig: candidâ], cetera niger erat. Hercdotus addit, in dorso aquilae imaginem, in lingua cochleam, etc. gestasse [orig: gestâsse]. Pomp. Mela l. 1. c. 9. et Plin. l. 8. c. 46. illum in latere lunae crescentis imagine insigniunt; aiuntque ex praecipuis religionis arcanis fuisse, ne diu vieret. Illo [orig: Illô] igitur mortuo [orig: mortuô] Sacerdotes, nebridibus cincti, horribiliter clamabant, respondente populo [orig: populô], donec altero [orig: alterô] invento [orig: inventô] laetitia tristitiam pelleret. Hunc dein per quadragenos dies sollicite nutritum, quo [orig: quô] tempore a solo sexu sequiore visebatur, Memphin deducebant, ubi populus escam ei proponens oracula petiit. Hanc enim cum renuebat, uti Germanico fecerat, infaustum omen erat, etc. Cicer. l. 1. De Nat. Deor. Quid censes igitur Apin illum sanctum Aegyptiorum bovem, nonne Deum videri Aegyptits? Ovid. Amor. 1. 2. Eleg. 13. v. 14.

--- Illo [orig: Illô] cultore Deorum
Lusira suae Phoebes non unus vixerat Apis.

Certe vulneratum eum in femore iam a Cambyse, imo occisum, assatum et comestum ab Artaxerxe Ocho, in Persiae Regum historia, legimus. Nec omittendum, quod Eudoxi Cnidii, cum in Aegypto versaretur; verstem linxerit Apis, unde Sacerdotes praedixerunt, illum e)/ndocon, a)ll' o)ligoxro/nion, illustrem futurum, sed non diu victurum, quod et factum. Fuit enim is inter Astronomos sui saeculi inclitus, sed 53. aetatis anno [orig: annô] exstinctus est, Diogenes Laert. in Eo etc. vide et Serapis. It. Euseb Clement. de praepar. Euang c. 11. Herodot. l. 3. Aelian. Hist. var. l. 4. c. 8. et l. 6. c. 8. Diodor. Sic. l. 1. Macrob. Saturn. l. 1. c. 21. Strab. l. 7. Melam. l. 1. c. 9. Plut. de Iside et Osiride, et quaest. conviv. l. 8. Plin. l. 8. c. 46. Minutium Felicem, Augustin. de Civ. Dei l. 18. c. 5. Et quia bovis huius frequentissimus inter Indos hodieque cultus, P. de Valle, Itiner. tom. 4. ubi hanc Indicarum superstitionum Camatinam facunde movet. Regnasse [orig: Regnâsse] illum post Phoroneum ann. 35. Telxienis dein et Telchinis insidiis periisse a)/paida Apollodorus tradit. l. 2. Argo [orig: Argô] successore: sed Pausan. et Hygenus hunc in Argivorum serie reiciunt: ut videre est apud Ioh. Marshamum Can. Chron. ad Sec. VI. e quo vera Apidos historia paucis infra subnectetur. Item Apis, vicus in Africa sic dictus, quia nobilis Aegypti religione esset. Plin. l. 5. c. 6.

