CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

APPENZELLA seu ABBATISCELLA, Helvetiae Pagus, sed qui omnibus modis oppidum repreaesentat, quasi Abbatum sella. habuerunt enim hic [orig: hîc] Benedictinae societatis Abbates arcem Claux, Latine Clanxiam nominatam, tutissimum quovis [orig: quôvis] tempore refugium, quorem auctoritas paulatim adaucta, non huic tantum pago, sed universo territorio appellationem dedit, quod Marti et Bellonae consecratos homines producit; unde saepe pauci, nonunumquam unicus, integras hostium sedere [orig: sedêre] turmas, quam ob causam ad Helveticum foedus A. C. 1513. admissi, decimum terrium in ordine locum obtinuerunt, vulgo Appenzel. Sedet pugus ad fluv. Sintram. X. Mill. pass. a. Cella monasterio. Regio vero supra S. Galli oppidum sita est, inter altissimos montes, iuxta Rhaetroum fines. Vicatim habitatur, et octo insignes habet vicos, praeter Appenzellam Pagi caput, Altstetten, Trogam, Hundivillam, Herisoviam, etc. qui cum olim diversis nobilibus, Comitibus, dominisque paruissent, dein in Abbatis dominium concessissent, tandem in unam Rem publ. coierunt, quam Rupertus Imperator approbavit. Asseruerunt autem se incolae post frustra saepe im ploratam iustituam, in libertatem, partim armata [orig: armatâ] manu, partim, magna [orig: magnâ] pecuniae summa [orig: summâ] Abbati persoluta [orig: persolutâ]: postquam saepris victores ad pacem illum adegissent, A. C. 1408. conciliante Ruperto [orig: Rupertô], Constantiae compositam. Hoc [orig: Hôc] bello [orig: bellô] primum foedere iuncti Helvetiis fuerunt, Suitiis nempe et Glaronensibus, seu, ut alii, Lucernatibus, Uriis; Suitiis et Underwaldiis. Triennio post, cum Abbas S. Galli novam litem illis intendisset, societatem iunxere [orig: iunxêre], cum Tiguro, Lucerna, Suitia, Underwaldia, Tugio et Glarona: unde, faciente Abbate, ab Imperatore proscripti et a Pontifice excommunicati sunt. Ab illo montibus, ab hoc cont ario [orig: ariô] decreto [orig: decretô] facto [orig: factô] tuti, cuius summa: Si wellind nit im ding zyn. Itaque cum Legato, Sacerdotes, Pontificii edicti tenaces, partim e regione eiecerunt, partim caeciderunt. Quare Abbas, nil se proficere cernens, apud Imperii Septemviros illos accusavit, qui Helvetiis, et civitatibus Germaniae superioris in mandatis dederunt, hoc ut ad officum revocarent. Verum his paci magis condiliandae intentis, postquam a Comite Toggenburgio Abbatis cellani bis praelio [orig: praeliô] victi essent, pax conclusa est, anno [orig: annô] post quarto [orig: quartô]. Quam cum vicini nobiles non servassent [orig: servâssent], Abbatis cellani re strenue gesta [orig: gestâ] ac 6000. aureorum datis, Rineggum et Reguscorum vallem occupatam, obtinuerunt, et a proscriptione sunt exempti, A. C. 1445. A. dein C. 1452. sese cum septem Pagis perpetuo [orig: perpetuô] foedere iunxerunt, Austriis, Burgundicis Suevicisque bellis forti et fideli opera [orig: operâ] praestita [orig: praestitâ]. Tandem ut dictum, A. C. 1513. in numerum Pagorum adscripti sunt. Ager dividitur hodie in ordines seu Partes 12. quas Roden vocant: Harum 6. coniunctae pago Abbatis cellae, dicuntur Interiores, atque olim Abbati S. Galli paruerunt; Communioni Romanae addictae: Reliquae 6. Exteriores, quondam partim liberae, partim Nobilibus subiectae, hodie Reformatam religionem sequuntur. etc. Vide Helvetiorum Rem public. diversorum Aucoturm, Lugd. Batav. A. C. 1627. Guillimannus regionem hanc sic describit:

Ventum erat Urnacum, fluvii de nomine vicum.
Hinc sese in vallem demittere molliter Alpes
Excelsae incipiunt: inclusam more theatri
Vertice sic modico [orig: modicô] colles hinc inde coronant,
Frondibus umbriferis, et vesco [orig: vescô] gramine laeti.
In medio vallis montes aequare propinquos
Culmine connitens Abbatis cella laborat,
Sintria quam trepido [orig: trepidô] secat agmine. Nec procul inde
Visuntur priscae labentia moenia Clancis,
Perfugium quondam Abbatum et munimen avitum.