APIS [2] sub Caeacho, Thinitarum in Aegypto Rege in Memphi; sicut Mnevis in Heliopoli, et Menclesius caper, Dii haberi coeperunt. Et quidem, uti Mnevis Soli, ita Apis (qui princeps illis Deorum) Lunaesacratus elt, bos diversis genitalium notarum figuris cxpressus, maximeque omnium corniculantis Lunae specie latere dextro [orig: dextrô] insignis. Amm. Marcellin. l. 22. Idem vero et nigrore corporis et nodo [orig: nodô] suo lmgua, quem ka/nqaron vocant, Solis quoque insigne fuit, Eusebius Praepar. Euang. l. 3. c. 13. Vide quoque Mensam Isiacam Bembinam, et Nummum Hadriani Aug. ubi Apis, et insigne ei in dextro latere candicans macula, cornibus Lunae crescere incipientis, cernitur, apud Tristanum l. 1. p. 514. Causa consecrationis, quod Osiridis (seu Menis, Beli, Ammonis, Thamuzi etc. quibus nominibus Cham insignitus) anima in bovem transmigrasse [orig: transmigrâsse], et in posteros perpetuo transfusa fuisse, credita est, meta\ tas2 a)nadei/ceis2 a)ntou=, secundum eius apparitiones, Plut. Iside. Cur vero in duos boves unius Osiridis anima transmigrasse [orig: transmigrâsse] dicta sit videbimus infra, voce Mnevis. Itaque Apis, cum post vivendi spatium praestitutum sacro [orig: sacrô] fonte immersus e vita abiisset, alter similis cum publico quaesitus est luctu, ductusque Memphim Aesculapti cultu famosam. Ubi, initiante Antistitum numero [orig: numerô] centum, inductus in thalamum, esse sacer, et signa rerum futurarum demonstrare, dictus est, Marcellinus ubi supra. Fuerunt autem delubra gemina, Thalamos vocabant, auguria populorum: Alterum intrasse [orig: intrâsse] laetum erat, in altero diva portendebat. Responsa privatis dabat, e mann consulentium cibum capiendo, Plin. l. 3. c. 46. vel pallam lingendo, vide ubi de Eudoxo Cnidio. Ceterum secretus, cum se proripuit in coetus, incessit summotu lictorum, grexque puerorum comitatus, carmem honori eius canebat. Qui greges repente lymphati futura praecinebant, Plinius dict. loc. quod quo [orig: quô] modo [orig: modô] factum, dicemus ubi de Mercurio in Pharsis. Quando vero coeperit Apis signa rerum futurarum demonstrare, non liquet: cum inter vetusta Aegypti oracula nulla eius sit ratio, apud Herodotum l. 2. c. 83. et c. 133. Plura hanc in rem vide apud praesatum Marshamum Can. Chron. Sec. IV. ubi et de Vitulo in deserto, et de Vitulis a Ieroboamo, occasione bovis huius Aegyptii, consecratis agit: Simulque Mythologos Graecos, et, qui hos sequuti Christiani contra Graecos scripserunt, Tatianum, Clementem Alex. alios, perperam consecrationem Apidu ad Phoronei

fil. Apin, retulisse docet. Adde supra dicta, nec non dicenda, vocibus Athyr, Buthos, Mnevis, Momemphis et.

APIS [3] unum ex quinque animalibus, quae apud Mahometanos occidere non licet, uti infra dicemus voce Rana: Hebr. [gap: Hebrew word(s)] debora, dicta, a mirabili ductu et ordine: politicum enim hoc animalculum est. Reges habens, et populos et urbes et praetoria, de quibus e Graecis potissimum consulendi Aristoteles, l. 9. Histor. Animal. c. 40 Aelian. Hist. Anim. et Scriptores Geoponic w=n, ut, e Romanis, Varro l. 3. RR. c. 16. Virgilius, l. 4. Georg. Columella, l. 9. c. 2. 3. 4. Plinius; l. 11. c. 5. et seq. et ex Arabibus, Damir et Alkazuimus. Apud omnes autem apis poqeinh\ est kai\ e)pi/docos2, amabilis et clara; ut cuius opus, mel videl. ubique nascitur, ut notat Plin. l. 22. c. 24. et ubique in pretio est, ab ultima Sythia usque ad Afros et Aethiopes. Unde non puduit Aristomachum Solensem, duodesexaginta annos in natura apis investiganda [orig: investigandâ] desudasse [orig: desudâsse]; nec Philiscum Thasium, in desertis eas colentem, Agrii inde nomen sibi contraxisse. Quo pertinet, quod mulierem frugi ex ape natam esse finxere [orig: finxêre] Veteres ut apud Stobaeum c. 71. Simonides:

*th\n d' en meli/sshs2, th/n tis2 eu)tuxei= labw/n
*kei/nh| ga\r oi)/h| mw=mos2 ou) prosiza/nei
*qa/llei d' u(p' an' tw=| ka)|pae/cetai bi/os2
Natum ex ape qui duxerit, selix est:
In hoc enim sola culpa non residet;
Floretque et ab ea augetur res familiaris, etc.