Tarda venis, sed grata meo Cellana iuventus
Concentu, fidibus istis, plebs aspera cultu,
Contemptrixque animae, molesque obiecta periclis
Suanorum, cui quamquam alti sunt ar dua montes
Pergama, stat fortis pro duro dextera muro.
Est tibi simplicitaes prudens, moderata potestas,
Et quo [orig: quô] nil maius, iusto [orig: iustô] moderamine ferrum.
Te quoque quis cultuve Dei, pietateve maior?

APPHAIM Latine vultus, facies, aut fureres, sive nares, vel pistores, fil. Nadab, filii Semei, filii Onam. 1. Paral. c. 2. v. 30.

APPHANNA insul. sinus Persici. Ptol. Forte Quetum hodie. Forsan inful. Gueximi in littore Arbiae. 40. leuc. a Balsera urbe in meridiem. Dicitur etam Aphana. Baudrand.

APPIA Via ab urbe Roma per Capuam Brundusium usque perducebatur. 330. seu 350. mill. pass. longa, ab Appio Claudio Consule constructa, qui eam a porta Capena usque ad urbem Capuam muniendam curavit, ut scribit Frontinus, de Aquaeductib. Perduxit postea usque Brundusium sive Caius Gracchus Tribunus, qui plerasque vias fecit ac refecit: sive C. Caesar, qui curator viae Appiae non leviter in eam impendit: sive Augustus, de quo inscriptiones priscae, S. P. Q. R. QUOD. VIAE. MUNITAE. SUNT. Lucanus l. 3. v. 85.

Appia, quam simili venerandus in Hercule Caesar
Consecrat, Ausoniae maxima fama viae.

APPIADES Deae Venus et Pallas sic dictae sunt, quibus ad Appias aquas templum erectum erat, prope Caesaris forum. Ovid. l. 3. de Art. Am. v. 451.

Has Venus e templis multo [orig: multô] radiantibus auro [orig: aurô]
Laetae videt lites, Appiadesque Deae.

APPIANUS [1] Alexandrinus, Historicus Graecus, Traiani, Adriani, et Antonini temporibus vixit. Romae primum fuit causarum patronus, postea adlectus fuit Caesaris procuratoribus. Historiam Romanam scripsit, libris 24. Ac orsus ab Aenea, et capto Ilio, percurrit illa tempra usque ad Romulum. Inde accuratius persequitur omnia usque ad Augustum, quaedam etiam carptim, atque obiter addit usque ad Traianum. Vide Suidam, Photium. Vossium de Hist. Graec. l. 2. c. 13. La Mothe le Vayer, Iudic. de Histor. etc.

APPIANUS [2] Petrus, seu Binewitz, Germanus emisit Cosmographiam, A. C. 1524. quam restituit A. C. 1540. Rainerus Gemma, Frisius. Vide et Apianus.

APPII Forum Hieronym. putat ab Appio quodam Consule appellatum, a quo Via Appia dicta. Oppidum fuit longius a Roma, quam Aricia distans, quod Horat. ostendit Sermon. 1. Sat. 5. v. 1.

Egressum magna [orig: magnâ] me accepit Aricia Roma [orig: Româ].
Hospitio [orig: Hospitiô] modico [orig: modicô], Rhetor comes Heliodorus,
Graecorum longe doctissimus; inde Forum Appi
Differtum nautis, cauponibus atque malignis.