Unde variae illustres feminae Apis nomine appellari non sunt dedignatae. Apud Hebraeos Debora duplex, una Rebeccae untrix, Gen. c. 35. v. 8. altera Prophetisla, quae iudicavit Israelem, Iudic. c. 4. v. 4. Apud Graecos, Iovis nutrix Melissa nympha et Melissa Epidamni filia, de qua Steph. in *dur)r(a/xion. Melissa item Periandri uxor, Regis Corinthiorum; et alia recentior, cuius Epistolam edidit Aldus in Volum. Graecarum Epistolar. Est etiam id receptum, ut e)oga/tis2 dicatur, nomine communi proprii vice accepto [orig: acceptô]. Anthol. l. 1. c. 60.

*ai)qeri/q pthnai\ ne/ktaros2 e)rga/tides2.
Aetherei volucres nectaris artifices etc.

Sed et fortitudinis merentur elogium, quam ob causam cum iis infestissimos hostes comparari in Sacris novimus. Certe earum examina multum saepe in bello profuisse, testatur Appian. in Mithridat. ubi, cum Luculliani per cuniculos Themiscyram aggrederentur, Themiscyrii ursos, ferasque alias et smh/nh melissw=n, apum examina, in operarios emittebant: et Bonfinius Decad. 3. l. 4. ubi scribit, Amurathe Albam Graecam obsidente, oppidanos, apum examinibus in Turcas immissis, se fuisse tuitos. Cui non absimile est, quod refert Wittichindus de Saxon. gestis l. 1. unum ex Ducibus henrici Imperatoris a Giselberto Lotharingiae Rege obsessum, invasores, obiectis apum alvearibus inhibuisse, quorum aculeis equi in furorem acti sessores vel excuslerint vel ad pugnandum reddiderint inutiles: ut nil dicam de incolis oppidi Tanli, in ditione Mauritaniae Xiatimensi, a Lusitanis, Duce Baniga [orig: Banigâ], iam ferme adincitas redactis, A. C. 1313. dequibus Osorius de reb. Emmanuelis l. 8. Ita, si minus verum, saltem vero simile est, quod apud Photium scribit Iamblichus de copiis, Rhodanem et Simonidem obsidentibus: *feu/gousin o( strato\s2, tw=|, tw=n melissw=n pole/mw| ponou/menoi, Copiae diffugiunt, apum pugna [orig: pugnâ] afflictae. Neque proorsus incredibile, loca quaedam trans Istrum, ut Herodot. narrat, propter earum multitudinem, hominibus inaccessa fuisse. Hodie inter poenas, quas adultro impoint Iudaica gens, haec una est, ut nudus aestate per densam apum tnrmam transerat et illatum aculeis corpus suum obiciat, donec totum intumuerit; idque semel atque iterum, pro delicti gravitate, ut habetur apud Buxtorfium, Synagog. Iudaic. c. 34. etc. Plura de Apibus, vide supra in Apes et praeter Auctores laudatos, apud Bochart. Hieroz. parte poster. l. 4. c. 10. et seqq. In sepulchro Childerici, Francorum Regis, haud pridem prope Tornacum in Flandria reperto, praeter alia Regiae sepulturae ornamenta, magnum apum ex auro, pollicis longitudine, examen simul erutum fuisse, refert Car. Patinus Relation. Histor. I. quae omnia Imperatoris munere Galliae Regis cimeliatchio illata fuisse, addit. Forte apes tumulato Regi additae, in symbolum bellicae fortitudinis, quum animalculum hoc, magnos animos exiguo in corpore versans, belligerum esse supra sit visum. Coeterum de Apum Decimis, vide Ordericum Vitalem l. 5. p. 82. de utilitatibus earum, Chartam Henrici V. Imperatoris A. C. 1112. apud Nicolaum Zyllesium in S. Maximino p. 49. Capitul. de Villis c. 17. et supra in voce Abollagium; uti de Ape succino [orig: succinô] inclusa infra ubi de Electro etc. Aliam vero notionem vocis exhibebimus, voce Proserpina.