Ad hunc locum B. Paulus venit, cum Romam duceretur, S. Lucas in historia Actor. Apost. c. 28. v. 15. *ka)kei=qen oi( a)delfoi\ a)kou/santes2 ta\ peri\ h(mw=n, e)ch=lqon ei)s2 a)pa/nthsin h(mi=n a)/xris2 *)appi/ou fo/rou, kai\ *triw=n tabernw=n. Cicer. ad Attic. l. 2. Ep. 10. et 12. Ab Appii foro hora [orig: horâ] quarta [orig: quartâ]. dederam aliam paulo, ante a Tribus Tabernis. Nic. Lloydius.

APPII Praenomen ex Sabinis ortum, forte ex Sabino Actio, alii ab Apibus vel ab Appulis dictum existimant. Appii autem praenomen proprium rei publ. temporibus Claudiis patriciis tantum fuit. Etenim non omnia omnibus familiis praenomina communia fuerunt, sed alia aliis peculiaria. Post Augusti tempora quidam ex gente Iunia hoc [orig: hôc] praenomine usus inveitur; qui Ap. Iunius. C. F. Silanus dicitur. Hac [orig: Hâc] etiam religiosa [orig: religiosâ] praenomoinum obser vatione paullatim labante, in Familiae nomen, sub Domitiano, transiit. A Praenominibus autem unam saltem gentem, aliquando vero duas vel tres manasse [orig: manâsse] l. 1. Saturn. docet Macrob. c. 6. Quod etiam in praenomine Appii, a quo Appicii fluxere [orig: fluxêre], accidit. Cognomen etiam Appiani ab Appio praenomine deducitur.

APPIORUM gentem Romae cognominatam esse legimus ab apii corona, quam L. Appius in Achaia meruit. Nic. Lloydius.

APPIUS [1] proscriptus a Triumviris, opes suas servis divisit, et cum navem cum illis conscendisset, in Siciliam transiturus, maris tempestate oberta [orig: obertâ], in scapham, quasi in tutiorem spem depositus est, ubi salvus evasit; illi autem perfracta [orig: perfractâ] nave ad unum omnes cum opibus, propter quas Dominum prodiderant, perierunt. Appianus l. 4.

APPIUS [2] quidam Censor Romanus, an. 442. Urb. Cond. de quo Horat. Serm. l. 1. Sat. 6. v. 20.

--- --- - Censorque moveret
Appius, ingenuo [orig: ingenuô] si non essem partre natus.

Cicer. epist. 11. ad App. l. 3. Vale, et in censura; si iames censor (ut spero) multum de proavo tuo cogita.

APPIUS [4] Appianus, prodigus et ob flagitia egens, quem ea de causa [orig: causâ] Tiberius Senatu sponte cedere passus est. Tacit. Annal. l. 2. c. 48.

APPIUS [5] Caudex, fil. Appii Claudii Caeci, de quo vide infra, Hieronem Sicilae Regem fudit.

APPIUS [6] Claudius Decemvir, cum sociis magistratum vi obtinuit; tentata [orig: tentatâ] Virginiae pudicitia [orig: pudicitiâ], quam pater propria [orig: propriâ] manu in contione interfecit, mutati status Republ. auctor, exilio [orig: exiliô] demum damnatus est.

APPIUS [7] Claudius, invenit Romanis literam R. ut pro Valesiis, et Fusiis, Valerii et Furii dicerentur.

APPIUS [8] Claudius Caecus, orator Romanus, de quo Tullius in Bruto, et Tuscul. l. 4. a quo Via Appia secundum quosdam. Hic caecus evasit, cum munus Herculi sacrificandi, quod hactenus Poticiorum erat, ad servos translatum ivisset. Aquaeductibus Romam ornavit. In veteri Romana historia nobilis, disturbata [orig: disturbatâ] maxime cum Pyrrho pace. Ovid. Fast. l. 6. v. 203.

Appius est auctor: Pyrrho qui pace negata [orig: negatâ]
Multum animo vidit, lumine captus erat.

APPIUS [9] Claudius Crassus Consul. Spurii Nautii Rutilii collega, a Perseo victus. Liv. l. 2. Decad. 5. Celtiberos vicit, castrisque exuit. Idem.

APPIUS [12] Claudius Pulcher, Caeci nepos, Consul, Pub. Servilii collega, cuius aetate Sylla, deposito [orig: depositô] magistratu, vitam vixit privatam, commentariosque scripsit, quos Lucullo dedicavit. Plut. in Lucullo.