APIS [4] Natales, toti olim Aegypto festi atque celebres erant, sollenne sacrum Senecae Natur. quaest. l. 4. c. 2. ubi de fonte sacro, Phila dicto: In haec ora stipem Sacerdotes, et aurea dona Praefecti, cum sollenne venit sacrum, iaciunt. nempe hoc [orig: hôc] fonte mergebatur, Apis, ubi diu satis vixerat, Solinus c. 32. Apim vocant --- statum aevi spatium est, quod ut affuit, profundo sacri fontis immersus necatur, ne diem longius trahat, quam licebit. Mox alter, nec sine publico luctn, requiritur, quem repertum centum Antistites Memphin prosequuntur, ut incipiat --- sacer ficeri. Iis autem diebus, quibus festum hoc Natalium Apis celebrabatur, iaciebant in fontem hunc, quem fontem Sacerdotum Plin. l. 5. c. 9. vocat, pateras aureas et stipem, Sacerdotes ac Praefecti etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 440. Iisdem, erant autem VII. quasi pacto [orig: pactô] castrensi foedere, ab omni saevitia crocodili sic desciscere, ut nemmem per eos attingerent, crediti sunt, Bochart. Hieroz. Part. poster. l. 5. c. 16. Vide plura de hoc Aegyptiorum idolo in voce Apis, item infra in Iosephus et Serapis.

APISAON viri Troiani nomen, Homer. Il. l. et r. ubi tamen alii *)amuqa/an legunt.

Si potes ista pati, quae nec Sarmentus iniquas
Caesaris ad mensas, nec vilis Galba tulisset.

APLC. in nummo Magnentii, percussa Lugduni notat, iudice Car. du Fresine Dissertatione de infer. aevi Numismatibus.

APLAE Graecis a(plai=, soleae sunt; pisces ex planorum genere, quos Graeci etiam sanda/lia dixere [orig: dixêre], de quibus vide Salmas. ad Solin. p. 1228.

APLANES apud Dungalum Reclusum l. de Solis Ecclipsi, ad Carolum M. De novem circulis, qui Aplanem illum ambiunt: h. e. maximam sphaeram, in qua 12. Signa videntur infixa, et cui subiectae 7. aliae sphaerae. Et infra, Mundani ergo anni finis est, cum stellae omnes omniaque sidera, quae Aplanes habet, a certo loco ad eundem locum ita remeaverint, etc. firmamentum est, ex Graeco a)planh\s2, i. e. non erraticus. Ita enim Macrob. de Somnio Scipionis l. 1. c. 14. Prima, inquit, illa stellifera sphaera, quae proprio [orig: propriô] nomine dicitur caelum, Aplanes apud Graecos vocatur, continens et arcens coeteras. Usurpat vocem quoque Radbodus Episcopus. Carm. in S. Suibertum Episc. apud Car. du Fresne Glossar.

Nonne tuas modulis oblectat dulcibus aures,
Orbibus Aplanes obvius Empyreis?

In Gallia Familiam illustr. Montmorantiorum pro symbolo familiars habuisse Graecam vocem *a*p*l*a*n*w*s (h. e. absque errore ) stellae sixae adscriptam, monet Cl. Spenerus Artis Herald. Parte 2. l. 1. c. 65. §. 11.

*(/ektwr de\ pru/mnhqen e)pei\ la/ben, ou)xi\ meqh/ei
*)/aflaston meta\ xersi\n e)/xwn.

Sicut acrostolium, prorae. Eminebant autem in puppis summitate pinnae ac cristae, ut in galea: unde in nummis M. Antonii et Hadriani aliisque quampluribus videre est tres pennas ex apice summo puppis surgentes pro insigni; Cuiusmodi pennam, ad ornamentum puppi imponi solitam, Aplusire quoque vocavit Enmus. In medio Aplustri fixum erat lignum rectum, e cuius medio pendebat infula ad ornamentum, seu taenia; pro qua in aliis, ad ornatum Aplustris, addebatur penna, in aliis parvum velum. In navis Argoae aplustri triplicis taeniae forma visitur in clypeolo; de pennis iam dictum. Atque hoc ptero\n ploi/ou vocat Auctor Glossar. et Aplusire Latini, quod aplustri, i. e. summitati et apici puppis imponeretur. Quo [orig: Quô] sensu omnino accipienda Aplustria, in hoc versu Ciceronis, Prisciano citati.

APOBATHRA Straboni l. 13. ad Sestum locus ab exscendendo e navibus Apobathra nominatur, ubi Xerxis navis dicitur fuisse congelata. Eustath. ad Dionys. Perieg. qui locus Straboni facem praefert.

APOCALYPSIS [1] liber Revelationum divinarum, quibus Iohannem Euangelistam et Apost. in insula Pathmo, Deus dignatus est: ultimus ex Canonicis N. T. continet capita 22. Scripserunt in sacrum hunc librum: Alstedius Ioh. Henricus, Trifolium Propheticum, in Cant. Dan. et Apoc. in 4to Herborn. A. C. 1640. S. Ambrosius. S. Augustin. Bilbiander, in apoc. Basileae, 1545. Borrhaus in Esaiam et Apoc. Basil. 1561. in fol. Brightmannus, in Apoc. Analysis et Scholia. in 4to. Francof. 1609. etc. Le Buy, sur l'Apocalypse. Cluverius, Comment. Colladon, Methodus facillima in Apocalypsin. in 8t. Morgiis, 1581. Cregutius, Notae. Diestius, Analysis Apocal. Excgetica. Forbesius, Commentar. Amstelod. 1646. Gerhardus Commentar. in 4to. Ienae, Anno 1643. Gomarus in 5. priora Capp. inter opera eius. Graserus, in plaga regia, in 4to. Tiguri 1610. Hoe, Comment. 6. volum. in 4to. Lipsiae 1612. 1618. etc. Hogelius. Iacobus Rex, Paraphrasis in Apoc. Inter opera eius. Ioachimus Abbas, in Apoc. expositio, in 4to. Venetiis, 1519. 1527. Iunius, in Apoc. analysis methodica. Kromayerus. Laurentius in Apoc. 3. priora cap. Hardervici, 1629. Leoninus, Comemplatio exegetica, in 8. Amstelod. 1608. Lucius in Apoc. notae textuales et Conc. 231. Germ. Hanoviae. Medus, de numero Bestiae, in 8. Basil. Perkinsius, Piscator, Commentar. Pricaeus, Prideaus; Riccardus, Ideae contionum, in Apoc. Bernae, in 4to. Plures vide apud Guilielmum Growaeum, in Elencho scriptorum in Sacram Scripturam, edito Londini A. C. 1672.

APOCALYPSIS [2] nomen quoque est variorum librorum apocryphorum, qui eo [orig: eô] ab Auctoribus suis insigniti sunt, ut facilius incauti deciperentur. Sic memint Apocalypsis S. Petri Euseb. quem librum damnatum esse refert Chron. l. 3. c. 14. Sozom. vero, in Palaestina, feria [orig: feriâ] 6. in Parasceve, adhuc suo [orig: suô] tempore lectum esse, narrat l. 7. c. 16. De Apocalypsi D. Pauli, vide quae Nicephorus, Sozom. et Euseb. l. eod. c. 3. De Apocalypsi Adami, quae Epiphanius; de Apocalypsi Esdrae, quae Nicephorus: Eliae, quae Baronius A. C. 44. num. 49 tradunt. Gratianus quoque in Decretalibus trium Apocalypseon meminit, D. Thomae, D. Stephani et Mosis, de quarum ultima etiam Cassiodorus quaedam habet.

APOCARTERESIS a Marcionitis dicta est mots violenta, ex inedia vel laqueo, accelerata, a verbo Graeco a)pokartere/w. Tertullian. contra Marcion. l. 1. Hypocrita ut apocarteresi probat se marcionitam. Idem eandem vocem adhibet adv. Gentes l. 1. c. 46. Lycurgus apocarteresim potavit, quod Leges eius Lacones emendassent [orig: emendâssent]. Vide Macrum Hierolex.